नित्यार्चन-विधानम्

TODO: परिष्कार्यम्

श्री वैखानस भगवच्छास्त्र ग्रन्थमाला-नित्यार्चना विधानम् श्री श्रीनिवासाय नमः श्री मद्विखनसदेशि केव्रायनमः नित्यार्चना विधानम् श्री वेङ्कटाद्रि निलयः कमला कामुकः पुमान् अभज्ञुर विभूतिस्ते तरङ्गयतु मङ्गळम् ॥ श्री लक्ष्मी वल्लभारम्भां विखनो मुनि मध्यमाम् अस्मदाचार्य पर्यन्तां वन्डे गुरुपरम्पराम् ॥ हरिः ओम्, अथ विष्णोर्नित्यार्चनाविधिं वक्ष्ये - अर्चकः सूत्रोक्त विधिनास्नात्वाचम्य, थृतोर्ध्व पुण्डः धृत प्राणायाम स्सावित्रीं जप्त्या, सन्यामु पास्य, देवादीनद्भिस्तर्पयित्वा, ब्रह्मयज्ञ मौपासनञ्चकृत्वा देवालयङ्गत्वा, “प्रतद्विष्णुस्तवत” इति, प्रदक्षिणं प्रणामपञ्चकृत्वा “ॐ प्रत द्विष्णुस्तवते वीर्याय मृगोनभीमःकुचरो गिरिष्टा"॥ यस्योरुषु त्रिपुविक्रमणे ष्वधिक्षियन्ति भुवनानिविश्वा॥" “बलिपीठस्य पुरतो विमानं प्रपद्य" - इति विमानं प्रणम्य, “विमानं प्रपद्ये, विष्णुमयं प्रपद्ये, देवावासं प्रपद्ये वैकुणोद्भवं प्रपद्ये" “मणिकं प्रपद्य" इति द्वारपालकं प्रणम्य॥ ॐ मणिकं प्रपद्ये, महाबलं प्रपद्ये, विमलं प्रपद्ये, द्वार पालकं प्रपद्ये॥ 1 Scanned by CamScanner “यन्रिकान्निरस्तग्ं रक्ष” इत्यादाय “ॐ निरस्तग्ं रक्षोनिरस्ता मशग्ं सोनिरस्ता अरातयः ससोमोदेवा रक्षध्वम् ॥" “हिरण्यपाणि” मिति कवाटे संयोज्य “ॐ हिरण्यपाणिमूतये सवितारमुपह्वये। सचेत्ता देवतापदम्॥”. “दिवं विवृणो"त्वति कवाटोद्घाटनं कृत्वा। “ॐ दिवं विवृणोतु दिविस्वर्गं पिहितद्वारं विवृणोतु दिव्यन्तरिक्षे देवतानाग्ंसाप्सरोगण मभिदर्शयताम्॥" अन्तरं प्रविश्य, “अतो देवादिना” देवं प्रणम्य। “ॐ अतोदेवा अवन्तुनो यतो विष्णुर्विचक्रमे पृधिव्या स्सप्तधामभिः इदं विष्णुर्विचक्रमे त्रेधानिधधेपदम् समूढमस्य पागंसुरे॥ त्रीणिपदा विचक्रमे विष्णुर्गोपा अदाभ्यः ततो धर्माणि धारयन् । विष्णोः कर्माणि पश्यतयतो व्रतानिपस्पशे इन्द्रस्ययुज्यस्सभा॥ तद्विष्णोः परमम्पदग्ं सदापश्यन्ति सूरयः दीवीवचक्षुराततम् ॥ तद्विप्रासो विपन्यवो जागृवां सस्समिन्दते॥ विष्णोर्यत्परमं पदम्॥ दीपानुदीप्य शिष्येण “धारास्विति” उदकङ्गृहीत्वा! “ॐ धारासु सप्तसुचमान सेषु सरस्सरित्सु परिपूरितेषु” अपोभिगृहत्प्रतिपादयिष्ये गृणोमिधत्ताग्ं सुचिरग्ं सुशर्म॥ “नश्यन्ति जगता" मिति देवस्य निर्माल्यं संशोध्य “नश्यन्ति जगतामितयो निरस्तः परावसुस्सहपाप्मना॥ तमादाय “विष्वक्सेन” मिति विष्वक्सेनमाराध्य ॐ विष्वक्सेनं प्रपद्ये, ॐ शास्त्रं प्रपद्ये ॐ हरं प्रपद्ये, ॐ अमितं प्रपद्ये ॥” Scanned by CamScanner श्री वैखानस भगवच्छास्त्र ग्रन्थमाला-नित्यार्चना विधानम् “अवधूत” मिति गर्भालये सप्रदक्षिणं मार्जन्या सम्मार्जयित्वा “ॐ अवधूतग्ं रक्षो 2. वधूता अरातयः॥अवधूतस्सो स्त्री यो स्मान्वेष्टियंइ्चवयं द्विष्मः अद्भिरभ्युक्ष्योपलिप्य अर्चनपात्र, हविः पात्र धूपदीप पात्रादीनि “शुचीवोहव्ये"ति प्रक्षाळ्य “ॐ शुचीवोहव्या मरुतळ्ळु चीनागं शुचिगहिनो म्यध्वरग्ं शुचिभ्यः ऋतेनसत्यमृतसाप आयञ्च चिजन्मानश्शुचयःपानकाः”॥ विधिना हवींषि पाचयित्वा, पुष्पगन्दाद्यर्चन द्रव्याणिच सम्भृत्य, देवस्य दक्षिणेतिष्ठन्ना सीनोवा * “अप्रकामन्तु भूतानि पिशाचाः प्रेत गुह्यकाः॥ येचात्र निवसनैते देवता भुवि सन्ततम् ॥ आपसर्पन्तु येभूतायेभूता भुवि संस्थिताः येभूता विघ्नकर्तारस्ते गच्चन्त्याज्ञया हरे॥” आचम्य ॥ ॐ आसनमन्रस्य पृधिव्याः मेरुपृष्ठऋषिः सुतलं छन्दः, श्री कूर्मोदेवता, आसने विनियोगः॥ “पृध्वित्वया धृतालोका देवित्वं विष्णुना धृता .त्वञ्चधारय मान्देवि पवित्रं कुरुचासनम् । अशेष जगदाधारमनन्तं कूर्म रूपिणम् आसनस्य विशुद्ध्यर्धमात्मानं तं भजे हरिम् । ॐ अं अनन्तासनायनमः, ॐ यं योगासनाय नमः ॐ विं विमलासनायनमः ॐ रं कूर्मासनाय नमः अर्चकमुखनियमः पूर्वाशा भिमुखं देवमुत्तराभि मुखो ऒर्चयेत् दक्षिणाभिमुखं देवम्पूर्वाशा भि मुखो 2र्चयेत् पश्चिमाभिमुखं देवं दक्षिणाभि मुखोर्चयेत् उत्तराभिमुखं देवं पश्चिमाभि मुखो ऒर्चयेत् ॥” इति. 3 Scanned by CamScanner श्रीवैखानस भगवच्चास्त ग्रन्थमाला - नित्यार्चना विधानम् प्राणानायम्य प्रणवस्य ब्रह्माऋषिः, दैवगायत्री छन्दः परमात्मादेवता, प्राणायामे विनियोगः। ॐ भूः । ॐ भुवः । ओग्ं सुवः ॐ महः । ॐ जनः । ॐ तपः ओग्ं सत्यं। ॐ तत्सवितुर्वरेण्यं भर्गोदेवस्य धीमहि धियो योनः प्रचोदयात् ! ओमापो ज्योतीरसोमृतं ब्रह्म भूर्बुवस्सुवरोम् ॥ हरिः ॐ श्री गोविन्द गोविन्द गोविन्द श्रीमहाविष्णोराज्ञया प्रवर्तमानस्य, अद्यब्रह्मणः, द्वितीयपरार्धे, श्वेतवराहकल्पे, वैवस्वतमन्वन्तरे, कलियुगेप्रधमपादे, जम्बूद्वीपे, भरतवर्षे, भरतखणे, मेरोर्धक्षिणदिग्भागे, श्रीवेङ्कटाचलस्योत्तरदेशे, श्री अहोबल गरुडाचलस्य पूर्वदिग्भागे, श्रीरङ्गस्योत्तरदेशे, कृष्णाकावेर्योर्मद्यदेशे, भगवदालये भगवद्भागवता 2 चार्याणां सन्निधौ, अस्मिन् वर्तमाने व्यावहारिक चान्द्रमानेन संवत्सरे… अयने….. ऋतौ…. मासे ….. पक्षे…… वासर युक्तायां नक्षत्रयुक्तायां शुभयोग शुभकरण एवङ्गुणविशेषण विशिष्टायां अस्यां … शुभतिधौ अस्यदेव देवस्य श्रीमदखिलाब्दिकोटि ब्रह्माण्डनायकस्य श्रीभूसमेतस्य श्रियः पतेःपुरुषो त्तमस्य… स्वामिनः प्रीत्यर्धं अस्मिन्गा मे स्थितानां प्रजानां ब्राह्मणादि सर्ववर्णानां सर्वेषां भक्तजनानाञ्च व्याधिचोर दुर्भिक्ष अनावृष्टि राजबाधादि सर्वोपद्रवशान्त्यर्धं स्वस्त्वर्धं समस्तसन्मङ्गळावाप्त्यर्धं राजाराष्ट्रग्रामयजमाना चार्यार्चक पाचक परिचारकाभिवृद्ध्यर्धं धर्मार्थकाममोक्ष चतुर्विध पुरुषार्थ फलसिद्ध्यर्धं सम्भवतानियमेन सम्भवता कालेन सम्भवता द्रव्येण सम्भवद्भिरुपचा रैश्च श्रीवैखानसशास्त्रे मरीच्युक्तविधि मवलम्ब्यप्रातःकालार्चनं करिष्ये (इति सङ्कल्प्य) Scanned by CamScanner श्री वैखानस भगवच्छास्त्र ग्रन्थमाला-नित्यार्चना विधानम् उद्धीप्य स्वे"ति पार्श्वयोर्दिपानुद्दीप्य” ॐ उद्दीप्यस्वजात वेदोपन्नुन्नर् ऋतिं मम। पशूग् ंश्च मह्यमावह जीवनञ्च दिशोदिश “॥ घण्टार्चनम् 1 मण्टायां - ॐ ब्रह्माण्डमामाहयामि, मुकुळे ॐ रुद्रमावाहयामि, सूत्रे - ॐनागमावाहयामि, नाळे- ॐ प्रजावति मावहयामि, स्वरे - ॐ सरस्वतीमावाहयामि, अग्रे - ॐ सर्वदेवाना मावाहयामि, घण्टाधिष्टान देवताभ्योनमः चतुरुपचा

    • रान् समर्पयामि॥

घण्टानादं कृत्वा शङ्खर्चनम् शङ्खे ॐ चन्द्रमावाहयामि, पृष्ठि- ॐ वरुण मावा हयामि, कुक्ष्यां - ॐ समुद्रमावाहयामि, शङ्खाधिष्ठानदेवता भ्योनमः चतुरुपचारान् समर्पयामि. उ कलशार्चनम् “इदमापश्शिवा” इत्यपोभिमन्र्य " ॐ इदमापश्शिवश्शिवत माश्शान्ताश्शान्ततमा श्शुभाळ्ळु भतमाः पूताः पूततमाः पुण्याः पुण्यतमा मेध्या मेध्यतमा अमृता अमृतरसाःपूताब्रह्म पवित्रेण पूतास्सूर्यन्यरश्मिभिः * ** आनसं पाद्यम्पुष्पञ्च तोयञ्चेति चतुष्टयम्. आगमार्धन्तु देवानां गमनार्धन्तु रक्षसाम् तस्मात्सर्व प्रयत्नेन घण्टां सम्यज्निनादयेत्॥ Scanned by CamScanner श्री वैखानस भगवच्चास्त्र ग्रन्थमाला - नित्यार्चना विधानम् जले ॐ वरुणमावाहयामि, कलशे ॐ विष्णुमावाहयामि, मध्ये ॐ रुद्रमावाहयामि, मूले ॐ ब्रह्माणमावाहयामि॥ कलशाधिष्ठान देवताभ्योनमः चतुरुपचारान् समर्पयामिः पञ्यपात्र विधानम् पञ्चपात्राणि सङ्गृह्य स्थापयेदेव सन्निधौ। अग्निकोणे स्नानपात्रं अर्घ्यपात्रन्तु नैते । पाद्यपात्रं वायुकोणे त्वाचामा येशकोणके ॥ 11 तेषाम्मध्ये शुद्दतोय पात्रं विन्यस्य “आपोवा इद” मिति ततः कलशोदकेन पञ्चपात्राणि पूरयित्वा. 46 ’ ॐ आपोवा इदग्ं सर्वं विश्वाभूतान्यापः प्राणावा आपः पशवअपो_मृतमापोन्नमापस्सम्राडा पोविराडापस्स्वरा ऊपश्चन्दाग्ं स्यापोज्योतीग्ं ष्यापस्सत्य मापस्सर्वा देवता आपो भूर्भुवस्सुवराप ओम् ॥" स्नान द्रव्याणि कर्पूरोशीरकं चैवतक्कोलैला लवङ्गकम् : स्नानद्रव्यमिदं प्रॊक्तं यधालाभमधापिवा ॥ (कर्पूरमु, वट्टिवेळ्ळु, तक्कोलमुलु, एलकुलु, लवङ्गमुलु.) अर्घ्यद्रव्याणि कुशाक्षत तिल व्रीहि यवमाष प्रियजवः सिद्दार्धक समायुक्ता अर्ये 2ष्टद्रव्यमुच्यते ॥ Scanned by CamScanner श्री वैखानस भगवच्चास्त्र ग्रन्थमाला-नित्यार्चना विधानम् (दर्भ, अक्षतलु, नुव्वुलु, धान्यमु, यवलु, मिनुमुलु, कॊऱ्ऱलु, तॆल्ल आवालु) पाद्यद्रव्याणि पद्मञ्च विष्णुपर्जीच दूर्वा श्यामाक मेवच चत्वारिपाद्य द्रव्याणि लब्दं वापि समाहरेत् ॥ (मॆट्टतामर, नेल उसिरिक, गरिक, चामलु) आचमन द्रव्याणि एलालवज्जो शीरादिं तक्कोलञ्च चतुष्टयम् अचाम द्रव्यमित्युक्तं यधालाभमधापिवा ॥ (एलकुलु, लवङ्गमुलु, वट्टिवेळ्ळु, तक्कोलमुलु) पुष्पगनौच विन्य सेच्चुद्दपात्रेतु मध्यमे (पुष्पमुलु चन्दनमु) एतदभावेतद्वाक्योच्चारण पूर्वकं तुलसीदळानिनिक्षिप पञ्च पात्रेषु मध्यादिक्रमेण वसिष्ठिं सोमं यज्ञाङ्गं इन्दुं चन्द्रमित्यावाह्या. “ॐ वशिष्ठमावाहयामि,ॐ सोममावाहयामि, ॐ यज्ञाङ्गमावाहयामि,ॐ इन्दुमावाहयामि, ॐ चन्द्रमावाहयामि, जले सर्वतीर्धजलमावाहयामि।" पञ्चपात्राधिदेवताभ्योनमः चतुरुपचारान् समर्पयामि॥ सुरभिमुद्रां दर्शयन् तज्जलेनार्ह्यादिपञ्च पात्रेभ्यः किष्चोत्कि इ्यत्तोयं समुद्धृत्व नासाग्र पर्यन्तं नीत्कात्मानं पूजा द्रव्याणि यागभूमिञ्चसम्प्रोक्ष्य॥ 