आगमे वैष्णवे विश्वासटिप्पन्यः

॥ अथ सप्तमः पटलः ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः

अथ वक्ष्यामि संक्षेपान्मुद्राणां लक्षणं परम्।
न्यासादिषु प्रयुज्यन्ते यता मुद्राः सुगोपिताः॥ 7.1 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अञ्जलिः प्रथमा मुद्रा क्षिप्रं देवप्रसादनी।
वन्दनी हृदयासक्ता किञ्चिद् दक्षिणतो नता॥ 7.2 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

ऊर्ध्वाङ्गुष्ठो वाममुष्टिर्दक्षिणोऽङ्गुष्ठबन्धनः।
वामस्य तस्य चाङ्गुष्ठो भवत्यूर्ध्वमुखः स्थितः॥ 7.3 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तिस्रः साधारणा मुद्रा मूर्तीनामिह किर्तिताः।
पद्मासनगतो मूर्ध्नि कुर्यादञ्जलिबन्धनम्॥ 7.4 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मुद्रा ब्रह्माञ्जलिर्नाम देवसान्निध्यकारिणी।
अनया बद्धया चैव नित्यं तुष्यन्ति देवताः॥ 7.5 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तस्मात् तु सर्वदेवानां मुद्रामेनां प्रदर्शयेत्।
सम्मुखौ प्रसृतौ कृत्वा किञ्चिदाकुञ्चिताङ्गुली॥ 7.6 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अङ्गुष्ठाभ्यां लिखेदन्तर्मुंद्रैषाऽऽवाहिनी स्मृता।
कृत्वा नताङ्गुली हस्तावूर्ध्वङ्गुष्ठौ तु चालयेत्॥ 7.7 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सान्निद्यमुद्रिका ज्ञेया न्यस्तवत् स्थापनी भवेत्।
उभावन्तर्गताङ्गुष्ठै मुष्टी कुर्यान्निरोधिनी॥ 7.8 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

संहतौ तु करौ कृत्वा मध्येऽङ्गुष्ठौ निपीडयेत्।
प्रसार्य चाङ्गुलीः सर्वा मुद्रेयं परमेष्ठिनः॥ 7.9 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

एकैकस्य क्रमादन्या अङ्गलीश्च नियोजयेत्।
पुरुषादिक्रमेणैव सर्वमुद्राः प्रकल्पयेत्॥ 7.10 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सप्तजन्मकृतं पापं यच्च पातकपञ्चकम्।
मुद्रापञ्चकविज्ञानान्नश्यत्येव न संशयः॥ 7.11 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

वामहस्तेन मुष्टिं तु कृत्वाऽङ्गुष्ठं समुच्छ्रितम्।
हृदि संयोजयेदेतां गृहीत्वेतरमुष्टिना॥ 7.12 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

योनिमुद्रा त्वियं प्रोक्ता वैष्णवी भुक्तिमुक्तिदा।
दर्शयेद् देवदेवस्य बद्‌ध्वा पद्मासनं पुरः॥ 7.13 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

दृष्ट्वैवं दर्शितां सद्यः प्रणामं यान्ति देवताः।
यक्षविद्याधराद्याश्च भ्रमन्ति भयमोहिताः॥ 7.14 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

वामहस्तमथोत्तानं कृत्वोत्तानं च दक्षिणम्।
संश्लिष्य भ्रामयेत् पश्चाद् ग्रथित्वा चाङ्गुलीः क्रमात्॥ 7.15 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

कोटिमुद्रा त्वियं प्रोक्ता देवदेवस्य च प्रिया।
अनामामध्ययोर्मध्ये निवेश्याङ्गुष्ठमायतम्॥ 7.16 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

दक्षिणस्य तु हस्तस्य मुद्रेयं हृदये स्मृता।
निर्वर्त्य मुष्टिमाहन्यादङ्गुष्ठाग्रेण तर्जनीम्॥ 7.17 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

स्थापयेत् तु ललाटान्ते मुद्रेयं शिरसि स्मृता।
वर्तयित्वा दृढां मुष्टिं कुर्यादङ्गुष्ठमूर्ध्वगम्॥ 7.18 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

स्थापयेत् तां शिखादेशे शिखामुद्रा प्रकीर्तिता।
सम्प्रवेश्यान्तरङ्गुष्ठौ वेष्टयित्वा समन्ततः॥ 7.19 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

