೧೦

ಸೂಚನೆ : ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಹನುಮಂತನನ್ನು ಕಂಡು, ಇಂದ್ರ ಸುತನಾದ ಅರ್ಜುನನ ಧ್ವಜದಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುವಂತೆ ಭೀಮಸೇನನು ಅವನಿಂದ ವರವನ್ನು ಪಡೆದನು.

ಸರೋಮ ಪುಳಕ - ರೋಮಾಂಚನ
ನಿವಾಳಿ - ಆರತಿ

1. ಜನಮೇಜಯನೇ ಕೇಳು, ಧರ್ಮರಾಜನು ನರನಾರಾಯಣಾಶ್ರಮದ ನದಿ, ಉಪವನ, ಸರೋವರ, ನವಿಲು, ತುಂಬಿಗಳ ಮೇಳಗೀತ ವಿನೋದಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ವನವಾಸವೆಂಬ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಆಳಿದನು.

ಕೂಲವತಿ-ನದಿ

2. ಬದರಿಕಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ಧರ್ಮಶ್ರವಣಾನಂದದಲ್ಲಿ ಅರಸನಿದ್ದನು. ಆಗ ಸುಗಂಧದ ಭರಣಿ, ಮನ್ಮಥನೆಂಬ ಸಮುದ್ರದ ವ್ಯಾಪಾರಿಯ ಹಡಗು, ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಎಳೆದುಂಬಿಗಳ ದಂಡು ಎಂಬ ಹಾಗೆ ಈಶಾನ್ಯ ದೆಸೆಯಿಂದ ಸುಗಂಧಭರಿತವಾದ, ಮಂದಾನಿಲವು ಬೀಸಿತು.

ಪೋತ - ಸಮುದ್ರದ ವ್ಯಾಪಾರಿ -
ತರಣಿ - ದೋಣಿ

3. ಈ ಸೌಗಂಧಿಕ ಪುಷ್ಪದ ಸುವಾಸನೆ, ಅದರೊqನೆ ತಿಳಿಗೊಳದ ಕಿರುತೆರೆಗಳು ಚೆಲ್ಲಿದ ತುಷಾರದ ತುಂತುರು, ಮರಿದುಂಬಿಗಳ ಗುಂಜಾರವ ಇವೆಲ್ಲಾ ಹೀಗೆ ಸಕಲ ಮುನಿಜನಗಳ ಐದೂ ಇಂದ್ರಿಯಗಳ ಪೈಕಿ ನಾಲ್ಕನ್ನು ಆವರಿಸಿತು

4. ಬೀಸಿಬಂದ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬಂದ ಪರಿಮಳದ ವಿಶೇಷ ಸೊಗಸಿಗೆ ದ್ರೌಪದಿಯು ಮನಸೋತು, ಈ ಸುಗಂಧವೇ ಹೀಗಿರುವಾಗ ಆ ಹೂವು ಇನ್ನೆಷ್ಟು ಚೆನ್ನಾಗಿರಬಹುದೋ ಎಂದು ಯೋಚಿಸುತ್ತಾ ತಲೆದೂಗಿದಳು.

5. “ಈ ನನ್ನ ಮನೋರಥವನ್ನು ಯುಧಿಷ್ಠಿರ, ನಕುಲ ಸಹದೇವರುಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಳಿ ಪ್ರಯೋಜನವಿಲ್ಲ. ಅರ್ಜುನನಲ್ಲಿ ಹೇಳೋಣವೆಂದರೆ ಅವನು ಸಮೀಪದಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಶತ್ರುಭಯಂಕರನಾದ ಭೀಮಸೇನನೇ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿದ್ದಾನೆ,” ಎಂದು ಅವನ ಬಳಿ ಬಂದು ನಗುತ್ತಾ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಮಾತಾಡಿಸಿದಳು.

6ಗೀ ಅಪೂರ್ವವಾದ ಸುವಾಸನೆಯಲ್ಲಿ ಸುಖವೆನಿಸುತ್ತಿದೆ. ನೀನು ಆ ಕಮಲವನ್ನು ತಂದು ನನ್ನ ಮನೋರಥವನ್ನು ಈಡೇರಿಸಬೇಕು. ವ್ಯಥೆಯನ್ನು ನಿವಾರಿಸಬೇಕು." ಎಂದು ದ್ರೌಪದಿ ಹೇಳಲು, ಭೀಮನು ಅವಳ ಮುಂಗುರಳನ್ನು ಉಗುರಿನಿಂದ ತಿದ್ದಿ, ಆ ಕಮಲಪುಷ್ಪವನ್ನು ತಂದುಕೊಡುವೆನು ಎನ್ನುತ್ತಾ ಗದೆಯನ್ನು ಕೊಂಡನು.

7. ಬತ್ತಳಿಕೆಯನ್ನು ಬಿಗಿದು, ಚಿನ್ನದ ಹಿಡಿಯಿರುವ ಖಡ್ಗ ಮತ್ತು ಬಿಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದು ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ನೆನೆಯುತ್ತ ಭೀಮಸೇನನು ಬದರಿಕಾಶ್ರಮದಿಂದ ಹೊರಟನು. ಅರಣ್ಯವನ್ನು ಹೊಕ್ಕ ಭೀಮನ ಅಬ್ಬರ ಬಾಹುಬಲದ ಉರುಬು ಭಯಂಕರ ಕಾಲ್ತುಳಿತ ಇವುಗಳಿಗೆ ಅರಣ್ಯವೇ ಕಂಪಿಸಿತು.

ಆಯುಧ - ಆಯುಧದ ಹಿಡಿ

8. ಅವನು ಜೋರಾಗಿ ಅಬ್ಬರಿಸಿದಾಗ ಪರ್ವತ ಶಿಖರದ ಕಲ್ಲುಗುಂಡುಗಳು ಕೆಳಗೆ ಉರುಳಿದವು. ಕಾಲಿನ ಒದೆತಕ್ಕೆ ಮಹಾವೃಕ್ಷಗಳು ಬೇರು ಸಹಿತ ಬಿದ್ದವು. ಭೀಮನ ಗದೆಗೆ ತಾಗಿ ಬಿದ್ದವುಗಳು ಬೆಟ್ಟಗಳೋ ಬಾಳೆಗಿಡಗಳೋ ಎಂಬುದೇ ತಿಳಿಯದಾಯಿತು. ಅವನ ನಡೆಯ ರಭಸಕ್ಕೆ ಗಿರಿ ಮರಗಿಡಗಳು ಮುರಿದು ಬಿದ್ದವು.

