३४

ब्रह्मास्त्रादिमन्त्रस्वरूपनिरूपणं नाम चतुस्त्रिंशोऽध्याः

ध्यातं सकृद्भवानेककोट्यघौघं हरत्यरम्।
सुदर्शनस्य तद् दिव्यं भर्गो देवस्य धीमहि ॥
ब्रह्मसात्रादिमन्त्रस्वरूपप्रश्नः

नारदः—

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.1

भगवत् सर्वधर्मज्ञ सर्वलोकनमस्कृत।
उक्तं चक्राद्विनिष्क्रान्मस्त्रजातमिह प्रभो ॥ 34.1 ।

मूलम् - 34.1

भगवत् सर्वधर्मज्ञ सर्वलोकनमस्कृत।
उक्तं चक्राद्विनिष्क्रान्मस्त्रजातमिह प्रभो ॥ 34.1 ।

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.2

तेषां 1स्वरूपं मन्त्राणां सर्वेषां वक्तुमर्हसि।
विना त्वां 2न हि पश्यामि वेत्तारं कमपीश्वर ॥ 34.2 ॥

मूलम् - 34.2

तेषां 1स्वरूपं मन्त्राणां सर्वेषां वक्तुमर्हसि।
विना त्वां 2न हि पश्यामि वेत्तारं कमपीश्वर ॥ 34.2 ॥

तदुत्तरकथनाय तेषां गुह्यतमत्वाख्यानम् अहिर्बुध्न्यः---
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.3

महर्षे यत् त्वया पृष्टमेतद् गुह्यतमं परम्।
सुदुर्लभमनाख्येयं कस्मैचित् सर्वसाधकम् ॥ 34.3 ॥

मूलम् - 34.3

महर्षे यत् त्वया पृष्टमेतद् गुह्यतमं परम्।
सुदुर्लभमनाख्येयं कस्मैचित् सर्वसाधकम् ॥ 34.3 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.4

तथापि तव वक्ष्यामि भक्तोऽसीति महामुने।
त्वयाप्येतन्न दातव्यं सुरासुरसमर्चितम्3 ॥ 34.4 ॥

मूलम् - 34.4

तथापि तव वक्ष्यामि भक्तोऽसीति महामुने।
त्वयाप्येतन्न दातव्यं सुरासुरसमर्चितम्3 ॥ 34.4 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.6

घनाद्यं वायुपूर्वं च दन्तयुक्तमथान्तिमम्।
सरसं चर्क्षपर्यायं 21भान्तं भृगुमतः परम् ॥ 34.6 ॥

मूलम् - 34.6

घनाद्यं वायुपूर्वं च दन्तयुक्तमथान्तिमम्।
सरसं चर्क्षपर्यायं 21भान्तं भृगुमतः परम् ॥ 34.6 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.7

अम्बरं वायुसंयुक्तमरिमर्दनमप्यतः।
प्रदीप्तमत वक्तव्यं परमं च पदं ततः ॥ 34.7 ॥

मूलम् - 34.7

अम्बरं वायुसंयुक्तमरिमर्दनमप्यतः।
प्रदीप्तमत वक्तव्यं परमं च पदं ततः ॥ 34.7 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.8

तत्ते पदे प्रयोक्तव्ये गायत्र्या मध्यमं ततः।
पदत्रयं प्रयोक्तव्यमेतद् ब्रह्मास्त्रमीरितम् ॥ 34.8 ॥

मूलम् - 34.8

तत्ते पदे प्रयोक्तव्ये गायत्र्या मध्यमं ततः।
पदत्रयं प्रयोक्तव्यमेतद् ब्रह्मास्त्रमीरितम् ॥ 34.8 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.9

जीवः 22पञ्चवर्गादिश्चतुर्थाद्योऽन्तिमान्वितः।
भृगुः सदीर्घो 23दण्डाद्यो मेषो यष्ट्यपराह्वयः ॥ 34.9 ॥

मूलम् - 34.9

जीवः 22पञ्चवर्गादिश्चतुर्थाद्योऽन्तिमान्वितः।
भृगुः सदीर्घो 23दण्डाद्यो मेषो यष्ट्यपराह्वयः ॥ 34.9 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.10

आत्मने च पदं तत्र चक्रायेति पदं ततः।
वर्मान्त एष मन्त्रस्तु दण्डचक्रमितीष्यते ॥ 34.10 ॥

मूलम् - 34.10

आत्मने च पदं तत्र चक्रायेति पदं ततः।
वर्मान्त एष मन्त्रस्तु दण्डचक्रमितीष्यते ॥ 34.10 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.13

मोन यक्राच नेत्मर्मा तथा ध नमयेति च।
निलखीत्यपिचाकारो व्युत्क्रमेण 24प्रदृश्यते ॥ 34.13 ॥

मूलम् - 34.13

मोन यक्राच नेत्मर्मा तथा ध नमयेति च।
निलखीत्यपिचाकारो व्युत्क्रमेण 24प्रदृश्यते ॥ 34.13 ॥

धर्मचक्रमिमं मन्त्रं विदुः पूर्वे महर्षयः।
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.15

