०३ ३ महावेदल्लसुत्तम्

४४९. एवं मे सुतं – एकं समयं भगवा सावत्थियं विहरति जेतवने अनाथपिण्डिकस्स आरामे। अथ खो आयस्मा महाकोट्ठिको सायन्हसमयं पटिसल्लाना वुट्ठितो येनायस्मा सारिपुत्तो तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा आयस्मता सारिपुत्तेन सद्धिं सम्मोदि। सम्मोदनीयं कथं सारणीयं वीतिसारेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्नो खो आयस्मा महाकोट्ठिको आयस्मन्तं सारिपुत्तं एतदवोच –
‘‘‘दुप्पञ्ञो दुप्पञ्ञो’ति, आवुसो, वुच्चति। कित्तावता नु खो, आवुसो, दुप्पञ्ञोति वुच्चती’’ति?
‘‘‘नप्पजानाति नप्पजानाती’ति खो, आवुसो, तस्मा दुप्पञ्ञोति वुच्चति।
‘‘किञ्च नप्पजानाति? ‘इदं दुक्ख’न्ति नप्पजानाति, ‘अयं दुक्खसमुदयो’ति नप्पजानाति, ‘अयं दुक्खनिरोधो’ति नप्पजानाति, ‘अयं दुक्खनिरोधगामिनी पटिपदा’ति नप्पजानाति। ‘नप्पजानाति नप्पजानाती’ति खो, आवुसो, तस्मा दुप्पञ्ञोति वुच्चती’’ति।
‘‘‘साधावुसो’ति खो आयस्मा महाकोट्ठिको आयस्मतो सारिपुत्तस्स भासितं अभिनन्दित्वा अनुमोदित्वा आयस्मन्तं सारिपुत्तं उत्तरिं पञ्हं अपुच्छि –
‘‘‘पञ्ञवा पञ्ञवा’ति, आवुसो, वुच्चति। कित्तावता नु खो, आवुसो, पञ्ञवाति वुच्चती’’ति?
‘‘‘पजानाति पजानाती’ति खो, आवुसो, तस्मा पञ्ञवाति वुच्चति।
‘‘किञ्च पजानाति? ‘इदं दुक्ख’न्ति पजानाति, ‘अयं दुक्खसमुदयो’ति पजानाति, ‘अयं दुक्खनिरोधो’ति पजानाति, ‘अयं दुक्खनिरोधगामिनी पटिपदा’ति पजानाति। ‘पजानाति पजानाती’ति खो, आवुसो, तस्मा पञ्ञवाति वुच्चती’’ति।
‘‘‘विञ्ञाणं विञ्ञाण’न्ति, आवुसो, वुच्चति। कित्तावता नु खो, आवुसो, विञ्ञाणन्ति वुच्चती’’ति?
