२४

Director of agriculture

विश्वास-प्रस्तुतिः - 01

01 सीताऽध्यक्षः कृषितन्त्रशुल्बवृक्षायुर्वेदज्ञः तज्ज्ञसखो वा सर्वधान्यपुष्पफलशाककन्दमूलवाल्लिक्यक्षौमकार्पासबीजानि यथाकालं गृह्णीयात्

मूलम् - 01

01 सीताऽध्यक्षः कृषितन्त्रशुल्बवृक्षायुर्वेदज्ञः तज्ज्ञसखो वा सर्वधान्यपुष्पफलशाककन्दमूलवाल्लिक्यक्षौमकार्पासबीजानि यथाकालं गृह्णीयात्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 02

02 बहुहलपरिकृष्टायां स्वभूमौ दासकर्मकरदण्डप्रतिकर्तृभिर्वापयेत्

मूलम् - 02

02 बहुहलपरिकृष्टायां स्वभूमौ दासकर्मकरदण्डप्रतिकर्तृभिर्वापयेत्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 03

03 कर्षणयन्त्र उपकरणबलीवर्दैश्च एषां असङ्गं कारयेत्, कारुभिश्च कर्मारकुट्टाकमेदकरज्जुवर्तकसर्पग्राहादिभिश्च

मूलम् - 03

03 कर्षणयन्त्र उपकरणबलीवर्दैश्च एषां असङ्गं कारयेत्, कारुभिश्च कर्मारकुट्टाकमेदकरज्जुवर्तकसर्पग्राहादिभिश्च

विश्वास-प्रस्तुतिः - 04

04 तेषां कर्मफलविनिपाते तत्फलहानं दण्डः

मूलम् - 04

04 तेषां कर्मफलविनिपाते तत्फलहानं दण्डः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 05

05 षोडशद्रोणं जाङ्गलानां वर्षप्रमाणं, अध्यर्धं आनूपानां देशवापानां, अर्धत्रयोदशाश्मकानां, त्रयोविंशतिरवन्तीनां, अमितं अपरान्तानां हैमन्यानां च, कुल्याऽऽवापानां च कालतः

मूलम् - 05

05 षोडशद्रोणं जाङ्गलानां वर्षप्रमाणं, अध्यर्धं आनूपानां देशवापानां, अर्धत्रयोदशाश्मकानां, त्रयोविंशतिरवन्तीनां, अमितं अपरान्तानां हैमन्यानां च, कुल्याऽऽवापानां च कालतः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 06

06 वर्षत्रिभागः पूर्वपश्चिममासयोः, द्वौ त्रिभागौ मध्यमयोः - सुषमारूपम्

मूलम् - 06

06 वर्षत्रिभागः पूर्वपश्चिममासयोः, द्वौ त्रिभागौ मध्यमयोः - सुषमारूपम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 07

07 तस्य उपलधिर्बृहस्पतेः स्थानगमनगर्भाधानेभ्यः शुक्र उदयास्तमयचारेभ्यः सूर्यस्य प्रकृतिवैकृताच्च

मूलम् - 07

07 तस्य उपलधिर्बृहस्पतेः स्थानगमनगर्भाधानेभ्यः शुक्र उदयास्तमयचारेभ्यः सूर्यस्य प्रकृतिवैकृताच्च

विश्वास-प्रस्तुतिः - 08

08 सूर्याद् बीजसिद्धिः, बृहस्पतेः सस्यानां स्तम्बकारिता, शुक्राद् वृष्टिः । इति

मूलम् - 08

08 सूर्याद् बीजसिद्धिः, बृहस्पतेः सस्यानां स्तम्बकारिता, शुक्राद् वृष्टिः । इति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 09

09ab त्रयः सप्ताहिका मेघा अशीतिः कणशीकराः ।
09chd षष्टिरातपमेघानां एषा वृष्टिः समा हिता

मूलम् - 09

09ab त्रयः सप्ताहिका मेघा अशीतिः कणशीकराः ।
09chd षष्टिरातपमेघानां एषा वृष्टिः समा हिता

विश्वास-प्रस्तुतिः - 10

10ab वातं आतपयोगं च विभजन् यत्र वर्षति ।
10chd त्रीन् करीषांश्च जनयंः तत्र सस्यागमो ध्रुवः

