कल्पान्तरे विश्वासटिप्पन्यः

पक्षकक्ष उरस्यानां बलाग्रतो व्यूहविभागः - सारफल्गुबलविभागः - पत्त्य्ऽश्वरथहस्तियुद्धानि

विश्वास-प्रस्तुतिः - 01

01 पञ्चधनुःशतापकृष्टं दुर्गं अवस्थाप्य युद्धं उपेयात्, भूमिवशेन वा

मूलम् - 01

01 पञ्चधनुःशतापकृष्टं दुर्गं अवस्थाप्य युद्धं उपेयात्, भूमिवशेन वा

विश्वास-प्रस्तुतिः - 02

02 विभक्तमुख्यां अचक्षुर्विषये मोक्षयित्वा सेनां सेनापतिनायकौ व्यूहेयाताम्

मूलम् - 02

विश्वास-प्रस्तुतिः - 03

03 शमान्तरं पत्तिं स्थापयेत्, त्रिशमान्तरं अश्वं, पञ्चशमान्तरं रथं हस्तिनं वा

मूलम् - 03

विश्वास-प्रस्तुतिः - 04

04 द्विगुणान्तरं त्रिगुणान्तरं वा व्यूहेत

मूलम् - 04

04 द्विगुणान्तरं त्रिगुणान्तरं वा व्यूहेत

विश्वास-प्रस्तुतिः - 05

05 एवं यथासुखं असम्बाधं युध्येत

मूलम् - 05

05 एवं यथासुखं असम्बाधं युध्येत

विश्वास-प्रस्तुतिः - 06

06 पञ्चारत्नि धनुः

मूलम् - 06

06 पञ्चारत्नि धनुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 07

07 तस्मिन् धन्विनं स्थापयेत्, त्रिधनुष्यश्वं, पञ्चधनुषि रथं हस्तिनं वा

मूलम् - 07

07 तस्मिन् धन्विनं स्थापयेत्, त्रिधनुष्यश्वं, पञ्चधनुषि रथं हस्तिनं वा

विश्वास-प्रस्तुतिः - 08

08 पञ्चधनुरनीकसन्धिः पक्षकक्ष उरस्यानाम्

मूलम् - 08

08 पञ्चधनुरनीकसन्धिः पक्षकक्ष उरस्यानाम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 09

09 अश्वस्य त्रयः पुरुषाः प्रतियोद्धारः

मूलम् - 09

09 अश्वस्य त्रयः पुरुषाः प्रतियोद्धारः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 10

10 पञ्चदश रथस्य हस्तिनो वा, पञ्च चाश्वाः

मूलम् - 10

10 पञ्चदश रथस्य हस्तिनो वा, पञ्च चाश्वाः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 11

11 तावन्तः पादगोपा वाजिरथद्विपानां विधेयाः

मूलम् - 11

11 तावन्तः पादगोपा वाजिरथद्विपानां विधेयाः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 12

12 त्रीणि त्रिकाण्यनीकं रथानां उरस्यं स्थापयेत्, तावत् कक्षं पक्षं च उभयतः

मूलम् - 12

12 त्रीणि त्रिकाण्यनीकं रथानां उरस्यं स्थापयेत्, तावत् कक्षं पक्षं च उभयतः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 13

13 पञ्चचत्वारिंशद् एवं रथा रथव्यूहे भवन्ति, द्वे शते पञ्चविंशतिश्चाश्वाः, षट्शतानि पञ्चसप्ततिश्च पुरुषाः प्रतियोधारः, तावन्तः पादगोपाः

मूलम् - 13

विश्वास-प्रस्तुतिः - 14

14 एष समव्यूहः

मूलम् - 14

14 एष समव्यूहः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 15

15 तस्य द्विरथ उत्तरा वृद्धिरा एकविंशतिरथाद् इति

मूलम् - 15

15 तस्य द्विरथ उत्तरा वृद्धिरा एकविंशतिरथाद् इति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 16

16 एवं ओजा दश समव्यूहप्रकृतयो भवन्ति

मूलम् - 16

16 एवं ओजा दश समव्यूहप्रकृतयो भवन्ति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 17

17 पक्षकक्ष उरस्यानां मिथो विषमसङ्ख्याने विषमव्यूहः

मूलम् - 17

17 पक्षकक्ष उरस्यानां मिथो विषमसङ्ख्याने विषमव्यूहः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 18

18 तस्यापि द्विरथ उत्तरा वृद्धिरा एकविंशतिरथाद् इति

मूलम् - 18

18 तस्यापि द्विरथ उत्तरा वृद्धिरा एकविंशतिरथाद् इति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 19