‘‘‘विजानाति विजानाती’ति खो, आवुसो, तस्मा विञ्ञाणन्ति वुच्चति।
‘‘किञ्च विजानाति? सुखन्तिपि विजानाति, दुक्खन्तिपि विजानाति, अदुक्खमसुखन्तिपि विजानाति। ‘विजानाति विजानाती’ति खो, आवुसो, तस्मा विञ्ञाणन्ति वुच्चती’’ति।
‘‘या चावुसो, पञ्ञा यञ्च विञ्ञाणं – इमे धम्मा संसट्ठा उदाहु विसंसट्ठा? लब्भा च पनिमेसं धम्मानं विनिब्भुजित्वा [विनिब्भुज्जित्वा विनिब्भुज्जित्वा (क॰)] विनिब्भुजित्वा नानाकरणं पञ्ञापेतु’’न्ति? ‘‘या चावुसो, पञ्ञा यञ्च विञ्ञाणं – इमे धम्मा संसट्ठा, नो विसंसट्ठा। न च लब्भा इमेसं धम्मानं विनिब्भुजित्वा विनिब्भुजित्वा नानाकरणं पञ्ञापेतुम्। यं हावुसो [यञ्चावुसो (स्या॰ कं॰ क॰)], पजानाति तं विजानाति, यं विजानाति तं पजानाति। तस्मा इमे धम्मा संसट्ठा, नो विसंसट्ठा। न च लब्भा इमेसं धम्मानं विनिब्भुजित्वा विनिब्भुजित्वा नानाकरणं पञ्ञापेतु’’न्ति।
‘‘या चावुसो, पञ्ञा यञ्च विञ्ञाणं – इमेसं धम्मानं संसट्ठानं नो विसंसट्ठानं किं नानाकरण’’न्ति? ‘‘या चावुसो, पञ्ञा यञ्च विञ्ञाणं – इमेसं धम्मानं संसट्ठानं नो विसंसट्ठानं पञ्ञा भावेतब्बा, विञ्ञाणं परिञ्ञेय्यम्। इदं नेसं नानाकरण’’न्ति।
४५०. ‘‘‘वेदना वेदना’ति, आवुसो, वुच्चति। कित्तावता नु खो, आवुसो , वेदनाति वुच्चती’’ति?
‘‘‘वेदेति वेदेती’ति खो, आवुसो, तस्मा वेदनाति वुच्चति।
‘‘किञ्च वेदेति? सुखम्पि वेदेति, दुक्खम्पि वेदेति, अदुक्खमसुखम्पि वेदेति। ‘वेदेति वेदेती’ति खो, आवुसो, तस्मा वेदनाति वुच्चती’’ति।
‘‘‘सञ्ञा सञ्ञा’ति, आवुसो, वुच्चति। कित्तावता नु खो, आवुसो, सञ्ञाति वुच्चती’’ति?
‘‘‘सञ्जानाति सञ्जानाती’ति खो, आवुसो, तस्मा सञ्ञाति वुच्चति।
‘‘किञ्च सञ्जानाति? नीलकम्पि सञ्जानाति, पीतकम्पि सञ्जानाति, लोहितकम्पि सञ्जानाति, ओदातम्पि सञ्जानाति। ‘सञ्जानाति सञ्जानाती’ति खो, आवुसो, तस्मा सञ्ञाति वुच्चती’’ति।
‘‘या चावुसो, वेदना या च सञ्ञा यञ्च विञ्ञाणं – इमे धम्मा संसट्ठा उदाहु विसंसट्ठा? लब्भा च पनिमेसं धम्मानं विनिब्भुजित्वा विनिब्भुजित्वा नानाकरणं पञ्ञापेतु’’न्ति? ‘‘या चावुसो, वेदना या च सञ्ञा यञ्च विञ्ञाणं – इमे धम्मा संसट्ठा, नो विसंसट्ठा। न च लब्भा इमेसं धम्मानं विनिब्भुजित्वा विनिब्भुजित्वा नानाकरणं पञ्ञापेतुम्। यं हावुसो [यञ्चावुसो (स्या॰ कं॰ क॰)], वेदेति तं सञ्जानाति, यं सञ्जानाति तं विजानाति। तस्मा इमे धम्मा संसट्ठा नो विसंसट्ठा। न च लब्भा इमेसं धम्मानं विनिब्भुजित्वा विनिब्भुजित्वा नानाकरणं पञ्ञापेतु’’न्ति।
४५१. ‘‘निस्सट्ठेन हावुसो [निस्सट्ठेन पनावुसो (?)], पञ्चहि इन्द्रियेहि परिसुद्धेन मनोविञ्ञाणेन किं नेय्य’’न्ति?
‘‘निस्सट्ठेन आवुसो, पञ्चहि इन्द्रियेहि परिसुद्धेन मनोविञ्ञाणेन ‘अनन्तो आकासो’ति आकासानञ्चायतनं नेय्यं, ‘अनन्तं विञ्ञाण’न्ति विञ्ञाणञ्चायतनं नेय्यं, ‘नत्थि किञ्ची’ति आकिञ्चञ्ञायतनं नेय्य’’न्ति।
‘‘नेय्यं पनावुसो, धम्मं केन पजानाती’’ति?
