सन्ध्ये सृष्टिराह हि ॥ १ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सन्द्ये स्रुष्टिराह हि ॥ १ ॥
सत्या मिथ्याऽथवा स्वप्नसृष्टिः, सत्या श्रुतीरणात् ॥
जाग्रद्देशाविशिष्टत्वादीश्वरेणैव निर्मिता ॥ १ ॥
देशकालाद्यनौचित्याद्बाधितत्वाच्च सा मृषा ॥
अभावोक्तेर्द्वैतमात्रासाम्याज्जीवानुवादतः ॥ २ ॥
–वैयासिकन्यायमाला
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
स्वप्ऩत्तिल् स्रुष्टि सॆय्वदु वास्तवमा युळ्ळदा? अल्लदु मित्यैया (पॊय्याऩ तोऱ्ऱमा)? सुरुदियिऩाल् सॊल्लप्पट्टु इरुप्पदालुम्, जाक्रत्तिलुळ्ळ तेसत्तिऱ्कु वित्यासप्पडाददिऩालुम्, ईसुवररालेये स्रुष् टिक्कप्पडुगिऱ वास्तवमाग उळ्ळदु ताऩ्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
तेसम्, कालम् मुदलियदु उसिदमायिल्लाददिऩालुम्, पादिक्कप्पट्टु वरुगिऱबडियालुम्, इल्लैयॆऩ्ऱु सॊल्लियि रुप्पदालुम्, जाक्रत्, त्वैद अऩुबवित्तदऱ्कु समाऩमायि राददिऩालुम्, जीवऩै सॊल्लियिरुप्पदालुम् अदु पॊय्ये।
अतिक्रान्ते पादे पञ्चाग्निविद्यामुदाहृत्य जीवस्य संसारगतिप्रभेदः प्रपञ्चितः। इदानीं तस्यैवावस्थाभेदः प्रपञ्च्यते। इदमामनन्ति — ‘स यत्र प्रस्वपिति’ (बृ. उ. ४। ३। ९) इत्युपक्रम्य ‘न तत्र रथा न रथयोगा न पन्थानो भवन्त्यथ सृजते’ इत्यादि। तत्र संशयः — किं प्रबोधे इव स्वप्नेऽपि पारमार्थिकी सृष्टिः, आहोस्विन्मायामयीति। तत्र तावत्प्रतिपाद्यते —
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
(मूऩ्ऱावदु अत्यायम् मुदल् पादत्तिल् पञ्जाक्ऩि वित्यैयिल् कूऱियबडि जीवऩ् लोगान्दरम् पोवदैयुम्, तिरुम्बि वरुवदैयुम् पऱ्ऱि विसारित्तु जीव कदियै निरूबणम् सॆय्वदऩ् मूलम् तत्वञाऩत्तिऱ्कु सादऩमाऩ वैराक्यत्तै काट्टिऩार्। इरण्डावदु पादत्तिल् ञाऩत्तिऱ्कु सादऩमाऩ त्वम् पदार्त्तमाऩ जीवस्वरूबत्तैयुम्, तत्पदार्त्तमाऩ प्रह्मस्वरूबत् तैयुम् सोदित्तु काट्टुगिऱार्। मुदलिल् अवस्तैगळैक् काट्टि अवऱ्ऱिलिरुन्दु जीवस्वरूबत्तैप् पिरित्तुक् काट्टुगिऱार्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
