स्वामिनः फलश्रुतेरित्यात्रेयः ॥ ४४ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
स्वामिन: पलच्रुदेरित्यात्रेय: ॥ ४४ ॥
अङ्गध्यानं याजमानमार्त्विजं वा यतः फलम् ॥
ध्यातुरेव श्रुतं तस्माद्याजमानमुपासनम् ॥ २७ ॥
ब्रूयादेवंविदुद्गातेत्यार्त्विजत्वं स्फुटं श्रुतम् ॥
क्रीतत्वादृत्विजस्तेन कृतं स्वामिकृतं भवेत् ॥ २८ ॥
–वैयासिकन्यायमाला
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अङ्गत्तिऩ् उबासऩै यजमाऩऩ् सॆय्य वेण्डियदा? अल्लदु रित्विक् सॆय्य वेण्डियदा? उबासऩै सॆय्गिऱव ऩुक्के पलऩ् सॊल्लप् पट्टिरुक्किऱदु; आगैयाल् उबासऩै यजमाऩऩ् सॆय्य वेण्डियदु ताऩ्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
“इव्विदम् अऱिन्द उत्कादा सॊल्ल वेण्डुम्” ऎऩ्ऱिरुप्पदिऩाल् रित्विक् ताऩ् सॆय्य वेण्डुमॆऩ्बदु तॆळिवाय् सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱदु। रित्विक् (तक्षिऩैयाल्) किरयत्तिऱ्कु वाङ्गप्पट्टुविट्टबडियाल् अवर् सॆय्वदु यजमाऩऩ् सॆय्वदागवे आगुम्।
अङ्गेषूपासनेषु संशयः — किं तानि यजमानकर्माणि आहोस्वित् ऋत्विक्कर्माणीति। किं तावत्प्राप्तम् ? यजमानकर्माणीति। कुतः ? फलश्रुतेः। फलं हि श्रूयते — ‘वर्षति हास्मै वर्षयति ह य एतदेवं विद्वान्वृष्टौ पञ्चविधँ सामोपास्ते’ (छा. उ. २। ३। २) इत्यादि। तच्च स्वामिगामि न्याय्यम् , तस्य साङ्गे प्रयोगेऽधिकृतत्वात् , अधिकृताधिकारत्वाच्च एवंजातीयकस्य ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
(अङ्गावबत्त उबासऩङ्गळै यजमाऩऩ् सॆय्यवेण्डुमा अल्लदु रुत्विक्कुगळ् सॆय्य वेण्डुमा ऎऩ्ऱु सन्देहम्। इन्द उबासऩङ्गळुक्कु पलऩ् सॊल्लियिरुप्पदाल् पलऩ् यजमाऩऩैये सेरुमाऩदाल् पयऩैप् पॆऱुगिऱ यजमाऩऩ्दाऩ् उबासऩङ्गळैच् चॆय्य वेण्डुमॆऩ्ऱु पूर्वबक्षम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
उबासऩत्तुडऩ्गूडिय कर्मावैच् चॆय्वदऱ्काग यजमाऩऩ् रुत्विक्कुगळै विलैक्कु वाङ्गि यिरुप्पदालुम् तियाऩम् सॆय्युम् उत्कादा ऎऩ्ऱु सॊल्लियिरुप्पदालुम् रुत्विक्कुगळ्दाऩ् उबासऩम् सॆय्य वेण्डुम्। यजमाऩऩुक्कागवे रुत्विक्कुगळ् सॆय्गिऱबडियाल् पलऩ् यजमाऩऩुक्कुत्ताऩ् ऎऩ्ऱु सित्तान्दम्)।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अङ्गत्तै आसिरयित्त उबासऩैगळिल्, अवै यजमाऩऩुडैय, कर्माक्कळा, अल्लदु रित्विक्कुगळिऩ् कर्माक्कळा ऎऩ्ऱु संसयम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
ऎदु एऱ्पडुगिऱदु? यजमाऩऩुडैय कर्माक्कळ् ऎऩ्ऱु। एऩ्? पलऩ् सॊल्लियिरुप्पदाल्, ऎवर् इदै इव्विदम् अऱिन्दवराय् मऴैयाग ऐन्दु विदमाऩ सामत्तै उबासिक्किऱारो अवरुक्कु अवर् विरुप्पप्पडि मऴै पॆय्गिऱदु। मऴै इल्लाद समयत् तिलुम् अवर् वर्षिक्कच्चॆय्गिऱार्। (सान्।II-३-२) ऎऩ्बदु मुदलाऩ पलऩ् सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱदु। अदु स्वामिक्कु (यागम् सॆय्गिऱवऩुक्कु) पोगिऱदॆऩ्बदु न्यायम्। अङ्गत्तुडऩ् कूडिय पिरयोगत्तिल् अवऩ् अदिगारम् पॆऱ्ऱवऩायिरुप्पदाल्; इदुबोल् उळ्ळ उबासऩत्तिल्, कर्माविल् अदिगारम् पॆऱ्ऱवऩुक्कु अदिगारमुळ्ळदाल्।
फलं च कर्तरि उपासनानां श्रूयते — ‘वर्षत्यस्मै य उपास्ते’ इत्यादि। ननु ऋत्विजोऽपि फलं दृष्टम् ‘आत्मने वा यजमानाय वा यं कामं कामयते तमागायति’ (बृ. उ. १। ३। २८) इति — न, तस्य वाचनिकत्वात्। तस्मात् स्वामिन एव फलवत्सु उपासनेषु कर्तृत्वम् — इत्यात्रेय आचार्यो मन्यते ॥ ४४ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
