आगमे वैष्णवे विश्वासटिप्पन्यः

॥ अथ षोडशः पटलः ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अथ वक्ष्यामि संक्षेपाद् बिम्बशुद्धिं यथाक्रमम्।
आचार्यं वरयेत् पूर्वं ततः कर्माणि कारयेत्॥ 16.1 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

देवस्तु द्विविधो ज्ञेयः स्थावरो जङ्गमस्तथा।
प्रतिमा स्थावरो देव आचार्यो जङ्गमस्तथा॥ 16.2 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

भक्तानुकम्पी भगवान् विधिमन्त्रपुरस्कृताम्।
पूजां तयोः प्रगृह्णाति याज्यो नह्यन्यता हरिः॥ 16.3 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

आचार्यानुमतादेव क्रिया कार्या विजानता।
तत्पूजयैव देवश्च वरदो नान्यता भवेत्॥ 16.4 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

दीक्षादिसंस्कृतः शान्तो विद्वानक्रोधनो युवा।
समयाचारकृद् वाग्मी वर्णाश्रमगुणान्वितः॥ 16.5 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

आचार्यः सर्वथा ग्राह्यः स्थापनादिषु यज्वना।
सर्वरोगोपशान्तेन भद्राकारेण धीमता॥ 16.6 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

श्रोत्रियेण गृहस्थेन स्थाप्यो देवस्तु सिद्धये।
कुलीनाः शुचयो दक्षा दीक्षितास्तन्त्रपारगाः॥ 16.7 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

भक्ता दक्षा विनीताश्च विप्रा मूर्तिधराः स्मृताः।
देवागारे गृहे नाद्यास्तीरे गोष्ठे तरुस्थले॥ 16.8 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अन्यत्र वा शुभे स्थाने दुर्जनालोकवर्जिते।
गोमयेन समालिप्ते पञ्चगव्यादिशोधिते॥ 16.9 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

आसने वस्त्रसंवीते सदर्भे प्रार्थितं गुरुम्।
चतुर्भिर्मूर्तिपैः सार्धमष्टद्वादशभिस्तु वा॥ 16.10 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

उपवेश्य यथान्यायं पाद्यादिभिरथार्चयेत्।
पूर्वोत्तरदिशाभागे प्रागग्रेषु कुशेषु च॥ 16.11 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

यजमानः शुचिर्भुत्वा पूजाद्रव्याणि सादयेत्।
प्रणवेन सकूर्चानि पात्राणि तु शुभानि च॥ 16.12 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

वस्त्रकुण्डलयुग्मानि भूषणानि शुभानि च।
कूर्चसंस्कृततोयेन प्रोक्ष्योत्तानानि वै क्रमात्॥ 16.13 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

कूर्चेषु प्रणवेनैव विन्यस्यार्ध्यादि योजयेत्।
कुशाग्रयवसिद्धार्थतिलमाषफलाक्षतैः॥ 16.14 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सक्षीरगन्धपुष्पैश्च योजयित्वाऽर्घ्यमर्चयेत्।
पाद्यमाचमनीयं च पात्रयोरन्ययोस्तथा॥ 16.15 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मन्त्रयेत् पुनरेतानि मूलाङ्गैर्मूर्त्तिभिस्तु वा।
दत्त्वा कूर्चान्यथैतेषामासनार्थं तु वाग्यतः॥ 16.16 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सपवित्रैर्जलैः पादौ क्षलयेद्धृदयेन तु।
शिरसाऽऽचमनं दद्याच्छिखया चार्घ्यमेव च॥ 16.17 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

वस्त्रयुग्मानि भूषाश्च शेषाभ्यां तु निवेदयेत्।
पायसं भोजयेत् साज्यं प्रणम्य विधिनाऽर्च्य च॥ 16.18 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सोष्णीषं गुरुमाचान्तमभिवाद्य प्रसाद्य च।
यथालाभं सुवर्णादि दद्याद् देवमनुस्मरन्॥ 16.19 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

