೧೬

ಸೂಚನೆ : ಪರಾಕ್ರಮಿಯಾದ, ಕುರುಪತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಭಟಿಸುವ ಶೂರನಾದ ಭೀಮನಂದನ ಘಟೋತ್ಕಚನನ್ನು ರಾತ್ರಿಯ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಉದ್ದಾಮ ಭಟ ಶೂರ ಕರ್ಣನು ಕೊಂದನು.

1. ರಾಜನಾದ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರನೇ ಕೇಳು. “ಘಟೋತ್ಕಚನು ಸರಿಸಮಾನರಾದ ಭಟರನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಾ ಕುದುರೆ ಸೈನ್ಯವು ಎರಡು ಭಾಗವಾಗುವಂತೆ ರಭಸದಿಂದ ನುಗ್ಗಿ, ‘ಬಾಣ ಬಿಡು ಕರ್ಣ, ಕುರುಭೂಪಾಲನೇ ಆಯುಧವನ್ನು ಹಿಡಿ, ಕೃಪಾದಿಗಳೇ ಏಳಿ, ಎದುರಾಗಿ’ ಎನ್ನುತ್ತಾ ಸನ್ನೆ ಮಾಡಿ ಕರೆದು ಬೊಬ್ಬೆ ಹಾಕಿದನು.” ಎಂದು ಸಂಜಯನು ಹೇಳಿದನು.

ದಳವುಳಿಸಿ -ರಭಸದಿಂದ ನುಗ್ಗಿ

2. ಶತ್ರುಸೇನಾ ಸಮುದ್ರ ವ್ಯಾಪಿಸಿತು. ಭಟರು ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟುಗೂಡಿದರು. ಒಂದೇಸಮನೆ ಕತ್ತಿ, ಶಲ್ಯ, ಕಬ್ಬಿಣದ ಗದೆ, ಚಕ್ರದ ರಾಶಿಗಳ ಮಳೆಯನ್ನು ಸುರಿಸಿದರು. ಆನೆಗಳು ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದವು. ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತ ಬಿಲ್ಲುಗಾರರು ಆತುರದಿಂದ ಆಯುಧಗಳು ತುಂಬಿರುವ ಜಾಗಕ್ಕೆ ಕೈಹಾಕಿದರು. ಗೊರಸಿನ ಶಬ್ದವಾಗುವಂತೆ ಕುದುರೆಗಳು ಕುಣಿದಾಡಲು ರಾಯನ ಕುದುರೆ ಸವಾರರು ಮುನ್ನುಗ್ಗಿದರು.

ಸೈಗರೆ-ಒಂದೇ ಸಮನೆ ಸುರಿವ ,
ಕಂಬುಗೆ- ಆಯುಧಗಳನ್ನು ತುಂಬುವ ರಥದ ಒಂದು ಭಾಗ. ಖುರ-ಕುದುರೆ, ಗೊರಸು

3. ಎಡಬಲಗಳಲ್ಲಿ, ಹಿಂದೆ ಹಾಗೂ ಮುಂದೆ, ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದ ದಿಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ ಒತ್ತಿ ಬಂದರು. ದೊಡ್ಡ ಸಮುದ್ರದ ಮಥನ ಮಾಡಿದ ಬೆಟ್ಟವನ್ನು ಸಮುದ್ರದ ತೆರೆಗಳು ಒದೆಯುವಂತೆ ಒತ್ತಿ ಬಂದರು. ಕೊಡಹಿದರೆ ಕಟ್ಟಿರುವೆಗಳು ಬೆನ್ನು ಬಿಡದೆ ಸರ್ಪವನ್ನು ಗೋಳಾಡಿಸುವಂತೆ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದು, ಹೆಣವನ್ನು ಮೆಟ್ಟಿ ತುಳಿದು ಯುದ್ಧ ಮಾಡಿದರು.

ಕಡೆಹ-ಮಥನ, ಕಡೆಯುವುದು,
ತಲೆಯೊತ್ತು-ಯುದ್ಧಮಾಡು

4. ಮುನ್ನುಗ್ಗಿದ ಸುಭಟರು ಹಿಂದಿರುಗದಿರಿ. ನೀಚ ಸಿಕ್ಕಿದನು. ಓಡಾಡುವ ಹೇಡಿಗಳನ್ನು ಬೀಳುವಂತೆ ಹೊಡೆಯಿರಿ ಎನ್ನುತ್ತಾ ಅರಸನು ಅಬ್ಬರಿಸಲಾಗಿ ಮುನ್ನುಗ್ಗಿ ತಿವಿದರು. ಢಾಲನ್ನು ಬೀಸಿ ನಿಂತರು. ಸಮುದ್ರದ ಒಂದು ತೆರೆ ಹಿಂದೆ ಸರಿದರೆ ಮತ್ತೊಂದು ತೆರೆ ಆವರಿಸುವಂತೆ ತಮ್ಮತಮ್ಮಲ್ಲೇ ಮುನ್ನುಗ್ಗಿ ಹೋರಾಡಿದರು.

ಚುಕ್ಕಿಗರು-ಚಂಚಲರು, ತೀಡು-ಬೀಸು, ಹರಿಗೆ-ಢಾಲು

5. ಪರಾಕ್ರಮಿ ಹಾಗೂ ಒರಟ ರಾಕ್ಷಸನಿವನು. ವೈರಿಗಳನ್ನು ಕಡ್ಡಿಗಳೆಂದೂ ಸಹ ಬಗೆವವನಲ್ಲ. (ಇವನಿಗೆ ಶತ್ರುಗಳು ತೃಣಕ್ಕಿಂತಲೂ ಸುಲಭರು) ಸಾಗರವನ್ನು ಅರವಟ್ಟಿಗೆಯಾಗಿಟ್ಟರೆ ಬಡಬಾಗ್ನಿಯೇ ಅಲ್ಲವೇ ನೀರು ಕುಡಿಯುವುದು ? ದ್ವೇಷ, ಸಿಟ್ಟು, ಮದದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಶೂರರ ನಗೆಮೊಗವು ಬಾಡುವಂತೆ ಮಾಡಿದನು. ಮಾಯಾ ಮಂತ್ರದ ಕುಶಲತೆಯಿಂದ ನಿಮಿಷದಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಶೂರರನ್ನು ಎತ್ತಿ ಬಿಸಾಡಿ ಸಂಹರಿಸಿದನು.

6. ಕೆಲವರನ್ನು ನುಂಗಿದನು. ಕೆಲವರನ್ನು ಒದ್ದುಕೊಂದನು. ಹೊರಕೈಯ ಹೊಡೆತದಲ್ಲಿ, ಕೆಲವರನ್ನು ಧನುವಿನಲ್ಲಿ ಗದೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಡೆದು ಅಪ್ಪಳಿಸಿ, ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಕಿರಿಚಿ ಸೇನಾಸಾಗರವನ್ನು ಕಲಕಿದನು. ಕುರು ಸೈನ್ಯದ ಯೋಧರು ಹೆಣಗಳನ್ನು ತುಳಿದು ಅಪ್ಪಳಿಸಿ, ಪುನಃ ಘಟೋತ್ಕಚನನ್ನು ಮುತ್ತಿದರು.

