तस्य साक्षिसिद्धत्वं चेज् जगत्सत्यत्वमपि साक्षिसिद्धम्
साक्षिप्रमाणस्य भाव्यर्थग्राहित्वम्
प्रमाणलक्षणटीका
ननु न सर्वप्रत्यक्षं वर्तमानमात्रग्राहीत्युच्यते । किं तु ? साक्षिव्यतिरिक्तमेव । साक्षी तु एष्यदपि गृह्णाति । अतस्तेन उत्तरक्षणेऽपि अनुमानागमप्रामाण्यं सेत्स्यति इत्याशङ्क्य परिहरति
प्रमाणलक्षणम्
***तस्य साक्षिसिद्धत्वं चेत् ***
***जगत्सत्यत्वमपि साक्षिसिद्धम् ***
यदि अनुमानादिप्रामाण्यस्य साक्षिसिद्धत्वमुच्यते हन्त तर्हि जगत्सत्यत्वमपि साक्षिप्रत्यक्षसिद्धमिति ब्रूमः ।
तथा च साक्षिणो वर्तमानमात्रग्राहित्वाभावात् तेन एष्यत्कालीनजगद्बाधाभाव सिद्धिसम्भवात् प्रत्यक्षविरोधोऽनु-मानस्य दुर्वार एवेति ।
प्रमाणलक्षणटीकाभावदीपः
शङ्कते ॥ न सर्वेति ॥ अनुमानागमप्रामाण्यमित्यत्र प्रागिवार्थो ध्येयः ॥ हन्त तर्हीति ॥ हंतेति हर्षे । जगत्सत्यत्वमपीति सुखदुःखाद्यान्तरज-गदभिप्रायं वा ज्ञानप्रामाण्यग्रहणमेव तद्विषयसत्त्वग्रहणमित्यभिप्रायं वा ।
प्रमाणलक्षणटीकावाक्यार्थकौमुदी
मायावादी स्वाशयमुद्धाटयन् आशङ्कते ॥ न सर्वप्रत्यक्ष-मित्यादिना ॥ तथापि साक्षिसिद्धत्वेऽपि प्रत्यक्षविरोधोऽनुमानस्य दुर्वार एवेत्यन्वयः ।