‘‘नेय्यं खो, आवुसो, धम्मं पञ्ञाचक्खुना पजानाती’’ति।
‘‘पञ्ञा पनावुसो, किमत्थिया’’ति?
‘‘पञ्ञा खो, आवुसो, अभिञ्ञत्था परिञ्ञत्था पहानत्था’’ति।
४५२. ‘‘कति पनावुसो, पच्चया सम्मादिट्ठिया उप्पादाया’’ति?
‘‘द्वे खो, आवुसो, पच्चया सम्मादिट्ठिया उप्पादाय – परतो च घोसो, योनिसो च मनसिकारो। इमे खो, आवुसो, द्वे पच्चया सम्मादिट्ठिया उप्पादाया’’ति।
‘‘कतिहि पनावुसो, अङ्गेहि अनुग्गहिता सम्मादिट्ठि चेतोविमुत्तिफला च होति चेतोविमुत्तिफलानिसंसा च, पञ्ञाविमुत्तिफला च होति पञ्ञाविमुत्तिफलानिसंसा चा’’ति?
‘‘पञ्चहि खो, आवुसो, अङ्गेहि अनुग्गहिता सम्मादिट्ठि चेतोविमुत्तिफला च होति चेतोविमुत्तिफलानिसंसा च, पञ्ञाविमुत्तिफला च होति पञ्ञाविमुत्तिफलानिसंसा च। इधावुसो, सम्मादिट्ठि सीलानुग्गहिता च होति, सुतानुग्गहिता च होति, साकच्छानुग्गहिता च होति, समथानुग्गहिता च होति, विपस्सनानुग्गहिता च होति। इमेहि खो, आवुसो, पञ्चहङ्गेहि अनुग्गहिता सम्मादिट्ठि चेतोविमुत्तिफला च होति चेतोविमुत्तिफलानिसंसा च, पञ्ञाविमुत्तिफला च होति पञ्ञाविमुत्तिफलानिसंसा चा’’ति।
४५३. ‘‘कति पनावुसो, भवा’’ति?
‘‘तयोमे, आवुसो, भवा – कामभवो , रूपभवो, अरूपभवो’’ति।
‘‘कथं पनावुसो, आयतिं पुनब्भवाभिनिब्बत्ति होती’’ति?
‘‘अविज्जानीवरणानं खो, आवुसो, सत्तानं तण्हासंयोजनानं तत्रतत्राभिनन्दना – एवं आयतिं पुनब्भवाभिनिब्बत्ति होती’’ति।
‘‘कथं पनावुसो, आयतिं पुनब्भवाभिनिब्बत्ति न होती’’ति?
‘‘अविज्जाविरागा खो, आवुसो, विज्जुप्पादा तण्हानिरोधा – एवं आयतिं पुनब्भवाभिनिब्बत्ति न होती’’ति।
४५४. ‘‘कतमं पनावुसो, पठमं झान’’न्ति?
‘‘इधावुसो, भिक्खु विविच्चेव कामेहि विविच्च अकुसलेहि धम्मेहि सवितक्कं सविचारं विवेकजं पीतिसुखं पठमं झानं उपसम्पज्ज विहरति – इदं वुच्चति, आवुसो, पठमं झान’’न्ति।
‘‘पठमं पनावुसो, झानं कतिअङ्गिक’’न्ति?
‘‘पठमं खो, आवुसो, झानं पञ्चङ्गिकम्। इधावुसो, पठमं झानं समापन्नस्स भिक्खुनो वितक्को च वत्तति, विचारो च पीति च सुखञ्च चित्तेकग्गता च। पठमं खो, आवुसो, झानं एवं पञ्चङ्गिक’’न्ति।
‘‘पठमं पनावुसो, झानं कतङ्गविप्पहीनं कतङ्गसमन्नागत’’न्ति?