7. “ಭಲೆ-ಕುರುಸೇನೆ ಅಸಂಖ್ಯವಾಗಿದೆ ಎಂದಿಗೆ ನಾಶವಾಗುವುದೋ ? ನನ್ನ ಕೈಸೋಲುತ್ತಿವೆಯೇ? ಇವರನ್ನು ಹೇಗೆ ಸಂಹರಿಸುವೆನೋ” ಎಂದು ರಾಕ್ಷಸ ಘಟೋತ್ಕಚ ಚಿಂತಿಸಿದ ಇವರುಗಳಿಗೆ ಇದೇ ಔಷಧಿ ಎನ್ನುತ್ತಾ ಅತಿಶಯವಾದ ಮಾಯಾಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸೇನಾ ಸಮೂಹವನ್ನು ಬೆದರಿಸಿದನು. ಅದನ್ನು ಏನೆಂದು ವರ್ಣಿಸಲಿ ? ಎಂದು ಸಂಜಯನು ಹೇಳಿದನು.

8. ಮಾಯದಲ್ಲಿ ಹುಲಿಯಾಗಿ ಗರ್ಜಿಸುತ್ತಾ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದನು. ಕಲಿಸಿಂಹವಾಗಿ ಗದೆಯಲ್ಲಿ ಅಪ್ಪಳಿಸಿದನು. ಭೈರವನ ರೂಪ ಧರಿಸಿ ಕೆಲ ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ಬಾಯಲ್ಲಿ ನುಂಗಿದನು. ದಂಡಾಯುಧದ ಪ್ರಯೋಗದಿಂದ ಸುಭಟರನ್ನು ದಾರಿಗೆಡಿಸಿದನು. ಒಂದೇ ನಿಮಿಷದಲ್ಲಿ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ನಾಶಗೊಳಿಸಿದನು.

9. ಬಿರುಗಾಳಿಯಾಗಿ ಬೀಸಿ ವೀರರನ್ನು ಬೀಳಿಸಿದನು. ರಥಸಮೂಹವನ್ನು ಕಾಳ್ಗಿಚ್ಚಾಗಿ ಸುಟ್ಟು ಭಸ್ಮ ಮಾಡಿದನು. ಸರ್ಪವಾಗಿ ರಭಸದಿಂದ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದನು. ಸಾಗರವಾಗಿ ಮೇಲೆ ಕವಿದನು. ಬೆಟ್ಟದಂತೆ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದದು ರಾಜರ ಸಮೂಹದಲ್ಲಿ ಉರುಳಿದನು. ಹೀಗೆ ಘಟೋತ್ಕಚನು ಅತಿರಥರನ್ನು ಪೀಡಿಸಿದನು.

10. ಸಿಡಿಲಾಗಿ ಎರಗಿದನು ಮಿಂಚಾಗಿ ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ಹಿಸುಕಿ ಹಿಡಿದನು. ಮಳೆಯನ್ನು ರಭಸವಾಗಿ ಸುರಿಸಿ ಕೊಡೆ, ಕವಚ, ಶಿರಸ್ತ್ರಾಣಗಳನ್ನು ನಾದಿದನು. ಹೊಗೆಯಾಗಿ ತುಂಬಿಕೊಂಡನು. ಒಂದು ಕಡೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗರ್ಜಿಸಿ, ಇನ್ನೊಂದೆಡೆಯಲ್ಲಿ ಸುಭಟರನ್ನು ಒರಲಿಸಿದನು. ಆ ಮಹಾಯುದ್ಧವನ್ನು ಏನೆಂದು ಹೇಳಲಿ ?

ತನುತ್ರ-ಕವಚ,

11. ಚೆಲ್ಲಾಪಿಲ್ಲಿಯಾಗಿ ಸುರಿದ ಕರುಳುಗಳ, ಸಿಡಿದ ಹಲ್ಲುಗಳ, ಜಾರಿದ ತಲೆಗಳ, ಬಿದ್ದ ಮೂಳೆಯ, ಕತ್ತರಿಸಿದ ನರಗಳ, ಬಿಗಿದ ಹುಬ್ಬಿನ, ಬಿಟ್ಟ ಕಣ್ಣುಗಳ ಮುರಿದಿರುವ ಕುತ್ತಿUಯ, ಬಸಿವ ಪಿತ್ತಕೋಶದ, ಮಾಂಸಖಂಡಗಳಿಂದ ಹರಿವ ರಕ್ತದ, ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಿದ್ದ ಮಾಂಸದ, ಬಿರಿದಿರುವ ಹೊಟ್ಟೆಯ- ಹೀಗೆ ವಿವಿಧ ಅವಯವಗಳಿಂದ ರಣಭೂಮಿ ಭಯಂಕರವಾಗಿ ರಂಜಿಸಿತು.

ತೊರಳೆ-ಪಿತ್ತಕೋಶ,

12. ಗರುಡನ ಆರ್ಭಟಕ್ಕೆ ಸರ್ಪ ಸಮೂಹ ಜರ್ಜರಿತವಾದ ಹಾಗೆ ಇವನ ಹೆಚ್ಚಾದ ವೇಗದ ಧಾಳಿಗೆ ಕುರುಸೇನೆ ತಕ್ಷಣ ಧೈರ್ಯಗೆಟ್ಟಿತು. ಭಟರು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿದರು. ಸಿಡಿದು ದೂರಾದರು. ಜಾಗ ಖಾಲಿ ಮಾಡಿದರು. ಶಕ್ತಿ ಗುಂದಿದರು. ವೀರರು ನಾಶವಾದರು. ಯೋಧರು ಸೋಲು, ಅವಮಾನಗಳಿಂದ ದಣಿದರು.

ನಿಬ್ಬರ-ವೇಗ, ಜವಗುಂದು-ಶಕ್ತಿಗುಂದು, ಮಡಮುರಿ-ನಾಶ,

13. “ಸೇನೆ ಮಾತ್ರ ಶಕ್ತಿಗುಂದಿತು ಎಂದೇ ಬಗೆಯದಿರು. ರಾಜನೇ…. ಬಿಡು. ಆ ಮಾತು ಸುಳ್ಳು. ನಿನ್ನಯ ಪಟ್ಟದಾನೆಗಳು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಬಂದವು. ಇಂದಿನ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ದ್ರೋಣನು ಭೀತಿಗೊಂಡನು. ಸೋಲಿಗೆ ಶಲ್ಯನು ಲಾಂಛನವಾದನು. ಅಶ್ವತ್ಥಾಮನು ಅಪಜಯವೆಂಬ ಮಾತಿಗೆ ಮೊದಲನೆಯವನಾದನು.” ಎಂದು ಸಂಜಯನು ಹೇಳಿದನು.

ದೊದ್ದೆ-ಗುಂಪು, ಸೇನೆ,
ಕೇತು-ಧ್ವಜ,ಲಾಂಛನ, ಗುರುತು.

14. “ಇವನ ಆಕ್ರಮಣದ ರೀತಿಯನ್ನು, ಇವನ ಧೈರ್ಯವನ್ನು, ಇವನ ಶಪಥದ ರೀತಿಯನ್ನು, ಇವನ ಯುದ್ಧದ ಹೋರಾಟವನ್ನು, ಇವನ ವಿಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ದೇವತೆಗಳೂ ಸಹ ತಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮವರ ಪಾಡೇನು ? ಕೌರವ ಬಲವು ಪಲಾಯನದ ತವನಿಧಿಯಾಯಿತು. ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರನೇ ಕೇಳು” ಎಂದು ಸಂಜಯನು ಹೇಳಿದನು.

