११ निक्षेपः

[११।]प्।१२०)

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।१

ऋणादानं प्रयोगादि-
दापनान्तं प्रकीर्तितम्।
निक्षेपस्याधुना सम्यग्-
विधानं श्रूयताम् इति ॥ ११।१ ॥

मूलम् - ११।१

ऋणादानं प्रयोगादि-
दापनान्तं प्रकीर्तितम्।
निक्षेपस्याधुना सम्यग्-
विधानं श्रूयताम् इति ॥ ११।१ ॥

[११।१ औपनिधिकम्]प्।१२०)

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।२

अनाख्यातं व्यवहितम्
असङ्ख्यातम् अदर्शितम्।
मुद्राङ्कितं च यद् दत्तं
तदोपनिधिकं स्मृतम् ॥ ११।२ ॥

मूलम् - ११।२

अनाख्यातं व्यवहितम्
असङ्ख्यातम् अदर्शितम्।
मुद्राङ्कितं च यद् दत्तं
तदोपनिधिकं स्मृतम् ॥ ११।२ ॥

११।२ न्यास-स्वरूपम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।३

राज-चौराराति-भयाद्
दायादानां च वञ्चनात्।
स्थाप्यते ऽन्य-गृहे द्रव्यं
न्यासस् तत् परिकीर्तितम् ॥ ११।३ ॥

मूलम् - ११।३

राज-चौराराति-भयाद्
दायादानां च वञ्चनात्।
स्थाप्यते ऽन्य-गृहे द्रव्यं
न्यासस् तत् परिकीर्तितम् ॥ ११।३ ॥

११।३ स्थापन-प्रकारः

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।४

स्थानं गृहं स्थलं चैव
तद् ऋणं विविधान् गुणान्।
सत्यं शौचं बन्धु-जनं
परीक्ष्य स्थापयेन् निधिम् ॥ ११।४ ॥

मूलम् - ११।४

स्थानं गृहं स्थलं चैव
तद् ऋणं विविधान् गुणान्।
सत्यं शौचं बन्धु-जनं
परीक्ष्य स्थापयेन् निधिम् ॥ ११।४ ॥

११।४ तस्य द्वैविध्यम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।५

स पुनर् द्विविधः प्रोक्तः
साक्षि-मानितरस् तथा।
प्रतिदानं तथैवास्य
प्रत्ययः स्याद् विपर्यये ॥ ११।५ ॥

मूलम् - ११।५

स पुनर् द्विविधः प्रोक्तः
साक्षि-मानितरस् तथा।
प्रतिदानं तथैवास्य
प्रत्ययः स्याद् विपर्यये ॥ ११।५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।६

समाक्षिकं रहो-दत्तं
द्विविधं तद् उदाहृतम्।
पुत्रवत् परिपाल्यं तु
विनश्यत्य् अनवेक्षया ॥ ११।६ ॥

मूलम् - ११।६

समाक्षिकं रहो-दत्तं
द्विविधं तद् उदाहृतम्।
पुत्रवत् परिपाल्यं तु
विनश्यत्य् अनवेक्षया ॥ ११।६ ॥

११।५ निक्षेपादि-रक्षणं यत्नेन कर्तव्यम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।७

ददतो यद् भवेत् पुण्यं
हेम-कुप्याम्बरादिकम्।
तत् स्यात् पालयतो न्यासं
तथा च शरणागतम् ॥ ११।७ ॥

मूलम् - ११।७

ददतो यद् भवेत् पुण्यं
हेम-कुप्याम्बरादिकम्।
तत् स्यात् पालयतो न्यासं
तथा च शरणागतम् ॥ ११।७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।८

भर्तुर् द्रोहे यथा नार्याः
पुंसः पुत्र-सुहृद्-वधे।
दोषो भवेत् तथा न्यासे
भक्षितोपेक्षिते नृणाम् ॥ ११।८ ॥

मूलम् - ११।८

भर्तुर् द्रोहे यथा नार्याः
पुंसः पुत्र-सुहृद्-वधे।
दोषो भवेत् तथा न्यासे
भक्षितोपेक्षिते नृणाम् ॥ ११।८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।९

न्यास-द्रव्यं न गृह्णीयात्
तन्-नाशस् त्व् अयशः-करः।
गृहीतं पालयेद् यत्नात्
सकृद्-याचितम् अर्पयेत् ॥ ११।९ ॥

मूलम् - ११।९

न्यास-द्रव्यं न गृह्णीयात्
तन्-नाशस् त्व् अयशः-करः।
गृहीतं पालयेद् यत्नात्
सकृद्-याचितम् अर्पयेत् ॥ ११।९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।१०

