೨೬

ಸೂಚನೆ : ಪ್ರಚಂಡ ಭುಜಬಲ ಪರಾಕ್ರಮಿಯಾದ ಸೂರ್ಯನ ಮಗ ಕರ್ಣನ ವಿಜಯಲಕ್ಷ್ಮಿ, ವೀರ ಅರ್ಜುನನನ್ನು ಮನ್ನಿಸಿ, ಅವನ ಭುಜದಲ್ಲಿ ಬಂದು ನೆಲಸಿದಳು.

1. ‘ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ದೊರೆಯೇ ಕೇಳು, ನಿನ್ನ ಸೈನ್ಯದ ಜಯಲಕ್ಷ್ಮಿ, ಸರ್ಪಾಸ್ತ್ರದ ಸಹಯೋಗದವರೆಗೂ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿದ್ದಳು. ಇನ್ನು ಮಾತನ್ನಾಡುವುದರಿಂದ ಏನು ಪ್ರಯೋಜನ. ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೂ ಕರ್ಣಾಮೃತವಾಗಿದ್ದ ಮಳೆಗಾಲ ಮುಗಿದು ಮುಂದಿನ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಕಣ್ಣೀರಿನ ಮಳೆಗಾಲ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ’ ಎಂದ ಸಂಜಯ.

2. ದೊರೆಯೇ ಬಾಡಿ ಹೋದ ಹೂವಿನ ಸುವಾಸನೆಯೋ, ಭೂಮಿಗೆ ಇಳಿದು ಬಂದ ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕೋ, ಶರತ್ಕಾಲದ ನದಿಯೋ, ಮೋಡಗಳ ಸ್ಥಿತಿಯೋ, ಇಂದ್ರನ ಕಾಮನಬಿಲ್ಲಿನ ಸೌಂದರ್ಯವೋ, ಯೌವ್ವನ ಇಳಿಮುಖವಾಗುವ ಕಾಲದ ಪ್ರೀತಿಯೋ - ಹೀಗೆ ಇಳಿಮುಖವಾದ ಕೌರವನ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ನಾನು ನೋಡಿದೆ. ಜೀಯ, ಜಯವಾಗಲಿ ಎಂಬುದಾಗಲಿ, ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಗಳನ್ನು ಹೇಳುವುದಾಗಲಿ ನಿನ್ನ ಮಗನ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ಜಾರಿ ಓಡಿ ಹೋಗಿತ್ತು.

3. ಯಾವಾಗ ಸರ್ಪಾಸ್ತ್ರ ನಾಶವಾಯಿತೋ ಆಗಲೇ ದುರ್ಯೋಧನನ ಭುಜವನ್ನು ಜಯಲಕ್ಷ್ಮಿಯು, ಭೂಲಕ್ಷ್ಮಿ ಹಾಗೂ ಭಾಗ್ಯಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ತ್ಯಜಿಸಿದಳು. ದೊರೆಯೇ ತನ್ನ ಸತ್ಯ ಪರಿಪಾಲನೆಗಾಗಿ ಕರ್ಣನು, ಯುದ್ಧರಂಗದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಗಮನಿಸಲಿಲ್ಲ ಎಂಬ ವಿಚಾರವನ್ನು ಈಗಾಗಲೇ ನಿನಗೆ ತಿಳಿಸಿದ್ದೇನೆ ಎಂದ ಸಂಜಯ.

4. ಆದರೆ ಏನು, ಕರ್ಣನು ತೋರಿಸಿದ ಆಯುಧಗಳ ಪ್ರಯೋಗದ ಕೌಶಲ್ಯಕ್ಕೆ ಸಮಾನರಾದ ವೀರರು ಈ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಯಾರಿದ್ದಾರೆ, ದೈವ ಪ್ರತಿಕೂಲವಾಯಿತು ಎಂಬುದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು. ಸರ್ಪಾಸ್ತ್ರ ಹೋದರೆ ಹೋಗಲಿ ಎನ್ನುತ್ತಾ , ಕರ್ಣನು ಬಾಣಗಳನ್ನು ಸಮೃದ್ಧವಾದ ವೀರ ರಸವೆಂಬ ಪರಿಮಳ ದ್ರವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತೇಯ್ದು ಅರ್ಜುನನ ದೇಹವೆಂಬ ಗೋಡೆಯ ಮೇಲೆ (ರಕ್ತದಲ್ಲಿ) ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಬರೆದನು.

ಸಾದು-ಪರಿಮಳದ್ರವ್ಯ

5. ಕರ್ಣನು ಮತ್ತೆ ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಬಾಣದಿಂದ ಹೊಡೆದನು. ಹನುಮಂತನ ದೇಹಕ್ಕೆ ಹರಿತವಾದ ಬಾಣಗಳನ್ನು ನಾಟಿಸಿದನು. ಕುದುರೆಗಳ ಶರೀರದ ಮೇಲೆ ಹದಿನಾರು ಬಾಣಗಳನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸಿ ಕೈ ಚಳಕವನ್ನು ತೋರಿಸಿದನು. ಹೆಚ್ಚಾದ ಉರಿಯುವ ಬೆಂಕಿಯಂತಹ ಕೋಪದಿಂದ ‘ಈ ಕಡೆ ನಿಲ್ಲು’ ಎನ್ನುತ್ತಾ ಅರ್ಜುನನನ್ನು ನೂರು ಬಾಣಗಳಿಂದ ಮೆತ್ತಿ, ಮತ್ತೆ ಹನುಮಂತನಿಗೆ ಗಾಯವಾಗುವಂತೆ ಬಾಣ ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದನು.

ತೆತ್ತಿಸು-ನಾಟಿಸು, ಕೈವರ್ತಿಸು-ಕೈ ಚಳಕ ತೋರಿಸು

6. ‘ನೆಲದ ಮೇಲಿನ ಮೋಹದಿಂದ, ಆಸೆಯಿಂದ ಈ ಪಾಂಡವರು ಯುದ್ಧ ಮಾಡಿ ಸಾಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಬಳಿಯ ಸೇವಕನಷ್ಟೇ ಈ ಕೃಷ್ಣ. ಅವರು ಸಾಯಲಿ ಬದುಕಲಿ, ಹಣ್ಣುಹಂಪಲು ತಿಂದು ಬದುಕಿರಬೇಕಾದ ನೀನು ಇವರ ಬಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿ ಹಾಕಿಕೊಂಡು ನೋಯುತ್ತಿದ್ದೀಯೇ ತಂದೆ ವಾಯುಪುತ್ರ’ ಎಂದು ಹನುಮಂತನನ್ನು ಆಡಿಕೊಂಡನು.