ಹೂಣಿಗತನ-ಶಪಥ ಮಾಡುವ ರೀತಿ,
ಹೊರಿಗೆ-ಹೋರಾಟ,
ತವನಿಧಿ-ತೀರದ ನಿಧಿ

15. ಬಾವುಟವನ್ನು ಕೆಳಗೆ ಹಾಕಲಿ. ಭಟರ ಬಾಯಿ ಬಡಿಯಲಿ. ಗಡಿಬಿಡಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಯುಧವನ್ನು ಬಿಸಾಡು. ಕವಚದ ಹೊಲಿಗೆಗಳನ್ನು ಕತ್ತರಿಸು. ರಾಜನು ಕೊಂದರೆ ಕೊಲ್ಲಲಿ ಪುಣ್ಯವು ನಷ್ಟವಾಗಲಿ. ನಾವು ಈ ರಕ್ಕಸ ನಾಯಿಯ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಸಾಯುವುದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತಾ ಅತಿರಥರು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿದರು.

ಟೆಕ್ಕೆಯ-ಬಾವುಟ, ಧ್ವಜ,

16. ಇಳಿದ ಕುದುರೆಗೆ, ಬಿಸಾಡಿದ ರಥ ಸಮೂಹಕ್ಕೆ ಬೀಳಿಸಿದ ಧ್ವಜಕ್ಕೆ, ಕೈಯಿಂದ ಜಾರಿಸಿದ ಆಯುಧ ಸಮೂಹಕ್ಕೆ ತಳ್ಳಿದ ಕವಚ, ಶಿರಸ್ತ್ರಾಣಕ್ಕೆ ಕಳಚಿದ ಆಭರಣ, ಬಿಳಿಯ ಕೊಡೆಗಳು ಮೊದಲಾದವುಗಳಿಗೆ ಕೊನೆಯನ್ನು ಕಾಣೆನು. ಈ ರೀತಿಯ ಕೊಲೆಗೆ, ಅವಮಾನಕ್ಕೆ ನಿನ್ನ ವೀರರು ಹಿಂದೆ ಗುರಿಯಾದುದಿಲ್ಲ ಎಂದ

ಬಳಚು-ಜಾರು, ನುಣುಚಿಕೊಳ್ಳು

17. ಸಿಡಿಯುವ ತಲೆಗಳಿಂದ ಧಾರೆಯಾಗಿ ಹರಿಯುವ ರಕ್ತದಿಂದ ಎರಡೂ ಸೇನೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದ ದೀವಿಗೆಗಳು ಆರಿಹೋದವು. ಚತುರಂಗ ಸೇನೆ ಕ್ಷೇಣಿಸಿತು. ರಣಭೂಮಿ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟುವ ಯೋಧರುಗಳಿಂದ ತುಂಬಿತು. ಸುಭಟರು ದೊಡ್ಡದಾದ ಮುಸುಕು ಹಾಕಿಕೊಂಡು ಹಿಂತಿರುಗಿದರು. ಹಾಗೆ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿದ ವೀರರು ಬಹಳವಾಗಿ ದುಷ್ಕೃತಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದರು.

ಮಡಮುರಿ-ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟು

18. “ದ್ರೋಣನಿಗೆ ಹೇಳೋಣವೆಂದರೆ, ಅವನು ಮೊದಲೇ ಪಲಾಯನವಾದಿಯಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಆತನು ಕಾಣುತ್ತಿಲ್ಲ. ಗುರುಸುತನಿಗೂ ಸಹ ಅದೃಶ್ಯನಾಗುವ ಮದ್ದೇ ಸಿದ್ಧಿಸಿತು. ಶೂರರು ಮತ್ತೆ ಯಾರಿದ್ದಾರೆ ? ಶಲ್ಯ ಮಹಾರಾಜ, ಕೃತವರ್ಮ, ಕೃಪ - ಮೊದಲಾದವರು ಓಟದ ವಿದ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ಜಾಣರು.” ಎಂದು ಭಟಸ್ತೋಮ ಹೇಳುತ್ತಿತ್ತು.

ಅದೃಶ್ಯಾಂಜನ-ಮಾಯವಾಗಿಸುವ ಅಂಜನ

19. ಏನ ಹೇಳಲಿ ? ಅಯ್ಯೋ…… ಸಮುದ್ರದಿಂದ ಹೊಮ್ಮಿದ ಸಂಪತ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ವಿಷದುರಿಯ ಧಾಳಿಗೆ ರಾಕ್ಷಸರು ದೇವತೆಗಳು ಚಂದ್ರಮೌಳಿಯಾದ ಶಿವನನ್ನು ಮೊರೆ ಹೊಕ್ಕಂತೆ, ರಾಕ್ಷಸನೆಂಬ ಪರ್ವತದಿಂದ ಕಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟ ಸೇನಾ ಸಮುದ್ರದಿಂದ ಹೊಮ್ಮಿದ ಸೋಲೆಂಬ ವಿಷದ ಉರಿಯ ನಿವಾರಣೆಗೆ ಆ ರಾಜಸಮೂಹ ಕರ್ಣನ ಆಶ್ರಯವನ್ನು ಬಯಸಿತು.

20. ಕಿರೀಟ ಧಾರಿಗಳಾದ ಹಿರಿಯರು, ರಾಜರುಗಳು, ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ಒಡ್ಡಿಕೊಂಡವರು, ಭಾರಿಯ ಬಿರುದಿನ ಶೂರರು, ಸಕಲ ಪರಿವಾರದವರು ಕರ್ಣನ ಬಳಿ ಬಂದು “ದುಷ್ಟ ರಾಕ್ಷಸನ ಬಾಧೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಪರಿಹರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಕರ್ಣ… ನೀನೇ ಹಿಂತಿರುಗಿ ಬಂದು ಸೇನೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸು” ಎಂದು ಆತನಿಗೆ ಶರಣಾದರು.

21. ದುಃಖವೆಂಬ ಮುಸುಕನ್ನು ಧರಿಸಿದ, ಬೆರಳನ್ನು ಮೂಗಿನ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಿದ, ನೆಲದ ಮೇಲಿನ ದೃಷ್ಟಿಯುಳ್ಳ , ಮೈಭಾರಗೊಂಡಿರುವ, ನಿಟ್ಟುಸಿರಿನ ಧ್ವನಿಯ, ಮೌನಪೂರ್ಣ ಮುಖದ, ಕೊರಗಿದ ನೆನಪುಗಳ, ಬತ್ತಿದ ಪರಾಕ್ರಮದ, ವ್ಯರ್ಥವಾದ ಬಿರುದಿನ, ಹೆಚ್ಚು ಅವಮಾನಿತರಾದ ರಾಜರುಗಳನ್ನು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕರ್ಣನು ಕಂಡು ಘಟೋತ್ಕಚನ ಪರಾಕ್ರಮವನ್ನು ಹೊಗಳಿದನು.