ऋत्विग्भ्योऽपि तथा दत्त्वा वरयेत् प्रणिपत्य तान्।
कार्यमुक्त्वा विधानेन पूजयेच्च पुनः पृथक्॥ 16.20 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सन्तोष्य प्रियवादैश्च प्रणम्य प्रार्थयेत् ततः।
मया सम्पूजितैरत्र दक्षिणाभिश्च तोषितैः॥ 16.21 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

क्रियतां विष्णुयागो मे प्रार्थयामि प्रसीदतु।
इत्युक्त्वा दक्षिणे पाणावालम्ब्य वरयेत् क्रमात्॥ 16.22 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तत्रों तथा करिष्यामीत्याचार्यस्तु समीरयेत्।
एवं वै सर्वयागेषु गुरुं सम्पूज्य यत्नतः॥ 16.23 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

प्रणिपत्यर्त्विजस्तेभ्यो दत्त्वाऽर्घ्यं वरयेद् बुधः।
पुनरेवं तु तन्त्रज्ञान् दीक्षितान् होमिनस्तथा॥ 16.24 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

वेदाध्ययनकर्तॄंश्च शुद्धान् वै मन्त्रपाठकान्।
कल्पयेद् यजमानस्तानाचार्यवचने स्थितान्॥ 16.25 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

वास्तुसङ्ग्रहमारभ्य तीर्थस्नानानावसानिकम्।
कारयेत् सर्वमेतेन भक्त्या हरिमिवार्चयेत्॥ 16.26 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

शयने सन्निवेश्यादौ बिम्बं तु सुपरीक्षितम्।
गृहीतं धनदानेन पूजयित्वाऽत्र शिल्पिनः॥ 16.27 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

नयनोन्मीलनं तुष्टैः कारयेच्च यथाविधि।
प्रणवेन तु कर्तव्यः प्रतिमालोकसङ्ग्रहः॥ 16.28 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

प्लुतं प्रणवमुच्चार्य पादयोस्तां तदा स्पृशेत्।
प्रक्षाल्य वारिभिः पूर्वं दर्भैः संघृष्य सर्वतः॥ 16.29 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

स्पृष्ट्वा गोवालकैश्चैनां घृताक्तां क्षालयेत् ततः।
शमीपल्लवसंयुक्तानक्षतान् संस्कृतेऽनले॥ 16.30 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

भूरादिसत्यपर्यन्तैः प्रत्येकं जुहुयाच्छतम्।
स्थूलदेहो यतो विष्णुर्वैराजश्रुतिदर्शनात्॥ 16.31 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तस्मादेवं हुते विष्णोः सम्पूर्णा प्रतिमा भवेत्।
ब्राह्मणैः स्वस्ति वाच्याथ शाकुनं सूक्तमुच्चरन्॥ 16.32 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

दत्त्वा दूर्वाक्षतान् मूर्ध्नि प्रणवेन समाहितः।
नीराजनं ततः कुर्यान्मङ्गलानि च दर्शयेत्॥ 16.33 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अपराह्णे तु सम्प्राप्ते मूर्त्तिपैः साहितो गुरुः।
गत्वा नद्यां तटाके वा देवखाते मनोरमे॥ 16.34 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तोयपूर्णेऽथवा पात्रे सम्पूज्य वरुणं पुनः।
सपताकं तटं कृत्वा शोधितं सर्वतो वृतम्॥ 16.35 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

संहृत्याग्निमयं ध्यात्वा बिम्बं संहारमार्गतः।
दर्भैर्वस्त्रैश्च संछाद्य फलकायां निवेश्य च॥ 16.36 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

शङ्खदुन्दुभिनिर्घोषैर्जयशब्दैश्च संयुतम्।
योगपीठं स्मरञ् ज्योतिर्बिम्बमप्सु निवेशयेत्॥ 16.37 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

लोकपालान् बहिर्ध्यात्वा पञ्चमन्त्रैश्च रक्षयेत्।
प्राक्‌शिरः शाययित्वैवं बिम्बं तोयेऽधिवासयेत्॥ 16.38 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

