राग-काले विशालयन्त्य् एव जघनं मृगी संविशेद् उच्चरते। ॥२।६।१॥
अवह्रासयन्तीव हस्तिनी नीच-रते। ॥२।६।२॥
न्याय्यो यत्र योगस् तत्र समपृष्ठम्। ॥२।६।३॥
आभ्यां बडवा व्याख्याता। ॥२।६।४॥
तत्र जघनेन नायकं प्रतिगृह्णीयात्। ॥२।६।५॥
अपद्रव्याणि च स-विशेषं नीचरते। ॥२।६।६॥
[१] उत्फुल्लकं [२] विजृम्भितकम् [३] इन्द्राणिकं चेति त्रितयं मृग्याः प्रायेण। ॥२।६।७॥
शिरो विनिपात्योर्ध्वं जघनम् [१] उत्फुल्लकम्। ॥२।६।८॥
तत्रापसारं दद्यात्। ॥२।६।९॥
अ-नीचे सक्थिनी((१९)) तिर्यग् अवसज्य प्रतीछेद् इति [२] विजृम्भितकम्। ॥२।६।१०॥
पार्श्वयोः समम् ऊरू विन्यस्य पार्श्वयोर् जानुनी निदध्याद् इत्य् अभ्यास-योगाद् [३] इन्द्राणी। ॥२।६।११॥
तयोच्चतर-रतस्यापि परिग्रहः। ॥२।६।१२॥
सम्पुटेन प्रतिग्रहो नीच-रते। ॥२।६।१३॥
एतेन नीच-तर-रते ऽपि हस्तिन्याः। ॥२।६।१४॥
[१] सम्पुटकं [२] पीडितकं [३] वेष्टितकं [४] बाडवकम् इति। ॥२।६।१५॥
ऋजु-प्रसारिताव् उभाव् अप्य् उभयोः चरनाव् इति [१] सम्पुटः। ॥२।६।१६॥
स द्वि-विधः ण् पार्श्व-सम्पुट उत्तान-सम्पुटाश् च। तथा कर्म-योगात्। ॥२।६।१७॥
पार्श्वेण तु शयानो दक्षिणेन नारीम् अधिशयीतेति सार्वत्रिकम् एतत्। ॥२।६।१८॥
सम्पुटक-प्रयुक्त-यन्त्रेणैव दृढम् ऊरू पीडयेद् इति [२] पीडितकम्। ॥२।६।१९॥
ऊरू व्यत्यस्येद् इति [३] वेष्टितकम्। ॥२।६।२०॥
बडवेव निष्ठुरम् अवगृह्णीयाद् इति [४] बाडवकम् आभ्यासिकम्। ॥२।६।२१॥
तद् आन्ध्रीषु प्रायेण। इति संवेशन-प्रकारा बाभ्रवीयाः। ॥२।६।२२॥
सौवर्णनाभास् तु। ॥२।६।२३॥
उभाव् अप्य् ऊरू ऊर्ध्वाव् इति तद् भुग्नकम्((२०))। ॥२।६।२४॥
चरणाव् ऊर्ध्वं नायको ऽस्या धारयेद् इति जृम्भितकम्। ॥२।६।२५॥
तत्-कुञ्चिताव् उत्पीडितकम्। ॥२।६।२६॥
तद् एकस्मिन् प्रसारिते ऽर्ध-पीडितकम्। ॥२।६।२७॥
नायकस्यांस एको द्वितीयकः प्रसारित इति पुनः पुनर् व्यत्यासेन वेणु-दारितकम्। ॥२।६।२८॥
एकः शिरस उपरि गच्छेद् द्वितीयः प्रसारित इति शूलचितकम् आभ्यासिकम्। ॥२।६।२९॥
सङ्कुचितौ स्वस्ति-देशे निदध्याद् इति कार्कटकम्। ॥२।६।३०॥
ऊर्ध्वाव् ऊरू व्यत्यस्येद् इति पीडितकम्। ॥२।६।३१॥
जङ्घा-व्यत्यासेन पद्मासनवत्। ॥२।६।३२॥
पृष्ठं परिष्वजमानायाः पराङ्मुखेण परावृत्तकम् आभ्यासिकम्॥२।६।३४ जले च संविष्टोपविष्ट-स्थितात्मकांश् चित्रान् योगान् उपलक्षयेत्। तथा सु-करत्वाद् इति सुवर्णनाभः। ॥२।६।३३॥
वार्तं तु तत्। शिष्टैर् अपस्मृतत्वाद् इति वात्स्यायनः। ॥२।६।३५॥