उबासऩङ्गळै सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱदु, पलऩ् सॆय्गिऱवऩुक्कु “ऎवऩ् उबासिक्किऱाऩो अवऩुक्कु वर्षिक्किऱदु” ऎऩ्बदु मुदलियदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
रित्विक्कुक्कुम् पलऩ् काण्गिऱदे, “तऩक्को, यजमाऩऩुक्को ऎन्द आसैयै विरुम्बुगिऱारो, अदै काऩम् सॆय्गिऱार्” (काऩत्ताल् अदै सादिक्किऱार्) (पिरुहत्। १-३-२८) ऎऩ्ऱु? अप्पडियल्ल, अदु विसेष वसऩत्ताल् एऱ्पडुवदाल्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगैयाल् पलऩोडुगूडिय उबासऩङ्गळिल् यजमाऩऩुक्कुत्ताऩ् सॆय्युम् तऩ्मै ऎऩ्ऱु आत्रेय आसार्यार् ऎण्णुगिऱार्।
आर्त्विज्यमित्यौडुलोमिस्तस्मै हि परिक्रीयते ॥ ४५ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आर्त्विज्यमित्यॆळडुलोमिस्तस्मै हि परिक्रीयदे ॥ ४५ ॥
नैतदस्ति — स्वामिकर्माण्युपासनानीति। ऋत्विक्कर्माण्येतानि स्युः — इत्यौडुलोमिराचार्यो मन्यते। किं कारणम् ? तस्मै हि साङ्गाय कर्मणे यजमानेन ऋत्विक् परिक्रीयते। तत्प्रयोगान्तःपातीनि च उद्गीथाद्युपासनानि अधिकृताधिकारत्वात्। तस्मात् गोदोहनादिनियमवदेव ऋत्विग्भिर्निर्वर्त्येरन् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
उबासऩङ्गळ् यजमाऩऩुडैय कर्माक्कळ् ऎऩ्ऱ इदु इल्लै; इवै रित्विक्किऩ् कर्माक्कळायिरुक्किऩ् ऱऩ ऎऩ्ऱु ऒळडुलोमि आसार्यार् ऎण्णुगिऱार् ऎऩ्ऩ कारणम्? “अदऱ्काग अल्लवा”, अङ्गत्तोडु कूडिऩ कर्मावुक्काग यजमाऩऩाल् रित्विक् विलैक्कु वाङ्गप्पडु किऱार्। अन्द पिरयोगत्तिऱ्कु उळ्बट्टवैगळे उत्कीदम् मुदलाऩ उबासऩङ्गळ्, अदिगारम् पॆऱ्ऱवरुक्कु अदिगा रमुळ्ळदाल्। आगैयाल् माडु कऱप्पदु मुदलिय नियमत् तैप् पोलवे रित्विक्कुगळाल् सॆय्यप् पड वेण्डुम्।
तथा च ‘तँ ह बको दाल्भ्यो विदाञ्चकार। स ह नैमिशीयानामुद्गाता बभूव’ (छा. उ. १। २। १३) इत्युद्गातृकर्तृकतां विज्ञानस्य दर्शयति। यत्तूक्तं कर्त्राश्रयं फलं श्रूयत इति — नैष दोषः, परार्थत्वादृत्विजः अन्यत्र वचनात् फलसम्बन्धानुपपत्तेः ॥ ४५ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अप्पडिये “अदै ताल्बियराऩ पगर् अऱिन्दार्; अवर् नैमिसीयर्गळुक्कु उत्कादावाग इरुन्दार्" (सान्I-।२-१३) ऎऩ्ऱु उबासऩैक्कु उत्कादावै सॆय्गिऱवरायुडैय तऩ्मैयै काट्टुगिऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पलऩ् सॆय्गिऱवरै आसिरयिक्कुमॆऩ्ऱु ऎदु सॊल्लप्पट्टदो, अदु तोषमल्ल रित्विक् वेऱॊरु वरुडैय पिरयोजऩत्तिऱ्काग इरुप्पदाल्, वसऩम् इल्लादविडङ्गळिल्, अवरुक्कु पलऩुडैय सम्बन्दम् पॊरुन्दाददिऩाल्।
श्रुतेश्च ॥ ४६ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
च्रुदेच्च ॥ ४६ ॥
‘यां वै काञ्चन यज्ञ ऋत्विज आशिषमाशासत इति यजमानायैव तामाशासत इति होवाच’ इति, ‘तस्मादु हैवंविदुद्गाता ब्रूयात्कं’ (छा. उ. १। ७। ८) ‘ते काममागायानि’ (छा. उ. १। ७। ९) इति च ऋत्विक्कर्तृकस्य विज्ञानस्य यजमानगामि फलं दर्शयति। तस्मात् अङ्गोपासनानामृत्विक्कर्मत्वसिद्धिः ॥ ४६ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
“यक्ञत्तिल् रित्विक्कुगळ् ऎन्द एदेऩुम् पलऩै पिरार्त्तिक्किऱार्गळो अदै यजमाऩऩुक्कागत् ताऩ् पिरार्त्तिक्किऱार्गळ् ऎऩ्ऱु सॊऩ्ऩार् ऎऩ्ऱु”, “आगै याल् इव्विदम् अऱिन्द उत्कादा उमक्कु ऎन्द कामत्तै नाऩ् काऩम् सॆय्यट्टुम् ऎऩ्ऱु सॊल्ल वेण्डुम्”(सान्।१-७-८,९) ऎऩ्ऱु अदुवुम्, रित्विक्कु सॆय्गिऱ उबासऩत्तिऱ्कुळ्ळ पलऩ् यजमाऩऩै अडैगिऱ तॆऩ्बदै काट्टुगिऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगैयाल् अङ्गत्तै आसिरयित्तुळ्ळ उबासऩङ् गळुक्कु रित्विक्किऩाल् सॆय्यप्पडुम् तऩ्मै सित्तिक्किऱदु।