त्रिरात्रमश्मनो लोहमेकरात्रं मणिं निशाम्।
स्नात्वाऽऽचम्य शुचिर्भूत्वा वस्त्रालङ्कारभूषितः॥ 16.39 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मूर्त्तिपैः सार्धमागम्य प्रासादं सप्रदक्षिणम्।
न्यासादिकं क्रमात् कृत्वा दक्षइणे प्राङ्मुखः शुचिः॥ 16.40 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

प्रासादं शोधयेत् सम्यक् मुक्तमात्रं तु तक्षकैः।
सूत्रेण दर्भदाम्ना च वेष्टयित्वा समन्ततः॥ 16.41 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अस्त्रदृष्ट्या समालोक्य गर्भागारं पुनस्तथा।
कुशास्त्रमार्जितं तोयैः प्रोक्ष्य गन्धैश्च लेपयेत्॥ 16.42 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सर्षपाक्षतदूर्वाभिः समन्ताद् विकिरेत् पुनः।
ततश्चास्त्रेण सम्प्रोक्ष्य कुर्यात् तालत्रयं तथा॥ 16.43 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

दूर्वाक्षतकुशाग्रैस्तु विकिरेत् पञ्चशक्तिभिः।
सर्जश्रवेष्टलाक्षाब्जश्वेतलोध्रफलादिभिः॥ 16.44 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अष्टाक्षरेण सर्वत्र धूपं दत्त्वा सदीपकम्।
पूर्णकुम्भं च धान्यं च न्यस्य पुष्पास्त्रमोचनम्॥ 16.45 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

कृत्वा राक्षोघ्नसूक्तेन पञ्चगव्येन सर्वतः।
चक्रमन्त्रेण च प्रोक्ष्य गोमयेनोपलेपिते॥ 16.46 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

आग्नेय्यां स्थण्डिले होममारभेत यथाविधि।
रक्षोहणादिमन्त्राभ्यां पक्वमाज्यं च होमयेत्॥ 16.47 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

कृणुष्वाष्टादशैर्भूयो येदेवा इति पञ्चभिः।
जातवेदादिभिश्चैव क्रमाद् व्याहृतिभिस्तथा॥ 16.48 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अपामार्गसमिद्भिस्तु शतमष्टोत्तरं ततः।
चक्रमन्त्रेण वै हुत्वा हविराज्यं समापयेत्॥ 16.49 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

वस्त्रेणानीय पात्रे तु होमभस्मसमायुतम्।
आज्यशेषमपां शेषमपामार्गरसैर्युतम्॥ 16.50 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मन्त्रयेच्चक्रमन्त्रेण शतमष्टोत्तरं ततः।
पलाशाश्वत्थशाखभिः प्रोक्ष्य सर्वत्र मन्दिरे॥ 16.51 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

कृणुष्वेत्यादिभिः पश्चात् विकिरेद् यवसर्षपैः।
तालत्रयं पुनः कुर्यादग्निप्राकारमेव च॥ 16.52 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

पुनरष्टशतं जप्त्वा चक्रं श्वभ्रं च पूजयेत्।
एवं कृत्वाऽथ राक्षोघ्नं निशि विप्रांश्च भोजयेत्॥ 16.53 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तमेवैशेऽग्निमाधाय स्थण्डिले व्रीहितण्डुलैः।
तत्पूर्वे स्थण्डिले कलृप्ते वस्रास्तीर्णे घटं न्यसेत्॥ 16.54 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

कुशदूर्वाशमीपर्णकूर्चस्थं जलपूरितम्।
जातिहेम न्यसेत् तस्मिन् विधिना शान्तिमर्चयेत्॥ 16.55 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

पाद्यादिभिः क्रमाद् द्रव्यैः शन्नोदेवीत्यृचा ततः।
वास्तोष्पतेतिमन्त्राभ्यां पक्वं हुत्वा घृताहुतीः॥ 16.56 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

वास्तोष्पतेध्रुवेत्याद्यैः षङ्भिर्जातादिपञ्चभिः।
शन्नवर्गेण जुहुयात् पुनर्व्याहृतिभिस्तथा॥ 16.57 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