7. ಆಗ ಅರ್ಜುನನು ‘ರಾಧೇಯ, ನೀನು ಬರಿಯ ಬಾಯಿಯ ಬಡಾಯಿಯವನು. ನಿನಗೆ ಅಹಂಕಾರದ ಮಾತೇಕೆ? ಸರ್ಪಾಸ್ತ್ರ ನಾಶವಾದರೂ ಇರುವ ನಿನ್ನ ಮದವನ್ನು ರಕ್ತ ಸುರಿಸಿ ಇಳಿಸುತ್ತೇನೆ. ಬದುಕಲು ನೀನು ಬಯಸಿದರೂ, ತಾಯಿಯ ಹೊಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ನಿನಗೆ ಸ್ಥಳವಿಲ್ಲ. ನೀನು ಉಳಿಯುವುದು ಹೇಗೆ? ಅದನ್ನು ದುರ್ಯೋಧನನು ನೋಡಲಿ’ ಎನ್ನುತ್ತಾ ಬಾಣ ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದನು.

8. ಅರ್ಜುನನು ಮೊದಲು ಆರು ಬಾಣಗಳಿಂದ ಕರ್ಣನನ್ನು ಹೊಡೆದನು. ಮತ್ತೆ ಹನ್ನೆರಡು ಬಾಣಗಳಿಂದ ಒತ್ತಿದನು, ಮೂವತ್ತಾರು ಬಾಣಗಳಿಂದ ಮುತ್ತಿದನು. ಮೂರು ಬಾಣಗಳಿಂದ ಶತ್ರುವಿನ ದೇಹವನ್ನು ಗೀಚಿದನು. ನಿಂದಿಸುತ್ತಾ ಮತ್ತೆ ಎರಡು ಬಾಣಗಳಿಂದ ಕರ್ಣನ ಕಿವಿಯ ಆಭರಣಗಳು ಕಳಚುವಂತೆ ಹೊಡೆದನು.

ಮುಕ್ಕುರಿಕು-ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಾಕು, ಕೀರು-ಗೀಚು

9. ಅರ್ಜುನನು ನಿಮಿಷ ಮಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕರ್ಣನ ಕವಚವನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿದನು. ತಲೆಯ ಶೀರ್ಷಕವನ್ನು ಕಿತ್ತು ಹಾಕಿದನು. ಅವನ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದಲ್ಲಿದ್ದು ಕರ್ಣನಿಗೆ ಬಾಣಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದವರಿಗೆ ಗರಿ ಸಮೇತವಾಗಿ ಬಾಣಗಳು ಅವರ ದೇಹದಿಂದ ಹೊರಕ್ಕೆ ಬರುವಂತೆ ಹೊಡೆದನು. ಬಾಣಗಳ ಹೊರೆಯನ್ನು ಹೊತ್ತಿದ್ದ ಚಲಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಬಂಡಿಯ ಚಕ್ರದ ಬಳೆಗಳನ್ನು ಮುರಿದು ಹಾಕಿದನು. ಛತ್ರ ಚಾಮರಗಳ ಸಮೂಹವನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿ ರಾಶಿ ಹಾಕಿದನು.

ನೀಡುಗಾರ- ಕೊಡುವವನು
ತೋಡು-ಬಳೆ,
ಝಾಡಿ-ಒತ್ತೊತ್ತಾದ ಸಮೂಹ

10. ಈ ಕರ್ಣನು ಹೆದರುತ್ತಾನೆಯೇ, ತಕ್ಷಣದಲ್ಲಿಯೇ ಅರ್ಜುನನ ಚಾಮರ, ಬೆಳ್ಗೊಡೆಗಳ ಸಮೂಹವನ್ನು ಆಯುಧಗಳ ಬಂಡಿಗಳನ್ನು ಹೊಡೆದನು. ಅವನ ಎಡಬಲದಲ್ಲಿದ್ದ ವೀರರ ಸಮೂಹವನ್ನು ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಯಾಗಿ ಓಡಿಸಿದನು. ಅರ್ಜುನನು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಬಾಣಗಳ ಪೆಟ್ಟಿನಿಂದ ವಿಪರೀತ ಗಾಯವನ್ನು ಪಡೆದನು.

ಅಖ್ಖುಡಿಸು-ಹೆದರು

11. “ದೊರೆಯೇ, ಕೌರವ ರಾಯನ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಹಿಂಜರಿದ ವಿಚಾರವನ್ನು, ದುರ್ಯೋಧನನ ಆರಸುತನಕ್ಕೆ ಮೂಲಾಧಾರವಾಗಿದ್ದ ಕಂಬ ಮುರಿದು ಹೋದುದನ್ನು, ಏನೆಂದು ಹೇಳಲಿ. ಅರ್ಜುನನು ಜಯಗಳಿಸಿದ ಎಂದಲ್ಲ. ಆ ಪಾಂಡವರು ದೇವರಿಗೆ ಮರುಳು ಮಾಡಿ ಹಾಗೆ ಜಯಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನಿಮ್ಮ ಭೂದೇವಿಯೇ ನಿಮಗೆ ದ್ರೋಹವನ್ನು ಯೋಚಿಸಿದಳು” ಎಂದ ಸಂಜಯ.

ಪೈಸರ-ಹಿಂಜರಿಕೆ

12. ಭೂದೇವಿಯು ಮಾಡಿದ ಕೆಟ್ಟಕೆಲಸ ಏನು ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತೀಯೇ, ಹೇಳುತ್ತೇನೆ ಕೇಳು. ಒಂದೇ ಸಮನಾಗಿ ಸುರಿಯುತ್ತಿದ್ದ ರಕ್ತದ ಜಡಿಮಳೆಯಲ್ಲಿ ನೆನೆದು ರಣರಂಗವೆಲ್ಲಾ ಕೆಸರಾಗಿತ್ತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಚಲಿಸಿದ ರಥದ ಗಾಂಭೀರ್ಯ - ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಗಳೆಲ್ಲಾ ಹಾಳಾಗಿ, ರಥ ತಗ್ಗಿ ಕೆಸರಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಕೊಂಡು ಒಲೆದಾಡುತ್ತಾ; ಕರ್ಣನ ಸಾಹಸಕ್ಕೆ ತಡೆಯೊಡ್ಡಿತು.

ಆಸಾರ-ಜಡಿಮಳೆ, ಗಾಳು-ಕೀಳು, ಖೊಪ್ಪರಿಸು-ಒಲೆದಾಡು

13. ರಥದ ಚಕ್ರಗಳು ಕೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಕುಸಿದು ಸಿಕ್ಕಿಕೊಂಡವು. ಅದರ ಚಕ್ರದ ಕೀಲುಗಳು ಕಳಚಿ ಬಿದ್ದವು. ಕುದುರೆಗಳು ಮುಖವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಿ, ತಮ್ಮ ಶಕ್ತಿಯನ್ನೆಲ್ಲಾ ವಿನಿಯೋಗಿಸಿ ರಥವನ್ನು ಮುಂದಕ್ಕೆ ಎಳೆಯಲು ಯತ್ನಿಸಿದವು. ರಥವು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಅಲ್ಲಾಡಲಿಲ್ಲ. ಕೌರವನ ಸೈನ್ಯ ಅದನ್ನು ನೋಡಿ ಹಿಂಜರಿಯಿತು. ಶತ್ರು ಸೈನ್ಯದವರು ಬಾಯಲ್ಲಿ ಬೆರಳಿಟ್ಟು ಭುಜವನ್ನು ಅಲುಗಾಡಿಸುತ್ತ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಕೂಗಿದರು.