चण्डीशयुक्त आषाढस्तीव्रतेजस इत्यपि।
पर्यायं लक्षसंख्याया आरेति च पदं ततः ॥ 34.15 ॥

मूलम् - 34.15

चण्डीशयुक्त आषाढस्तीव्रतेजस इत्यपि।
पर्यायं लक्षसंख्याया आरेति च पदं ततः ॥ 34.15 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.16

परमक्षत्र प्रयोक्तव्यं भिन्धीति च पदं ततः।
भीषयेत्यपि वक्तव्यं विष्णुचक्रमिदं विदुः ॥ 34.16 ॥

मूलम् - 34.16

परमक्षत्र प्रयोक्तव्यं भिन्धीति च पदं ततः।
भीषयेत्यपि वक्तव्यं विष्णुचक्रमिदं विदुः ॥ 34.16 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.17

यषशो कं तथा नीवानदा वन्नपिरूमहि।
मिन्नेलज्वेति तारं च इन्द्रचक्रमिदं25 स्मृत् ॥ 34.17 ।

मूलम् - 34.17

यषशो कं तथा नीवानदा वन्नपिरूमहि।
मिन्नेलज्वेति तारं च इन्द्रचक्रमिदं25 स्मृत् ॥ 34.17 ।

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.20

हृत्पूर्वं वह्निमायायुगाषाढो मायया बकः।
वह्निर्भृगुः सचण्डीशः प्रयोक्तव्यस्ततः परम् ॥ 34.20 ॥

मूलम् - 34.20

हृत्पूर्वं वह्निमायायुगाषाढो मायया बकः।
वह्निर्भृगुः सचण्डीशः प्रयोक्तव्यस्ततः परम् ॥ 34.20 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.21

अथ शूलवरायेति भीमरूपपदं तथा।
दारयेति पदं तत्र मारयेति पदं ततः ॥ 34.21 ॥

मूलम् - 34.21

अथ शूलवरायेति भीमरूपपदं तथा।
दारयेति पदं तत्र मारयेति पदं ततः ॥ 34.21 ॥

भीषयेति शिरोऽन्तं च त्रिशूलमिदमीरितम्।
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.25

संतापनान्ते माया स्यान्मोदकान्ते च तां न्यसेत्।
कवचास्त्रयुतो मन्त्रो मोदकी स्याद् गदाह्वया26 ॥ 34.25 ॥

मूलम् - 34.25

संतापनान्ते माया स्यान्मोदकान्ते च तां न्यसेत्।
कवचास्त्रयुतो मन्त्रो मोदकी स्याद् गदाह्वया26 ॥ 34.25 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.26

लोहितश्च भुजंगेशो भृगुर्भौतिकसंयुतः।
मुण्डः सवाली खड्गीशो दीर्घयुक्तश्च पावकः ॥ 34.26 ॥

मूलम् - 34.26

लोहितश्च भुजंगेशो भृगुर्भौतिकसंयुतः।
मुण्डः सवाली खड्गीशो दीर्घयुक्तश्च पावकः ॥ 34.26 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.27

उमेशो मायया युक्तः शिखरीति पदं ततः।
ततो भेदिति फट् 27चैव शिखरी स्याद् गदाह्वया28 ॥ 34.27 ॥

मूलम् - 34.27

उमेशो मायया युक्तः शिखरीति पदं ततः।
ततो भेदिति फट् 27चैव शिखरी स्याद् गदाह्वया28 ॥ 34.27 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.28

वप्रान्तमाद्यं 29चण्डस्य मण्कडपे मध्यमं ततः।
दुर्वृत्तेति पदं तत्र [^30]गजपर्यायमप्युत ॥ 34.28 ॥

मूलम् - 34.28

वप्रान्तमाद्यं 29चण्डस्य मण्कडपे मध्यमं ततः।
दुर्वृत्तेति पदं तत्र [^30]गजपर्यायमप्युत ॥ 34.28 ॥

द्विरावृत्तं बन्धयेति धर्मपाशमिदं विदुः।
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.30

षष्ठस्वरसमायुक्तो लोहितश्च ततः क्रमात्।
विष्टम्भयेति च पदं द्विरावृत्तमतः परम् ॥ 34.30 ॥

मूलम् - 34.30

षष्ठस्वरसमायुक्तो लोहितश्च ततः क्रमात्।
विष्टम्भयेति च पदं द्विरावृत्तमतः परम् ॥ 34.30 ॥

वर्मान्त एष मन्त्रस्तु कालपाश इतीरितः।
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.32

वारणेति ततो घोररूपेति च पदं क्रमात्।
वर्म फट् चेति मन्त्रोऽयं वारुणं पाशमुत्तमम् ॥ 34.32 ।

मूलम् - 34.32

वारणेति ततो घोररूपेति च पदं क्रमात्।
वर्म फट् चेति मन्त्रोऽयं वारुणं पाशमुत्तमम् ॥ 34.32 ।

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.33

लोहितश्चैव वह्निश्च कूर्मः साषाढकं विषम्।
भारभूतियुतः क्रोधी ततश्च मतिपश्चिमः ॥ 34.33 ॥