मूलम् - 10

10ab वातं आतपयोगं च विभजन् यत्र वर्षति ।
10chd त्रीन् करीषांश्च जनयंः तत्र सस्यागमो ध्रुवः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 11

11 ततः प्रभूत उदकं अल्प उदकं वा सस्यं वापयेत्

मूलम् - 11

11 ततः प्रभूत उदकं अल्प उदकं वा सस्यं वापयेत्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 12

12 शालिव्रीहिकोद्रवतिलप्रियङ्गु।उदारकवरकाः पूर्ववापाः

मूलम् - 12

12 शालिव्रीहिकोद्रवतिलप्रियङ्गु।उदारकवरकाः पूर्ववापाः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 13

13 मुद्गमाषशैम्ब्या मध्यवापाः

मूलम् - 13

13 मुद्गमाषशैम्ब्या मध्यवापाः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 14

14 कुसुम्भमसूरकुलत्थयवगोधूमकलायातसीसर्षपाः पश्चाद्वापाः

मूलम् - 14

14 कुसुम्भमसूरकुलत्थयवगोधूमकलायातसीसर्षपाः पश्चाद्वापाः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 15

15 यथा।ऋतुवशेन वा बीजवापाः

मूलम् - 15

15 यथा।ऋतुवशेन वा बीजवापाः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 16

16 वापातिरिक्तं अर्धसीतिकाः कुर्युः, स्ववीर्य उपजीविनो वा चतुर्थपञ्चभागिकाः

मूलम् - 16

16 वापातिरिक्तं अर्धसीतिकाः कुर्युः, स्ववीर्य उपजीविनो वा चतुर्थपञ्चभागिकाः

U2.24.17 यथा इष्टं अनवसितभागं दद्युः, अन्यत्र कृच्छ्रेभ्यः U2.24.18 स्वसेतुभ्यो हस्तप्रावर्तिमं उदकभागं पञ्चमं दद्युः, स्कन्धप्रावर्तिमं चतुर्थं, स्रोतोयन्त्रप्रावर्तिमं च तृतीयं, चतुर्थं नदीसरस्तटाककूप उद्धाटम् U2.24.19 कर्म उदकप्रमाणेन कैदारं हैमनं ग्रैष्मिकं वा सस्यं स्थापयेत् U2.24.20 शाल्य्।आदि ज्येष्ठं, षण्डो मध्यमः, इक्षुः प्रत्यवरः
विश्वास-प्रस्तुतिः - 21

21 इक्षवो हि बह्व्।आबाधा व्ययग्राहिणश्च

मूलम् - 21

21 इक्षवो हि बह्व्।आबाधा व्ययग्राहिणश्च

विश्वास-प्रस्तुतिः - 22

22 फेनाघातो वल्लीफलानां, परीवाहान्ताः पिप्पलीमृद्वीक इक्षूणां, कूपपर्यन्ताः शाकमूलानां, हरणीपर्यन्ता हरितकानां, पाल्यो लवानां गन्धभैषज्य उशीरह्रीबेरपिण्डालुकादीनाम्

मूलम् - 22

22 फेनाघातो वल्लीफलानां, परीवाहान्ताः पिप्पलीमृद्वीक इक्षूणां, कूपपर्यन्ताः शाकमूलानां, हरणीपर्यन्ता हरितकानां, पाल्यो लवानां गन्धभैषज्य उशीरह्रीबेरपिण्डालुकादीनाम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 23

23 यथास्वं भूमिषु च स्थाल्याश्चानूप्याश्चोषधीः स्थापयेत्

मूलम् - 23

23 यथास्वं भूमिषु च स्थाल्याश्चानूप्याश्चोषधीः स्थापयेत्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 24

24 तुषारपायनमुष्णशोषणं चासप्तरात्राद् इति धान्यबीजानां, त्रिरात्रं वा पञ्चरात्रं वा कोशीधान्यानां, मधुघृतसूकरवसाभिः शकृद्युक्ताभिः काण्डबीजानां छेदलेपो, मधुघृतेन कन्दानां, अस्थिबीजानां शकृद्।आलेपः, शाखिनां गर्तदाहो गोऽस्थिशकृद्भिः काले दौह्र्दं च

