योगवामनम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 01

01 मुण्डो जटिलो वा पर्वतगुहावासी चतुर्वर्षशतायुर्ब्रुवाणः प्रभूतजटिलान्तेवासी नगराभ्याशे तिष्ठेत्

मूलम् - 01

01 मुण्डो जटिलो वा पर्वतगुहावासी चतुर्वर्षशतायुर्ब्रुवाणः प्रभूतजटिलान्तेवासी नगराभ्याशे तिष्ठेत्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 02

02 शिष्याश्चास्य मूलफल उपगमनैरमात्यान् राजानं च भगवद्दर्शनाय योजयेयुः

मूलम् - 02

02 शिष्याश्चास्य मूलफल उपगमनैरमात्यान् राजानं च भगवद्दर्शनाय योजयेयुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 03

03 समागताश्च राज्ञा पूर्वराजदेशाभिज्ञानानि कथयेत्, शते शते च वर्षाणां पूर्णेऽहं अग्निं प्रविश्य पुनर्बालो भवामि, तद् इह भवत् समीपे चतुर्थं अग्निं प्रवेक्ष्यामि, अवश्यं मे भवान् मानयितव्यः, त्रीन् वरान् वृणीष्ण(वृषीष्व) इति

मूलम् - 03

03 समागताश्च राज्ञा पूर्वराजदेशाभिज्ञानानि कथयेत्, शते शते च वर्षाणां पूर्णेऽहं अग्निं प्रविश्य पुनर्बालो भवामि, तद् इह भवत् समीपे चतुर्थं अग्निं प्रवेक्ष्यामि, अवश्यं मे भवान् मानयितव्यः, त्रीन् वरान् वृणीष्ण(वृषीष्व) इति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 04

04 प्रतिपन्नं ब्रूयात् सप्तरात्रं इह सपुत्रदारेण प्रेक्षाप्रहवणपूर्वं वस्तव्यम् इति

मूलम् - 04

04 प्रतिपन्नं ब्रूयात् सप्तरात्रं इह सपुत्रदारेण प्रेक्षाप्रहवणपूर्वं वस्तव्यम् इति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 05

05 वसन्तं अवस्कन्देत

मूलम् - 05

05 वसन्तं अवस्कन्देत

विश्वास-प्रस्तुतिः - 06

06 मुण्डो वा जटिलो वा स्थानिकव्यञ्जनः प्रभूतजटिलान्तेवासी वस्तशोणितदिग्धां वेणुशलाकां सुवर्णचूर्णेनावलिप्य वल्मीके निदध्याद् उपजिह्विकानुसरणार्थं, स्वर्णनालिकां वा

मूलम् - 06

06 मुण्डो वा जटिलो वा स्थानिकव्यञ्जनः प्रभूतजटिलान्तेवासी वस्तशोणितदिग्धां वेणुशलाकां सुवर्णचूर्णेनावलिप्य वल्मीके निदध्याद् उपजिह्विकानुसरणार्थं, स्वर्णनालिकां वा

विश्वास-प्रस्तुतिः - 07

07 ततः सत्त्री राज्ञः कथयेत् असौ सिद्धः पुष्पितं निधिं जानाति इति

मूलम् - 07

07 ततः सत्त्री राज्ञः कथयेत् असौ सिद्धः पुष्पितं निधिं जानाति इति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 08

08 स राज्ञा पृष्ठः तथा इति ब्रूयात्, तच्चाभिज्ञानं दर्शयेत्, भूयो वा हिरण्यं अन्तर्।आधाय

मूलम् - 08

08 स राज्ञा पृष्ठः तथा इति ब्रूयात्, तच्चाभिज्ञानं दर्शयेत्, भूयो वा हिरण्यं अन्तर्।आधाय

विश्वास-प्रस्तुतिः - 09

09 ब्रूयाच्च एनं नागरक्षितोऽयं निधिः प्रणिपातसाध्यः इति

मूलम् - 09

09 ब्रूयाच्च एनं नागरक्षितोऽयं निधिः प्रणिपातसाध्यः इति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 10

10 प्रतिपन्नं ब्रूयात् सप्तरात्रम् इति समानम्

मूलम् - 10

10 प्रतिपन्नं ब्रूयात् सप्तरात्रम् इति समानम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 11

11 स्थानिकव्यञ्जनं वा रात्रौ तेजनाग्नियुक्तं एकान्ते तिष्ठन्तं सत्त्रिणः क्रमाभीनीतं राज्ञः कथयेयुः असौ सिद्धः सामेधिकः इति

मूलम् - 11

11 स्थानिकव्यञ्जनं वा रात्रौ तेजनाग्नियुक्तं एकान्ते तिष्ठन्तं सत्त्रिणः क्रमाभीनीतं राज्ञः कथयेयुः असौ सिद्धः सामेधिकः इति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 12