‘‘पठमं खो, आवुसो, झानं पञ्चङ्गविप्पहीनं, पञ्चङ्गसमन्नागतम्। इधावुसो, पठमं झानं समापन्नस्स भिक्खुनो कामच्छन्दो पहीनो होति, ब्यापादो पहीनो होति, थीनमिद्धं पहीनं होति, उद्धच्चकुक्कुच्चं पहीनं होति, विचिकिच्छा पहीना होति; वितक्को च वत्तति, विचारो च पीति च सुखञ्च चित्तेकग्गता च। पठमं खो, आवुसो, झानं एवं पञ्चङ्गविप्पहीनं पञ्चङ्गसमन्नागत’’न्ति।
४५५. ‘‘पञ्चिमानि , आवुसो, इन्द्रियानि नानाविसयानि नानागोचरानि, न अञ्ञमञ्ञस्स गोचरविसयं पच्चनुभोन्ति, सेय्यथिदं – चक्खुन्द्रियं, सोतिन्द्रियं, घानिन्द्रियं, जिव्हिन्द्रियं, कायिन्द्रियम्। इमेसं खो, आवुसो, पञ्चन्नं इन्द्रियानं नानाविसयानं नानागोचरानं, न अञ्ञमञ्ञस्स गोचरविसयं पच्चनुभोन्तानं, किं पटिसरणं, को च नेसं गोचरविसयं पच्चनुभोती’’ति?
‘‘पञ्चिमानि, आवुसो, इन्द्रियानि नानाविसयानि नानागोचरानि, न अञ्ञमञ्ञस्स गोचरविसयं पच्चनुभोन्ति, सेय्यथिदं – चक्खुन्द्रियं, सोतिन्द्रियं, घानिन्द्रियं, जिव्हिन्द्रियं, कायिन्द्रियम्। इमेसं खो, आवुसो, पञ्चन्नं इन्द्रियानं नानाविसयानं नानागोचरानं, न अञ्ञमञ्ञस्स गोचरविसयं पच्चनुभोन्तानं, मनो पटिसरणं, मनो च नेसं गोचरविसयं पच्चनुभोती’’ति।
४५६. ‘‘पञ्चिमानि, आवुसो, इन्द्रियानि, सेय्यथिदं – चक्खुन्द्रियं, सोतिन्द्रियं, घानिन्द्रियं, जिव्हिन्द्रियं, कायिन्द्रियम्। इमानि खो, आवुसो, पञ्चिन्द्रियानि किं पटिच्च तिट्ठन्ती’’ति?
‘‘पञ्चिमानि, आवुसो, इन्द्रियानि, सेय्यथिदं – चक्खुन्द्रियं, सोतिन्द्रियं, घानिन्द्रियं, जिव्हिन्द्रियं, कायिन्द्रियम्। इमानि खो, आवुसो, पञ्चिन्द्रियानि आयुं पटिच्च तिट्ठन्ती’’ति।
‘‘आयु पनावुसो, किं पटिच्च तिट्ठती’’ति?
‘‘आयु उस्मं पटिच्च तिट्ठती’’ति।
‘‘उस्मा पनावुसो, किं पटिच्च तिट्ठती’’ति?
‘‘उस्मा आयुं पटिच्च तिट्ठती’’ति।
‘‘इदानेव खो मयं, आवुसो, आयस्मतो सारिपुत्तस्स भासितं एवं आजानाम – ‘आयु उस्मं पटिच्च तिट्ठती’ति। इदानेव पन मयं, आवुसो, आयस्मतो सारिपुत्तस्स भासितं एवं आजानाम – ‘उस्मा आयुं पटिच्च तिट्ठती’ति।
‘‘यथा कथं पनावुसो, इमस्स भासितस्स अत्थो दट्ठब्बो’’ति?
