०२ वाय्वधिकरणम्

वायुमब्दादविशेषविशेषाभ्याम् ॥ २ ॥

ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी

वायुमप्ताद विसे षविसे षाप्याम् ॥ २ ॥

संनिवेशयितुं वायुरत्राशक्योऽथ शक्यते ॥
न शक्यो वायुलोकस्य श्रुतक्रमविवर्जनात् ॥ ३ ॥
वायुच्छिद्राद्विनिष्क्रम्य स आदित्यं व्रजेदिति ॥
श्रुतेरर्वाग्रवेर्वायुर्देवलोकस्ततोऽप्यधः ॥ ४ ॥
–वैयासिकन्यायमाला

ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी

इङ्गे वायुवै नुऴैक्क मुडियादा? अल्लदु मुडियुमा? सॊल्लप्पट्टिरुक्कुम् वरिसै विट्टुप् पोगुमाऩ ताल् वायु लोगत्तिऱ्कु इडम् कॊडुक्क मुडियादु।

ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी

वायु तुवारम् वऴियाग वॆळिवन्दु अवऩ् आदित्यऩै अडैगिऱाऩ्" ऎऩ्ऱ सुरुदियिरुप्पदाल्, सुर्य ऩुक्कुक् कीऴे वायु; अदऱ्कुम् कीऴे तेव लोगम् (ऎऩ्ऱु इडम् कॊडुक्क वेण्डुम्)।

केन पुनः सन्निवेशविशेषेण गतिविशेषणानाम् इतरेतरविशेषणविशेष्यभावः — इति तदेतत् सुहृद्भूत्वा आचार्यो ग्रथयति। ‘स एतं देवयानं पन्थानमापद्याग्निलोकमागच्छति स वायुलोकं स वरुणलोकं स आदित्यलोकं स इन्द्रलोकं स प्रजापतिलोकं स ब्रह्मलोकम्’ (कौ. उ. १। ३) इति कौषीतकिनां देवयानः पन्थाः पठ्यते। तत्र अर्चिरग्निलोकशब्दौ तावत् एकार्थौ ज्वलनवचनत्वादिति नात्र सन्निवेशक्रमः कश्चिदन्वेष्यः। वायुस्तु अर्चिरादौ कतमस्मिन्स्थाने निवेशयितव्य इति, उच्यते —

ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी

(अर्सिरादि मार्क्कत्तिल् वायुवै सेर्क्कमुडियुमा, मुडियादा ऎऩ्ऱु सन्देहम्। वेऱॊरु सुरुदियिल् वायुलोगम् पोवदाग सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱदु। आऩाल् अर्सिरादि मार्क्कत्तै सॊल्लुम् सुरुदियिल् वायुवैच् चॊल्लाददाल् इन्द मार्क्कत्तिल् ऎव्विदत्तिलुम् वायुवै सेर्क्क मुडियादु ऎऩ्ऱु पूर्वबक्षम्।

ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी

पिरुहदारण्य सुरुदियिल् वायुवैयडैन्दु अदिलुळ्ळ त्वारम् वऴियाग आदित्यऩैयडैगिऱाऩ् ऎऩ्ऱु कूऱियिरुप्पदाल् अर्सिरादि मार्क्कत्तिलुळ्ळ सूरियऩुक्कु मुऩ्ऩाल् संवत्सरत्तिऱ्कु पिऩ्ऩाल् वायुवै सेर्क्क वेण्डुम्। ऒरु सुरुदियिल् तेवलोगम् काणविल्लै वेऱु सुरुदियिल् संवत्सरत्तै काणविल्लै ऎल्ला सुरुदियैयुम् सेर्त्तु मासम्, संवत्सरम्, तेवलोगम्, वायु, आदित्यऩ् ऎऩ्ऱ किरमत्तैक् कैक्कॊळ्ळ वेण्डुम् ऎऩ्ऱु सित्तान्दम्)।

ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी

ऎप्पडि वैप्पदिऩाल् मार्क्कत्तिलुळ्ळ विसेष णङ्गळुक्कु ऒऩ्ऱुक्कॊऩ्ऱु विसेषण विसेष्यमा यिरुक्कुम् तऩ्मै एऱ्पडुमॆऩ्ऱ इदै आसार्यार् सुह्रुत्ताग विरुन्दु कॊण्डु तॆळिवु पडुत्तुगिऱार्।

ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी

‘अवऩ् इन्द तेवयाऩ मार्क्कत्तै अडैन्दु अक्ऩिलोगम् वरुगिऱाऩ् अवऩ् वायुलोगम्, अवऩ् वरुणलोगम्, अवऩ् इन्दिरलोगम्, अवऩ् पिरजा पदिलोगम्, अवऩ् पिरह्मलोगम्" (कौषीदगी।I-३) ऎऩ्ऱु कौषीदगिगळुक्कु तेवयाऩ वऴि सॊल्लप् पट्टिरुक्किऱदु। अङ्गे “अर्च्चिस्” “अक्ऩिलोगम्” ऎऩ्ऱ इरण्डु सप्तङ्गळुम् नॆरुप्पैच् चॊल्वदाल्, ऒरे अर्त्तमुडैयवै। आदलाल् इङ्गे वैक्कवेण्डिय वरिसै ऎङ्गेयुम् तेडवेण्डियदिल्लै। अर्च्चिस् मुदलाऩ मार्क्कत्तिल् केळ्विप्पडाद वायु ऎन्द इडत्तिल् वैक्कप्पडवेण्डुमॆऩ्ऱाल् सॊल्लप्पडुगिऱदु।

‘तेऽर्चिषमेवाभिसम्भवन्त्यर्चिषोऽहरह्न आपूर्यमाणपक्षमापूर्यमाणपक्षाद्यान्षडुदङ्ङेति मासाँस्तान् ।’ (छा. उ. ५। १०। १) ‘मासेभ्यः संवत्सरं संवत्सरादादित्यम्’ (छा. उ. ५। १०। २) इत्यत्र संवत्सरात्पराञ्चम् आदित्यादर्वाञ्चं वायुमभिसम्भवन्ति। कस्मात् ? अविशेषविशेषाभ्याम्। तथा हि ‘स वायुलोकम्’ (कौ. उ. १। ३) इत्यत्र अविशेषोपदिष्टस्य वायोः श्रुत्यन्तरे विशेषोपदेशो दृश्यते — ‘यदा वै पुरुषोऽस्माल्लोकात्प्रैति स वायुमागच्छति तस्मै स तत्र विजिहीते यथा रथचक्रस्य खं तेन स ऊर्ध्वमाक्रमते स आदित्यमागच्छति’ (बृ. उ. ५। १०। १) इति। एतस्मात् आदित्यात् वायोः पूर्वत्वदर्शनात् विशेषात् अब्दादित्ययोरन्तराले वायुर्निवेशयितव्यः ।

ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी

“अवर्गळ् अर्च्चिसैये अडैगिऱार्गळ्; अर्च्चि सिलिरुन्दु पगलै; पगलिलिरुन्दु निऱैयुम् (सुक्ल) पक्षत्तै; निऱैयुम् पक्षत्तिलिरुन्दु ऎन्द आऱु मासङ् गळिल् वडक्के पोगिऱारो अन्द मासङ्गळै; मासङ्ग ळिलिरुन्दु संवत्सरत्तै; संवत्सरत्तिलिरुन्दु आदित्यऩै" (सान्।V-१०-१,२) ऎऩ्गिऱ इडत्तिल्, संवत् सरत्तिऱ्कुप् पिऱ्पाडु, आदित्यऩुक्कु मुऩ्ऩाल्, वायुवै अडैगिऱार्गळ् ऎदिऩाल्? “विसेषमऩ्ऩियिलुम् विसेषमुळ्ळदायुमिरुप्पदाल्”, अप्पडिये “अवऩ् वायु लोगत्तै” (कौषीदगि।I;३) ऎऩ्ऱविडत्तिल् विसेष मऩ्ऩियिल् सॊल्लप्पट्टिरुक्कुम् वायुविऱ्कु वेऱु सुरुदियिल् विसेषम् सॊल्लियिरुप्पदु काणप्पडुगिऱदु। ‘ऎप्पॊऴुदु पुरुषऩ् इन्द लोगत्तिलिरुन्दु पुऱप्पडु किऱाऩो, अवऩ् वायुवै अडैगिऱाऩ्। अङ्गे अवर् अवऩुक्कु रदत्तिऩ् सक्करत्तिलुळ्ळ तुवारम् पोऩ्ऱ वऴिविडुगिऱार्; अदुवऴियाग अवऩ् मेले पोगिऱाऩ्; अवऩ् सूर्यऩै अडैगिऱाऩ्’ ऎऩ्ऱु। इन्द वायुविऱ्कु आदित्यऩैविड मुऩ्बेयिरुक्कुमु; तऩ्मै तॆरिवदागिय विसेषमिरुप्पदाल्, संवत्सरत् तिऱ्कुम् आदित्यऩुक्कुम् इडैयिल् वायुवै वैक्कवेण्डियदु।

