कल्पान्तरे विश्वासटिप्पन्यः

On edicts

विश्वास-प्रस्तुतिः - 01

01 शासने शासनं इत्याचक्षते

मूलम् - 01

01 शासने शासनं इत्याचक्षते

विश्वास-प्रस्तुतिः - 02

02 शासनप्रधाना हि राजानः, तन्मूलत्वात् सन्धिविग्रहयोः

मूलम् - 02

02 शासनप्रधाना हि राजानः, तन्मूलत्वात् सन्धिविग्रहयोः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 03

03 तस्माद् अमात्यसम्पदा उपेतः सर्वसमयविद् आशुग्रन्थश्चारुऽक्षरो लेखनवाचनसमर्थो लेखकः स्यात्

मूलम् - 03

विश्वास-प्रस्तुतिः - 04

04 सोऽव्यग्रमना राज्ञः सन्देशं श्रुत्वा निश्चितार्थं लेखं विदध्यात् देशाइश्वर्यवंशनामधेय उपचारं ईश्वरस्य, देशनामधेय उपचारं अनीश्वरस्य

मूलम् - 04

विश्वास-प्रस्तुतिः - 05

05ab जातिं कुलं स्थानवयःश्रुतानि कर्म।ऋद्धिशीलान्यथ देशकालौ ।
05chd यौनानुबन्धं च समीक्ष्य कार्ये लेखं विदध्यात् पुरुषानुरूपम्

मूलम् - 05

विश्वास-प्रस्तुतिः - 06

06 अर्थक्रमः सम्बन्धः परिपूर्णता माधुर्यं औदार्यं स्पष्टत्वं इति लेखसम्पत्

मूलम् - 06

विश्वास-प्रस्तुतिः - 07

07 तत्र यथावद् अनुपूर्वक्रिया प्रधानस्यार्थस्य पूर्वं अभिनिवेश इत्यर्थक्रमः

मूलम् - 07

विश्वास-प्रस्तुतिः - 08

08 प्रस्तुतस्यार्थस्यानुपरोधाद् उत्तरस्य विधानं आसमाप्तेरिति सम्बन्धः

मूलम् - 08

08 प्रस्तुतस्यार्थस्यानुपरोधाद् उत्तरस्य विधानं आसमाप्तेरिति सम्बन्धः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 09

09 अर्थपदाक्षराणां अन्यूनातिरिक्तता हेतु।उदाहरणदृष्टान्तैरर्थ उपवर्णनाऽश्रान्तपदता इति परिपूर्णता

मूलम् - 09

विश्वास-प्रस्तुतिः - 10

10 सुख उपनीतचारुऽर्थशब्दाभिधानं माधुर्यम्

मूलम् - 10

10 सुख उपनीतचारुऽर्थशब्दाभिधानं माधुर्यम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 11

11 अग्राम्यशब्दाभिधानं औदार्यम्

मूलम् - 11

11 अग्राम्यशब्दाभिधानं औदार्यम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 12

12 प्रतीतशब्दप्रयोगः स्पष्टत्वं इति

मूलम् - 12

12 प्रतीतशब्दप्रयोगः स्पष्टत्वं इति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 13

13 अकारादयो वर्णाः त्रिषष्टिः

मूलम् - 13

13 अकारादयो वर्णाः त्रिषष्टिः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 14

14 वर्णसङ्घातः पदम्

मूलम् - 14

14 वर्णसङ्घातः पदम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 15

15 तच्चतुर्विधं नामाख्यात उपसर्गनिपाताश्च इति

मूलम् - 15

15 तच्चतुर्विधं नामाख्यात उपसर्गनिपाताश्च इति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 16

16 तत्र नाम सत्त्वाभिधायि

मूलम् - 16

16 तत्र नाम सत्त्वाभिधायि

विश्वास-प्रस्तुतिः - 17

17 अविशिष्टलिङ्गं आख्यातं क्रियावाचि

मूलम् - 17

17 अविशिष्टलिङ्गं आख्यातं क्रियावाचि

विश्वास-प्रस्तुतिः - 18

18 क्रियाविशेषकाः प्रादय उपसर्गाः

मूलम् - 18

18 क्रियाविशेषकाः प्रादय उपसर्गाः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 19

19 अव्ययाश्चादयो निपाताः

मूलम् - 19

19 अव्ययाश्चादयो निपाताः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 20

20 पदसमूहो वाक्यं अर्थपरिसमाप्तौ

मूलम् - 20

20 पदसमूहो वाक्यं अर्थपरिसमाप्तौ

विश्वास-प्रस्तुतिः - 21

21 एकपदावरः त्रिपदपरः परपदार्थानुपरोधेन वर्गः कार्यः

मूलम् - 21

21 एकपदावरः त्रिपदपरः परपदार्थानुपरोधेन वर्गः कार्यः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 22

