कल्पान्तरे विश्वासटिप्पन्यः

विश्वास-प्रस्तुतिः

अथ गर्भाधानम् ।

तत्राद्ये रजोदर्शने दुष्टवारर्क्षतिथ्यादौ शान्तिं मत्कृतशान्तिरत्नोक्तविधिना कृत्वा, आद्यरात्रिचतुष्टयवर्जं समरात्रिषु मत्कृतनिर्णयसिन्धाव् उक्ते काले तत् कार्यम् । कर्ता सभार्यो देशकालौ स्मृत्वा

अस्यां मम भार्यायां जनिष्यमाणसर्वगर्भाणां बीजगर्भसमुद्भवैनोनिबर्हणद्वारा श्रीपरमेश्वरप्रीत्यर्थं गर्भाधानं करिष्ये

इत्य् उक्त्वा, तदङ्गतया गणेशपूजापुण्याहवाचनमातृकापूजानान्दीश्राद्धानि प्राग्वत् कृत्वालङ्कृतो नववस्त्रं धृत्वाश्वगन्धारसं दूर्वारसं भार्यादक्षिणनासाबिले सेचयेत् । नीराजितः सूर्यं नमस्कुर्यात् । ततो रात्रौ शय्यायां

विष्णवे नमः । एवं त्वष्ट्रे नमः । प्रजापतये नमः । धात्रे नमः । सिनीवाल्यै नमः । सरस्वत्यै नमः । अश्विभ्यां नमः । पर्जन्याय नमः ।

इति योनिम् अभिमृश्य स्त्रियं गत्वा ऋतौ स्नायात् । स्त्रिया न स्नानम् । अनृतौ मूत्रवच् छौचाचमने ।

इति गर्भाधानम् ।

मूलम्

अथ गर्भाधानम् ।

अस्यां मम भार्यायां जनिष्यमाणसर्वगर्भाणां बीजगर्भसमुद्भवैनोनिबर्हणद्वारा श्रीपरमेश्वरप्रीत्यर्थं गर्भाधानं करिष्ये

विष्णवे नमः । एवं त्वष्ट्रे नमः । प्रजापतये नमः । धात्रे नमः । सिनीवाल्यै नमः । सरस्वत्यै नमः । अश्विभ्यां नमः । पर्जन्याय नमः ।

इति गर्भाधानम् ।

मराठी

आतां गर्भाधान साङ्गतो.

यान्त, प्रथमरजोदर्शनकाली दुष्ट वार¹, दुष्ट नक्षत्र², दुष्ट तिथि³, दुष्ट मास⁴ याञ्च्या दोष परिहारार्थ भुवनेश्वरीशान्ति करावी.

या शान्तीचा प्रयोग, मी केलेल्या शान्तिरत्न नांवाच्या ग्रन्थाम्त साङ्गितलेल्या विधीने करून, रजोदर्शनापासून पहिल्या चार रात्रि सोडून पुढे सम रात्रीञ्चेठायीं मी केलेल्या निर्णयसिन्धूत साङ्गितलेल्या कालीं गर्भाधान करावे. ते असे की,-कर्त्याने स्वस्त्रीसहवर्तमान मङ्गलस्नान करून कुङ्कुमतिलक लावून पूर्ववत्-(पृ० ७४ टी० ३ येथे साङ्गितल्याप्रमाणे ) देशकालादि स्मरण करून;-

अस्यां मम भार्यायां जनिष्यमाणसर्वगर्भाणां बीजगर्भसमुद्भवैनोनिबर्हणद्वारा श्रीपरमेश्वरप्रीत्यर्थं गर्भाधानं करिष्ये ।

ह्मणून उदक सोडून, तदङ्गतया “गणपतिपूजनपुण्याहवाचनमातृकापूजननान्दीश्राद्धानि करिष्ये” । ह्मणून आणखी उदक सोडून पूर्ववत् गणेशादिकाञ्चे पूजन करून, अलङ्कार, नवीन वस्त्रे भूषणे वगैरे धारण करून, अश्वगन्धा (आसन्ध, माका), व दूर्वा याञ्चा रस स्त्रीच्या उजव्या नाकपुडीत पिळावा. नन्तर सुवासिनी स्त्रियान्नी उभयताम्स ओवाळले असता, त्यान्नी सूर्यास नमस्कार करून,

यस्य स्मृत्या च नामोक्त्या तपोयज्ञक्रियादिषु ॥
न्यू[[नू??]]नं सम्पूर्णतां याति सद्यो वन्दे तमच्युतम् ॥ १ ॥
मन्त्रहीनं क्रिया हीनं भक्तिहीनं सुरेश्वर ॥
यत्कृतं तु मया देव परिपूर्णं तदस्तु मे ।

हे ह्मणून कर्म ईश्वरार्पण करावे. असें दिवसास करून, रात्रौ शय्येवर स्त्री निजली असताम्,

विष्णवे नमः। त्वष्ट्रे नमः । प्रजापतये नमः । धात्रे नमः । सिनीवाल्यै नमः । सरस्वत्यै नमः । अश्विभ्यां नमः । पर्जन्याय नमः

असें ह्मणून योनिस्पर्श करून नन्तर, स्त्रीसङ्ग करावा. त्याम्त ऋतुकाली (रजोदर्शनापासून सोळा रात्रीम्पर्यम्त) स्त्रीगमन केल्यास, पुरुषाने स्नान⁵ करावें ह्मणजे तो शुद्ध होतो.

