“ षाङ्-गुण्याद् वासुदेवः पर इति स भवान् मुक्त-भोग्यो, बलाढ्यात्
बोधात् सङ्कर्षणस् त्वं हरसि, वितनुषे शास्त्रम्, ऐश्वर्य-वीर्यात् । प्रद्युम्नस्, सर्ग-धर्मो नयसि च भगवन् ! शक्ति-तेजो ऽनिरुद्धो
बिभ्राणः पासि तत्त्वं, गमयसि च तथा व्यूह-रङ्गाधिराज!'
वासुदेवः
परः, परमेष्ठी।
सङ्कर्षणः
- प्रधानगुणौ - ज्ञानं, बलम्
- हरः, शास्त्र-निर्वाहकः,
प्रद्युम्नः
- प्रधानगुणौ - वीर्यैश्वर्यमयः
- सर्ग-धर्मः, शास्त्रार्थ-निर्वाहकः
अनिरुद्धः
- प्रधानगुणौ - तेजः, शक्तिः
- भर्ता, शास्त्रादि-फल-निर्वाहकः
एभ्यः केशवादीनाम् अवान्तरव्यूहानाम् उद्भवः।
५-भूत-सम्बन्धः
गौडीय-भूत-शुद्धि-प्रयोगम् वीक्ष्य +एतावान् ऊहः - आकाशः → परमेष्ठी वासुदेवः, वायुः → सङ्कर्षणः, अग्निः → प्रद्युम्नः, आपः → अनिरुद्धः, पृथ्वी → नारायणः।
एवं सृष्टौ सहकुर्वन्ति।
भावना-सम्बन्धः
वासुदेवः+++(=feeling)+++, सङ्कर्षणः+++(=willing)+++, प्रद्युम्नः+++(=knowing)+++, अनिरुद्धः+++(=acting)+++।
स्रोतांसि
- अहिर्बुध्न्यसंहितायाम् ५
अवतार-सम्बन्धः
The identification of the supreme deities of the sAtvata tradition with their earthly incarnates is seen right from the earliest extant texts mentioning them. - MT