ನಸಿದ-ಕೊರಗಿದ, ನಶಿಸಿದ,
ಕಳಿದ-ಬತ್ತಿದ

22. “ಶಿವ ಶಿವಾ… ಕೌರವನ ಸೈನಿಕರು ದೇವತೆಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಶ್ರೇಷ್ಠರು. ನಿನಗೆ ಇಂದು ಇವರು ಸೋತರು. ಭಲೆ, ರಾಕ್ಷಸನೇ, ನೀನು ಕೃತಾರ್ಥನಾದೆ. ಇವನ ರೀತಿಗೆ ಸಮರಾದ ಸುಭಟರೇ ನಮ್ಮವರು ? ಗೆಲುವೇನು ಇವನದೇ ? ಮಾಧವನ ಸೂತ್ರದ ಯಂತ್ರವಿದು. ಇದು ನಮಗೆ ನಾಶದ ಕಾಲ " ಎಂದು ಕರ್ಣನು ಹೇಳಿದನು.

3. “ಹೊಗಳಿಕೆ ಸಾಕು. ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಕೆಡಹು. ಸೇನೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸು. ಸುಭಟರು ಬಾಯಿ ಬಿಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನೂಕು, ನೂಕು ದೇವತೆಗಳ ಶತ್ರು ಘಟೋತ್ಕಚನನ್ನು . ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ತಡೆ. ತಡಮಾಡಬೇಡ. ಆಕ್ರಮಣಕ್ಕೆ ಶೂರ ವೀರರ ಸಮೂಹವಿದೆ. ದುಃಖದ ಮುಸುಕಿನಲ್ಲಿ ಕಾಲಹರಣ ಬೇಡ” ಎಂದನು ಕೌರವರಾಯ.

ತಗಹು-ಮುಸುಕು, ಅಡ್ಡಿ

24.” ದುಗುಡವೋ ಅಥವಾ ಪರಾಕ್ರಮವೆಂಬ ಬೆಂಕಿಯ ಮುಸುಕಿನ ದಟ್ಟವಾದ ಹೊಗೆಯೋ ? ರಾಯರ ಮೊಗವನ್ನು ನೋಡು. ಅಲ್ಲಿ ಕೀರ್ತಿಯೆಂಬ ಬೆಳುದಿಂಗಳು ಕಳೆದು ಕತ್ತಲೆ ಆವರಿಸಿದೆಯೋ ? ಅವರ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಭೀತಿಯು ಮನೆ ಮಾಡಿದೆ. ಅವರ ಮೋರೆಗಳೋ ? ಸವಿ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಸುರಿಸುವ ಸೊಗಸುಗಾರರು ತಲುಪಿರುವ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನೋಡು ಕರ್ಣ" ಎಂದು ದುರ್ಯೋಧನನು ಹೇಳಿದನು..

25. “ಪರಾಕ್ರಮವನ್ನು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಕೈಮಗುಚಿ ಕಳೆದರು. ತೋರಿಕೆಯ ಶೌರ್ಯವನ್ನು ಕೈಬಿಟ್ಟರು. ಅಲ್ಪ ಲೋಹವನ್ನು ಚಿನ್ನವಾಗಿಸುವ ರಸ ವಿದ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಆಸೆ ಹುಟ್ಟಿಸಿ, ಸುಲಿವ ರಸವಾದಿಗಳನ್ನು, ಹೆಮ್ಮೆ, ನಂಬಿಕೆ ಹುಟ್ಟಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹುಸಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡುವ ಬಡಾಯಿ ಕೋರರನ್ನು ಕರ್ಣನೇ ನೋಡು” ಎಂದು ದುರ್ಯೋಧನನು ಹೇಳಿದನು.

ಹೂಸಿಕ-ಆಡಂಬರ ,
ಸೊನ್ನಾರವಿದ್ಯೆ-ಅಕ್ಕಸಾಲಿಗ ವಿದ್ಯೆ,
ಕೇವಣ-ಕೂಡಿಸುವುದು,
ಪಾಡು- ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ

26. “ನಡೆಯುತ್ತಾ ಎಡವಿದ ಪಟ್ಟದಾನೆಯನ್ನು ಚುರುಕುಗೊಳಿಸಲು ಹೊಡೆಯುವರೆ ? ಸ್ವಾಮಿ….. ಈ ರಾತ್ರಿಯ ಯುದ್ಧ ನಮ್ಮ ಪಾಲಿಗೆ ಕಷ್ಟದ್ದು. ರಾಕ್ಷಸರಿಗೆ ಇದೇ ನಡುಹಗಲು. ಯಾವುದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಿವನನ್ನೂ ಗಣಿಸದ ಪರಾಕ್ರಮಿಗಳು ನಿನ್ನವರು. ಕೆಟ್ಟ ಮಾತುಗಳನ್ನಾಡಿ ನೋಯಿಸಲೇತಕ್ಕೆ ?” ಎಂದು ಕರ್ಣನು ರಾಜನಾದ ದುರ್ಯೋಧನನಿಗೆ ಹೇಳಿದನು.

27. “ಬೆಟ್ಟಗಳು ವಜ್ರಾಯುಧವನ್ನು ಎದುರಿಸಿ (ತಾಗಿ) ತುಂಡು ತುಂಡು ಮಾಡಲು ಶಕ್ತವಾಗಿದ್ದರೆ ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಏಕೆ ಮುಳುಗುತ್ತಿದ್ದುವು? ಹೋಗಲಿ ಇನ್ನು ಆ ಮಾತು. ಮಿತಿಮೀರಿದ ಈ ದೈತ್ಯನ ಉಪಟಳವನ್ನು ಈಗ ತಡೆ. ನಮ್ಮ ಸುಭಟರು ಯೋಗಿಗಳ ಹಾಗೆ ಅಹಿಂಸಾಪರರು. ತ್ವರೆ ಮಾಡು. ಈ ಅಮರ ವೈರಿಯನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿ ಬಿಸಾಡು.” ಎಂದು ದುರ್ಯೋಧನನು ಹೇಳಿದನು.

ದಂಡಹೀನ-ಅಹಿಂಸಾಪರ,

28. ಪಾರ್ಥನ ತಲೆಗಾಗಿ ಮೀಸಲಾಗಿಟ್ಟಿರುವ ಶಕ್ತಿಯೊಂದನ್ನು ಗುಪ್ತವಾಗಿ ಇರಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಅದನ್ನು ಈಗಲೇ ಮೇಲೆ ಸೆಳೆದನಾದರೆ ಮುಂದೆ ಅರ್ಜುನನು ನನ್ನನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಉಳಿದ ಬಾಣಗಳಿಂದ ಈ ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವುದು ಅಸಾಧ್ಯವು. ಇದಕ್ಕೆ ಯಾವ ಉಪಾಯವಿದೆಯೋ ತಿಳಿಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಜೀಯ, ಏನು ಮಾಡಲಿ ? ಎಂದು ಕರ್ಣನು ಕುರುಪತಿಯನ್ನು ಕೇಳಿದನು.