‘‘तेन हावुसो, उपमं ते करिस्सामि; उपमायपिधेकच्चे विञ्ञू पुरिसा भासितस्स अत्थं आजानन्ति। सेय्यथापि, आवुसो, तेलप्पदीपस्स झायतो अच्चिं पटिच्च आभा पञ्ञायति, आभं पटिच्च अच्चि पञ्ञायति; एवमेव खो, आवुसो, आयु उस्मं पटिच्च तिट्ठति, उस्मा आयुं पटिच्च तिट्ठती’’ति।
४५७. ‘‘तेव नु खो, आवुसो, आयुसङ्खारा, ते वेदनिया धम्मा उदाहु अञ्ञे आयुसङ्खारा अञ्ञे वेदनिया धम्मा’’ति? ‘‘न खो , आवुसो, तेव आयुसङ्खारा ते वेदनिया धम्मा। ते च हावुसो, आयुसङ्खारा अभविंसु ते वेदनिया धम्मा, न यिदं सञ्ञावेदयितनिरोधं समापन्नस्स भिक्खुनो वुट्ठानं पञ्ञायेथ। यस्मा च खो, आवुसो, अञ्ञे आयुसङ्खारा अञ्ञे वेदनिया धम्मा, तस्मा सञ्ञावेदयितनिरोधं समापन्नस्स भिक्खुनो वुट्ठानं पञ्ञायती’’ति।
‘‘यदा नु खो, आवुसो, इमं कायं कति धम्मा जहन्ति; अथायं कायो उज्झितो अवक्खित्तो सेति, यथा कट्ठं अचेतन’’न्ति?
‘‘यदा खो, आवुसो, इमं कायं तयो धम्मा जहन्ति – आयु उस्मा च विञ्ञाणं; अथायं कायो उज्झितो अवक्खित्तो सेति, यथा कट्ठं अचेतन’’न्ति।
‘‘य्वायं, आवुसो, मतो कालङ्कतो, यो चायं भिक्खु सञ्ञावेदयितनिरोधं समापन्नो – इमेसं किं नानाकरण’’न्ति?
‘‘य्वायं, आवुसो, मतो कालङ्कतो तस्स कायसङ्खारा निरुद्धा पटिप्पस्सद्धा , वचीसङ्खारा निरुद्धा पटिप्पस्सद्धा, चित्तसङ्खारा निरुद्धा पटिप्पस्सद्धा, आयु परिक्खीणो, उस्मा वूपसन्ता, इन्द्रियानि परिभिन्नानि। यो चायं भिक्खु सञ्ञावेदयितनिरोधं समापन्नो तस्सपि कायसङ्खारा निरुद्धा पटिप्पस्सद्धा, वचीसङ्खारा निरुद्धा पटिप्पस्सद्धा, चित्तसङ्खारा निरुद्धा पटिप्पस्सद्धा, आयु न परिक्खीणो, उस्मा अवूपसन्ता, इन्द्रियानि विप्पसन्नानि। य्वायं, आवुसो, मतो कालङ्कतो, यो चायं भिक्खु सञ्ञावेदयितनिरोधं समापन्नो – इदं नेसं नानाकरण’’न्ति।
४५८. ‘‘कति पनावुसो, पच्चया अदुक्खमसुखाय चेतोविमुत्तिया समापत्तिया’’ति?
‘‘चत्तारो खो, आवुसो, पच्चया अदुक्खमसुखाय चेतोविमुत्तिया समापत्तिया। इधावुसो, भिक्खु सुखस्स च पहाना दुक्खस्स च पहाना पुब्बेव सोमनस्सदोमनस्सानं अत्थङ्गमा अदुक्खमसुखं उपेक्खासतिपारिसुद्धिं चतुत्थं झानं उपसम्पज्ज विहरति। इमे खो, आवुसो, चत्तारो पच्चया अदुक्खमसुखाय चेतोविमुत्तिया समापत्तिया’’ति।
‘‘कति पनावुसो, पच्चया अनिमित्ताय चेतोविमुत्तिया समापत्तिया’’ति?