मूलम् - 34.33

लोहितश्चैव वह्निश्च कूर्मः साषाढकं विषम्।
भारभूतियुतः क्रोधी ततश्च मतिपश्चिमः ॥ 34.33 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.34

अथ हस्तापरं नाम शोषयेति द्विरुच्चरेत्।
अशनिद्वितयादाद्यमिमं मन्त्रं विदुर्बुधाः ॥ 34.34 ॥

मूलम् - 34.34

अथ हस्तापरं नाम शोषयेति द्विरुच्चरेत्।
अशनिद्वितयादाद्यमिमं मन्त्रं विदुर्बुधाः ॥ 34.34 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.37

आषाढो मायया युक्तः सुदर्शनपराह्वयः।
दारणेति पदं तत्र विश्वमूर्ते इति क्रमात् ॥ 34.37 ॥

मूलम् - 34.37

आषाढो मायया युक्तः सुदर्शनपराह्वयः।
दारणेति पदं तत्र विश्वमूर्ते इति क्रमात् ॥ 34.37 ॥

वर्मास्त्रे च तथा ज्ञेये नारायणमिदं स्मृतम्।
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.39

लोहितोऽथ बकश्चायं पञ्चमस्वरसंयुतः।
कवचास्त्रे प्रयोक्तव्ये एतत् पाशुपतं स्मृतम् ॥ 34.39 ॥

मूलम् - 34.39

लोहितोऽथ बकश्चायं पञ्चमस्वरसंयुतः।
कवचास्त्रे प्रयोक्तव्ये एतत् पाशुपतं स्मृतम् ॥ 34.39 ॥

[^21].आग्नेयास्त्रम्
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.40

तारं ततश्च हृदयं बहुवर्णाय चेत्यथ।
वृत्तपिङ्गलशब्दं च लोचनेति ततः क्रमात् ॥ 34.40 ॥

मूलम् - 34.40

तारं ततश्च हृदयं बहुवर्णाय चेत्यथ।
वृत्तपिङ्गलशब्दं च लोचनेति ततः क्रमात् ॥ 34.40 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.41

विश्वामित्रपदं चापि तथा प्रशमनेति च।
दहेति शोषयेत्येवं प्रयुञ्ज्याद् भीषयेति च ॥ 34.41 ॥

मूलम् - 34.41

विश्वामित्रपदं चापि तथा प्रशमनेति च।
दहेति शोषयेत्येवं प्रयुञ्ज्याद् भीषयेति च ॥ 34.41 ॥

एतदाग्नेयमत्युग्रं सुरासुरसुपूजितम्। [^22].दयितास्त्रम् बकश्च शूक्ष्मश्चण्डश्च भुजङ्गो दीर्घदण्डवान् ॥ 34.42 ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.43

व्योम खड्गीशसंयुक्तं वाली प्रक्षेपणेति च।
वर्मान्तमेतं मन्त्रं तु दयितं परिचक्षते ॥ 34.43 ॥

मूलम् - 34.43

व्योम खड्गीशसंयुक्तं वाली प्रक्षेपणेति च।
वर्मान्तमेतं मन्त्रं तु दयितं परिचक्षते ॥ 34.43 ॥

[^23].वायव्यास्त्रम्
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.44

वालिनं दण्डसहितं त्रिरावृत्तं विनिर्दिशेत्।
यक्षरक्षः पदे चैव पिशाचादीनिति क्रमात् ॥ 34.44 ॥

मूलम् - 34.44

वालिनं दण्डसहितं त्रिरावृत्तं विनिर्दिशेत्।
यक्षरक्षः पदे चैव पिशाचादीनिति क्रमात् ॥ 34.44 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.45

अमित्रांश्चेति च पदं ब्रूयाद् दूरमतः परम्।
द्विरावत्तं ततः कुर्यादुत्सारयपदं क्रमात् ॥ 34.45 ॥

मूलम् - 34.45

अमित्रांश्चेति च पदं ब्रूयाद् दूरमतः परम्।
द्विरावत्तं ततः कुर्यादुत्सारयपदं क्रमात् ॥ 34.45 ॥

वायव्यमेतद् विख्यातं त्रैलोक्ये सर्ववन्दितम्। [^24].हयशिरोस्त्रम् व्योम दण्डयुतं व्योम वाली शीताद्यमक्षरम् ॥ 34.46 ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.47

श्वेतो वह्नियुतो दीर्घो भुजंगो दीर्घसंयुतः।
आषाढोऽथ महामायासंयुतो मुण्डमण्डितः[^33] ॥ 34.47 ॥

मूलम् - 34.47

श्वेतो वह्नियुतो दीर्घो भुजंगो दीर्घसंयुतः।
आषाढोऽथ महामायासंयुतो मुण्डमण्डितः[^33] ॥ 34.47 ॥

कबलीकुर्विति ब्रूयादयं [^34]हयशिरोमनुः। [^25].क्रौञ्चास्त्रम् नपन्तासरपेत्येष फडन्तः क्रौञ्च ईरितः ॥ 34.48 ॥ [^26]. प्रथमा शक्तिः
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.49