19 एवं ओजा दश विषमव्यूहप्रकृतयो भवन्ति

मूलम् - 19

19 एवं ओजा दश विषमव्यूहप्रकृतयो भवन्ति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 20

20 अतः सैन्यानां व्यूहशेषं आवापः कार्यः

मूलम् - 20

20 अतः सैन्यानां व्यूहशेषं आवापः कार्यः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 21

21 रथानां द्वौ त्रिभागावङ्गेष्वावापयेत्, शेषं उरस्यं स्थापयेत्

मूलम् - 21

21 रथानां द्वौ त्रिभागावङ्गेष्वावापयेत्, शेषं उरस्यं स्थापयेत्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 22

22 एवं त्रिभाग ऊनो रथानां आवापः कार्यः

मूलम् - 22

22 एवं त्रिभाग ऊनो रथानां आवापः कार्यः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 23

23 तेन हस्तिनां अश्वानां आवापो व्याख्यातः

मूलम् - 23

23 तेन हस्तिनां अश्वानां आवापो व्याख्यातः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 24

24 यावद्ऽश्वरथद्विपानां युद्धसम्बाधन्ं न कुर्यात् तावद् आवापः कार्यः

मूलम् - 24

24 यावद्ऽश्वरथद्विपानां युद्धसम्बाधन्ं न कुर्यात् तावद् आवापः कार्यः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 25

25 दण्डबाहुल्यं आवापः

मूलम् - 25

25 दण्डबाहुल्यं आवापः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 26

26 पत्तिबाहुल्यं प्रत्यापावः

मूलम् - 26

26 पत्तिबाहुल्यं प्रत्यापावः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 27

27 एकाङ्गबाहुल्यं अन्वावापः

मूलम् - 27

27 एकाङ्गबाहुल्यं अन्वावापः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 28

28 दूष्यबाहुल्यं अत्यावापः

मूलम् - 28

28 दूष्यबाहुल्यं अत्यावापः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 29

29 परावापात् प्रत्यावापाच्च चतुर्गुणाद् आऽष्टगुणाद् इति वा विभवतः सैन्यानां आवापः

मूलम् - 29

विश्वास-प्रस्तुतिः - 30

30 रथव्यूहेन हस्तिव्यूहो व्याख्यातः

मूलम् - 30

30 रथव्यूहेन हस्तिव्यूहो व्याख्यातः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 31

31 व्यामिश्रो वा हस्तिरथाश्वानां - चक्रान्तेषु हस्तिनः पार्श्वयोरश्वा रथा उरस्ये

मूलम् - 31

विश्वास-प्रस्तुतिः - 32

32 हस्तिनां उरस्यं रथानां कक्षावश्वानां पक्षाविति मध्यभेदी

मूलम् - 32

32 हस्तिनां उरस्यं रथानां कक्षावश्वानां पक्षाविति मध्यभेदी

विश्वास-प्रस्तुतिः - 33

33 विपरीतोऽन्तभेदी

मूलम् - 33

33 विपरीतोऽन्तभेदी

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34

34 हस्तिनां एव तु शुद्धः - साम्नाह्यानां उरस्यं औपवाह्यानां जघनं व्यालानां कोट्याविति

मूलम् - 34

विश्वास-प्रस्तुतिः - 35

35 अश्वव्यूहो - वर्मिणां उरस्यं शुद्धानां कक्षपक्षाविति

मूलम् - 35

35 अश्वव्यूहो - वर्मिणां उरस्यं शुद्धानां कक्षपक्षाविति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 36

36 पत्तिव्यूहः - पुरस्ताद् आवरणिनः पृष्ठतो धन्विनः

मूलम् - 36

36 पत्तिव्यूहः - पुरस्ताद् आवरणिनः पृष्ठतो धन्विनः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 37

37 इति शुद्धाः

मूलम् - 37

37 इति शुद्धाः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 38

38 पत्तयः पक्षयोरश्वाः पार्श्वयोः हस्तिनः पृष्ठतो रथाः पुरस्तात्, परव्यूहवशेन वा विपर्यासः

मूलम् - 38

विश्वास-प्रस्तुतिः - 39

39 इति द्व्य्ऽङ्गबलविभागः

मूलम् - 39

39 इति द्व्य्ऽङ्गबलविभागः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 40

40 तेन त्र्ऽङ्गबलविभागो व्याख्यातः

मूलम् - 40

40 तेन त्र्ऽङ्गबलविभागो व्याख्यातः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 41