स्वप्ऩत्तिल् काणुम् वस्तुक्कळ् उण्मैया अल्लदु पॊय्या ऎऩ्ऱु सन्देहम्। आगासम् मुदलाऩदैप्पोल स्वप्ऩ वस्तुक्कळैयुम् ईसुवरऩ् सिरुष्टित्तिरुप्पदालुम्, स्वप्ऩ सिरुष्टियैप् पऱ्ऱि सुरुदिये कूऱुवदालुम् जागरिद वस्तुक्कळैप् पोलवे स्वप्ऩ वस्तुक्कळुम् तिरुप्ति मुदलाऩ पलऩै कॊडुप्पदालुम् स्वप्ऩ वस्तुक्कळुम् सत्यम् ऎऩ्ऱु पूर्वबक्षम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सरीरत्तिऱ्कुळ् सिऱिय इडत्तिल् काणुम् याऩै मुदलिय पॆरिय वस्तु इरुप्पदऱ्कुत् तगुन्द इडम् अङ्गु इल्लै। इरविल् तूङ्गिऩवऩ् स्वप्ऩत्तिल् पगलै काण्गिऱाऩ्। ऒरु मुगूर्त्त कालत्तिऱ्कुळ् पल वरुषङ्गळ् कऴिन्ददाग स्वप्ऩत्तिल् काण्गिऱाऩ्। आदलाल् कालमुम् ऒत्तुवरविल्लै। इन्दप्पॊरुळ्गळै सिरुष्टिप्पदऱ्कु जीवऩुक्कु सामर्त्यमिल्लाददालुम् कै मुदलाऩ करणङ्गळ् स्वप्ऩगालत्तिल् अडङ्गि युळ्ळबडियालुम्, मूलप्पॊरुळ्गळिल्लाददालुम्, सिऱुवऩ् तऩक्कुप् पिळ्ळै पिऱन्ददाग स्वप्ऩम् काण्बदालुम् निमित्तमुम् सरियाग इल्लै। मेलुम् विऴित्तवुडऩ् स्वप्ऩप् पॊरुळ्गळ् मऱैन्दुविडुगिऩ्ऱऩ। स्वप् ऩत्तिल् काणुम् याऩै अप्पॊऴुदे मऩिदऩागक् काण्बदाल् स्वप्ऩ कालत्तिलेये पादमुळ्ळदु। स्वप्ऩ वस्तुक्कळै ईसुवरऩ् सिरुष्टिक्कविल्लै। जीवऩ् सिरुष्टिक्किऱाऩ्। जीवऩुक्कु अवित्यैयिऩाल् ञाऩम्, ऐसुवर्यम् मऱैन्दिरुप्पदाल् तूङ्गुगिऱ जीवऩ् सङ्गल्बमात्रत्ताल् सिरुष्टिक्क मुडियादु। जागरत्तिल् कण्ड पॊरुळ्गळिऩ् वासऩैयाल् स्वप्ऩ वस्तुक् कळ् तोऩ्ऱुवदालुम्, स्वप्ऩत्तिल् उळ्ळ सुगदुक्कङ् गळुक्कु जीवऩुडैय पुण्य पाब कर्माक्कळ् कारणमाऩ तालुम् जीवऩ् कर्त्ता ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पडुगिऱदु। स्वप्ऩ सिरुष्टियैच् चॊऩ्ऩ सुरुदि अङ्गेये अवैगळ् इल्लैयॆऩ्ऱुम् कूऱुगिऱदु। स्वप्ऩत्तिल् पॊरुळ्गळ् उण्मैयाग इल्लाविट्टालुम् किळिञ्जलिल् वॆळ्ळि पोल् पॊय्यागत् तोऩ्ऱुगिऩ्ऱऩ ऎऩ्बदु सुरुदियिऩ् करुत्तु। आरम्बणादिगरणत्तिल् पिरबञ्जम् मुऴुवदुम् पॊय्यॆऩ्ऱु तीर्माऩित्तिरुक्किऱबडियाल् इङ्गु स्वप्ऩ वस्तुक्कळ् वियावहारिगमा, पिरादिबासिगमा ऎऩ्ऱु सन्देहम्। पिरादिबासिगम् ऎऩ्ऱु सित्तान्दम्)।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सॆऩ्ऱ पादत्तिल् पञ्जाक्ऩि वित्यैयैच् चॊल्लि जीवऩुडैय संसार कदियिलुळ्ळ पेदम् विस्तरिक्कप्पट्टदु। इप्पॊऴुदो अवऩुक्केयुळ्ळ अवस्तैगळिलुळ्ळ पेदम् विस्तरित्तुक् काट्टप् पडुगिऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