णिरदाविरप र्तेमूप्तदी व्युत्क्रमतो मनुः।
वर्मान्त एष शक्तिभ्यामाद्यः सर्वारिभीषणः ॥ 34.49 ॥

मूलम् - 34.49

णिरदाविरप र्तेमूप्तदी व्युत्क्रमतो मनुः।
वर्मान्त एष शक्तिभ्यामाद्यः सर्वारिभीषणः ॥ 34.49 ॥

[^27].द्वितीया शक्तिः
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.50

नेसेतप्रो र्णिककुशं र्तेमूज्रव इतीरितः।
व्युत्क्रमेण हुमन्तोऽयं शक्तिभ्यामपरो मनुः ॥ 34.50 ॥

मूलम् - 34.50

नेसेतप्रो र्णिककुशं र्तेमूज्रव इतीरितः।
व्युत्क्रमेण हुमन्तोऽयं शक्तिभ्यामपरो मनुः ॥ 34.50 ॥

[^28].कङ्कालास्त्रम्
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.51

शिवोत्तमः सबिन्दुश्च क्रोधी [^35]दीर्घान्वितोऽनलः।
भान्तो दीर्घसमायुक्तो वाली फटिति [^36]चान्ततः ॥ 34.51 ॥

मूलम् - 34.51

शिवोत्तमः सबिन्दुश्च क्रोधी [^35]दीर्घान्वितोऽनलः।
भान्तो दीर्घसमायुक्तो वाली फटिति [^36]चान्ततः ॥ 34.51 ॥

कङ्काल एष कथितो मन्त्रः सर्वभयंकरः। [^29]. मुसलास्त्रम् चण्डाद्यन्तौ क्रमान्न्यस्य रूपाद्यन्तौ ततः परम् ॥ 34.52 ॥ [^33].मुण्डितः A B; पण्डितः B.C; पिण्डितः D [^34].इयशिरा मनुः D [^35].दीर्घादिकोऽपर D [^36].वान्ततः D

आवर्तयेद् घातयेति तदेतन्मुसलं स्मृतम्।
[^30]. कापालास्त्रम्
चण्डो भुजङ्गश्चात्रिश्च बको वह्निसमायुतः ॥ 34.53 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.54

मुण्डो द्विगण्कडो मायी मा मेषद्वयमतः परम्।
शड्गीशो भौतिकयुतो वह्निश्चण्डीशसंयुतः ॥ 34.54 ॥

मूलम् - 34.54

मुण्डो द्विगण्कडो मायी मा मेषद्वयमतः परम्।
शड्गीशो भौतिकयुतो वह्निश्चण्डीशसंयुतः ॥ 34.54 ॥

अस्त्रान्त एष मन्त्रः स्यात् कापालमतिभीषणम्। [^31]. कङ्कणी अत्रिः सदीर्घो वह्निश्च मायया तु समन्वितः ॥ 34.55 ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.56

आषाढोऽनन्तसहितो वह्निर्दीर्घसमन्वितः।
आद्यश्चतुरथवर्गस्य चण्डीशेन समन्वितः ॥ 34.56 ॥

मूलम् - 34.56

आषाढोऽनन्तसहितो वह्निर्दीर्घसमन्वितः।
आद्यश्चतुरथवर्गस्य चण्डीशेन समन्वितः ॥ 34.56 ॥

[^37]दमयेति द्विरावृत्त्या मनुरेष तु [^28]कङ्कणी। [^32].वैद्याधरास्त्रम् हृदयं प्रथमं न्यस्य भगेति च पदं ततः ॥ 34.57 ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.58

वतीत्येतदपि ब्रूयान्महामाये इति क्रमात्।
कवचास्त्रे प्रयोक्तव्ये एतद्वैद्याधरं परम् ॥ 34.58 ॥

मूलम् - 34.58

वतीत्येतदपि ब्रूयान्महामाये इति क्रमात्।
कवचास्त्रे प्रयोक्तव्ये एतद्वैद्याधरं परम् ॥ 34.58 ॥

[^33].असिरक्तास्त्रम् [^39]खण्डिताद्यरिपर्यायं पदं शक्ते इति क्रमात्। [^40]वर्मान्तमसिरक्ताख्यमस्त्रमेतदुदाहृतम्॥ 34.59 ॥ [^37].गमयेति D [^38]. कङ्कणिः D [^39].खण्डितेत्यरिपर्यायं A B C [^40].वर्मान्तमसिरक्तारव्यं मन्त्रमे A B C [^34]. गान्धर्वास्त्रम्
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.60

क्रोधी पिनाकिसंयुक्तो दण्डभौतिकसंयुतः।
मोहयेति द्विरभ्यस्य मनुर्गान्धर्व इष्यते ॥ 34.60 ॥

मूलम् - 34.60

क्रोधी पिनाकिसंयुक्तो दण्डभौतिकसंयुतः।
मोहयेति द्विरभ्यस्य मनुर्गान्धर्व इष्यते ॥ 34.60 ॥

[^35]. प्रस्थापनास्त्रम्
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.61