कस्मात्पुनरग्नेः परत्वदर्शनाद्विशेषादर्चिषोऽनन्तरं वायुर्न निवेश्यते ? नैषोऽस्ति विशेष इति वदामः। ननूदाहृता श्रुतिः — ‘स एतं देवयानं पन्थानमापद्याग्निलोकमागच्छति स वायुलोकं स वरुणलोकम्’ (कौ. उ. १। ३) इति। उच्यते — केवलोऽत्र पाठः पौर्वापर्येणावस्थितः, नात्र क्रमवचनः कश्चिच्छब्दोऽस्ति। पदार्थोपदर्शनमात्रं ह्यत्र क्रियते — एतं एतं च आगच्छतीति। इतरत्र पुनः, वायुप्रत्तेन रथचक्रमात्रेण च्छिद्रेण ऊर्ध्वमाक्रम्य आदित्यमागच्छतीति — अवगम्यते क्रमः। तस्मात् सूक्तम् अविशेषविशेषाभ्यामिति ।

ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी

अक्ऩिक्कुप् पिऩ्ऩाल् ऎऩ्ऱु काणुवदागिय विसेषमिरुप्पदाल् अर्च्चिसिऱ्कु अडुत्ताऱ्पोल् एऩ् वायुवै वैक्कविल्लै? इदु विसेषमिल्लैयॆऩ्ऱु सॊल्गिऱोम्। “अवऩ् इन्द तेवयाऩ वऴियै अडैन्दु अक्ऩिलोगम् वरुगिऱाऩ्। अवऩ् वायुलोगम्, अवऩ् वरुणलोगम्” (कौषीदगि।I-३) ऎऩ्ऱु सुरुदि काट्टप्पट्टदेयॆऩ्ऱाल् सॊल्गिऱोम्। अङ्गे पाडम् मट्टुम्दाऩ् मुऩ्, पिऩ्ऩाग उळ्ळदु; इङ्गे वरिसै यैच् चॊल्लुम् सप्तम् ऎदुवुमिल्लै। पदार्त्तङ्गळै तॆरिविप्पदु मात्तिरम् इङ्गु सॆय्यप् पडुगिऱदु। “इदै, इदै अडैगिऱाऩ्” ऎऩ्ऱु। मऱ्ऱविडत्तिलो वायुविऩाल् कॊडुक्कप्पट्ट रदत्तिऩ् सक्र अळवुळ्ळ वऴियागवे मेले सॆऩ्ऱु आदित्यऩै अडैगिऱाऩ् ऎऩ्ऱु वरिसैयुम् अऱियप्पडुगिऱदु। आगैयाल् विसेषमऩ्ऩियिलुम् विसेषमायुमिरुप्पदिलिरुन्दु ऎऩ्ऱु सरियागवे सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱदु।

वाजसनेयिनस्तु ‘मासेभ्यो देवलोकं देवलोकादादित्यम्’ (बृ. उ. ६। २। १५) इति समामनन्ति। तत्र आदित्यानन्तर्याय देवलोकाद्वायुमभिसम्भवेयुः। ‘वायुमब्दात्’ इति तु छन्दोगश्रुत्यपेक्षयोक्तम्। छान्दोग्यवाजसनेयकयोस्तु एकत्र देवलोको न विद्यते, परत्र संवत्सरः। तत्र श्रुतिद्वयप्रत्ययात् उभावपि उभयत्र ग्रथयितव्यौ। तत्रापि माससम्बन्धात्संवत्सरः पूर्वः पश्चिमो देवलोक इति विवेक्तव्यम् ॥ २ ॥

ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी

वाजसनेयिगळो, “मासङ्गळिलिरुन्दु तेव लोगम्, तेवलोगत्तिलिरुन्दु आदित्यऩै” (पिरुहत्। VI-२-१५) ऎऩ्ऱु सॊल्गिऱार्गळ्। अङ्गे आदित्यऩुडऩ् इडैयऩ्ऩियिल् इरुक्कवेण्डियदऱ्काग, तेवलोगत् तिलिरुन्दु वायुवै अडैवार्गळ्। ‘संवत्सरत्तिलि रुन्दु वायुवै’ ऎऩ्बदुवो सान्दोक्य सुरुदियै अबेक्षित्तु सॊल्लप्पट्टदु। सान्दोक्यम्, वाजस नेयम् इरण्डिऱ्कुळ्ळो ओरिडत्तिल् तेवलोगम् काण विल्लै, मऱ्ऱॊऩ्ऱिल् संवत्सरम् काणविल्लै। अप्पॊऴुदु इरण्डु सुरुदियुम् पिरमाणमाऩदाल्, इरण्डैयुम्गूड इरण्डिडङ्गळिलुम् सेर्त्तुक्कॊळ्ळ वेण्डियदु। अङ्गेयुम् मासत्तिल् सम्बन्दमिरुप्पदाल् मुदलावदाग संवत्सरम्, पिऩ्ऩाल् तेवलोगम् ऎऩ्ऱु पिरित्तुक् कॊळ्ळ वेण्डुम्।