स्थापितं येन विधिना
येन यच् च विभावितम्।
तथैव तस्य दातव्यम्
अदेयं प्रत्यनन्तरम् ॥ ११।१० ॥

मूलम् - ११।१०

स्थापितं येन विधिना
येन यच् च विभावितम्।
तथैव तस्य दातव्यम्
अदेयं प्रत्यनन्तरम् ॥ ११।१० ॥

११।६ निक्षेप-नाशे व्यवस्था

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।११

देव-राजोपघातेन
यदि तन् नाशम् आप्नुयात्।
ग्रहीतृ-द्रव्य-सहितं
तत्र दोषो न विद्यते ॥ ११।११ ॥

मूलम् - ११।११

देव-राजोपघातेन
यदि तन् नाशम् आप्नुयात्।
ग्रहीतृ-द्रव्य-सहितं
तत्र दोषो न विद्यते ॥ ११।११ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।१२

भेदेनोपेक्षया न्यासं
ग्रहीता यदि नाशयेत्।
याच्यमानो न दद्याद् वा
दाप्यस् तत् सोदयं भवेत् ॥ ११।१२ ॥

मूलम् - ११।१२

भेदेनोपेक्षया न्यासं
ग्रहीता यदि नाशयेत्।
याच्यमानो न दद्याद् वा
दाप्यस् तत् सोदयं भवेत् ॥ ११।१२ ॥

११।७ तस्य भोग-दण्डः

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।१३

न्यास-द्रव्येण यः कश्चित्
साधयेत् कार्यम् आत्मनः।
दण्ड्यः स राज्ञो भवति
दाप्यस् तच् चापि सोदयम् ॥ ११।१३ ॥

मूलम् - ११।१३

न्यास-द्रव्येण यः कश्चित्
साधयेत् कार्यम् आत्मनः।
दण्ड्यः स राज्ञो भवति
दाप्यस् तच् चापि सोदयम् ॥ ११।१३ ॥

११।८ अपह्नवे निर्णयः

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।१४

गृहीत्वापह्नुते यश् च
साक्षिभिः शपथेन वा।
विभाव्य दापयेन् न्यासं
तत् समं विनयं तथा ॥ ११।१४ ॥

मूलम् - ११।१४

गृहीत्वापह्नुते यश् च
साक्षिभिः शपथेन वा।
विभाव्य दापयेन् न्यासं
तत् समं विनयं तथा ॥ ११।१४ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।१५

रहो दत्ते निधौ यत्र
विसंवादः प्रजायते।
विभावकं तत्र दिव्यम्
उभयोर् अपि च स्मृतम् ॥ ११।१५ ॥

मूलम् - ११।१५

रहो दत्ते निधौ यत्र
विसंवादः प्रजायते।
विभावकं तत्र दिव्यम्
उभयोर् अपि च स्मृतम् ॥ ११।१५ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।१६

मिथो दायः कृतो येन
गृहीतो मिथ एव वा।
मिथ एव प्रदातव्यो
यथा दायस् तथा ग्रहः ॥ ११।१६ ॥

मूलम् - ११।१६

मिथो दायः कृतो येन
गृहीतो मिथ एव वा।
मिथ एव प्रदातव्यो
यथा दायस् तथा ग्रहः ॥ ११।१६ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।१७

समुद्रे नाप्नुयात् किञ्चिद्
यदि तस्मान् न संहरेत् ॥ ११।१७ ॥

मूलम् - ११।१७

समुद्रे नाप्नुयात् किञ्चिद्
यदि तस्मान् न संहरेत् ॥ ११।१७ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।१८

अन्वाहिते याचितके
शिल्पि-न्यासे सबन्धके।
एष एवोदितो धर्मस्
तथा च शरणागते ॥ ११।१८ ॥

मूलम् - ११।१८

अन्वाहिते याचितके
शिल्पि-न्यासे सबन्धके।
एष एवोदितो धर्मस्
तथा च शरणागते ॥ ११।१८ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।१९

यस् तु संस्क्रियते न्यासो
दिवसैः परिनिष्ठितैः।
तद् ऊर्ध्व स्थापयञ् शिल्पी
दाप्यो दैव-हतो ऽपि तत् ॥ ११।१९ ॥

मूलम् - ११।१९

यस् तु संस्क्रियते न्यासो
दिवसैः परिनिष्ठितैः।
तद् ऊर्ध्व स्थापयञ् शिल्पी
दाप्यो दैव-हतो ऽपि तत् ॥ ११।१९ ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११।२०

याचितं स्वाम्य्-अनुज्ञातं
प्रददन् नापराध्नुयात् ॥ ११।२० ॥

मूलम् - ११।२०

याचितं स्वाम्य्-अनुज्ञातं
प्रददन् नापराध्नुयात् ॥ ११।२० ॥