मूलम् - 24

24 तुषारपायनमुष्णशोषणं चासप्तरात्राद् इति धान्यबीजानां, त्रिरात्रं वा पञ्चरात्रं वा कोशीधान्यानां, मधुघृतसूकरवसाभिः शकृद्युक्ताभिः काण्डबीजानां छेदलेपो, मधुघृतेन कन्दानां, अस्थिबीजानां शकृद्।आलेपः, शाखिनां गर्तदाहो गोऽस्थिशकृद्भिः काले दौह्र्दं च

विश्वास-प्रस्तुतिः - 25

25 प्ररूढांश्चाशुष्ककटुमत्स्यांश्च स्नुहिक्षीरेण पाययेत्

मूलम् - 25

25 प्ररूढांश्चाशुष्ककटुमत्स्यांश्च स्नुहिक्षीरेण पाययेत्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 26

26ab कार्पाससारं निर्मोकं सर्पस्य च समाहरेत् ।
26chd न सर्पाः तत्र तिष्ठन्ति धूमो यत्र एष तिष्ठति

मूलम् - 26

26ab कार्पाससारं निर्मोकं सर्पस्य च समाहरेत् ।
26chd न सर्पाः तत्र तिष्ठन्ति धूमो यत्र एष तिष्ठति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 27

27 सर्वजीजानां तु प्रथमवापे सुवर्ण उदकसम्प्लुतां पूर्वमुष्टिं वापयेद्, अमुं च मन्त्रं ब्रूयात् - प्रजापतये काश्यपाय देवाय च नमः सदा । सीता मे ऋध्यतां देवी बीजेषु च धनेषु च

मूलम् - 27

27 सर्वजीजानां तु प्रथमवापे सुवर्ण उदकसम्प्लुतां पूर्वमुष्टिं वापयेद्, अमुं च मन्त्रं ब्रूयात् - प्रजापतये काश्यपाय देवाय च नमः सदा । सीता मे ऋध्यतां देवी बीजेषु च धनेषु च

विश्वास-प्रस्तुतिः - 28

28 षण्डवाटगोपालकदासकर्मकरेभ्यो यथापुरुषपरिवापं भक्तं कुर्यात्, स-पादपणिकं च मासं दद्यात्

मूलम् - 28

28 षण्डवाटगोपालकदासकर्मकरेभ्यो यथापुरुषपरिवापं भक्तं कुर्यात्, स-पादपणिकं च मासं दद्यात्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 29

29 कर्मानुरूपं कारुभ्यो भक्तवेतनम्

मूलम् - 29

29 कर्मानुरूपं कारुभ्यो भक्तवेतनम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 30

30 प्रशीर्णं च पुष्पफलं देवकार्यार्थं व्रीहियवं आग्रयणार्थं श्रोत्रियाः तपस्विनश्चाहरेयुः, राशिमूलं उञ्छवृत्तयः

मूलम् - 30

30 प्रशीर्णं च पुष्पफलं देवकार्यार्थं व्रीहियवं आग्रयणार्थं श्रोत्रियाः तपस्विनश्चाहरेयुः, राशिमूलं उञ्छवृत्तयः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 31

31ab यथाकालं च सस्यादि जातं जातं प्रवेशयेत् ।
31chd न क्षेत्रे स्थापयेत् किञ्चित् पलालं अपि पण्डितः

मूलम् - 31

31ab यथाकालं च सस्यादि जातं जातं प्रवेशयेत् ।
31chd न क्षेत्रे स्थापयेत् किञ्चित् पलालं अपि पण्डितः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 32

32ab प्राकाराणां समुच्छ्रयान् वलभीर्वा तथाविधाः ।
32chd न संहतानि कुर्वीत न तुच्छानि शिरांसि च

मूलम् - 32

32ab प्राकाराणां समुच्छ्रयान् वलभीर्वा तथाविधाः ।
32chd न संहतानि कुर्वीत न तुच्छानि शिरांसि च

विश्वास-प्रस्तुतिः - 33

33ab खलस्य प्रकरान् कुर्यान् मण्डलान्ते समाश्रितान् ।
33chd अनग्निकाः स-उदकाश्च खले स्युः परिकर्मिणः (इति)

मूलम् - 33

33ab खलस्य प्रकरान् कुर्यान् मण्डलान्ते समाश्रितान् ।
33chd अनग्निकाः स-उदकाश्च खले स्युः परिकर्मिणः (इति)