२०

Measures of space and time

विश्वास-प्रस्तुतिः - 01

01 मानाध्यक्ष्यो देशकालमानं विद्यात्

मूलम् - 01

01 मानाध्यक्ष्यो देशकालमानं विद्यात्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 02

02 अष्टौ परमाणवो रथचक्रविप्रुट्

मूलम् - 02

02 अष्टौ परमाणवो रथचक्रविप्रुट्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 03

03 ता अष्टौ लिक्षा

मूलम् - 03

03 ता अष्टौ लिक्षा

विश्वास-प्रस्तुतिः - 04

04 ता अष्तौ यूका

मूलम् - 04

04 ता अष्तौ यूका

विश्वास-प्रस्तुतिः - 05

05 ता अष्टौ यवमध्यः

मूलम् - 05

05 ता अष्टौ यवमध्यः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 06

06 अष्टौ यवमध्या अङ्गुलम्

मूलम् - 06

06 अष्टौ यवमध्या अङ्गुलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 07

07 मध्यमस्य पुरुषस्य मध्यमाया अनुगुल्या मध्यप्रकर्षो वाऽङ्गुलम्

मूलम् - 07

07 मध्यमस्य पुरुषस्य मध्यमाया अनुगुल्या मध्यप्रकर्षो वाऽङ्गुलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 08

08 चतुर्ऽङ्गुलो धनुर्ग्रहः

मूलम् - 08

08 चतुर्ऽङ्गुलो धनुर्ग्रहः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 09

09 अष्टाङ्गुला धनुर्मुष्टिः

मूलम् - 09

09 अष्टाङ्गुला धनुर्मुष्टिः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 10

10 द्वादशाङ्गुला वितस्तिः, छायापौरुषं च

मूलम् - 10

10 द्वादशाङ्गुला वितस्तिः, छायापौरुषं च

विश्वास-प्रस्तुतिः - 11

11 चतुर्दशाङ्गुलं शमः शलः परीरयः पदं च

मूलम् - 11

11 चतुर्दशाङ्गुलं शमः शलः परीरयः पदं च

विश्वास-प्रस्तुतिः - 12

12 द्विवितस्तिररत्निः प्राजापत्यो हस्तः

मूलम् - 12

12 द्विवितस्तिररत्निः प्राजापत्यो हस्तः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 13

13 स-धनुर्ग्रहः पौतवविवीतमानम्

मूलम् - 13

13 स-धनुर्ग्रहः पौतवविवीतमानम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 14

14 स-धनुर्मुष्टिः कुष्कुः कंसो वा

मूलम् - 14

14 स-धनुर्मुष्टिः कुष्कुः कंसो वा

विश्वास-प्रस्तुतिः - 15

15 द्विचत्वारिंशद्ऽङ्गुलः तक्ष्णः क्राकचनिककिष्कुः स्कन्धावारदुर्गराजपरिग्रहमानम्

मूलम् - 15

15 द्विचत्वारिंशद्ऽङ्गुलः तक्ष्णः क्राकचनिककिष्कुः स्कन्धावारदुर्गराजपरिग्रहमानम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 16

16 चतुष्पञ्चाशद्ऽङ्गुलः कूप्यवनहस्तः

मूलम् - 16

16 चतुष्पञ्चाशद्ऽङ्गुलः कूप्यवनहस्तः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 17

17 चतुर्ऽशीत्य्ऽङ्गुलो व्यामो रज्जुमानं खातपौरुषं च

मूलम् - 17

17 चतुर्ऽशीत्य्ऽङ्गुलो व्यामो रज्जुमानं खातपौरुषं च

विश्वास-प्रस्तुतिः - 18

18 चतुर्ऽरत्निर्दण्डो धनुर्नालिका पौरुषं च गार्हपत्यम्

मूलम् - 18

18 चतुर्ऽरत्निर्दण्डो धनुर्नालिका पौरुषं च गार्हपत्यम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 19

19 अष्टशताङ्गुलं धनुः पथिप्राकारमानं पौरुषं चाग्निचित्यानाम्

मूलम् - 19

19 अष्टशताङ्गुलं धनुः पथिप्राकारमानं पौरुषं चाग्निचित्यानाम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 20

20 षट्कंसो दण्डो ब्रह्मदेयातिथ्यमानम्

मूलम् - 20

20 षट्कंसो दण्डो ब्रह्मदेयातिथ्यमानम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 21