स्त्रीने स्नान करूं नये. ऋतुकाल नसतां मूत्रवत् उदकानें शुद्धी करून आचमन करावेम्.

इति श्रीशूद्रकमलाकरे गर्भाधानप्रयोगः ॥

रजोदर्शन कोणत्या वारी शुभ, व अशुभ ते पुढे लिहिल्याप्रमाणे समजावें.-रविवारी रजोदृष्टा झाल्यास रोगिणी, सोमवारी पतिव्रता, मङ्गळवारी दुःख भोगणारी, बुधवारी पुत्रवती, गुरुवारी भाग्यवती, शुक्रवारी पतिव्रता, शनिवारी क्लेश भोगणारी होते; अशी सात वाराञ्ची फलें मदनरत्नाम्त नारदाने साङ्गितली आहेत. याम्त रवि, मङ्गळ व शनि हे वार निन्द्य होत. ↩︎
भरणी, कृत्तिका, आर्दा, आश्लेषा, मघा, पूर्वा, उत्तरा, हस्त, विशाखा, आणि ज्येष्ठा, हीं नक्षत्रे प्र. थमरजोदर्शनी अनिष्ट फल देणारी होत; असें वसिष्ठाचे मत आहे. ↩︎
प्रतिपदा, ४१६।९।१२।१४।१५ या तिथि प्रथमरजोदर्शनास अनिष्ट होत. ज्योतिनिबन्धाम्त पसि. छाने अमावास्याही वर्ज केली आहे. याशिवाय विष्कम्भ, गण्ड, अतिगण्ड, शूल, व्याघात, वज्र, परिघाचे पूर्वार्ध, वैधृति, व्यतीपात हे योग, व विष्टी, प्रहण, रात्र, तीन सन्ध्याकाल, अपराज (दिवसाचा ४ था भाग) या काली, व स्त्री निजली असताम्, फाटके, ताम्बडे, निळे, व चित्रविचित्र, रङ्गित, यान्तून कोणत्याहि प्रकारचे वस्त्र नेसली असताम्, नग्नपणी, परक्याच्या घरान्त, बापाच्या व सासऱ्याच्या गांवांहून इतर गांवीम्, प्रथमरजो दर्शन झाल्यास अनिष्टफलप्रद होय, तसेच झाडणी, लाङ्कड, अग्नि, सूप, गवत, ही हाताम्त असतां रजो दर्शन होईल तर, ती स्त्री निश्चयाने जारिणी होईल, असें गर्गाचार्याचे मत आहे. जो रक्तस्राव होईल तो अल्प, अधिक, किंवा निळ्या रङ्गाचा झाल्यास अशुभकारक होय. त्या वेळी नेसलेल्या वस्त्रावर विषम- (१। ३१५ इत्यादि) बिन्दु पडल्यास पुत्र, व सम-(२।४।६ इ.) असल्यास कन्या, असं फल देणारे होत, असे व सिष्ठमत आहे. याविषयी प्रत्येक तिथि, वार, व नक्षत्रादिकाञ्ची निरनिराळी फलेम्, व तद्दोषपरिहारार्थ शौ नकोक्त, व नारदोक्त शान्ति वगैरे निर्णयसिन्धूम्त साङ्गितले आहे, परन्तु ते विस्तरभयास्तव येथे साङ्गि तले नाही. पाहिजे असल्यास निर्णयसिन्धु प० ३ पूर्वार्धगर्भाधानप्रकरण पहा. ↩︎
चैत्र ज्येष्ट भाषाढ भाद्रपद कार्तिक पौष हे महिने प्रथमरजोदर्शनाविषयी अशुभकारक आहेत, असे ज्योतिर्निबन्धाम्त वसिष्ठवचन आहे. ↩︎
येथे पुरुषास स्नान करण्याविषयी आणि स्त्रीस न करण्याविषयी साङ्गितले आहे; त्याचे मळवचन प राशरस्मृतीत आहे तें-“शयनादुत्थिता नारी शुचिः स्यादशुचिः पुमान्” शयनावरून उठल्यावर पुरुष अशुचि होतो, व स्त्री शुद्ध होते. ↩︎