“अवऩ् ऎप्पॊऴुदु तूङ्गुगिऱाऩो" (पिरुहत्। IV;३-९) ऎऩ्ऱु आरम्बित्तु “अङ्गे रदङ्गळ् किडैयादु, रदत्तिल् पूट्टियिरुप्पवै (कुदिरैगळ्) किडैयादु, मार्क्कङ्गळुम् किडैयादु। आऩाल् रदङ्गळैयुम् रदत्तिल् पूट्टियिरुप्पवैगळैयुम् (कुदिरैगळैयुम्), ऎऩ्बदु मुदलाऩ मार्क्कङ्गळैयुम् स्रुष्टिक्किऱाऩ्” (पिरुहत्IV;।३-१०) इदै सॊल्गिऱार्गळ्। विऴिप्पु समयत्तिल् पोल, स्वप्ऩत्तिलुम् वास्तवमाऩ स्रुष्टिया? अल्लदु मायामयमाऩ स्रुष्टिया? ऎऩ्ऱु अङ्गे संसयम्।
सन्ध्ये तथ्यरूपा सृष्टिरिति। सन्ध्यमिति स्वप्नस्थानमाचष्टे, वेदे प्रयोगदर्शनात् — ‘सन्ध्यं तृतीयँ स्वप्नस्थानम्’ इति; द्वयोर्लोकस्थानयोः प्रबोधसम्प्रसादस्थानयोर्वा सन्धौ भवतीति सन्ध्यम्। तस्मिन्सन्ध्ये स्थाने तथ्यरूपैव सृष्टिर्भवितुमर्हति — कुतः ? यतः प्रमाणभूता श्रुतिरेवमाह — ‘अथ सृजते’ (बृ. उ. ४। ३। १०) इत्यादि। ‘स हि कर्ता’ इति च उपसंहारात् एवमेवावगम्यते ॥ १ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पूर्वबक्षम्: अव्विषयत्तिल् सन्द्यत्तिल् वास् तव रूबमाऩ स्रुष्टि ऎऩ्ऱु तोऩ्ऱुगिऱदु। “सन्द्यम् मूऩ्ऱावदु स्वप्ऩ स्ताऩम्" (पिरुहत्। IV;३-९) ऎऩ्ऱु वेदत्तिल् पिरयोगम् काण्बदाल्, सन्द्यम् ऎऩ्बदु स्वप्ऩ स्ताऩत्तैच् चॊल्गिऱदु। “इहलोगम्, परलोगम् ऎऩ्ऩुम् इरण्डु स्ताऩङ्गळुक्कु नडुविलो विऴिप्पु तूक्कमॆऩ्ऱ इरण्डु स्ताऩङ्गळुक्कु मत्ति यिलो इरुप्पदिऩाल् सन्द्यम्। अन्द सन्द्य स्ताऩत् तिल् (स्वप्ऩत्तिल्) वास्तवरूबमुळ्ळदागवे स्रुष्टि यिरुप्पदु न्यायम्। एऩ्? एऩॆऩ्ऱाल् “आऩाल् रदङ्ग ळैयुम्, रदत्तिल् पूट्टियिरुप्पवैगळैयुम्, मार्क्कङ्ग ळैयुम् स्रुष्टिक्किऱाऩ्" ऎऩ्बदु मुदलिय पिरमाणमाऩ सुरुदि इव्विदमे सॊल्गिऱदु। कडैसियिल् “अवऩे सॆय्गिऱवऩ्” ऎऩ्ऱु मुडिप्पदालुम् इव्विदम् ताऩ् अऱियप्पडुगिऱदु।
निर्मातारं चैके पुत्रादयश्च ॥ २ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
निर्मादारम् सैगे पुत्रादयच्च ॥ २ ॥
अपि च एके शाखिनः अस्मिन्नेव सन्ध्ये स्थाने कामानां निर्मातारमात्मानमामनन्ति — ‘य एष सुप्तेषु जागर्ति कामं कामं पुरुषो निर्मिमाणः’ (क. उ. २। २। ८) इति; पुत्रादयश्च तत्र कामा अभिप्रेयन्ते — काम्यन्त इति। ननु कामशब्देनेच्छाविशेषा एवोच्येरन्। न, ‘शतायुषः पुत्रपौत्रान्वृणीष्व’ (क. उ. १। १। २३) इति प्रकृत्य अन्ते ‘कामानां त्वा कामभाजं करोमि’ (क. उ. १। १। २४) इति प्रकृतेषु तत्र पुत्रादिषु कामशब्दस्य प्रयुक्तत्वात् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