21 दशदण्डो रज्जुः

मूलम् - 21

21 दशदण्डो रज्जुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 22

22 द्विरज्जुकः परिदेशः

मूलम् - 22

22 द्विरज्जुकः परिदेशः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 23

23 त्रिरज्जुकं निवर्तनं एकतः

मूलम् - 23

23 त्रिरज्जुकं निवर्तनं एकतः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 24

24 द्विदण्डाधिको बाहुः

मूलम् - 24

24 द्विदण्डाधिको बाहुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 25

25 द्विधनुःसहस्रं गोरुतम्

मूलम् - 25

25 द्विधनुःसहस्रं गोरुतम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 26

26 चतुर्गोरुतं योजनम्

मूलम् - 26

26 चतुर्गोरुतं योजनम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 27

27 इति देशमानम्

मूलम् - 27

27 इति देशमानम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 28

28 कालमानं अत ऊर्ध्वम्

मूलम् - 28

28 कालमानं अत ऊर्ध्वम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 29

29 तुटो लवो निमेषः काष्ठा कल्ला नालिका मुहूर्तः पूर्वापरभागौ दिवसो रात्रिः पक्षो मास ऋतुरयनं संवत्सरो युगं इति कालाः

मूलम् - 29

29 तुटो लवो निमेषः काष्ठा कल्ला नालिका मुहूर्तः पूर्वापरभागौ दिवसो रात्रिः पक्षो मास ऋतुरयनं संवत्सरो युगं इति कालाः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 30

30 द्वौ तुटौ लवः

मूलम् - 30

30 द्वौ तुटौ लवः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 31

31 द्वौ लवौ निमेषः

मूलम् - 31

31 द्वौ लवौ निमेषः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 32

32 पञ्चनिमेषाः काष्ठाः

मूलम् - 32

32 पञ्चनिमेषाः काष्ठाः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 33

33 त्रिंशत्काष्ठाः कलाः

मूलम् - 33

33 त्रिंशत्काष्ठाः कलाः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34

34 चत्वारिंशत्कलाः नालिका

मूलम् - 34

34 चत्वारिंशत्कलाः नालिका

विश्वास-प्रस्तुतिः - 35

35 सुवर्णमाषकाश्चत्वारश्चतुर्ऽङ्गुलायामाः कुम्भच्छिद्रं आढकं अम्भसो वा नालिका

मूलम् - 35

35 सुवर्णमाषकाश्चत्वारश्चतुर्ऽङ्गुलायामाः कुम्भच्छिद्रं आढकं अम्भसो वा नालिका

विश्वास-प्रस्तुतिः - 36

36 द्विनालिको मुहूर्तः

मूलम् - 36

36 द्विनालिको मुहूर्तः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 37

37 पञ्चदशमुहूर्तो दिवसो रात्रिश्च चैत्रे चाश्वयुजे च मासि भवतः

मूलम् - 37

37 पञ्चदशमुहूर्तो दिवसो रात्रिश्च चैत्रे चाश्वयुजे च मासि भवतः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 38

38 ततः परं त्रिभिर्मुहूर्तैरन्यतरः षण्मासं वर्धते ह्रसते च इति

मूलम् - 38

38 ततः परं त्रिभिर्मुहूर्तैरन्यतरः षण्मासं वर्धते ह्रसते च इति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 39

39 छायायां अष्टपौरुष्यां अष्टादशभागश्छेदः, षट्पौरुष्यां चतुर्दशभागः, त्रिपौरुष्यां अष्टभागः, द्विपौरुष्यां षड्भागः, पौरुष्यां चतुर्भागः, अष्टाङ्गुलायां त्रयो दशभागाः, चतुर्ऽङ्गुलायां त्रयोऽष्टभागाः, अच्छायो मध्याह्न इति

मूलम् - 39

39 छायायां अष्टपौरुष्यां अष्टादशभागश्छेदः, षट्पौरुष्यां चतुर्दशभागः, त्रिपौरुष्यां अष्टभागः, द्विपौरुष्यां षड्भागः, पौरुष्यां चतुर्भागः, अष्टाङ्गुलायां त्रयो दशभागाः, चतुर्ऽङ्गुलायां त्रयोऽष्टभागाः, अच्छायो मध्याह्न इति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 40

40 परावृत्ते दिवसे शेषं एवं विद्यात्

मूलम् - 40

40 परावृत्ते दिवसे शेषं एवं विद्यात्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 41

41 आषाढे मासि नष्टच्छायो मध्याह्नो भवति

मूलम् - 41

41 आषाढे मासि नष्टच्छायो मध्याह्नो भवति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 42