ಸೂಳವಿಸು-ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಕೂಗು

14. ಅದನ್ನು ನೋಡಿದ ಕರ್ಣನು, ಆಶ್ಚರ್ಯದಿಂದ ತನ್ನ ಮೂಗಿನ ಮೇಲೆ ಬೆರಳಿಟ್ಟು ತಲೆಯನ್ನು ತೂಗಾಡಿಸಿದನು. ‘ಈ ಕೌರವನು ಭಾಗ್ಯವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡವನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಅಯ್ಯೋ ಶಿವನೇ. ಈಗ ಇದು ಆದದ್ದು ಏನು? ಬ್ರಹ್ಮನು ಬರೆದ ಒಗಟೋ ಅಥವಾ ಕೌರವನ ವಂಶವೆಂಬ ವಜ್ರದಲ್ಲಿ ಉಂಟಾದ ರಂಧ್ರವೋ ಅಯ್ಯೋ ಎನ್ನುತ್ತ ಮರುಗಿದನು.

ಬೇಗಡೆ-ರಂಧ್ರ, ಬಿರುಕು
ಓಗಟೆ - ಒಗಟು

15. ‘ನಮಗೆ ಶಿವನ ಶಕ್ತಿಯೇ ಇದು ಎಂದು ಹೇಳೋಣವೆಂದರೆ, ಪಾಂಡವರ ಕಡೆ ಶಿವನೇ ಸೇರಿದ್ದಾನೆ. ಕೃಷ್ಣ ಎಂದು ಹೇಳಿದರೆ ಅವರ ಕಡೆಯ ಬಂಡಿ ಹೊಡೆಯುವ ಸೂತನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಇಂದ್ರ ಮೊದಲಾದವರು ಅರ್ಜುನನಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಸಹಾಯಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ನಮ್ಮ ಭೂಮಿ ನಮಗೆ ಇದ್ದೇ ಇದೆಯಲ್ಲಾ ಎನ್ನೋಣವೆಂದರೆ, ಕೌರವನ ಪುಣ್ಯ ಎಂತಹುದೋ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ, ಈ ರೀತಿ ಆಯಿತು’ ಎಂದು ಚಿಂತಿಸಿದನು ಕರ್ಣ.

ಸಾಕ್ಷಾತರ್ಜುನರು = ನೇರವಾಗಿ ಅರ್ಜುನನನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದವರು.

16. ಕರ್ಣನು ರಥದ ಒಳಗೆ ತನ್ನ ಬಿಲ್ಲನ್ನು ಇಟ್ಟು, ಸೆರಗನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿಕೊಂಡು, ರಥದಿಂದ ಇಳಿದು ಚಕ್ರವನ್ನು ಅಲುಗಾಡಿಸಿ ನೋಡಿ, ಅರ್ಜುನನ ಕಡೆಗೆ ನೋಡುತ್ತಾ ನಸುನಗುತ್ತಾ ‘ಎಲೈ ಅರ್ಜುನ, ಸ್ವಲ್ಪ ಸುಮ್ಮನಿರು. ಅರ್ಧ ಘಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ರಥವನ್ನು ಎತ್ತಿ, ನಿನಗೆ ಎದುರಾಗಿ ಸಾಹಸವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತೇನೆ. ನನ್ನ ಶೌರ್ಯದ ರೀತಿಯನ್ನು ಆಮೇಲೆ ನೋಡುವೆಯಂತೆ’ ಎಂದನು.

17. ’ ನೀನು ಪ್ರಸಿದ್ಧನಾದ ಯೋಧ. ಯುದ್ಧದ ನೀತಿಗಳನ್ನು ತಿಳಿದವನು, ಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವವನಲ್ಲ. ಲೌಕಿಕ ಯಾವುದು ವೈದಿಕ ಸಮ್ಮತ ಯಾವುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ತಿಳಿದಿರುವವನು’ ಶಸ್ತ್ರಹೀನರಾಗಿರುವವರ ಮೇಲಾಗಲಿ, ವಾಹನ ಇಲ್ಲದವರ ಮೇಲಾಗಲಿ ಕೈ ಮಾಡುವುದು ಅನುಚಿತ ಎಂಬ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ತಿಳಿದವನು’ ಎಂದನು ಕರ್ಣ.

18. ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾ, ಕರ್ಣನು ರಥದ ಚಕ್ರವನ್ನು ಅಲುಗಾಡಿಸುತ್ತಾ ಅದರ ಕೀಲು ಅಚ್ಚುಗಳನ್ನು ಮುಂಗೈಯಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಮೊಳಕಾಲನ್ನು ಊರಿ. ಕೆಸರಿನ ತಗ್ಗಿನಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದ ರಥವನ್ನು ಎತ್ತಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು . ಆಗ ಕೃಷ್ಣನು ಚಾವಟಿಯಿಂದ ಅರ್ಜುನನನ್ನು ತಿವಿದು, ‘ನೋಡು ಕರ್ಣನು ಇರುವ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು’ ಬೇಗ ಮಾಡಬೇಕಾದುದನ್ನು ಮಾಡು’ ಎಂದು ಬಲವಾಗಿ ಹೇಳಿದನು.

19. ‘ಹುಚ್ಚು ಅರ್ಜುನನೇ ಬಾಣ ಪ್ರಯೋಗಿಸು, ಶತ್ರುವಿಗೆ ಅಪಾಯ ಒದಗಿದಾಗಲೆ ಗೆಲ್ಲುವುದು ರಾಜರ ನೀತಿ, ಬೇಗ ತೊಡು ದಿವ್ಯವಾದ ಬಾಣವನ್ನು. ಅಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಕರ್ಣನು ರಥವನ್ನು ಮೇಲೆ ಎತ್ತುವ ಮೊದಲೇ, ಅವನನ್ನು ನಾಶ ಮಾಡುವ ಬಗೆಯನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೋ, ಈಗ ಏನಾದರೂ ನೀನು ಸುಮ್ಮನಿದ್ದರೆ, ಆ ಮೇಲೆ ಈ ಕರ್ಣನು ಮುಕ್ಕಣ್ಣನಾದ ಶಿವನನ್ನೂ ಲೆಕ್ಕಿಸುವುದಿಲ್ಲ’ ಎಂದನು ಕೃಷ್ಣ.

ಹರಿವ- ಹರಿಬ

20. ಏನೆಂದು ಹೇಳಲಿ ದೊರೆಯೆ, ಕರ್ಣನಿಗೆ ಯಾವ ರೀತಿ ಸಂಬಂಧವೋ ಅರ್ಜುನನಿಗೆ, ಕೃಷ್ಣನ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕೇಳಿದ ತಕ್ಷಣ ಅವನು ಚಿಂತೆಯಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದನು. ಅವನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಅಭಿಮಾನದ ಸರ್ಪವನ್ನು ಕೆಳಕ್ಕೆ ತಳ್ಳಿ, ಧೈರ್ಯವನ್ನು ಕೊಳ್ಳೆ ಹೊಡೆದು, ದುಃಖವು ಆವರಿಸಿತು.