मेलुम्, सिल वेदसागिगळ् इदे सन्द्य स्ताऩत्तिल् “ऎन्द इन्द पुरुषऩ् ऎल्लाम् तूङ्गुम्बोदु ऒव्वॊरु कामत्तैयुम् उण्डु पण्णुगिऱवऩाग विऴित्तुक्कॊण्डु इरुक्किऱाऩो" (कडV;८) ऎऩ्ऱु आत्मावै कामङ्गळै उण्डुबण्णुबवऩाग सॊल्गि ऱार्गळ्। पुत्तिरऩ् मुदलियवै अङ्गु कामङ्गळ् ऎऩ्ऱु करुदप्पडुगिऩ्ऱऩ। विरुम्बप्पडुगिऩ्ऱऩ ऎऩ्बदिऩाल्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
कामम् ऎऩ्ऱ सप्तत्तिऩाल् ऒरुविद विरुप्पङ्गळ् ताऩे सॊल्लप्पडुम्। ऎऩ्ऱाल् अप्पडियल्ल, “नूऱु आयुसुळ्ळ पुत्तिरर्गळैयुम् पौत्तिरर्गळैयुम् वेण्डिक्कॊळ्" (कड१;२३) ऎऩ्ऱु आरम्बित्तु कडैसियिल् “उऩ्ऩै कामङ्गळैयडैन्दवऩागच् चॆय्गिऱेऩ्" (कड१;२४) ऎऩ्ऱु पिरगिरुदमायुळ्ळ पुत्तिरऩ् मुदलाऩदिल् अङ्गु काम ऎऩ्ऱ सप्तत्तै उबयोगित् तिरुप्पदिऩाल्।
प्राज्ञं चैनं निर्मातारं प्रकरणवाक्यशेषाभ्यां प्रतीमः। प्राज्ञस्य हीदं प्रकरणम् — ‘अन्यत्र धर्मादन्यत्राधर्मात्’ (क. उ. १। २। १४) इत्यादि। तद्विषय एव च वाक्यशेषोऽपि — ‘तदेव शुक्रं तद्ब्रह्म तदेवामृतमुच्यते। तस्मिल्ँलोकाः श्रिताः सर्वे तदु नात्येति कश्चन’ (क. उ. २। २। ८) इति ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पिराक्ञऩ् ताऩ् इन्द उण्डुबण्णुगिऱवर् ऎऩ्ऱु पिरगरणत्तिलिरुन्दुम्, पिऩ् वाक्कियङ्गळिलिरुन्दुम् अऱिगिऱोम्। “तर्मत्तिऱ्कु वेऱाग, अदर्मत्तिऱ्कु वेऱाग” (कडII;१४) ऎऩ्ऱु आरम्बिक्कुम् इन्द पिरगरणम् पिराक्ञऩैये सेर्न्ददु। अदे विषयम्दाऩ् पिऩ् वाक्कियत्तिलुम् “अदुवे सुत्तम्, अदु पिरह्मम्, अदुवे अमिरुदम् (मरणमऱ्ऱदु) ऎऩप्पडुगिऱदु। अदिल् ऎल्ला उलगङ्गळुम् आसिरयित्तुक्कॊण्डिरुक्किऩ्ऱऩ। अदैयो ऎदुवुम् मीऱुवदिल्लै” (कडV;८) ऎऩ्ऱु।