29. “ಈಗ ಈ ರಾಕ್ಷಸನ ಬಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿ ನಮ್ಮ ಸೈನ್ಯ ಸರ್ವನಾಶವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ದಾನವನಿಂದಲೇ ನಾವೆಲ್ಲಾ ನಾಶವಾದರೆ ಅರ್ಜುನನು ಯಾರನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವನು ? ಆದ್ದರಿಂದ ಈಗಲೇ ಈ ಕೊಲೆಗಡುಕನನ್ನು ನೀಗಿ ಕಳೆ. ಈಗಲೇ ಜಯವಾಗಲಿ. ಮುಂದೆ ಅರ್ಜುನನನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಉಪಾಯವನ್ನು ಹುಡುಕೋಣ” ಎಂದು ದುರ್ಯೋಧನನು ಹೇಳಿದನು.

30. “ಹಾಗಾದರೆ, ಆ ರಾಕ್ಷಸನ ಪ್ರಾಣವನ್ನು ನೀಗುವೆನು. ಅವನು ಇದಿರಾದರೆ ಅವನ ನೀಳವಾದ ದೇಹ ಹಾಗೂ ಸಕಲ ದಿಕ್ಕುಗಳನ್ನು ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ತೋಯಿಸುವೆನು. ನಮ್ಮವರು ತ್ಯಜಿಸಿರುವ ಅಸ್ತ್ರವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡು ಕಾದುವೆನು. ನೀವು ವಿನೋದವನ್ನು ನೋಡಿರಿ” ಎಂದು ಕರ್ಣನು ಅರಸನಿಗೆ ಹೇಳಿದನು.

31. “ಈ ಕಡೆ ನೋಡು. ರಾಕ್ಷಸರಿಗೆ ಒಡೆಯನಾದ ಘಟೋತ್ಕಚನ ಕದನವು ಇಲ್ಲಲ್ಲವೇ? ಈ ಕಡೆ ಗಮನ ಕೊಡು. ಸುಭಟರನ್ನು ಕತ್ತಲೆಯಲ್ಲಿ ಓಡಿಸಿದ ಪರಾಕ್ರಮವನ್ನು ನಮ್ಮೊಡನೆ ತೋರು. ನಾನೇ ನಿನಗೆ ಮೃತ್ಯು. ನನ್ನೊಡನೆ ಹೋರಾಡಿ ನೋಡು " ಎಂದು ಬೊಬ್ಬಿರಿಯುತ್ತಾ ಕರ್ಣನು ಸೈನ್ಯವೆಲ್ಲಾ ಬೆರಗಾಗುವಂತೆ ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಮುತ್ತಿದನು.

32. “ಎಲವೋ…. ನೀನು ಶೂರನಲ್ಲವೇ ? ನನ್ನನ್ನು ಪ್ರತಿಭಟಿಸಿ ನಿಂತಿರುವುದೇ ಸಾಲದೇ ? ದೇವತೆಗಳಲ್ಲಿ ಧೂರ್ತರನ್ನು ಸೀಳುವೆನು. ಮನುಷ್ಯರ ಪಾಡೇನು ? ನಿನ್ನ ಶೌರ್ಯವನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸತ್ತರೆ ಕೀರ್ತಿ ಚಿಗುರದೆ ಇರುತ್ತದೆಯೇ? ಶತ್ರು ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ, ಕರ್ಣಾ, ನೀನೇ ಧೀರನು” ಎನ್ನುತ್ತಾ ರಾಕ್ಷಸನು ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಬಾಣಬಿಟ್ಟನು.

ಸಿತಗರು-ಧೂರ್ತರು.

33. “ಮಾನನಿಧಿಯಾದವರು ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಹೊಗಳಿ ಕೊಳ್ಳುವರೇ ? ಈ ರಾಕ್ಷಸರ ಹಿರಿತನ, ಭಾರಿಯ ಭಂಡವಿದ್ಯೆಗಳು ಸಾಕು. ಹೊಸದೇನಿದೆ ? ಹೇಗೆ ಹೇಗೆ ಶರಸಂಧಾನ ಮಾಡುವೆ ? ಉಳಿದ ಹಿರಿತನದ ಮಾತೇನು ? ಸಾಮಥ್ರ್ಯವಿದ್ದರೆ ಬಿಲ್ಲನ್ನು ಹಿಡಿ. ನಿನ್ನ ಶೌರ್ಯವನ್ನು ಆಗ ಕಾಣಬಹುದು” ಎಂದು ಕರ್ಣನು ಹೇಳಿದನು.

34. “ಭಲೆ, ಸೊಕ್ಕಿ ನುಡಿದ ನಾಲಿಗೆಯ ತುದಿಯನ್ನು ಸೀಳುವೆನು-ಕಣಾ… ಕೇಳು ತನ್ನನ್ನು ಕೆಣಕಿ ಇಂದ್ರ ಯಮರುಗಳಲ್ಲಿ ಬದುಕುವವರಾರು ? ಪರಾಕ್ರಮಿಗಳ ಗರ್ವವನ್ನು ಇಳಿಸುವ ವಿಷಗಾರುಡವನ್ನು ನನ್ನಲ್ಲಿ ನೋಡು, ನೋಡು” ಎನ್ನುತ್ತಾ ಭೀಮಸುತ ಘಟೋತ್ಕಚನು ಒಂದೇ ಸಮನೆ ಬಾಣಗಳ ಮಳೆ ಕರೆದನು.

35. “ರಾಕ್ಷಸರು, ಗಟ್ಟಿಗರು, ಧೈರ್ಯದಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವರು ಮುಷ್ಠಿ ಬಲ ಶ್ರೇಷ್ಠರು, ಸತ್ವ ನಿಷ್ಠರಾಗಿದ್ದು ಘಾಯಕ್ಕೆ ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ ಬೆಟ್ಟದಷ್ಟೇ ಅಚಲರಾಗಿರಬೇಕು. ಈ ನಿರಂತರವಾದ ಬಾಣ ಪ್ರಯೋಗವು ಹೊಸದಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ಯಾವುದೇ ಊನವಿಲ್ಲದ ಧನುಸ್ಸಿನ ಅಭ್ಯಾಸದ ರೀತಿಯನ್ನು ಏನು ಹೇಳಲಿ ? ಒಳ್ಳೆಯದು” ಎನ್ನುತ್ತಾ ಶೂರ ಕರ್ಣನು ಬಾಣವನ್ನು ಸೆಳೆದು ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದನು.

ದಕ್ಕಡರು-ಗಟ್ಟಿಗರು, ಧೈರ್ಯಶಾಲಿಗಳು, ಅನೂನ-ಊನವಿಲ್ಲದ, ಕೊರತೆಯಿಲ್ಲದ

36. ಕರ್ಣನ ಬಾಣಗಳು ಗರಿ ಸಹಿತ ಹಾರಿದವು. ರಾಕ್ಷಸನ ದೇಹವನ್ನು ತೂತು ಮಾಡಿದವು. ಕೆಂಪು ಕಲ್ಲಿನ ಪರ್ವತದಿಂದ ಹೆಚ್ಚಾದ ರಕ್ತದ ಕೋಡಿ ಹರಿದು ವ್ಯಾಪಿಸಿತು. ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದ ಬಾಣಗಳು ಗಾಯಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ, ಮಾಂಸ ಖಂಡಗಳು ಹೊರಗೆ ಬರುವಂತೆ ಮಾಡಿದವು. ಕರ್ಣ ಘಟೋತ್ಕಚರ ಕಾಳಗವನ್ನು ಅಭಿವರ್ಣಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.