12 तं राजा यं अर्थं याचेत तं अस्य करिष्यमाणः सप्तरात्रम् इति समानम्

मूलम् - 12

12 तं राजा यं अर्थं याचेत तं अस्य करिष्यमाणः सप्तरात्रम् इति समानम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 13

13 सिद्धव्यञ्जनो वा राजानं जम्भकविद्याभिः प्रलोभयेत्

मूलम् - 13

13 सिद्धव्यञ्जनो वा राजानं जम्भकविद्याभिः प्रलोभयेत्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 14

14 तं राजा इति समानम्

मूलम् - 14

14 तं राजा इति समानम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 15

15 सिद्धव्यञ्जनो वा देशदेवतां अभ्यर्हितां आश्रित्य प्रहवणैरभीक्ष्णं प्रकृतिमुख्यान् अभिसंवास्य क्रमेण राजानं अतिसन्दध्यात्

मूलम् - 15

15 सिद्धव्यञ्जनो वा देशदेवतां अभ्यर्हितां आश्रित्य प्रहवणैरभीक्ष्णं प्रकृतिमुख्यान् अभिसंवास्य क्रमेण राजानं अतिसन्दध्यात्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 16

16 जटिलव्यञ्जनं अन्तर्।उदकवासिनं वा सर्वश्वेतं तटसुरुङ्गाभूमिगृहापसरणं वरुणं नागराजं वा सत्त्रिणः क्रमाभिनीतं राज्ञः कथयेयुः

मूलम् - 16

16 जटिलव्यञ्जनं अन्तर्।उदकवासिनं वा सर्वश्वेतं तटसुरुङ्गाभूमिगृहापसरणं वरुणं नागराजं वा सत्त्रिणः क्रमाभिनीतं राज्ञः कथयेयुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 17

17 तं राजा इति समानम्

मूलम् - 17

17 तं राजा इति समानम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 18

18 जनपदान्तेवासी सिद्धव्यञ्जनो वा राजानं शत्रुदर्शनाय योजयेत्

मूलम् - 18

18 जनपदान्तेवासी सिद्धव्यञ्जनो वा राजानं शत्रुदर्शनाय योजयेत्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 19

19 प्रतिपन्नं बिम्बं कृत्वा शत्रुं आवाहयित्वा निरुद्धे देशे घातयेत्

मूलम् - 19

19 प्रतिपन्नं बिम्बं कृत्वा शत्रुं आवाहयित्वा निरुद्धे देशे घातयेत्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 20

20 अश्वपण्य उपयाता वैदेहकव्यञ्जनाः पण्य उपायननिमित्तं आहूय राजानं पण्यपरीक्षायां आसक्तं अश्वव्यतिकीर्णं वा हन्युः, अश्वैश्च प्रहरेयुः

मूलम् - 20

20 अश्वपण्य उपयाता वैदेहकव्यञ्जनाः पण्य उपायननिमित्तं आहूय राजानं पण्यपरीक्षायां आसक्तं अश्वव्यतिकीर्णं वा हन्युः, अश्वैश्च प्रहरेयुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 21

21 नगराभ्याशे वा चैत्यं आरुह्य रात्रौ तीक्ष्णाः कुम्भेषु नालीन् वा विदुलानि धमन्तः स्वामिनो मुख्यानां वा मांसानि भक्षयिष्यामः, पूजा नो वर्तताम् इत्यव्यक्तं ब्रूयुः

मूलम् - 21

21 नगराभ्याशे वा चैत्यं आरुह्य रात्रौ तीक्ष्णाः कुम्भेषु नालीन् वा विदुलानि धमन्तः स्वामिनो मुख्यानां वा मांसानि भक्षयिष्यामः, पूजा नो वर्तताम् इत्यव्यक्तं ब्रूयुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 22

22 तद् एषां नैमित्तिकमौहूर्तिकव्यञ्जनाः ख्यापयेयुः

मूलम् - 22

22 तद् एषां नैमित्तिकमौहूर्तिकव्यञ्जनाः ख्यापयेयुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 23

23 मङ्गल्ये वा ह्रदे तटाकमध्ये वा रात्रौ तेजनतैलाभ्यक्ता नागरूपिणः शक्तिमुसलान्ययोमयानि निष्पेषयन्तः तथैव ब्रूयुः

मूलम् - 23

23 मङ्गल्ये वा ह्रदे तटाकमध्ये वा रात्रौ तेजनतैलाभ्यक्ता नागरूपिणः शक्तिमुसलान्ययोमयानि निष्पेषयन्तः तथैव ब्रूयुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 24