प्राज्ञकर्तृका च सृष्टिस्तथ्यरूपा समधिगता जागरिताश्रया। तथा स्वप्नाश्रयापि सृष्टिर्भवितुमर्हति। तथा च श्रुतिः — ‘अथो खल्वाहुर्जागरितदेश एवास्यैष इति जाग्रत्पश्यति तानि सुप्तः’ (बृ. उ. ४। ३। १४) इति स्वप्नजागरितयोः समानन्यायतां श्रावयति। तस्मात्तथ्यरूपैव सन्ध्ये सृष्टिरिति ॥ २ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पिराक्ञऩै कर्त्तावाग उडैय जागिरत्तै आसिरयित्तिरुक्किऱ स्रुष्टि वास्तवरूबत्तै उडैय ताग आसिरयित्तिरुक्किऱोम्; अप्पडिये स्वप्ऩत्तै आसिरयित्तिरुक्कुम् स्रुष्टियुम् कूड इरुप्पदुदाऩ् न्यायमागुम्। अप्पडिये सुरुदियुम् “जागिरत् तेसमेदाऩ् इवऩुक्कु इदु (स्वप्ऩम्) जागिरत्तिल् ऎवैगळै पार्क्किऱाऩो, अवैगळैत्ताऩ् तूङ्गुगिऱवऩ् पार्क्कि ऱाऩ्। ऎऩ्ऱु सॊल्गिऱार्गळल्लवा?” (पिरुहत्।IV;३-१४) ऎऩ्ऱु स्वप्ऩत्तिऱ्कुम् जागरत्तिऱ्कुम् न्यायम् समाऩमायिरुप्पदैच् चॊल्गिऱदु। आगैयाल् सन्द् यत्तिल् (स्वप्ऩत्तिल् उळ्ळ स्रुष्टि वास्तव स्वरूबमुळ्ळदुदाऩ्, ऎऩ्ऱु।
एवं प्राप्ते, प्रत्याह —
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सित्तान्दम्: इव्विदम् वरुम्बोदु पदिल् सॊल्गिऱार्:-
मायामात्रं तु कार्त्स्न्येनानभिव्यक्तस्वरूपत्वात् ॥ ३ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
मायामात्रम् तु कार्त्स्नयेनानबिव्यक्तस्वरूबत्वात् ॥ ३ ॥
तुशब्दः पक्षं व्यावर्तयति। नैतदस्ति — यदुक्तं सन्ध्ये सृष्टिः पारमार्थिकीति। मायैव सन्ध्ये सृष्टिः, न परमार्थगन्धोऽप्यस्ति। कुतः ? कार्त्स्न्येनानभिव्यक्तस्वरूपत्वात् — न हि कार्त्स्न्येन परमार्थवस्तुधर्मेण अभिव्यक्तस्वरूपः स्वप्नः। किं पुनरत्र कार्त्स्न्यमभिप्रेतम् ? देशकालनिमित्तसम्पत्तिः अबाधश्च। न हि परमार्थवस्तुविषयाणि देशकालनिमित्तानि अबाधश्च स्वप्ने सम्भाव्यन्ते। न तावत्स्वप्ने रथादीनामुचितो देशः सम्भवति। न हि संवृते देहदेशे रथादयोऽवकाशं लभेरन् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
“तु” ऎऩ्ऱ सप्तम् मुऩ् सॊऩ्ऩ पक्षत्तै मऱुक्किऱदु। सन्द्यत्तिलुळ्ळ स्रुष्टि वास्तवमाऩ तॆऩ्ऱु ऎदु सॊल्लप्पट्टदो अदु इल्लै। सन्द्यत् तिलुळ्ळ स्रुष्टि मायैदाऩ् ; वास्तवमॆऩ्ऱ कन्दम् कूड किडैयादु एऩ्? “पूरावाग वियक्तमाऩ स्वरूब मिल्लाददाल् वास्तवमाऩ वस्तुविऱ्कुळ्ळ पूरा लक्षणङ्गळुडऩ् वियक्तमायिरुक्कुम् स्वरूबत्तै उडैयदाग स्वप्ऩम् इल्लैयॆऩ्बदु पिरसित्तम्”।