वैशम्पायनः-
वसमानेषु पार्थेषु मत्स्यस्य नगरे तदा
महारथेषु च्छन्नेषु मासा दश समाययुः
याज्ञसेनी सुदेष्णां तु शुश्रूषन्ती विशाम्पते
आवसत्परिचारार्हा सुदुःखं जनमेजय
तथा चरन्ती पाञ्चाली सुदेष्णाया निवेशने
ता देवीं तोषयामास तथा चान्तःपुरस्त्रियः
तस्मिन्वर्षे गतप्राये कीचकस्तु महाबलः
सेनापतिर्विराटस्य ददर्श द्रुपदात्मजाम्
तां दृष्ट्वा देवगर्भायां चरन्तीं देवतामिव
कीचकः कामयामास कामबाणप्रपीडितः
स तु कामाग्निसन्तप्तः सुदेष्णामभिगम्य वै
प्रहसन्निव सेनानीरिदं वचनमब्रवीत्
नेयं मया जातु पुरेह दृष्टा राज्ञी विराटस्य निवेशने शुभा
रूपेण चोन्मादयतीव मां भृशं गन्धेन जाता मदिरेव भामिनी
का देवरूपा हृदयङ्गमा शुभे ह्याचक्ष्व मे कस्य कुतोत्र शोभने
चित्तं हि निर्मथ्य करोति मां वशे न चान्यदत्रौषधमस्ति मे मतम्
अहो तवेयं परिचारिका शुभा प्रत्यग्ररूपा प्रतिभाति मामियम्
अयुक्तरूपं हि करोति कर्म ते प्रशास्तु मां यच्च ममास्ति किञ्चन
प्रभूतनागाश्वरथं महाजनं समृद्धियुक्तं बहुपानभोजनम्
मनोहरं काञ्चनचित्रभूषणं गृहं महच्छोभयतामियं मम
ततः सुदेष्णामनुमन्त्र्य कीचकस्ततः समभ्येत्य नराधिपात्मजाम्
उवाच कृष्णामभिसान्त्वयंस्तदा मृगेन्द्रकन्यामिव जम्बुको वने
का त्वं कस्यासि कल्याणि कुतो वा त्वं वरानने
प्राप्ता विराटनगरं तत्त्वमाचक्ष्व शोभने
रूपमग्र्यं तथा कान्तिः सौकुमार्यमनुत्तमम्
कान्त्या विभाति वक्त्रं ते शशाङ्क इव निर्मलम्
नेत्रे सुविपुले सुभ्रु पद्मपत्रनिभे शुभे
वाक्यं ते चारुसर्वाङ्गि परपुष्टरुतोपमम्
एवंरूपा मया नारी काचिदन्या महीतले
न दृष्टपूर्वा सुश्रोणि यादृशी त्वमनिन्दिते
लक्ष्मीः पद्मालया का त्वमथ भूतिः सुमध्यमे
ह्रीः श्रीः कीर्तिरथो कान्तिरासां का त्वं वरानने
अतीव रूपिणी किं त्वमनङ्गाङ्गविहारिणी
अतीव भ्राजसे सुभ्रु प्रभेवेन्दोरनुत्तमा
अपि चेक्षणपक्ष्माणां स्थितज्योत्स्नोपमं शुभम्
दिव्यांशुरश्मिभिर्वृत्तं दिव्यकान्तिमनोरमम्
निरीक्ष्य वक्त्रचन्द्रं ते लक्ष्म्याऽनुपमया युतम्
कृत्स्ने जगति को नेह कामस्य वशगो भवेत्
हारालङ्कारयोग्यौ तु स्तनौ चोभौ सुशोभनौ
सुजातौ सहितौ लक्ष्म्या पीनौ वृत्तौ निरन्तरौ
कुड्मलाम्बुरुहाकारौ तव सुभ्रु पयोधरौ
कामप्रतोदाविव मां तुदतश्चारुहासिनि
वलीविभङ्गचतुरं स्तनभारविनामितम्
कराग्रसम्मितं मध्यं तवेदं तनुमध्यमे
दृष्ट्वैव चारुजघनं सरित्पुलिनसन्निभम्
कामव्याधिरसाध्यो मामप्याक्रामति भामिनि
जज्वाल चाग्निमदनो दावाग्निरिव निर्दयः
त्वत्सङ्गमाभिसङ्कल्पविवृद्धो मां दहत्ययम्
आत्मप्रदानवर्षेण सङ्गमाम्भोधरेण च
शमयस्व वरारोहे ज्वलन्तं मन्मथानलम्
मच्चित्तोन्मादनकरा मन्मथस्य शरोत्कराः
त्वत्सङ्गमाशानिशितास्तीव्राः शशिनिभानने
मह्यं विदार्य हृदयमिदं निर्दयवेगिताः
प्रविष्टा ह्यसितापाङ्गि प्रचण्डाश्चण्डदारुणाः
अत्युन्मादसमारम्भाः प्रीत्युन्मादकरा मम
आत्मप्रदानसम्भोगैर्मामुद्धर्तुमिहार्हसि
चित्रमाल्याम्बरधरा सर्वाभरणभूषिता
कामं प्रकामं सेव त्वं मया सह विलासिनि
नार्हसीहासुखं वस्तुं सुखार्हा सुखवर्जिता
प्राप्नुह्यनुत्तमं सौख्यं मत्तस्त्वं मत्तगामिनि
स्वादून्यमृतकल्पानि पेयानि विविधानि च
पिबमाना मनोज्ञानि रममाणा यथासुखम्
भोगोपचारान्विविधान्सौभाग्यं चाप्यनुत्तमम्
पानं पिब महाभागे भोगैश्चानुत्तमैः शुभैः
इदं हि रूपं प्रथमं तवानघे निरर्थकं केवलमद्य भामिनि
अधार्यमाणा स्रगिवोत्तमा शुभा न शोभसे सुन्दरि शोभना सती
त्यजामि दारान्मम ये पुरातना भवन्तु दास्यस्तव चारुहासिनि
अहं च ते सुन्दरि दासवत्स्थितः सदा भविष्ये वशगो वरानने