೦೮

ಸೂ. ದುರ್ಯೋಧನನು ಮಾದ್ರೇಶನನ್ನು ಸಾರಥಿಯಾಗಿ ಮಾಡಿದನು. ಅತಿರಥ ಭಯಂಕರನಾದ ಕರ್ಣನು ಅತಿ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಬಂದನು.

1. “ಎಲ್ಲ ದೇವತೆಗಳು ಹರನನ್ನು ಬೀಳ್ಕೊಂಡು ನಿರ್ಗಮಿಸಿದರು. ಈ ರೀತಿ ಬ್ರಹ್ಮನು ಈಶ್ವರನ ಸಾರಥಿಯಾಗಲು ದೇವತೆಗಳ ಅಭ್ಯುದಯ ಹತ್ತಿರವಾಯಿತು. ಕೃಷ್ಣನ ಸಾರಥಿತನದಿಂದ ಪಾಂಡವರಿಗೆ ಜಯವು ಅಂಕುರಿಸಿತು. ನಿಮ್ಮ ಕೃಪೆಯಲ್ಲಿ ಕುರುಬಲಕ್ಕೆ ಗೆಲವಾದರೆ ಒಳ್ಳೆಯದು ಮಾವ, ಕೇಳು “ಎಂದು ದುರ್ಯೋಧನನು ಶಲ್ಯನಿಗೆ ಹೇಳಿದನು.

2. “ಹರನು ಪರಶುರಾಮನಿಗೆ ಬಿಲ್ಲುವಿದ್ಯೆಯನ್ನು ಕೊಡುವಾಗಲೇ ಈ ವಿದ್ಯೆಯನ್ನು ಅಧಮರಿಗೆ ತಿಳಿಸಬೇಡ, ಇದನ್ನು ಸತ್ಪಾತ್ರರಿಗೆ ಆದರದಿಂದ ಕಲಿಸು ಎಂದು ಹೇಳಿದನು. ದೇವತೆಗಳನ್ನೂ ಮೆಚ್ಚದ ಪರಶುರಾಮನು ಕರ್ಣನನ್ನು ಕರೆದು ಶಾಲೆಗೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡನು. ಮಹಾ ಅಭಿಮಾನಿಯಾದ ಈ ರಾಧೇಯನು ಅಧಮನೆ? ಮಾವ ಕೇಳು” ಎಂದನು.

3. “ಭುವನಖ್ಯಾತನಾದ ಕರ್ಣನು ಸೂತಕುಲದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದವನೆ? ಸಾಕಿವನು ಸೂತನಾದರೆ ಮಾವ, ಕೇಳು, ವಂಶಕ್ಕೆ ಅಪಖ್ಯಾತಿಯೆ? ಸ್ವಾತಿಯು ಉದಕದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಮುತ್ತಿನ ಸಮೂಹಕ್ಕೆ ಚಿಪ್ಪು ತಂದೆಯೆ? ನಿಮಗೆ ಇನ್ನೂ ಏಕೆ ಈ ಸಂದೇಹ? ರವಿಸುತ ಸೂತನಲ್ಲ " ಎಂದನು.

4. “ಈ ದುರಾಗ್ರಹ ನಿನ್ನ ಚಿತ್ತದಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಯಿತೆ? ಅದರಲ್ಲಿ ತಪ್ಪೇನು? ಕೋಗಿಲೆಯನ್ನು ಸತ್ಕರಿಸಿದರೆ ಬೇವು ಮಾವಾಗುವುದಾದರೆ ನಮಗೇನು? ಯುದ್ಧಮಾಡಿ ಗೆಲ್ಲಬೇಕು. ಭಾರಿ ಗುರುಗಳಾದ ಭೀಷ್ಮ ಮೊದಲಾದ ವೀರರು ಏನಾದರು? ಆದದ್ದಾಗಲಿ. ನಾವು ಸಾರಥಿಯಾದೆವು ಏಳು” ಎಂದು ಶಲ್ಯನು ಹೇಳಿದನು.

5. “ನಿಮ್ಮ ವಿಜಯಶ್ರೀಯು ನಮ್ಮ ಮೂಲಕ ನಿನಗೆ ಒಲಿಯುವುದಾದರೆ ಅದು ನನಗೇನು ನಷ್ಟದ ವಿಷಯವೇ? ಸೂತನಂದನನನ್ನು ಕರೆಸು. ನಮ್ಮ ಹೇಳಿಕೆ ಯಾವುದನ್ನಾದರೂ ಅವನು ಮೀರಿ ನಡೆದುಕೊಂಡರೆ ನಮ್ಮ ಸಾರಥಿತನವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಕೊಡುತ್ತೇವೆ ರಾಜನೆ ಕೇಳು” ಎಂದು ಶಲ್ಯನು ದುರ್ಯೋಧನನಿಗೆ ಹೇಳಿದನು.

6. ಹೊತ್ತ ದುಃಖದ ಭಾರವನ್ನು ದುರ್ಯೋಧನನು ಇಳಿಸಿಕೊಂಡನು. ಕರ್ಣನನ್ನು (ಅವನ ಯೋಗಕ್ಷೇಮವನ್ನು ) ಕೈಯಾರೆ ಶಲ್ಯನಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಸಿದನು. ದುರ್ಯೋಧನನಿಗೆ ರೋಮಾಂಚನವಾಯಿತು. ಅವನು ಪೂರ್ಣ ಹರುಷ ತಾಳಿದನು. ಅವನ ಮನಸ್ಸಿನ ತಾಪ ಅಳಿಯಿತು. ದೊಡ್ಡ ಸಂದೇಹದ ಬೀಜ ಸುಟ್ಟು ಬೂದಿಯಾಯಿತು. ಅವನಿಗೆ ಒಂದು ನಿಮಿಷದಲ್ಲಿ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಅನುಭವಗಳಾದವು.

ಅಂತಸ್ತಾಪ-ಒಳಗಿನ ದುಃಖ;

7. ರಾಜ ದುರ್ಯೋಧನನು ಶಲ್ಯನನ್ನು ಬೀಳಕೊಂಡನು. ಇತ್ತ ಕರ್ಣನು ಶುಚಿಯಾಗಿ ಆಯುಧ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ನಾನಾವಿಧ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಿದ್ದನು. ಅವನು ಸಾಲು ದೀಪಗಳನ್ನು ಹಚ್ಚಿದನು. ಆದರೆ ತೀಕ್ಷ್ಣಧಾರೆಯ ಆ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳು ಆ ದೀಪಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾಗಿ ಹೊಳೆಯುತ್ತಿದ್ದವು. ಅವು ಆಗಾಗ ಕಿಡಿಗಾರುತ್ತಿವೆಯೋ ಏನೋ ಎನಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಅವು ಭಯಂಕರವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದವು.

ಶಸ್ತ್ರಜ್ವಾಲೆ-ಆಯುಧಗಳ ಬೆಳಕು; ತೀಕ್ಷ್ಣಧಾರಾ-ಹರಿತಾದ ಬಾಯಿಯ; ಆಭೀಳ-ಭಯಂಕರ; ವಿಸ್ಫುಲಿಂಗ-ಕಿಡಿಗಾರು

8. ಕಡಿದ ಕುರಿಗಳ, ಕೋಳಿ, ಕೋಣಗಳ ತಲೆಗಳಿಂದ ಚಿಮ್ಮುವ ಮೀಸಲಿನ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಕಲಸಿದ ಕೂಳ ಮುದ್ದೆಗಳನ್ನು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳಿಗೆ ನೈವೇದ್ಯ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಹೊರಗೆ ಭೂತಬಲಿಗಾಗಿ ಆಹಾರ ಬಡಿಸಿದ್ದಿತು. ಕಾಳಗದ ವಾದ್ಯಗಳು ಮೊರೆಯುತ್ತಿದ್ದವು. ಒಳ್ಳೆಯ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಕರ್ಣನ ಶಸ್ತ್ರ ಪೂಜೆ ಜರುಗಿತು.

ದುರುದುರಿಪ-ಚಿಮ್ಮುವ; ಉಬ್ಬೇಳ್ವ-ಉತ್ಸಾಹದ; ಲಗ್ಗೆಯ ಹರೆ(ಯುದ್ಧ ಕಾಲದ) ವಾದ್ಯ ಧ್ವನಿ

9. ವಿಧಿಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಕರ್ಣನು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಪೂಜೆಯನ್ನು ನೆರವೇರಿಸಿದನು. ಬಳಿಕ ಎಳೆಯ ದರ್ಭೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪವಡಿಸಿ ಶಯನಾಗಾರದಲ್ಲಿ ಜಾಗರಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದನು. ದುರ್ಯೋಧನನ ಪಾಳಯಗಳಲ್ಲಿ ರಾತ್ರಿ ಮನೆ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳ ಪೂಜೆ ಸಮಾರಾಧನೆ ನಡೆಯಿತು. ಆ ಹಬ್ಬದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಅರಸರೂ ಪಾಲುಗೊಂಡಿದ್ದರು.

10. ಇರುಳು ಕಳೆಯಿತು. ಅರುಣೋದಯವಾಯಿತು. ಸಮರದ ಸಂಭ್ರಮ, ರಭಸಕ್ಕೆ ಮೊದಲಾಯಿತು. ನಾನಾ ಪ್ರಕಾರದ ಬಲಗಳು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಸಿದ್ಧತೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದವು. ಸಂತೋಷದಿಂದ ಜೋರಾಗಿ ತಯಾರಿ ನಡೆಸಿದರು. ಆತುರದಿಂದ “ಕುದುರೆಗಳನ್ನು ಬಿಗಿ ಮೈಜೋಡು ತಾ ಭಲ್ಲೆ, ಸೀಸಕ, ಕವಚಗಳನ್ನು ಕೊಡು” ಎಂಬ ಅಬ್ಬರ ರಾವುತ ಸಮೂಹದಲ್ಲಿ ಒಳ್ಳೆಯ ರಂಜನೀಯವಾಗಿ ಕೇಳಿಸಿತು.

11. “ಆನೆಯನ್ನು ಬಿಡು, ಅವಕ್ಕೆ ಪಕ್ಕರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಬಿಗಿ, ಕೋಲು ತೆಗೆ, ಗುಳವನ್ನು ಹಾಕು. ಮುಖವಾಡವನ್ನು ತಾ, ರೇಶಿಮೆ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕೊಡು, ಚೌರಿಗಳನ್ನು ಬೀಸು ಇಷ್ಟೇಕೆ ತಡವೋ ಥೂ ! ಸಾಯಿ ಹಾಳಾಗಿ ಹೋಗು” ಎನ್ನುತ್ತ ಒಬ್ಬರೊಬ್ಬರು ಗರ್ಜಿಸುತ್ತಿರಲು ಮಾವುತರ ಕೇರಿಯಲ್ಲಿ ಅಬ್ಬರವೇ ಅಬ್ಬರವಾಯಿತು.