ಗಂಡ ಶೈಲ - ಪರ್ವತದ ಮೇಲಿಂದ ಉರುಳಿಬಿದ್ದ ಬಂಡೆ
ದ್ರುಮ - ಮರ
ಕದಳಿ - ಬಾಳೆ

9. ಪಾದದ ಹಿಮ್ಮಡಿ ಸೋಕಿದ ಕೂಡಲೇ ಮಹಾದ್ರಿಗಳು ಕಂಪಿಸಿ ಮರಗಳುರುಳಿದವು. ಹೆಜ್ಜೆಯಿಟ್ಟಾಗ ನೆಲವೇ ಕುಸಿಯಿತು. ಬೊಬ್ಬೆಗೆ ಭೂಮಿಯೇ ಒಡೆಯಿತು. ತೊಡೆಯ ಗಾಳಿಗೆ ಗಿಡ, ಕಿರುಮರಗಳು ಹಾರಿಹೋದವು. ಹೀಗೆ ಭೀಮನು ಮುಂದೆ ನಡೆದನು.

ಮುಡುಹು-ಕಾಲಹಿಮ್ಮಡಿ
ಹೆದ್ದೆವರು - ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಹೊರಚೆಲ್ಲಿದ ಮಣ್ಣು

10. ಇವನ ಧ್ವನಿಗೆ ಹುಲಿ ಕರಡಿ ಕಾಡಾನೆ ಸಿಂಹಗಳು ಯೋಜನಾಂತರ ಓಡಿಹೋದವು. ನೋಡುನೋಡುತ್ತಲೇ ಅರಣ್ಯವು ಹಾಳು ಬಿದ್ದು, ದಿಗ್ಗಜವು ತುಳಿದ ಬಾಳೆತೋಟದಂತಾಯಿತು. ಹೀಗೆ ಕಲಿಭೀಮನು ವನದ ಮಧ್ಯಭಾಗಕ್ಕೆ ಬಂದನು.

11. ಭೀಮನ ಬೊಬ್ಬೆಗೆ ಪರ್ವತಗಳು ಬಿರುಕು ಬಿಟ್ಟವು. ಕಣ್ಣೆದುರಿನಲ್ಲಿ ಶರಭ ಶಾರ್ದೂಲಗಳು ನಿಲ್ಲದೆ ಓಡಿದವು. ಮರಗಿಡ, ಮೃಗಗಿಗದ ಮಾತೇಕೆ ? ಗಿರಿಗುಹೆಗಳು ಭೀಮನ ಧ್ವನಿಗೆ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿ ನೀಡಿ ಮಲೆತು ನಿಂತವು.

12. ಆ ಮಹಾ ಪರ್ವತದ ತಪ್ಪಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಬಾಳೆ ತೋಟದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀರಾಮನಾಮ ಭಜನೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾ ಹನುಮಂತನಿದ್ದನು. ಭೀಮನ ಅರಣ್ಯ ಗಮನದ ಸಿಂಹನಾದದಿಂದಾಗಿ ಧ್ಯಾನದ ಗುಂಗಿನಿಂದ ಎಚ್ಚರವಾಗಿ ಹನುಮನು ಕಣ್ತೆರೆದನು.

13. ಇದೇನು ಈ ರಭಸ ? ಮನುಷ್ಯರಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವಿಲ್ಲದ ಈ ಗಿರಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇವನಾರು ಪ್ರಚಂಡ ? ಶಿವಶಿವಾ… ಈ ಧ್ವನಿ ನಮ್ಮ ಆ ಕಾಲದ ಕಪಿಗಳ ಕೂಗಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಏನು ಹೇಳೋಣ? - ಎಂದು ಹನುಮಂತನು ಮೆಲ್ಲನೆ ಮಿಡುಕಿದನು.

14. ಸುಲಭದಿಂದ ಮುರಿಯದಿರುವ ಹೆಮ್ಮರವನ್ನು ಒರಗಿ ಕುಳಿತಿದ್ದ ಅರಿಭಯಂಕರನಾದ ಹನುಮಂತನು ಭೀಮಸೇನನನ್ನು ನುಡಿಸಿದನು. ‘ಇದೆಲ್ಲಿಗೆ ಪಯಣ, ನೀನು ಮತ್ರ್ಯನೊ, ಗಂಧರ್ವನೊ, ದೈತ್ಯನೊ, ದೇವತೆಯೊ, ಕಿನ್ನರನೊ, ನೀನು ಯಾರು ?’ ಎಂದು ವಿಚಾರಿಸಿದನು.

ಮತ್ರ್ಯ - ಮನುಷ್ಯ
ಖೇಚರ - ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುವವನು - ಗಂಧರ್ವ

15. ‘ನಾವು ಭೂಲೋಕದವರು, ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಕಮಲದ ಹೂವಿನ ಸುವಾಸನೆಗೆ ನನ್ನ ಹೆಂಡತಿ ಮಾರು ಹೋದಳು. ಅವಳ ಮಾತಿನಂತೆ ಅದನ್ನು ತರುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಕಾಡಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದೇನೆ’ ಎನ್ನುತ್ತಾ ಸಿಂಹನಾದ ಮಾಡುತ್ತಾ ಮುಂದೆ ನಡೆದಾಗ ಹನುಮಂತನ ಬಾಲ ಭೀಮನನ್ನು ತಡೆಯಿತು.

16. ಅದನ್ನು ಗದೆಯ ಮೊನೆಯಿಂದ ನೂಕಿದನು. ಆದರೆ ಬಾಲದ ರೋಮವೂ ಕೊಂಕಲಿಲ್ಲ. ಇದು ವಿಚಿತ್ರವಾಗಿದೆಯಲ್ಲಾ ಎಂದು ಆ ಕಪಿಯನ್ನು ಮಾತಾಡಿಸಿದನು. ‘ನಾನು ಒದೆದರೆ ಪರ್ವತಗಳೇ ನಾಶವಾಗುತ್ತವೆ. ದಾರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಬಾಲವನ್ನು ತೆಗೆ’ ಎಂದು ಭೀಮ ಗರ್ಜಿಸಿದನು.

ಅದ್ರಿ- ಪರ್ವತ
ಬಲ್ಲಿದ - ಶೂರ

17. ‘ನೀವು ಬಲ್ಲಿದರು. ಸಂದೇಹವೇ ಇಲ್ಲ. ಇಲ್ಲವಾದರೆ ಈ ಕಾಡಾನೆಗಳು ಪ್ರಾಣಿಸಂಕುಲಗಳು, ಪಕ್ಷಿಕುಲಗಳೆಲ್ಲಾ ನಿಮಗೆ ಹೆದರುತ್ತವೆಯೇ ? ನಾವು ಮುದುಕರು, ನಮ್ಮ ಬಾಲವನ್ನು ಎತ್ತಿ ಬೇರೆಡೆ ಇಡಲಿಕ್ಕೂ ಅಶಕ್ತರು. ನೀವೇ ಅದನ್ನೆತ್ತಿಟ್ಟು ಮುಂದೆ ಹೋಗುವುದು’ ಎಂದು ಹನುಮಂತನು ಹೇಳಿದನು.