शमीसमिद्घृतान्नाज्यं तयैवर्चा तु होमयेत्।
दूर्वाभिश्चाथ मूलेन सगव्याभिः समापयेत्॥ 16.58 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

हुतशेषं ततो दद्यादग्रेणाग्निं कुशेषु च।
नमोरुद्रेति तोयाज्यैस्त्वं विप्रयजुषोक्षणम्॥ 16.59 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

शान्तितोयसमायुक्तं कुर्याच्च स्वस्तिवाचनम्।
पुण्याहं मूर्तिपैः सार्धं शिवं वास्त्विति वाचयेत्॥ 16.60 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

ब्राह्मणान् भोजयेत् पश्चात् पायसं द्वादशोत्तमान्।
मण्डपे शोधिते स्थाप्य अन्तस्तम्भेष्वृगादयः॥ 16.61 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

द्वारेषु च समालानि तोरणानि यथाक्रमम्।
सुशोभनाख्यमाश्वत्थं सुभद्राख्यमुदुम्बरम्॥ 16.62 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

नैयग्रोधं सुकर्माख्यं सुहोत्रं प्लाक्षमेव च।
स्योनापृथिवीमन्त्रेण प्रक्षिपेत् साक्षतांस्तिलान्॥ 16.63 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

उच्छ्रयस्वेति संस्थाप्य प्रादक्षिण्येन पूजयेत्।
दिक्षु पीतोऽरुणः श्यामः कृष्णोऽच्छः कृष्णपाण्डरः॥ 16.64 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

पद्मवर्णश्च चित्रोऽष्टौ ध्वजाः स्थाप्या यथाक्रमम्।
कुमुदः कुमुदाक्षश्च पुण्डरीकोऽथ वामनः॥ 16.65 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

शङ्कुकर्णः सर्वनेत्रः सुमुखः सुप्रतिष्ठितः।
इत्येते पूजनीयाश्च ध्वजानामधिदेवताः॥ 16.66 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अनेककोटिसंघैश्च भूतैः प्रत्येकशो वृताः।
पूर्णकुम्भान् प्रतिद्वारं द्वौ द्वौ विन्यस्य पूजयेत्॥ 16.67 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

पद्मरागप्रवालाप्सु प्राक् पूज्यौ पूर्णपुष्करौ।
वैडूर्यपुष्यतोयस्थौ ततैवानन्दनन्दनौ॥ 16.68 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

वीरसेनसुषेणौ च नीले मरतके तथा।
सम्भवप्रभवौ चैव मुक्तास्फटिकतोययोः॥ 16.69 ॥

मूलम्

वीरसेनसुषेणौ च नीले मरतके तथा।
सम्भवप्रभवौ चैव मुक्तास्फटिकतोययोः॥ 16.69 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

वास्तुपूजां पुरा कृत्वा तोरणध्वजपूजनम्।
भूमेः परिग्रहोऽग्नेश्च संस्कारोऽनन्तरः स्मृतः॥ 16.70 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

त्रातारं यदुलूकोऽथ इमं मे सन्त? इत्यृचः।
दिक्पालकलशार्चायां तन्मन्त्रा इह कीर्तिताः॥ 16.71 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

बह्वृचोऽध्वर्यवश्चैव छन्दोगाथर्वणा द्विजाः।
धर्मशास्रार्थतत्त्वज्ञा दिक्षु पारायणे स्मृताः॥ 16.72 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

ऐतिहासिकवाक्यार्थतत्त्वज्ञा ब्रह्मावित्तमाः।
कोणेषु मूर्तिपा एवं कल्प्या होमेष्वनुक्रमात्॥ 16.73 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

स्वां स्वां विद्यां पठन्तस्ते तच्चित्ता निशि जागृयुः।
स्वस्तिके मूलविन्यस्तधान्येऽष्टककुशान्विते॥ 16.74 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