ರೆಂಚೆ-ಪಕ್ಕರೆಕ್ಕೆ, ಆನೆಯಜೂಲು; ದಡಿ-ಕೋಲು; ಪಟ್ಟೆ-ರೇಶಿಮೆ ವಸ್ತ್ರ;

12. “ಕೀಲುಗಳನ್ನು ತೆಗೆ,ಅಚ್ಚಿನ ಎರಡೂ ತುದಿಗೆ ಎಣ್ಣೆ ಹಾಕು, ಒಳ್ಳೆಯ ಗಾಲಿಗಳನ್ನು ಕೂಡಿಸು. ಪತಾಕೆಗಳನ್ನು ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲಿಸು. ಈಸನ್ನು ಬಿಗಿ, ದೊಡ್ಡ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಹಗ್ಗವನ್ನು ಬಿಗಿ” ಎಂದು ಮೇಲಿಂದ ಮೇಲೆ ಕೂಗಾಡುತ್ತಿರಲು ಅದು ದಿಕ್ಕನ್ನು ತುಂಬಿತು. ಅನೇಕ ಅತಿರಥರು ಬಂದರು. ಆ ಕೇರಿಯು ಯುದ್ಧಾತುರದಿಂದ ತುಂಬಿಹೋಯಿತು.

ಹೆರೆ-ಎಣ್ಣೆ ಹಾಕು; ಈಸಬಲಿ-ಅಚ್ಚುಗಳನ್ನು ಬಿಗಿ; ಘೋಳಾಘೋಳಿ -ಕೂಗಾಟ; ಕದನ ಕೌತೂಹಲರು-ಯುದ್ಧಾತುರರು.

13. “ಬಿಲ್ಲು ಬಾಣವನ್ನು ಕೊಡು, ಮುಂದೆ ನಡೆ, ಕವಚ ತೆಗೆ, ಬಡಿಗೆಯನ್ನು ತಾ. ನಾನೇನು ರಣ ಹೇಡಿಯೇ? ಹೋಗು ಗಾಯವನ್ನು ಕಟ್ಟು, ಮದ್ದನ್ನು ಅರೆ” ಎನ್ನುತ್ತ ಆ ಕೂಡಲೇ ಯುದ್ಧದ ಕುರಿತು ತಮಗೆ ಯಾವ ಅಳುಕು ಅಂಜಿಕೆ ಇಲ್ಲದೆ ವೀರ ಕಾಲಾಳುಗಳು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ನುಡಿಯುತ್ತಿರಲು ಆ ಕದನದ ಕಾಲಾಳಿನ ಬೀದಿಯಲ್ಲಿ ಗದ್ದಲವೋ ಗದ್ದಲ.

ಸವಳ-ಸಬಳ, ಈಟಿ. ; ಖೇಡ-ಹೇಡಿ; ಖಯ-ಖೋಡಿ-ದಾಕ್ಷಿಣ್ಯ, ಅಳುಕು.
ಝಾಡಿ -ಗದ್ದಲ

14. ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವು ಬಿರಿಯಿತು ಎಂಬಂತೆ ನಿಸ್ಸಾಳಗಳು (ಭೇರಿಗಳು) ಮೊಳಗಿದವು. ಗೌರುಗಹಳೆಗಳು ಬಿರುದುಗಳನ್ನು ಸಾರುತ್ತ ಉಲಿಯುತ್ತಿದ್ದವು. ಸುಳಿಗಾಳಿ ಬೀಸಿತು. ದೀಪ ಕಾಂತಿಹೀನವಾಯಿತು. ಆಗಿನ ಬಹಳ ಬಲದ ನಿಷ್ಠುರತೆಗೆ ಅಂಜಲಾರದೆ ಇರದು ಎಂಬಂತೆ ರಾತ್ರಿಯು ಮೆಲ್ಲಮೆಲ್ಲನೆ ಅಡಗಿತು.

ಎರಲು-ಗಾಳಿ;
ಹೆರಹಿಂಗು-ಮರೆಯಾಗು

15. ಅರಸನೇ ಕೇಳು, ಬಿಳಿಕಮಲಗಳ ಸಮೂಹಗಳು ಅರಳಿದವು. ಆ ಕಮಲಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದ ಸರೋವರ ಆ ಕ್ಷಣವೇ ಸುವಾಸನಾಭರಿತವಾಯಿತು. ಗದಾರೂಪದ ಕಿರಣಗಳು ಅಪ್ಪಳಿಸಿದಾಗ ಕತ್ತಲೆ ಎಂಬ ಚಿಗರೆಗಳ ಸಮೂಹವು ಕಾಲುಕಿತ್ತವು. ಹೀಗೆ ಸೂರ್ಯನು ತನ್ನ ಕಿರಣಗಳಿಂದ ಕತ್ತಲೆಯನ್ನು ಓಡಿಸುತ್ತ ರತ್ನಖಚಿತವಾದ ರಥವನ್ನು ಏರಿ ಪೂರ್ವ ಶೈಲಶಿಖರಕ್ಕೆ ಬಂದನು.

ಕೈರವ-ಬಿಳಿಕಮಲ;

16. ವಂದಿಮಾಗಧಿರ ಘೋಷಣೆಯ ಕಲರವವು ಶೋಭಿಸುತ್ತಿರಲು ಕರ್ಣನು ಹೊಳೆಯುವ ಬಂಗಾರದ ಬಟ್ಟಲಲ್ಲಿ ತುಂಬಿದ ನೀರಿನಿಂದ ತನ್ನ ತಂದೆ ಸೂರ್ಯನಿಗೆ ಅಘ್ರ್ಯವನ್ನು ಕೊಟ್ಟನು. ಮಂಗಳವಾದ ಮಂತ್ರಾಕ್ಷತೆಗಳನ್ನು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಿಗೆ ಆಕಳು, ಬೆಳ್ಳಿ, ಬಂಗಾರ ಮುತ್ತು ರತ್ನ ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ದಾನ ಮಾಡಿದನು.

