तदाऽपीतेः संसारव्यपदेशात् ॥ ८ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
तदाअबीदे: संसारव्यबदेसात् ॥ ८ ॥
स्वरूपेणाथ वृत्त्या वा भूतानां विलयः परे ॥
स्वरूपेण लयो युक्तः स्वोपादाने परात्मनि ॥ ९ ॥
आत्मज्ञस्य तथात्वेऽपि वृत्त्यैवान्यस्य तल्लयः ॥
न चेत्कस्यापि जीवस्य न स्याज्जन्मान्तरं क्वचित् ॥ १० ॥
–वैयासिकन्यायमाला
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पूदङ्गळ् परमात्माविल् लयिप्पदु स्वरूबत्तुड ऩेया? अल्लदु विरुत्तियाला? परमात्मा तङ्गळुक्कु उबादाऩ कारणमायिरुप्पदाल्, स्वरूबत्तुडऩेये लयम् ताऩ् उसिदम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आत्म साक्षात्कारमडैन्दवऩुक्कु अप्पडियिरुन्द पोदिलुम्, मऱ्ऱवरुक्कु परमात्माविल् लयम् विरुत्तियाल् ताऩ्। अप्पडियिल्लैयाऩाल् ऎन्द जीवऩुक्कुमे ऎक्कालत् तिलुम् वेऱु जऩ्मा एऱ्पड मुडियादु।
‘तेजः परस्यां देवतायाम्’ (छा. उ. ६। ८। ६) इत्यत्र प्रकरणसामर्थ्यात् तत् यथाप्रकृतं तेजः साध्यक्षं सप्राणं सकरणग्रामं भूतान्तरसहितं प्रयतः पुंसः परस्यां देवतायां सम्पद्यत इत्येतदुक्तं भवति। कीदृशी पुनरियं सम्पत्तिः स्यादिति चिन्त्यते। तत्र आत्यन्तिक एव तावत् स्वरूपप्रविलय इति प्राप्तम् , तत्प्रकृतित्वोपपत्तेः। सर्वस्य हि जनिमतो वस्तुजातस्य प्रकृतिः परा देवतेति प्रतिष्ठापितम्। तस्मात् आत्यन्तिकी इयमविभागापत्तिरिति ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
(पूदङ्गळुक्कु परमात्माविल् स्वरूबत्तिऱ्के लयमा अल्लदु विरुत्तिक्का ऎऩ्ऱु संसयम्। पूदङ्गळुक्कु परमात्मा उबादाऩगारणमाऩदाल् स्वरूबत्तिऱ्के लयमॆऩ्ऱु पूर्वबक्षम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आत्मञाऩिक्कुत्ताऩ् पूदङ्गळिऩ् स्वरू पत्तिऱ्कु लयम्। मऱ्ऱ उबासगर्गळुक्कुम् कर्मिगळुक्कुम् मऱुबडियुम् सरीरमॆडुक्क वेण्डियिरुप्पदाल् विरुत्तिक्कु लयमे तविर स्वरूबत्तिऱ्कु लयमिल्लैयॆऩ्ऱु सित्तान्दम्)
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
“तेजस् मेलाऩ तेवदैयिल्” (सान्।VI-८-६) ऎऩ्ऱविडत्तिल् पिरगरणत्तिऩ् पलत्तिऩाल् पुऱप्पडुम् पुरुषऩुडैय पिरगिरुदमाऩ तेजस् अत्यक्षऩुडऩ्, पिराणऩुडऩ् इन्दिरियङ्गळिऩ् कूट्टत्तुडऩ्, वेऱु (सूक्ष्ममाऩ) पूदङ्गळुडऩ् सेर्न्दु मेलाऩ तेवदैयिल् ऒडुङ्गुगिऱदु ऎऩ्ऱ इदु सॊऩ्ऩदाग एऱ्पट्टदु। इन्द ऒडुङ्गुदल् ऎव्विदमायुळ्ळदॆऩ्ऱु आलोसिक्कप्पडुगिऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पूर्वबक्षम्: अङ्गु नऩ्गु मुडिवायुळ्ळदाऩ स्वरूबलयम् ताऩ् ऎऩ्बदु न्यायम्, अदऱ्कु कारणमा यिरुक्कुम् तऩ्मै पॊरुन्दुवदाल्, उत्पत्तियागुम् ऎल्ला वस्तुक् कूट्टत्तिऱ्कुमे मूलगारणम् अन्द मेलाऩ तेवदै ऎऩ्ऱु तीर्माऩिक्कप्पट्टिरुक्किऱदु। आगैयाल् इदु मुडिवायुळ्ळ पिरिवऱ्ऱ निलैयै अडैवदु ऎऩ्ऱु।