21. ಅರ್ಜುನನು ತನ್ನ ಮಹಿಮಾಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಮರೆತುಬಿಟ್ಟನು. ಕಣ್ಣುಗಳಿಂದ ನೀರು ಉಕ್ಕಿದವು. ಶತ್ರುವಿನ ಬಗೆಗೆ ಉಕ್ಕುತ್ತಿರುವ ಪ್ರೀತಿಯ ವೀಳೆಯವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದನು. ಕರುಣೆ ಎಂಬ ಹೆಣ್ಣಿನ ಆಲಿಂಗನದಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿ ಬಿದ್ದನು. ನಾನು ಏನನ್ನು ಹೇಳಲಿ? ಅರ್ಜುನನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ದುಃಖ ಮನೆ ಮಾಡಿತು.

22. ಅರ್ಜುನನು ರಥದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಭಾರಿ ಬಿಲ್ಲನ್ನು ಮೆಲ್ಲಗೆ ಇಳಿಸಿದನು. ಕೈಲಿದ್ದ ಬಾಣಗಳನ್ನು ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ಇಟ್ಟನು. ಅದನ್ನು ನೋಡಿ ಕೃಷ್ಣನು. ‘ಅರ್ಜುನ, ಇದು ಏನು, ನಿನ್ನ ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ಏನೋ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿದೆ. ಕುತ್ತಿಗೆಯಲ್ಲಿರಬೇಕಾದ ಹಾರ ಕಣ್ಣಿನಲ್ಲಿರುವಂತೆ, ಹಣೆಯಲ್ಲಿರಬೇಕಾದ ಕಸ್ತೂರಿ ಕೆನ್ನೆಯ ಮೇಲೆ ಕಾಣುವಂತೆ, ವಿಪರೀತ ಶೃಂಗಾರವನ್ನು ಎಂದರೆ ಅಲ್ಲದ ಶೃಂಗಾರ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವವನಂತೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿದ್ದೀಯೆ’ ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ.

23. ಅರ್ಜುನನು ‘ದೇವ ಈ ಕರ್ಣನು ಶತ್ರುವಾಗಿರಲಾರ. ಇದು ಏನು ಎಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತಿಲ್ಲ. ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನೋವು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದೆ. ಬಿಲ್ಲನ್ನು ಹಿಡಿಯಲು ಕೈಗಳು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಿವೆ. ನನ್ನ ಜೀವ ಇವನನ್ನು ಕಂಡು ಕರಗಿಹೋಗುತ್ತಿದೆ. ಇವನು ಯಾವ ಸ್ನೇಹಿತನೋ, ಶತ್ರು ಎಂಬ ಭಾವನೆಯೇ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಂದ ದೂರವಾಗಿದೆ, ಕರ್ಣನು ಯಾರು’ ಎಂದು ಕೇಳಿದ.

24. ‘ದುರ್ಯೋಧನನ ಮೇಲಿರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವೈರ ಈ ಕರ್ಣನ ಮೇಲೆ. ಇವನು ನಮಗೆ ಅಪಕಾರ ಮಾಡಿದವನು. ಇಷ್ಟು ಕಾಲ ಇವನ ಸಾವಿನ ಬಗೆಗೆ ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ. ಈಗ ವೈರ ಶಾಂತವಾಯಿತು. ಧರ್ಮರಾಯನಿಗಿಂತ ಎರಡು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಸ್ನೇಹದ ಭಾರ ಇವನ ಮೇಲೆ ತೋರುತ್ತಿದೆ. ಕರ್ಣನು ಯಾರು’ ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ.

25. ಭಯಂಕರವಾದ ಈ ವ್ಯಾಮೋಹ ನನಗೆ ವಂಚನೆ ಮಾಡುತ್ತಿದೆಯೋ. ಕೌರವನ ಸೈನ್ಯದ ಸೋಗು ಹೀಗೆ ಕಾಣುತ್ತಿದೆಯೋ, ಅಥವಾ ನಿನ್ನ ಮಾಯೆಯಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಯಾದ ದೃಶ್ಯಗಳೋ, ಕರ್ಣನ ಮೇಲಿನ ನನ್ನ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಹಾಳಾಗಿ ಹೋಯಿತು, ನನಗಿದ್ದ ಛಲಗಿಲದ ಗಾಢತೆ ತಗ್ಗಿತು. ಕರ್ಣನ ಬಗ್ಗೆ ವಿಶೇಷ ಪ್ರೀತಿ ಮೂಡಿತು. ಕೃಷ್ಣ ಕರುಣೆ ತೋರು, ಕರ್ಣನು ಯಾರು ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ.

ಡೊಳ್ಳಾಸ-ವಂಚನೆ, ವೈಸಿಕ-ಮೋಸ, ಸೋಗು,
ಕಾಳಾಸ-ಗಾಢತೆ
ಆಸುರ-ಭಯಂಕರ,
ವಾಸಿ-ಸ್ಪರ್ಧೆ

26. ಕಾಲಯವನನನ್ನು ಉಪಾಯದಿಂದಲೇ ಕೊಂದು ಹಾಕಿದೆ, ಮಾಗಧನಾದ ಜರಾಸಂಧನನ್ನು ಆ ರೀತಿ ಸೀಳಿ ಹಾಕಿಸಿದೆ. ಸಾಮೋಪಾಯದಿಂದ ಭೀಷ್ಮ ಮೊದಲಾದವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದೆ. ಸುಂದರನಾದ ನೀನು ಅತ್ಯಂತ ವಕ್ರ ಮಾರ್ಗದ ಮೋಸಗಾರ. ನಿನ್ನ ಮಾಯೆಯನ್ನು ಬಣ್ಣಿಸಲು ನನಗೆ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಕೃಷ್ಣ ಕರುಣೆ ತೋರು, ಕರ್ಣನು ಯಾರು ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ.

