आगमे वैष्णवे विश्वासटिप्पन्यः

अष्टमोऽध्यायः

अथ विष्णुपूजाविधिवर्णनम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - १

हारीत उवाच
अथ वक्ष्यामि राजेन्द्र विष्णुपूजाविधिं परम् १

मूलम् - १

हारीत उवाच
अथ वक्ष्यामि राजेन्द्र विष्णुपूजाविधिं परम् १

विश्वास-प्रस्तुतिः - २

श्रौतं महर्षिभिः प्रोक्तं वशिष्ठाद्यैः पुरातनैः
वैखानसैश्च भृग्वाद्यैः सनकाद्यैश्च योगिभिः २

मूलम् - २

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३

वैष्णवैर्वैदिकैः पूर्वैर्यद्यदाचरितं पुरा
तत्ते वक्ष्यामि राजेन्द्र महाप्रियतमं हरेः ३

मूलम् - ३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४

ब्राह्मे मुहूर्ते उत्थाय सम्यगाचम्य वारिणा
ध्यात्वा हृत्पङ्कजे विष्णुं पूजयेन्मनसैव तु ४

मूलम् - ४

र्

७०८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५

तं प्रत्तैवेति सूक्तेन बोधयेत्कमलापतिम्
वनस्पतेति सूक्तेन तूर्यघोषं निनादयेत् ५

मूलम् - ५

कुर्यात्प्रदक्षिणं विष्णोरतोदेवेत्यनेन तु तद्विष्णोरिति मन्त्राभ्यान्त्रिः प्रणम्याऽऽचरेत्ततः ६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७

कृतशौचस्तथाऽऽचान्तो दन्तधावनपूर्वकम्
स्नानं कुर्याद्विधानेन धात्रीश्रीतुलसीयुतम् ७

मूलम् - ७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८

नारायणानुवाकेन कृत्वा तत्राघमर्षणम्
कृतकृत्यः शुचिर्भूत्वा तर्पयित्वा च पूर्ववत् ८

मूलम् - ८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९

धृतोर्ध्वपुण्ड्रदेहश्च पवित्रकर एव च
प्रविश्य मन्दिरं विष्णोः संमार्जन्या विशोधयेत् ९

मूलम् - ९

वास्तोष्पतेति वै सूक्तं जपन् संमार्जयेद्गृहम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - १०

आगाव इति सूक्तेन गोमयेनानुलेपयेत्
आनोभद्रेति सूक्तेन रङ्गवल्लिञ्च निक्षिपेत् १०

मूलम् - १०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११

ततः कलशमादाय जपन्वै शाकुनीर्ऋचः
गत्वा जलाशयं रम्यं निर्म्मलं शुचि पाण्डुरम् ११

मूलम् - ११

विश्वास-प्रस्तुतिः - १२

इमं मे गङ्गेति ऋचा जलं भक्त्याऽभिमन्त्रयेत्
आपो अस्मानिति ऋचा कलशं क्षालयेद् द्विजः १२

मूलम् - १२

विश्वास-प्रस्तुतिः - १३

समुद्र ज्येष्ठमन्त्रेण गृह्णीयात्प्रयतो जलम्
उतस्मेनं वस्तुभिरिति वस्त्रेणाऽऽच्छाद्य वैष्णवः १३

मूलम् - १३

विश्वास-प्रस्तुतिः - १४

प्रसम्राजेति सूक्तं वै जपन् सम्प्रविशेद् गृहम्
धान्योपरि तथा कुम्भं न्यसेद्दक्षिणतो हरेः १४

मूलम् - १४

विश्वास-प्रस्तुतिः - १५

इमं मे वरुणेत्यृचा मङ्गलद्रव्यसंयुतम्
अञ्जन्ति त्वेति सूक्तेन कुर्य्यात्पुष्पस्य सञ्चयम् १५

मूलम् - १५

अर्व्वाञ्चि सुभगे द्वाभ्यां गन्धांश्च पेषयेत्तथा

विश्वास-प्रस्तुतिः - १६

वाग्यतः प्रयतो भूत्वा श्रीसूक्तेनैव वैष्णवः
विश्वानि न इति ऋचा दीपं दद्यात्सुदीपितम् १६

मूलम् - १६

७०९

विश्वास-प्रस्तुतिः - १७

तत्तत्पात्रेषु सलिलं दत्त्वा गन्धांस्तु निक्षिपेत्
शन्नो देव्या च सलिलं गायत्र्या च कुशांस्तथा १७

मूलम् - १७

विश्वास-प्रस्तुतिः - १८

आयनेति च पुष्पाणि यवोऽसीति ऋचाऽक्षतान्
गन्धद्वारेति वै गन्धा नौषध्या तिलसर्षपान् १८

मूलम् - १८

विश्वास-प्रस्तुतिः - १९

काण्डात्काण्डेति दूर्वाग्रान् सहिरण्येति रत्नकम्
हिरण्यरूपेति ऋचा हिरण्यं निक्षिपेत्तथा १९

मूलम् - १९

विश्वास-प्रस्तुतिः - २०

एवं द्रव्याणि निक्षिप्य तुलस्या च समर्पयेत्
सवितुश्चेत्यादि ऋचा दद्यादर्घ्योदकं हरेः २०

मूलम् - २०

विश्वास-प्रस्तुतिः - २१

श्रियेति पादेति ऋचा दद्यात्पादजलं तथा
भद्रन्ते हस्तेत्यनेन हस्तप्रक्षालनं चरेत् २१

मूलम् - २१

विश्वास-प्रस्तुतिः - २२

वयः सुपर्णति ऋचा मुखसम्मार्जनं तथा
आपो अस्मानिति ऋचा वक्त्रगण्डूषमेव च २२

मूलम् - २२

वयः सुपर्णति ऋचा मुखसम्मार्जनं तथा
आपो अस्मानिति ऋचा वक्त्रगण्डूषमेव च २२

विश्वास-प्रस्तुतिः - २३

हिरण्यदन्तेत्यनेन दन्तकाष्ठं निवेदयेत्
बृहस्पते प्रथमेति जिह्वालेखनमेव च २३

मूलम् - २३

विश्वास-प्रस्तुतिः - २४

आपयित्वा उ भेषजीरिति गण्डूषमाचरेत्
आपो हि ष्ठा इत्यनेन कुर्य्यादाचमनीयकम् २४

मूलम् - २४

मूर्धामव इत्यनेन तैलाभ्यङ्गं समाचरेत् मूर्धानन्दीव इत्यनेन गन्धान् केशेषु लेपयेत्

विश्वास-प्रस्तुतिः - २६

तद्धियस्तस्थौ केशवन्ते केशान् वै क्षालयेत्पुनः
श्रिये पृश्न इति ऋचा तद्वर्चोद्वर्तनादिकम् २६

मूलम् - २६

विश्वास-प्रस्तुतिः - २७

आपोयम्बः प्रथममिति सूक्तेनाभ्यङ्गसूचनम्
कृत्वाऽदः स्नापयेत्सूक्तैर्वैष्णवैर्गन्धवारिणा २७

मूलम् - २७

विश्वास-प्रस्तुतिः - २८

ततः पञ्चामृतैर्गव्यैः स्नापयेत्तत्प्रकाशकैः
आप्यायस्वेत्यृचा क्षीरं दधिक्राव्णेति वै दधि २८

मूलम् - २८

विश्वास-प्रस्तुतिः - २९

घृतमामिक्षेति घृतं मधुवातेति वै मधु
तत्ते वयं यथा गोभिरित्यृचेक्षुरसं शुभम् २९

मूलम् - २९

र्

७१०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३०

एभिः पञ्चामृतैः स्नाप्य चन्दनञ्च निवेदयेत्
श्रीसूक्तपुरुषसूक्ताभ्यां पुनः संस्थापयेद्धरिम् ३०

मूलम् - ३०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३१

वनस्पतेति सूक्तेन कुर्य्याद् घोषसमन्वितम्
श्रिये जात इति ऋचा दद्यान्नीराजनं ततः ३१

मूलम् - ३१

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३२

युवा सुवासेति ऋचा वस्त्रेणाङ्गं प्रमार्जयेत्
प्रसेनानेति मन्त्रेण वस्त्रं सम्वेष्टयेत्ततः ३२

मूलम् - ३२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३३

युवं वस्त्राणीति ऋचा उत्तरीयं तथैव च
सर्वत्राऽऽचमनं दद्याच्छन्नो देवीत्यृचा च तु ३३

मूलम् - ३३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३४

उपवीतं ततो दद्याद्ब्राह्मणानिति वै ऋचा
ऋतस्य तन्तुवितते दद्यात्कुशपवित्रकम् ३४

मूलम् - ३४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३५

पश्चादाचमनं दद्याद् भूषणैर्भूषयेद्धरिम्
विश्वजित्सूक्तेन दद्याद्भूषणानि शुभानि वै ३५

मूलम् - ३५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३६

हिरण्यकेशेति ऋचा केशान् संशोषयेत्तथा
सुपुष्पैः कवरीं दद्याद्विहिसोतेत्यनेन वै ३६

मूलम् - ३६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३७

कृपायमिन्द्र ते रथ इत्यृचा तिलकं शुभम्
गन्धञ्च लेपयेद्गात्रे गन्धद्वारेति वै ऋचा ३७

मूलम् - ३७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३८

त्रातारमिन्द्र इत्यृचा पुष्पमालां समर्पयेत्
चक्षुषः पितेति ऋचा चक्षुषो रञ्जनं शुभम् ३८

मूलम् - ३८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३९

सहस्रशीर्षेति ऋचा किरीटं शिरसि क्षिपेत्
ऋक्सामाभ्यामिति श्रोत्रे कुण्डले मा करेऽर्पयेत् ३९

मूलम् - ३९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४०

दमून्सौ उपस इति केयूरादिविभूषणम्
आश्वेते यस्येति ऋचा हाराणि विमलानि च ४०

मूलम् - ४०

दमून्सौ उपस इति केयूरादिविभूषणम्
आश्वेते यस्येति ऋचा हाराणि विमलानि च ४०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४१

हस्ताभ्यां दशशाखाभ्यामित्यृचा चाङ्गुलीयकम्
अस्य त्रिपूर्णमधुना सूर्य्याके विन्यसेच्छुभे ४१

मूलम् - ४१

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४२

इदन्त्वदुत्तर इति कटिसूत्रं सुरोचिषम्
स्वस्तिदा विशस्पतिरित्यायुधानि समर्पयेत् ४२

मूलम् - ४२

७११

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४३

द्यौर्नय इन्द्रेति दद्याच्छत्रं सुविमलं तथा
सोमः पवर्ततेत्यृचा चामरं हैममुत्तमम् ४३

मूलम् - ४३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४४

सोमापूषणेत्यृचा तालवृन्तौ सुवर्चसौ
रूपं रूपमिति ऋचा दद्यादादर्शनं शुभम् ४४

मूलम् - ४४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४५

इन्द्रमेव धीषणेति ऋचाऽऽसने विनिवेशयेत्
इहैवास्तमेति ऋचा दद्याच्च कुशविष्टरम् ४५

मूलम् - ४५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४६

आपस्वन्तरिति ऋचा पाद्यं दद्याच्च भक्तितः
गौरीमिमाय सूक्तेन अर्घ्यं हस्ते निवेदयेत् ४६