7 Scanned by CamScanner श्री वैखानस भगवच्चास्त्र ग्रन्थमाला - नित्यार्चना विधानम् “भगवतो बलेनेति” देवं सम्प्रार्थ्य. “ॐ भगवतोबलेन, भगवतोवीर्येण, भगवतस्तेजसा, भगवतःकर्मणा भगवतानुगृहीतो, भगवतानुध्यातो, भगवद्ध्यात्वा, भगवत्कर्मकरिष्मामि तद्भगवाननुमन्यताम्” ततः पूताद्भिः प्रणवेन प्रणिधिपात्रमापूर्व “ओम्" तस्मिन्कु शाक्षतान्निक्षिप्यतज्जले धृवभिमाृद्भक्त्या देवं देवीयुतं श्रीविष्णुं श्रीमहीयुक्तमिति ध्यात्वा इदं विष्णुरायातु भगवानित्यादिभिरावाह्य. श्रीविष्णुं श्रीमहीयुक्तं शास्त्रं शेषं खगाधिपम्, सुदर्शनाद्यायुधानि समूर्तानि नमाम्यहम् । श्रीवत्साज्कं चतुर्भाहं शङ्ञचक्र समन्वितम्। दक्षिणेनैक हस्तेन भक्तानामभयप्रदम् । कट्यावलम्भितं वामे करेण वरदन्तधा। रक्तनेत्रधरं रक्तपाणीपादं सुखोद्वहम् । किरीटहार संयुक्तं मकरे बाहुबन्धनम् । कटिसूत्रञ्च कटक मङ्गळ्यादि विभूषणम्। शिखायज्ञोपवीतादि स्वर्णकुण्डल शोभितम्। शुकपिञ्छाम्बरन्धरं प्रणवात्मकव्ययम् । हेमवर्ण निभं शास्त्रं ध्याये द्विष्टुं सनातनम्। 44 इदं विष्णुः" " आयातु भगवान्" इति तद्व्याप्तं तोयं कूर्चेनादाय कौतुक बिम्बस्य मूर्त्नि विष्णुमावाहयामिति जलं संस्राव्य. Scanned by CamScanner श्री वैखानस भगवच्छास्त्र ग्रन्थमाला-नित्यार्चना विधानम् " ॐ इदं विष्णुर्विचक्रमे त्रेधानिदधेपदम् समूढमस्यपाग्ं सुरे॥ ॐ आयातु भगवान् पुरुष्पगणस्स सैन्यस्स श्री सहाय सृहदेवता भिरनुमन्यताम् यन्तुगरुडरधो नित्यमृषिश्चानुगामिनं तमजं पुण्डरीकाक्षं भगवन्त मोम् ॥" ॐ विष्णुमावाहयामि ॐ पुरुषमावाहयामि, ॐ सत्यमावाहयामि, ॐ अच्युतमावाहयामि, ॐ अनिरुद्धमावा हयामि ॐ हृदयेन्य सेत्, “देवस्य दक्षिणे श्रीयेजातः” “आयातुभगवतीमिति” श्रियम् “ॐ श्रियेजात श्रिय आनिरियाय श्रियं वयो जरितृभ्योददातिश्रियं वसाना अमृतत्व माय नृवन्ति सत्यासमिधा मितद्रौ॥" ॐ आयातु भगवती श्रीस्स्वर्णवर्णा सगणाससैन्या श्री परम पुरुष सहाया सहदेवताभि रनुमन्यताम्। या पद्मासना पद्महस्ता हंसनिर्याख्य वाहिनीनित्यमृषिभि श्चानुगामिनीं, तामजां पद्मनेत्रीं भगवतीं श्रीम्॥ ॐ श्रियमावाहयामि, ॐ धृतीमावाहयामि, ॐ पवित्रीमावाहयामि, ॐ प्रमोदायिनी मावाहयामि, श्रीं ॐ हृदयेन्य सेत्. 66 वामे “ मेदिनी देवी" आयातु भगवतीमितिमहिञ्चावाहयेत्. “ ॐ मेदिनीदेवी वसुन्धरी स्याद्वसुधा देवी वासवी ब्रह्मवर्चसः पितृणाग्ं श्रोत्रं विष्णुर्मनः॥" ॐ आयातु भगवती हरिणी श्यामवर्णानगणा ससैन्या श्रीपरमपुरुष सहाय सहदेवताभिरनुमन्यताम्। यानीलोत्पलासना Scanned by CamScanner श्री वैखानस भगवच्चास्त्र ग्रन्थमाला - नित्यार्चना विधानम् नीलोत्सलहस्ता महाचातक वाहिनी नित्यमृषिभि श्चानुगामिनीं तामजां नीलोत्सल नेत्रीं भगवतीं लम्, ॐ हरिणीमावाहयामि, ॐ पौष्ठीमावाहयामि, ॐ क्षोणीमावाहयामि, ॐ महीमावाहयामि, लंॐ हृदयेन्य सेत् “इदं- विष्णुः" आयातुभगवान् इति, (एवं सर्वेषुबिम्बेषु) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. तदैवोत्सव स्नपन बभिबेरेष्वावाह्य उत्सव बिम्बस्य मूर्धस्थाने, ॐ विष्णुमावाहयामि, ॐ सत्यमावाहयामि, स्नपनबिम्बस्यमूर्धस्थाने, ॐ विष्णुमावाहयामि, ॐ अच्युतमावाहयामि, बलिबिम्बस्यमूर्धस्धाने, ॐ विष्णुमावाहयामि ॐ अनिरुद्दमावाहयामि, (अनिरुद्ध जीवकळां चतुर्धा विभज्य प्रधमांशं बलिपीठमध्ये, द्वितीयांशं धार्याग्नि कुण्ड मद्ये, तृतीयांशं विमाने, चतुर्थांशं अर्चके आवाहयामि) उत्सव श्रीदेव्याम् “श्रियेजातः” आयातु भगवती" मिति ॐ धृतीमावाहयामि स्नपन श्रीदेव्याम् । ॐ पवित्रीमावाहयामि बलि श्रीदेव्याम्, ॐ प्रमोदायिनीमावाहयामि, उत्सवभूदेव्याम् “ॐ मेदिनीदेवी” “आयातु भगवती" मिति ॐ पौष्ठीमावाहयामि स्नपनभूदेव्याम्, ॐ क्षोणीमावाहयामि Scanned by CamScannerश्री वैखानस भगवच्चास्त्र ग्रन्थमाला-नित्यार्चना विधानम् 9. बलि भूदेव्यां, ॐ महीमावाहयामि “व्रतद्विष्णुरिति” देवस्य कुशपुष्पान्यतमेनासनम् “ॐ प्रतद्विष्णुस्तवते वीर्याय मृगोन भीमः कुचरोगिरिष्ठाः यस्योरु पुत्रिषु विक्रमणेष्वधिक्षियन्ति भुवनानि विश्वा॥विष्णवेनमः आसनं ददामि, श्रियैनमः आसनं ददमि, हरिण्यैनमः आसनन्ददामि. 64 " त्रीणिपदे” ति साद्यम् “ॐ त्रीणिपदा विचक्रमे विष्णुपा अदाभ्यः ततो धर्माणि धारयन्॥” विष्णवेनमः पाद्यं ददामि, श्रियैनमः पाद्यं ददामि, हरिण्यैनमः पाद्यं ददामि, “आमावाजस्ये” त्यर्घ्यम् “ॐ आमावाजस्य प्रसवोज गम्यादा द्यावा पृधिवी विश्वशम्भू। आमागन्तां पितरा मातराचा मासोमो अमृतत्वाय गम्यात् ॥" विष्णवेनमः अर्घ्यन्ददामि, श्रियैनमः अर्घ्यन्ददामि, हरिण्यैनमः अर्घ्यन्ददामि. “शनोदेवीरि” त्याचमनम् “ॐ शन्नोदेवी रभिष्टय आपोभवन्तु पीतये शंयोरभिस्रवन्तुनः" विष्णवेनमः आचमनीयन्ददामि, श्रियैनमः आचमनीयं ददामि, हरिण्यैनमः आचमनीयं ददामि. “अन्नाद्याये” तिदन्तधावनम् “ॐ अन्नाद्याय व्यूहध्वं दीर्घायु रहमन्नादो भूयासम्" Scanned by CamScanner विष्णवेनमः दन्तधावनं करोमि, श्रियैनमः दन्तधावनं करोमि, हरिण्यैनमः दन्तधावनं करोमि. “तेनमेतप” इति जिह्वाशोधनम् “ॐ तेन मेतप तेनमेज्वल तेनमेदी दिहि । यावद्धेवाः" विष्णवेनमः जिह्वाशोधनङ्करोमि, श्रियैनमः जिह्वाशोधनङ्करोमि, हरिण्यैनमः जिह्वाशोधनङ्करोमि. “यन्मेगर्भे” ति