18. ‘ಹೌದೇ, ತಪ್ಪೇನು’ ಎನ್ನುತ್ತಾ ಭೀಮಸೇನನು ತನ್ನಲ್ಲಿರುವ ಸಮಸ್ತ ಬಲವನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸಿ ಹನುಮನ ಬಾಲವನ್ನು ನೂಕಿದನು. ಆದರೆ ಅದು ಸ್ವಲ್ಪವೂ ಮಿಡುಕದಿದ್ದಾಗ ಭೀಮಸೇನನು ಘಾಸಿಗೊಂಡು ನಿಟ್ಟುಸಿರು ಬಿಟ್ಟನು.

19. ಮತ್ತೆ ಸಾವರಿಸಿಕೊಂಡು, ಹೊಯ್ದಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಅಳ್ಳೆಗಳ ಡಾವರ ನಿಂತ ಮೇಲೆ ಢಗೆಯನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸಿಕೊಂಡು ಕರ್ಪೂರದ ತುಣುಕುಗಳಿದ್ದ ವೀಳ್ಯವನ್ನು ಬಾಯೊಳಗೆ ಹಾಕಿಕೊಂಡು ಮತ್ತೆ ಅಂಗಾಂಗಗಳನ್ನು ಹುರಿಗೊಳಿಸಿ ಕ್ರೋಧದಿಂದ ಭೀಮನು ಬಾಲವನ್ನೆತ್ತಲು ಮುಂದಾದನು.

ಠಾವುಡಿಯಲು- ಜಾಗ ತಪ್ಪಿಸಲು, ಇಲ್ಲ್ಲಿ ಬಾಲವನ್ನು ಕದಲಿಸು

ಕಳವಳ - ಕವಳವ
ಠಾವುರಿಯಲೊದಗಿದನು -ಠಾವುಡಿಯಲೊದಗಿದನು
ಅರಣ್ಯಪರ್ವ, ಮೈ.ವಿ.ವಿ.

20. ಬಾಲವು ನೆಲದಿಂದ ಅಲುಗಾಡದು. ಬಾಲದ ತುದಿಕೂಡ ನಡುಗಲಿಲ್ಲ. ಆಗ ಭೀಮನ ಪೌರುಷವು ನಿಂತು ‘ಕಾರ್ಯ ಕೆಟ್ಟಿತಲ್ಲಾ, ದುರ್ಬಲನೊಡನೆ ಅವಮಾನ ಉಂಟಾಯಿತಲ್ಲಾ, ತನ್ನನ್ನು ಸುಡಲಿ’ ಎಂದು ಮಮ್ಮಲ ಮರುಗಿದನು.

21. ‘ಇವನು ಕಪಿರೂಪದ ದೇವೇಂದ್ರನೊ, ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಶಿವನೋ, ಅಥವಾ ತ್ರೇತಾಯುಗದಲ್ಲಿ ರಾವಣನನ್ನು ಬಡಿದ ಹನುಮಂತನೋ, ನಮ್ಮ ಸಾಹಸ ವ್ಯರ್ಥವಾಯಿತು. ಈಗ ಇವನು ನಮ್ಮನ್ನು ಬಾಲದಿಂದಲೇ ಗೆದ್ದನು. ಇವನಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಎಷ್ಟು ಸತ್ವಗಳು ಅಡಗಿವೆಯೋ, ಶಿವಶಿವಾ’ ಎಂದನು.

ಇಕ್ಕೆ - ಆಶ್ರಯದ ಸ್ಥಾನ

22. ಭೀಮ ಗದೆಯಿಂದ ನೂಕಿದರೂ ಬಾಲವು ಕೊಂಚವೂ ಅಲುಗಾಡದೆ, ರೋಮಗಳು ಸ್ವಲ್ಪವೂ ಕದಲದೆ ಇರಲು, ಭೀಮಸೇನನು ಹೀಗೆ ಆಲೋಚಿಸಿದನು - ’ ಬಾಲದ ರೋಮಸಮೂಹವು ನನ್ನ ದೃಢ ಶರೀರ ಶಕ್ತಿಯನ್ನೇ ಮಸುಕಾಗಿಸಿತು. ಈ ಮನುಷ್ಯ ಶರೀರ ಸೋಲಿನ ಆಗರ. ಶಿವಶಿವಾ, ಬಲಶಾಲಿಯಾದ ನೀನು ಯಾರು’ ಎಂದು ಹನುಮನನ್ನು ಮಾತಾಡಿಸಿದನು.

ಖಾತಿ -ಕೋಪ
ಕಟಕ ಭಂಗ - ಸೇನೆಯ ಸೋಲು
ಹಳವಿನ ಆಡೊಂಬಲ -ದುಃಖ ದುಮ್ಮಾನಗಳ ಅಂಗಳ

ಮಸೆಗಾಣಿಸಿದವೆನುತುತ್ತಮಾಂಗದಲಿ -ಮಸೆಗಾಣಿಸಿದವೆನ್ನಂಗವಟ್ಟದಲಿ ಅರಣ್ಯ ಪರ್ವ, ಮೈ.ವಿ.ವಿ.

23. ‘ನಾವು ಮಂಗಗಳು, ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಹಣ್ಣು ತಿಂದು ಬದುಕುವವರು, ಇಲ್ಲಿಂದ ಬೇರೆಡೆಗೆ ಹೋಗಲು ಶಕ್ತಿಯಿಲ್ಲದವರು. ನಿಜವಾಗಿ ಸಂಭಾವಿತರಂತೆ ಕಾಣುವ ನೀವು ಯಾರು ? ಸುರರೊ, ನರರೊ, ಉರಗರೊ, ನಿಮ್ಮದು ಯಾವ ಕುಲ’ ಎಂದು ಹನುಮಂತನು ಭೀಮನನ್ನು ಮಾತಾಡಿಸಿದನು.

24. ‘ನಾವು ಮನುಷ್ಯರು. ಚಂದ್ರವಂಶದಲ್ಲಿ ಪಾಂಡು ಚಕ್ರವರ್ತಿಯ ಮಕ್ಕಳು. ಯುಧಿಷ್ಠಿರ, ಭೀಮ, ಅರ್ಜುನ, ನಕುಲ, ಸಹದೇವರೆಂದು ಐವರು, ದಾಯಾದಿಗಳ ಕಪಟ ದ್ಯೂತದಿಂದಾಗಿ ರಾಜ್ಯಭ್ರಷ್ಟರಾಗಿ ವನವಾಸಕ್ಕಾಗಿ ಬಂದವರು’ ಎಂದನು.