17. ಶ್ರೇಷ್ಠ ಸೊಂಟದ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಸುತ್ತಿ ಬಲಗಡೆಯಿಂದ ಬಿಗಿದುಕೊಂಡನು. ಪಾದಗಳಿಗೆ ಪಾದರಕ್ಷೆ ಹಾಕಿಕೊಂಡನು. ಅಂಗಾಲು ಮುಚ್ಚುವಂತೆ ಮುಂಜೆರಗನ್ನು ಬಿಟ್ಟನು. ನಡುವಿಗೆ ಉಡಿದಾರ, ಗೊಂಡೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡನು. ಕಿರಣಗಳು ಸೂಸುವ ವಜ್ರ, ಮಾಣಿಕ್ಯಗಳಿಂದ ಕೆತ್ತಿ ಮಾಡಿದ ಭುಜಗಳ ಆಭೂಷಣ, ಕಂಠಗಳಿಗೆ ಕೊರಳ ಸರ, ಅಲ್ಲದೆ ಕರ್ಣಾಭರಣ ಮತ್ತು ಕಾಲಲ್ಲಿ ಖಡೆಗಳನ್ನು ತೊಟ್ಟನು. ಈ ಅಲಂಕಾರಗಳಿಂದ ಕರ್ಣನು ಅಂದವಾಗಿ ಶೋಭಿಸಿದನು.

ನಿಭಾರಿ-ಸೊಂಟದ ಪಟ್ಟಿ; ಬಳವು-ಸುತ್ತು; ಬದ್ದುಗೆ ದಾರ- ಉಡಿದಾರ,

18. “ಪ್ರತಿದಿನದಂತೆ ಕರ್ಣನು ಕೋಟಿ ಕೋಟಿ ಬಂಗಾರದ ನಾಣ್ಯವನ್ನು ಸೂರೆ ಮಾಡಿದನು. ಅಪಾರ ಧನ, ರತ್ನಗಳನ್ನು ಭಾಂಡಾರದಿಂದ ತೆಗೆಸಿ, ತೆಗೆಸಿ ಮನದಣಿವಂತೆ ಯಾಚಕರಿಗೆ ದಾನ ಮಾಡಿದನು. ಅದನ್ನು ವರ್ಣಿಸಲು ನನ್ನ ಅಳವಲ್ಲ. ಅರಸನೇ, ಅಂದು ಕರ್ಣನು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಏನು ನಿಶ್ಚಯ ಮಾಡಿದ್ದನೋ ತಿಳಿಯದು.” ಎಂದು ಸಂಜಯನು ಹೇಳಿದನು.

19. ಕರ್ಣನು ತೊಟ್ಟ ಆಭರಣಗಳು ನಕ್ಷತ್ರಗಳಂತೆ ಥಳಥಳ ಹೊಳೆದವು. ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರನಂತೆ ಅವನ ದೇಹದ ಕಾಂತಿಯು ಸಮಗ್ರ ದಿಗ್ದೇಶವನ್ನೇ ತುಂಬಿ ಹೊಳೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ಆತನ ಉಕ್ಕುತ್ತಿರುವ ಶೌರ್ಯ, ಸಾಹಸಗಳ ಸೂರ್ಯ ಪ್ರಕಾಶವು ಮೂರು ಲೋಕದೊಳಗೂ ಬೆಳಗುತ್ತಿತ್ತು. ತೇಜಸ್ಸಿನಿಂದ ಕರ್ಣನು ಶೋಭಿಸಿದನು.

20. ದೇವರು ಗುರುಗಳಿಗೆ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಿಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಕಾಣಿಕೆ, ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಕೊಟ್ಟನು. ಶಸ್ತ್ರ ಅಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ತರಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ತುಂಬಿಸಿದನು. ಬಳಿಕ ರಾವುತರು, ಮಾವುತರು, ಭಟರು ಮತ್ತು ರಥಿಕರು ಇವರೆಲ್ಲರಿಗೂ ನಾನಾ ವಿಧದ ಪರಿಮಳವುಳ್ಳ ಒಳ್ಳೆಯ (ಯಕ್ಷಕರ್ದಮ) ಸುಗಂಧದ ಲೇಪನವನ್ನು ಕೊಡಿಸಿದನು.

21. ಕರ್ಣನು ರಥದತ್ತ ಬಂದನು. ದಿಕ್ಕುಗಳು ನಡುಗಿದವು. ಮಹಾಪ್ರಧಾನರ ಸಮೇತ ಚಾತುರಂಗ ಬಲ ನಡೆಯಿತು. ಇದರ ಸಂಚಾರ, ಸಂದಣಿಗಳಿಂದ ನೆಲವು ನಡುಗಿತು. ವಾದ್ಯಗಳ ಸಮೂಹ ಒಂದೇ ಸಮನೆ ಮೊಳಗಹತ್ತಿದವು. ಸ್ತುತಿಪಾಠಕರ ಸಮೂಹ ತಮ್ಮ ಇಂಪಾದ ಧ್ವನಿಯಲ್ಲಿ ಉಲಿಯತೊಡಗಿತು. ಈ ಗದ್ದಲವು ಇಡೀ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವನ್ನೇ ಭೇದಿಸಿದವು.