मुख प्रक्षाळनम् “ॐ यन्मेगर्भे वसतः पापमुग्रं यज्ञाय मानन्यच किञ्चदैर्घ्यम्, पापं जातस्ययस्य भुविवर्त तोमेतस्य तत्साव मानीभिरहं पुनामि॥” विष्णवेनमः मुखप्रक्षाळनङ्करोमि, श्रियैनमः मुखप्रक्षाळ नङ्करोमि, हरिण्यैनमः मुखप्रक्षाळनङ्करोमि, पूर्ववदाचमनं “शन्नोदेवी” “इषेत्वोर्जेत्वा” “सहस्रशीर्षे” त्यादि पुरुष सूक्तेन वा शुद्दोदकेन संस्नाप्य. “ॐ इषेत्वोर्जेत्वा वायवस्थोपायवस्थ देवोवस्सविता प्रार्पयतुश्रेष्ठतमायकर्मण अप्यायध्व मम्निया देवभाग मूर्जस्वतीः पयस्वतीः प्रजावतीरन मीवा अयक्ष्मामाव स्तेनईशतमा __घशग्ंसो रुद्रस्य हेतिः परिवोवृणक्तुध्रुवा अस्मिन्गोपतौ स्यात बह्वी र्यजमानस्य पशून्ताहि॥" विष्णुं शुद्धोदकेन स्नापयामि, श्रियं शुद्धोदकेन स्नापयामि, हरिणीं शुद्दोदकेन स्नापयामि, 12 Scanned by CamScanner श्री वैखानस भगवच्छास्त्र ग्रन्थमाला-नित्यार्चना विधानम् “मित्रस्सुपर्ण” इति प्लोतम् “ॐ मित्रस्सु पर्णश्चन्द इन्द्रधरुद्रस्तस्त्वष्टाविष्णुस्सविता गोपति स्त्वम् । त्वं विष्णुर्भूतानि तत्रासुडैत्यस्त्वयावृतं जगदुल्बेनगर्भः ।” विष्णुं फ्लोतेन विमृजामि, श्रियं फ्लोतेन विमृजामि, हरिणीं स्लोतेन विमृजामि “तेजोवत्स्यवः” “इतिवस्त्रम्” “ॐ तेजोवत्स्यावस्सवितुः प्रसवेश्विनोर्बाहभ्यां पूष्णो हस्ताभ्याम्!" विष्णवेनमः वस्त्रन्ददामि, श्रियैनमः वस्त्रन्ददामि, हरिण्यैनमः वस्त्रन्ददामि, “सोमस्यतनूरसी” त्युत्तरीयम् “ॐ सोमस्य तनूरसि तनुवम्मे पाहि स्वामातनूरा विश शिवोमा तनूरा विश ॥ विष्णवेनमः उत्तरीयं ददामि, श्रियैनमः उत्तरीयं ददामि हरिण्यैनमः उत्तरीयं ददामि पूर्ववदाचमनम् “शन्नोदेवीः " इति अष्टाक्षरेणोर्द्वपुण्डम् “ॐ नमो नारायणाय ॥" विष्णवेनमः ऊर्ध्वपुऱ्ऱं धारयामि. श्रियैनमःऊर्द्वपुण्णं धारयामि. हरिण्यै नमः ऊर्द्वपुण्डं धारयामि. अग्निन्दूत" मित्युपवीतम् 66 “ॐ अग्निन्दूतं वृणीमहे होतारं विश्ववेदसम् ॥अस्य यज्ञस्य सुक्रतुम्॥" विष्णवेनमः उपवीतं ददामि, 12 Scanned by CamScanner श्री वैखानस भगवच्चास्त्र ग्रन्थमाला-नित्यार्चना विधानम् “भूतो भूतेष्वि"त्वा भरणम् “ॐ भूतो भूतेषु चरति प्रविष्टस्स भूताना मधि पतिर्बभूव तस्यमृत्यौ चरति राज सूयगंसराजा राज्यमनु मन्य तामिदम्” विष्णुं आभरणैरलङ्करोमि, श्रियं आभरणैरलङ्करोमि, हरिणीं आभं “जैरलङ्करोमि, पूर्ववत्पाद्यमाचमनं दद्यात् “त्रीणिपदा” “शन्नोदेवीः” इति पुष्पन्यासः धृवकौतुक पीठयोः पुष्पन्यासं कुर्यात् दृवपीठे पुष्पन्यासः (प्रधमावरणे) देवस्यपादयोर्मध्ये - ॐ विष्णवेनमः प्रागादि चतुर्दिक्षु (बहिर्मुखाः) ॐ पुरुषाय नमः ॐ सत्यायनमः । ॐ अच्युतायनमः ॐ अनिरुद्धायनमः। आग्नेयादि कोणेषु (बहिर्मुखाः - ॐ कपिलायनमः, ॐ यज्ञाय नमः, ॐ नारायणाय नमः, ॐ पुण्यायनमः. द्वितीयावरणे प्रागादि चतुर्धिक्षु (बहिर्मुखाः)-ॐवाराहाय नमः, ॐ नारसिंहायनमः, ॐ वामनाय नमः, ॐ त्रिविक्रमाय नमः आग्नेयादि विदिक्षु(बहिर्मुखाः) ॐ सुभद्राय नमः, ॐ ई शितात्मने नमः, ॐ सर्वोद्वहाय Scanned by CamScanner श्री वैखानस भगवच्छास्त्र ग्रन्थमाला-नित्यार्चना विधानम् नमः, ॐ सर्वविद्येश्वरायनमः,(इमास्सारूप्याष्टमूर्तयः) तृतीयावरणे प्रागादिचतुर्दिक्षु (देवेशाभिमुखाः) ॐ इव्रायनमः ॐ यमायनमः ॐ वरुणाय नमः ॐ कुबेराय नमः आग्नेयादि विदिक्षु(देवेशाखि मुखाः) - ॐ अग्नयेनमः ॐ निर् बुतुये नमः ॐ वायवे नमः ॐ ईशानाय नमः (एतेअष्टदिक्पाला-)

प्रधमावरणे धृव श्रीदेव्याः चतुर्दिक्षु प्रागादि (बहिर्मुखा) ॐश्रियैनमः, ॐधृत्यैनमः, ॐ पवित्र्यैनमः, ॐप्रमोदायिन्यैनमः प्रधमावरणे दृव भूदेव्याः चतुर्दिक्षु प्रागादि (बहिर्मुखाः) - ॐ हरिण्यैनमः, ॐ पौघ्येनमः, ॐ क्षोण्यैनमः, ॐ मह्यैनमः, (एते अष्टमहिष्यः) कौतुक पीठे पुष्पन्यासः प्रधमावरणे प्रागादि चतुर्दिक्षु (बहिर्मुखाः) ॐ सुभद्रायनमः, ॐ हयात्मका यनमः, ॐ रामदेवाय नमः, ॐ पुण्यदेवाय नमः। आग्नेयादि विदिक्षु (बहिर्मुखाः) ॐ सर्वाय नमः, ॐ सुभावहाय नमः, ॐ संवहाय नमः, ॐ सुवहाय नमः, (एतेनित्यमुक्ताः) द्वितीयावरणे पश्चिमादि चतुर्धिक्षु (बहिर्मुखाः) ॐ शिवं प्रपद्ये, ॐ विश्वं प्रपद्ये, ॐ मित्रं प्रपद्ये, ॐ अत्रिं प्रपद्ये ॥ वायव्यादि विदिक्षु (बहिर्मुखाः) Scanned by CamScanner श्री वैखानस भगवच्छास्त्र ग्रन्थमाला - नित्यार्चना विधानम् ॐ सनत्कुमारं प्रपद्ये, ॐ सनकं प्रपद्ये, ॐ सनातनं प्रपद्ये, ॐ सनन्दनं प्रपद्ये, एवमष्टभक्ताः) तृतीयावरणे प्रागादि चतुर्दिक्षु (देवाशाभिमुखाः) ॐ इन्दाय नमः, ॐ यमाय नमः, ॐ वरुणाय नमः, ॐ कुबेराय नमः आग्नेयादिविदिक्षु (दीवेशाभिमुखा-) ॐ अग्नयेनमः, ॐ निर् ऋतये नमः, ॐ वायवेनमः, ॐ ईशानाय नमः प्रधमावरणे कौतुक श्रीदेव्याः चतुर्दिक्षु, ॐ श्रियैनमः, ॐ धृत्यैनमः, ॐ पवित्र्यैनमः, ॐ प्रमोदायिन्यै नमः कौतुक महिदेव्याः चतुर्दिक्षु - ॐ हरिण्यैनमः, ॐ पौ फ्र्यैनमः ॐ क्षोण्यैनमः ॐ मह्यैनमः तत्तन्नाम्ना प्रणवादि नमोर्तेन पुष्पन्यासं कृत्वा द्वारदेवद्वार पालादीन् तत्तन्नाम मन्रोणावाह्याभ्यर्च्य. “6 “तद्विष्णोः परमम्पदमि"ति पुष्पम् “ ॐ तद्विष्णोः परमम्पदग्ं सदापश्यन्ति सूरयः दिवीव चक्षुराततम् ॥” विष्णवेनमः पुष्पाणि ददामि, श्रियैनमः पुष्पाणि ददामि, हरिण्यै नमः, पुष्पाणि ददामि। “तद्विप्रास” इतिगन्धम् “ॐ तद्विप्रासो विपन्यवोजा गृवां सस्समिन्धते विष्णोर्यत्परमं पदम्” विष्णवेनमःगन्धन्ददामि, श्रियैनमः गन्धन्ददामि, हरिण्यैनमः गन्धं ददामि. Scanned by CamScanner श्री वैखानस भगवच्छास्त्र ग्रन्थमाला-नित्यार्चना विधानम् केशवादि चतुर्विंशतिनामभि रष्टोत्तर शतनामभि स्सहस्रनाभिर्वा लब्दपुष्पैर्यधाशक्त्यर्चनम्. “परोमात्रयेति धूपम्” “ॐ परोमात्रया तनुवावृधान नतेमहित्वा मन्वश्नुवन्ति। उभेते विद्मरजसी पृधिव्याविष्णोदेवत्वं परमस्य विथ्से॥” विष्णवे नमः धूपं धूपयामि, श्रियैनमः धूपं धूपयामि, हरिण्यैनमः धूपं धूपयामि. ॐ नमोनारायणाय, पुष्पाद्बिर्गायत्र्याप्रोक्ष्य ॐ तत्स – यात्. सुरभिमुद्रां प्रदर्श्य 66 99 तदस्य प्रियं ” “सुभूस्स्वयम्भू’रिति दक्षिणहस्तमध्यमानामिकाजु प्लै स्तुलसीदळं सङ्गृह्य, हविः र्देवस्य दक्षिणहस्ते संस्पृश्य, वदने निवेदयेत्. “ॐ तदस्य प्रिय मभिपाधो अश्यान्नरो यत्रदेवयवो मदन्ति, उरुक्रमस्य सहिबन्दुरिता विष्णोः पदे परमे मध्वउत्सः॥” “ॐ सुभूस्स्वयम्भूः प्रधमं महत्यर्णवे दधेह गर्भ मृत्वियम् यतो जातः प्रजापतिः॥ " विष्णवेनमः हविर्निवेदयामि, श्रियैनम हविर्निवेदयामि, हरिण्यैनमः हविर्निवेदयामि. इदं “विष्णु” रिति स्वादुशीतल पानीयम् ॐ इदं विष्णु–सुरे, विष्णवेनमः स्वादुशीतल पानीयं ददामि, श्रियैनमः स्वादुशीतल पानीयं ददामि, हरिण्यैनमः स्वादुशीतल पानीयं ददामि,. 17 Scanned by CamScanner श्रीवैखानस भगवच्छास्त्र ग्रन्थमाला - नित्यार्चना विधानम् ॐ विष्णोःकर्माणीति दीपम्. “ॐ विष्णोकर्माणि पश्यत यतो प्रतानि पस्पशेइन्द्रस्य युज्यस्सभा॥ विष्णवेनमः दीपं दर्शयामि, श्रियैनमः दीपं दर्शयामि, हरिण्यैनमः दीपं दर्शयामि. “त्रिर्देव” इत्यर्ध्वम् “त्रिर्देवः पृदिवी मेष एतां विचक्रमे शतर्चसं महित्वा । प्रविष्णुरस्तु तवस स्तवीया श्वेषन्ग्ं ह्यस्यस्धविरस्यनाम॥ विष्णवेनमः अर्घ्यं निवेदयामि, श्रियैनमः अर्घ्यं निवेदयामि, हरिण्यैनमः अर्घ्यं निवेदयामि. पूर्ववदाचमनम् “शन्नोदेवीः” इति “अग्निमीळे” तिमधुपर्कम्” “ॐ अग्निमीळे पुरोहितं यज्ञस्यदेवमृत्विजम् होतारंरत्न धातमम् ।” विष्णवेनमः मधुपर्कं निवेदयामि, श्रियैनमः मधुपर्कं निवेदयामि, हरिण्यै नमः मधुपर्कं निवेदयामि. अर्घ्य पाद्या -चमनानि पूर्ववद्दत्वा ‘त्रिर्देवः’ ‘त्रीणीपदा’ ‘शन्नोदेवीः’ इति. ‘विचक्रमे ‘ति ताम्बूलम् “ॐ विचक्रमे वृदिवी मेष एतां क्षेत्रायविष्णुर्मनुषे दशस्यन्। धृवासो अन्यकीरयोजनासः उरुक्षितिगसुजनि माचकार॥” विष्णवेनमः ताम्बूलं दामि, श्रियैनमः ताम्बूलं ददामि, हरिण्यैनमः ताम्बूलं ददामि. 18 Scanned by CamScanner श्री वैखानस भगवच्छास्त्र ग्रन्थमाला - नित्यार्चना विधानम् नीराजनम् “सर्यप्रजा” मितिनीराजनं ॐ नर्यप्रजाम्मेङ्गोपाय। अमृत त्वाय जीवसे। जातां जनिष्यमाणाञ्च। अमृते सत्ये प्रतिष्टितां। अधर्व पितुम्मे गोपाय। रसमन्न मिहायुषे अदबायो शीततनो आविषन्नः पितुङ्कृणुः । शग्गिंस्य पशून्मे गोपायः द्विपादो येचतुष्पदःः आष्टाशपाश्चय इहाग्ने! येबैक शफाअशुगाः । सप्रध सम्मे गोपाय। येचसभ्यास्सभासदः तानिन्ड्रियावतः कुरु।सर्वमायु रुपासतां। अहेबुध्निय मस्त्रम्मे गोपाय।यमृष यस्तॆ विदाविदुः। बुचस्सा मानियजूग्षि । साहिश्री रमृतासताम् ॥ मानोहिग्ंसी ज्ञातवेदो गामश्वं पुरुषं जगत् । अभिभ्र दग्न आगहि श्रियामा परिपातय॥ सम्म्राजञ्च विराजञ्चाभि श्रीर्याचनोगृहे। लक्ष्मी राष्ट्रश्रिया मुखेतया मासग्ं सृजामसि॥ श्रियः कान्ताय कल्याण निधये निधयेर्धिनाम् श्री वेङ्कट निवासाय श्रीनिवासाय मङ्गळम् विष्टवेनमः नीराजनन्दर्शयामि, श्रियैनमः नीराजनन्दर्शयामि, हरिण्यै नमः नीराजनन्दर्शयामि. पूर्ववदाचमनम् “शन्नो देवीः” इति. मस्त्र पुष्पम् “सहस्रशीर्षं देव” मिति मन्रपुष्पम् “ॐ सहस्र शीर्षं देवं विश्वाक्षं विश्वशम्भुवम्। विश्वं नारायणं 10 Scanned by CamScanner नित्यार्चना विधानम् श्रीवैखानस भगवच्छास्त्र ग्रन्थमाला • देवमक्षरं परमम्पदम्। विश्वतः परमान्नित्यं विश्वन्नारायणगं हरिम्। विश्वमेवेदं पुरुषस्तद्विश्वमुपजीवतिः पतिंविश्वस्यात्मे श्वरग्ंशाश्वतग्ं शिवमच्युतम्। नारायणं महाज्ञेयं विश्वात्मानम्परायणम् । नारायण परोज्योतिरात्मनारायणः परः नारायणपरं ब्रह्मतत्वं नारायणः परः नारायणपरोध्याता ध्यानं नारायणःपरः यच्चकिञ्चण्णगध्सर्वं दृश्यते श्रूयते पिवा । अन्तर्भहिश्चतथ्सर्वं व्याप्यनारायण स्थितः॥ अनन्त मव्ययं कविग्ं समुद्रे 2न्तंविश्वशम्भुवम्। पद्मकोशप्रतीकाशग्ं हृदयञ्चाव्य धोमुखम् । अधोनिष्ट्या वितस्त्यानेनाभ्यामुपरितिष्टति । ज्वालमालाकुलं भातीविश्वस्यायतनं महत् । सन्ततग्ं शिलाभिस्तुलम्म्ब त्याःकोशसन्निभम्। तस्यान्तो नुषिरग्ं सूक्ष्मं तस्मिन्धर्वं प्रतिष्ठितम् । तन्यमध्ये महानग्निविश्वर्चिर्विश्वतो मुखः सो ग्रभुग्विभजन्तिष्ठ न्नाहारमजरः कवि । तिर्यगूर्ध्व मधश्शायी रश्मयस्तस्यसन्तता । सन्तापयति स्वन्देह मापाद तलमस्तकः तस्यमध्ये वह्नि शिखा अणीयोर्ध्वा व्यवस्थितः । नीलतोय दमध्यस्धाद्विद्युल्लेखेव भास्वरा। नीवारसूकवत्तन्वी पीताभास्वस्त्वणूपमा ।तस्याश्शि खायामध्ये परमात्मा व्यवस्थितः ॥ सब्रह्म सशिवस्स हरिस्सेन्द्रस्सो क्षरः परमस्स्वराट्- राजाधिराजाय प्रसह्यसाहिने॥ नमोवयं वैश्रवणाय कुर्महेसमेकामान्काम कामाय मह्यम्। कामेश्वरोवैश्रवणो ददातु। कुबेराय वैश्रवणाय महाराजायनमः। “ॐ तद्भह्म! ॐ तद्वायुः ॐ तदात्मा! ॐ तध्सत्यम्। ॐ तत्सर्वम्। ॐ तत्सुरोर्नमः अन्तश्चरतिभूतेषु गुहायां विश्वमूर्तिपुः त्वं यज्ञस्त्वं वषट्कारस्त्वमिन्द्रस्त्वग्ं रुद्रस्त्वं विष्णुस्त्वं ब्रह्मत्वं 20 Scanned by CamScannerश्री वैखानस भगवच्छास्त्र ग्रन्थमाला - नित्यार्चना विधानम् प्रजापतिः त्वन्तदाप अपोज्योतीरसोमृतं ब्रह्मभूर्भव स्सुवरोम् ॥ ऋतुग्ं सत्यं परब्रह्म पुरुषं कृष्णपिङ्गळम् ॥ ऊर्ध्वरेतं विरूपाक्षं विश्वरू पायवै नमोनमः ॥अधैतं विष्णवे चरुं निर्वपति ॥ यज्ञोवैविष्णुः ॥ यज्ञ एवान्ततः प्रतितिष्ठति। सो त्रजहोति । विष्णवेस्वाहा यज्ञायस्वाहा, प्रतिष्ठायैस्वा हेति॥ உ “ॐ नारायणाय विद्महे वासुदेवायधीमहि तन्नोविष्णु-प्रचोदयात्॥ स्वस्तिप्रजाभ्यः परिपालयन्तां न्यायेनमार्गेण महीं महीशाः गोब्राह्मणेभ्यश्शुभमस्तु नित्यं लोकास्समस्ता स्सुखिनोभवस्तुः॥” अस्मिन्गामेस्थितानां प्रजानां ब्राह्मणादि सर्ववर्णानां सर्वेषां भक्तजनानाञ्च, व्याधिचोर दुर्भिक्ष अनावृष्टि राजबाधादि सर्वोपद्रव शान्तिरस्तु. अस्यदेवदेवस्य भगवतो नारायणस्य …. नित्योत्सवोभवतु, पक्षोत्स वोभवतु मासोत्सवोभवतु संवत्सरोत्सवोभवतु. ऐश्वर्याणां विवर्धनमस्तु. यजमानस्य …. गोत्रस्य… नायधेयस्य सहकुटुम्बस्य क्षेम स्थैर्यविजयायुरा रोग्यैश्वर्याभि वृद्धिंस्तु, अस्मिन् ग्रामेधनधान्य समृद्धिर्भवतु. द्वादशाष्टाक्षराभ्यां पुष्पाज्ञलिं दत्वा ॐ नमोभगवते वासुदेवाय । (ॐ नमोनारायणाय ॥ ॐ नमो विष्णवेः) ॐ विष्णवेनमः पुष्पाञ्जलिं ददामि. ॐ श्रियैनमः पुष्पाञ्जलिं ददामि. हरिण्यैनमः पुष्पाञ्जलिं ददामि. “मरुतः वरमात्मे”ति चामरम् “ॐ मरुतः परमात्मा परमागतिः परम्ब्रह्म परंयोगम् ॥ परमात्मानं मन्ये अजरं योग्नि रहमन्नंवायवे ॥ मरुतो गणानां 21 Scanned by CamScanner श्री वैखानस भगवच्चास्त्र ग्रन्थमाला - नित्यार्चना विधानम् प्रधमस्सप्तधानं मूर्धवायो अन्यमजरग्ं श्रियम् ॥ होतारम् । वैरयन्त्याहुरग्ने हव्यं मरुद्भ्यः"॥ इच्चामोहि महाबाहुं रघवीरं महाबलम् ॥ गजेन महतायास्त्रं रामं छत्रावृताननम् ॥ तरुणा रूपसंवन्नॆ सुकुमारौ महाबलौ ॥ वुण्डरीक विशालाक्षौ चीरकृष्णाजिनाम्बरौ ॥ फलमूलाशिनौ दान्तौ तापसौ धर्मचारिणा ॥ पुत्रा दशरधस्यास्तां भ्रातरौ रामलक्ष्मणा॥ तं दृष्ट्वा शत्रुहन्तारं महर्षीणां सुखावहम् बभूव हृष्णा वैदेही भर्तारं परिषस्वजे॥ तासा माविरभूच्चॆरि स्मयमान मुखाम्बुजः ॥ पीतामृरधरस्रग्वी साक्षान्मन्मधमन्मधः॥ ॐ विष्णवेनमः चामरैर्वीजयामि, ॐ श्रियैनमः चामरैर्वी जयामि, ॐ हरिण्यैनमः चामरैर्वीजयामि. सर्वापचारान् क्षमस्वेति दण्णवत्सुनःपुनः प्रणम्य किमुतास्माभिरज्जॆस्तु मनुष्यैरदृढात्मभिः तस्मान्नि त्यार्चनायान्तु यदुद्भूत मशोभनम् ॥ अनया पूजयाविष्णो प्रशान्तं सर्वमस्तुते । उपचारापदेशेन कृतानहरहर्मया । अपचारानि मान् सर्वान् क्षमस्व पुरुषोत्तम ॥ भगवान् सर्वात्मक श्री मन्नारायणस्सु प्रसन्नस्सु าา Scanned by CamScanner 3, श्री वैखानस भगवच्चास्त्र ग्रन्थमाला-नित्यार्चना विधानम् प्रीतो वरदो भवतु. आचार्यारक पाचक परिचारकादीनां सर्वेषाम्भक्तजनानाञ्च समस्त सन्माङ्गलानि भवन्तु नारायण नमस्तेस्तु करुणात्मन् दयानिधे । पाहिमां कृपया देवभक्तन्ते भक्तवत्सल ॥ ममकर्मवशाज्ञतो नानायोनिषु मूढधीः । कर्मक्षयादहं प्राप्तिस्तवपादाब्जपत्तनम् ॥ अद्यप्रभृति दासोहं देवदेव जगत्पते जन्ममा भूज्जगन्नाध देवदेव जनार्दन ॥ संसारार्णव मग्नस्यत्वत्पादाब्जं विनागतिःः नान्यदस्ति समुद्धर्तुं मृत्युसंसारसागरात् ॥ मदीय धनदारादिसर्वभारस्समर्पितः । आत्मानं शेषभूतंहि रक्षमांशरणागतम् ॥ उल्लासपल्लवित पालित सप्तलोकि निर्वाहकोरकि तनेम कटाक्षलीलाम्। श्रीरङ्ग हर्म्यतल मङ्गळ दीप रेखां श्रीरङ्ग राजमहिषीं श्रिय माश्रयामः॥ देवराज दयापात्रं धीभक्त्यादि गुणार्णवम्। भृग्वादि मुनिभिर्मान्यं वन्डेश्री विखनोमुनिम्॥ तीर्धग्रहणे सालग्राम शिलावारि पापहारीविशेषतः आजन्म कृता पापानां प्रायश्चित्तं दिनेदिने॥ अकालमृत्युहरणं सर्वव्याधि निवारणम्- सर्वपाप क्षयकरं श्रीविष्णुपादोदकं पावनं शुभम्॥ 22 Scanned by CamScanner श्री वैखानस भगवच्चास्त्र ग्रन्थमाला-नित्यार्चना विधानम् पादुका धारणे विलास विक्रान्त परावरालयं नमस्यदार्तिक्षवणेकृत क्षणम्। धनं मदीयं तवपाद पङ्कजं कदानु साक्षात्करवाणि चक्षषा ॥ कदापुनश्शज्ञ रथाङ्गकल्पक ध्वजारविन्दाज्कुशवज्रलाइ्चनम् । त्रिविक्रमत्वच्चरणाम्बुजद्वयम्मदीयमूर्दान मलङ्करिष्ययति ॥ गुरुडो वाहनाधीशः पादुका कारमाश्रितः॥ पादुका धारणाद्विष्णोर्वैकुण्णंलोकमाप्नु यात्॥ विष्णु पादाम्बुजद्वन्द्वरक्षणे शेषरूपिणी। शिरसा धारयामित्वां पापन्नाशय पादुके अहल्याशापनिर्मुक्त्यातत् क्षणात्पापभञ्जनम् ॥ भुक्तिमुक्तिफलं तेषां श्रीपाद स्पर्शनाद्भवेत् ॥ साष्टाङ्ग नमस्कारः उरसा शिरसा दृष्ट्या वचसा मनसा तधा पद्भ्यां कर्णाभ्यां प्रणामोष्टाङ्ग उच्यते॥ गायत्री सावित्री भेदः व्याहृति त्रय संयुक्ता सावित्रीतिनिगद्यते। चतुर्विंशाक्षरै र्युक्ता गायत्री परिपठ्यते॥ चन्दनादेर्माहात्यं कुङ्कुमं चन्दनञ्चैव कर्पूरं चानुलेपनं। विष्णुगात्र परामृष्टं तद्वैपावन पावनम् ॥ 24

Scanned by CamScanner
श्री वैखानस भगवच्चास्त्र ग्रन्थमाला-नित्यार्चना विधानम् केशवादि चतुर्विंशतिनामानि
ॐ केशवाय नमः
(1)
ॐ नारायणाय नमः (2)
ॐ माधवाय नमः
(3)
ॐ गोविन्दाय नमः (4)
ॐ विष्णवे नमः
(5)
ॐ मधुसूदनाय नमः (6)
ॐ त्रिविक्रमाय नमः
(7)
ॐ वामनाय नमः (8)
ॐ श्रीधराय नमः
(9)
ॐ हृषीकेशाय नमः (10)
ॐ पद्मनाभाय नमः
(11)
ॐ दामोदराय नमः (12)
ॐ सङ्कर्षणाय नमः
(13)
ॐ वासुदेवाय नमः (14)
ॐ प्रद्युम्नाय नमः
(15)
ॐ अनिरुद्धाय नमः (16)
ॐ पुरुषोत्तमाय नमः
(17)
ॐ अधोक्षजाय नमः (18)
ॐ नारसिंहाय नमः
(19)
ॐ अच्युताय नमः (20)
ॐ जनार्दनाय नमः
(21)
ॐ उपेन्द्राय नमः (22)
ॐ हरये नमः
(23)
ॐ श्रीकृष्णाय नमः (24)
श्री भगवच्चताष्टकनाम स्तोत्रम्
Scanned by CamScanner
श्रीवैखानस भगवच्चास्त्र ग्रन्थमाला - नित्यार्चना विधानम्
श्रीभगवच्चताष्टकनामावळिः
ॐ नारायणाय नमः
नरायनमः शौरये नमः
ॐ नित्याय नमः
नित्यतृप्ताय नमः
निराश्रयाय नमः
चक्रपाणये नमः
ट्याधि. नित्यानन्दाय नमः 30
जनार्दनाय नमः
सुराध्यक्षाय नमः
वासुदेवाय नमः
निर्विकल्पाय नमः
जगद्योनये नमः
निरञनाय नमः
वामनायनमः
जङ्गन्दर डि ब्रह्मण्याय नमः
ज्ञानपञुराय नमः
पृधिवीनादाय नमः
श्रीवल्लभाय नमः 10
पीतावाससे नमः
का
जगन्नाधाय नमः
गुहाशयाय नमः
चतुर्मूर्तये नमः 12. अड्ड
वेदगर्भाय नमः
चतुर्भजाय नमः
उदयं
विभवे नमः
गजेन्द्रघ्नाय नमः
विष्णवे नमः
40
गजार्तिघ्नाय नमः
श्रीमते नमः
केशवाय नमः
क्लेशनाशनाय नमः शशधराध शभ्य यज्ञमूर्तये नमः
लण्डन् , प्रोस्ट् त्रैलोक्य भूषणाय नमः
श्रीवत्साङ्काय नमः
कैटभारये नमः
अविद्यारये नमः
कामदाय नमः 20
कमलेक्षणाय नमः
कंसशत्रवे नमः
अघारातये नमः
काकुत् स्धाय नमः खगवाहनाय नमः नीलाम्बुदद्युतये नमः
अमेयात्मने नमः
वरदाय नमः
तान्ध्र- वासवानुजाय नमः
भक्तप्रियाय नमः
जगत्पूज्याय नमः परमात्मने नमः
असुरान्तकाय नमः 50 देवदेवाय नमः
Scanned by CamScanner
श्री वैखानस भगवच्छास्त्र ग्रन्थमाला - नित्यार्चना विधानम्
ॐ हृषीकेशय नमः
शङ्कराय नमः
गरुडध्वजाय नमः
नारसिंहाय नमः
महादेवाय नमः
स्वयम्बुवे ननुः
भुवनेश्वरायनमः
श्रीधरराय नमः
देवकीपुत्राय नमः 60
शब्धपाणये नमः
तेदि रेफन्त
अच्युताय नमः
परञ्ज्योतिषे नमः doesn
आत्मज्योतिषे नमः
अचञ्चलाय नमः
अखिलाधाराय नमः
ॐ हरिकेशाय नमः
हलायुधाय नमः
सहस्रबाहवे नमः
पार्धसारधये नमः
अव्यक्ताय नमः सहस्राक्षाय नमः अक्षयाय नमः अव्वण्डि
अक्षराय नमः
अनन्ताय नमः
सर्वलोकेशाय नमः
90
कामानन्दाय नमः विक्रमायनमः डॆट्टि ड
मायाधाराय नमः
निराधाराय नमः
सर्वाधाराय नमः
सर्वलोकपतये नमः इं द
धराधराय नमः म् ड
र्क् जर्
प्रभवे नमः
णीधर
महाविष्णवे नमः त्रिविक्रमाय नमः 70 सदाविष्णवे नमः त्रिकालज्ञाय नमः माधवाय नमः त्रिधाम्ने नमः मधुसूदनाय नमः 100 करुणाकराय नमः- णित निष्कलज्काय नमः सर्वज्ञाय नमः परस्मै नमः निराभासाय नमः निष्प्रपञ्चूय नमः सर्वसाक्षिणे नमः आनिरुद्दाय नमः हयग्रीवाय नमः हरये नमः 80 शाजि९णे नमः निरञनाय नमः रॆण्डो उरि विश्वकर्ते नमः पुण्यकीर्तये नमः पुरातनाय नमः 108 श्रीभगवच्चताष्टकनामावळिस्समाप्ताः Scanned by CamScanner