25. ಅನಂತರ, ನಮ್ಮ ಮಡದಿಯು ಸಹಸ್ರದಳದ ಕಮಲವನ್ನು ಬಯಸಲು, ಸೌಗಂಧಿಕದ ಸುವಾಸನೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದೆವು. ಇದು ನಮ್ಮ ವೃತ್ತಾಂತ. ಆದರೆ ಮಹಾತ್ಮನಾದ ನೀನು ಯಾರು ? ತಿಳಿಸು’ ಎಂದು ಭೀಮನು ಕೈ ಮುಗಿದನು.

ಸೌಗಂಧಿಕ ಕಮಲಪುಷ್ಪ - ಇದು ಒಂದು ಕವಿ ನಿರ್ಮಿತ ಊಹಾ ಕಮಲ. ಇದಕ್ಕೆ ಸಾವಿರ ದಳಗಳು. ಈಶಾನ್ಯದ ಕುಬೇರ ಸರೋವರದಲ್ಲಿ ಇವು ಸಾವಿರಾರು. ಹೂವಿನ ಕಂಪಿಗೆ ಮರುಳಾದ ಸ್ತ್ರೀ ಅದನ್ನು ಬಯಸದೆ ಇರುತ್ತಾಳೆಯ?
ಪಾಂಡವರು ಅರಣ್ಯವಾಸದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನರನಾರಾಯಣ ಪ್ರದೇಶ ಎನ್ನಿಸಿದ ಬದರಿಕಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿದ್ದರು. ಒಮ್ಮೆ ಅವರಲ್ಲ ಇದ್ದಲ್ಲಿಗೆ ಗಾಳಿಗೆ ಹಾರಿಕೊಂಡು ಬಂದ ಒಂದು ಸೌಗಂಧಿಕ ಪುಷ್ಪ ದ್ರೌಪದಿಯ ಹಷ್ಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಅವಳಿಗೆ ಇಂಥದೊಂದು ಹೊಸ ಹೂವನ್ನು ಧರ್ಮರಾಯನಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸುವ ಆಶೆ. ಜೊತೆಗೆ ಇನ್ನು ಕೆಲವನ್ನು ತಂದರೆ ಕಾಮ್ಯಕವನಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವ ಆಸೆ! ಅದರ ಸುಮಾರತೆ ಸುವಾಸನೆ ಮತ್ತು ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಹೊಗಳಿ ಆ ಹೂಗಳನ್ನು ತಂದುಕೊಡುವಂತೆ ಭೀಮನನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡಳು. ಮೊದಲೆ ಸಾಹಸಪ್ರಿಯನಾದ ಭೀಮನು ವ್ಯಾಸರು ಹೇಳುವಂತೆ ‘ದ್ರೌಪದೀ ವಾಕ್ಯಪಥೇಯ’ (ದ್ರೌಪದಿಯ ಮಾತುಗಳೇ ಅವಿಗೆ ದಾರಿಯ ಬುತ್ತಿಯಂತೆ ಹಿತ!). ಕೇಳಬೇಕೆ? ಅವನು ಈಶಾನ್ಯದಿಕ್ಕಿಗೆ ಧಾವಿಸಿದ. ಬಾಣಖಡ್ಗಗದೆಗಳಿಂದ ಸಂಭ್ರಮಿಸಿ ಪಂಡ್ರಶಂಖವನ್ನು ಊದಿ U್ಪರ್ಜನೆ ಮಾಡುತ್ತ ಹೊರಟ. ಪಕ್ಷಿಪ್ರಾಣಿಗಳೆಲ್ಲ ಹೆದರಿ ಕಿರುಚಿಕೊಂಡವು. ರೂಪ, ವೇಷಭೂಷಣಗಳನ್ನು ಕಂಡು ಕಿನ್ನರಕಾಂತೆಯರು ಅವನ ಚಾರುಸುಂದರ ಸರ್ವಾಂಗವನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಕೊಂಡರು.
ಮುಂದೆ ಸರೋವರದ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಅವನಿಗೆ ರಾಮಾಯಣ ಕಾಲದ ಹನುಮಂತನ ದರ್ಶನವೂ ಆಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸೌಗಂಧಿಕಾ ಪ್ರಸಂಗಕ್ಕೆ ಉಪಪ್ರಸಂಗ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು. ಭೀಮ-ಹನುಮ ಇಬ್ಬರೂ ವಾಯುಪುತ್ರರೇ! ಮಹಾಬಲಶಾಲಿಗಳೇ! ಆದರೆ ಮಹಾಬಲಶಾಲಿಯೆಂದು ಭಾವಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಭೀಮಿಗೆ ಹಳೆಯ ಯುಗದ ವೃದ್ಧನೊಬ್ಬನ ಬಾಲವನ್ನು ಅಲುಗಾಡಿಲು ಆಗಲಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ ಇದು ಭೀಮಗರ್ವಬಂಧದ ಉಪಪ್ರಸಂಗವೂ ಆಗಿದೆ. ಶರಣಾಗತನಾದ ಭೀಮನಿಗೆ ಹನುಮಂತನು ಭೀಮನ ಕೋರಿಕೆಯಂತೆ ತಾನು ಲಂಕೆಯ ಸಮುದ್ರವನ್ನು ಹಾರುವಾಗ ಧರಿಸಿದ್ದ ದೈತ್ಯಗಾತ್ರವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಭೀಮ ನಡುಗುತ್ತಾನೆ. ಕೊನೆಗೆ ಹನುಮನು ಅರ್ಜುನನ ರಥದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವುದಾಗಿಯೂ ಭೀಮನು ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ U್ಪರ್ಜಿಸಿದಾಗಲೆಲ್ಲ ತನ್ನ U್ಪರ್ಜನೆಯನ್ನು ಸೇರಿಸುವುದಾಗಿಯೂ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.
ಕದಳೀವನವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಭೀಮನು ಕುಬೇರನ ಸೌಗಂಧಿಕವನಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾನೆ. ಆ ಕುಬೇರನ ಕೊಳವನ್ನು ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದವನು ಕ್ರೋಧವಶ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸ. ಅವನಿಗೆ ಒಂದು ಲಕ್ಷ ಸಹಾಯಕರಿದ್ದರು. ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಭೀಮನು ಅವರನ್ನೆಲ್ಲ ಸೋಲಿಸಿ ನೀರಿಗಿಳಿದನು.
ಈ ಕಥೆಗೆ ಇನ್ನೊಂದು ಮರಿ ಪ್ರಸಂಗವೂ ಸೇರಿದೆ. ಇತ್ತ ಧರ್ಮರಾಯಾದಿಗಳು ಭೀಮ ಬರಲಿಲ್ಲವೆಂದು ಚಿಂತಾಕ್ರಾಂತರಾಗಿ ಕೊನೆಗೆ ಘಟೋತ್ಕಚನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಕೊಳದ ಬಳಿಗೇ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲಿಂದ ಯಕ್ಷ ಕುಬೇರನ ಊರಿಗೆ ಹೋಗುವ ಬಯಕೆ ಧರ್ಮರಾಯನಿಗಿತ್ತು. ಆಕಾಶವಾಣಿಯ ನಿರ್ದೇಶನದಂತೆ ನರನಾರಾಯಣಾಶ್ರಮವೆನಿಸಿದ್ದ ಬದರಿಕಾಶ್ರಮಕ್ಕೇ ಎಲ್ಲರೂ ಹಿಂದಿರುಗುತ್ತಾರೆ.
ವಯಸ್ಸಾದವರು ಮಲಗಿರುವಾಗ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಕಿರುಚಿ ಅವರ ನಿದ್ರಾಹರಣ ಮಾಡಬಾರದು ಎಂಬ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಿವೇಕವೂ ಭೀಮನಿಗೆ ಇರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹನುಮಂತನು ಭೀಮನನ್ನು ಟೀಕಿಸಿರುವುದು ಪರಿಸರವಾದಿಗಳಿಗೆ ತುಂಬ ಹಿತವನೆನ್ನಿಸುವ ಒಂದು ಪ್ರಸಂಗವಾಗಿದೆ. ಪಂಪನ ಆದಿಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಭರತನಿಗೆ ಸೋರ್ದುದು ಕೊಳಗೊಂಡ U್ಪರ್ವರಸಂ (ಮಡುಗಟ್ಟಿ ನಿಂತಿದ್ದ U್ಪರ್ವರಸವೆಲ್ಲ ಸೋರಿ ಹೋಯಿತು) ಎನ್ನಿಸಿದ ಹಾಗೆ ಭೀಮನಿಗೆ ಹನುಮದರ್ಶನದಿಂದ ಅಹಂಕಾರ ತಗ್ಗಿತು.