ಡಾಳ-ಸುಂದರ,
ಡೊಂಕಣಿ-ಈಟಿ?
ಠೌಳಿಕಾರ-ಮೋಸಗಾರ

ಕಾಲಯವನ-ಯಾದವರ ಪುರೋಹಿತನಾದ ಗರ್ಗ ಮಹರ್ಷಿಯ ಮಗ ಸಿಟ್ಟುಮಾಡಿಕೊಂಡು, ತನಗೆ ಯಾದವರನ್ನು ಧ್ವಂಸಮಾಡುವ ಮಗ ಹುಟ್ಟಬೇಕೆಂದು ಶಿವನನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದ. ಯವನ ರಾಜ ಎಂಬುವವನಿಗೂ ಯಾದವರಿಗೂ ಬಹಳ ಕಾಲದಿಂದ ಮನಸ್ತಾಪ ಇತ್ತು. ಅದನ್ನು ತಿಳಿದಿದ್ದ ಯವನರಾಜ ಗರ್ಗ ಮುನಿಯನ್ನು ಬರಮಾಡಿಕೊಂಡು ತನ್ನ ಬಳಿ ನಿಲ್ಲಿಸಿಕೊಂಡ. ಆನಂತರ ಗರ್ಗ ಮುನಿಗೆ ಒಬ್ಬ ಅಪ್ಸರಸ್ತ್ರೀಯಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ ಮಗನೇ ಕಾಲಯವನ. ಕಾಲಯವನ ಮಹಾಬಲಶಾಲಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆದು ದ್ವಾರಕೆಯ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಿದ. ಕೃಷ್ಣನಿಗೂ ಇವನನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೇ ಓಡಿಹೋಗಬೇಕಾಯಿತು. ಕೃಷ್ಣನು ಓಡಿ ಹೋಗಿ ಮುಚುಕುಂದನು ಮಲಗಿದ್ದ ಗವಿಯಲ್ಲಿ ಅಡಗಿಕೊಂಡು ಕಾಲಯವನನೂ ಅದೇ ಗವಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿ, ಮಲಗಿದ್ದ ಮುಚುಕುಂದನನ್ನೇ ಕೃಷ್ಣನೆಂದು ಭಾವಿಸಿ ಎಡಗಾಲಿನಿಂದ ಅವನನ್ನು ಒದ್ದ. ನಿದ್ರೆಯಿಂದ ಎಚ್ಚತ್ತ ಮುಚುಕುಂದ ಕೋಪದಿಂದ ನೋಡಿದಾಗ ಕಾಲಯವನ ಸುಟ್ಟು ಬೂದಿಯಾದ.

27. ಋಷಿಗಳು ಕೊಟ್ಟ ವರದಿಂದ ಕುಂತಿಯ ಗರ್ಭದಲ್ಲಿ ಏನಾದರೂ ಹುಟ್ಟಿದವನೇ ಈ ಕರ್ಣ. ನೀನು ರಾಕ್ಷಸರ ಶತ್ರು, ವಿಪರೀತ ಕಪಟ ನಾಟಕದ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಹಿಡಿದವನು. ಭೂಭಾರವನ್ನು ಇಳಿಸುವ ಕೆಲಸ ನಿನ್ನದು. ನನಗೆ ಈ ಸಂಕಟ ಏಕಾಗುತ್ತಿದೆ ತಿಳಿಯುತ್ತಿಲ್ಲ. ಅಯ್ಯೋ ಕರ್ಣನು ಯಾರು’ ಎಂದು ಕೇಳಿದ.

28. ಕೌರವನಿಗೆ ಈ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಡುತ್ತೇವೆ. ನಾವು ಆರು ಜನ ಸಹೋದರರು ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ನಿನ್ನನ್ನು ಭಾವ ಶುದ್ಧಿಯಿಂದ ಭಜಿಸುತ್ತೇವೆ. ಚಂಚಲವಾದ ಈ ಲಕ್ಷ್ಮೀಗೋಸ್ಕರ, ಸಹೋದರರನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲೇ, ಕೃಷ್ಣ ಕರುಣಿಸು, ಕರುಣಿಸು, ಕರ್ಣನು ಯಾರು ಎಂದು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಬೇಡಿಕೊಂಡ.

29. ‘ನಾನು ಯಾರನ್ನೂ ದೂರುವುದಿಲ್ಲ. ಕರುಣೆಯನ್ನು ತೋರಿಸು, ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಇವನಲ್ಲಿ ಶತ್ರುತ್ವ ಉಂಟಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಸೋದರಿಕೆಯ ಸಂಬಂಧ ಉಂಟಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇವನ ಕೊಲೆಗೆ ಮನಸ್ಸು ಬರುತ್ತಿಲ್ಲ. ಈ ಕರ್ಣನು ಹೃದಯವನ್ನು ಸೂರೆಗೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. ಅಯ್ಯೋ ಕೃಷ್ಣ ವಿವರಿಸಿ ಹೇಳು, ಕರ್ಣನು ಯಾರು’ ಎಂದು ಬೇಡಿಕೊಂಡ.

30. ದೊರೆಯೇ ಕೇಳು, ಅರ್ಜುನನ ಕರುಣೆಯನ್ನು ಉಕ್ಕಿಸುವ ಮಾತಿನ ವೈಭವವನ್ನು ಕಂಡು ಕೃಷ್ಣನು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ಮರುಗಿದನು. ನಸುನಕ್ಕನು. ಅವನ ಮಾತುಗಳಿಗೆ ಕೋಪಿಸಿದನು. ‘ಸುಡಬೇಕು ನಿನ್ನನ್ನು, ಅಯೋಗ್ಯ ನೀನು. ನಿನ್ನ ವಂಶಕ್ಕೆ ಸೂತಪುತ್ರ ಕರ್ಣನು ಹೇಗೆ ಸಮಾನನಾಗುತ್ತಾನೆ. ಇದೇನು ನಿನ್ನ ನಡವಳಿಕೆ, ಎಂದು ನಿಂದಿಸಿದ.

31. ಕೃಷ್ಣನು “ಅರ್ಜುನ, ಈ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ‘ನಿನ್ನ ಕರ್ಣನ ಮೇಲಿನ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಹಾಳಾಯಿತೆ. ಧೈರ್ಯಕ್ಕೆ ಬೇಸರ ಬಂದಿದೆಯೇ, ಶೌರ್ಯಕ್ಕೆ ಇಷ್ಟೊಂದು ಮೊಲೆಗಳು ಮೂಡಿ ಹೇಡಿತನ ಒದಗಿತೇ, ನಿನ್ನ ಛಲ ಅಹಂಕಾರ ಇವೆಲ್ಲಾ ಆಡಂಬರವಾಗಿ ತನ್ನ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡವೇ. ಅಯ್ಯೋ ಶಿವನೆ ಯಾವುದೇ ದೋಷವಿಲ್ಲದ ನಿನ್ನಲ್ಲಿ ಇಷ್ಟೊಂದು ದೋಷ ಉಂಟಾದದ್ದು ಆಶ್ಚರ್ಯಕರ’ ಎಂದನು.

32. ಅರ್ಜುನನು ‘ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಕ್ಷತ್ರಿಯರು ಹೇಗೆ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂಬ ಧರ್ಮಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನೀನು ತಿಳಿದಿಲ್ಲವೇ. ಬಿಲ್ಲು ಬಿಟ್ಟವರನ್ನು, ವಾಹನ ಕಳೆದುಕೊಂಡವರನ್ನು, ತಲೆಗಂಟನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಕೊಂಡವರನ್ನು, ಗತಿ ಇಲ್ಲದವರನ್ನು, ದೀನತೆಯಿಂದ ಮಾತನಾಡುವವರನ್ನು, ಮರ, ಹುತ್ತ, ನೀರು - ಇವುಗಳ ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿರುವವರನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವುದು ಧರ್ಮವೇ. ಅಂತಹ ವಿಚಾರ ನನಗೆ ತಿಳಿಯದು ಕೃಷ್ಣ’ ಎಂದನು.