पञ्चान्तकः सदण्डः स्यादथो गणपते अपि।
लोकेत्यनन्तरं ब्रूयादमित्रानित्यनन्तरम् ॥ 34.61 ॥

मूलम् - 34.61

पञ्चान्तकः सदण्डः स्यादथो गणपते अपि।
लोकेत्यनन्तरं ब्रूयादमित्रानित्यनन्तरम् ॥ 34.61 ॥

प्रस्थापयेत्यथाभ्यस्य [^41]प्रस्थापनमुदाहृतम्। [^36].प्रशमनास्त्रम् लोहितः सानलो जीवो महामायासमन्वितः ॥ 34.62 ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.63

अत्रिर्द्विरण्डः[^42] पञ्चारिर्लान्तो मायी तलादिमः।
मायारूपिणि चेत्येतत् पदमन्ते प्रयोजयेत् ॥ 34.63 ॥

मूलम् - 34.63

अत्रिर्द्विरण्डः[^42] पञ्चारिर्लान्तो मायी तलादिमः।
मायारूपिणि चेत्येतत् पदमन्ते प्रयोजयेत् ॥ 34.63 ॥

एतत् प्रशमनं नाम सर्वशत्रुनिवारणम्। [^37]. सौर्यास्त्रम् तारं ततश्च हृदयं परायेति पदं ततः ॥ 34.64 ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.65

परेति पदमुच्चार्य तेजः पदमनन्तरम्।
निबर्हणाय चेत्येतत् फडन्तं [^43]सौर्यमुच्यते ॥ 34.65 ॥

मूलम् - 34.65

परेति पदमुच्चार्य तेजः पदमनन्तरम्।
निबर्हणाय चेत्येतत् फडन्तं [^43]सौर्यमुच्यते ॥ 34.65 ॥

[^38]. दर्पणास्त्रम् अत्रिर्दण्डी च खड्गीशो मायया च समन्वितः। [^41].प्रस्वापनम् A B C E [^42].द्विरण्‌डा पण्कडारी D [^43].सौरमुच्यते A F

[^44]अत्रिः सदीर्घो वह्निश्च मायी चाषाढकः स्मृतः ॥ 34.66 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.67

अत्रिर्लोहितयुक्तश्च वह्निर्वर्म च फट् ततः।
दर्पणास्त्रमिदं प्रोक्तं सर्वारिबलमर्दनम् ॥ 34.67 ॥

मूलम् - 34.67

अत्रिर्लोहितयुक्तश्च वह्निर्वर्म च फट् ततः।
दर्पणास्त्रमिदं प्रोक्तं सर्वारिबलमर्दनम् ॥ 34.67 ॥

[^39]. शोषणास्त्रम्
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.68

बको दन्ती च शुक्राद्यो मायायुक्तस्तलादिमः।
वैरीति मानसेत्येतत् प्रयोज्यं वर्म चान्ततः ॥ 34.68 ॥

मूलम् - 34.68

बको दन्ती च शुक्राद्यो मायायुक्तस्तलादिमः।
वैरीति मानसेत्येतत् प्रयोज्यं वर्म चान्ततः ॥ 34.68 ॥

एतच्छोषणमित्युक्तं विश्वारातिक्षयंकरम्। [^40]. संतापनास्त्रम् आषाढो दीर्घसंयुक्तो लोहितो माययान्वितः ॥ 34.69 ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.70

आषाढो लोहितो वह्निर्भृगुर्भौतिकसंयुतः।
मुण्डयुक्तं[^45] सवालि स्याद् भृगुराकाश एव च ॥ 34.70 ॥

मूलम् - 34.70

आषाढो लोहितो वह्निर्भृगुर्भौतिकसंयुतः।
मुण्डयुक्तं[^45] सवालि स्याद् भृगुराकाश एव च ॥ 34.70 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.71

स्रमूर्ते इति च न्यस्य संतापयपदं ततः।
आवर्तयेदिमं मन्त्रं संतापनमुदाहृत् ॥ 34.71 ॥

मूलम् - 34.71

स्रमूर्ते इति च न्यस्य संतापयपदं ततः।
आवर्तयेदिमं मन्त्रं संतापनमुदाहृत् ॥ 34.71 ॥

[^41]. विलापनास्त्रम्
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.72

भृगुर्भौतिकसंयुक्तः सवह्निर्दण्डसंयुतः।
महाकालः सदीर्घः स्याद् वाली दीर्घान्वितस्ततः ॥ 34.72 ॥

मूलम् - 34.72

भृगुर्भौतिकसंयुक्तः सवह्निर्दण्डसंयुतः।
महाकालः सदीर्घः स्याद् वाली दीर्घान्वितस्ततः ॥ 34.72 ॥

आत्मने तु पदं पश्चात् फडन्तः स्याद्विलापनम्। [^42]. मदनास्त्रम् हुं येमाहामरर्वादु व्युत्क्रान्तं मदनं स्मृतम् ॥ 34.73 ॥ [^44].A B C E F omit five lines from here. [^45]. युग्मं B C E F [^43].कंदर्पदयितास्त्रम्
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.74