22. ‘ಸೇನಾಪತಿಯ ಪಯಣ ಬಹಳ ರಭಸದಿಂದ ಆಯಿತು’ ಎನ್ನುತ್ತ ಅಶ್ವತ್ಥಾಮ, ಶಕುನಿ, ಕೃತವರ್ಮ, ಕೃಪ, ದುಶ್ಶಾಸನ ಮುಂತಾದವರು ದುರ್ಯೋಧನನ ಸಹಿತ ಪಾಳೆಯದಿಂದ ಹೊರಟರು. ಅವರು ಕರ್ಣನ ಸೂಚನೆಯಂತೆ ನಡೆದು ಮುಂದೆ ಸಂದಣಿಸಿದರು.

23. ಬಳಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಗಳುಭಟರು ನೆಲಮುಟ್ಟಿ ನಮಸ್ಕರಿಸಿ ಜಯ ಜಯಕಾರ ಮಾಡುತ್ತಿರಲು ವೀರರ ಗುಂಪಿನೊಡನೆ ಬಂದು ಪಲ್ಲಕ್ಕಿಯಿಂದ ಇಳಿದು, ಕರ್ಣನು ನಸುನಗುತ್ತ ರಥವನ್ನು ಏರಿದನು. ಚಪಲಗತಿಯ ಹಯಗಳಿಗೆ ಹುರಿಕಟ್ಟಾದ ಕಡಿವಾಣ ತೊಡಿಸಿ ಕುದುರೆಗಳನ್ನು ಎಡಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಬಲಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಓಡಾಡಿಸಿ, ವೀರನಾದ ಶಲ್ಯನು ತನ್ನ ಸಾರಥಿತನವನ್ನು ತೋರಿಸಿದನು.

24. ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿ ಎಚ್ಚರಿಕೆ! ಜಾಗ್ರತೆ ! ಎಂಬ ಉಲಿಯ ಕಳಕಳದಲ್ಲಿ ಕರ್ಣನು ರಥವನ್ನು ಏರಿದನು. ನೆಲ ಕುಸಿಯುವಂತಾಯಿತು. ನಾನಾ ತರಹದ ವಾದ್ಯಗಳ ಗರ್ಜನೆ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ಅನೇಕ ಛತ್ರಗಳು ಅರಳಿದವು. ಚಾಮರಗಳು ಬೀಸತೊಡಗಿದವು. ಕುಚ್ಚುಗಳಂದ ಕೂಡಿದ ಹೊಸದಾದ ಧ್ವಜಸ್ತಂಭಕ್ಕೆ ಧ್ವಜವನ್ನು ರಥದ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸಲಾಯಿತು.

ಹಿಳಿ-ಕುಸಿ ಹೇರಾಳಿಸು-ಬಹಳವಾಗು; ಝಲ್ಲಿ - ಕುಚ್ಚು, ಗೊಂಡೆ

25. ಎರಡೂ ಕಡೆಯಲ್ಲಿ ಕುದುರೆ ಸೈನ್ಯ, ರಥಗಳು, ಆನೆಯದಳ, ಕಾಲಾಳುಗಳು ಸಾಗಿದ್ದವು. ಯುದ್ಧದ ಉತ್ಸಾಹದಲ್ಲಿ ನಿಸ್ಸಾಳ ಭೇರಿಗಳು ಮೊಳಗುತ್ತಿದ್ದವು. ಪ್ರಳಯ ಕಾಲದ ಸಮುದ್ರವೇ ಉಕ್ಕಿ ಹರಿಯುತ್ತಿದೆಯೋ ಏನೋ ಎಂಬಂತೆ ಸೇನೆ ಸಾಲಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ಹೀಗೆ ದುರ್ಯೋಧನನ ನೆಚ್ಚಿನ ಕರ್ಣನು ತನ್ನ ಪಾಳಯವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಯುದ್ಧಭೂಮಿಗೆ ತೆರಳಿದನು.

s26. ರಾಯನೇ ಕೇಳು, ಆಮೇಲೆ ಶೂರನಾದ ಕರ್ಣನು ಬರುತ್ತಿರಲು ಅನೇಕ ಅಪಶಕುನಗಳು ಕಂಡವು. ಕಾಗೆಗಳು ಅಡ್ಡ ಬಂದು ಅಡ್ಡಿಮಾಡಿದವು. ಭೂಮಿ ಕಂಪಿಸಿತು. ಆಯುಧಗಳು ತಾವೇ ಕಿಡಿಯುಗುಳಿದವು. ಆನೆ-ಕುದುರೆ ರಥದ ಕುದುರೆ ಇವೆಲ್ಲ ಕಣ್ಣೀರು ಸುರಿಸಿದವು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಕಾಣಿಸಿದವು.

27. ನರಿಗಳು ಊಳಿಟ್ಟವು. ಮುಂದೆ ಹೋಗುತ್ತಿರುವಾಗ ಕರ್ಣನ ಕುದುರೆಗಳು ಮುಗ್ಗರಿಸಿದವು. ಏಳು ಗ್ರಹಗಳ ವಕ್ರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಸೂರ್ಯಮಂಡಲದ ಪ್ರಭಾವಲಯ ಮಸುಕಾಯಿತು. ಎದುರಿನಿಂದ ಬಿರುಗಾಳಿ ಬೀಸಿ ಧೂಳೆದ್ದಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸಮಸ್ತ ಸೈನ್ಯವೂ ಕಣ್ಣುಮುಚ್ಚತೊಡಗಿತು. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಅಪಶಕುನಗಳನ್ನೂ ದುರ್ಯೋಧನನು ಕಂಡನು.