द्वादशाक्षरमन्त्रेण शयनं तत्र कल्पयेत्।
कलशान् स्थापयेदष्टौ पीठस्य परितः क्रमात्॥ 16.75 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अद्भिः सम्पूरितान् सर्वान् धान्यराशिगतान् शुभान्।
सपल्लवमुखान् सूत्रवेष्टितान् वस्त्रवेष्टितान्॥ 16.76 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

व्यस्तैरष्टाक्षरैरेतान् गन्धपुष्पैश्च पूजयेत्।
योगपीठं प्रकल्प्यात्र शक्तिपर्यन्तमर्चयेत्॥ 16.77 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सर्वधान्यैश्च पूष्पैश्च निर्वपेत् पीठपर्ययात्।
विद्याधिपतयश्चात्र पूजनीयाः समन्ततः॥ 16.78 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

विष्णुमैन्द्रे ततस्तत्र दक्षिणे मधुसूदनम्।
त्रिविक्रमं तु वारुण्यां वामनं तु तथोत्तरे॥ 16.79 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

श्रीधरं तु तथाग्न्य्यां हृषीकेशं तु नैर्ऋते।
पद्मनाभं च वायव्यां दामोदरमथापरे॥ 16.80 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

ऐशान्यां तस्य पीठस्य स्थापयेज्जलभाजनम्।
सोष्णीषः सोत्तरीयश्च वाग्यतो वारि गालयेत्॥ 16.81 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

नवेनारोमवस्त्रेण प्रोक्षितेन च मन्त्रतः।
पूरयेत् प्रणवेनैव पात्रं कुसुमवारिणा॥ 16.82 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

पूजयेत् पूरयित्वा तु द्वादशाक्षरविद्यया।
रक्षितव्यं वितानाद्यैः सम्यगाच्छाद्य सर्वतः॥ 16.83 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मङ्गलाङ्कुरपात्राणि मङ्गलानि च विन्यसेत्।
शङ्खं चक्रं पताकां च श्रीवत्सं दर्पणं वृषम्॥ 16.84 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मत्स्ययुग्मं च कुम्भं च मङ्गलानि प्रचक्षते।
कुर्यान्मण्डपमैशान्यां चतुरश्रं समन्ततः॥ 16.85 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

चतुर्हस्तं चतुः स्तम्भं मध्ये पीठसमन्वितम्।
स्नानद्रव्यैश्च संयुक्तं क्रमात् कुम्भेषु पूरितैः॥ 16.86 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अष्टोत्तरशतं हुत्वा घृतमष्टाक्षरेण तु।
सम्पाताज्येन संस्पृश्य कलशानभिमन्त्रयेत्॥ 16.87 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

हिरण्यवर्णां हरिणीमिति सर्वान् यथाक्रमम्।
तत्रार्चां तु समानीय स्नापयेदेकबेरके॥ 16.88 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

रत्नन्यासं पुरा कृत्वा लेप्यार्चा क्रियते यदा।
प्रतिमाऽन्या तु कर्तव्या लोहजा कर्मकारणात्॥ 16.89 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

प्रतिष्ठान्यासमुद्रादि मूलार्चायां प्रकल्पयेत्।
स्नानादिशेषकर्माणि कर्मार्चायामिति स्थितिः॥ 16.90 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मूलार्चां वाऽपि कर्मार्चां तथा तोयेऽधिवासिताम्।
उद्धृत्य विधृतां यत्नाच्चतुर्भिर्मूर्त्तिधारकैः॥ 16.91 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

दर्भपाणिः स्थितो विद्वानुपातिष्ठेत संस्थिताम्।
नमस्तेऽर्चे! सुरेशानि! प्रतीके विश्वकर्मणः॥ 16.92 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

प्रभाविताशेषजगद्धात्रि! तुभ्यं नमो नमः।
त्वयि सम्पूजयामीशं नारायणमनामयम्॥ 16.93 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

रहिता योनिदोषैस्त्वमृद्धियुक्ता सदा भव।
विज्ञाप्यैवं दुकूलांशुसिद्धार्थकयुतं शुभम्॥ 16.94 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

उर्णासूत्रेण बध्नीयात् कौतुकं दक्षिणे करे।
अङ्गुष्ठानामिकाभ्यां तु सारयित्वा जितादिना॥ 16.95 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अष्टाक्षरेण संजप्तं सप्तधा विघ्नशान्तये।
ततोऽर्चां तु सुवस्त्राढ्यां ब्रह्मयानेन तां नयेत्॥ 16.96 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

शाकुनेनैव सूक्तेन वितानाद्युपशोभिताम्।
त्रीणीत्यास्थाप्य पीठे तां भद्रं कर्णेति कीर्तयेत्॥ 16.97 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तेजोऽसीति समालिप्य गव्येनाज्येन साधकः।
चूर्णैस्तोयैश्च संक्षाल्य स्नापयेत् तैर्यथाक्रमम्॥ 16.98 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मृत्कषायौषधीतीर्थैर्गव्यैर्व्यस्तैः समस्तकैः।
नद्यास्तटाभ्यां सङ्गृह्य मृदं वल्मीकजां तथा॥ 16.99 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

कुलीरवासतः क्षेत्राद् विषाणाग्राच्च वेदितः।
शमीपलाशखदिरबिल्वाश्वत्थविकङ्कताः॥ 16.100 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

उदुम्बराश्च न्यग्रोधाः कषायाङ्गानि चैव हि।
शङ्खपुष्पीं प्रियङ्गुं च विष्णुक्रान्तीं शतावरीम्॥ 16.101 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

दूर्वां चैवामृतां चैव गृह्णीयाद् रजनीं वचाम्।
हिरण्यवर्णाः शुचयः समुद्रज्येष्ठेति च क्रमात्॥ 16.102 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

इदमाप इमं मे च तीर्थं तं विनियोजयेत्।
गायत्र्त्र्या चैव गोमूत्रं गन्धद्वारेति गोमयम्॥ 16.103 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

आप्यायस्वेति च क्षीरं दधिक्राव्णेति वै दधि।
तेजोऽसि शुक्रमित्याज्यं देवस्यत्वा कुशोदकम्॥ 16.104 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

पञ्चगव्यं पयस्वत्या यासां गन्धोदकं तथा।
आपोहिष्ठेति वै दद्यात् स्वच्छतोयं ततः परम्॥ 16.105 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

परमेश्वरमन्त्रेण स्नापयेत् सकलेन च।
मधुवातेति संयोज्य तैजसे मधुसर्पिषी॥ 16.106 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

उद्धाट्य नयने चास्य ततो हेमशलाकया।
चित्रं देवत्यृचा चैकाप्यायस्वेत्यृचा परम्॥ 16.107 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

यजमानश्च गां दद्याद् गोविन्दः प्रीयतामिति।
स्नापयेत् कलशैः पश्चाच्चतुर्भिः कोणगैरपि॥ 16.108 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

ब्रह्मश्रीचम्पकक्षीरनीपाम्रबलुलार्जुनैः।
साशोकैः पल्लवैर्मन्त्री हंसः शुचिषदित्यृचा॥ 16.109 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

पद्मकं रोचनां दूर्वां दर्भस्तम्बाच्छसर्षपान्।
चन्दने जातिरावर्त्तं कुन्दं विष्णोरराटया॥ 16.110 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

यवव्रीहितिला हेम रजतं कूलमृद्द्वयम्।
गोमयं भूम्यसंस्पृष्टं सोमं राजानमित्यृचा॥ 16.111 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

समीवर्यमृताक्रान्तिसहाभृङ्गमहौषधीः।
स्यामाकं विश्वतश्चक्षुरिति तैः स्नानमाचरेत्॥ 16.112 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

आवाहयेत्ततो देवं पीताम्बरधरं हरिम्।
एह्येहि भगवन्! विष्णो! लोकानुग्रहकारक!॥ 16.113 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

यज्ञभागं गृहाणेमं वासुदेव! नमो नमः।
पाद्यमाचमनं चार्ध्यं दद्यान्मूलेन वै ततः॥ 16.114 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अहते वाससी दद्यात् पवित्रं चाष्टकेन तु।
सौवर्णं दापयेत् सूत्रं विष्णुगायत्रिया पुनः॥ 16.115 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