चलगण्डमथो व्योम सामराधीश्वरं ततः।
महाकालः सदन्तः स्याद् व्योम मेषस्ततः परम् ॥ 34.74 ॥

मूलम् - 34.74

चलगण्डमथो व्योम सामराधीश्वरं ततः।
महाकालः सदन्तः स्याद् व्योम मेषस्ततः परम् ॥ 34.74 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.75

मायाविन्निति च ब्रूयादस्त्रायेति पदं ततः।
फडन्त एष मन्त्रस्तु कंदर्पदयितं स्मृतम् ॥ 34.75 ॥

मूलम् - 34.75

मायाविन्निति च ब्रूयादस्त्रायेति पदं ततः।
फडन्त एष मन्त्रस्तु कंदर्पदयितं स्मृतम् ॥ 34.75 ॥

[^44].पैशाचास्त्रम्
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.76

निहमोरप इत्येष व्युत्क्रान्तः सशिरोमनुः।
पैशाचमिदमाख्यातमखिलारिविमर्दनम् ॥ 34.76 ॥

मूलम् - 34.76

निहमोरप इत्येष व्युत्क्रान्तः सशिरोमनुः।
पैशाचमिदमाख्यातमखिलारिविमर्दनम् ॥ 34.76 ॥

[^45]. तामसास्त्रम्
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.77

अजेश्वरं त्रिरावृत्तं सदण्डं प्रथमं पठेत्।
तिमिरेति पदं ब्रूयाद्धस्तपर्यायमेव च ॥ 34.77 ॥

मूलम् - 34.77

अजेश्वरं त्रिरावृत्तं सदण्डं प्रथमं पठेत्।
तिमिरेति पदं ब्रूयाद्धस्तपर्यायमेव च ॥ 34.77 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.78

प्रतिसैन्यं पदं पश्चात् संवृण्विति समभ्यसेत्।
एतत् तामसमित्युक्तमस्त्रं सर्वारिमोहनम् ॥ 34.78 ॥

मूलम् - 34.78

प्रतिसैन्यं पदं पश्चात् संवृण्विति समभ्यसेत्।
एतत् तामसमित्युक्तमस्त्रं सर्वारिमोहनम् ॥ 34.78 ॥

[^46]. सौमनास्त्रम्
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.79

विष्णुर्दन्ती महाकालः शिवोत्तममतः परम्।
शक्ते इति पदं पश्चात् परस्तम्भन इत्यतः ॥ 34.79 ॥

मूलम् - 34.79

विष्णुर्दन्ती महाकालः शिवोत्तममतः परम्।
शक्ते इति पदं पश्चात् परस्तम्भन इत्यतः ॥ 34.79 ॥

वर्मास्त्रे च ततो ब्रूयादेतत् सौमनमुच्यते। [^47].संवर्तास्त्रम् भुजङ्गो दण्डवान् पश्चाद्रिपूनिति पदं वदेत् ॥ 34.80 ॥ क्षिपेति द्विः शिरोऽन्तं स्यात् संवर्तमिदमुत्तमम्। [^48].मौसलास्त्रम् तिग्मेति वृत्ते इति च पदे पूर्वं पठेत् क्रमात् ॥ 34.81 ॥ भिन्धीति च द्विरभ्यस्तं शिरोऽन्तं मौसलं स्मृतम्। [^49].सत्यास्त्रम् तारं प्रणामपर्यायं परमार्थाय इत्यथ ॥ 34.82 ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.83

रिपूनिति पदं ब्रूयाज्जहीत्येतद् द्विरभ्यसेत्।
सत्यमस्त्रमिदं प्रोक्तं सर्वशत्रुनिबर्हणम् ॥ 34.83 ॥

मूलम् - 34.83

रिपूनिति पदं ब्रूयाज्जहीत्येतद् द्विरभ्यसेत्।
सत्यमस्त्रमिदं प्रोक्तं सर्वशत्रुनिबर्हणम् ॥ 34.83 ॥

[^50].मायाधरास्त्रम्
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.84

तारं ततश्च हृदयं देवायेति पदं वदेत्।
मायात्मने इति पदं पठित्वा तदनन्तरम् ॥ 34.84 ॥

मूलम् - 34.84

तारं ततश्च हृदयं देवायेति पदं वदेत्।
मायात्मने इति पदं पठित्वा तदनन्तरम् ॥ 34.84 ॥

फडन्त एष मन्त्रस्तु मायाधरमुदीरितम्। [^51]. घोरास्त्रम् शिवोत्तमः सदण्डश्च पुनश्चायं सदन्तकः ॥ 34.85 ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.86

वह्निस्ततो भुजङ्गः स्यादङ्घ्रीशेन च संयुतः।
लोहितो दीर्घयुग्वाली चण्डायेति पदं वदेत् ॥ 34.86 ॥

मूलम् - 34.86

वह्निस्ततो भुजङ्गः स्यादङ्घ्रीशेन च संयुतः।
लोहितो दीर्घयुग्वाली चण्डायेति पदं वदेत् ॥ 34.86 ॥