26. ‘ನಾವು ಹಿಂದಿನ ತ್ರೇತಾಯುಗದವರು ಶ್ರೀರಾಮಚಂದ್ರನ ದೂತರು. ಸುಗ್ರೀವನ ಗೆಳೆಯರು. ವಾಯುವಿನಿಂದ ಅಂಜನೆಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದವರು. ನಿಮಗೆ ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರು. ನಿಮ್ಮ ಇಷ್ಟ ಈಡೇರಿತು’ ಎಂದು ಹೇಳಲು ಭೀಮಸೇನನು ಹನುಮಂತನ ಚರಣಕ್ಕೆರಗಿದನು.

27. ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಬೆರೆತಿರುವ ಚಿನ್ನದ ಕಣವನ್ನು ಅರಸುವವನಿಗೆ ಬಳಿಯಲ್ಲಿಯೇ ತವ ನಿಧಿ ದೊರಕಿದಂತೆ, ನಮ್ಮ ಪುಣ್ಯಫಲ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮ ಭೇಟಿಯಾಯಿತು. ಸರೋವರವೆತ್ತ ? ಸುವಾಸನೆಯೆತ್ತ ? ಈ ಕಡೆ ಬರೋಣವೆತ್ತ ? ಇದೆಲ್ಲಾ ಘಟಿಸಿದ್ದು ಆಶ್ಚರ್ಯವೇ ಸರಿ. ನೀವೇ ನಮಗೆ ತೀರ್ಥರೂಪ ಸಮಾನರು’ ಎಂದು ಭೀಮನು ವರ್ಣಿಸಿದ.

ಜರುಗು-ಚಿನ್ನದ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಕಣಗಳು ಇರುವ ಮಣ್ಣು
ಜಾಂಬೂನದ - ಚಿನ್ನ

28. ‘ವನದೊಳಗೆ ತಿರುಗಾಡಿದ ಕ್ಲೇಶಾಯಾಸಗಳು ಪರಿಹಾರವಾಯಿತು. ಅರ್ಜುನನ ಅಗಲಿಕೆಯ ನೋವು ಉಪಶಮನವಾಯಿತು. ರಾಜ್ಯಭ್ರಷ್ಟರಾದೆವೆಂಬ ದುಃಖ ದೂರವಾಯಿತು. ನಿಮ್ಮ ಅನುಗ್ರಹ ಆಶೀರ್ವಾದಗಳಿಂದ ನಾವು ಕೃತಾರ್ಥರಾದೆವು’ ಎಂದನು.

29. ನನಗೆ ಧರ್ಮಜ ಮತ್ತು ನೀನು ಇಬ್ಬರು ಹಿರಿಯರು. ವಾಯುದೇವ ಮತ್ತು ನೀನು ಈರ್ವರು ನನಗೆ ತಂದೆಯಂದಿರು. ವೇದವ್ಯಾಸರು ಮತ್ತು ನೀನು ಈರ್ವರು ನನಗೆ ಗುರುಗಳು ಎಂದು ಆಂಜನೇಯನನ್ನು ಭೀಮಸೇನ ಉಪಚರಿಸಿದನು.

30. ‘ನಿನ್ನ ಮಧುರ ಮಾತಿಗೆ ಹಾಗು ಸಾಹಸ ಶೌರ್ಯಕ್ಕೆ ಮೆಚ್ಚಿದೆ. ಚಂದ್ರವಂಶಕ್ಕೆ ಭೂಷಣರಾಗಿ ಪಾಂಡುವಿಗೆ ಮಕ್ಕಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿದಿರಿ. ನಿಮಗೆ ಶತ್ರುಗಳಲ್ಲಿ ಗೆಲುವುಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವೇ ದಿವಸಗಳಲ್ಲಿ ಅರ್ಜುನನನ್ನು ನೋಡುತ್ತೀರಿ. ನಮಗೂ ಕೂಡಾ ಈ ದಿನ ಪುಣ್ಯಫಲ’ ಎಂದು ಹನುಮನು ಭೀಮನನ್ನು ಕೊಂಡಾಡಿದನು.

31. ‘ಬಿನ್ನಹವನ್ನು ಮಾಡಲು ಭಯವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಬಾಂಧವನೆಂಬ ಭಾವನೆಯು ಆಕಾಶಕ್ಕೆ ನನ್ನನ್ನು ಒತ್ತುತ್ತಿದೆ. ಆಂಜನೇಯ, ನನ್ನ ಸಲುಗೆಯ ಮಾತೊಂದನ್ನು ಈಡೇರಿಸುತ್ತೀಯಾ ಎಂದಾದರೆ ಹೆದರದೆ ಕೇಳುತ್ತೇನೆ. ಲಂಕಾನಗರವನ್ನು ಸುಟ್ಟು ಸಮುದ್ರ ಲಂಘನ ಮಾಡಿದ ನಿನ್ನ ದಿವ್ಯರೂಪವನ್ನು ನನಗೆ ತೋರುವೆಯಾ’ ಎಂದನು.

