२३१. एवं मे सुतं – एकं समयं भगवा सावत्थियं विहरति जेतवने अनाथपिण्डिकस्स आरामे। तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो नवो भिक्खु अतिवेलं कुलानि उपसङ्कमति। तमेनं भिक्खू एवमाहंसु – ‘‘मायस्मा अतिवेलं कुलानि उपसङ्कमी’’ति। सो भिक्खु भिक्खूहि वुच्चमानो एवमाह – ‘‘इमे हि नाम थेरा भिक्खू कुलानि उपसङ्कमितब्बं मञ्ञिस्सन्ति, किमङ्गं [किमङ्ग (सी॰)] पनाह’’न्ति?
अथ खो सम्बहुला भिक्खू येन भगवा तेनुपसङ्कमिंसु; उपसङ्कमित्वा भगवन्तं अभिवादेत्वा एकमन्तं निसीदिंसु। एकमन्तं निसिन्ना खो ते भिक्खू भगवन्तं एतदवोचुं – ‘‘इध, भन्ते, अञ्ञतरो नवो भिक्खु अतिवेलं कुलानि उपसङ्कमति। तमेनं भिक्खू एवमाहंसु – ‘मायस्मा अतिवेलं कुलानि उपसङ्कमी’ति। सो भिक्खु भिक्खूहि वुच्चमानो एवमाह – ‘इमे हि नाम थेरा भिक्खू कुलानि उपसङ्कमितब्बं मञ्ञिस्सन्ति, किमङ्गं पनाह’’’न्ति।
‘‘भूतपुब्बं , भिक्खवे, अरञ्ञायतने महासरसी। तं नागा उपनिस्साय विहरन्ति। ते तं सरसिं ओगाहेत्वा सोण्डाय भिसमुळालं अब्बुहेत्वा [अब्भूहेत्वा (क॰), अब्बाहित्वा (महाव॰ २७८)] सुविक्खालितं विक्खालेत्वा अकद्दमं सङ्खादित्वा [सङ्खरित्वा (पी॰ क॰)] अज्झोहरन्ति। तेसं तं वण्णाय चेव होति बलाय च, न च ततोनिदानं मरणं वा निगच्छन्ति मरणमत्तं वा दुक्खम्। तेसंयेव खो पन, भिक्खवे, महानागानं अनुसिक्खमाना तरुणा भिङ्कच्छापा तं सरसिं ओगाहेत्वा सोण्डाय भिसमुळालं अब्बुहेत्वा न सुविक्खालितं विक्खालेत्वा सकद्दमं असङ्खादित्वा अज्झोहरन्ति। तेसं तं नेव वण्णाय होति न बलाय। ततोनिदानं मरणं वा निगच्छन्ति मरणमत्तं वा दुक्खम्।
‘‘एवमेव खो, भिक्खवे, इध थेरा भिक्खू पुब्बण्हसमयं निवासेत्वा पत्तचीवरमादाय गामं वा निगमं वा पिण्डाय पविसन्ति। ते तत्थ धम्मं भासन्ति। तेसं गिही पसन्नाकारं करोन्ति। ते तं लाभं अगधिता अमुच्छिता अनज्झोपन्ना [अनज्झापन्ना (सब्बत्थ) म॰ नि॰ १ पासरासिसुत्तवण्णना ओलोकेतब्बा] आदीनवदस्साविनो निस्सरणपञ्ञा परिभुञ्जन्ति। तेसं तं वण्णाय चेव होति बलाय च, न च ततोनिदानं मरणं वा निगच्छन्ति मरणमत्तं वा दुक्खम्। तेसंयेव खो पन, भिक्खवे, थेरानं भिक्खूनं अनुसिक्खमाना नवा भिक्खू पुब्बण्हसमयं निवासेत्वा पत्तचीवरमादाय गामं वा निगमं वा पिण्डाय पविसन्ति। ते तत्थ धम्मं भासन्ति। तेसं गिही पसन्नाकारं करोन्ति। ते तं लाभं गधिता मुच्छिता अज्झोपन्ना अनादीनवदस्साविनो अनिस्सरणपञ्ञा परिभुञ्जन्ति। तेसं तं नेव वण्णाय होति न बलाय, ते ततोनिदानं मरणं वा निगच्छन्ति मरणमत्तं वा दुक्खम्। तस्मातिह, भिक्खवे, एवं सिक्खितब्बं – ‘अगधिता अमुच्छिता अनज्झोपन्ना आदीनवदस्साविनो निस्सरणपञ्ञा तं लाभं परिभुञ्जिस्सामा’ति। एवञ्हि वो, भिक्खवे, सिक्खितब्ब’’न्ति । नवमम्।