मूलम् - ४६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४७

नतमंहो न दुरितमित्याचमनं समर्पयेत्
पिवासोममित्यनेन मधुपर्कञ्च प्राशयेत् ४७

मूलम् - ४७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४८

अपस्वग्ने सधिष्टवेति पुनराचमनं चरेत्
अर्चन्तस्त्वाहवामहेत्यक्षतैरर्चयेच्छुभैः ४८

मूलम् - ४८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ४९

तण्डुलाः सहरिद्रास्तु अक्षता इति कीर्तिताः
विष्णोर्नुकमिति सूक्तेन धूपं दद्याद्धृतान्वितम् ४९

मूलम् - ४९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५०

भावामितेति सूक्तेन दीपान्नीराजयेच्छुभान्
इदन्ते पात्रमिति भाजनं विन्यसेच्छुभम् ५०

मूलम् - ५०

तस्मा अरङ्गमामवेति पात्रप्रक्षालनं चरेत्

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५१

अस्मिन् पदे परमिति गवाज्येनाभिपूरयेत्
पितुं नुस्तोषमिति सूक्तेन दद्यादन्नादिकं हविः ५१

मूलम् - ५१

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५२

तदस्यानिकमिति ऋचा सहिरण्यं घृतं तथा
तस्मिन् रायवतय इति दद्यादापोशने घृतम् ५२

मूलम् - ५२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५३

ततः प्राणाद्याहुतयो होतव्याः परमात्मनि
अग्ने विवस्वदुषस इति पञ्चभिश्च यथाक्रमम् ५३

मूलम् - ५३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५४

समुद्रा दूर्मीति सूक्तेन घृतधाराः समाचरेत्
परोमात्रेति सूक्तेन भोजयेत्सश्रियं हरिम् ५४

मूलम् - ५४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७१२

तुभ्यं हिन्वान इत्यनेन वयः सर्वं निवेदयेत्
र्

७१२

मूलम् - ७१२

तुभ्यं हिन्वान इत्यनेन वयः सर्वं निवेदयेत्
र्

७१२

इन्द्र पीवेत्यनेन दद्यादापोशनं पुनः ५५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५६

प्रत आश्विनि पवमानेत्यृचा हस्तप्रक्षालनं चरेत्
सरस्वतीं देवयन्त इति तिसृभिर्गण्डूषमेव च ५६

मूलम् - ५६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५७

वृष्टिं दिवीशः तद्धारेति दद्यादाचमनं ततः
शिशुं जिज्ञाग्निनमिति ऋचा मुखहस्तौ च मार्जयेत् ५७

मूलम् - ५७

दक्षिणावतामिति ऋचा दद्यात्ताम्बूलमुत्तमम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५८

स्वादुः पवस्वेति ऋचा दद्यादाचमनं पुनः
आऽयं गौरिति सूक्ताभ्यां दद्यात्पुष्पाञ्जलिं ततः ५८

मूलम् - ५८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ५९

दीपन्नीराजयेत्पश्चाद् घृतसूक्तेन वैष्णवः
यत इन्द्रेत्यादि षड्भिर्दिक्षु रक्षां प्रदापयेत् ५९

मूलम् - ५९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ६०

यज्ञो देवानामिति सूक्तेन उपस्थानजपं चरेत्
तद्विष्णोरिति द्वाभ्यां प्रणमेच्चैव भक्तितः ६०

मूलम् - ६०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ६१

गौरीमिमायेति ऋचा दद्यादाचमनन्ततः
सहस्रनामभिः स्तुत्वा पश्चाद्धोमं समाचरेत् ६१

मूलम् - ६१

विश्वास-प्रस्तुतिः - ६२

प्रातरौपासनं हुत्वा तस्मिन्नग्नौ जनार्दनम्
ध्यात्वा संपूज्य जुहुयाद्वैष्णवैः प्रत्यृचं हविः ६२

मूलम् - ६२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ६३

श्रीभूसूक्ताभ्यामपि च हुत्वा घृतयुतं हविः
याभिः सोमो मोदतेत्यनेन मातृभ्यां जुहुयाद्धविः ६३

मूलम् - ६३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ६४

किंस्विद्वनमित्यान्नन्तं जुहुयाद्धविः
सुपर्णं विप्रा इति ऋचा सुपर्णाय महात्मने ६४

मूलम् - ६४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ६५

चमूष च्छ्येन इति च सेनेशायापि हूयताम्
पवित्रन्त इति द्वाभ्याञ्चक्रायामिततेजसे ६५

मूलम् - ६५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ६६

स्वादुषं स इति ऋचा हेतिभ्यो जुहुयाद्धविः
इन्द्रश्रेष्ठानितीन्द्राय अग्निमूर्धेति पावकम् ६६

मूलम् - ६६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७१३

यमाय सोमेति यमन्नैर्ऋतं मोषुणेत्यृचा
यच्चिद्धितेति वरुणं वायवायाहीति मारुतम्

७१३

मूलम् - ७१३

७१३

द्रविणोदा ददातु नाद्रविणाद्याशमेव च ६७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ६९

त्र्यम्बकऋचा रुद्र मानः प्रजां प्रजापतिम्
यज्ञेनेत्यृचा साध्येभ्यो मरुतो यद्धवेति च ६९

मूलम् - ६९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ६९

योनः सपत्नेति ऋचा वसुरुद्रेभ्य एव च
विश्वेदेवाः स चतसृभिर्ये देवा स ऋचा तथा ६९

मूलम् - ६९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७०

सर्वेभ्यश्चैव देवेभ्यो जुहुयादन्नमुत्तमम्
नासत्याभ्यामिति ऋचा अश्विच्छन्दोभ्य एव च ७०

मूलम् - ७०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७१

सोमपूषेति ऋचा सूर्य्याचन्द्रमसोस्तथा
संसमिद्युदसूक्तेन वैष्णवेभ्यस्तथापुनः ७१

मूलम् - ७१

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७२

ततः स्विष्टकृतं हुत्वा भुक्तेभ्यश्च बलिं क्षिपेत्
नमो महद्भ्य ऋचा बलिं भुवि विनिक्षिपेत् ७२

मूलम् - ७२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७३

आचम्य वारिणा पश्चान्मन्त्रयागं समाचरेत्
एतच्छ्रौतं नृपश्रेष्ठ मुनिभिः सम्प्रकीर्तितम् ७३

मूलम् - ७३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७४

सम्यगुक्तं मया तेऽद्य निश्चितं मतमुत्तमम्
एतत्प्रियतमं विष्णोः स्त्रियो नाथस्य सर्वदा ७४

मूलम् - ७४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७५

श्रौतेनैव हरिं देवमर्चयन्ति मनीषिणः
श्रौतस्मार्त्तागमैर्विष्णोस्त्रिविधं पूजनं स्मृतम् ७५

मूलम् - ७५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७६

एतच्छ्रौतं ततः स्मार्त्तं पौरुषेण च यत्स्मृतम्
मन्त्रैरष्टाक्षराद्यैस्तु तद्दिव्यागममुच्यते ७६

मूलम् - ७६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७७

श्रौतमेव विशिष्टं स्यात्तेषां नृपवरोत्तम
श्रौतमेव तथा विप्राः प्रकुर्वन्ति जनार्दने ७७

मूलम् - ७७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७८

यजन्ति केचित्त्रितयन्त्रिसन्ध्यासु च देशिकाः
यजन्ति केचित्त्रितयन्त्रयो वर्णा द्विजोत्तमाः ७८

मूलम् - ७८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७९

शुश्रूषा च तथा नामकीर्तनं शूद्रजन्मनः
अपि वा परमेकान्ति बालकृष्णवपुर्हरिम् ७९

मूलम् - ७९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७१४

स्त्रीणामप्यर्चनीयः स्यात्स्ववर्णस्याऽऽनुरूपतः
र्

७१४

मूलम् - ७१४

स्त्रीणामप्यर्चनीयः स्यात्स्ववर्णस्याऽऽनुरूपतः
र्

७१४

मन्त्ररत्नेन वै पूज्यो हित्वा श्रौतं विधानतः ८०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८१

एवमभ्यर्च्चनं विष्णोर्मुनिभिः सम्प्रकीर्तितम्
श्रौतस्मार्तागमोक्ताश्च नित्यनैमित्तिकाः क्रियाः ८१

मूलम् - ८१

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८२

प्रायश्चित्तमकृत्यानां दण्डमप्याततायिनाम्
अधुना सम्प्रवक्ष्यामि वृत्तिमैकान्तिलक्षणाम् ८२

मूलम् - ८२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८३

नारीणामपि कर्तव्या अहन्यहनि शाश्वतीम्
उत्थाय पश्चिमे यामे भर्त्तुः पूर्वमतन्द्रिताः ८३

मूलम् - ८३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८४

कृत्वा शौचं विधानेन दन्तधावनमाचरेत्
कृत्वाऽथ मङ्गलस्नानं धृत्वा शुक्लाम्बरं तथा ८४

मूलम् - ८४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८५

आचम्य धारयेदूर्ध्वपुण्ड्रं शुभ्रं मृदैव तु
चन्दनेनापि कस्तूर्य्याः कुङ्कुमेनापि वाऽसति ८५

मूलम् - ८५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८६

जप्त्वा मन्त्रं गुरुं पश्चादभिनन्द्य च वैष्णवान्
नमस्कृत्वा जगन्नाथं जप्त्वा च शरणागतिम् ८६

मूलम् - ८६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८७

आत्मानं समलङ्कृत्य चिन्तयेन्मधुसूदनम्
गृहभाण्डादिकं सर्वं वाग्यता नियतेन्द्रियाः ८७

मूलम् - ८७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८८

संशोधयेत्प्रतिदिनं यज्ञार्थं परमात्मनः
मार्जयित्वा गृहं पश्चाद्गोमयेनानुलिप्य च ८८

मूलम् - ८८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ८९

रङ्गवल्ल्यादिभिः पश्चादलङ्कृत्य समन्वतः
चतुर्विधानां भाण्डानां क्षालनन्तु समाचरेत् ८९

मूलम् - ८९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९०

पाचकानि बहिष्ठानि जलस्याऽऽनयनानि च
स्थापनानि जलार्थं वा चतुर्विधमुदाहृतम् ९०

मूलम् - ९०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९१

पृथक्पृथगुदञ्चानि तेषु तेष्वपि विन्यसेत्
नान्योन्यं सङ्करं कुर्याद्भाण्डानां सर्वकर्मसु ९१

मूलम् - ९१

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९२

तानि तानि स्पृशेत्पाणिं प्रक्षाल्यैव पुनः पुनः
सम्यक्प्रक्षाल्य भाण्डानि दाहयेद्यज्ञियैस्तृणैः ९२

मूलम् - ९२

पुनः प्रक्षाल्य सन्तप्त्वा पश्चात्पचनमाचरेत्

७१५

रसभाण्डानि सर्व्वाणि क्षालयेदुष्णवारिणा ९३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९४

चतुर्भिः पञ्चभिर्ध्यात्वा स्रुक्स्रुवौ क्षालयेत्तदा
बहिर्न निष्क्रामयीत पाचकानि गृहान्तिकात् ९४

मूलम् - ९४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९५

ताभिरेव तु दद्यात्तु मुञ्जीत हि कथञ्चन
दत्त्वा पात्रान्तरे दद्यात्कांस्येवा मृण्मयेऽपि वा ९५

मूलम् - ९५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९६

पुटे पणमये वाऽपि दद्यादत्र तु वैष्णवे
स्रुवं दारुमयं कांस्यं कुर्व्वीतायोमयं न तु ९६

मूलम् - ९६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९७

न दद्यादारनालस्य घटं तस्मिन् महावने
आरनालस्य यत्कुम्भन्त्यजेन्मद्यघटं यथा ९७

मूलम् - ९७

आरनालङ्कारशाकं करञ्जं तिलपिष्टकम्

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९८

लशुनं मूलकं शिग्रुं छत्रां कोशातकीफलम्
अलाबुञ्चान्त्रं शाकञ्च करनिर्मथितं दधि ९८

मूलम् - ९८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ९९

बिम्बं बिड्जञ्च निर्यासं पीलुं श्लेष्मातकं फलम्
आरगधञ्च निर्गुण्डीं कालिङ्गन्नालिकां तथा ९९

मूलम् - ९९

विश्वास-प्रस्तुतिः - १००

नालिकेर्याख्यशाकञ्च श्वेतवृन्ताकमेव च
उष्ट्राविमानुषीक्षीरमवत्सानिर्दशाहगोः १००

मूलम् - १००

विश्वास-प्रस्तुतिः - १०१

एतान्यकामतः स्पृष्ट्वा सवासा जलमाविशेत्
मत्या जग्ध्वा व्रतं कुर्यान्मुर्ज जग्ध्वा पतेदधः १०१

मूलम् - १०१

विश्वास-प्रस्तुतिः - १०२

केशानां रञ्जनार्थं वा न स्पृशेदारनालकम्
चन्दनं घनसारं वा मकरन्दमथापि वा १०२

मूलम् - १०२

विश्वास-प्रस्तुतिः - १०३

माषमुद्गादिचूर्णं वा तक्रं जाम्वीरमेव वा
तिन्तिडञ्च कलायं वा केशरञ्जनमाचरेत् १०३

मूलम् - १०३

विश्वास-प्रस्तुतिः - १०४

ऊर्ध्वं मासात्त्यजेत्सर्वं मृद्भाण्डं वैष्णवोत्तमः
न त्यजेल्लोहभाण्डानि तापयेच्च हुताशने १०४

मूलम् - १०४

विश्वास-प्रस्तुतिः - १०५

दारूणां सन्त्यजेद्वाऽपि तक्षणं वा समाचरेत्
अश्मनामश्मभिर्ध्यात्वा गोबालैर्घर्षयेत्तथा १०५

मूलम् - १०५

र्

७१६

सूतके मृतके वाऽपि शुनादिस्पर्शने तथा

विश्वास-प्रस्तुतिः - १०६

स्पर्शने वाऽप्यभक्ष्याणां सद्य एव परित्यजेत्
एवं संशोध्य भाण्डानि यज्ञार्थं याचयेद्धविः १०६

मूलम् - १०६

विश्वास-प्रस्तुतिः - १०७

सम्प्रोक्ष्याद्भिः शुचौ देशे धान्यं संशोधयेद्बुधः
अवहन्याच्छुभतरं गायन्ति मधुसूदनम् १०७

मूलम् - १०७

विश्वास-प्रस्तुतिः - १०८

संशोध्य तण्डुलान् पश्चादद्भिः संक्षालयेत्त्रिभिः
अम्भस्त्रिवारं वस्त्रेण शोधयित्वा घटान्तरे १०८

मूलम् - १०८

विश्वास-प्रस्तुतिः - १०९

कुशेनैव पवित्रेण तण्डुलान् निर्वपेच्छुभान्
अन्तर्धाय कुशं तत्र मन्त्ररत्नमनुस्मरन् १०९

मूलम् - १०९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११०

पाचयेत्सपवित्रेण वाग्यतो नियतेन्द्रियः
उपविश्य शुभे कुण्डे वह्निं प्रज्वालयेत्ततः ११०

मूलम् - ११०

विश्वास-प्रस्तुतिः - १११

अवैष्णवस्य शूद्रस्य पतितस्य तथैव च
पाषण्डस्याप्यशुद्धस्य गृहेष्वग्निं विवर्जयेत् १११

मूलम् - १११

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११२

सम्प्रोक्ष्य मन्त्ररत्नेन वह्निं कुशजलैस्त्रिभिः
यज्ञियैर्विमलैः काष्ठैर्व्यजनेन प्रदीपयेत् ११२

मूलम् - ११२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११३

सान्तर्धानमुखेनापि धमयित्वा प्रदीपयेत्
पालाशैर्खादिरैर्बिल्वैर्गोशकृत्पिटकैरपि ११३

मूलम् - ११३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११४

अन्यैर्वा यज्ञियैः काष्ठैस्तृणैर्वा यज्ञियैः शुभैः
वर्जयेन्मद्यदिग्धानि तथा वैभीतकानि च ११४

मूलम् - ११४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११५

आरग्वधानि शिग्रूणि तथा नैर्गुण्डिकानि च
नैपानि च कपित्थानि कार्पासैरण्डकानि च ११५

मूलम् - ११५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११६

अमेध्यानि सकीटानि दौर्गन्धानि तथैव च
असद्वाहानि चैत्यानि काकखट्वासनानि च ११६

मूलम् - ११६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११७

देवालयानि यौप्यानि तथोपकरणानि च
महिषोष्ट्रखरादीनां कारीषपीठकानि च ११७

मूलम् - ११७

देवालयानि यौप्यानि तथोपकरणानि च
महिषोष्ट्रखरादीनां कारीषपीठकानि च ११७

अन्यानां पाकशेषाणि वर्जयेद्यज्ञकर्म्मणि

७१७

प्रदीप्याग्निं ततोऽन्नाद्यं पच्यान्नियतमानसः ११८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ११९

चिन्तयन् परमात्मानं जपन्मन्त्रद्वयं तथा
शुद्धं हृद्यं तथा रुच्यं पश्चादभ्यन्तरं शुभम् ११९

मूलम् - ११९

विश्वास-प्रस्तुतिः - १२०

निषिद्धानि च शाकानि फलमूलानि वर्जयेत्
अतिरूक्षञ्चातिदुष्टमतिरक्तञ्च वर्जयेत् १२०

मूलम् - १२०

विश्वास-प्रस्तुतिः - १२१

भावदुष्टं क्रियादुष्टं कालदुष्टं तथैव च
संसर्गदुष्टमपि च वर्जयेद्यज्ञकर्म्मणि १२१

मूलम् - १२१

विश्वास-प्रस्तुतिः - १२२

रूपतो गन्धतो वाऽपि यच्चाभक्ष्यैः समम्भवेत्
भावदुष्टञ्च यत्प्रोक्तं मुनिभिर्धर्म्मपारगैः १२२

मूलम् - १२२

विश्वास-प्रस्तुतिः - १२३

आरनालञ्च मद्यञ्च करनिर्म्मथितं दधि
हस्तदत्तञ्च लवणं क्षीरं घृतपयांसि च १२३

मूलम् - १२३

विश्वास-प्रस्तुतिः - १२४

हस्तेनोद्धृत्य यत्तोयं पीतं वक्त्रेण बकदा
शब्देन पीतं भुक्तञ्च गव्यं ताम्रेण संयुतम् १२४

मूलम् - १२४

क्षीरञ्च लवणोन्मिश्रं क्रियादुष्टमिहोच्यते

विश्वास-प्रस्तुतिः - १२५

एकादश्यां तु यच्चान्नं यच्चान्नं राहुदर्शने
सूतके मृतके चान्नं शुष्कं पर्युषितं तथा १२५

मूलम् - १२५

विश्वास-प्रस्तुतिः - १२६

अनिर्दशाहगोःक्षीरं षष्ठ्यां तैलं तथाऽपि च
नदीष्वसमुद्रगासु सिंहकर्कटयोर्जलम् १२६

मूलम् - १२६

विश्वास-प्रस्तुतिः - १२७

निःशेषजलवाप्यादौ यत्प्रविष्टं नवोदकम्
नातीतपञ्चरात्रं तत्कालदुष्टमिहोच्यते १२७

मूलम् - १२७

विश्वास-प्रस्तुतिः - १२८

शैवपाषण्डपतितैर्विकर्मस्थैर्निरीश्वरैः
अवैष्णवैर्द्विजैः शूद्रैर्हरिवासरभोक्तृभिः १२८

मूलम् - १२८

विश्वास-प्रस्तुतिः - १२९

श्वकाकसूकरोष्ट्राद्यैरुदक्यासूतिकादिभिः
पुंश्चलीभिश्च नारीभिर्वृषलीपतिभिस्तथा १२९

मूलम् - १२९

विश्वास-प्रस्तुतिः - १३०

दृष्टं स्पृष्टं च दत्तं च भुक्तशेषं तथैव च
अभक्ष्याणां च संयुक्तं संसर्ग दुष्टमुच्यते १३०

मूलम् - १३०

र्

७१८

विश्वास-प्रस्तुतिः - १३१

बिम्बं शिग्रु च कालिङ्गं तिलपिष्टञ्च मूलकम्
कोशातकीमलाबुञ्च तथा कट्फलमेव च १३१

मूलम् - १३१

विश्वास-प्रस्तुतिः - १३२

शालिका नालिकेत्यादिजातिदुष्टमिहोच्यते
एवं सर्वाण्यभक्ष्याणि तत्सङ्गान्यपि संत्यजेत् १३२

मूलम् - १३२

विश्वास-प्रस्तुतिः - १३३

तथैवाभक्ष्यभोक्तृणां हरिवासरभोजिनाम्
लोकायतिकविप्राणां देवतान्तरसेविनाम् १३३

मूलम् - १३३

अवैष्णवानामपि च संसर्गं दूरतस्त्यजेत् १३४

विश्वास-प्रस्तुतिः - १३५

पक्वान्नाद्यं यथा पक्वं वाग्यतो नियतेन्द्रियः
सम्मार्जयेच्छुभतरं वारिणा वाससैव च १३५

मूलम् - १३५

विश्वास-प्रस्तुतिः - १३६

करकैरपिधायाथ चक्रेणैवाङ्गयेत्ततः
गन्धेन वा हरिद्रेण जलेनाप्यथ वा लिखेत् १३६

मूलम् - १३६

विश्वास-प्रस्तुतिः - १३७

सुदर्शनं पाञ्चजन्यं भाण्डानां यज्ञयोगिनाम्
कुशोत्तरे शुचौ देशे विन्यस्य कुशवारिणा १३७

मूलम् - १३७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३३८

संप्रोक्ष्य मन्त्ररत्नेन वस्त्रेणाऽऽच्छादयेत्ततः
क्षालयित्वाऽथ देवस्य भाजनानि शुभैर्जलैः ३३८

मूलम् - ३३८

विश्वास-प्रस्तुतिः - १३९

अभिपूर्यं ततो दद्याद्भोजयेच्च विशेषतः
भोजयेदागतान् काले सखिसम्बन्धिबान्धवान् १३९

मूलम् - १३९

विश्वास-प्रस्तुतिः - १४०

बालान् वृद्धान् भोजयित्वा भर्तारं भोजयेत्ततः
स्वयं हृष्टा ततोऽश्नीयाद्भर्तुर्भुक्तावशेषितम् १४०

मूलम् - १४०

विश्वास-प्रस्तुतिः - १४१

पशाचिकानां यक्षाणां शक्तानां लिङ्गधारिणाम्
द्वादशीविमुखानां च संलापादि विवर्जयेत् १४१

मूलम् - १४१

विश्वास-प्रस्तुतिः - १४२

शैवबौद्धस्कान्दशाक्तस्थानानि न विशेत् क्वचित्
वर्जयेत्तत्समीपस्थं जलपुष्पफलादि च १४२

मूलम् - १४२

विश्वास-प्रस्तुतिः - १४३

न निरीक्षेत देवानामुत्सवादि कदाचन
स्तुतिं वाऽप्यन्यदेवानां न कुर्याच्छृणुयान्न च १४३

मूलम् - १४३

कामप्रसङ्गसंलापान् परिहासादि वर्जयेत्

७१९

अन्यचिह्नाङ्कितं वस्त्रं भूषणासनभाजनम् १४४

विश्वास-प्रस्तुतिः - १४५

वृक्षं पशुं कूपगृहान् भाण्डं चैव विवर्जयेत्
अन्यालये हरिं दृष्ट्वा देवतान्तरसंसदि १४५

मूलम् - १४५

विश्वास-प्रस्तुतिः - १४६

नार्चयेन्नप्रणमेच्च तीर्थसेवां विवर्जयेत्
अवैष्णवस्य हस्तात्तु दिव्यदेशादुपागतम् १४६

मूलम् - १४६

विश्वास-प्रस्तुतिः - १४७

हरेः प्रसादतीर्थाद्यं यत्नेन परिवर्जयेत्
आकारत्रयसन्पन्नो नवेज्याकर्म्मणि स्थितः १४७

मूलम् - १४७

विष्णोरनन्यशेषत्वं तथैवानन्यसाधनम् तथैवानन्यभोग्यत्वमाकारत्रयमुच्यते

विश्वास-प्रस्तुतिः - १४९

अर्चनं मन्त्रपठनं ध्यानं होमश्च वन्दनम्
स्तुतिर्योगः समाधिश्च तथा मन्त्रार्थचिन्तनम् १४९

मूलम् - १४९

विश्वास-प्रस्तुतिः - १५०

एवं नवविधा प्रोक्ता चेज्या वैष्णवसत्तमैः
प्राप्यस्य ब्रह्मणो रूपं प्राप्यञ्च प्रत्यगात्मनः १५०

मूलम् - १५०

विश्वास-प्रस्तुतिः - १५१

प्राप्त्युपायं फलञ्चैव तथा प्राप्तिविरोधि च
ज्ञातव्यमेतदर्थस्य पञ्चकं मन्त्रवित्तमैः १५१

मूलम् - १५१

विश्वास-प्रस्तुतिः - १५२

जगतः करणत्वं च तथा स्वामित्वमेव च
श्रीशत्वं सगुरुत्वञ्च ब्रह्मणो रूपमुच्यते १५२

मूलम् - १५२

विश्वास-प्रस्तुतिः - १५३

देहेन्द्रियादिभ्योऽन्यत्वं नित्यत्वादिगुणौघता
श्रीहरेर्दास्य धर्मत्वं स्वरूपं प्रत्यगात्मनः १५३

मूलम् - १५३

विश्वास-प्रस्तुतिः - १५४

उपायाध्यवसायेन त्यक्त्वा कर्मौघमात्मनः
हरेः कृपाबलम्बित्वं प्राप्त्युपायमिहोच्यते १५४

मूलम् - १५४

विश्वास-प्रस्तुतिः - १५५

सर्वैश्वर्यफलं त्यक्त्वा शब्दादिविषयानपि
दास्यैकसुखसङ्गित्वं विष्णोः फलमिहोच्यते १५५

मूलम् - १५५

विश्वास-प्रस्तुतिः - १५६

तज्जनस्यापराधित्वं शब्दादिष्वनुरक्तता
कृत्यस्य च परित्यागो ह्यकृत्यकरणं तथा १५६

मूलम् - १५६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७२०

द्वादशीविमुखत्वं च विरोधि स्यात् फलस्य हि
र्

७२०

मूलम् - ७२०

द्वादशीविमुखत्वं च विरोधि स्यात् फलस्य हि
र्

७२०

अर्थपञ्चकमेतद्धि ज्ञातव्यं स्यान्मुमुक्षुभिः १५७

विश्वास-प्रस्तुतिः - १५८

विहितं सकलं कर्म विष्णोराराधनं परम्
निबोध तन्नृपश्रेष्ठ भोगार्थं परमात्मनः १५८

मूलम् - १५८

विश्वास-प्रस्तुतिः - १५९

वृत्त्याख्यस्य तरोरस्य सुदृढं मूलमुच्यते
त्यागेन चैव धर्मय निषिद्धाचरणेन च १५९

मूलम् - १५९

विश्वास-प्रस्तुतिः - १६०

आज्ञातिक्रमणाद्विज्ञः पतत्येव न संशयः
ज्योतिष्टोमादयः सर्वे यज्ञा वेदेषु कीर्तिताः १६०

मूलम् - १६०

विश्वास-प्रस्तुतिः - १६१

पुण्यव्रताः पुराणोक्ता दाना नैमित्तिकादिषु
विष्णोर्भोगतया सर्वाः कर्तव्या वैष्णवोत्तमैः १६१

मूलम् - १६१

विश्वास-प्रस्तुतिः - १६२

यस्तूपायतया कृत्यं नित्यनैमित्तिकादिकम्
सत्कृत्यं कुरुते विष्णोर्वैष्णवः स उदीरितः १६२

मूलम् - १६२

विश्वास-प्रस्तुतिः - १६३

विष्णोरज्ञतया यस्तु सत्कृत्यं कुरुते बुधः
स एकान्तीति मुनिभिः प्रोच्यते वैष्णवोत्तमः १६३

मूलम् - १६३

विश्वास-प्रस्तुतिः - १६४

यस्तु भोगतया विष्णोः सत्कृत्यं कुरुते सदा
स भवेत्परमैकान्ती महाभागवतोत्तमः १६४

मूलम् - १६४

विश्वास-प्रस्तुतिः - १६३

वर्जनीयमकृत्यन्तु सर्वेषां करणैस्त्रिभिः
अकामतस्तु यत्प्राप्तं प्रायश्चित्ताद्विनश्यति १६३

मूलम् - १६३

विश्वास-प्रस्तुतिः - १६६

अकृत्यं वैष्णवैः पापबुध्या शास्त्रविरोधितः
एकान्त परमैकान्ति रुच्यभावाच्च सन्त्यजेत् १६६

मूलम् - १६६

विश्वास-प्रस्तुतिः - १६७

श्रुतिस्मृत्युदितं धर्मं यस्त्यजेद्वैष्णवाधमः
स पाषण्डीति विज्ञेयः सर्वलोकेषु गर्हितः १६७

मूलम् - १६७

विश्वास-प्रस्तुतिः - १६८

अकृत्यकरणाद्वाऽपि कृत्यस्याकरणादपि
द्वादशीविमुखत्वेन पतत्येव न संशयः १६८

मूलम् - १६८

विश्वास-प्रस्तुतिः - १६९

तस्मात्सर्वप्रयत्नेन सत्कृत्यं सर्वदा चरेत्
आज्ञातिक्रमणाद्विष्णोर्मुक्तोऽपि विनिबध्यते १६९

मूलम् - १६९

समस्तयज्ञभोक्तारं ज्ञात्वा विष्णुं सनातनम्

७२१

दैवं पैत्रं तथा यज्ञं कुर्यान्नतु परित्यजेत् १७०

विश्वास-प्रस्तुतिः - १७१

त्रिदण्डमवलम्बन्ते यतयो ये महाधियः
तेषामपि हि कर्तव्यं सत्कृत्यमितरेषु किम् १७१

मूलम् - १७१

विश्वास-प्रस्तुतिः - १७२

ब्रह्म ब्रह्मा ब्राह्मणाश्च त्रितयं ब्राह्ममुच्यते
तस्माद्ब्राह्मेणविधिना परं ब्रह्माणमर्चयेत् १७२

मूलम् - १७२

विश्वास-प्रस्तुतिः - १७३

समस्तयज्ञभोक्तारमज्ञात्वा विष्णुमव्ययम्
वेदोदितं यः कुरुते स लोकायतिकः स्मृतः १७३

मूलम् - १७३

विश्वास-प्रस्तुतिः - १७४

यस्तु वेदोदितं धर्मन्त्यक्त्वा विष्णुं समर्चयेत्
स पाषण्डत्वमापन्नो नरकं प्रतिपद्यते १७४

मूलम् - १७४

विश्वास-प्रस्तुतिः - १७५

वेदाः प्राणा भगवतो वासुदेवस्य सर्वदा
तदुक्तकर्माकुर्वाणः प्राणहर्ता भवेद्धरेः १७५

मूलम् - १७५

विश्वास-प्रस्तुतिः - १७६

विष्णोराराधनाद्वेदं विना यस्त्वन्यकर्मणि
प्रयुञ्जीत विमूढात्मा वेदहन्ता न संशयः १७६

मूलम् - १७६

विश्वास-प्रस्तुतिः - १७७

वत्सं माता लेढि यथा तथा लेढि स मातरम्
श्रुतं विष्णोः प्रियं ज्ञात्वा विष्णुं वेदेन वै यजेत् १७७

मूलम् - १७७

विश्वास-प्रस्तुतिः - १७८

तस्माद्वेदस्य विष्णोश्च संयोगो यस्तु दृश्यते
स एव परमो धर्मो वैष्णवानां यथा नृप १७८

मूलम् - १७८

विश्वास-प्रस्तुतिः - १७९

कश्चित् पुरा नृपश्रेष्ठ काश्यपो ब्राह्मणोत्तमः
शाण्डिल्य इति विख्यातः सर्वशास्त्रविशारदः १७९

मूलम् - १७९

विश्वास-प्रस्तुतिः - १८०

स तु धर्मप्रसङ्गेन विष्णोराराधनं प्रति
अवैदिकेन विधिना कृतवान् धर्मसंहिताम् १८०

मूलम् - १८०

विश्वास-प्रस्तुतिः - १८१

अवलम्ब्य मतं तस्य केचिदत्र महर्षयः
अवैदिकेन मार्गेण पूजयन्ति स्म केशवम् १८१

मूलम् - १८१

विश्वास-प्रस्तुतिः - १८२

अशास्त्रविहितं धर्मं सर्वे कुर्वन्ति मानवाः
स्वाहास्वधावषट्कारवर्जितं स्यान्महीतलम् १८२

मूलम् - १८२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७२२

ततः क्रुद्धो जगन्नाथः शङ्खचक्रगदाधरः
र्

७२२

मूलम् - ७२२

ततः क्रुद्धो जगन्नाथः शङ्खचक्रगदाधरः
र्

७२२

इदमाह मुनिश्रेष्ठं शाण्डिल्यममितौजसम् १८३

विश्वास-प्रस्तुतिः - १८४

दुर्बुद्धे मामकं धर्मं परमं वैदिकं महत्
अवैदिकक्रियाजुष्टं प्राग्लभ्यात्कृतवानसि १८४

मूलम् - १८४

विश्वास-प्रस्तुतिः - १८५

यस्मादवैदिकं धर्मं प्रवर्तयसि मां द्विज
तस्मादवैदिकं लोकं निरयं गच्छ दारुणम् १८५

मूलम् - १८५

विश्वास-प्रस्तुतिः - १८६

तद्वाक्यादेव देवस्य शाण्डिल्योऽभूद्भयाकुलः
स्तुवन् प्राह जगन्नाथं प्रणिपत्य पुनः पुनः १८६

मूलम् - १८६

विश्वास-प्रस्तुतिः - १८७

त्राहि त्राहीहि लोकेश मां विभो सापराधिनम्
ततः स कृपया विष्णुर्भगवान् भूतभावनः १८७

मूलम् - १८७

विश्वास-प्रस्तुतिः - १८८

दिव्यवर्षशतं विप्र भुक्त्वा नरकयातनाम्
उत्पत्स्यसे भृगोवशे जमदाग्निरितीरितः १८८

मूलम् - १८८

विश्वास-प्रस्तुतिः - १८९

तत्राऽऽराध्य पुनमा तु वैदिकेनैव धर्मतः
गच्छ तस्मिन् मुनिश्रेष्ट मम लोकं सुनिर्मलम् १८९

मूलम् - १८९

विश्वास-प्रस्तुतिः - १९०

इत्युक्त्वा भगवान्विष्णुस्तत्रैवान्तरधीयत
शाण्डिल्यो निरयं प्राप्य पुनरुत्पद्य भूतले १९०

मूलम् - १९०

विश्वास-प्रस्तुतिः - १९१

वेदोक्तविधिना विष्णुमर्चयित्वा सनातनम्
विशुद्धभावात्सम्प्राप्य तद्धाम परमं हरेः १९१

मूलम् - १९१

विश्वास-प्रस्तुतिः - १९२

तस्मादवैदिकं धर्मं दूरतः परिवर्जयेत्
वैदिकेनैव विधिना भक्त्या सम्पूजयेद्धरिम् १९२

मूलम् - १९२

विश्वास-प्रस्तुतिः - १९३

श्रौतेन विधिना चक्रं धृत्वा वै बाहुमूलयोः
धृतोर्ध्वपुण्ड्रः शुद्धात्मा विधिनैवार्चयेद्धरिम् १९३

मूलम् - १९३

विश्वास-प्रस्तुतिः - १९४

कर्मणा मनसा वाचा न प्रमाद्येत् सनातनात्
न प्रमाद्येत्परं धर्मात् श्रुतिस्मृत्युक्तगौरवात् १९४

मूलम् - १९४

विश्वास-प्रस्तुतिः - १९५

सुशीलन्तु परं धर्मं नारीणां नृपसत्तम
शीलभङ्गेन नारीणां यमलोकः सुदारुणः १९५

मूलम् - १९५

मृते जीवति वा पत्यौ या नान्यमुपगच्छति

७२३

सैव कीर्तिमवाप्नोति मोदते रमया सह १९६

विश्वास-प्रस्तुतिः - १९७

पतिं या नातिचरति मनोवाक्कायकर्मभिः
सा भर्तृलोकमाप्नोति यथैवारुन्धती तथा १९७

मूलम् - १९७

विश्वास-प्रस्तुतिः - १९८

आर्ताऽऽर्ते मुदिते हृष्टा प्रोषिते मलिना कृशा
मृते म्रियेत या पत्यौ सा स्त्री ज्ञेया पतिव्रता १९८

मूलम् - १९८

विश्वास-प्रस्तुतिः - १९९

या स्त्री मृतं परिष्वज्य दग्धा चेद्धव्यवाहने
सा भर्तृलोकमाप्नोति हरिणा कमला यथा १९९

मूलम् - १९९

विश्वास-प्रस्तुतिः - २००

ब्रह्मघ्नं वा सुरापं वा कृतघ्नं वाऽपि मानवम्
यमादाय मृता नारी तं भर्त्तारं पुनाति हि २००

मूलम् - २००

विश्वास-प्रस्तुतिः - २०१

साध्वीनामिह नारीणामग्निप्रपतनादृते
नान्यो धर्मोऽस्ति विज्ञेयो मृते भर्तरि कुत्रचित् २०१

मूलम् - २०१

विश्वास-प्रस्तुतिः - २०२

वैष्णवं पतिमादाय या दग्धा हव्यवाहने
सा वैष्णवपदं याति यत्र गच्छन्ति योगिनः २०२

मूलम् - २०२

विश्वास-प्रस्तुतिः - २०३

मृते भर्तरि या नारी भवेद्यदि रजस्वला
चिताग्निसंग्रहे तावत्स्नात्वा तस्मिन् प्रवेशयेत् २०३

मूलम् - २०३

विश्वास-प्रस्तुतिः - २०४

गर्भिणी नानुगन्तव्या मृतं भर्त्तारमव्यया
ब्रह्मचर्यव्रतं कुर्याद्यावज्जीवमतन्द्रिता २०४

मूलम् - २०४

विश्वास-प्रस्तुतिः - २०५

केशरञ्जनताम्बूलगन्धपुत्र्यादिसेवनम्
भूषितं रङ्गवस्त्रञ्च कांस्यपात्रे च भोजनम् २०५

मूलम् - २०५

विश्वास-प्रस्तुतिः - २०६

द्विवारं भोजनञ्चाक्ष्णोरञ्जनं वर्जयेत्सदा
स्नात्वा शुक्लाम्बरधरा जितक्रोधा जितेन्द्रिया २०६

मूलम् - २०६

विश्वास-प्रस्तुतिः - २०७

न कल्क कुहका साध्वी तन्द्रालस्य विवर्जिता
सुनिर्मला शुभाचारा नित्यं सम्पूजयेद्धरिम् २०७

मूलम् - २०७

विश्वास-प्रस्तुतिः - २०८

क्षितिशायी भवेद्गात्रौ शुचौ देशे कुशोत्तरे
ध्यानयोगपरा नित्यं सतां सङ्गे व्यवस्थिता २०८

मूलम् - २०८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७२४

तपश्चरणसंयुक्ता यावज्जीवं समाचरेत्
र्

७२४

मूलम् - ७२४

तपश्चरणसंयुक्ता यावज्जीवं समाचरेत्
र्

७२४

तावत्तिष्ठेन्निराहारा भवेद्यदि रजस्वला २०९

विश्वास-प्रस्तुतिः - २१०

सभर्तृका सती वाऽपि पाणिपूरान्नभोजनम्
एकवारं समश्नीयाद्रजसा च परिप्लुता २१०

मूलम् - २१०

विश्वास-प्रस्तुतिः - २११

एवं सुनियताहारा सम्यग्व्रतपरायणा
भर्त्रा सह समाप्नोति वैकुण्ठपदमव्ययम् २११

मूलम् - २११

विश्वास-प्रस्तुतिः - २१२

दग्धव्या साऽग्निहोत्रेण भर्त्तुः पूर्वं मृता तु या
स्वांशमग्निं समादाय भर्त्ता पूर्ववदाचरेत् २१२

मूलम् - २१२

विश्वास-प्रस्तुतिः - २१३

कृत्वा कुशमयीं पत्नी यावज्जीवमतन्द्रितः
जुहुयादग्निहोत्रं तु पञ्चयज्ञादिकं तथा २१३

मूलम् - २१३

विश्वास-प्रस्तुतिः - २१४

अथ च प्रव्रजेद्विद्वान् कन्यां वाऽपि समुद्वहेत्
प्रव्रज्यामपि कुर्वीत कर्म वेदोदितं महत् २१४

मूलम् - २१४

विश्वास-प्रस्तुतिः - २१५

आत्मन्यग्निं समारोप्य जुहुयादात्मवान् सदा
मनसा वा प्रकुर्वीत नित्यनैमित्तिकक्रियाः २१५

मूलम् - २१५

विश्वास-प्रस्तुतिः - २१६

गृहस्थो वा वनस्थो वा यतिर्वाऽपि भवेद्द्विजः
अनाश्रमी न तिष्ठेत यावज्जीवं द्विजोत्तमः २१६

मूलम् - २१६

विश्वास-प्रस्तुतिः - २१७

वर्णाश्रमेषु सर्वेषां पूजनीयो जनार्दनः
न व्यापकेन मन्त्रेण सदैव च महीपते २१७

मूलम् - २१७

विश्वास-प्रस्तुतिः - २१८

व्यापकानां च सर्वेषां ज्यायान् अष्टाक्षरो मनुः
अष्टाक्षरस्य जप्ता तु साक्षान् नारायणः स्वयम् २१८

मूलम् - २१८

विश्वास-प्रस्तुतिः - २१९

सन्यासं च समुद्रञ्च सर्षिच्छन्दोऽधिदैवतम्
स-दीक्षा-विधि–स-ध्यानं सार्थं मन्त्रम् उदाहृतम् २१९

मूलम् - २१९

विश्वास-प्रस्तुतिः - २२०

स्नात्वा शुद्धः प्रसन्नात्मा कृतकृत्यो जनार्दनम्
मनसाऽप्यर्चयित्वा वा जपेन्मन्त्रं सदा बुधः २२०

मूलम् - २२०

विश्वास-प्रस्तुतिः - २२१

दानप्रतिग्रहौ यागं स्वाध्यायं पितृतर्पणम्
पितृक्रियाष्टाक्षरस्य जप्ता कुर्यादतन्द्रितः २२१

मूलम् - २२१

धृतोर्ध्व पुण्ड्रदेहश्च चक्राङ्कितभुजस्तथा

७२५

अष्टाक्षरं जपन्नित्यं पुनाति भुवनत्रयम् २२२

विश्वास-प्रस्तुतिः - २२३

जपेद्भोगतया मन्त्रं सततं वैष्णवोत्तमः
न साधनतया जप्यं कर्तव्यं विष्णुतत्परैः २२३

मूलम् - २२३

विश्वास-प्रस्तुतिः - २२४

अष्टोत्तरसहस्रं वा शतमष्टोत्तरन्तु वा
त्रिसन्ध्यासु जपेन्मन्त्रं तदर्थमनुचिन्तयन् २२४

मूलम् - २२४

विश्वास-प्रस्तुतिः - २२५

उपोष्य पूर्वदिवसे नद्यां स्नात्वा विधानतः
आचार्यं संश्रयेत्पूर्वं महाभागवतं द्विजः २२५

मूलम् - २२५

विश्वास-प्रस्तुतिः - २२६

आचार्या विष्णुमभ्यर्च्य पवित्रं चापि पूजयेत्
पुरतो वासुदेवस्य इध्माधानान्तमाचरेत् २२६

मूलम् - २२६

विश्वास-प्रस्तुतिः - २२७

प्रजपेहस्य सूक्तेन पवित्रन्तेवतेत्यृचा
पवमानस्य आद्येन ऋग्भिश्चतसृभिः क्रमात् २२७

मूलम् - २२७

विश्वास-प्रस्तुतिः - २२८

आज्यं हुत्वा ततश्चक्रं तदग्नौ प्रतपेद्गुरुः
चरणं पवित्रमिति यजुषा तच्चक्रेणाङ्कयेद्भुजम् २२८

मूलम् - २२८

वामां सम्प्रतपेत्पश्चात्ताञ्च जन्येन देशिकः २२९

विश्वास-प्रस्तुतिः - २३०

अग्निर्मन्वेति यजुषा तद्धोमाग्नौ प्रतप्य वै
ततस्तु पार्थिवैर्ऋग्भिर्हुत्वा पुण्ड्राणि धारयेत् २३०

मूलम् - २३०

विश्वास-प्रस्तुतिः - २३१

अतो देवेति सूक्तेन विष्णोर्नुक्रमणेन च
पूजयेद्वादशभिर्वै केशवादीननुक्रमात् २३१

मूलम् - २३१

विश्वास-प्रस्तुतिः - २३२

कुशग्रन्थिषु संपूज्य जुहुयात्ताभिरेव तु
हुत्वाऽथ चरुणा सम्यक् मृदा शुभ्रेन देशिकः २३२

मूलम् - २३२

विश्वास-प्रस्तुतिः - २३३

ललाटादिषु चाङ्गेषु ऋग्भिस्ताभिः क्रमेण वै
नामभिः केशवाद्यैश्च सच्छिद्राण्येव धारयेत् २३३

मूलम् - २३३

विश्वास-प्रस्तुतिः - २३४

श्रिये जात इति ऋचा कुङ्कुमङ्केषु धारयेत्
परोमात्रेति सूक्तेन उपस्थाय जनार्दनम् २३४

मूलम् - २३४

विश्वास-प्रस्तुतिः - २३५

होमशेषं समाप्याथ मूर्त्युद्वापनमाचरेत्
एवं पुण्ड्रक्रियां कृत्वा नाम दद्यात्ततः परम् २३५

मूलम् - २३५

र्

७२६

विश्वास-प्रस्तुतिः - २३६

प्रवः पान्तमिति सूक्तेन नाममूर्तिं समर्चयेत्
गवाज्यं प्रत्यृचं हुत्वा नाम दद्याच्च वैष्णवः २३६

मूलम् - २३६

विश्वास-प्रस्तुतिः - २३७

अभिप्रियाणीति सूक्तेनोपस्थाय जनार्दनम्
प्रदक्षिण नमस्कारौ कृत्वा शेषं समाचरेत् २३७

मूलम् - २३७

विश्वास-प्रस्तुतिः - २३८

मन्त्रदीक्षा विधानन्तु श्रौतं मुनिभिरीरितम्
नवाहिता भवेद्दीक्षा न पृथक्त्वेन वक्ष्यते २३८

मूलम् - २३८

विश्वास-प्रस्तुतिः - २३९

अदीक्षितो भवेद्यस्तु मन्त्रं वैष्णवमुत्तमम्
अर्चनं वाऽपि कुरुते न संसिद्धिमवाप्नुयात् २३९

मूलम् - २३९

विश्वास-प्रस्तुतिः - २४०

नादीक्षितः प्रकुर्वीत विष्णोराराधनक्रियाम्
श्रौतं वा यदि वा स्मार्त्तं दिव्यागममथापि वा २४०

मूलम् - २४०

विश्वास-प्रस्तुतिः - २४१

तस्मादुक्तप्रकारेण दीक्षितो हरिमर्च्चयेत्
पूर्वेन्ह्न्युपोष्य गुरुणा नद्यां स्नात्वा कृतक्रियः २४१

मूलम् - २४१

विश्वास-प्रस्तुतिः - २४२

आचार्यः पूजयेद्विष्णुं गन्धपुष्पाक्षतादिभिः
ईशान्यादि चतुर्दिक्षु संस्थाप्य कलशान् शुभान् २४२

मूलम् - २४२

विश्वास-प्रस्तुतिः - २४३

तेषु गव्यानि निक्षिप्य चतुर्मूर्तीन् समर्चयेत्
वाराहं नारसिंहञ्च वामनं कृष्णमेव च २४३

मूलम् - २४३

विश्वास-प्रस्तुतिः - २४४

तद्विष्णोरिति च द्वाभ्यां वाराहं पूजयेत्ततः
प्रतद्विष्णु इति ऋचा नारसिंहमनामयम् २४४

मूलम् - २४४

विश्वास-प्रस्तुतिः - २४५

न ते विष्णोरित्यनेन वामनं पूजयेत्तथा
वषट्तेविष्णव इति कृष्णं संपूजयेत् द्विजः २४५

मूलम् - २४५

संपूज्याऽऽवरणं सर्वं गन्धपुष्पैर्विधानतः

विश्वास-प्रस्तुतिः - २४६

प्रतिष्ठाप्य ततो वह्निमिध्माधानान्तमाचरेत्
चतुर्भिर्वैष्णवैः सूक्तैः पायसं मधुमिश्रितम् २४६

मूलम् - २४६

विश्वास-प्रस्तुतिः - २४७

हुत्वाऽऽज्यं जुहुयात्पश्चाच्छ्रीसूक्तेन समाहितः
अग्निमील इत्यनुवाकेन सावित्र्या वैष्णवेन च २४७

मूलम् - २४७

सर्वैश्च वैष्णवैर्मन्त्रैः पृथगष्टोत्तरं शतम्

७२७

हुत्वा वेदसमाप्तिञ्च जुहुयाद्देशिकोत्तमः २४८

विश्वास-प्रस्तुतिः - २४९

ततो भद्रासने शिष्यमुपविश्याभिषेचयेत्
चतुर्भिर्वैष्णवैर्मन्त्रैः सूक्तैस्तत्कलशोदकैः २४९

मूलम् - २४९

विश्वास-प्रस्तुतिः - २५०

ऋत्विग्भिर्ब्राह्मणैः शिष्यमभिषिच्याऽथ देशिकः
कौपीनं कटिसूतञ्च तथा वस्त्रञ्च धारयेत् २५०

मूलम् - २५०

विश्वास-प्रस्तुतिः - २५१

ऊर्ध्वपुण्ड्राणि पद्माक्ष तुलसीमालिकेऽपि च
कुशोत्तरे समासीनमाचान्तं विनयान्वितम् २५१

मूलम् - २५१

विश्वास-प्रस्तुतिः - २५२

अध्यापयेद्वैष्णवानि सूक्तानि विमलानि च
ध्यापकान् वैष्णवान् मन्त्रानन्यांश्चापि विधानतः २५२

मूलम् - २५२

विश्वास-प्रस्तुतिः - २५३

तदर्थन्यासमुद्रादि सर्पिश्छन्दोऽधिदैवतम्
तस्मिन्निवेश्य सद्वृत्तौ शासयेच्छासनाच्छ्रुतेः २५३

मूलम् - २५३

विश्वास-प्रस्तुतिः - २५४

शासितो गुरुणा शिष्यः सद्वृत्तौ सत्पथे स्थितः
अर्चयेत्परमैकान्त्य सिद्धये हरिमव्ययम् २५४

मूलम् - २५४

विश्वास-प्रस्तुतिः - २५५

आचार्यात्समनु प्राप्तं विग्रहं सुमनोहरम्
लब्ध्वाऽथ विधिना विष्णोः पूजयेत्तदनुज्ञया २५५

मूलम् - २५५

विश्वास-प्रस्तुतिः - २५६

पूर्वऽह्नि पूर्ववत्पूज्यः श्रौतेनैवोपचारकैः
ताभिरेव च हुत्वाऽथ ऋग्भिराज्यं तथाक्रमात् २५६

मूलम् - २५६

विश्वास-प्रस्तुतिः - २५७

शय्यासूक्तान्तमाज्येन हुत्वाऽग्निं वैष्णवोत्तमः
अध्यापयित्त्वा तान् मन्त्रान् वैदिकान् वैदिकोत्तमः २५७

मूलम् - २५७

विश्वास-प्रस्तुतिः - २५८

पूजाविधानं त्रिविधं तस्मै होमान्तमाविशेत्
स्नानतर्पणहोमार्चा जप्याद्या विविधाः क्रियाः २५८

मूलम् - २५८

विश्वास-प्रस्तुतिः - २५९

वैशिष्येण गुरोर्ज्ञात्त्वा शक्त्या सर्वं समाचरेत्
परमापद्गतो वाऽपि न भुञ्जीत हरेर्दिने २५९

मूलम् - २५९

विश्वास-प्रस्तुतिः - २६०

न तिर्यग्धारयेत्पुण्ड्रन्नान्यं देवं प्रपूजयेत्
वैष्णवः पुरुषो यस्तु शिव ब्रह्मादिदैवतान् २६०

मूलम् - २६०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७२८

प्रणमेतार्चयेद्वाऽपि विष्ठायां जायते क्रिमिः
र्

७२८

मूलम् - ७२८

प्रणमेतार्चयेद्वाऽपि विष्ठायां जायते क्रिमिः
र्

७२८

रजस्तमोऽभिभूतानां देवतानां निरीक्षणात् २६१

विश्वास-प्रस्तुतिः - २६२

पूजनाद्वन्दनाद्वाऽपि वैष्णवो यात्यधोगतिम्
शुद्धसत्वमयो विष्णुः पूजनीयो जगत्पतिः २६२

मूलम् - २६२

विश्वास-प्रस्तुतिः - २६३

अनर्चनीया रुद्राद्याः विष्णोरावरणं विना
यस्तु स्वात्मेश्वरं विष्णुमतीत्यान्यं यजेत हि २६३

मूलम् - २६३

विश्वास-प्रस्तुतिः - २६४

स्वात्मेश्वराय हरये च्यवते नात्रसंशयः
यज्ञाध्ययनकाले तु नमस्यानि वषट्कृता २६४

मूलम् - २६४

विश्वास-प्रस्तुतिः - २६५

तानि वै यज्ञियान्यत्र यज्ञो वै विष्णुरव्ययः
तस्यैवाऽवरणं प्रोक्तं यज्ञाध्ययनकर्मसु २६५

मूलम् - २६५

विश्वास-प्रस्तुतिः - २६६

स्तुवन्ति वेदास्तस्यात्र गुणरूपविभूतयः
तस्मादावरणं हित्वा ये यजन्ति परान् सुरान् २६६

मूलम् - २६६

विश्वास-प्रस्तुतिः - २६७

ते यान्ति निरयं घोरं कल्पकोटिशतानि वै
रुद्रः काली गणेशश्च कूष्माण्डा भैरवादयः २६७

मूलम् - २६७

विश्वास-प्रस्तुतिः - २६८

मद्यमांसाशिनश्चान्ये तामसाः परिकीर्तिताः
शुद्धानामपि देवानां या स्वतन्त्राऽर्च्चनक्रिया २६८

मूलम् - २६८

विश्वास-प्रस्तुतिः - २६९

सा दुर्गतिं नयत्येव वैष्णवं वीतकल्मषम्
अर्चयित्वा जगन्नाथं वैष्णवः पुरुषोत्तमम् २६९

मूलम् - २६९

विश्वास-प्रस्तुतिः - २७०

तदावरणरूपेण यजेद्देवान् समन्ततः
अन्यथा नरकं याति यावदाभूतसंप्लवम् २७०

मूलम् - २७०

तदावरणरूपेण यजेद्देवान् समन्ततः
अन्यथा नरकं याति यावदाभूतसंप्लवम् २७०

विश्वास-प्रस्तुतिः - २७१

वासुदेवं जगन्नाथमर्चयित्वैव मानवः
प्राप्नोति महदैश्वर्यं ब्रह्मेन्द्रत्वादिकं क्षणात् २७१

मूलम् - २७१

विश्वास-प्रस्तुतिः - २७२

मनसाऽपि जलेनापि जगन्नाथं जनार्दनम्
सम्प्राप्नोत्यमलां सिद्धिं जगत्सर्वं समञ्चितम् २७२

मूलम् - २७२

विश्वास-प्रस्तुतिः - २७३

हृषीकेशं त्रयीनाथं लक्ष्मीशं सर्वदं हरिम्
तं विना पुण्डरीकाक्षं कोऽर्चयेदितरान् सुरान् २७३

मूलम् - २७३

नारायणं परित्यज्य योऽन्यं देवमुपासते

७२९

स्वपतिं नृपतिं हित्वा यथा स्त्री पुरुषाधमम् २७४

विश्वास-प्रस्तुतिः - २७५

विष्णोर्निवेदितं हव्यं देवेभ्यो जुहुयात्तथा
पितृभ्यश्चैव तद्दद्यात्सर्वमानन्त्यमश्नुते २७५

मूलम् - २७५

विश्वास-प्रस्तुतिः - २७६

निर्माल्यमितरेषां तु यदन्नाद्यं दिवौकसाम्
उपभुज्य नरो याति ब्रह्महत्यां न संशयः २७६

मूलम् - २७६

विश्वास-प्रस्तुतिः - २७७

नैवेद्य भोजनं विष्णोस्तत्पादाम्बु निषेवणम्
तुलसी खादनं नृणां पापिनामपिमुक्तिदम् २७७

मूलम् - २७७

विश्वास-प्रस्तुतिः - २७८

एकादश्युपवासश्च शङ्खचक्रादिधारणम्
तुलस्या पूजनं विष्णोस्त्रितयं वैष्णवं स्मृतम् २७८

मूलम् - २७८

विश्वास-प्रस्तुतिः - २७९

अवैष्णवः स्याद्यो विप्रो बहुशास्त्रश्रुतोऽपि वा
सजीवन्नेव चण्डालो मृतः श्वानोऽभिजायते २७९

मूलम् - २७९

विश्वास-प्रस्तुतिः - २८०

क्रतुसाहस्रिणं वाऽपि लोके विप्रमवैष्णवम्
चण्डालमिव नेक्षेत वर्जयेत्सर्वकर्मसु २८०

मूलम् - २८०

विश्वास-प्रस्तुतिः - २८१

भगवद्भक्तिदीप्ताग्निदग्धदुर्जातिकल्मषः
चण्डालोऽपि बुधैः श्लाध्यो न तु पूज्यो ह्यवैष्णवः २८१

मूलम् - २८१

विश्वास-प्रस्तुतिः - २८२

शङ्खचक्रोर्ध्वपुण्ड्रादिरहितं ब्राह्मणाधमम्
पूजयिष्यति यः श्राद्धे सर्वकर्मास्य निष्फलम् २८२

मूलम् - २८२

विश्वास-प्रस्तुतिः - २८३

तिर्यक्पुण्ड्रधरं विप्रं यः श्राद्धे भोजयिष्यति
पितरस्तस्य यान्त्येव कालसूत्रं सुदारुणम् २८३

मूलम् - २८३

विश्वास-प्रस्तुतिः - २८४

ऊर्ध्वपुण्ड्रधरं विप्रं चक्राङ्कितभुजं तथा
पूजयिष्यति यः श्राद्धे गया श्राद्धायुतं लभेत् २८४

मूलम् - २८४

विश्वास-प्रस्तुतिः - २८५

शङ्खचक्रोर्ध्वपुण्ड्राद्यैरन्वितं वैष्णवं द्विजम्
भक्त्या सम्पूजयेद्यस्तु दैवे पित्र्ये च कर्मणि २८५

मूलम् - २८५

विश्वास-प्रस्तुतिः - २८६

कल्पकोटिसहस्राणि कल्पकोटिशतानि च
यास्यन्ति पितरतस्य विष्णुलोकं सुनिर्मलम् २८६

मूलम् - २८६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७३०

ऊर्ध्वपुण्ड्रधरं विप्रं तप्तचक्रङ्कितांसकम्
र्

७३०

मूलम् - ७३०

ऊर्ध्वपुण्ड्रधरं विप्रं तप्तचक्रङ्कितांसकम्
र्

७३०

श्राद्धे सम्पूजयेद्यस्तु गयाश्राद्धायुतं लभेत् २८७

विश्वास-प्रस्तुतिः - २८८

तप्तचक्रेण विधिना बाहुमूलेन लाञ्छितः
पुनाति सकलं लोकं नारायण इवाघभित् २८८

मूलम् - २८८

विश्वास-प्रस्तुतिः - २८९

अविद्यो वा सविद्यो वा शङ्खचक्रोर्ध्वपुण्ड्रधृत्
ब्राह्मणः सर्वलोकेषु पूज्यमानो हरिर्यथा २८९

मूलम् - २८९

विश्वास-प्रस्तुतिः - २९०

दुराशी वा दुराचारी शङ्खचक्रोर्ध्वपुण्ड्रधृत्
नृणां हन्ति समस्ताघं तमः सूर्योदये यथा २९०

मूलम् - २९०

विश्वास-प्रस्तुतिः - २९१

चक्राङ्कितस्य विप्रस्य पादप्रक्षालितं जलम्
पुनाति सकलं लोकं यथा त्रिपथगानदी २९१

मूलम् - २९१

विश्वास-प्रस्तुतिः - २९२

तिस्रः कोट्यर्द्ध कोटी च तीर्थानि भुवनत्रये
चक्राङ्कितस्य विप्रस्य पादे तिष्ठन्त्यसंशयः २९२

मूलम् - २९२

विश्वास-प्रस्तुतिः - २९३

चक्राङ्कितस्य विप्रस्य पादप्रक्षालितं जलम्
पीत्वा पातकसाहस्रैर्मुच्यन्ते नात्र संशयः २९३

मूलम् - २९३

विश्वास-प्रस्तुतिः - २९४

श्राद्धे दाने व्रते यज्ञे विवाहे चोपनायने
चक्राङ्कितं विप्रमेव पूजयेदितरान्न तु २९४

मूलम् - २९४

विश्वास-प्रस्तुतिः - २९५

विष्णुचक्राङ्कितो विप्रो भुञ्जानोऽपि यतस्ततः
न लिप्यते स पापेन तमसैव प्रभाकरः २९५

मूलम् - २९५

विश्वास-प्रस्तुतिः - २९६

चक्राङ्कित भुजो विप्रः पङ्क्तिं मध्ये तु भुञ्जते
पुनाति सकलां पङ्क्तिं गङ्गे वोत्तरवाहिनी २९६

मूलम् - २९६

विश्वास-प्रस्तुतिः - २९७

चक्राङ्कित भुजं विप्रं यो भूम्यामभिवादयेत्
ललाटे पांशु संख्यानि विष्णुलोके महीयते २९७

मूलम् - २९७

विश्वास-प्रस्तुतिः - २९८

ब्राह्मणः क्षत्त्रियो वैश्यः शूद्रो वा वैष्णवः पुमान्
अर्चयित्वेतरान् देवान् निरयं यान्त्यसंशयम् २९८

मूलम् - २९८

विश्वास-प्रस्तुतिः - २९९

विष्णोरावरणं हित्वा पूजयित्वेतरान् सुरान्
वैष्णवः पुरुषो याति कालसूत्रमधोमुखः २९९

मूलम् - २९९

महापापी महापापैरन्वितो यदि वैष्णवः

७३१

मन्वादि धर्मशास्त्रोक्तं प्रायश्चित्तं स्माचरेत् ३००

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३०१

प्रायश्चित्तविशेषं तु पश्चात्कुर्वीत वैष्णवः
वैयासिकीं वैष्णवीं च पवित्रीञ्च समाचरेत् ३०१

मूलम् - ३०१

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३०२

वैष्णवानान्तु विप्राणां पश्चात्पादजलं पिबेत्
वृत्तौ न परिपूर्णोऽथ कर्मस्वधिकृतो भवेत् ३०२

मूलम् - ३०२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३०३

मन्त्ररत्नार्थविच्छान्त नवेज्याकर्मसंयुतः
द्वादशी नियतो विप्रः स एव पुरुषोत्तमः ३०३

मूलम् - ३०३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३०४

किमत्र बहुनोक्तेन सारं वक्ष्यामि ते नृप
एकादश्युपवासश्च शङ्खचक्रादिधारणम् ३०४

मूलम् - ३०४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३०५

तदीयानां पूजनञ्च वैष्णवं त्रितयं स्मृतम्
पुण्याद्विष्णुदिनादन्यन्नोपोष्यं वैष्णवैः सदा ३०५

मूलम् - ३०५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३०६

तथा भागवतादन्यो नार्चनीयो हि कुत्रचित्
भगवन्तमनुद्दिश्य न दद्या न यजेत् क्वचित् ३०६

मूलम् - ३०६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३०७

नावैष्णवान्नं भुञ्जीत दद्यान्ना वैष्णवाय च
नार्चयेदितरान् देवान्न तिर्यग्धारयेत्तथा ३०७

मूलम् - ३०७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३०८

एकादश्यान्न भुञ्जीत वसेन्नावैष्णवैः सह
अष्टाक्षरस्य जप्तारं शङ्खचक्रधरं द्विजः ३०८

मूलम् - ३०८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३०९

अवमत्य विमूढात्मा सद्यश्चण्डालतां व्रजेत्
वैष्णवं ब्राह्मणं गाञ्च तुलसी द्वादशीं तथा ३०९

मूलम् - ३०९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३१०

अनर्चयित्वा मूढात्मा निरयं दुर्गतिं व्रजेत्
विष्णोः प्रधानतनवो विप्रा गावश्च वैष्णवाः ३१०

मूलम् - ३१०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३११

शक्त्या संपूज्य तानेव याति विष्णोः परं पदम्
एकादश्युपवासश्च द्वादश्यां विप्रपूजनं ३११

मूलम् - ३११

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३१२

नित्यमामलकस्नानं पापिनामपि मुक्तिदम्
पक्षे पक्षे हरि दिने चक्राङ्कितभुजे नृप ३१२

मूलम् - ३१२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७३२

संपूज्यमाने विप्रेन्द्रे हरिस्तेषां प्रसीदति
र्

७३२

मूलम् - ७३२

संपूज्यमाने विप्रेन्द्रे हरिस्तेषां प्रसीदति
र्

७३२

अभावे वैष्णवे विप्रे संप्राप्ते हरि वासरे ३१३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३१४

तद्वत्सम्पूजयेद्गावं तुलसीं वाऽपि वैष्णवः
अग्निहोत्रन्तु जुहुयात्सायं प्रातर्द्विजोत्तमः ३१४

मूलम् - ३१४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३१५

पञ्चयज्ञांश्च कुर्वीत वैष्णवान् विष्णुमर्चयेत्
तदर्पितं वै भुञ्जीत पिबेत्तत्पादवारि वै ३१५

मूलम् - ३१५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३१६

एकादश्यां न भुञ्जीत पक्षयोरुभयोरपि
पूजयेद्वैष्णवं विप्रं द्वादश्यामपि वैष्णवः ३१६

मूलम् - ३१६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३१७

विष्णोः प्रसाद तुलसीं तीर्थं वाऽपि द्विजोत्तमः
उपवासदिने वाऽपि प्राशयेदविचारयन् ३१७

मूलम् - ३१७

उपवासदिने यस्तु तीर्थं वा तुलसीदलम् ३१८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३१९

न प्राशयेद्विमूढात्मा रौरवं नरकं व्रजेत्
हर्य्यर्पितन्तु यच्चान्नं तीर्थं वा पितृकर्मणि ३१९

मूलम् - ३१९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३२०

दद्यात्पितॄणां यद्भक्ष्यं गयाश्राद्धायुतं लभेत्
हरेर्निवेदितं भक्त्या यो दद्याच्छ्राद्धकर्मणि ३२०

मूलम् - ३२०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३२१

पितरस्तस्य यान्त्येव तद्विष्णोः परमं पदम्
तीर्थं वा तुलसीपत्रं यो दद्यात्पितृदैवतम् ३२१

मूलम् - ३२१

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३२२

आकल्पकोटि पितरः परितृप्ता न संशयः
यः श्राद्धकाले मूढात्मा पितृणाञ्च दिवोकसाम् ३२२

मूलम् - ३२२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३२३

न ददाति हरेर्भुक्तं तस्य वै नारकी गतिः
हर्यर्पितन्तु यच्चान्नं यच्च पादोदकं हरेः ३२३

मूलम् - ३२३

तुलसीं वा पितणाञ्च दत्त्वा श्राद्धायुतं लभेत्

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३२४

सर्व यज्ञमयं विष्णुं मत्वा देवं जनार्दनम्
आमन्त्र्य वैष्णवान् विप्रान् कुर्याच्छ्राद्धमतन्द्रितः ३२४

मूलम् - ३२४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३२५

प्रत्यब्दं पार्वणश्राद्धं कुर्यात्पित्रोर्मृतेऽहनि
अन्यथा वैष्णवो याति ब्रह्महत्यां न संशयः ३२५

मूलम् - ३२५

अमायां कृष्णपक्षे च पित्र्ये वाऽभ्युदये तथा

७३३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३२७

कुर्यात् श्राद्धं विधानेन विष्णोराज्ञामनुस्मरन् ३२६
न कुर्यात् यो विधानेन पितृयज्ञं नराधमः ३२७

मूलम् - ३२७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३२८

आज्ञातिक्रमणाद्विष्णोः पतत्येव न संशयः
शङ्खचक्रोर्ध्वपुण्ड्रादिचिह्नैः प्रियतमैर्हरेः ३२८

मूलम् - ३२८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३२९

अन्वितान् ब्राह्मणानेव पूजयेत्सर्वकर्मसु
अश्राद्धिनोऽप्ययज्ञस्य कर्मत्यागिन एव च ३२९

मूलम् - ३२९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३३०

वेदस्याप्यनधीतस्य संसर्गं दूरतस्त्यजेत्
पित्रोः श्राद्धं प्रकुर्वीत नैकादश्यां द्विजोत्तमः ३३०

मूलम् - ३३०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३३१

द्वादश्यान्तत्प्रकुर्वीत नोपवास दिने क्वचित्
विष्णोर्जन्मदिने वाऽपि गुरूणाञ्च मृतेऽहनि ३३१

मूलम् - ३३१

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३३२

वैष्णवेष्टिं प्रकुर्व्वीत वेदिकं वैष्णवोत्तमः
अगम्यागमनं हिंसामभक्ष्याणाञ्च भक्षणम् ३३२

मूलम् - ३३२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३३३

असत्य कथनं स्तेयं मनसाऽपि विवर्जयेत्
तप्तचक्राङ्कनं विष्णोरेकादश्यामुपोषणम् ३३३

मूलम् - ३३३

धृतोर्ध्वं पुण्ड्रदेहत्वं तन्मंत्राणां परिग्रहः

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३३४

नित्यमामलकस्रानं देवतान्तरवर्जनम्
ध्यानं मन्त्रं जपो होमस्तुलस्याः पूजनं हरेः ३३४

मूलम् - ३३४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३३५

प्रसादस्तीर्थसेवा च तदीयानाञ्च पूजनम्
उपायान्तर सन्त्यागस्तथा मन्त्रार्थचिन्तनम् ३३५

मूलम् - ३३५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३३६

श्रवणं कीर्तनं सेवा सत्कृत्यकरणं तथा
असत्कृत्य परित्यागो विषयान्तरवर्जनम् ३३६

मूलम् - ३३६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३३७

दानं दमस्तपः शौचमार्जवं क्षान्तिरेव च
आनृशंस्यं सतां सङ्गः पारमैकान्त्यहेतवः ३३७

मूलम् - ३३७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३३८

वैष्णवः परमैकान्ती नेतरो वैष्णवः स्मृतः
नावैष्णवो व्रजेन्मुक्तिं बहुशास्त्रश्रुतोऽपि वा ३३८

मूलम् - ३३८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७३४

वैष्णवो वर्णवाह्योऽपि याति विष्णोः परं पदम्
र्

७३४

मूलम् - ७३४

वैष्णवो वर्णवाह्योऽपि याति विष्णोः परं पदम्
र्

७३४

एतत्ते कथितं राजन् पारमैकान्त्यसिद्धिदम् ३३९

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३४०

वैशिष्ट्यं वैष्णवं धर्मशास्त्रं वेदोपबृंहितम्
विष्वक्सेनाय धात्रे च सम्प्रोक्तं परमात्मना ३४०

मूलम् - ३४०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३४१

विष्वक्सेनाय सम्प्रोक्तमेतद्विघनसे पुरा
भृगोः प्रोक्तं विघनसा भृगुणा च महर्षिणा ३४१

मूलम् - ३४१

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३४२

भृगुणा च मनोः प्रोक्तं मनुना च ममेरितम्
मनुस्तु धर्मशास्त्रन्तु सामान्येनोक्तवान् स्वयम् ३४२

मूलम् - ३४२

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३४३

तदेव हि मया राजन् वैशिष्येण तवेरितम्
विशिष्टं परमं धर्मशास्त्रं वैष्णवमुत्तमम् ३४३

मूलम् - ३४३

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३४४

य इदं शृणुयाद्भक्त्या कथयेद्वा समाहितः
पारमैकान्त्य संसिद्धिं प्राप्नोत्येव न संशयः ३४४

मूलम् - ३४४

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३४५

सर्वपापविनिर्मुक्तो याति विष्णोः परं पदम्
यस्त्विदं श्रुणुयाद्भक्त्या नित्यं विष्णोश्च सन्निधौ ३४५

मूलम् - ३४५

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३४६

अश्वमेधसहस्रस्य फलं प्राप्नोत्यसंशयः
हारीतमेतच्छास्त्रन्तु परमां धर्म्मसंहिताम् ३४६

मूलम् - ३४६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३४६

आलोक्य पूजयन् विष्णुं पारमैकान्त्यमश्नुते
एतच्छ्रुत्वाम्बरीषस्तु हारीतोक्तिं नृपोत्तमः ३४६

मूलम् - ३४६

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३४७

ववन्दे परया भक्त्या तमृषिं वैष्णवोत्तमः
त्वमेव परमोधर्म्मस्त्वमेव परमं तपः ३४७

मूलम् - ३४७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३४७

त्वदङ्घ्रियुगलं प्राप्य सर्वसिद्धिमवाप्नुयाम्
महामुनिमिति स्तुत्वा राजर्षिः स महातपाः ३४७

मूलम् - ३४७

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३४८

प्राप्तवान् परमैकान्त्यं तत्प्रसादात्सुसिद्धिदम्
वैशिष्ट्यं पारमैकान्त्यमेतच्छास्त्रं ममाव्ययम् ३४८

मूलम् - ३४८

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३४९

भारद्वाजादयः सर्वे नृपाश्च जनकादयः
योगिनः सनकाद्याश्च नारदाद्याः सुरर्षयः ३४९

मूलम् - ३४९

वसिष्ठाद्या वैष्णवाश्च विष्वक्सेनादयः सुराः

७३५

एतच्छास्त्रानुसारेण पूजयामासुरच्युतम् ३५०

विश्वास-प्रस्तुतिः - ३५१

परमं वैदिकं शास्त्रमेतद्वैष्णवमुत्तमम्
ज्ञात्वैव परमैकान्ती पूजयेद्विष्णुमीश्वरम् ३५१

मूलम् - ३५१

इति वृद्धहारीतस्मृतौ विशिष्टधर्म्मशास्त्रे वृत्त्यधिकारो नाम अष्टमोऽध्यायः समाप्ताचेयं वृद्धहारीतस्मृतिः

᐀ेफेरेनचेख्
स्मउतस्ि अनदअरबहअ

विश्वास-प्रस्तुतिः - ७३६

ण वेलभ ीीण्ज्ञेलहख्ि न्अगण १९८१।ण पपभ ९९४ फफभ
र्

७३६

मूलम् - ७३६

ण वेलभ ीीण्ज्ञेलहख्ि न्अगण १९८१।ण पपभ ९९४ फफभ
र्

७३६