ಡೋರು-ತೂತು,
ರೌಕುಳ-ಆಧಿಕ್ಯ, ಹೆಚ್ಚಳ,
ಜಾಜಿನಗಿರಿ-ಕೆಂಪುಕಲ್ಲಿನ ಪರ್ವತ,
ಏರ-ಗಾಯ, ಪೆಟ್ಟು,

37. “ತಾರಕ, ಕೈಟಭ, ಮಹಿಷ, ವೀರಜಂಭ, ಕಾಲನೇಮಿ, ತಾರಕಾಕ್ಷ, ಕುಂಭಕರ್ಣ, ಮುರ, ಗುಹಾಸುರ ಇವರೆಲ್ಲರ ಆರ್ಭಟ, ರಣಾವೇಶದ ಪರಾಕ್ರಮವನ್ನು ಇವನೊಬ್ಬನಲ್ಲಿಯೇ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಾಣಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು” ಎಂದು ದೇವ ಸಮೂಹದವರು ಹೊಗಳಿದರು.

ಜಜ್ಝಾರತನ-ಪರಾಕ್ರಮ, ಹೆಮ್ಮೆ, ಹಿರಿತನ,

38. “ನಿಲ್ಲುವುದಾದರೆ ರಾಕ್ಷಸನ ಮುಂದೆ ಕರ್ಣನೇ ನಿಲ್ಲಲು ಸಾಧ್ಯ. ಹೇ ಮಹಾದೇವ…. ಕರ್ಣನ ಅತಿಶಯವಾದ ವೇಗವನ್ನು ತಡೆದು ನಿಲ್ಲುವುದಾದರೆ ರಾಕ್ಷಸನಾದ ಘಟೋತ್ಕಚನಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಶೋಭಿಸುತ್ತದೆ. ಉಳಿದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು ಶ್ರೇಷ್ಠರೆಂಬ ಹೆಸರು ಗಳಿಸುವಷ್ಟು ಪುಣ್ಯ ಮಾಡಿದ್ದರೇ? ಕುರುಸೇನೆ ಹಾಗೂ ಶತ್ರುಸೇನೆಯೊಳಗೆ ಇವರಿಬ್ಬರಿಗೆ ಸರಿಸಮರು ಇಲ್ಲ” ಎಂದು ಸಂಜಯನು ಹೇಳಿದನು.

39. ಎರಡೂ ಸೇನೆ ಇವರಿಬ್ಬರ ಯುದ್ಧದ ಸಂಭ್ರಮವನ್ನೇ ನೋಡುತ್ತಿತ್ತು. ಶಿವ, ಶಿವ… ಈ ಮಹಾಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರೂ ಸರಿಮಿಗಿಲೆನಿಸಿ ಕಾದಿದರು. ಬಾಣ ಮುಗಿದರೂ, ರಾಕ್ಷಸನ ಕೆರಳಿದ ಉರಿ ತೀರಲಿಲ್ಲ, ಇವನ ಆರ್ಭಟ ವ್ಯಾಪಿಸಿತು, ಚಿಗುರಿತು. ಕೆಳಗೆ ಬೀಳು ಎನ್ನುತ್ತಾ ಕರ್ಣನ ಮೇಲೆ ಶೂಲವನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದನು.

40. ಹೊಳೆಯುವ ಕಿಡಿಗಳನ್ನು ಚಿಮ್ಮಿಸುತ್ತಾ, ಚೂಪಾದ ತುದಿಯಿಂದ ಹೊಗೆಯನ್ನು ಹೊಮ್ಮಿಸುತ್ತಾ, ವ್ಯಾಪಿಸುವ ಉರಿಯನ್ನು ಹಬ್ಬಿಸುತ್ತಾ, ಆರ್ಭಟದ ಶಬ್ದದಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಭಯಂಕರವಾದ ಶೂಲವು ತನ್ನಡೆಗೆ ಬರಲು, ಕರ್ಣನು ನಗುತ್ತಾ ಮೂರು ಬಾಣಗಳಿಂದ ಆ ಆಯುಧವನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿದನು. ನಂತರ ವಿಶೇಷವಾದ ಹತ್ತು ಬಾಣಗಳನ್ನು ಶತ್ರುವಿನ ವಿಶಾಲವಾದ ಎದೆಗೆ ನಾಟುವಂತೆ ಪ್ರಯೋಗಿಸಿ ಬೊಬ್ಬಿರಿದನು.

41. ಗುಹೆ, ಕಣಿವೆ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸರ್ಪಗಳ ಸಮೂಹ ವೇಗವಾಗಿ ಬಂದರೆ ಕುಲಪರ್ವತಕ್ಕೆ ತಿಳಿಯುವುದೇ ? ಮಹಾದೇವ…. ಈ ದಾನವೇಶ್ವರನಿಗೆ ಯಾವ ಸತ್ವವೋ ? ಶತ್ರುವಿನ ಬಾಣಗಳ ಹೊಡೆತಕ್ಕೆ ರಾಕ್ಷಸನ ದೇಹ ಸ್ವಲ್ಪವೂ ಶಿಥಿಲವಾಗಲಿಲ್ಲ, ನೋವು ಗೊತ್ತಾಗಲಿಲ್ಲ. ಆರ್ಭಟಿಸಿ ಪರಿಘವೆಂಬ ಆಯುಧವನ್ನು ಕಮಲಸಖ ಸೂರ್ಯನ ಪುತ್ರ ಕರ್ಣನ ಮೇಲೆ ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದನು.

ದರಿ-ಗುಹೆ, ಗವಿ, ಕಣಿವೆ,
ದರ್ವೀಕರಾವಳಿ-ಸರ್ಪಗಳ ಸಮೂಹ,

42. ತಿರುಗುತ್ತ ಬರುವ ಪರಿಘಕ್ಕೆ ಒಡ್ಡಿಕೊಂಡರೆ ಗಿರಿಗಳೂ ಅಡಿಮೇಲಾಗಬೇಕು. ಅರಸನೇ, ನಾವು ಹೇಳುವುದೇನು ? ಕರ್ಣನ ಬಾಹು ವಿಕ್ರಮದ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುವುದೇನಿದೆ ? ಆ ಪರಿಘವು ಪರಮಾಣುಮಯವಾಯ್ತು. ಎರಡು ಬಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಸಾರಥಿಯನ್ನು ನಾಶಗೊಳಿಸಿದನು. ಹದಿನೈದು ಬಾಣಗಳಲ್ಲಿ ರಥದ ಕುದುರೆಗಳನ್ನು ನಾಶಗೈದನು.

43. ಸಮರ ಸಾಧನ ಕ್ಷೀಣಿಸಲು ಘಟೋತ್ಕಚನು ಕೋಪಾಂಧನಾದನು. ರಥದ ಸುತ್ತ ಮಹಾಪರಾಕ್ರಮಿಯ ಕೈಚಳಕವನ್ನು ಏನು ಹೇಳಲಿ ? ದೈತ್ಯನು ಸಿದ್ಧನಾಗಿ ಸೂರ್ಯಪುತ್ರ ಕರ್ಣನ ಮೇಲೆ ಆಯುಧಗಳ ಮಳೆಯನ್ನೇ ಕರೆದನು. ಕರ್ಣನು ನಿಮಿಷ ಮಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಿ ರಾಕ್ಷಸನ ಮೇಲೆ ಬಾಣ ಪ್ರಯೋಗ ಮಾಡಿದನು.