एवं प्राप्ते ब्रूमः — तत् तेजआदि भूतसूक्ष्मं श्रोत्रादिकरणाश्रयभूतम् आपीतेः आसंसारमोक्षात् सम्यग्ज्ञाननिमित्तात् अवतिष्ठते — ‘योनिमन्ये प्रपद्यन्ते शरीरत्वाय देहिनः। स्थाणुमन्येऽनुसंयन्ति यथाकर्म यथाश्रुतम्’ (क. उ. २। २। ७) इत्यादिसंसारव्यपदेशात्। अन्यथा हि सर्वः प्रायणसमय एव उपाधिप्रत्यस्तमयादत्यन्तं ब्रह्म सम्पद्येत, तत्र विधिशास्त्रमनर्थकं स्यात् , विद्याशास्त्रं च। मिथ्याज्ञाननिमित्तश्च बन्धो न सम्यग्ज्ञानादृते विस्रंसितुमर्हति। तस्मात् तत्प्रकृतित्वेऽपि सुषुप्तप्रलयवत् बीजभावावशेषैव एषा सत्सम्पत्तिरिति ॥ ८ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सित्तान्दम्: इप्पडि वरुम्बोदु सॊल्गिऱोम्। कादु मुदलाऩ इन्दिरियङ्गळुक्कु आसिरयमायुळ्ळ अन्द तेजस् मुदलिय पूद सूक्ष्मङ्गळ् मोक्षम् वरै नल्ल ञाऩत्तै निमित्तमायुळ्ळ संसारत्तिलिरुन्दु विडुदलैयडैयुंवरै इरुक्कुम्। “सिल तेहमुडैय वर्गळ् सरीरमडैवदऱ्काग योऩियै अडैगिऱार्गळ्” सिलर् अवरवर् कर्माविऱ्कु तक्कबडि, अऱिवुक्कुत्तक्कबडि स्तावर जऩ्मावैयुम् अडैगिऱार्गळ् (कडV-७) ऎऩ्बदु मुदलाऩदिऩाल् संसारम् कुऱिक्कप्पट्टिरुक्किऱबडियाल्। अप्पडियिल्लैयाऩाल्, ऎल्लारुमे, मरण समयत्ति लेये उबादिगळ् पूरावुम् नसित्तुविडुगिऱबडियाल्, पिरह् मत्तैये अडैन्दवर्गळाग वेण्डुम्। अप्पडियाऩाल् विदिगळै विदिक्कुम् सास्तिरमुम्, अऱिवै विदिक्कुम् सास्तिरमुम् पिरयोजऩमऱ्ऱदाग आगिविडुम्। मित्यै याऩ अक्ञाऩत्तै कारणमायुडैय पन्दम् नल्ल ञाऩ मऩ्ऩियिल् पोय्विड मुडियादु। आगैयाल् इदु मूलगारणमायिरुन्दबोदिलुम् कूड नल्ल तूक्कत्तिलुम्बिरळय कालत्तिलुम् उळ्ळदुबोल विदैयायिरुक्कुम् तऩ्मैयै मिच्चम् वैत्तुक् कॊण्डु ताऩ् इन्द सत्वस्तुविल् ऒडुङ्गुवदु ऎऩ्ऱु।
सूक्ष्मं प्रमाणतश्च तथोपलब्धेः ॥ ९ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सुक्ष्मम् प्रमाणदच्च तदोबलप्ते: ॥ ९ ॥