‘‘द्वे खो, आवुसो, पच्चया अनिमित्ताय चेतोविमुत्तिया समापत्तिया – सब्बनिमित्तानञ्च अमनसिकारो, अनिमित्ताय च धातुया मनसिकारो। इमे खो, आवुसो, द्वे पच्चया अनिमित्ताय चेतोविमुत्तिया समापत्तिया’’ति।
‘‘कति पनावुसो, पच्चया अनिमित्ताय चेतोविमुत्तिया ठितिया’’ति?
‘‘तयो खो, आवुसो, पच्चया अनिमित्ताय चेतोविमुत्तिया ठितिया – सब्बनिमित्तानञ्च अमनसिकारो, अनिमित्ताय च धातुया मनसिकारो, पुब्बे च अभिसङ्खारो। इमे खो, आवुसो, तयो पच्चया अनिमित्ताय चेतोविमुत्तिया ठितिया’’ति।
‘‘कति पनावुसो, पच्चया अनिमित्ताय चेतोविमुत्तिया वुट्ठानाया’’ति?
‘‘द्वे खो, आवुसो, पच्चया अनिमित्ताय चेतोविमुत्तिया वुट्ठानाय – सब्बनिमित्तानञ्च मनसिकारो, अनिमित्ताय च धातुया अमनसिकारो। इमे खो, आवुसो, द्वे पच्चया अनिमित्ताय चेतोविमुत्तिया वुट्ठानाया’’ति।
४५९. ‘‘या चायं, आवुसो, अप्पमाणा चेतोविमुत्ति, या च आकिञ्चञ्ञा चेतोविमुत्ति, या च सुञ्ञता चेतोविमुत्ति, या च अनिमित्ता चेतोविमुत्ति – इमे धम्मा नानात्था चेव नानाब्यञ्जना च उदाहु एकत्था ब्यञ्जनमेव नान’’न्ति?
‘‘या चायं, आवुसो, अप्पमाणा चेतोविमुत्ति, या च आकिञ्चञ्ञा चेतोविमुत्ति, या च सुञ्ञता चेतोविमुत्ति, या च अनिमित्ता चेतोविमुत्ति – अत्थि खो, आवुसो, परियायो यं परियायं आगम्म इमे धम्मा नानात्था चेव नानाब्यञ्जना च; अत्थि च खो, आवुसो, परियायो यं परियायं आगम्म इमे धम्मा एकत्था, ब्यञ्जनमेव नानं’’।
‘‘कतमो चावुसो, परियायो यं परियायं आगम्म इमे धम्मा नानात्था चेव नानाब्यञ्जना च’’?
‘‘इधावुसो, भिक्खु मेत्तासहगतेन चेतसा एकं दिसं फरित्वा विहरति, तथा दुतियं, तथा ततियं, तथा चतुत्थम्। इति उद्धमधो तिरियं सब्बधि सब्बत्तताय सब्बावन्तं लोकं मेत्तासहगतेन चेतसा विपुलेन महग्गतेन अप्पमाणेन अवेरेन अब्याबज्झेन फरित्वा विहरति। करुणासहगतेन चेतसा…पे॰… मुदितासहगतेन चेतसा… उपेक्खासहगतेन चेतसा एकं दिसं फरित्वा विहरति, तथा दुतियं, तथा ततियं, तथा चतुत्थम्। इति उद्धमधो तिरियं सब्बधि सब्बत्तताय सब्बावन्तं लोकं उपेक्खासहगतेन चेतसा विपुलेन महग्गतेन अप्पमाणेन अवेरेन अब्याबज्झेन फरित्वा विहरति। अयं वुच्चतावुसो, अप्पमाणा चेतोविमुत्ति’’।
‘‘कतमा चावुसो, आकिञ्चञ्ञा चेतोविमुत्ति’’?