22 लेखपरिसंहरणार्थ इतिशब्दो वाचिकं अस्य इति च

मूलम् - 22

22 लेखपरिसंहरणार्थ इतिशब्दो वाचिकं अस्य इति च

विश्वास-प्रस्तुतिः - 23

23ab निन्दा प्रशंसा पृच्छा च तथाऽऽख्यानं अथार्थना ।
23chd प्रत्याख्यानं उपालम्भः प्रतिषेधोऽथ चोदना

मूलम् - 23

विश्वास-प्रस्तुतिः - 24

24ab सान्त्वं अभ्युपपत्तिश्च भर्त्सनानुनयौ तथा ।
24chd एतेष्वर्थाः प्रवर्तन्ते त्रयोदशसु लेखजाः

मूलम् - 24

विश्वास-प्रस्तुतिः - 25

25 तत्राभिजनशरीरकर्मणां दोषवचनं निन्दा

मूलम् - 25

25 तत्राभिजनशरीरकर्मणां दोषवचनं निन्दा

विश्वास-प्रस्तुतिः - 26

26 गुणवचनं एतेषां एव प्रशंसा

मूलम् - 26

26 गुणवचनं एतेषां एव प्रशंसा

विश्वास-प्रस्तुतिः - 27

27 कथं एतद् इति पृच्छा

मूलम् - 27

27 कथं एतद् इति पृच्छा

विश्वास-प्रस्तुतिः - 28

28 एवम् इत्याख्यानम्

मूलम् - 28

28 एवम् इत्याख्यानम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 29

29 देहि इत्यर्थना

मूलम् - 29

29 देहि इत्यर्थना

विश्वास-प्रस्तुतिः - 30

30 न प्रयच्छामि इति प्रत्याख्यानम्

मूलम् - 30

30 न प्रयच्छामि इति प्रत्याख्यानम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 31

31 अननुरूपं भवतः इत्युपालम्भः

मूलम् - 31

31 अननुरूपं भवतः इत्युपालम्भः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 32

32 मा कार्षीः इति प्रतिषेधः

मूलम् - 32

32 मा कार्षीः इति प्रतिषेधः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 33

33 इदं क्रियताम् इति चोदना

मूलम् - 33

33 इदं क्रियताम् इति चोदना

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34

34 योऽहं स भवान्, यन् मम द्रव्यं तद् भवतः इत्युपग्रहः सान्त्वम्

मूलम् - 34

34 योऽहं स भवान्, यन् मम द्रव्यं तद् भवतः इत्युपग्रहः सान्त्वम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 35

35 व्यसनसाहाय्यं अभ्युपपत्तिः

मूलम् - 35

35 व्यसनसाहाय्यं अभ्युपपत्तिः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 36

36 सदोषं आयतिप्रदर्शनं अभिभर्त्सनम्

मूलम् - 36

36 सदोषं आयतिप्रदर्शनं अभिभर्त्सनम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 37

37 अनुनयः त्रिविधोऽर्थकृतावतिक्रमे पुरुषादिव्यसने च इति

मूलम् - 37

37 अनुनयः त्रिविधोऽर्थकृतावतिक्रमे पुरुषादिव्यसने च इति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 38

38ab प्रज्ञापनाज्ञापरिदानलेखाः तथा परीहारनिसृष्टिलेखौ ।
38chd प्रावृत्तिकश्च प्रतिलेख एव सर्वत्रगश्च इति हि शासनानि

मूलम् - 38

विश्वास-प्रस्तुतिः - 39

39ab अनेन विज्ञापितं एवं आह तद् दीयतां चेद् यदि तत्त्वं अस्ति ।
39chd राज्ञः समीपे वरकारं आह प्रज्ञापना एषा विविधा उपदिष्टा

मूलम् - 39

विश्वास-प्रस्तुतिः - 40

40ab भर्तुराज्ञा भवेद् यत्र निग्रहानुग्रहौ प्रति ।
40chd विशेषेण तु भृत्येषु तद्।आज्ञालेखलक्षणम्

मूलम् - 40

विश्वास-प्रस्तुतिः - 41

41ab यथाऽर्हगुणसम्युक्ता पूजा यत्र उपलक्ष्यते ।
41chd अप्याधौ परिदाने वा भवतः तावुपग्रहौ

मूलम् - 41

विश्वास-प्रस्तुतिः - 42

42ab जातेर्विशेषेषु परेषु चैव ग्रामेषु देशेषु च तेषु तेषु ।
42chd अनुग्रहो यो नृप्तेर्निदेशात् तज्ज्ञः परीहार इति व्यवस्येत्

मूलम् - 42

विश्वास-प्रस्तुतिः - 43

43ab निसृष्टिस्थाऽऽपना कार्यकरणे वचने तथा ।
43chd एष वाचिकलेखः स्याद् भवेन्नैसृष्टिकोऽपि वा

मूलम् - 43

विश्वास-प्रस्तुतिः - 44

44ab विविधां दैवसम्युक्तां तत्त्वजां चैव मानुषीम् ।
44chd द्विविधां तां व्यवस्यन्ति प्रवृत्तिं शासनं प्रति