तच्च इतरभूतसहितं तेजो जीवस्य अस्माच्छरीरात्प्रवसत आश्रयभूतं स्वरूपतः परिमाणतश्च सूक्ष्मं भवितुमर्हति। तथा हि नाडीनिष्क्रमणश्रवणादिभ्योऽस्य सौक्ष्म्यमुपलभ्यते। तत्र तनुत्वात्सञ्चारोपपत्तिः; स्वच्छत्वाच्च अप्रतीघातोपपत्तिः। अत एव च देहान्निर्गच्छन् पार्श्वस्थैर्नोपलभ्यते ॥ ९ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इन्द सरीरत्तिलिरुन्दु पुऱप्पडुगिऱ जीवऩुक्कु आसिरयमायिरुक्किऱ अन्द मऱ्ऱ पूदङ्गळुडऩ् सेर्न्द तेजस्साऩदु स्वरूबत्तिऩालुम् अळविऩालुम् सूक्ष्ममाग इरुप्पदु न्यायम्, अप्पडियेदाऩ् नाडिवऴियाग वॆळिक्किळम्बुवदु सॊल्लप्पडुवदु मुदलाऩदुगळिलिरुन्दु इदऩुडैय सूक्ष्मत्तऩ्मै तॆरिगिऱदु। सिऱियदायिरुप्पदाल् अङ्गे सञ्जारम् पॊरुन्दुगिऱदु। मिग स्वच्चमायिरुप्पदाल् (वेऱु ऎदिऩालुम्) अडिबडामलिरुप्पदुम् पॊरुन्दुगिऱदु। इदिऩाल्दाऩ् तेहत्तै विट्टु वॆळियिल् पोवदु पक्कत्तिलुळ्ळवर्गळाल् पार्क्कप्पडुगिऱदिल्लै।
नोपमर्देनातः ॥ १० ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
नोबमर्देनाद: ॥ १० ॥
अत एव च सूक्ष्मत्वात् नास्य स्थूलस्य शरीरस्योपमर्देन दाहादिनिमित्तेन इतरत्सूक्ष्मं शरीरमुपमृद्यते ॥ १० ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इदिऩाल्दाऩ्, सूक्ष्ममायिरुप्पदिऩाल्, इन्द स्तूलमाऩ सरीरत्तिऱ्कु ऎरिप्पदु मुदलाऩ कारणङ्गळि ऩाल् नासम् एऱ्पडुवदिऩाल्, मऱ्ऱॊरु सूक्ष्ममायुळ्ळ सरीरम् नसिक्कप्पडुवदिल्लै।
अस्यैव चोपपत्तेरेष ऊष्मा ॥ ११ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अस्यैव सोबबत्तेरे ष ऊष्मा ॥ ११ ॥
अस्यैव च सूक्ष्मस्य शरीरस्य एष ऊष्मा, यमेतस्मिञ्च्छरीरे संस्पर्शेनोष्माणं विजानन्ति। तथा हि मृतावस्थायाम् अवस्थितेऽपि देहे विद्यमानेष्वपि च रूपादिषु देहगुणेषु, न ऊष्मा उपलभ्यते, जीवदवस्थायामेव तु उपलभ्यते — इत्यत उपपद्यते
प्रसिद्धशरीरव्यतिरिक्तव्यपाश्रय एव एष ऊष्मेति। तथा च श्रुतिः — ‘उष्ण एव जीविष्यञ्शीतो मरिष्यन्’ इति ॥ ११ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इदऩुडैयदे, सूक्ष्ममायुळ्ळ सरीरत्तिऩुडै यदे, इन्द उष्णम्, ऎन्द उष्णत्तै इन्द सरीरत्तिल् तॊट्टुप्पार्त्ताल् अऱिगिऱार्गळो, अप्पडिये इऱन्दु पोऩ निलैयिल्, सरीरम् इरुन्द पोदिलुम् तेहत्तिऩ् कुणङ्गळागिय रूबम् मुदलियवै इरुन्दुम्गूड, सूडु तॆरिवदिल्लै। उयिरुडऩिरुक्कुम् निलैयिलेदाऩ् तॆरिगिऱदु ऎऩ्ऱ इदऩाल् पिरसित्तमाऩ (स्तूल) सरीरत्तिऱ्कु वेऱायुळ्ळदैच् चेर्न्ददुदाऩ् इन्द उष्णम् ऎऩ्बदु पॊरुत्तमागुम्। अप्पडिये सुरुदियुम् “पिऴैत्तिरुप्पवऩ् उष्णमागत्ताऩ्। सागिऱवऩ् कुळिर्न्दवऩाग” ऎऩ्ऱु (सॊल्गिऱदु)।