41 दण्डसम्पत् सारबलं पुंसां

मूलम् - 41

41 दण्डसम्पत् सारबलं पुंसां

विश्वास-प्रस्तुतिः - 42

42 हस्त्य्ऽश्वयोर्विशेषः कुलं जातिः सत्त्वं वयःस्थता प्राणो वर्ष्म जवः तेजः शिल्पं स्तैर्यं उदग्रता विधेयत्वं सुव्यञ्जनाचारता इति

मूलम् - 42

विश्वास-प्रस्तुतिः - 43

43 पत्त्य्ऽश्वरथद्विपानां सारत्रिभागं उरस्यं स्थापयेत्, द्वौ त्रिभागौ कक्षं पक्षं च उभयतः, अनुलोमं अनुसारं, प्रतिलोमं तृतीयसारं, फल्गु प्रतिलोमम्

मूलम् - 43

विश्वास-प्रस्तुतिः - 44

44 एवं सर्वं उपयोगं गमयेत्

मूलम् - 44

44 एवं सर्वं उपयोगं गमयेत्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 45

45 फल्गुबलं अन्तेष्ववधाय वेगाभिहूलिको भवति

मूलम् - 45

45 फल्गुबलं अन्तेष्ववधाय वेगाभिहूलिको भवति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 46

46 सारबलं अग्रतः कृत्वा कोटीष्वनुसारं कुर्यात्, जघने तृतियियसारं, मध्ये फल्गुबलम्

मूलम् - 46

विश्वास-प्रस्तुतिः - 47

47 एवं एतत् सहिष्णु भवति

मूलम् - 47

47 एवं एतत् सहिष्णु भवति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 48

48 व्यूहं तु स्थापयित्वा पक्षकक्ष उरस्यानां एकेन द्वाभ्यां वा प्रहरेत्, शेषैः प्रतिगृह्णीयात्

मूलम् - 48

विश्वास-प्रस्तुतिः - 49

49 यत् परस्य दुर्बलं वीतहस्त्य्ऽश्वं दूष्यामात्यं कृत उपजापं वा तत्प्रभूतसारेणाभिहन्यात्

मूलम् - 49

विश्वास-प्रस्तुतिः - 50

50 यद् वा परस्य सारिष्ठं तद्द्विगुणसारेणाभिहन्यात्

मूलम् - 50

50 यद् वा परस्य सारिष्ठं तद्द्विगुणसारेणाभिहन्यात्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 51

51 यद् अङ्गं अल्पसारं आत्मनः तद् बहुना उपचिनुयात्

मूलम् - 51

51 यद् अङ्गं अल्पसारं आत्मनः तद् बहुना उपचिनुयात्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 52

52 यतः परस्यापचयः ततोऽभ्याशे व्यूहेत, यतोत् वा भयं स्यात्

मूलम् - 52

52 यतः परस्यापचयः ततोऽभ्याशे व्यूहेत, यतोत् वा भयं स्यात्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 53

53 अभिसृतं परिसृतं अतिसृतं अपसृतं उन्मथ्यावधानं वलयो गोमूत्रिका मण्डलं प्रकीर्णिका व्यावृत्तपृष्ठं अनुवंशं अग्रतः पार्श्वाभ्यां पृष्ठतो भग्नरक्षा भग्नानुपात इत्यश्वयुद्धानि

मूलम् - 53

विश्वास-प्रस्तुतिः - 54

54 प्रकीर्णिकावर्जान्येतान्येव चतुर्णां अङ्गानां व्यस्तसमस्तानां वा घातः, पक्षकक्ष उरस्यानां च प्रभञ्जनं अवस्कन्दः सौप्तिकं च इति हसित्युद्धानि

मूलम् - 54

विश्वास-प्रस्तुतिः - 55

55 उन्मथ्यावधानवर्जान्येतान्येव स्वभूमावभियानापयानस्थितयुद्धानि इति रथयुद्धानि

मूलम् - 55

विश्वास-प्रस्तुतिः - 56

56 सर्वदेशकालप्रहरणं उपांशुदण्डश्च इति पत्तियुद्धानि

मूलम् - 56

56 सर्वदेशकालप्रहरणं उपांशुदण्डश्च इति पत्तियुद्धानि

विश्वास-प्रस्तुतिः - 57

57ab एतेन विधिना व्यूहान् ओजान् युग्मांश्च कारयेत् ।
57chd विभवो यावद् अङ्गानां चतुर्णां सदृशो भवेत्

मूलम् - 57

विश्वास-प्रस्तुतिः - 58

58ab द्वे शते धनुषां गत्वा राजा तिष्ठेत् प्रतिग्रहे ।
58chd भिन्नसङ्घातनं तस्मान्न युध्येताप्रतिग्रहः (इति)

मूलम् - 58