28. ಇವಕ್ಕೆ ಕರ್ಣನು ಹುಲ್ಲಿನಷ್ಟಾದರೂ ಮಹತ್ವ ಕೊಟ್ಟಾನೆಯೇ? ಇದನ್ನು ಯಾರು ತಿಳಿಯುವರು ? ಪಾಪವಿಶೇಷದಿಂದ ಬಿಗಿಯಲ್ಪಟ್ಟ ಕೌರವರು ಕಂಡು ಮಾಡುವದಾದರೂ ಏನು? ಅವರು ಕೇವಲ ಯುದ್ಧ ಪಿಪಾಸುಗಳು. ಕರ್ಣನು ಸಾಗುತ್ತಿರುವ ಸೈನ್ಯದ ಗುಂಪನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ ಅತಿರಥರನ್ನು ಸಮಾವೇಶಗೊಳಿಸಿದನು. ಬಳಿಕ ಎಲ್ಲ ಪರಿವಾರಕ್ಕೆ ಕೈಮುಗಿದು ಈ ರೀತಿ ನುಡಿದನು.

ಲಾವಣಿಗೆ- ಸಮಾವೇಶ

29. “ನೊಂದವರು ನಿಂತುಕೊಳ್ಳಿರಿ. ಒಡೆಯನ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಮನಸ್ಸಿಲ್ಲದವರು ಮರಳಿ ಹೋಗಿರಿ. ಮನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಆಸೆಯಿದ್ದವರು ತೆರಳಿರಿ. ನಾಚಿಕೆಗೇಡಿಗಳಿಗೆ ಇಂದು (ಹಿಂದಿರುಗಲು) ಒಳ್ಳೆಯ ಅವಕಾಶ. ರಾಜನಲ್ಲಿ ಕುಂದುಕೊರತೆ ಎಣಿಸುವವರು ಇಲ್ಲಿಯೇ ನಿಂತುಕೊಂಡರೆ ಒಳ್ಳೆಯದು. ಇಂದಿನ ಕಾಳಗ ಭಾರಿಯದು. ಯಾರು ಹೋಗಬೇಕೆನ್ನುವಿರೋ ಅವರು ಬೀಳ್ಕೊಂಡು ಹೋಗಿರಿ. ಅಂಜುವ ಕಾರಣವಿಲ್ಲ” ಎಂದು ಕರ್ಣನು ನುಡಿದನು.

ಹಿಂದುಗಳೆ-ಹಿಂದೆಗೆ; ಹೇವ ಹರುಕರು- ನಾಚಿಕೆಗೇಡಿಗಳು ; ಬೆಟ್ಟಿತು-ಕಠಿಣವಾದುದು

30. “ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಿಂದ ಓಡಿ ನಾಚಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವವರು ಇಲ್ಲಿಯೇ ನಿಲ್ಲಿರಿ. ರಣಹೇಡಿಗಳಾದವರು ತಿರುಗಿರಿ. ಮನಸ್ಸು ಹೊಯ್ದಾಡಿ ಕನಿಕರ ತಾಳಿದವರು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಏಳಿರಿ. ಮರಣದಿಂದ ಏನು ಫಲ? ಕೂಡಿಯೇ ಇದ್ದು ನಡುವೆ ಕೆಡಿಸುವವರು ನಿಂತುಕೊಳ್ಳಿರಿ. ಈ ಲೋಕ, ಪರಲೋಕ ಎರಡಕ್ಕೂ ಕೇಡು ಬಗೆಯುವವರು ಹೊರಟು ಹೋಗಿರಿ. ನಾನು ಗುಣದಿಂದ ಬೇಡಿಕೊಳ್ಳುವೆ. ಯಾರ ಮೇಲೂ ಸಿಟ್ಟಿಗೆ ಏಳಲಾರೆ, ಹೋಗಬಯಸುವವರು ಹೋಗಿರಿ” ಎಂದು ಕರ್ಣನು ಹೇಳಿದನು.

ರಣಖೇಡರು-ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಹೆದರುವವರು; ಕೂಡುಗಲಕರು-ಒಗ್ಗಟ್ಟನ್ನು ಮುರಿಯುವವರು; ಹೆರಸಾರಿ-ಬದಿಗೆ ಸರಿಯಿರಿ;

31. “ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದ ವೀರರು ಬನ್ನಿರಿ, ಸ್ವರ್ಗದ ಅಧೀನರಾಗಬಯಸುವವರು ಬನ್ನಿರಿ. ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಮುಂದೆ ಹೆಜ್ಜೆಯಿಡುವ ಆತುರದವರು ನನ್ನ ಸಂಗಡ ಬನ್ನಿರಿ. ಗಾಯಗೊಂಡಷ್ಟೂ ಹುರುಪಿಗೇಳುವವರು ಇತ್ತ ಬನ್ನಿರಿ. ಇಂದ್ರನ ಸರಿಸಮನಾಗಿ ಅವನ ಸಿಂಹಾಸನವೇರುವ ಅಪೇಕ್ಷೆಯುಳ್ಳವರು ಬನ್ನಿರಿ. ನೀವೆಲ್ಲ ರಣವನ್ನು ಸೇರಿ” ಎಂದು ಕರ್ಣ ತನ್ನ ಬಲಕ್ಕೆ ಹೇಳಿದನು.

32. “ವೀರರಾದವರು ಸಮರವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿ. ಶೂರರಾದವರು ಇತ್ತ ನಡೆಯಿರಿ. ಸಮರದ ನೀತಿಯನ್ನು ಬಲ್ಲವರು ಮಹಾರಥಿಕರು ಮುಂದೆ ಹೋಗಿರಿ. ಈ ಸಮರ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಯಜ್ಞವಿದ್ದಂತೆ. ಇದರ ಸಾರ, ಮಹತ್ವವನ್ನು ಬಲ್ಲವರು ಯಾರು? (ಅಯ್ಯೋ) ಪಾಪಿಗಳಿರಾ ! ನೀವು ನಿಮ್ಮ ದೇಹವನ್ನು ಸಮರದಲ್ಲಿ ಈಡಾಡಿ, (ಉತ್ತಮವಾದ) ಮುಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಿರಿ” ಎಂದು ಕರ್ಣನು ಹೇಳಿದನು.