संहरेत् तत्प्रदेशिन्यौ मुद्रेयं कवचे स्मृता।
अग्रहस्तं परावृत्य बद्‌ध्वा नाराचमुष्टिवत्॥ 7.20 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

विसृजेत् तिर्यगायम्य मुद्रास्त्रस्येयमीरिता।
भ्रूमध्ये स्थापयेद् बद्‌ध्वा शिखामुद्रामधोमुखीम्॥ 7.21 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

नेत्रमुद्रेयमाख्याता षडेतास्त्वङ्गमुद्रिकाः।
आत्मरक्षणमेताभिः कर्तव्यं साधकैः सदा॥ 7.22 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

कृत्वाऽङ्गुष्ठौ समावूर्ध्वं बध्वा हस्तौ परस्परम्।
योगसम्पुटमुद्रेयं ध्याने सर्वत्र युज्यते॥ 7.23 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तथैवाच्छिद्रवत् कृत्वा कुर्यान्मूर्धन्यधोमुखीम्।
अभिषेके प्रयोक्तव्या मुद्रेयं पावनी परा॥ 7.24 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मणिबन्धसमौ हस्तावूर्ध्वं शाखाः प्रसारिताः।
अन्तः प्रवेशिताङ्गुष्ठौ पद्ममुद्रासने स्मृता॥ 7.25 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मणिबन्धसमौ हस्तौ तिर्यक् सम्भ्राम्य चक्रवत्।
पर्यायेण प्रयोक्तव्या चक्रमुद्रा महोदया॥ 7.26 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मुष्टिं कृत्वा तु हस्ताभ्यामङ्गुष्ठौ विनतावुभौ।
युक्त्वा सम्भ्राम्य निर्मुक्तौ गदाख्या विघ्ननाशिनी॥ 7.27 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

निबध्य दक्षिणाङ्गुष्ठं वामहस्तस्थमुष्टिगम्।
कृत्वा चाङ्गुष्ठतर्जन्यौ संयुक्ते प्रसृते समे॥ 7.28 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तिस्रस्तु दक्षिणस्यान्या बध्नीयुर्मुष्टिमूर्ध्वतः।
शङ्खमुद्रेयमुद्दिष्टा द्रव्याणां स्थापने परा॥ 7.29 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

धनुषस्तु धनुर्मुष्टिः शरमुष्टिः शरस्य च।
खङ्गस्य कोशविश्लेषो मुद्रा खेटस्य मण्डलम्॥ 7.30 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

उभे कनिष्ठिके बद्‌ध्वा प्रदेशिन्यावुभे तथा।
हस्तावुभौ परावृत्तावङ्गुष्ठौ सहितावधः॥ 7.31 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मध्यमानामिके युक्ते चालयेत् पक्षयुग्मवत्।
बद्धा गरुडमुद्रेयं वाहनादौ बलावहा॥ 7.32 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

विरलोर्ध्वाङ्गुलिं हस्तं कृत्वाऽऽयामेन दर्शयेत्।
मुद्रानन्तस्य विज्ञेया शयनादौ प्रयुज्यते॥ 7.33 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

कृत्वोत्तानावुभौ हस्तौ सम्पुटाग्रौ प्रसारितौ।
कुर्वीत प्रार्थनामुद्रां सान्निध्यादिषु सर्वदा॥ 7.34 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

श्रीवत्सकौस्तुभार्थः स्यादुरःस्पर्शो द्विपार्श्वगः।
ऊर्ध्वमुद्रां प्रयुज्यादावुत्तानीकृत्य तां पुनः॥ 7.35 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मुञ्चेद् वामकनिष्ठादिक्रमान्मूर्तिचतुष्टये।
किञ्चिदाकुञ्चिताग्रास्तु योजयित्वाऽङ्गुलीः शनैः॥ 7.36 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

तर्जन्यौ मध्यमापृष्ठे योजयित्वा विचक्षणः।
अङ्गुष्ठाभ्यां लिखेदन्तः शक्तीनां योनिसंज्ञिता॥ 7.37 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

वामहस्तेन सङ्गृह्य करं तिर्यक्प्रसारितम्।
संहतं चालयेदेषा ध्वजमुद्रा प्रकीर्तिता॥ 7.38 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मध्यानामान्तरेऽङ्गुष्ठो निर्गतो मध्यमानता।
दक्षिणस्य तु मुष्टौ स्यान्मुद्रा वैनायकी स्मृता॥ 7.39 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