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इङ्गे पूरात्तऩ्मैयॆऩ्बदु ऎदुवॆऩ्ऱु करुदप्पट्टिरुक्किऱदु? तेसम्, कालम्, निमित्तम् इवैगळिऩ् सेर्क्कैयुम्, पादिक्कप्पडामल् इरुप्पदुम्। वास्तवमाऩ वस्तुविऱ्कुरिय विषयङ्गळाऩ तेसगाल निमित्तङ्गळुम् पादिक्कप्पडामल् इरुक्कुम् तऩ्मैयुम् स्वप्ऩत्तिल् सम्बविक्कादल्लवा? स्वप्ऩत्तिल् रदङ्गळ् मुदलियदिऱ्कु पोदुमाऩ इडम् किडैयादु। सुरुक्कमायुळ्ळ तेहत्तिऩ् इडत्तिऱ्कुळ् रदम् मुदलियवैगळ् इडमडैयमुडियादु ऎऩ्बदु पिरसित्तम्।
स्यादेतत् — बहिर्देहात् स्वप्नं द्रक्ष्यति, देशान्तरितद्रव्यग्रहणात्। दर्शयति च श्रुतिः बहिर्देहात्स्वप्नम् — ‘बहिष्कुलायादमृतश्चरित्वा। स ईयतेऽमृतो यत्र कामम्’ (बृ. उ. ४। ३। १२) इति। स्थितिगतिप्रत्ययभेदश्च न अनिष्क्रान्ते जन्तौ सामञ्जस्यमश्नुवीत — इति। नेत्युच्यते — न हि सुप्तस्य जन्तोः क्षणमात्रेण योजनशतान्तरितं देशं पर्येतुं विपर्येतुं च ततः सामर्थ्यं सम्भाव्यते। क्वचिच्च प्रत्यागमनवर्जितं स्वप्नं श्रावयति — कुरुष्वहमद्य शयानो निद्रयाभिप्लुतः, स्वप्ने पञ्चालानभिगतश्च अस्मिन्प्रतिबुद्धश्च — इति। देहाच्चेदपेयात् , पञ्चालेष्वेव प्रतिबुध्येत , तानसावभिगत इति। कुरुष्वेव तु प्रतिबुध्यते ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इदु इरुक्कलाम्; तेहत्तिऱ्कु वॆळियिल् स्वप्ऩत्तैप् पार्क्किऱाऩ्। वेऱु इडत्तिलुळ्ळ तिरवियत्तै किरहिप्पदिऩाल्। सुरुदियुम् “मरणमऱ्ऱ वऩाग सरीरत्तिऱ्कु वॆळियिले सञ्जरित्तुविट्टु अन्द मरणमऱ्ऱवऩ् ऎङ्गे इष्टमो अङ्गे पोगिऱाऩ्” (पिरुहत्।IV;३-१२) ऎऩ्ऱु तेहत्तिऱ्कु वॆळियिल् स्वप्ऩम् ऎऩ्ऱु काट्टुगिऱदु। निऱ्पदु, पोवदु, ऎऩ्ऱ अऱिविऩ् वेऱुबाडु पिराणि वॆळियिल् पोगादविषयत्तिल् पॊरुत्तमायिरादु, ऎऩ्ऱु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अप्पडियल्लवॆऩ्ऱु सॊल्लप्पडुगिऱदु। तूङ्गु किऱ जन्दुविऱ्कु क्षणमात्तिरत्तिल् नूऱु योजऩैक्कु अप्पाल् उळ्ळ तेसम् पोगवुम्, अङ्गिरुन्दु वरवुम् सामर्त्तियम् सम्बविक्कक् कूडियदेयिल्लै। मेलुम्, सिल समयम् तिरुम्बि वरुगैयिल्लामले स्वप्ऩम् सॊल्गिऱाऩ् “नाऩ् इऩ्ऱु कुरुदेसत्तिल् पडुत्तुक् कॊण्डु नित्तिरैयिऩाल् वियाबिक्कप्पट्टु स्वप्ऩत् तिल् पाञ्जालदेसम् पोऩवऩ् इङ्गु विऴित्तुक्कॊण्डु विट्टेऩ्” ऎऩ्ऱु। तेहत्तिलिरुन्दु वॆळिये पोयिरुन् दाल् इवऩ् अन्द पाञ्जाल तेसत्तै अडैन्ददाल् पाञ्जालदेसत्तिल् विऴित्तुक्कॊळ्ळ वेण्डुम्; आऩाल् कुरुदेसत्तिले ताऩ् विऴित्तुक् कॊळ्गिऱाऩ्।