मूलम् - 44

विश्वास-प्रस्तुतिः - 45

45ab दृष्ट्वा लेखं यथातत्त्वं ततः प्रत्यनुभाष्य च ।
45chd प्रतिलेखो भवेत् कार्यो यथा राजवचः तथा

मूलम् - 45

विश्वास-प्रस्तुतिः - 46

46ab यत्र ईश्वरांश्चाधिकृतांश्च राजा रक्षा उपकारौ पथिकार्थं आह ।
46chd सर्वत्रगो नाम भवेत् स मार्गे देशे च सर्वत्र च वेदितव्यः

मूलम् - 46

विश्वास-प्रस्तुतिः - 47

47 उपायाः साम उपप्रदानभेददण्डाः

मूलम् - 47

47 उपायाः साम उपप्रदानभेददण्डाः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 48

48 तत्र साम पञ्चविधं - गुणसङ्कीर्तनं, सम्बन्ध उपाख्यानं, परस्पर उपकारसन्दर्शनं, आयतिप्रदर्शनं, आत्म उपनिधानं इति

मूलम् - 48

विश्वास-प्रस्तुतिः - 49

49 तत्राभिजनशरीरकर्मप्रकृतिश्रुतद्रव्यादीनां गुणग्रहणं प्रशंसा स्तुतिर्गुणसङ्कीर्तनम्

मूलम् - 49

विश्वास-प्रस्तुतिः - 50

50 ज्ञातियौनमौखस्रौवकुलहृदयमित्रसङ्कीर्तनं सम्बन्ध उपाख्यानम्

मूलम् - 50

50 ज्ञातियौनमौखस्रौवकुलहृदयमित्रसङ्कीर्तनं सम्बन्ध उपाख्यानम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 51

51 स्वपक्षपरपक्षयोरन्योन्य उपकारसङ्कीर्तनं परस्पर उपकारसन्दर्शनम्

मूलम् - 51

51 स्वपक्षपरपक्षयोरन्योन्य उपकारसङ्कीर्तनं परस्पर उपकारसन्दर्शनम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 52

52 अस्मिन्न् एवं कृत इदं आवयोर्भवति इत्याशाजननं आयतिप्रदर्शनम्

मूलम् - 52

52 अस्मिन्न् एवं कृत इदं आवयोर्भवति इत्याशाजननं आयतिप्रदर्शनम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 53

53 योऽहं स भवान्, यन् मम द्रव्यं तद् भवता स्वकृत्येषु प्रयोज्यताम् इत्यात्म उपनिधानम् । इति

मूलम् - 53

विश्वास-प्रस्तुतिः - 54

54 उपप्रदानं अर्थ उपकारः

मूलम् - 54

54 उपप्रदानं अर्थ उपकारः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 55

55 शङ्काजननं निर्भर्त्सनं च भेदः

मूलम् - 55

55 शङ्काजननं निर्भर्त्सनं च भेदः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 56

56 वधः परिक्लेशोऽर्थहरणं दण्डः । इति

मूलम् - 56

56 वधः परिक्लेशोऽर्थहरणं दण्डः । इति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 57

57 अकान्तिर्व्याघातः पुनर्।उक्तं अपशब्दः सम्प्लव इति लेखदोषः

मूलम् - 57

57 अकान्तिर्व्याघातः पुनर्।उक्तं अपशब्दः सम्प्लव इति लेखदोषः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 58

58 तत्र कालपत्त्रकं अचारुविषं अविरागाक्षरत्वं अकान्तिः

मूलम् - 58

58 तत्र कालपत्त्रकं अचारुविषं अविरागाक्षरत्वं अकान्तिः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 59

59 पूर्वेण पश्चिमस्यानुपपत्तिर्व्याघातः

मूलम् - 59

59 पूर्वेण पश्चिमस्यानुपपत्तिर्व्याघातः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 60

60 उक्तस्याविशेषेण द्वितीयं उच्चारणं पुनर्।उक्तम्

मूलम् - 60

60 उक्तस्याविशेषेण द्वितीयं उच्चारणं पुनर्।उक्तम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - 61

61 लिङ्गवचनकालकारकाणां अन्यथाप्रयोगोऽपशब्दः

मूलम् - 61

61 लिङ्गवचनकालकारकाणां अन्यथाप्रयोगोऽपशब्दः

विश्वास-प्रस्तुतिः - 62

62 अवर्गे वर्गकरणं चावर्गक्रिया गुणविपर्यासः सम्प्लवः । इति

मूलम् - 62

62 अवर्गे वर्गकरणं चावर्गक्रिया गुणविपर्यासः सम्प्लवः । इति

विश्वास-प्रस्तुतिः - 63

63ab सर्वशास्त्राण्यनुक्रम्य प्रयोगं उपलभ्य च ।
63chd कौटिल्येन नर इन्द्रार्थे शासनस्य विधिः कृतः (इति)

मूलम् - 63