24 ऋक्षचर्मकञ्चुकिनो वाऽग्निधूम उत्सर्गयुक्ता रक्षोरूपं वहन्तः त्रिरपसव्यं नगरं कुर्वाणाः श्वसृगालवाशितान्तरेषु तथैव ब्रूयुः

मूलम् - 24

24 ऋक्षचर्मकञ्चुकिनो वाऽग्निधूम उत्सर्गयुक्ता रक्षोरूपं वहन्तः त्रिरपसव्यं नगरं कुर्वाणाः श्वसृगालवाशितान्तरेषु तथैव ब्रूयुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 25

25 चैत्यदैवतप्रतिमां वा तेजनतैलेनाभ्रपटलच्छन्नेनाग्निना वा रात्रौ प्रज्वाल्य तथैव ब्रूयुः

मूलम् - 25

25 चैत्यदैवतप्रतिमां वा तेजनतैलेनाभ्रपटलच्छन्नेनाग्निना वा रात्रौ प्रज्वाल्य तथैव ब्रूयुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 26

26 तद् अन्ये ख्यापयेयुः

मूलम् - 26

26 तद् अन्ये ख्यापयेयुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 27

27 दैवतप्रतिमानां अभ्यर्हितानां वा शोणितेन प्रस्रावं अतिमात्रं कुर्युः

मूलम् - 27

27 दैवतप्रतिमानां अभ्यर्हितानां वा शोणितेन प्रस्रावं अतिमात्रं कुर्युः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 28

28 तद् अन्ये देवरुधिरसंस्रावे सङ्ग्रामे पराजयं ब्रूयुः

मूलम् - 28

28 तद् अन्ये देवरुधिरसंस्रावे सङ्ग्रामे पराजयं ब्रूयुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 29

29 सन्धिरात्रिषु श्मशानप्रमुखे वा चैत्यं ऊर्ध्वभक्षितैर्मनुष्यैः प्ररूपयेयुः

मूलम् - 29

29 सन्धिरात्रिषु श्मशानप्रमुखे वा चैत्यं ऊर्ध्वभक्षितैर्मनुष्यैः प्ररूपयेयुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 30

30 ततो रक्षोरूपी मनुष्यकं याचेत

मूलम् - 30

30 ततो रक्षोरूपी मनुष्यकं याचेत

विश्वास-प्रस्तुतिः - 31

31 यश्चात्र शूरवादिकोऽन्यतमो वा द्रष्टुं आगच्छेत् तं अन्ये लोहमुसलैर्हन्युः, यथा रक्षोभिर्हत इति ज्ञायेत

मूलम् - 31

31 यश्चात्र शूरवादिकोऽन्यतमो वा द्रष्टुं आगच्छेत् तं अन्ये लोहमुसलैर्हन्युः, यथा रक्षोभिर्हत इति ज्ञायेत

विश्वास-प्रस्तुतिः - 32

32 तद् अद्भुतं राज्ञः तद्दर्शिनः सत्त्रिणश्च कथयेयुः

मूलम् - 32

32 तद् अद्भुतं राज्ञः तद्दर्शिनः सत्त्रिणश्च कथयेयुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 33

33 ततो नैमितित्कमौहूर्तिकव्यञ्जनाः शान्तिं प्रायश्चित्तं ब्रूयुः अन्यथा महद् अकुशलं राज्ञो देशस्य च इति

मूलम् - 33

33 ततो नैमितित्कमौहूर्तिकव्यञ्जनाः शान्तिं प्रायश्चित्तं ब्रूयुः अन्यथा महद् अकुशलं राज्ञो देशस्य च इति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34

34 प्रतिपन्नं एतेषु सप्तरात्रं एक एकमन्त्रबलिहोमं स्वयं राज्ञा कर्तव्यम् इति ब्रूयुः

मूलम् - 34

34 प्रतिपन्नं एतेषु सप्तरात्रं एक एकमन्त्रबलिहोमं स्वयं राज्ञा कर्तव्यम् इति ब्रूयुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 35

35 ततः समानम्

मूलम् - 35

35 ततः समानम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 36

36 एतान् वा योगान् आत्मनि दर्शयित्वा प्रतिकुर्वीत परेषां उपदेशार्थम्

मूलम् - 36

36 एतान् वा योगान् आत्मनि दर्शयित्वा प्रतिकुर्वीत परेषां उपदेशार्थम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 37

37 ततः प्रयोजयेद् योगान्

मूलम् - 37

37 ततः प्रयोजयेद् योगान्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 38

38 योगदर्शनप्रतीकारेण वा कोशाभिसंहरणं कुर्यात्

मूलम् - 38

38 योगदर्शनप्रतीकारेण वा कोशाभिसंहरणं कुर्यात्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 39

39 हस्तिकामं वा नागवनपाला हस्तिना लक्षण्येन प्रलोभयेयुः

मूलम् - 39

39 हस्तिकामं वा नागवनपाला हस्तिना लक्षण्येन प्रलोभयेयुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 40

