स्तुतिमात्रमुपादानादिति चेन्नापूर्वत्वात् ॥ २१ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
स्तुदिमात्रमुबादानादिदि सेन्नाबूर्वत्वात् ॥ २१ ॥
स्तोत्रंं रसतमत्वादि ध्येयं वा गुणवर्णनात् ॥
जुहूरादित्य इत्यादाविव कर्माङ्गसंस्तुतिः ॥ ७ ॥
भिन्नप्रकरणस्थत्वान्नाङ्गविध्येकवाक्यता ॥
उपासीतेतिविध्युक्तेर्ध्येयं रसतमादिकम् ॥ ८ ॥
–वैयासिकन्यायमाला
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
रसदमत्वम् मुदलियदु स्तोत्रमा? अल्लदु तियाऩिक्क वेण्डियदा? जुहु आदित्यऩ् ऎऩ्बदु मुदलि यदिल् पोल कुणम् वर्णिक्कप्पट्टिरुप्पदाल्, कर्माविऩ् अङ्गमायुळ्ळदऱ्कु स्तोत्रम् ताऩ्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
वेऱु पिरगरणत्तिलिरुप्पदाल्, अङ्गत्तै विदिक्कुम् वाक्कियत्तुडऩ् ऒरे वाक्कियमागुम् तऩ्मै किडैयादु। मेलुम् उबासिक्कवुम् ऎऩ्ऱु विदियुम् सॊल्लप्पट्टिरुप् पदाल् रसदमम् मुदलियदु तियाऩिक्क वेण्डियदे।
‘स एष रसानां रसतमः परमः परार्ध्योऽष्टमो यदुद्गीथः’ (छा. उ. १। १। ३) ‘इयमेवर्गग्निः साम’ (छा. उ. १। ६। १) ‘अयं वाव लोकः एषोऽग्निश्चितः ।’(श॰ब्रा॰ १०-१-२-२) , ‘तदिदमेवोक्थमियमेव पृथिवी(ऐ॰आ॰ २-१-२)’ इत्येवंजातीयकाः श्रुतयः किमुद्गीथादेः स्तुत्यर्थाः, आहोस्वित् उपासनाविध्यर्था इत्यस्मिन्संशये — स्तुत्यर्था इति युक्तम् , उद्गीथादीनि कर्माङ्गान्युपादाय श्रवणात्। यथा ‘इयमेव जुहूरादित्यः कूर्मः स्वर्गो लोक आहवनीयः’ इत्याद्या जुह्वादिस्तुत्यर्थाः, तद्वत् —
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
(उत्कीदावयवमाऩ ओङ्गारत्तिऱ्कु रसदमत्वम् मुदलाऩ कुणङ्गळ् कूऱप्पट्टिरुक्किऩ्ऱऩ। इवै ओङ्गा रत्तै पुगऴ्वदऱ्काग एऱ्पट्टऩवेदविर त्याऩत्तिऱ्काग अल्ल। जुहुवै पूमियागवुम्, कूर्मत्तै सूरियऩा कवुम्, आहवऩीयत्तै स्वर्क्क लोगमागवुम् सॊल्लि यिरुप्पदु पोल ऎऩ्ऱु पूर्वबक्षम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
जुहुवै विदिक्किऱ पिरगरणत्तिलेये अदै पिरुदिवियाग सॊल्लियिरुप्पदाल्। अङ्गु स्तुदि पॊरुन् दुम्, इङ्गु कर्म पिरगरणत्तिल् उळ्ळ उत्कीदत्तै रसदमम् ऎऩ्ऱु उबनिषत्तिल् सॊल्वदाल् अदऩुडऩ् सेर्न्दु स्तुदियागादु। पक्कत्तिलुळ्ळ उबासऩत्तै विदिक्कुम् वाक्कियत्तुडऩ् सेरुवदाल् रसदमम् मुदलाऩ कुणङ्गळैयुम् उबासऩम् सॆय्यवेण्डुम् ऎऩ्ऱु सित्तान्दम्)।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