33. ಕೃಷ್ಣನು “ಆಹಾ ಹೇಳು, ಇನ್ನೊಂದು ಬಾರಿ ಧರ್ಮದ ವಿಚಾರವನ್ನು ಹೇಳು, ನಾನು ಅದನ್ನು ಕೇಳೂ ಇಲ್ಲ ತಿಳಿದೂ ಇಲ್ಲ. ನಿನ್ನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ರಾಜಧರ್ಮ ಪುರಾಣ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದರಲ್ಲಿ ಏನೂ ತಪ್ಪಿಲ್ಲ. ಈ ವೀರ ಕರ್ಣನು ಮಹಾವೀರನೇ. ಅವನನ್ನು ಮೀರಿಸಿ ಸೋಲಿಸುವುದು ಅಸಾಧ್ಯವೇ. ವಸುದೇವನ ಆಣೆಯಾಗಿಯೂ ನೀನು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಮಹಾಬಲಶಾಲಿ ಎಂದುಕೊಂಡಿದ್ದೆ” ಎಂದು ಅರ್ಜುನನನ್ನು ವ್ಯಂಗ್ಯ ಮಾಡಿದನು.

ದೊಠಾರಿಸು-ಬಲಿಷ್ಠನಾಗು, ಅಘಾಟ-ಅಧಿಕ

34. ‘ಈಗ ಈ ಧರ್ಮದ ಮಾತುಗಳು, ನೀನು ಹಿಂದೆ ಮಾಡಿದ್ದ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದವೇ? ಅದನ್ನು ಮರೆತು ಬಿಟ್ಟೆಯಾ. ನಿನ್ನ ಮಾತುಗಳೆಲ್ಲಾ ಹಳಸಿ ಹೋದುವೆ. ಹೋಗು ಹುಚ್ಚೇ. ಬೇಗ ಶತ್ರುವನ್ನು ನಾಶಮಾಡು. ನೀನು ಮಾಡಬೇಕಾದ ರಾಜಕಾರ್ಯವನ್ನು ಈಗಲೇ ಹೇಳುತ್ತೇನೆ. ಕರ್ಣನ ತಲೆಯನ್ನು ಕತ್ತರಿಸು’ ಎಂದನು ಕೃಷ್ಣ.

ವಿಭಾಡಿಸು-ನಾಶಮಾಡು, ತಿದ್ದು-ಹೇಳು

35. ಅದಕ್ಕೆ ಅರ್ಜುನನು “ಅಯ್ಯೋ ಕರುಣೆಯಿಲ್ಲದ ಕೃಷ್ಣ, ಅನ್ಯಾಯವಾದ ಈ ಪಾಪವನ್ನು ಏಕೆ ಮಾಡಬೇಕು. ಜಯವನ್ನು ಬಯಸುತ್ತಿರುವವರು ನಾವಾದರೂ, ನೀನೇಕೆ ಇಷ್ಟೊಂದು ಬಲವಂತ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೀಯೆ. ಕುರುವಂಶದವರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮ ಯಾದವ ವಂಶದವರಿಗೆ ಯಾವ ವೈರವೂ ಇಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿದೆ. ನನಗೆ ತಲೆ ಕೆಡುತ್ತಿದೆ. ಕರ್ಣನನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ” ಎಂದ.

36. ‘ಸಾರಥಿಯು ರಥವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹೋಗಿದ್ದಾನೆ. ರಥ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಹೂತು ಬಿದ್ದಿದೆ. ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹರಿತವಾದ ಬಾಣಗಳಿಲ್ಲ. ದಿವ್ಯವಾದ ಬಿಲ್ಲೂ ಸಹ ಇಲ್ಲ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ಅವನನ್ನು ಹೊಡೆಯಲು ಕೈ ಹೇಗೆ ಏಳುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆ ಮಾಡು ಎಂದು ಹೇಳಲು ನಿನಗೆ ಮನಸ್ಸಾದರೂ ಹೇಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ನನ್ನ ಹೊಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿನ ಸಂಕಟದ ಉರಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕರ್ಣನನ್ನು ನಾನು ಕೊಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ’ ಎಂದ.

37.” ಗುರು ದ್ರೋಣರ ಮೇಲೆ ಬಾಣ ಪ್ರಯೋಗಿಸುವಾಗ ಅಥವಾ ಭೀಷ್ಮರನ್ನು ಬಾಣದ ಮಂಚದ ಮೇಲೆ ಬೀಳಿಸುವಾಗ, ಕೃಪ, ಶಲ್ಯ, ಸೈಂಧವ ಮೊದಲಾದ ಬಂಧುಗಳನ್ನು ಧಿಕ್ಕರಿಸಿ ಯುದ್ಧ ಮಾಡಿದಾಗ ಹೆದರಿದೆನೆ, ಓಡಿ ಹೋದೆನೇ, ಅಸಹ್ಯ ಪಟ್ಟೆನೇ, ವಿರೋಧ ಮಾಡಿದೆನೆ? ಈಗ ಯಾಕೋ ನನ್ನ ಕಲಿತನವೇ ಕರಗಿ ಹೋಗಿದೆ. ಕರ್ಣನನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ “ಎಂದ.

ಹೋರು-ವಿರೋಧ, ತೇರೈಸು-ಓಡಿಹೋಗು

38. ಆಗ ಭೀಮ ಮೊದಲಾದವರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲೂ, ‘ಅಯ್ಯೋ ಶಿವನೇ ಈ ಕರ್ಣನನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವುದು ಉಚಿತವೋ ಅನುಚಿತವೋ’ ಎಂಬ ಸಂದೇಹ ಮೂಡಿತು. ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದ್ದ ದುಃಖ, ವಿಪರೀತ ಆಶ್ಚರ್ಯಗಳಿಂದ ಕೂಡಿ ದ್ರೌಪದಿ, ಧರ್ಮರಾಯರೂ ಸಹ ಒಳಗೊಳಗೇ ದುಃಖದ ಬೆಂಕಿಯಲ್ಲಿ ನೊಂದರು.

39. ‘ದೊರೆಯೇ ಕೇಳು. ಯುದ್ಧ ಆರಂಭವಾದಾಗ ಎರಡೂ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಂತೋಷ ಸಂಭ್ರಮಗಳಿದ್ದವು. ಈಗ ಯುದ್ದ ಕೊನೆಗೆ ಬರುತ್ತಿದೆ. ಎರಡೂ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ತುದಿ ಬೆರಳಿನಿಂದ ಕಣ್ಣೀರು ಒರೆಸಿಕೊಳ್ಳುವ, ಬೆದರಿಕೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ, ತಳಮಳಗೊಂಡ ಉತ್ಸಾಹ, ಹಾಳಾಗುತ್ತೇವೆಯೇನೋ ಎಂಬ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ನಾಟಿದ ಚಿಂತೆ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುತ್ತಿದೆ’ ಎಂದ ಸಂಜಯ.