33. “ಅರಸನೇ! ಕೇಳು. ಕರ್ಪೂರ ಸಹಿತವಾದ ತಾಂಬೂಲವನ್ನು ಬೇಸರಿಸದೆ ಬೊಗಸೆಯಲ್ಲಿ ತೆಗೆತೆಗೆದು ಎಲ್ಲ ವೀರರಿಗೂ ಹಂಚಿದನು. ಹೀಗಿರುವಾಗ ರಣದಲ್ಲಿ ದೇಹ ಬಿಡಲು ಅಂಜುವವರಾರು? ರಾಧೇಯನ ಈ ಗೌರವಕ್ಕೆ ಪಾತ್ರರಾದ ಎಲ್ಲರೂ ಸಾಯಲು ಅಂಜದೆ ಸಿದ್ಧರಾದರು. “ಅಪ್ಪಿ ತಪ್ಪಿ ಯಾರಾದರೂ ಬದುಕಲು ಇಚ್ಛಿಸಿದರೆ ಅವರು ನಾಯಿಗಳಿದ್ದಂತೆ. ಅಂಥವರಿಗೆ ಇಹ-ಪರಗಳು ದಕ್ಕುವವೇ?” ಎಂದು ಪರಿವಾರದ ಜನರು ಮಾತನಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು.” ಎಂದು ಸಂಜಯನು ಹೇಳಿದನು

ತವಲಾಯಿ-ಕರ್ಪುರದ ಹಳಕುಗಳು

34. “ಪರಿವಾರ ಜನರೇ ಕೇಳಿರಿ. ಇಂದಿನ ಯುದ್ಧವೆಂದರೆ, ಭೀಷ್ಮರು, ದ್ರೋಣರು ಇವರ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ನಾವು ಮನಸಾರೆ ಹೊತ್ತಂತೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಸೋಲೋ? ಗೆಲುವೋ? ಹೇಳಲಾಗದು. ಕೌರವನ ಭಾಗ್ಯದ ಕಾಲವೊ? ಇದನ್ನು ಆ ವಿಧಿಯೇ ಬಲ್ಲದು. ನಾನು ಮಾತ್ರ ನನ್ನ ತೋಳ ಬಲವನ್ನು ವೈರಿಗಳಿಗೆ ತೋರುವೆನು” ಎಂದು ಕರ್ಣನು ನುಡಿದನು.

ಹರಿಬ-ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ;

35. “ವೈರಿಯ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ಯಾವನು ಅರ್ಜುನನನ್ನು ತೋರಿಸಬಲ್ಲನೋ ಅವನಿಗೆ ವಜ್ರ, ಮಾಣಿಕ್ಯಗಳ ಪದಕ, ಖಡೆಯಗಳನ್ನು ಕೊಡುವೆನು ಮತ್ತು ಯಾರು ಇದು ಅರ್ಜುನನ ತೇರು, ಅದರದೇ ಸ್ಥಳ ಎಂದು ಹೇಳುವನೋ ಅವನಿಗೆ ಮುತ್ತಿನ ಸರದ ಕಾಣಿಕೆ ಕೊಡುವೆ” ಎಂದು ಕರ್ಣ ತನ್ನ ಸೇನೆಗೆ ಹೇಳಿದನು.

36. “ಅರ್ಜುನನನ್ನು ತೋರಿಸಿದವನಿಗೆ ನೂರು, ಸಾವಿರ ಪಟ್ಟಣಗಳು. ‘ಅರ್ಜುನನ ಸೈನ್ಯ ಇದೇ’ ಎಂದು ಹೇಳುವವನಿಗೆ ಹತ್ತು ಸಾವಿರ ಬಹುಮಾನ, ಅರ್ಜುನನನ್ನು ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಹೊರಳಿಸಿ ತಂದು, ತನಗೆ ಹೇಳಿದವನಿಗೆ ನೂರು ಆನೆ, ಕುದುರೆ (ಅಷ್ಟೇ ಏಕೆ?) ಸಾವಿರದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಬರೆಸಿ ಕೊಡುವೆ. ದುರ್ಯೋಧನನ ಆಣೆಯಾಗಿಯೂ ನಿಜ” ಎಂದು ಕರ್ಣನು ಹೇಳಿದನು.

ವಳಿತ -ಪ್ರದೇಶ;

37. “ಅರ್ಜುನನನ್ನು ಎದುರಿಗೆ ತೋರಿಸಿರಿ. ಬಿಳಿಯ ಕುದುರೆಗಳನ್ನು ರಥಕ್ಕೆ ಹೂಡಿದಾತನನ್ನು ತೋರಿಸಿರಿ. ವಿಜಯನನ್ನು ತೋರಿಸಿರಿ. ನಿಮಗೂ ಇದು ಸ್ವಾಮಿ ಕಾರ್ಯ. ನೀವು ಅರ್ಜುನನನ್ನು ತೋರಿಸಿದರೆ ಆತನ ರಕ್ತವನ್ನು ಶಾಕಿನಿಯರಿಗೆ ಸೂರೆ ಮಾಡುವೆನು. ನಿಮಗೋ ಒಳ್ಳೆ ಬೊಕ್ಕಸವನ್ನೇ ಸೂರೆ ಮಾಡಿಬಿಡುವೆನು. (ಇದು ಸುಳ್ಳಲ್ಲ) ಕೌರವರಾಯನ ಆಣೆ” ಎಂದು ಕರ್ಣನು ತನ್ನ ಬಲದ ಎದುರಿಗೆ ಹೇಳಿದನು.