42 अतः परं श्रावणादीनां षण्मासानां द्व्य्ऽङ्गुल उत्तरा माघादीनां द्व्य्ऽङ्गुलावरा छाया इति

मूलम् - 42

42 अतः परं श्रावणादीनां षण्मासानां द्व्य्ऽङ्गुल उत्तरा माघादीनां द्व्य्ऽङ्गुलावरा छाया इति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 43

43 पञ्चदशाहोरात्राः पक्षः

मूलम् - 43

43 पञ्चदशाहोरात्राः पक्षः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 44

44 सोमाप्यायनः शुक्लः

मूलम् - 44

44 सोमाप्यायनः शुक्लः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 45

45 सोमावच्छेदनो बहुलः

मूलम् - 45

45 सोमावच्छेदनो बहुलः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 46

46 द्विपक्षो मासः

मूलम् - 46

46 द्विपक्षो मासः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 47

47 त्रिंशद्ऽहोरात्रः कर्ममासः

मूलम् - 47

47 त्रिंशद्ऽहोरात्रः कर्ममासः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 48

48 स-अर्धः सौरः

मूलम् - 48

48 स-अर्धः सौरः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 49

49 अर्धन्यूनश्चान्द्रमासः

मूलम् - 49

49 अर्धन्यूनश्चान्द्रमासः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 50

50 सप्तविंशतिर्नाक्षत्रमासः

मूलम् - 50

50 सप्तविंशतिर्नाक्षत्रमासः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 51

51 द्वात्रिंशद् बलमासः

मूलम् - 51

51 द्वात्रिंशद् बलमासः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 52

52 पञ्चत्रिंशद् अश्ववाहायाः

मूलम् - 52

52 पञ्चत्रिंशद् अश्ववाहायाः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 53

53 चत्वारिंशद्धस्तिवाहायाः

मूलम् - 53

53 चत्वारिंशद्धस्तिवाहायाः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 54

54 द्वौ मासावृतुः

मूलम् - 54

54 द्वौ मासावृतुः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 55

55 श्रावणः प्रौष्ठपदश्च वर्षाः

मूलम् - 55

55 श्रावणः प्रौष्ठपदश्च वर्षाः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 56

56 आश्वयुजः कार्त्तिकश्च शरत्

मूलम् - 56

56 आश्वयुजः कार्त्तिकश्च शरत्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 57

57 मार्गशीर्षः पौषश्च हेमन्तः

मूलम् - 57

57 मार्गशीर्षः पौषश्च हेमन्तः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 58

58 माघः फाल्गुनश्च शिशिरः

मूलम् - 58

58 माघः फाल्गुनश्च शिशिरः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 59

59 चैत्रो वैशाखश्च वसन्तः

मूलम् - 59

59 चैत्रो वैशाखश्च वसन्तः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 60

60 ज्येष्ठामूलीय आषाढश्च ग्रीष्मः

मूलम् - 60

60 ज्येष्ठामूलीय आषाढश्च ग्रीष्मः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 61

61 शिशिराद्युत्तरायणम्

मूलम् - 61

61 शिशिराद्युत्तरायणम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 62

62 वर्षादि दक्षिणायनम्

मूलम् - 62

62 वर्षादि दक्षिणायनम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 63

63 द्व्य्ऽयनः संवत्सरः

मूलम् - 63

63 द्व्य्ऽयनः संवत्सरः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 64

64 पञ्चसंवत्सरो युगम् । इति

मूलम् - 64

64 पञ्चसंवत्सरो युगम् । इति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 65

65ab दिवसस्य हरत्यर्कः षष्टिभागं ऋतौ ततः ।
65chd करोत्येकं अहश्छेदं तथा एव एकं च चन्द्रमाः

मूलम् - 65

65ab दिवसस्य हरत्यर्कः षष्टिभागं ऋतौ ततः ।
65chd करोत्येकं अहश्छेदं तथा एव एकं च चन्द्रमाः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 66

66ab एवं अर्धतृतीयानां अब्दानां अधिमासकम् ।
66chd ग्रीष्मे जनयतः पूर्वं पञ्चाब्दान्ते च पश्चिमम् (इति)

मूलम् - 66

66ab एवं अर्धतृतीयानां अब्दानां अधिमासकम् ।
66chd ग्रीष्मे जनयतः पूर्वं पञ्चाब्दान्ते च पश्चिमम् (इति)