ऎट्टावदाऩ उत्कीदावयवमाऩ ओङ्गारम् ऎदुवो अन्द इदु रसङ्गळुक्कुळ् मिगवुम् रसमायुळ्ळदु। मिगवुम् मेलाऩदु, पिरह्मत्तिऩ् इरुप्पिडम् (सान्।I-१-३), “इदुवे (पूमिये) रुक्। अक्ऩि सामम्” (सान्।I-६-१), “सयऩम् सॆय्यप्पट्ट इन्द अक्ऩि इन्द लोगम् ; अन्द इदुवे उक्तम्। इदुवे पिरुदिवी” ऎऩ्ऱु इदु पोलुळ्ळ सुरुदिगळ् उत्कीदम् मुदलियदिऩ् स्तुदियिल् तात्पर्यमुळ्ळ वैगळा? अल्लदु, उबासऩाविदियिल् तात्पर्यमुळ्ळ वैगळा? ऎऩ्ऱु इन्द सन्देहम् एऱ्पडुम्बोदु,
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पूर्वबक्षम्: स्तुत्यर्त्तमाऩवै ऎऩ्बदु न्यायम्, कर्माक्कळुक्कु अङ्गमायिरुक्कुम् उत्कीदम् मुदलियवै कळै ऎडुत्तुक्कॊण्डु सॊल्लप्पडुवदाल्, ‘इदुवे (पूमिये) जूहू, आदित्यऩ् कूर्मम्, स्वर्क्कलोगम् आहवनीयम्’ ऎऩ्बदु मुदलियवै ऎप्पडि जूहू मुदलि यदै स्तोत्तिरम् सॆय्वदऱ्कागवो, अदैप्पोल्।
इति चेत् , नेत्याह। न हि स्तुतिमात्रमासां श्रुतीनां प्रयोजनं युक्तम् , अपूर्वत्वात्। विध्यर्थतायां हि अपूर्वोऽर्थो विहितो भवति। स्तुत्यर्थतायां त्वानर्थक्यमेव स्यात्। विधायकस्य हि शब्दस्य वाक्यशेषभावं प्रतिपद्यमाना स्तुतिरुपयुज्यत इत्युक्तम् ‘विधिना त्वेकवाक्यत्वात्स्तुत्यर्थेन विधीनां स्युः’(जै॰सू॰ १-२-७) इत्यत्र। प्रदेशान्तरविहितानां तु उद्गीथादीनाम् इयं प्रदेशान्तरपठिता स्तुतिः वाक्यशेषभावमप्रतिपद्यमाना अनर्थिकैव स्यात्। ‘इयमेव जुहूः’ इत्यादि तु विधिसन्निधावेवाम्नातमिति वैषम्यम्। तस्मात् विध्यर्था एव एवंजातीयकाः श्रुतयः ॥ २१ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सित्तान्दम्: ऎऩ्ऱाल् अप्पडियल्ल ऎऩ्गिऱार्। इन्द सुरुदिगळुक्कु स्तुदि मात्तिरम् पिरयोजऩम् ऎऩ्बदु युक्तमिल्लै, “अबूर्वमायिरुप्पदाल्” विदियिल् तात्पर्य मॆऩ्ऱिरुन्दाल् अबूर्वमाऩ विषयम् विदिक्कप्पट्टदाग आगिऱदु। स्तुदियिल् तात्पर्यम् ऎऩ्ऱालो पिरयोजऩ मिल्लैयॆऩ्ऱे एऱ्पडुगिऱदु। “विदियुडऩ् ऒरे वाक्किय मायिरुप्पदाल् विदिगळुडैय स्तुदियै पिरयोजऩ मुडैयदाग आगुम्” ऎऩ्ऱविडत्तिल् विदिक्किऱ सप्तत्तिऱ्कु वाक्किय सेषत्तऩ्मैयै अडैगिऱ स्तुदि उबयोगप् पडुगिऱदॆऩ्ऱु अल्लवा सॊल्लप्पट्टिरुक् किऱदु। वेऱु इडत्तिल् विदिक्कप्पट्टुळ्ळ उत्कीदम् मुदलाऩवैगळुक्को वेऱु इडत्तिल् सॊल्लप्पट्टि