44. ಗಾಳಿಗೆ ತೂರಿದರೆ ತನಿಹೊಟ್ಟು ಹಾರುವುದೇ ಹೊರತು ಕುಲಗಿರಿಯ ಬೆಸುಗೆ ಜಾರಿಹೋಗುತ್ತದೆಯೇ ? ಭಲೆ… ನಮ್ಮ ಈ ಎರಡೂ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಸರಿಸಮ ಯಾರೂ ಕಾಣಲಿಲ್ಲ. ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ನೀನು ಪರಾಕ್ರಮಿಯಾಗಿದ್ದೀಯೆ. ಎನ್ನುತ್ತಾ ರಾಕ್ಷಸನು ಕರ್ಣನ ಸಾಮಥ್ರ್ಯಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ಅಡಾಯುಧದಿಂದ ಗರ್ಜಿಸುತ್ತ ಮುತ್ತಿದನು.

ಬೈಸಿಕೆ-ಬೆಸುಗೆ,
ಓಲೆಯಕಾರ-ವೀರ
ಸುರರಿರಿಗಾರ -ದೇವತೆಗಳ, ಇರಿಗಾರ ಇಲ್ಲಿ ಘಟೋತ್ಕಚ.

45. ಫಡ… ಸೊಕ್ಕಿ ನಿಂತರೆ ಎರಡು ತುಂಡಾಗಿ ಕತ್ತರಿಸುವೆನು. ಎಲವೋ….. ನಿನ್ನ ಗುಂಪಿನವರನ್ನು ಕರೆ ಸುಯೋಧನನೇ ಮೊದಲಾದವರು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಿ. ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟದೆ ಎದುರಾಗು. ಹರಿತವಾದ ಕತ್ತಿಗೆ ರಕ್ತವನ್ನು ಕುಡಿಸುವೆನು-ಎನ್ನುತ್ತಾ ಕೊಲೆಗಡಿಕನು ಮುತ್ತಿ ಮೇಲೆ ಬರಲು ಕರ್ಣನು ಇದಿರು ನಿಲ್ಲದೆ ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ಹಾರಿದನು.

ದೊಠಾರಿಸಿ-ಸೊಕ್ಕಿ, ಗರ್ವಸಿ,
ಕಡಿಯ-ತುಂಡು,

46. ಅಹಹ…. ಶಿವ ಶಿವ, ಕರ್ಣನೆಂಬ ಸೂರ್ಯನಿಗೆ ದೈತ್ಯನೆಂಬ ರಾಹು ಗ್ರಹಣವಾಯ್ತು. ಕರ್ಣನ ಮಹಿಮೆ ಇಳಿಮುಖವಾಯಿತು ಅಯ್ಯೋ ಎನ್ನುತ್ತಾ ಇಡೀ ಸೈನ್ಯ ಬೆದರಲಾಗಿ, ಶತ್ರುವಾದ ರಾಕ್ಷಸನನ ಹೊಡೆತಕ್ಕೆ ಅಳುಕಿ ಪಕ್ಕದಲ್ಲೇ ಇದ್ದ ಸೂರ್ಯಪುತ್ರನು ಬಾಣ ಪ್ರಯೋಗಿಸಲು ಬಾಣಗಳ ಸಮೂಹವೇ ವ್ಯಾಪಿಸಿ ಆ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ದುಷ್ಟನ ಖಡ್ಗವೂ ಕಾಣದಂತಾಯಿತು.

ಮಿಹಿರ-ಸೂರ್ಯ,
ಇಟ್ಟಳ - ಹೊಡೆತ

47. ಮಡ್ಡು, ಕಠಾರಿ ಹಿಡಿದು ಕುಣಿಯುತ್ತಾ, ಕರ್ಣನ ಅಸ್ತ್ರದಿಂದ ಘಾಯಗೊಂಡು ಘಟೋತ್ಕಚನು ಮೈಮೇಲೆ ಹರಿಯುತ್ತಿರುವ ರಕ್ತದ ಹೊನಲಿನ ಮಧ್ಯೆಯೆ ಮುಂದೆ ನುಗ್ಗಿದನು. ಇವನು ಯಾರು ? ಹೈಡಿಂಬನು. ಈ ಕಡೆ ಯಾರು ? ಭೀಮಪುತ್ರನು. ಈ ಕಡೆ ಯರು? ಬಕಾಸುರನ ಶತ್ರು ಭೀಮನ ಪುತ್ರ ಘಟೋತ್ಕಚನು ಎನ್ನುವಂತೆ ಸೈನ್ಯವು ಆ ರಾತ್ರಿ ರಾಕ್ಷಸಮಯವಾಯಿತು.

ಮಡ್ಡು-ಒಂದು ಬಗೆಯ ಆಯುಧ

48. ಅಶ್ವತ್ಥಾಮನನ್ನು ತಿವಿದನು. ತಕ್ಷಣವೇ ಅರಸನನ್ನು ತಾಗಿ, ದ್ರೋಣನನ್ನು ಕೆಣಕಿ, ದುಶ್ಶಾಸನನನ್ನು ಗಾಯಗೊಳಿಸಿ, ಕೃಪಾದಿಗಳನ್ನು ರಣರಂಗದಿಂದ ಓಡಿಸಿ, ಹಿಂತಿರುಗಿ ಬಂದು ಕರ್ಣನನ್ನು ಎದುರಿಸಿ ನಿಂತನು. ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯ ಕುಶಲ ಪರಾಕ್ರಮಿ ಘಟೋತ್ಕಚನು ಸೇನೆಯು ತಲ್ಲಣಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಿದನು.

ಅಣೆ-ತಿವಿ, ಹೊಡೆ,

49. “ಕೇವಲ ತವಕದಿಂದ ಕರ್ಣನ ಆಶ್ರಯ ಪಡೆದೆವು. ಕರ್ಣನು ಈತನನ್ನು ಅಡ್ಡಗಟ್ಟಿ ನಿಗ್ರಹಿಸಿದನಲ್ಲಾ… ಯಾರಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ ಹೆಚ್ಚು ?” ಎಂದು ಕೆಲವರು ಆಡಿಕೊಂಡರು. “ಅಸೂಯೆ ಏಕೆ ? ಅಯ್ಯೋ… ಪುಣ್ಯದ ಕೊರತೆ ನಮ್ಮದು. ಕರ್ಣನು ಏನು ತಾನೇ ಮಾಡಿಯಾನು ? ಘಟೋತ್ಕಚನ ಇರಿತಕ್ಕೆ ಅಂಜಿದ. ನಾವೇ ಅದೃಷ್ಟಭ್ರಷ್ಟರು” ಎಂದರು ಉಳಿದವರು.