‘‘इधावुसो, भिक्खु सब्बसो विञ्ञाणञ्चायतनं समतिक्कम्म नत्थि किञ्चीति आकिञ्चञ्ञायतनं उपसम्पज्ज विहरति। अयं वुच्चतावुसो, आकिञ्चञ्ञा चेतोविमुत्ति’’।
‘‘कतमा चावुसो, सुञ्ञता चेतोविमुत्ति’’?
‘‘इधावुसो, भिक्खु अरञ्ञगतो वा रुक्खमूलगतो वा सुञ्ञागारगतो वा इति पटिसञ्चिक्खति – ‘सुञ्ञमिदं अत्तेन वा अत्तनियेन वा’ति। अयं वुच्चतावुसो, सुञ्ञता चेतोविमुत्ति’’।
‘‘कतमा चावुसो, अनिमित्ता चेतोविमुत्ति’’?
‘‘इधावुसो, भिक्खु सब्बनिमित्तानं अमनसिकारा अनिमित्तं चेतोसमाधिं उपसम्पज्ज विहरति। अयं वुच्चतावुसो, अनिमित्ता चेतोविमुत्ति। अयं खो, आवुसो, परियायो यं परियायं आगम्म इमे धम्मा नानात्था चेव नानाब्यञ्जना च’’।
‘‘कतमो चावुसो, परियायो यं परियायं आगम्म इमे धम्मा एकत्था ब्यञ्जनमेव नानं’’?
‘‘रागो खो, आवुसो, पमाणकरणो, दोसो पमाणकरणो, मोहो पमाणकरणो। ते खीणासवस्स भिक्खुनो पहीना उच्छिन्नमूला तालावत्थुकता अनभावंकता आयतिं अनुप्पादधम्मा। यावता खो, आवुसो, अप्पमाणा चेतोविमुत्तियो, अकुप्पा तासं चेतोविमुत्ति अग्गमक्खायति। सा खो पनाकुप्पा चेतोविमुत्ति सुञ्ञा रागेन, सुञ्ञा दोसेन, सुञ्ञा मोहेन। रागो खो, आवुसो, किञ्चनो, दोसो किञ्चनो, मोहो किञ्चनो। ते खीणासवस्स भिक्खुनो पहीना उच्छिन्नमूला तालावत्थुकता अनभावंकता आयतिं अनुप्पादधम्मा। यावता खो, आवुसो, आकिञ्चञ्ञा चेतोविमुत्तियो, अकुप्पा तासं चेतोविमुत्ति अग्गमक्खायति। सा खो पनाकुप्पा चेतोविमुत्ति सुञ्ञा रागेन, सुञ्ञा दोसेन , सुञ्ञा मोहेन। रागो खो, आवुसो, निमित्तकरणो, दोसो निमित्तकरणो, मोहो निमित्तकरणो। ते खीणासवस्स भिक्खुनो पहीना उच्छिन्नमूला तालावत्थुकता अनभावंकता आयतिं अनुप्पादधम्मा। यावता खो, आवुसो, अनिमित्ता चेतोविमुत्तियो, अकुप्पा तासं चेतोविमुत्ति अग्गमक्खायति। सा खो पनाकुप्पा चेतोविमुत्ति सुञ्ञा रागेन, सुञ्ञा दोसेन, सुञ्ञा मोहेन। अयं खो, आवुसो, परियायो यं परियायं आगम्म इमे धम्मा एकत्था ब्यञ्जनमेव नान’’न्ति।
इदमवोचायस्मा सारिपुत्तो। अत्तमनो आयस्मा महाकोट्ठिको आयस्मतो सारिपुत्तस्स भासितं अभिनन्दीति।
महावेदल्लसुत्तं निट्ठितं ततियम्।