  1. डिकि विश्वभुजे नमः रण्ड श्री शताष्टकनामावळिः ॐ पद्म प्रियायै नमः पद्मिन्यै नमः पद्महस्तायै नमः पद्मालयायै नमः पद्मपादायै नमः पद्माक्ष्यै नमः पद्मवासिन्यै नमः पद्म पत्राक्ष दयिता यैनमः पद्माज्कायै नमः पद्मदोहिन्यै नमः श्रीदेव्यै नमः 10 Scanned by CamScanner श्रीवैखानस भगवच्चास्त्र ग्रन्थमाला- नित्यार्चना विधानम् ॐ ज्ञानरूपायै नमः सुखदायै नमः सुतृप्तिकायै नमः पुष्टि प्रदायै नमः महालक्ष्मी नमः लक्ष्मीपूर्वायै नमः अभिवृद्धिदायै नमः प्रमोदसम्भवायै नमः लक्ष्मीम्भरायै नमः 20 स्वात्मम्भरायै नमः वृध्यै नमः समुद्वहायै नमः विद्यायै नमः सुवाचे नमः इच्चाविधायिन्यै नमः पुण्याङ्गायै नमः पुण्यस्वरूपायै नमः उद्वहायै नमः सत्यकायै नमः 30 पुण्यात्महृदयायै नमः वासायैनमः पुण्यवक्षस्थलालयायै नमः पुण्यनेत्रायै नमः पुण्यदात्रै नमः नित्यपुण्यायै नमः 42 Scanned by CamScanner श्री वैखानस भगवच्छास्त्र ग्रन्थमाला-नित्यार्चना विधानम् ॐ सुपुण्यकायै नमः परमोदायै नमः भद्रतरायै नमः N. Sasi DHOR 40 साद्यसर्वार्धसाधिन्यै नमः कान्तिप्रदायै नमः सर्वानन्दायै नमः विष्णुसङ्कल्पसम्भवायै नमः शोभनाङ्गायैनम नमः श्रुतिप्राप्यायै नमः भोगायै नमः भोगप्रतिष्ठितायै नमः सर्वभोगायै नमः धारिण्यै नमः भोगदायै नमः पुण्यवत्यैनमः वसुन्धरायै नमः वसुकर्यै नमः 50 लोकमात्रे नमः प्रसादिन्यै नमः सङ्कल्पतृप्यै नमः सन्तृप्यै नमः सुब्रह्मण्यायै नमः सङ्क्षिप्तसाधीन्यै नमः ब्रह्माण्यै नमः 60 Scanned by CamScannerश्रीवैखानस भगवच्चास्त्र ग्रन्थमाला- नित्यार्चना विधानम् ॐ कल्पसाधीन्यै नमः सुगन्धिन्यै नमः भोगवत्यै नमः रुद्राण्यै नमः दीप्तिकारिण्यै नमः तृष्यै नमः जयकर्यै नमः दीप्यै नमः पुष्यै नमः परमपुष्टिदायै नमः 70 शान्यै नमः विद्याधर्यै नमः वाद्यारूपायो नमः इष्टसाधिन्यै नमः नित्यानपायिन्यै नमः रम्यायै नमः कल्याण गुणगुम्बितायै नमः भूतिदायै नमः श्री कर्यै नमः देव्यै नमः विभूत्यै नमः हंसविहिन्यै नमः प्रह्लादिन्यै नमः 80 Scanned by CamScanner श्री वैखानस भगवच्छास्त्र ग्रन्थमाला - नित्यार्चना विधानम् ॐ प्रकृत्यै नमः चिद्रूपायै नमः चित्तवासिन्यै नमः सर्वायुषाणामायुर्मेपाहि सर्वेश्वर्वै नमः सत्यै नमः सर्वदायिन्यै नमः उदाराज्यै नमः प्रयोजनकरायै नमः प्रधानकारिण्यै नमः समृद्यै नमः पुण्यवर्धिन्यै नमः श्री वैष्णव्यै नमः 90 जयायै नमः तोयायै नमः सन्तानकारिण्यै नमः विष्णुपत्न्यै नमः 100 महाभूत्यै नमः वित्तदायै नमः वृषवाहिन्यै नमः वराङ्गनायै नमः दिव्याज्यै नमः सर्वभूतहित प्रदायै नमः स्वाहायै नमः स्वधायै नमः श्रीशताष्टकनामावळि स्समाप्ता AE 108 Scanned by CamScanner महिशताष्टकनामावळिः ॐ कमलायै नमः ॐ अतलायै नमः कमलावासायै नमः नितलायै नमः कण्णनेत्रायै नमः वितलायै नमः मत्यै नमः सुतलायै नमः धृत्त्ये नमः रसायै नमः विशोकायै नमः महातलायै नमः हरिण्यै नमः पौष्यै नमः क्षोण्यै नमः मह्यै नमः 10 तलरूपायै नमः तलातरायै नमः भूम्यै नमः भूतलरूपायै नमः 20 Scanned by CamScanner प्रकृत्यै नमः ॐ लोकरूपायै नमः उपसंहितायै नमः ॐ वसुन्धरायै नमः धनवर्धिन्यै नमः फलरूपायै नमः विकृत्यै नमः मनोरूपिण्यै नमः विश्वरूपायै नमः बुद्धिरूपिण्यै नमः विश्वसाधिन्यै नमः चित्तरूपिण्यै नमः धरित्यै नमः अहज्कार रूपिण्यै नमः महत्यै नमः भूतपञ्चकरूपायै नमः धात्रे नमः पृद्व्यै नमः 50 नदीरूपायै नमः 30 सागर रूपिण्यै नमः सरस्वत्यै नमः अम्भोदिवर्धिन्यै नमः आत्मम्भरायै नमः सर्वायै नमः वर्धिन्यै नमः सर्वकामप्रदायै नमः काश्य प्यै नमः पृधायै नमः महत्यै नमः कामायै नमः स्थिरायै नमः मनोहरायै नमः धराधरसमाधाराय्यै नमः सिद्धायै नमः भुवे नमः धराधररूपिण्यै नमः वसुन्धरायै नमः 40 वसुकरायै नमः AQ सर्वमङ्गळ रूपिण्यै नमः श्यामाक्ष्यै नमः सन्निभायै नमः महाचातकवाहिन्यै नमः 60 Scanned by CamScanner श्रीवैखानस भगवच्चास्त्र ग्रन्थमाला-नित्यार्चना विधानम् ॐ उत्सलहस्तायै नमः पुण्डरीकाविलोचनायै नमः पुण्डरीकाक्षदयितायै नमः विश्वम्भरकुलायिन्यै नमः हरेः प्रियतमायै नमः वासस्थलायै नमः अतिकान्यैयै नमः ॐ अभिमेखलायै नमः इष्टप्रदायै नमः यज्ञाज्यै नमः प्रकृत्यै नमः इष्टसाधिन्यै नमः आत्माम्भरायै नमः सर्वसहायै नमः 90 आदिमूर्यैनमः 70 निर्निद्रायै नमः प्रियायै नमः निष्कृत्यै नमः नित्यायै नमः नन्दिन्यै नमः सत्यरूपिण्यै नमः सत्य प्रियायै नमः सत्यनेत्रायै नमः स्थित्यै नमः स्वाहायै नमः स्वधायै नमः बृहत्यै नमः यज्ञयज्ञायै नमः हिरण्याक्षान्तकारिण्यै नमः ॐकार रूपिण्यै नमः 100 जीवव्रातसदाधारायै नमः स्वाहाकारायै नमः स्वधाकारयै नमः महालक्ष्मीप्रियायै नमः वरप्रसादिन्यै नमः वेदविद्यायै नमः रम्यायै नमः 80 सुरूपिण्यै नमः विपुलायै नमः महादेव्यै नमः वरमोदिन्यै नमः महामान्यायै नमः वररूपायै नमः सर्वसिद्यै नमः पुण्यज्गायै नमः धनुर्धरायै नमः 108 पुण्यवत्यै नमः 10 महिशताष्टकनामावळिस्समाप्ताः Scanned by CamScanner