१३४

श्रीनारायण उवाच-
कश्यपस्य च तौ पुत्रौ जातमात्रौ महाबलौ ।
हिरण्यसमवर्णाभौ महावीर्यबलोद्धतौ ॥१ ॥ हिरण्यकशिपुर्ज्येष्ठो हिरण्याक्षोऽनुजः स च ।
अप्रमाणशरीरोऽभूत् भ्रूस्तस्य पर्वतीसमा ॥२ ॥ स वै महाजले याति याति पवनमण्डले ।
गमने चान्तरीक्षे च दिवि याति पुनःपुनः ॥३ ॥ ग्रहवद् भ्रमति व्योम्नि पाताले याति शेषवत् ।
प्रयाति पक्षिवत् मेरौ चाकाशे वैनतेयवत् ॥४ ॥ अष्टावरणपारं वै याति कृष्णविमानवत् ।
महाकायो हिरण्याक्षो नो गणयति कञ्चन ॥५ ॥ यथेच्छति तथा देहे वर्धयति क्षितिश्रवत् ।
यदा यदा विहारार्थे याति लोकान्तरे तदा ॥६ ॥ चिन्तां करोति सः स्वीयजन्मगृहस्य तत्र वै ।
यदि कश्चिद्धरेन्मे वै गृहं स्वर्णमयं तदा ॥७ ॥ निराधारो भविष्यामि विचार्याऽऽवर्तते पुनः ।
हिरण्याक्षेण सौधः स्वः कारितो विश्वकर्मणा ॥८ ॥ मेरोर्नितम्बभूमौ ३ चान्तरीक्षे समस्तरे ।
पृथ्व्या ऊर्ध्व सहस्रं वै योजनानां समान्तरे ॥९ ॥ योजनदशसाहस्रं परिणाहो गृहस्य वै ।
उच्छ्रायश्च सहस्रं वै योजनानां कृतस्तथा ]। 1.134.१० ॥ यावदिन्द्रस्य सूर्यस्य सोमस्य वरुणस्य च ।
बृहस्पतेर्वेधसश्च स्मृद्धयोऽस्याऽभवँश्च ताः ॥११ ॥ नूतन मनसो भाव्यं सौम्यं वा सुन्दरं हि यत् ।
दृष्टिपथं चास्य यायाद्भवेत् तन्महतामपि ॥१२॥ प्रसह्य तत्समानीय गृहे भुङ्क्ते ह्यकण्टकः ।
एवं स्मृद्ध गृहं तस्य मेरावासीत्स्वरन्यदुत् ॥१३॥ एवं स्मृद्धं गृहं त्यक्त्वा याति विहारभूमिषु ।
तदा चिन्तां करोत्येव द्रोग्धुर्वै परतो भयम् ॥१४॥ अतः स एकदा सम्यग्ववृधे मेरुवन्महान् ।
उद्धाट्य बाहुसाहस्रे चोत्पाट्य च महीमिमाम् ॥१५॥ सान्तर्द्वीपां सशैलां च मेरोः सौधं वियुज्य च ।
मेरोर्दूरमुभौ नीत्वा प्रविवेश महाजलम् ॥१६ ॥ हाहाकारो महानासीत्पृथ्वीनाशे त्रयोदश ।
लोकाश्चात्राऽवशिष्यन्तेऽन्येषां नाशोऽपि वै भवेत् ॥१७॥ प्राणिसमाश्रिता सर्वा पृथ्वी नीता सपर्वता ।
सवनकानना सर्वा महादैत्येन सन्धृता ॥१८॥ कराऽऽमलकवन्नीता प्रापिताऽधो महाजलम् ।
ततो देवगणाः सर्वे चुक्रुशुर्भयपीडिताः ॥१९॥ शरणं प्रययुर्देवं नारायणहरिप्रभुम् ।
दुग्धाब्धितीरमासाद्य तुष्टुवुर्बहुविस्तरम् ॥1.134.२० ॥ रक्ष त्राहि हरे पाहि प्रोच्य पेतुः पदोर्भुवि ।
रक्ष त्राहि हरे पाहि प्रोच्य पेतु पदार्हिकैः ॥२१ ॥ श्रुत्वा नारायणो देवः समागच्छत्पतत्त्रिणा ।
सर्वान् विश्वासयामास ज्ञातवानद्भुतं महत् ॥२२॥ शङ्खचक्रगदाधारी विश्वरूपी जनार्दनः ।
वाराहरूपमास्थाय संस्थितो देवसंयुतः ।
अनादिमध्यान्तवपुर्महादंष्ट्रो महाभुजः ॥२ ३ ॥ हाहाकारं महाशब्दं कुर्वन्रोमाणि धूनयन् ।
विश्वतः पाणिपाच्चक्षुःसर्वयज्ञमयो हरिः ।
कृष्णवर्णो मेघनीलो बभूव मेरुसन्निभः ॥२४ ॥ मुखं वाराहरूपं वै देहो नारायणात्मकः ।