ಧನಂಜಯ - ಅಗ್ನಿ, ಬೆಂಕಿ

32. ಈ ಯುಗದ ಗುಣಧರ್ಮಗಳು ತ್ರೇತಾಯುಗದವರಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ತ್ರೇತೆಯು ಕೃತಯುಗದಂತಿಲ್ಲ. ಆ ಯುಗದ ಮಾನವರ ಸತ್ತ್ವ ಸಾಮಥ್ರ್ಯಗಳು ಅನಂತರದ ಯುಗದವರಲ್ಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಗುತ್ತಾ ಹನುಮನು ಹೇಳಿದನು.

33. ಕೃತಯುಗದವರು ತ್ರೇತಾಯುಗದವರಿಗಿಂತ ಬಲಿಷ್ಠರು. ದ್ವಾಪರದವರಿಗಿಂತ ಅದ್ಭುತಶಕ್ತಿ ತ್ರೇತೆಯವರಲ್ಲಿತ್ತು. ಕಲಿಯುಗದ ಮಾನವರು ದುರ್ಬುದ್ಧಿಯಿಂದಲೂ ಹೀನಾಕೃತಿಯಿಂದಲೂ ಕೂಡಿರುತ್ತಾರೆ.

34. ಕಲಿಯುಗದವರು ಶಕ್ತಿಹೀನರು. ಸತ್ಯಧರ್ಮವಿಹೀನರು. ಕೇವಲ ಹಣದಾಸೆಯುಳ್ಳವರು. ದುರ್ಜನರೊಂದಿಗಿದ್ದು ವರ್ಣಧರ್ಮಾಶ್ರಮಗಳನ್ನು ದೂಷಿಸುವವರು. ದುಷ್ಟರಿಗೆ ದಾನ ಮಾಡುವವರು, ಗುಣವನ್ನು ಹೊಗಳದವರು, ಗರ್ವಿಷ್ಟರು, ಅಜ್ಞಾನಿಗಳು, ಎಂದು ಹನುಮನು ಹೇಳಿದನು.

35. ಈ ದ್ವಾಪರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಾನುಷಕರ್ಮದ ಸಂಶಯ ಭಾವನೆ ಹುಟ್ಟಿರುವುದರಿಂದ ನಮ್ಮ ರೂಪವು ಮತ್ರ್ಯರಿಗೆ ಗೋಚರಿಸಲಾರದು. ಇದು ನಿಯಮ ಎಂದು ಹೇಳಲು, ಭೀಮಸೇನನು ಅವನ ಕಾಲಿಗೆ ನಮಸ್ಕರಿಸಿ ‘ಒತ್ತಾಯಪೂರ್ವಕ ವಿನಂತಿ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ ಆದರೂ ರೂಪು ತೋರಿಸು’ ಎಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದನು.

36. ‘ಆದರೂ ನೀನು ನೋಡು’ ಎಂದು ಹೇಳಿ ಹನುಮಂತನು ನೆಲವು ಬಿರಿಯುವಂತೆ, ಬಾಲದ ತುದಿಯು ನಕ್ಷತ್ರ ಮಂಡಲವನ್ನು ಮುಟ್ಟುವಂತೆ, ಭೂಮಿಯ ಪರಾಕ್ರಮಿಗಳು ಬೆದರುವಂತೆ, ಪರ್ವತಗಳು ಅಳುಕುವಂತೆ, ಸಪ್ತಸಾಗರಗಳು ಅಂಜುವಂತೆ, ಬೆಳೆಯುತ್ತಾ ಹೋದನು.

37. ಮೇರುಪರ್ವತದ ಕೆಳಗೆ ಇರುವ ಇಂದ್ರಚಾಪವೋ, (ಕಾಮನಬಿಲ್ಲೋ) ತ್ರಿವಿಕ್ರಮನ ಆರ್ಭಟೆಗೆ ನಿಂತ ಮಿಂಚಿನ ಎಳೆಯಂತಿರುವ ಹಗ್ಗವೋ, ಸ್ವರ್ಗಲೋಕಕ್ಕೆ ಕೋರೈಸಿದ ತ್ರಿಪುರಾರಿಯ ತೇಜವೋ, ತಿವಿಯುವ ಬಾಲವೋ ಎಂಬಂತೆ ಹನುಮನು ಹೊಳೆದನು.

ಬಲಾರಿ ಚಾಪ - ಕಾಮನ ಬಿಲ್ಲು
ಮಿಳಿ - ಹಗ್ಗ
ಚೂರಿಸು - ತಿವಿ

38. ಭೀಮಸೇನನು ಈ ರೂಪವನ್ನು ನೋಡುತ್ತಾ ನಡುಗಿ, ಕಂಗಳಲ್ಲಿ ಆಶ್ಚರ್ಯದ ಅಶ್ರುಧಾರೆಯನ್ನು ಸುರಿಸಿದನು. ಹರ್ಷಾತಿರೇಕದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿ ಎದ್ದು, ಭಯಭೀತನಾಗಿ ಬಾಡಿದ ಮೋರೆಯಿಂದ ಕೈಯೆತ್ತಿ ಕಣ್ಮುಚ್ಚಿ , ಮತ್ತೆ ನೋಡಿ ಶಿವಶಿವಾ ಎನ್ನುತ್ತ ಭೀಮನು ಬೆಚ್ಚಿಬಿದ್ದನು.

39. ‘ಸಾಕಪ್ಪಾ ಸಾಕು, ಮಾನವರು ಹುಲು ಪರಾಕ್ರಮಿಗಳು. ನಿಜಸ್ವಭಾವ ಬಿಡದೆ, ತಿಳಿದೂ ತಿಳಿಯದೆ ಇದ್ದು ನೋಡಿದ ಮೇಲೆ ಬೆದರುತ್ತೇವೆ. ನಿನ್ನ ದಿವ್ಯರೂಪ ಸಾಕು. ಮೊದಲಿದ್ದಂತೆಯೇ ಆಗಿ ನನ್ನ ಭಯವನ್ನು ಕಳೆ’. ಎಂದು ಭೀಮನು ಹೇಳಲು, ಹನುಮ ಮೊದಲಿನ ರೂಪವನ್ನು ಧರಿಸಿದನು.