40 प्रतिपन्नं गहनं एकायनं वाऽतिनीय घातयेयुः, बद्ध्वा वाऽपहरेयुः

मूलम् - 40

40 प्रतिपन्नं गहनं एकायनं वाऽतिनीय घातयेयुः, बद्ध्वा वाऽपहरेयुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 41

41 तेन मृगयाकामो व्याख्यातः

मूलम् - 41

41 तेन मृगयाकामो व्याख्यातः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 42

42 द्रव्यस्त्रीलोलुपं आढ्यविधवाभिर्वा परमरूपयौवनाभिः स्त्रीभिर्दायनिक्षेपार्थं उपनीताभिः सत्त्रिणः प्रलोभयेयुः

मूलम् - 42

42 द्रव्यस्त्रीलोलुपं आढ्यविधवाभिर्वा परमरूपयौवनाभिः स्त्रीभिर्दायनिक्षेपार्थं उपनीताभिः सत्त्रिणः प्रलोभयेयुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 43

43 प्रतिपन्नं रात्रौ सत्त्रच्छन्नाः समागमे शस्त्ररसाभ्यां घातयेयुः

मूलम् - 43

43 प्रतिपन्नं रात्रौ सत्त्रच्छन्नाः समागमे शस्त्ररसाभ्यां घातयेयुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 44

44 सिद्धप्रव्रजितचैत्यस्तूपदैवतप्रतिमानां अभीक्ष्णाभिगमनेषु वा भूमिगृहसुरुङ्गारूढभित्तिप्रविष्टाः तीक्ष्णाः परं अभिहन्युः

मूलम् - 44

44 सिद्धप्रव्रजितचैत्यस्तूपदैवतप्रतिमानां अभीक्ष्णाभिगमनेषु वा भूमिगृहसुरुङ्गारूढभित्तिप्रविष्टाः तीक्ष्णाः परं अभिहन्युः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 45

45ab येषु देशेषु याः प्रेक्षाः प्रेक्षते पार्थिवः स्वयम् ।
45chd यात्राविहारे रमते यत्र क्रीडति वाऽम्भसि

मूलम् - 45

45ab येषु देशेषु याः प्रेक्षाः प्रेक्षते पार्थिवः स्वयम् ।
45chd यात्राविहारे रमते यत्र क्रीडति वाऽम्भसि

विश्वास-प्रस्तुतिः - 46

46ab धिग्।उक्त्य्।आदिषु सर्वेषु यज्ञप्रहवणेषु वा ।
46chd सूतिकाप्रेतरोगेषु प्रीतिशोकभयेषु वा ।

मूलम् - 46

46ab धिग्।उक्त्य्।आदिषु सर्वेषु यज्ञप्रहवणेषु वा ।
46chd सूतिकाप्रेतरोगेषु प्रीतिशोकभयेषु वा ।

विश्वास-प्रस्तुतिः - 47

47ab प्रमादं याति यस्मिन् वा विश्वासात् स्वजन उत्सवे
47chd यत्रास्यारक्षिसञ्चारो दुर्दिने सङ्कुलेषु वा ।

मूलम् - 47

47ab प्रमादं याति यस्मिन् वा विश्वासात् स्वजन उत्सवे
47chd यत्रास्यारक्षिसञ्चारो दुर्दिने सङ्कुलेषु वा ।

विश्वास-प्रस्तुतिः - 48

48ab विप्रस्थाने प्रदीप्ते वा प्रविष्टे निर्जनेऽपि वा ।
48chd वस्त्राभरणमाल्यानां फेलाभिः शयनासनैः

मूलम् - 48

48ab विप्रस्थाने प्रदीप्ते वा प्रविष्टे निर्जनेऽपि वा ।
48chd वस्त्राभरणमाल्यानां फेलाभिः शयनासनैः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 49

49ab मद्यभोजनफेलाभिः तूर्यैर्वाऽभिगताः सह ।
49chd प्रहरेयुररिं तीक्ष्णाः पूर्वप्रणिहितैः सह (इति)

मूलम् - 49

49ab मद्यभोजनफेलाभिः तूर्यैर्वाऽभिगताः सह ।
49chd प्रहरेयुररिं तीक्ष्णाः पूर्वप्रणिहितैः सह (इति)

विश्वास-प्रस्तुतिः - 50

50ab यथैव प्रविशेयुश्च द्विषतः सत्त्रहेतुभिः ।
50chd तथैव चापगच्छेयुरित्युक्तं योगवामनम्

मूलम् - 50

50ab यथैव प्रविशेयुश्च द्विषतः सत्त्रहेतुभिः ।
50chd तथैव चापगच्छेयुरित्युक्तं योगवामनम्