शिरोऽन्त एष मन्त्रस्तु घोरमस्त्रमुदीरितम्। [^52].रत्यस्त्रम् [^46]भृगुरौद्रद्विकं रेफं द्विः कृत्वा प्रादिकान् पुनः ॥ 34.87 ॥ [^46]. D omits ten lines from here
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.88

शिवोत्तमं ससत्यं च भुजङ्गेशस्ततः परम्।
आषाढोऽमरयुङ्मेषं रत्यस्त्रं च पवित्रकम् ॥ 34.88 ॥

मूलम् - 34.88

शिवोत्तमं ससत्यं च भुजङ्गेशस्ततः परम्।
आषाढोऽमरयुङ्मेषं रत्यस्त्रं च पवित्रकम् ॥ 34.88 ॥

[^53].अघोरास्त्रम्
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.89

चटं वीप्स्य पुनः प्रादिं क्रोधीशं व्योम चाभ्यसेत्।
वारुणं च तथा कालं द्विर्वामनसबिन्दुकम् ॥ 34.89 ॥

मूलम् - 34.89

चटं वीप्स्य पुनः प्रादिं क्रोधीशं व्योम चाभ्यसेत्।
वारुणं च तथा कालं द्विर्वामनसबिन्दुकम् ॥ 34.89 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.90

मीनमावृत्य [^47]मेषं च आषाढं लोहितं पुनः।
शक्त्याधिकमघोरास्त्रं वर्मास्त्रान्तमुदीरितम् ॥ 34.90 ॥

मूलम् - 34.90

मीनमावृत्य [^47]मेषं च आषाढं लोहितं पुनः।
शक्त्याधिकमघोरास्त्रं वर्मास्त्रान्तमुदीरितम् ॥ 34.90 ॥

[^54].सौमास्त्रम्
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.91

भृगुं सानुग्रहाधीशं दण्डिनं प्रथमं पठेत्।
द्विषन्तं पदमुच्चार्य तत उद्वेजयेति च ॥ 34.91 ॥

मूलम् - 34.91

भृगुं सानुग्रहाधीशं दण्डिनं प्रथमं पठेत्।
द्विषन्तं पदमुच्चार्य तत उद्वेजयेति च ॥ 34.91 ॥

अन्त्यं द्विरभ्यसेदेतत् सौमास्त्रमिदमीरितम्। [^55].त्वाष्ट्रास्त्रम् प्रणवं हृदयं पूर्वं भृगुस्तेनैव संयुतः ॥ 34.92 ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.93

क्रोधी पिनाकी मेषश्च मायया च समन्वितः।
महाकालद्वयं साग्निदीर्घयुक्तं ततः परम् ॥ 34.93 ॥

मूलम् - 34.93

क्रोधी पिनाकी मेषश्च मायया च समन्वितः।
महाकालद्वयं साग्निदीर्घयुक्तं ततः परम् ॥ 34.93 ॥

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.94

भारभूतियुगाषाढो मीनो दीर्घसमन्वितः।
धाम्नो इति पदं ब्रूयात् परायेति पदं ततः ॥ 34.94 ॥

मूलम् - 34.94

भारभूतियुगाषाढो मीनो दीर्घसमन्वितः।
धाम्नो इति पदं ब्रूयात् परायेति पदं ततः ॥ 34.94 ॥

एतत् त्वाष्ट्रं समाख्यातं सर्वलोकनमस्कृतम्। [^56].दारुणास्त्रम् विष्णुर्दण्डी पुनस्चाद्यो भुजंगो दीर्घसंयुतः ॥ 34.95 ॥ [^47]. मेधां च B C E F
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.96

आषाढो मायया युक्तो ज्वलनो बिन्दुसंयुतः।
चतुर्मुखश्च क्रोधीशः फडन्तः [^48]स्यात्तु दारुणम् ॥ 34.96 ॥

मूलम् - 34.96

आषाढो मायया युक्तो ज्वलनो बिन्दुसंयुतः।
चतुर्मुखश्च क्रोधीशः फडन्तः [^48]स्यात्तु दारुणम् ॥ 34.96 ॥

[^57].भगास्त्रम्
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.97

विपक्षादिममध्यान्तान्[^49] पठेद् विभजनेति च।
प्रवृत्तायेति च पदं भगेति तदनन्तरम् ॥ 34.97 ॥

मूलम् - 34.97

विपक्षादिममध्यान्तान्[^49] पठेद् विभजनेति च।
प्रवृत्तायेति च पदं भगेति तदनन्तरम् ॥ 34.97 ॥

आत्मने इति निर्दिश्य भगास्त्रं तत् फडन्तिमम्। [^58].शीतेष्वस्त्रम् बकस्त्रिमूर्तिसहित आषाढश्च शिखी ततः ॥ 34.98 ॥
विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.99

पिनाकी खड्गिको मायी लोहितश्च तथोपरि।
संवर्तकः सदण्डश्च क्षिपेति द्विः पठेत् ततः ॥ 34.99 ॥

मूलम् - 34.99

पिनाकी खड्गिको मायी लोहितश्च तथोपरि।
संवर्तकः सदण्डश्च क्षिपेति द्विः पठेत् ततः ॥ 34.99 ॥