50. “ರಾಕ್ಷಸನು ಮೈಯೊಡ್ಡಿ ನಿಂದರೆ ನಿಮಿಷದಲ್ಲಿ ಅವನ ಕಾಯದಿಂದ ಪ್ರಾಣ ಹೊರಗೆ ಬರುವಂತೆ ಮಾಡುವೆನು. ವ್ಯರ್ಥ ಮಾತುಗಳನ್ನಾಡದಿರಿ. ಈ ಮಾಯಾವಿಯ ಕರುಳನ್ನು ಹೊರತೆಗೆಯುವೆನು, ಜಾರಿಕೊಳ್ಳಬೇಡಿ.” ಎನ್ನುತ್ತಾ ಅಭಯ ಹಸ್ತವನ್ನು ತೋರಿ, ಉಗ್ರಧಾರೆಯ, ಕಿಡಿಯನ್ನು ತೂರುವ, ದಟ್ಟವಾದ ಉರಿಯ ಮಹಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸಲು ಕರ್ಣನು ಮುಂದಾದನು.

ಕಳ್ಳೇರುಕಾರ-ಮಾಯಾವಿ,
ತುರುಗಿದ-ದಟ್ಟವಾದ

51. ಉಂಟಾದ ಕಿಡಿಗಳ, ಆಯುಧದ ಝಳದ ರಭಸದಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ಸೇನೆಯ ಅತಿಶಯವಾದ ಹರ್ಷದುಃಖಗಳ ವಾರಿಧಿ ಕಾಲು ಹೊಳೆಯಾಗಿ ಹರಿಯಿತು. ಬಿಳಿಯ ಕುಚ್ಚುಗಳು ಶೋಭಿಸುತ್ತಿರಲು, ಘಂಟಾವಳಿಗಳ ಅಣಸಿನ ಕಾಂತಿಯ, ಪ್ರಕಾಶವನ್ನು ಸೂಸುವ ಭಾರಿಶಕ್ತಿಯ ಶಕ್ತ್ಯಾಯುಧವನ್ನು ಕರ್ಣನು ಝಳಪಿಸಿದನು .

ಅಣಸು-ಲೋಹದ ಪಟ್ಟಿ

52. “ರಾಕ್ಷಸನೇ, ನಿನ್ನನ್ನು ಕಾಪಾಡಲಾಗುವುದಾದರೆ, ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಕರೆ. ಇಂದು ಬದುಕುವ ಉಪಾಯ ಬೇಕಿದ್ದರೆ ಬೇಗ ಭೀಮ, ಅರ್ಜುನರ ಸಹಾಯವನ್ನು ಕೇಳು. ನಿನ್ನ ಆಯುಷ್ಯವನ್ನು ನನ್ನ ಆಯುಧಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಾಗಿಟ್ಟಿದ್ದೇನೆ. ಇದನ್ನು ಹಿಂದಿರುಗಿಸುವವನನ್ನು ಕರೆಸು” ಎನ್ನುತ್ತಾ ಬೊಬ್ಬಿರಿದು ಕರ್ಣನು ಶಕ್ತ್ಯಾಯುಧವನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದನು.

53. ಈ ಅಸ್ತ್ರವನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಯಾರಿಗೆ ಸಾಧ್ಯ ? ಬ್ರಹ್ಮ, ಶಿವನಿಗೂ ಉಸಿರುಗಟ್ಟಿಸುವ ಆಯುಧ. ಇದು ಅಜೇಯವು ಎಂದು ಇದನ್ನು ಇಂದ್ರನು ಕರ್ಣನಿಗೆ ಕೊಟ್ಟನು. ಖಡ್ಗದ ಧಾರೆಯಲ್ಲಿ ಕಿಡಿಕಾರುವ ಭಾರಿ ಆಯುಧವು ರಾಕ್ಷಸನ ಹೃದಯವನ್ನು ತೂತು ಮಾಡಿತು. ಅನಂತರ ದೇವೇಂದ್ರನ ಸಮೀಪಕ್ಕೆ ಹಾರಿಹೋಯಿತು.

54. ಚೀರಿ ಬೊಬ್ಬಿರಿವುತ್ತಾ ರಾಕ್ಷಸನ ಪ್ರಾಣವು ಅಂತ್ಯವನ್ನು ಕಂಡಿತು. ಬಲು ಬಲಿಷ್ಠ ದೇಹ ಬಿರಿದ ಗಿರಿಯಂತೆ ವಾಲಿಕೊಂಡು ನೆಲಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದಿತು. ರಾಕ್ಷಸನು ಬಿದ್ದ ರಭಸಕ್ಕೆ, ಎರಡೂ ಕಡೆಯಲ್ಲಿನ ರಥ, ಕುದುರೆ, ಪದಾತಿ, ಆನೆ ಮುಂತಾದುವುಗಳು ಒಂದು ಅಕ್ಷೋಹಿಣಿ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ನಾಶವಾದವು.

ಆರಿ-ಚೀರಿ,
ಪಾರುಖಾಣೆ-ನಾಶ,
ಒರ್ಗುರಿಸಿ - ವಾಲಿ, ಓರೆಯಾಗಿ

55. “ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರನೇ ಕುರುಸೇನೆಯ ರಣಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಸಂತಸಪಡುವ ರೀತಿ ಇದಲ್ಲ. ಶತ್ರುಸೇನೆಯ ಸಂತೋಷವಿದು. ಮುರಹರನ ಯೋಜನೆ ಕೈಗೂಡಿತು. ಹರಿಯು ತನ್ನ ಭುಜವನ್ನು ತಟ್ಟಿಕೊಂಡನು. ‘ಕರ್ಣನು ವಿಷವಿಲ್ಲದ ಕುಪಿತ ಸರ್ಪದಂತಾದನು. ಇನ್ನು ಅವನು ಹಲ್ಲು ಕಡಿದು ಗರ್ಜಿಸಿ ಮಾಡುವುದೇನು ? ಕರ್ಣನನ್ನು ನಾಶಮಾಡಿದೆವು. ಹೋಗಿ’ ಎಂದು ಕೃಷ್ಣನು ಪಾಂಡವರನ್ನು ಸಮಾಧಾನ ಪಡಿಸಿದನು” ಎಂದು ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರನಿಗೆ ಸಂಜಯನು ಹೇಳಿದನು.

ಸೂಳೈಸು-ತಟ್ಟು

56. ಗಂಗೆಯ ಮಗ ಭೀಷ್ಮನು ಶರಮಂಚವನ್ನು ಏರಿದನು. ಕರ್ಣನು ಬೇರು ಹರಿದ ವೃಕ್ಷದ ಹಾಗೆ ಶೌರ್ಯವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡನು. ಇನ್ನೇನು ? ಭಾರಿ ಶೂರ ದ್ರೋಣನು. ಆತನು ತೀರಿದನು. ಹಾ… ವೀರನಾರಾಯಣನ ಕೃಪೆಯಿರುವಾಗ ಪಾಂಡವರು ಯಾರನ್ನು ತಾನೇ ನಾಶಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ.

ಮುಂದೆ ಸಂಭವಿಸಲಿರುವ ದ್ರೋಣನ ಸಾವನ್ನು ಕವಿ ಇಲ್ಲಿಯೇ ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾನೆ. ದೈವದ, ಧರ್ಮದ ಬೆಂಬಲವಿಲ್ಲದ ಕೌರವ ಸೇನೆಯ ನಾಯಕರು ಎಷ್ಟೇ ಶೂರರಾದರೂ ಸಹ ಅವರ ಸಾವು ನಿಶ್ಚಿತ ಎಂಬುದನ್ನು ಕವಿ ಇಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾನೆ.