अथ एकत्रिंशोऽध्यायः
श्रीभगवान् -
गर्भन्यासविधिं वक्ष्ये समासादवधारय ।
देवानां ब्राह्मणादीनां गर्भन्यासो विधीयते ॥ १ ॥
ग्राममध्ये विशेषेण देवानामालये तथा ।
पाञ्चरात्रपरेणैव गर्भन्यासं समाचरेत् ॥ २ ॥
अन्यथा दोषमाप्नोति शिल्पिना सह देशिकः ।
तालमानप्रमाणेन गर्भभाजन माचरेत् ॥ ३ ॥
तन्मानेन च लोकेन विधानं परिकल्पयेत् ।
शिलयेष्टकया वापि नवगर्तं प्रकल्पयेत् ॥ ४ ॥
मुहूर्ते शोभने प्राप्ते रात्रौ गर्भं विधीयते ।
अधिवासं ततःकुर्यात् तत्क्रमस्ते प्रवक्ष्यते ॥ ५ ॥
स्नानकार्यं ततह् कृत्वा अलङ्कृत्य यथाविधि ।
अङ्कुरानर्पयित्वा तु कौतुकं बन्धयेत् पृथक् ॥ ६ ॥
स्नपनं कारयेद्धीमान् घटैस्सप्तदशैः क्रमात् ।
पुण्याहं कारयेद्धीमान् वाससा परिवेष्टयेत् ॥ ७ ॥
धान्यराशिं विनिक्षिप्य तदर्धं तण्डुलं न्यसेत् ।
तिलं तदर्धं निक्षिप्य नववस्त्रैः परिस्तरेत् ॥ ८ ॥
प्। १९७)
अभ्यर्च्य गन्धपुष्पाद्यैर्मन्त्रेणैव तु देशिकः ।
गर्भपात्रं समादाय शाययेच्छयनोपरि ॥ ९ ॥
तस्य दक्षिणपार्श्वे तु कुम्भं संस्थापयेद्बुधः ।
देवं देवीं समावाह्य पूजयेत् शास्त्रवर्त्मना ॥ १० ॥
गर्भद्रव्यं समादाय विन्यसेद्भक्तमध्यतः ।
रत्नंलोहन्तथाधातु ? बीजमूलगणांस्तथा ॥ ११ ॥
अष्टमृद्भिर्विशेषेण ब्रह्मादीशानके न्यसेत् ।
सम्पाताज्यं समासिच्य पूजयेत् पूर्ववर्त्मना ॥ १२ ॥
सम्भवेत्तु विधानेन तत्रैव परिवेष्टयेत् ।
होमं कुर्याद्यथान्यायं बलिं दद्यात् समन्ततः ॥ १३ ॥
मुहूर्ते शोभने प्राप्ते विन्यसेद्गर्भभाजनम् ।
समुद्रपरिधानीये पर्वतस्तनमण्डिते ॥ १४ ॥
समस्तभुवनाधारे देवीगर्भसमाश्रयः ।
सचिह्नैर्लोहजैश्चैव माल्यादिगणसंयुतम् ॥ १५ ॥
तद्गर्तं पूरयेत्पश्चान्नृत्तवाद्यसमन्वितम् ।
सिकतैस्तोयपूरैश्च तथागुणिशिलागणैः ॥ १६ ॥
गर्भवियासकाले तु स्वस्तिकैस्सम्प्रपूजयेत् ।
आचार्यं पूजयेत् पश्चात् वस्त्रहेमाङ्गुलीयकैः ॥ १८ ॥
प्। १९८)
शिल्पिनं पूजयेत् पश्चात् धनधान्यगवादिभिः ।
गर्भविन्यासहीने तु तद्ग्रामो निधनो भवेत् ॥ १९ ॥
तस्मात् सर्वप्रयत्नेन गर्भन्यासं समाचरेत् ।
सर्वमष्टाक्षरेणैव द्वादशाक्षरेणैव वा ॥ २० ॥
पुंसूक्तेनैव मन्त्रेण स्नपनं कारयेद्बुधः ।
श्रीसूक्तेनैव मन्त्रेण गर्भभाजनमाचरेत् ॥ २१ ॥
षडक्षरेण मन्त्रेण होमं कुर्याद्विचक्षणः ।
मन्त्रतन्त्रविहीने तु सर्वं कर्मासुरं भवेत् ॥ २२ ॥
सुदर्शनेन मन्त्रेण रक्षां कुर्यात् समन्ततः ।
हेतीशं स्वर्णमन्त्रेण गर्भस्थाने विनिक्षिपेत् ॥ २३ ॥
इन्द्रादीशानदेवांश्च स्वस्थाने सम्प्रपूजयेत् ।
इति सम्यक् समाख्यातो गर्भन्यासविधिः परम् ॥ २४ ॥
इति श्रीपाञ्चरात्रे महोपनिषदि अनिरुद्धसंहितायां गर्भन्यासविधिर्नाम
एकत्रिंशोऽध्यायः ॥
प्। १९९)