ಕುಕ್ಕುಳಿಸು-ತಳಮಳಗೊಳ್ಳು, ವಿಘಾತಿ-ನಾಶ

40. ಕೃಷ್ಣನು ಅರ್ಜುನನನ್ನು ಮತ್ತೆ ನಿಂದಿಸಿದನು. ವೀರ ಅರ್ಜುನನು ತಲೆ ತಗ್ಗಿಸಿದನು. ಅವನನ್ನು ಬಲವಾಗಿ ಹೊಡೆದು ಸೆಳೆದಂತೆ ಮುರಾರಿಯು ಅವಮಾನ ಮಾಡಿದನು. ಅರ್ಜುನನ ಮಾತುಗಳು ಹಿಂದೆಗೆದವು. ಕೃಷ್ಣನ ಮಾತುಗಳು ಅವನ ಮನಸ್ಸನ್ನು ತಹಬಂದಿಗೆ ತಂದು ಅದಕ್ಕೊಂದು ರೂಪವನ್ನು ನೀಡಿದವು. ಕೃಷ್ಣನು ಸಾಮೋಪಾಯದಿಂದ ಅರ್ಜುನನಿಗೆ ತಿಳಿವಳಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಿದನು.

ಒತ್ತು-ಅದುಮು, ಹಿಂದೆಗೆ,
ಕೆತ್ತು-ಕಂಡರಿಸು, ರೂಪಗೊಡು

41. “ಎಲೆ ಅರ್ಜುನ, ನೀನು ಚಂದ್ರವಂಶದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಸುಕುಮಾರ. ಈ ಕರ್ಣ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಕುಲಹೀನನಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿದವನು. ಇವನು ನಿನಗೆ ಹೇಗೆ ಸಮಾನನಾಗುತ್ತಾನೆ. ತನ್ನ ಅಭಿಮಾನ ಗೌರವಗಳನ್ನು ಮಾರಿ, ಶರೀರವನ್ನು ಸಲಹುವುದಕ್ಕಾಗಿ ದುರ್ಯೋಧನನ ಎಂಜಲಿಗೆ ಕೈಯೊಡ್ಡಿದವನು ನಿನ್ನ ನೆಂಟ ಹೇಗಾಗುತ್ತಾನೆ? ಎಂದನು ಕೃಷ್ಣ.

42. ‘ನಿಮ್ಮ ಹಾಗೂ ಕೌರವರ ನಡುವೆ ದ್ವೇಷದ ಬೆಂಕಿಯನ್ನು ಹೊತ್ತಿಸಿ, ನಿಮ್ಮ ಬೇಟೆಯಾಡುವಂತೆ ಮಾಡಿದವನು ಇವನೇ, ಪಗಡೆಯ ಜೂಜನ್ನು ಆಡಿಸಿ ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಕೇಡು ಉಂಟು ಮಾಡಿ, ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಕಿತ್ತುಕೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣನಾದ ಚಾಡಿಕೋರ ಇವನೇ. ರಾಜ್ಯದ ಸಂಧಿಕಾರ್ಯಕ್ಕೆಂದು ನಾನು ಹೋದಾಗ, ನನ್ನನ್ನು ಸೆರೆ ಹಿಡಿಯಲು ಏರ್ಪಾಡು ಮಾಡಿಸಿದವನು ಇವನೇ. ಈ ಕರ್ಣ ಈಗ ನಿಮಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಹಿತವಾದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಆಗಿಬಿಟ್ಟನೇ’ ಎಂದನು ಕೃಷ್ಣ.

43. ಇವನು ಅಭಿಮನ್ಯುವನು ಕೊಲ್ಲಲಿಲ್ಲವೇ, ನಿಮ್ಮ ಶತ್ರುವಲ್ಲವೇ, ಭೀಮನ ಕೊರಳಿಗೆ ಬಿಲ್ಲ ಕೊಪ್ಪನ್ನು ಹಾಕಿ ಎಳೆದು ಅವಮಾನಿಸಲಿಲ್ಲವೇ. ಧರ್ಮರಾಯನು ಕೆಳಗೆ ಬೀಳುವಂತೆ ಬಾಣದಿಂದ ಹೊಡೆಯಲಿಲ್ಲವೇ. ದುಷ್ಟ ನೀತಿಯನ್ನು ಯೋಚಿಸಬೇಡ. ನೀನು ಯಾರು? ಈ ಕರ್ಣನು ಯಾರು? ಹುಚ್ಚೇ ಮೊದಲು ಬಾಣದಿಂದ ಹೊಡೆ’ ಎಂದು ಕೃಷ್ಣನು ಕರ್ಣನ ವಿಷಯವನ್ನು ಮರೆಮಾಚಿ, ಅರ್ಜುನನನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿದನು.

44. ಅರ್ಜುನನ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ಕೃಷ್ಣನು ತನ್ನ ಮಾತಿನ ಮೋಸದ ಮಾಯೆಯನ್ನು ಬೀಸಿ, ಅಜ್ಞಾನವೆಂಬ ಕತ್ತಲನ್ನು ತುಂಬಿದನು, ರೋಷವೆಂಬ ಬೀಜವನ್ನು ಅವನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡಿ, ಅವನನ್ನು ಮತ್ತೆ ಕಲಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದನು. ಕೃಷ್ಣನ ಮಾಯೆಗೆ ಒಳಗಾದ ಅರ್ಜುನನು ‘ಅಷ್ಟೇ ತಾನೆ, ಆ ಮೇಲೆ ಇನ್ನೇನು, ನನ್ನ ಎಲ್ಲಾ ಗುಣ ದೋಷಗಳಿಗೆ ನೀನೇ ಹೊಣೆ. ಪುಣ್ಯ ಪಾಪಗಳ ಚಿಂತೆ ನಮಗೆ ಏಕೆ’ ಎನ್ನುತ್ತಾ ಬಿಲ್ಲನ್ನು ಕೈಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡನು.

ಡೊಳ್ಳಾಸ-ವಂಚನೆ

45. ‘ಬಿಲ್ಲನ್ನು ಹಿಡಿದುಕೋ, ಸಾಕು, ಆ ಕಡೆ ಈ ಕಡೆ ಸಹಾಯಕ್ಕಾಗಿ ನೋಡಬೇಡ’, ಎಂದು ಕರ್ಣನಿಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾ, ಅವನ ಕೈಯಲ್ಲಿದ್ದ ಕಡಿವಾಣವನ್ನು ನೂರು ಬಾಣಗಳಿಂದ ಹೊಡೆದನು. ಆಗ ಕರ್ಣನು ‘ಛೀ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಚಿಂತೆ ಆರಂಭವಾಯಿತೇ’ ಎನ್ನುತ್ತಾ ಅರ್ಜುನನ ನೂರು ಬಾಣಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಸೊಂಟದ ಸಣ್ಣ ಗಂಟಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಕಠಾರಿಯ ಸಹಾಯದಿಂದ, ದಾರಿಯಲ್ಲೇ ಕತ್ತರಿಸಿ ಹಾಕಿದನು.

ಕೈಗಡಿ-ಕಡಿವಾಣ, ಕಿಗ್ಗಟ್ಟು-ಸಣ್ಣಗಂಟು

46. ಕರ್ಣನು ತನ್ನ ರಥವನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿಕೊಂಡನು. ಆಮೇಲೆ ಅತಿರಥರಿಗೆ ಭಯಂಕರನಾದ ಅವನು ರಥವನ್ನು ಹತ್ತಿ ಕುಳಿತು, ತನ್ನ ಕೈಕಾಲುಗಳನ್ನು ಸಂತೋಷದಿಂದ ತೊಳೆದುಕೊಂಡನು. “ಭೂದೇವಿಯು ನನ್ನ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸಿದ ಅಪಕಾರ, ಲೋಕ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಯಿತು. ಹೋಗಲಿ ಹೋಗಲಿ, ಕುಂತಿಯ ಮಕ್ಕಳು ಬದುಕಿಕೊಳ್ಳಲಿ” ಎನ್ನುತ್ತ ವೀಳೆಯವನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಂಡು ಸಿದ್ಧನಾದನು.

47. ಕರ್ಣನು ಬಿಲ್ಲನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡನು, ಕುದುರೆಗಳನ್ನು ಗದರಿಸಿಕೊಂಡು, ಅರ್ಜುನನನ್ನು ತಡೆದು ನಿಲ್ಲಿಸಿದನು. ಕೌರವನ ಸೈನ್ಯಕ್ಕೆ ಅಭಯವನ್ನು ಕೊಟ್ಟು. ಅರ್ಜುನನನ್ನು ಬಾಣಗಳಿಂದ ಮುಚ್ಚಿದನು. ನಿಸ್ಸಾಳಗಳು ಕೋಪದಿಂದ ಶಬ್ದ ಮಾಡಿದವು. ಕಹಳೆಗಳು ಶತ್ರುರಾಜರನ್ನು ಬಯ್ಯುವಂತೆ ಕೂಗಿದವು. ದೊಡ್ಡ ವಾದ್ಯಗಳು ಎರಡೂ ಕಡೆಯ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ವಿಧದಲ್ಲಿ ಶಬ್ದಮಾಡುತ್ತಾ ಗರ್ಜಿಸಿದವು.

48. ರಥವು ನೆಲದಲ್ಲಿ ಹೂತು ಹೋದಾಗ ಹೆದರಿದನೇ, ಶಲ್ಯನು ಬಿಟ್ಟು ಹೋದದಕ್ಕೆ ಚಿಂತಿಸಿದನೇ, ಅರ್ಜುನನು ಪ್ರತಿಭಟಿಸಿ ಯುದ್ಧ ಮಾಡಿದಾಗ ಮತ್ತೊಬ್ಬರ ಸಹಾಯವನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದನೇ ಕರ್ಣ, ಬಲಿಯನ್ನು ಸಂಹಾರ ಮಾಡಿದ ಕೃಷ್ಣನಂತೆ, ಭೇಷ್ ಪಾಂಡವ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ದಿಕ್ಕಾಪಾಲು ಮಾಡುವವನು, ಪಾಂಡವ ರಾಯರೆಂಬ ಮನ್ಮಥರ ನಾಶ ಮಾಡುವ ಶಿವ ಎಂದು ವಂಧಿ ಮಾಗಧರು ಕರ್ಣನನ್ನು ಹೊಗಳಿದರು.

49. “ದೊರೆಯೇ ಕೇಳು, ಜೂಜುಗಾರರ ಸಂಪತ್ತಿನ ಸಂಭ್ರಮ, ಸಂಜೆಯ ಸಮಯದ ಕಮಲದ ನಗೆ, ಸಜ್ಜನರಿಗೆ ಒದಗುವ ದುಃಖ, ಸ್ತ್ರಿಯರ ಸ್ನೇಹ, ಶ್ರೇಷ್ಠ ಯೋಗಿಯ ಲೀಲೆ, ದುರ್ಯೋಧನನ ಸೈನ್ಯದ ಜಯ - ಇವುಗಳು ಕಾಮನ ಬಿಲ್ಲಿನಂತೆ ಕ್ಷಣಿಕವಾದವು.” ಎಂದು ಸಂಜಯನು ಹೇಳಿದನು.

50. ನಿನ್ನ ಮಗ ದುರ್ಯೋಧನನು ಕರ್ಣನನ್ನು ನೋಡಿ ಉಬ್ಬಿ ಹೋದನು. ಮನೋಹರವಾz ಕೌರವ ಸೈನ್ಯವು ಸಂತೋಷ ಹೆಮ್ಮೆಗಳ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದಾಯಿತು. ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಸಂತೋಷದಿಂದಿದ್ದ ಕಣ್ಣುಗಳು, ಕರ್ಣನ ಅವಸಾನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ. ಒಂದರ ಮೇಲೊಂದು ಬಿದ್ದು ಸುತ್ತಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಾಣಗಳು ಹರಡಿಕೊಂಡು ವಿಸ್ತಾರವಾದದ್ದನ್ನು ನೋಡಿದವು.

ತುಬ್ಬು-ತಿಳಿಸು, ಪತ್ತೆಮಾಡು,
ಜಬ್ಬುರಿ-ಹೆಮ್ಮೆ,
ತಬ್ಬಿ-ಸುತ್ತಿಕೊ,
ಉಬ್ಬುಗವಳ-ಸಂತೋಷದ ಆಹಾರ

51. ಕರ್ಣನು ಹತ್ತು ಬಾಣಗಳಿಂದ ಅರ್ಜುನನ ರಥದ ಕುದುರೆಗಳನ್ನು, ಮೂವತ್ತು ಬಾಣಗಳಿಂದ ಕೃಷ್ಣನನ್ನು, ತೊಂಬತ್ತು ಬಾಣಗಳಿಂದ ಅರ್ಜುನನನ್ನು, ಐವತ್ತು ಬಾಣಗಳಿಂದ ಹನುಮಂತನನ್ನು, ಮತ್ತೆ ಮೂವತ್ತು ಬಾಣಗಳಿಂದ, ಮತ್ತೆ ಅರುವತ್ತು ಬಾಣಗಳಿಂದ ಅರ್ಜುನನ ರಥವನ್ನು ನೂರೈವತ್ತು ಬಾಣಗಳಿಂದ ಚತುರಂಗ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಹೊಡೆದು ಗಾಯವುಂಟು ಮಾಡಿದನು.

52. ಪಾಂಡವರ ಸೈನ್ಯವೆಂಬ ಸಮುದ್ರ ಸುಳಿಯನ್ನು ಪಡೆದಂತೆ ತಿರುಗುತ್ತಾ, ಅರ್ಜುನನ ಸಮೀಪಕ್ಕೆ ಓಡಿ ಹೋಯಿತು. ಕರ್ಣನ ಶೌರ್ಯದ ಬೆಂಕಿ, ಧನಂಜಯನನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. ಭೀಮ ಮೊದಲಾದವರು ಹೆದರಿದರು. ಆಚೆಯ ಕಡೆಗಿದ್ದ ಎಂದರೆ ಪಾಂಡವರ ಸೈನ್ಯ ನಡುಗಿತು. ಕೌರವ ಸೈನ್ಯದ ಕಳಕಳ ಶಬ್ದ ಒಂದು ಅರ್ಧಗಳಿಗೆ ನಿಂತು ಹೋಯಿತು.