०३ उपनयनम्

उपनयनंनाम आचार्यसमीपनयनाङ्गकोगायत्र्युपदेशप्रधानकः कर्मविशेषः उपनयनपदस्ययोगरूढत्वात्

तत्राधिकारिणः पितैवोपनयेत्पुत्रंतदभावेपितुःपिता । तदभावेपितुर्भ्रातातदभावेतुसोदरः १

तदभावेसगोत्रसपिण्डाः तदभावेमातुलादयोऽसगोत्रसपिण्डाः तदभावे असपिण्डसगोत्रजाः

एते च कुमारापेक्षयावयोज्येष्ठांविवक्षिताः कनिष्ठकर्तृकोपनयनस्यनिषिद्धत्वात

सर्वाभावेश्रोत्रियःजन्मनाब्राह्मणेज्ञेयःसंस्कारैर्द्विज उच्यते । विद्वत्वाच्चपिविप्रत्वं तिभिःश्रोत्रि उच्यते १

कृच्छ्रत्रयंचोपनेतात्रीन्‌कृच्छ्रांश्चबटुश्चरेत् ।

गायत्र्याद्वादशाधिकसहस्त्रजपश्चोपनयनेऽत्राधिकारसिद्ध्यर्थंकार्यः केचिद्‌द्वादशसाहस्त्रीजपन्ति ॥