भूषणानि ततो दद्याद् द्वादशाक्षरविद्यया।
नीराजनं ततः कुर्याद् गन्धपुष्पाक्षतादिभिः॥ 16.116 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

स्रग्भिश्च धूपदीपैश्च फलगोरोचनाञ्जनैः।
पादुकाव्यजनच्छत्रमधुपर्कैश्च पूजयेत्॥ 16.117 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

वारिधारां च मूलेन पातयेद् देवपादयोः।
आचामं च पुनर्धूपं मुखवासं च दर्पणम्॥ 16.118 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अङ्गरागं च मालां च दद्यात् पुष्पाञ्जलिं ततः।
सामभिश्च ततः स्तुत्वा पवित्रं स्तोत्रमीरयेत्॥ 16.119 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

पुण्याहं चात्र कुर्वीत वैष्णवैः सह मन्त्रवित्।
तिलाश्च दक्षिणा देया वैष्णवेभ्यो यथाविधि॥ 16.120 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

समाहितः स्मरेत् पश्चाद् भक्त्या तु पुरुषोत्तमम्।
एवं कृत्वा तु तामर्चामानयेच्छयनं प्रति॥ 16.121 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

पौरुषेण तु सूक्तेन शङ्खभेर्यादिनिस्वनैः।
द्वादशाक्षरमन्त्रेण शयने सन्नवेशयेत्॥ 16.122 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अयं स इति चोक्त्वाऽन्ते सर्वयोगेश्वरोमिति।
जपेदष्टाक्षरं मन्त्रं मङ्गलानि च विन्यसेत्॥ 16.123 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

हेमपात्रे घृतं पूर्णं शिरः स्थानेऽस्य विन्यसेत्।
राजतं मधुपूर्णं च पादस्थाने विचक्षणः॥ 16.124 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सक्षीरं ताम्रपात्रं च दक्षिणेन प्रकल्पयेत्।
लोहपात्रगतं वामे शान्तितोयं च विन्यसेत्॥ 16.125 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मृत्पात्रे पञ्चगव्यं च पञ्चमं तु तदग्रतः।
तेषामालभनं कुर्यात् परमेष्ठ्यादिभिः क्रमात्॥ 16.126 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

चतुरश्रं धनुर्वृत्तं त्रिकोणं च यथाक्रमम्।
कारयेद् दिक्षु चत्वारि कुण्डानि कुशलो गुरुः॥ 16.127 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अरत्निमात्रे पीठस्य समन्ताद्धस्तमानतः।
त्रिमेखलानि सर्वाणि कार्याण्यर्धावटानि च॥ 16.128 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

आचार्यकुण्डादुद्धृत्य पश्चादन्येषु निक्षिपेत्।
कुण्डेषु संस्कृतं वह्निं कृत्वोल्लोखादिकं क्रमात्॥ 16.129 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

जननादिविहीनं तु प्रकृतिन्यासपूर्वकम्।
स्वसाखाग्निमुखान्तेऽन्नं गायत्र्या जुहुयुः क्रमात्॥ 16.130 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

हृदयं पूर्वकुण्डे तु दक्षिणे तु शिरस्तथा।
पश्चिमे तु शिखां कुर्यादुत्तरे कवचं तथा॥ 16.131 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

नेत्रास्त्रयोर्न कार्योऽत्र होमः स्यान्मूर्तिभिस्तु वा।
समिदाज्यचरुन् लाजान् सर्षपांश्च यवास्तिलान्॥ 16.132 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

व्रीहीनाज्यं पुनश्चैवं सर्वकुण्डेषु होमयेत्।
मूलेनाष्टसहस्रं तु तदाचार्यस्तु होमयेत्॥ 16.133 ॥

मूलम्

शतमष्टोत्तरं चात्र पूर्णा दद्यात् शते शते॥ 16.134 ॥

॥ इति विष्णुसंहितायां षोडशः पटलः ॥