शङ्खचक्रगदाखड्गशक्तिचर्मादिधृक्प्रभुः ।
जगाम तरसा व्योम्नाऽधोऽधो यन्महाजलम् ॥२५ ॥ तस्य गतौ गतो भ्रान्तश्चक्रितोऽभून्महाऽनिलः ।
तदाधारा गृहाश्चापि कृष्यन्ते स्माऽस्य पृष्ठतः ॥२६ ॥ महाजलं यदा देवः प्रविष्टश्च तदाऽसुरः ।
भयेन तरसा व्याप्तोऽप्यभूद् युद्धाय तत्परः ॥२७ ॥ पृथ्वीं कुक्षौ तदाऽऽस्थाप्य हिरण्याक्षो महासुरः ।
मेरुवज्जगृहे देहं गदां शैत्याचलोपमाम् ॥२८ ॥ भ्रामयित्वा महादैत्यो युयोध जगदीश्वरम् ।
गदायुद्धं शतवर्षं बहुजातं विनाशकम् ॥२९ ॥ तदा वाराहरूपोऽसौ हरिर्मेरुसमोऽभवत् ।
दंष्ट्रो च वर्धिता दीर्घा वज्रातिवज्रनिष्ठुरा ॥1.134.३० ॥ पञ्चहिमालयस्थूला दशहिमाद्रिदीर्घिका ।
दंष्ट्राग्रं तु महातीक्ष्णं शतगव्यूतिमानवत् ॥३१ ॥ बलं वैराजदेहस्य प्राविर्भाव्य तदा हरिः ।
दंष्ट्रया तं महादैत्यं पफाड परमेश्वरः ॥३२ ॥ मरणेऽकारि दैत्येन महारावो भयानकः ।
त्रासकृद्बाह्यसृष्टीनां वैराजेश्वरवासिनाम् ॥३३ ॥ देवानामाह्लादकृच्च दैत्यादीनां भयङ्करः ।
अव्याप्नोत्सर्वसृष्ट्यादावुत्सवोऽभूत् स्थले स्थले ॥२४ ॥ सञ्चूर्णितमहागात्रो ममार दितिजोऽधमः ।
पतितां धरणीं दृष्ट्वा स्वर्णसौधं च तत्र वै ॥३५ ॥ दंष्ट्रयोद्धृत्य देवेशो ह्याजगाम भुवस्तलम् ।
मेरौ यथाऽभवल्लग्ना तथा पृथ्वीं सुयुज्य च ॥३६ ॥ तथैव दृश्यरूपोऽसौ जगाम वै स्वकं गृहम् ।
तत्र क्षीरनिधेस्तीरे क्रोडरूपं महाहरिम् ॥३७ ॥ दृष्ट्वा वै देवता भक्तिनम्रास्तुष्टुवुरादरात् ।
नमो महावराहाय सुयज्ञमूर्तये नमः ॥३८ ॥ नमो मेरुस्वरूपाय दैत्यघ्नाय नमोनमः ।
नमो महासुदंष्ट्राय धरणीधारिणे नमः ॥३९ ॥ समग्रवेदवेदाङ्गमूर्तये ते नमोनमः ।
नमः सहस्रहस्ताय नमो विश्वस्वरूपिणे ॥1.134.४० ॥ सर्गस्थितिस्वरूपाय नमः कालस्वरूपिणे ।
नूत्नरूपधृते ते च सर्वत्राऽत्रे नमोनमः ॥४१ ॥ श्रीभूलीलारमालक्ष्मीकम्भरापतये नमः ।
नमः शान्तस्वरूपाय सर्वान्तर्यामिणे नमः ॥४२॥ इति स्तुत्वा तया देवैर्मुनिभिः ऋषिभिर्भुवा ।
वाराहस्य हरेः पूजा कृतास्रक्चन्दनादिभिः ॥४३॥ समर्च्यमानस्तैर्देवैस्तेषामिष्टं वरं ददौ ।
यदा यदा च देवानामृषीणां मत्कलात्मनाम् ॥४४॥ आपदायात्तदा रक्षां करिष्ये स्मारितो यदा ।
इत्यभिधाय गन्धर्वैरप्सरोभिर्महर्षिभिः ॥४५॥ गीयमानस्स्तूमानस्तत्रैवान्तरधीयत ।
एवं क्रोडावताराश्च कल्पे कल्पे तदन्तरे ॥४६ ॥ भवन्ति मे जलयोगे महाकार्ये ह्युपस्थिते ।
एतत्ते सर्वमाख्यातं वाराहं वैभवादिकम् ॥४७॥ हिरण्याक्षाद्बलिनोऽपि हिरण्यकशिपोर्वधे ।
नारसिंहं धृतं रूपं वक्ष्ये लक्ष्मि! शृणु प्रिये ॥४८॥ इति श्रीलक्ष्मीनारायणीयसंहितायां प्रथमे कृतयुगसन्ताने स्ववैमानिकप्रासादेन सह पृथ्वीं नीतवतो हिरण्याक्षस्य वाराहरूपेण महाजले कृतसंहारादिवर्णननामा चतुस्त्रिंशदधिकशततमोऽध्यायः ॥१३४ ॥