४७ अश्वत्थोपनयनम्

अथपूर्तकमलाकरे अश्वत्थोपनयनम् तच्चवर्णैःक्रमेणवृक्षस्थापनादष्टमे

एकादशेद्वादशेवर्षे उपनयनोक्तमुहूर्तेपूर्वाह्णेकार्यम्

शूद्रस्थापिताश्चत्थेपौराणिकमन्त्रैरारामप्रतिष्ठामात्रंकार्यंनोपनयनम् अथप्रयोगः

कर्तादेशकालौसंकिर्त्यसर्वपापक्षयकुलकोतिसमुद्धरणपूर्वकविष्णुसायुज्यप्राप्तिकामोऽश्वत्थोपनयनंकरिष्ये

इति संकीरत्यसर्वपापक्षयकुलकोटिसमुद्धरनपूर्वकविष्णुसायुज्यप्राप्तिकामोऽश्वत्थोपनयनंकरिष्ये

इति संकल्प्यनान्दीश्राद्धान्ते आचार्यवृणुयात् आचार्यःपञ्चामृतैः

शुद्धोदकैःसर्वौशधिजलैश्चाश्वत्थमभिषिञ्चयपिष्ठतकेनालंकृतत्पूर्वस्थण्डिलेऽग्निप्रतिष्ठाप्यान्वाधाने

अग्निंव अयुंसूर्यत्रिरग्निंपवमानंप्रजापतिंद्विरोषधीरनस्पतिंपिप्पल्म्प्रजापतिंचपालाशसमिच्चर्वाज्यैः

प्रत्येकमेकैकयाहुत्या शेषेणेत्यादि अष्टचत्वारींशन्मुष्टीनांतूष्णींनिर्वापप्रोक्षणे

श्रपणाद्याज्यभागान्तेयुवं वस्त्राणीत्यश्वत्थ्म्वस्त्रयुग्मेनावेष्ट्ययज्ञोपवीतमितियज्ञोपवीतंदत्त्वाप्रावेपामेतिमेकलांतरिरावेश्ट्य अजिनंदण्डं

चतूष्णींदत्त्वा अश्वत्थेव इत्यृचागन्धपुष्पैःसंपूज्यदेवस्यत्वेतिमन्त्रान्तेहस्तंगृह्णाम्यश्वत्थेतिस्पृष्ट्वासप्रणवव्याह्रतिकागायत्रीत्रिर्जपित्वा

अश्वत्थेवोनिशदनसूक्तेन व्याह्रतिभिश्चाश्वत्थ्म्स्थापयामीतिस्वर्णशलाकयास्पृश्ट्वाऽऽज्यपलाशसमिच्चरुभिःप्रत्येकं

द्वादशमन्त्रैर्द्वादशाहुतीर्जुहुयात मन्त्रस्तु भूह्स्वाहा अग्नय इदं० । भुवःस्वा० वायव० । स्वःस्वा० सूर्याये० ।

अग्ना आयूंषि० अग्नि ऋषिः अग्नेपवस्वस्वेतित्रिभिरगयेपवमानायेदं० । प्रजापतेनत्व० प्रजापतय० ।

औषधयःसंवदन्त० अश्वत्थेहो० ओषधीभ्य इदं० । वनस्पतेशत० वनस्पतय इ० । द्वासुपर्णा० पिप्पलायेदं० ।

समस्तव्याह्रतिभिःप्रजापतय इदं० स्विष्टकृदादिहोमशेषंसमाप्याश्वत्थेव इति गन्धपुष्पधूपदीपनैवेद्यफलताम्बूलाद्यैः

संपूज्याश्वत्थंस्पृष्ट्वाचार्यायगामन्येभ्योदक्षिणांदत्त्वाश्वत्थवस्त्रादिकमाचार्यायदत्त्वाष्टौविप्रान्‌भोजयेदिति ॥