रुक्कुम् इन्द स्तुदि वाक्किय सेषत्तऩ्मैयै अडै याददिऩाल् पिरयोजऩमऱ्ऱदागवे आगुम्। “इदुवे जूहू” ऎऩ्बदु मुदलियदो विदिक्कु समीबत्तिलेये सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱदु ऎऩ्बदिऩाल् वित्तियासम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगैयाल् इदु पोलुळ्ळ सुरुदिगळ् विदियिल् तात्पर्यमुळ्ळवैगळे।
भावशब्दाच्च ॥ २२ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पावसप्ताच्च ॥ २२ ॥
‘उद्गीथमुपासीत’ (छा. उ. १। १। १) ‘सामोपासीत’ (छा. उ. २। २। १) ‘अहमुक्थमस्मीति विद्यात्’ इत्यादयश्च विस्पष्टा विधिशब्दाः श्रूयन्ते। ते च स्तुतिमात्रप्रयोजनतायां व्याहन्येरन्। तथा च न्यायविदां स्मरणम् — ‘कुर्यात्क्रियेत कर्तव्यं भवेत्स्यादिति पञ्चमम्। एतत्स्यात्सर्ववेदेषु नियतं विधिलक्षणम्’ इति। लिङाद्यर्थो विधिरिति मन्यमानास्त एवं स्मरन्ति। प्रतिप्रकरणं च फलानि श्राव्यन्ते — ‘आपयिता ह वै कामानां भवति’ (छा. उ. १। १। ७) ‘एष ह्येव कामागानस्येष्टे’ (छा. उ. १। ७। ९) ‘कल्पन्ते हास्मै लोका ऊर्ध्वाश्चावृत्ताश्च’ (छा. उ. २। २। ३) इत्यादीनि। तस्मादप्युपासनविधानार्था उद्गीथादिश्रुतयः ॥ २२ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
“उत्कीदत्तै उबासिक्कवुम्” (सान्।I-१-१), “सामत् तै उबासिक्कवुम्” (सान्।II-२-१), “नाऩ् उक्तमायिरुक्कि ऱेऩ् ऎऩ्ऱु अऱियवुम्” ऎऩ्बदु मुदलाऩ विदि सप्तङ्गळ् वॆगु स्पष्टमाग सॊल्लप् पट्टिरुक्किऩ्ऱऩ; स्तुदि मात्तिरम् पिरयोजऩमॆऩ्ऱाल् अवै पादिक्कप्पडुम्। अप्पडिये न्यायमऱिन्दवर्गळुडैय स्मिरुदि, “सॆय्यवुम्, सॆय्यप्पडवुम्, सॆय्यप्पड वेण्डियदु, इरुक्कवुम्, ऐन्दावदाग इरुक्कलाम् - इदु ऎल्ला वेदङ्गळिलुम् तीर्माऩमायुळ्ळ विदि लक्षणम्” ऎऩ्ऱु; लिङ् मुदलियदिऩ् अर्त्तम् विदि ऎऩ्ऱु ऎण्णुगिऱ अवर्गळ् इव्विदम् स्मरिक्किऱार्गळ्। ऒव्वॊरु पिरगरणत् तिलुम् पलऩ्गळुम् सॊल्लप्पडुगिऩ्ऱऩ, “कामङ्गळै अडैविप्पऩाग आगिऱाऩ्” (सान्।I-१-७), “इवर्दाऩ् इष्टङ्गळैप् पऱ्ऱि काऩम् सॆय्य सक्तियुळ्ळवऩ्” (सान्।I-७-९), “इवऩुक्कु मेलुळ्ळ लोगङ्गळुम्, आविरुत्तमाऩ लोगङ्गळुम् एऱ्पडु किऩ्ऱऩ” (सान्।II-२-३) ऎऩ्बदु मुदलियवै।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगैयिऩालुम् उत्कीदम् मुदलाऩ सुरुदिगळ् उबासऩाविदियिल् तात्पर्यमुळ्ळवैगळ्।