ಸಿತಹಯ-ಬಿಳಿಕುದುರೆಯವ;

38. “ಅರ್ಜುನನ ಬಾಣಗಳ ಹೊಡೆತಕ್ಕೆ ನನ್ನ ದೇಹ ನುಗ್ಗುನುಗ್ಗಾಗಲಿ. ನನ್ನ ಬಾಣಗಳಿಂದ ಆತನ ದೇಹ ಬಿರಿದು ಹೋಗಲಿ. ಕೈಕೈ ಯುದ್ಧವಾಗಲಿ, ಕರುಳಿನಲ್ಲಿ ಕರುಳು ತೊಡಕಲಿ. ನೊರೆ ನೆತ್ತರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ನೆತ್ತರು ಕೂಡಲಿ. ಮಾಂಸದ ತುಂಡುಗಳಲ್ಲಿ ತುಂಡುಗಳು ಬೆರೆಯಲಿ, ಅದಲು ಬದಲಾಗಲಿ. ಇಂದು ನಾನು ವೈರಿಯೊಡನೆ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕಾದುವೆನು.”

39. “ಪ್ರತಿ ಬಾಣಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ನನಗೆ ರೋಮಾಂಚನವಾಗಿ ಉಬ್ಬಿ, ರಕ್ತಜಲ ಹಾಗೂ ಕರುಳ ಹೂಮಾಲೆಗಳಿಂದ ವೀರ ರಣಾಭಿಷೇಕವನ್ನು ಮಾಡುವೆನು. ವೈರಿಯ ಘಾಯಗಳು ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆಲ್ಲ ಸವಿ ಎನಿಸಿ ನಾನು ಉಬ್ಬಿ ಮನದ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಕಾದಾಡಿದ್ದಾದರೆ ನಾನು ಧನ್ಯನು” ಎಂದು ಕರ್ಣನು ಹೇಳಿದನು.

40. “ಅರ್ಜುನನ ಮುಂದಲೆಯು ತನ್ನ ಕೈಯೊಳಗೆ ಮತ್ತು ತನ್ನ ತಲೆಯ ಮುಂಭಾಗ ಅವನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಸಿಗಬೇಕು. ಅವನ ದೇಹದ ಘಾಯ ನನ್ನ ದೇಹದ ಘಾಯಕ್ಕೆ ತಾಗಬೇಕು. ಅವನ ಖಡ್ಗದಿಂದ ನನ್ನ ಮೈ ನುಚ್ಚುನುರಿಯಾಗಬೇಕು. ನನ್ನ ಬಾಣದ ತಿವಿತದಿಂದ ಅವನ ಮೈ ಚಡಪಡಿಸಬೇಕು. ಕಡೆಗೆ ಅವನು ತಲೆಕೆಳಗಾಗಿ ಬಿದ್ದರೆ ಆಗ ತಾನು ಧನ್ಯನು” ಎಂದು ಕರ್ಣನು ಹೇಳಿದನು.

41. “ಕೈ ಸೋಲುವವರೆಗೂ ವೈರಿಯನ್ನು ಹೊಯ್ದು ಸೀಳಿ, ಬಾಯಿ ಸೋಲುವಂತೆ ವೈರಿಯನ್ನು ಹೀಯಾಳಿಸಿ, ಮೈದಣಿಯುವಂತೆ ಹೋರಾಡಿ ವೈರಿಯಿಂದ ಏಟು ತಿಂದು ಘಾಯ ಪಡೆದು ಕರುಳು ಹೊರಬಿದ್ದಿರಲು, ಮಿದುಳು ಬಿರಿದು ಅದರ ರಸ ಹರಿದು ರಕ್ತದಿಂದ ತೊಯ್ದ ಬಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ನಾನು ಬಿದ್ದಿರಲು. ಅದನ್ನು ದುರ್ಯೋಧನನು ಕಂಡದ್ದಾದರೆ ನಾನು ಧನ್ಯನು” ಎಂದ.

42. “ಅರ್ಜುನನ ರಕ್ತವೆಂಬುದೇ ಮದ್ಯ. ಅದನ್ನು ಶಾಕಿನಿಯರಿಗೆ ಧಾರೆಯಾಗಿ ಎರೆಯುವೆನು. ಅರ್ಜುನನ ಕರುಳ ಗೊಂಚಲುಗಳೇ ಕೂಳು. ಮಾಂಸದ ಮುದ್ದೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ದೈತ್ಯರಿಗೆ ಬಡಿಸುವೆನು. ವೈರಿಯ ಹಸಿಯ ಮಾಂಸದ ಜೊತೆಗೆ ಸುಟ್ಟ ಮಾಂಸವನ್ನು ಭೂತಗಳಿಗೆ ನೀಡಿ ತಣಿಸಿದರೆ, ಆಗ ಕೌರವೇಶ್ವರನು ಇಷ್ಟು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ನನ್ನನ್ನು ಸಾಕಿದ್ದಕ್ಕೆ ಸಾರ್ಥಕವಾಗುತ್ತದೆ” ಎಂದು ಕರ್ಣನು ಹೇಳಿದನು.

ದೊಂಡೆ-ಗೊಂಚಲು, ಸಿವಡು ಸುಂಟಿಗೆ-ಸುಟ್ಟಮಾಂಸ;