शिरोऽन्त एष मन्त्रस्तु शीतेषुरभिधीयते। [^59].मानवास्त्रम् लोहितश्च भुजंगश्च दीर्घो वाल्यथ लोहितः ॥ 34.100 ॥

[^50]अग्निर्भान्तश्च वाली च सवह्निर्दीर्घसयुतः।

विश्वास-प्रस्तुतिः - 34.101

अत्रिर्दीर्घसमायुक्तो भेदिने इति च क्रमात्।
भीमरूपाय चेत्युक्त्वा नमोऽन्तं मानवं स्मृतम् ॥ 34.101 ॥

मूलम् - 34.101

अत्रिर्दीर्घसमायुक्तो भेदिने इति च क्रमात्।
भीमरूपाय चेत्युक्त्वा नमोऽन्तं मानवं स्मृतम् ॥ 34.101 ॥

[^60].रौद्रास्त्रम् दहेति द्विरभ्यस्य पूर्वं प्रचण्ड- प्रयोगं विधायाथ रूपेति पश्चात्। [^48]. स्यात्तदारुणम् D [^49].मध्यान्तात् B C [^50].अग्निश्चान्तश्च A B C D F ततो रुद्रधाम्ने इति न्यस्य पश्चा- च्छिरोवृत्तमेतत् परं रौद्रमाहुः ॥ 34.102 ॥ [^61]. प्रस्वापनास्त्रम् अत्रिस्त्रिमूर्तिसहितोऽथ शिवोत्तमश्च साग्निर्भृगुस्त्वमरनायकसप्रयुक्तः। सुप्त्यन्तिमः करिपदं च ततः प्रयोज्यं मायात्मिके इति फडन्तमसौ मनुः स्यात् ॥ 34.103 ॥ प्रस्वापनं तदिदमाहुरशेषवैरि- सेनासमस्तपरिमोहनकारि मुख्यम्। इत्थं समस्तपरमास्त्रसमुद्धृतिस्तु तत्त्वान्मया विरचिता परमेष्ठिसूनो ॥ 34.104 ॥ तारं सद्योजातमाषाढमन्ते खड्गेशानं भौतिकेनैव युक्तम्। वह्निं मायासंवृतं तत्र चोक्त्वा हृत्पर्यायं वर्म फट् चान्ततः स्यात् ॥ 34.105 ॥

इति श्रीपाञ्चरात्रे तन्त्ररहस्ये अहिर्बुध्न्यसंहितायां ब्रह्मास्त्रादिमन्त्रस्वरूपनिरूपणं नाम चतुस्त्रिंशोऽध्यायः
आदितः श्लोकाः 2153
————-********—————-


  1. स्वरूपमस्त्राणां ↩︎ ↩︎

  2. नेह A B C E F ↩︎ ↩︎

  3. नमस्कृतम् A B C ↩︎ ↩︎

  4. वान्तं D ↩︎

  5. व्योम्ना कालसमन्वितम् D ↩︎

  6. द्वन्द्वयुतं A B C;दन्तयुगं E ↩︎

  7. वरुणम् D
    यूपान्तं वह्निना युक्तं मोऽथ साग्निरथात्रियुक्8
    9धान्तं कालात्मनेत्येतच्चक्रायेति10 पदं ततः।
    फडन्त एष मन्त्रस्तु 15 कालचक्रः 11प्रकीर्तितः ॥ 34.12 ॥ ↩︎

  8. रथाग्नियुक् A B C ↩︎

  9. सान्तं D ↩︎

  10. एकचक्रायेति B C ↩︎

  11. प्रकीर्तितम् B C E F; प्रवर्तितः D ↩︎

  12. स्वङ्गं D ↩︎

  13. संयुतम् D
    पिनाकी दीर्घसंयुक्तो जलाद्यं मायि सोमराट् ॥ 34.18 ॥
    फलान्तं भीषणपदं दम्भोले इत्यपि क्रमात्।
    14वर्मास्त्रयुक्तं विज्ञेयं वज्रास्त्रमिदमुत्तमम्15॥ 34.19 ॥ ↩︎

  14. वर्णास्त्र D ↩︎

  15. मीरितम् A B C ↩︎

  16. सझण्टीशो D ↩︎

  17. पकारात् A B; वक्रारम् B C; सतारम् D ↩︎

  18. व्युत्क्रमेणैवमैषीकं A B C ↩︎

  19. यरदा E F ↩︎

  20. कान्तो D ↩︎

  21. भ्रान्तं A B C ↩︎ ↩︎

  22. पञ्चमवर्गाद्यं D ↩︎ ↩︎

  23. दन्ताद्याः D ↩︎ ↩︎

  24. प्रदर्श्यते D.E ↩︎ ↩︎

  25. चक्रमिति D ↩︎ ↩︎

  26. गदाद्वये A B C; गदान्वये D ↩︎ ↩︎

  27. चैष A B C ↩︎ ↩︎

  28. द्वये A B C; यये D ↩︎ ↩︎

  29. चन्द्रस्य B C E F
    [^30] जगपर्यायमप्युत D. ↩︎ ↩︎