अथ विघ्नेशस्थापनविधि-पटलः
अथातः सम्प्रवक्ष्यामि विघ्नेशस्थापनं परम् ।
आदौ त्वहमुमासार्धं क्रीडार्थं हिमवद्वने ॥ ४३-१ ॥
करेणुश्च गजेन्द्रेण सम्भोगमकरोत्ततः ।
यदृच्छया तु तन्दृष्ट्वा तदा कारमगामहम् ॥ ४३-२ ॥
करेण्वराकृतिञ्चोमां तदा क्रीडमहं भृशम् ।
तस्यान्तु गर्भमदधात् तस्मिन्काले तपोभवेत् ॥ ४३-३ ॥
महेश्वरसहस्रांशाद् दशांशं तत्तद्रूपकम् ।
एकोनविंशत्यर्णेन भान्तं वह्निसमायुतम् ॥ ४३-४ ॥
मनुस्त्रयो दशान्तञ्च बिन्दुनादसमन्वितम् ।
मूलमन्त्रमिदं ख्यातं विघ्नेशस्य महात्मनः ॥ ४३-५ ॥
द्वितीयस्य तृतीयेन एकमात्रस्वरान्वितम् ।
ब्रह्मजज्ञन्तु विख्यातं षडङ्गं दीपसंयुतम् ॥ ४३-६ ॥
अङ्गान्ते सविसर्गोत्र शेषस्तु स्वरसंयुतम् ।
आखुध्वजाय विद्महे इत्युक्त्वा तत्तदागुरुः ॥ ४३-७ ॥
दन्तिहस्ताय धीमहे तन्नोदन्तिः प्रचोदयात् ।
फलदक्षिणहस्ते तु वमहस्ते स्वशृङ्गकम् ॥ ४३-८ ॥
पाशाङ्कुशोर्ध्व हस्ते तु गजहस्ते तु लड्डुकम् ।
करण्डमकुटं प्रोक्तं सर्वाभरणभूषितम् ॥ ४३-९ ॥
शिरश्चक्रप्रभां कृत्वा पद्मपीठोपपरि स्थितम् ।
डाडिमी पुष्पसङ्काशं सर्वाभरणभूषितम् ॥ ४३-१० ॥
आसनं स्थानकं वापि कारयेद् विघ्ननायकम् ।
पञ्चतालप्रमाणेनमानेनोक्त प्रमाणकम् ॥ ४३-११ ॥
तन्मानं नवधा कृत्वा मुखमानं द्विभागतः ।
मेढ्रतन्तु चतुर्भागमुलूकातमिति स्मृतम् ॥ ४३-१२ ॥
जान्वन्तमेकभागेन नलकान्तं तदा भवेत् ।
चरणञ्चानुकर्णञ्च भागेनैकेन बुद्धिमान् ॥ ४३-१३ ॥
वाग्वायाम द्विभागन्तु मणिबन्धान्तकं यथा ।
हस्तायामाष्टतालैक हीनं तस्य प्रकोष्टकम् ॥ ४३-१४ ॥
हस्तादप्यर्धमायामं गजहस्तस्य कीर्तितम् ।
कर्णोत्तुङ्गन्तथैकांशं तत्पादोनं सुविस्मृतम् ॥ ४३-१५ ॥
कर्णतारोर्ध्वमानेन दन्तायाममिहोच्यते ।
नवाङ्गुलानि सर्वं तत्पूर्वोक्तेन प्रमाणतः ॥ ४३-१६ ॥
एवन्तु कथितं प्रोक्तं स्थापनञ्च शृणुष्व हि ।
कृत्वालयं तु पूर्वोक्तं प्रथमञ्चाथ बुद्धिमान् ॥ ४३-१७ ॥
प्रासादस्याग्रतः कुर्यात् मण्डपञ्चतुरश्रकम् ।
सर्वलक्षणसंयुक्ता वेदिका तस्य मध्यमे ॥ ४३-१८ ॥
विस्तारस्य त्रिभागैकं वेदिविस्तारमात्र वै ।
जानुमात्रन्तमुत्सेधं कुण्डानि परितः क्रमात् ॥ ४३-१९ ॥
रत्नन्यासं ततः कृत्वा जले चैवाधिवासयेत् ।
नेत्राणि नेत्रमन्त्रेण मोचयेत् तु यथा विधि ॥ ४३-२० ॥
वस्त्रैरास्तीर्यशयनं शाययेच्छयनोपरि ।
सर्वलक्षणसंयुक्तं सूत्रेणैव तु वेष्टितम् ॥ ४३-२१ ॥
सकूर्चं सा पिधानाञ्च सवस्त्रंवारिपूरितम् ।
सहिरण्यं न्यसेत् कुम्भं गन्धपुष्पादिनार्चयेत् ॥ ४३-२२ ॥
तद्रूपं मूलमन्त्रेण प्रत्यङ्गमङ्गसंयुतम् ।
ध्यात्वा कुम्भे तु विन्यस्य स्वापमुद्रां प्रदर्शयेत् ॥ ४३-२३ ॥
आवृतान् कलशानष्टौ लोकपालादिकान् क्रमात् ।
पच्छाद्धोमन्तु कर्तव्यं नवपञ्चत्रयैककम् ॥ ४३-२४ ॥
समिदाज्यं चरुंलाजान् सकूर्चं सर्षपं तथा ।
लड्डुकं गुलखण्डञ्च फलङ्क्षीरं तथैव च ॥ ४३-२५ ॥
शिवाग्निं पूर्ववद्ध्यात्वा गणेशं वह्निमध्यमे ।
विघ्नगायत्रि मन्त्रेण सर्वद्रव्याणिहोमयेत् ॥ ४३-२६ ॥
स्पर्शाहुतिं ततः कृत्वा तन्मन्त्रेणैव देशिकः ।
पूर्णाहुतिं ततो हुत्वा मूलमन्त्रं समुच्चरेत् ॥ ४३-२७ ॥
कलशस्थं यथा तत्वं प्रतिमायां तु विन्यसेत् ।
कलशैस्नाप्य विघ्नेशं गन्धपुष्पादिभिः सह ॥ ४३-२८ ॥
गुलोदनं तु हविषं फलयुक्तं निवेदयेत् ।
कर्तव्यमुत्सवं तन्त्र कर्मवित्तानुसारतः ॥ ४३-२९ ॥
त वै तत्स्थापनं प्रोक्तं स्कन्दस्य स्थापनं शृणु ।
इति गणेशस्थापनविधिपटलस्त्रिचत्वारिंशत्तमः ॥ ४३ ॥