40. “ನೀನು ಇನ್ನು ಹೆದರಬೇಡ ನಿನಗೆ ಮೆಚ್ಚಿದ್ದೇನೆ ; ನಮ್ಮ ತಾಯಿ ಅಂಜನಾದೇವಿ ಕುಂತೀದೇವಿ ಆದಳು. ವಿನೋದದ ಮಾತು ಇದಲ್ಲ. ನಿನಗೆ ಏನು ಬೇಕೋ ಕೇಳು” ಎನ್ನಲು ಭೀಮನು ‘ನಮ್ಮ ಅರ್ಜುನನ ರಥದ ಪತಾಕೆಗೆ ನೀನು ಆಗಮಿಸಬೇಕು’ ಎಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದನು.

41. ‘ಆಯ್ತು ಈಡೇರಿಸಿದೆ’ ಎಂದು ಹನುಮಂತ ಆ ಕೂಡಲೇ ಅದೃಶ್ಯನಾದನು. ಭೀಮನ ವಿಸ್ಮಯ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಆ ಸೌಗಂಧಿಕ ಪುಷ್ಪ ಇನ್ನೆಷ್ಟು ದೂರವಿದೆಯೋ ಎಂದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ, ದ್ರೌಪದಿಯು ಎಷ್ಟು ಸಿಟ್ಟಾಗುತ್ತಾಳೋ ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾ, ವನಾಂತರದೊಳಗೆ ನಡೆದನು.

42. ಅರಸನೇ ಕೇಳು, ಭೀಮಸೇನನು ಅನೇಕ ಕಾನನಗಳನ್ನು ದಾಟಿ, ಸೌಗಂಧಿಕದ ಸುವಾಸನೆಯನ್ನು ಅರಸುತ್ತಾ ಮುಂದೆ ಬರುವ ದುಂಬಿಗಳನ್ನು ಹಿಂಬಾಲಿಸಿ, ತಂಪಾದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಆ ಸರೋವರವನ್ನು ದೂರದಲ್ಲೇ ಕಂಡು ಸಂತಸಪಟ್ಟನು.

ತಟ್ಟು - ಸಮೂಹ
ತುರುಗಲು - ಆಧಿಕ್ಯ

43. ಪರಿಮಳವನ್ನು ತುಂಬಿಕೊಂಡಿರುವ, ಮೊಗ್ಗು ಹೂಗಳ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತ ತುಂಬಿಗಳ ಸ್ಪರ್ಶದಿಂದ ಸಿಡಿದ ರೇಣುಗಳಿಂದ, ಇಬ್ಬನಿಯ ಸಿಂಚನದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಮಂದಾನಿಲವು ಮಗನಾದ ಭೀಮನನ್ನು ಅಪ್ಪಿಕೊಂಡಿತು.

ತುಷಾರ - ಇಬ್ಬನಿ

44. ಬಿಸಿಲ ಝಳ ಪರಿಹಾರವಾಗಿ, ಮಾರ್ಗಾಯಾಸದಿಂದ ಉಂಟಾದ ಬೆವರು ಬಿಂದುಗಳು ಅರಿಹೋಗಿ, ರೋಮಗಳು ತಂಪಾಗಿ, ಬಾಯಾರಿಕೆ ನೀಗಿ, ತನ್ನ ಮನೋರಥ ಈಡೇರಿತೆಂದೂ, ರಾಣಿಯ ಬಯಕೆ ಫಲಿಸಿತೆಂದೂ ಭೀಮನು ಮಝ, ಭಾಪು ಎಂದು ಹಿಗ್ಗಿದನು.

45. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದು, ಆ ಸರೋಜ ಪುಷ್ಪದ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಇದ್ದ ಕುಬೇರನ ಆಳುಗಳಾದ ಲಕ್ಷಗಟ್ಟಲೆ ಯಕ್ಷರನ್ನು ನೋಡಿದನು. ಹತ್ತಿರ ಬಂದಾಗ ಗುರಾಣಿ, ಖಡ್ಗ, ಬತ್ತಳಿಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಬಾಣ, ಬಿಲ್ಲು, ಕಠಾರಿ, ಸಬಳಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಭಟರನ್ನು ಕಂಡನು.

ಕರವಾರಿ - ಕರವಾಳ, ಖಡ್ಗ
ಹೊದೆ - ಬತ್ತಳಿಕೆ

46. ಇವರೆಲ್ಲಾ ಎದ್ದು ಭೀಮನನ್ನು ಸುತ್ತುವರಿದು ‘ನೀನು ಯಾರು ? ಶತ್ರುಭಾವದಿಂದ ಬಂದವನೋ, ಅಥವಾ ಮಿತ್ರಭಾವದಿಂದ ಬಂದ ಅತಿಥಿಯೋ ? ನಿನ್ನ ಮುಖ ನೋಡಿದರೆ ಒರಟುತನ ಕಾಣುತ್ತಿದೆ. ನಿನಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಏನಿದೆ ?’ ಎಂದು ಜರೆದು ಮಾತಾಡಿದರು.

47.’ ನಾವು ಕುಂತೀಕುಮಾರರು; ರಾಜರು. ನಮ್ಮರಸಿ ದ್ರೌಪದಿಗೆ ಸೌಗಂಧಿಕ ಹೂವನ್ನು ಮುಡಿಯುವ ಆಸೆಯಾಗಿದೆ. ಅದನ್ನು ತರುವಂತೆ ಅವಳು ಹೇಳಿದುದರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಹುಡುಕುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದೇವೆ. ನೀವು ಇದರ ಕಾಹುಭಟರೆಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಯೆವು’ ಎಂದು ಭೀಮಸೇನನು ಹೇಳಿದನು.

48. ‘ಹೌದೇ. ತಪ್ಪೇನು ? ನೀನು ಕುಬೇರನಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಿ ಈ ಹೂವನ್ನು ಬೇಡಿದರೆ, ಉದಾರಿಯಾದ ಅವನು ಕೊಡಬಹುದು. ಅವನಿಗೆ ಇದೇನು ದೊಡ್ಡದು ? ಅದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಮೀಸಲಾಗಿರುವ ಈ ಸರೋವರದ ಕಡೆ ದೃಷ್ಟಿ ಹಾಯಿಸಬಾರದು. ಕುಬೇರನ ಆಜ್ಞೆಯಿಲ್ಲದೆ ಇದು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ’ ಎಂದಿತು ಭಟಸ್ತೋಮ.

49. ನಾವು ಬೇಡುವವರಲ್ಲ. ಬೇಡುವವರೊಂದಿಗೆ ಕೂಡಿ ಮಾತಾಡುವವರೂ ಅಲ್ಲ. ಯುದ್ಧವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬೇಡಬಲ್ಲೆವು. ಅದನ್ನು ಕುಬೇರ ಕೊಡಬಲ್ಲನಾದರೆ ಅವನನ್ನು ಕರೆಯಿರಿ. ನಿಮ್ಮ ಎದೆಯನ್ನು ಬಗಿದು ನೆತ್ತರಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಗದೆ ಬೇಡುತ್ತಿದೆ ? ಎಂದು ಭೀಮನು ತನ್ನ ಗದೆಯನ್ನು ಬೀಸಿದನು.