ऊर्ध्वाङ्गुष्ठो भवेन्मुष्टिर्लिङ्गमुद्रा शिवे स्मृता।
तर्जयेद् वामतर्जन्या नासाग्रासन्नया जगत्॥ 7.40 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

विष्वक्सेनस्य सा मुद्रा जीर्णोद्धारादिषु स्मृता।
मानसो रूपसङ्कल्पो मुद्रा मोक्षार्थिनां स्मृता॥ 7.41 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

इतरेषां तु हस्ताभ्यां प्रयोगः शस्यते बुधैः।
नान्यसन्दर्शने मुद्रा नानिमित्तं च बन्धयेत्॥ 7.42 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

गुह्यमेतद्धि तन्त्रेषु तस्माद् रहसि योजयेत्।
मुदं कुर्वन्ति देवानां राक्षसान् द्रावयन्ति च॥ 7.43 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

इत्येवं सर्वमुद्राणां मुद्रात्वं तान्त्रिका विदुः।
पटान्ते बन्धयेन्मुद्रा नचापि कथयेद् बुधः॥ 7.44 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

कथनाज्जायते स्रंसस्तस्माद् गोप्याः सदा बुधैः।
आनन्त्यादखिला मुद्रा वक्तुं ब्रह्मन्! न शक्यते॥ 7.45 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

देवतानां बहुत्वाच्च मुद्रोद्देशो मयेरितः।
प्रणामप्रार्थनाद्यास्तु मुद्राः सर्वदिवौकसाम्॥ 7.46 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अच्युतस्यापि पूजायामज्ञानां कल्पयेदिमाः।
अलाभे सर्वमुद्राणामञ्जलिर्हिदि मूर्ध्नि वा॥ 7.47 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सामान्यमुद्रा विज्ञेया सर्वेषां च दिवौकसाम्।
मन्त्रश्च प्रणवो योज्यः सिद्धिरेवं भविष्यति॥ 7.48 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

पूर्वं कृत्वा करन्यासं मुद्राबन्धः शुभो भवेत्।
अन्यथा विफलाः सर्वा भविष्यन्ति न संशयः॥ 7.49 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

वृथाऽन्यदर्शने वाऽपि प्रयुक्ता विफलास्तथा।
कुप्यन्ति देवताश्चास्य सिद्धिमाशु हरन्ति च॥ 7.50 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

गुप्तं मुद्रागणं यस्तु यथाकालं प्रदर्शयेत्।
कामाः सर्वेऽस्य सिध्यन्ति प्रीयन्ते चास्य देवताः॥ 7.51 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सामान्याख्या विशेषाख्यास्तथाङ्गाख्याश्च कीर्तिताः।
तथैव परिवाराख्या मुद्रा ह्येताश्चतुर्विधाः॥ 7.52 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मध्यमानामिके विद्वानङ्गुष्ठाभ्यां तु पीडयेत्।
कनिष्ठा तर्जनीयोज्या श्रीवत्सस्य प्रदर्शयेत्॥ 7.53 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

अनामा पृष्ठसंलग्ना दक्षिणस्य कनिष्ठिका।
कनिष्ठया तु सङ्गृह्य तर्जन्याऽनामिकां तथा॥ 7.54 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

गृहीत्वाऽनामिकां मध्यामङ्गुष्ठं चोछ्रितं कुरु।
तस्मिन्नङ्गुष्ठके श्लिष्टा वामहस्तस्य तर्जनी॥ 7.55 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

मध्यमे मध्यमां कृत्वा चाङुष्ठं मणिबन्धने।
कौस्तुभस्य त्वियं मुद्रा दर्शनीया च साधकैः॥ 7.56 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

सम्मुखावुच्छ्रितौ हस्तौ व्योममध्ये विमोचयेत्।
तर्जन्यङ्गुष्ठकौ श्लिष्य मालामुद्रां प्रदर्शयेत्॥ 7.57 ॥

मूलम्

विश्वास-प्रस्तुतिः

एवं चतुर्विधा मुद्रा गोप्या यत्नेन सर्वदा।
प्रयोज्याश्च यथाकालं साधकैः सिद्धिकाङ्क्षिभिः॥ 7.58 ॥

मूलम्

॥ इति विष्णुसंहितायां सप्तमः पटलः ॥