२४

यन्त्रदेवताध्याननिरूपणं नाम चतुर्विंशोऽध्यायः
ध्यातं सकृद्भवानेककोट्यघौघं हरत्यरम्।
सुदर्शनस्य तद्दिव्यं भर्गो देवस्य धीमहि॥
उक्तानामष्टानां चक्राणां संक्षेपेण फलकथनम्
अहिर्बुध्न्यः—
सोमसूर्यदहनप्रभोज्जवलं
चक्रमेतदुदितं महामुने।
वाङ्भयं सकलमन्त्रसंमितं
शब्दशब्द्यमखिलं यदुद्गतम् ॥ 24.1 ॥
ब्रह्मचक्रमुदितं यदान्तरं
केवलं ¹विमलधीप्रदं मुने।
विष्णुचक्रमुदितं यदद्भुतं
²व्याप्तिकान्तिमतिविक्रमप्रदम् ॥ 24.2 ॥
यत् तृतीयमुदितं महाद्भुतं
चक्रमुज्ज्वलयशोऽर्थदं तु तत्।
यत्तु चक्रमुदितं तुरीयकं
मोक्षदं मुनिगणोदितं मुने ॥ 24.3 ॥

विस्तरेण तन्महिमवर्णनस्याशक्यत्वम्
एकैकशोऽल्पश इदं गदितं फलं ते
चक्राष्टके सकलयोगिमुनीन्द्रवन्द्ये।
वर्षायुतैर्बहुभिरप्यखिलान्मकस्य
शक्या न विस्तृतिरमुष्य मयाभिधातुम् ॥ 24.5 ॥
मन्त्राक्षरप्रथितभावविभेदपूर्वं
मन्त्री ¹²यजेत विधिवन्मनुदेवतास्ताः।
आकारशक्तिपरिवारविभूषणास्त्र-4
वीर्यप्रभावविषयैश्च विचिन्तयेत् ताः¹³ ॥ 24.6 ॥

तत्तच्चक्रदेवतास्वरूपतद्ध्यानादिप्रपञ्चन्म्
आद्यं निरञ्जनमशेषजगत्प्रसूति-
त्राणप्रमाथनियमोद्यदनुहग्रहस्थम्।
संपूर्णशक्तिमतरङ्गमहार्णवाभं
ध्यायेद्धरिं प्रणवगोचरमादिचक्रे ॥ 24.7 ॥

मातृकाचक्रे लक्ष्म्या ध्येयत्वम्
गोक्षीरशङ्खहिमदीधितिदेवसिन्धु-
कुन्दप्रभाविमलपङ्कजशङ्खहस्ता।
स्मेरप्रसन्नवदना कमलायताश्री
ध्येया ¹⁴स्वचक्रभवनोपरि ¹⁵मातृका सा ॥ 24.⁹॥
आलोलशूलदशकं त्रियुगाधिकं स्वै-
र्हस्तैर्द्विरष्टभिरथो दधती जपाभा।
चिन्तामणिस्थितिमती नयनत्रयाढ्या
शक्तिर्हरेरिति मुने मनसा विचिन्त्या ॥ 24.15 ॥
पूर्णेन्दुशीतलरुचिर्धृतबोधमुद्रा
बाह्वन्तरस्थनिजबोधनपुस्तकाढ्या।
देवी परा परमपूरुषदिव्यशक्ति-
श्चिन्त्या प्रसन्नवदना सरसीरुहाक्षी ॥ 24.16 ॥
पद्मारुणाभयवराङ्कुशपाशहस्ता
रक्ताम्बरा विपुलवारिजपत्रनेत्रा।

अङ्गमन्त्रदेवतातद्ध्यानादिप्रपञ्चनम्
अङ्गं तु चक्रमयदेवसमानरूप-
माचक्रपूर्वमखिलं गदितं यदादौ।
गायत्र्यपि ज्वलितपावकतुल्यवर्णा
चक्रेशतुल्यविभवा विपुलस्तनाढ्या ॥ 24.20 ॥
ज्वालाकुलद्रुतसमस्तसुरारिवर्गं
प्राकारमग्निमयमेव वदन्ति सन्तः।

सुदर्शनमयसर्वचक्रकूटध्यानम्
कालानलायुतसहस्रसमानरूपं
कूटं सुदर्शनमयं मनसा विचिन्त्यम्।
तापातुरक्वथदशेषसुरारिमेदो-
निष्यन्दमेदुरितदीप्तिशिखाजटालम् ॥ 24.24 ॥

सौदर्शनसर्वमन्त्रमूलभूतशक्तिध्यानम्
सूर्येन्दुवह्निनयना तरुणार्कवर्णा
व्याप्य स्थिता जगदशेषमशेषवन्द्या।

उक्तेषु यन्त्रेषु द्विजस्यैवाधिकारः
लेशतो गदितमेतदुदारं
रक्षणं सकललोकहिताय।
भूपतेरनुमतो द्विजवर्यो
भावयेदनिशमेतदतन्द्री¹⁶ ॥ 24.26 ॥

उक्तयन्त्राणामानुषङ्गिकफलपूर्वकमुक्तिरूपपरमफलसाधनत्वम्
नाद्रवन्ति दुरितानि कदाचि-
द्विद्रवन्ति निखिला ग्रहरोगाः।
वर्धते वसुमती बहुसस्या
न त्रिवर्गविहतिर्मनुजानाम् ॥ 24.27 ॥
धर्मार्थकामबहुलाश्चिरजीविनश्च
हीनाश्च पाप्मभिरुदारयशः प्रतापाः।
आराध्य शास्त्रनिरता विहितक्रियाभि-
रन्ते विशन्ति ¹⁷विमलाः परमं पुमांसम् ॥ 24.28 ॥

सौदर्शनमन्त्रेष्वभिक्रमनाशाद्यभावः
दिव्यो विधिः कथित एष मुने समस्तो
विप्रैर्नृपैर्धृतसमाधिभिरत्र भाव्यम्।
अस्मिन् समाधिविरही ललितक्रियोऽपि
¹⁸यत्नोचितं लभत एव फलं मनुष्यः ॥ 24.29 ॥

इति श्रीपाञ्चरात्रे तन्त्ररहस्ये अहिर्बुध्न्यसंहितायां यन्त्रदेवताध्याननिरूपणं नाम चतुर्विशोऽध्यायः
आदितः श्लोकाः 1444