ಧನೇಶ್ವರ - ಕುಬೇರ

50. ಎಲೆಲೇ ಇವನು ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸ ಸೇನೆಯನ್ನು ಬಡಿಯುವನೆ ? ಹೆಬ್ಬುಲಿಯ ಹಿಂಡಿಗೆ ಹೋತ ಬಂದ ಹಾಗಾಯ್ತು. ಶಿವನೇ… ಇವನ ತಲೆಯನ್ನು ಬಡಿದು ಚೆಂಡಾಡಿ. ಇವನ ಎಲುಬುಗಳನ್ನು ತಿನ್ನಿ ಎಂದು ಈಟಿ ಭರ್ಜಿ ಖಡ್ಗಗಳಿಂದ ಭೀಮನಿಗೆ ಹೊಯ್ದರು.

51. ಮದ್ದಾನೆ ತನಗೆ ತಾಗಿದ ಎಳೆ ಮುಳ್ಳಿಗೆ ಹೆದರುವುದೆ ? ಭೀಮನು ಖಾತಿಯಿಂದ ಕೈಯೆತ್ತಲು ಯಕ್ಷಭಟರು ಕೈಸೋತರು. ಭೀಮನ ಪೌರುಷದ ಎದುರು ಅವರೆಲ್ಲಾ ದಿಕ್ಕಾಪಾಲಾದರು.

52. ‘ಕುಬೇರನ ಮನೆಯಾಳುಗಳೇ, ಕೈಮಾಡ ಬನ್ನಿ. ಕೊಳದ ಕಾಹಿನ ಭಟರೇ ಓಡಬೇಡಿ ! ಎನ್ನುತ್ತಾ ಮಣಿಮಯವಾದ ಗದೆಯಿಂದ ಆ ಯಕ್ಷರ ಮೈಮೇಲೆ ಹೊಡೆದು ಗಾಯಗೊಳಿಸಿದನು.

53. ಹಂಸೆಗಳು ಹಾರಿಹೋದವು. ನವಿಲುಗಳು ಮರದ ತುದಿಯನ್ನು ಏರಿದವು. ಭೀಮನ ಕೋಲಾಹಲದಿಂದ ಮರಾಳಗಳು ನೀರೊಳಗೆ ಕೊಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಮುಳುಗಿಸಿದವು. ಜಕ್ಕವಕ್ಕಿಗಳು ಚೀರಿದವು. ದುಂಬಿಗಳು ತಾವರೆ ಎಲೆಯ ಮರೆಯಲ್ಲಿ ಅಡಗಿ ಕುಳಿತವು.

54. ‘ಯಕ್ಷರಾಕ್ಷಸರು, ಗುಹ್ಯಕ ಕಿನ್ನರರು ಅಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲದೆ ಓಡಿಹೋದರು. ಇದನ್ನು ಏನೆಂದು ಹೇಳಲಿ ? ಲೇಸಾಯ್ತು, ಈ ಮನುಷ್ಯನಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಸೋಲಾಯ್ತು. ಈ ಭಯ ನಮಗೆ ಒದಗಿತಲ್ಲಾ, ಭಲರೇ’ ಎಂದು ಭಟಸ್ತೋಮ ಬೆದರಿತು.

55. ಕೆಲವರಿಗೆ ಗಾಯವಾಯಿತು. ಮತ್ತೆ ಕೆಲವರ ಪ್ರಾಣವೇ ಹೋಯ್ತು. ಕುಬೇರನ ಅರಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕೆದರಿದ ತಲೆಗೂದಲಿನ ನಾಯಕರು ಸಮಾಧಾನಗೊಂಡರು. ‘ಇದು ವಿಜಯಲಕ್ಷ್ಮಿಗೆ ಅಭಿಷೇಕ’ವೆಂದು ಭೀಮನು ಗದೆಯನ್ನು ಕೊಳದೊಳಗೆ ತೊಳೆದು ದಡದ ಮೇಲಿಟ್ಟನು.

ಅಲುಬು - ತೊಳೆ

56. ಕೈಕಾಲು ಮುಖಗಳನ್ನು ತೊಳೆದು, ನಡು ನೀರವರೆಗೆ ಹೋಗಿ, ತೀರಕ್ಕೆ ಬಂದು ಬಾಯಿ ಮುಕ್ಕಳಿಸಿ, ದಡದ ಮೇಲೆ ಉಗಿದು ದಿವ್ಯ ಕುಸುಮದ ಸುಗಂಧ ವಿಲಾಸದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಶೀತಜಲವನ್ನು ಕುಡಿದು, ಅನಂತರ ಭೀಮಸೇನನು ಕಮಲದಳಗಳನ್ನು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಹಿಡಿದನು.

57. ಆನೆಯು ಸೊಂಡಿಲನ್ನು ಚಾಚುವಂತೆ, ಭೀಮನು ಕೈಯನ್ನು ಚಾಚಿ ಕಮಲವನ್ನು ಹಿಡಿದನು. ಆಗ ಅದರೊಳಗಿರುವ ದುಂಬಿಗಳು ಚೀರಿ ಹೊರಬಂದವು. ಜೈನಮುನಿಯು ತನ್ನ ಮೈಮೇಲಿನ ಕೂದಲನ್ನು ಬುಡಮುಟ್ಟ ಕೀಳುವಂತೆ, ಭೀಮನು ಪ್ರಕಾಶಿಸುವ ಕೊಳದಿಂದ ಸೌಗಂಧಿಕಪುಷ್ಪಗಳನ್ನು ಕಿತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದನು.

ಲೋಚು-ಮೈ ಮೇಲಿನ ಕೂದಲನ್ನು ಬುಡಸಮೇತ ಕೀಳು, ಲಾವಣಿಗೆ-ಸಂಗ್ರಹ

58. ಕೊಳದಲ್ಲಿದ್ದ ತಾವರೆಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ ಕಿತ್ತುಕೊಂಡು, ಕಂಕುಳಲ್ಲಿ ಗದೆಯನ್ನಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಸರೋವರದ ಹೊರಭಾಗಕ್ಕೆ ಬಂದು ನಿಂತನು. ಕಾವಲಿನ ಯಕ್ಷ ರಾಕ್ಷಸ ಭಟರನ್ನು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಕರೆದು ‘ನಿಮ್ಮ ಕೊಳ ಹಾಗೆಯೇ ಇದೆ ; ಆ ಮೇಲೆ ನಮ್ಮನ್ನು ದೂರಬೇಡಿ’ ಎಂದು ಹೇಳಿ ಕಲಿಭೀಮ ಮರಳಿದನು.