येन च अयं देहेन देशान्तरमश्नुवानो मन्यते, तमन्ये पार्श्वस्थाः शयनदेश एव पश्यन्ति। यथाभूतानि च अयं देशान्तराणि स्वप्ने पश्यति, न तानि तथाभूतान्येव भवन्ति। परिधावंश्चेत्पश्येत् , जाग्रद्वत् वस्तुभूतमर्थमाकलयेत्। दर्शयति च श्रुतिरन्तरेव देहे स्वप्नम् — ‘स यत्रैतत्स्वप्न्यया चरति’ इत्युपक्रम्य ‘स्वे शरीरे यथाकामं परिवर्तते’ (बृ. उ. २। १। १८) इति। अतश्च श्रुत्युपपत्तिविरोधाद्बहिष्कुलायश्रुतिः गौणी व्याख्यातव्या — बहिरिव कुलायात् अमृतश्चरित्वेति; यो हि वसन्नपि शरीरे न तेन प्रयोजनं करोति, स बहिरिव शरीराद्भवति — इति। स्थितिगतिप्रत्ययभेदोऽप्येवं सति विप्रलम्भ एवाभ्युपगन्तव्यः ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
मेलुम् इवऩ् ऎन्द तेहत्तुडऩ् वेऱु तेसम् पोऩदाग निऩैक्किऱाऩो, अदै पडुत्तुक्कॊण्ड इडत्तिलेये पक्कत्तिलुळ्ळ मऱ्ऱवर्गळ् पार्क्किऱार्गळ्। तविरवुम् इवऩ् स्वप्ऩत्तिल् मऱ्ऱ तेसङ्गळै ऎप्पडि यिरुप्पदाग पार्क्किऱाऩो, अवै अप्पडिये इरुप्पदुम् किडैयादु। वॆळियिल् ओडिप्पोय् पार्प्पाऩाऩाल्, जाक्किरत्तिल् पोल पॊरुळै उण्मैयाऩदागवे ऎण्णुवाऩ्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
तेहत्तिऱ्कु उळ्ळेदाऩ् स्वप्ऩम् ऎऩ्बदै सुरुदियुम् काट्टुगिऱदु। “अवऩ् ऎप्पॊऴुदु इव्विदम् स्वप्ऩ सम्बन्दत्तुडऩ् इरुक्किऱाऩो” ऎऩ्ऱु आरम्बित्तु “तऩ्ऩुडैय सरीरत्तिल् इष्टप्पडि सुऱ्ऱिवरुगिऱाऩ्” (पिरुहत्। II;१-१८) ऎऩ्ऱु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगैयाल् सुरुदि युक्तियिवैगळुक्कु विरोदमायि रुप्पदाल् “सरीरत्तिऱ्कु वॆळियिल्” ऎऩ्ऱ सुरुदि कौणम् ऎऩ्ऱु वियाक्याऩम् सॆय्य वेण्डियदु। “सरीरत्तिऱ्कु वॆळियिल् पोल अमिरुदऩ् सञ्जरित्तुविट्टु” ऎऩ्ऱु। ऎवऩ् सरीरत्तिल् इरुन्दुम्गूड अदैक्कॊण्डु पिरयोजऩम् सॆय्दु कॊळ्ळविल्लैयो, अवऩ् सरीरत्तिऱ्कु वॆळियिलिरुप्पदु पोल आगिऱाऩ्, ऎऩ्ऱु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इव्विदमिरुप्पदाल्, निऱ्पदु, नडप्पदु ऎऩ्ऱ अऱिविऩ् वेऱुबाडुम् एमाऱ्ऱमॆऩ्ऱे ऒप्पुक्कॊळ्ळ वेण्डुम्।
कालविसंवादोऽपि च स्वप्ने भवति — रजन्यां सुप्तो वासरं भारते वर्षे मन्यते; तथा मुहूर्तमात्रवर्तिनि स्वप्ने कदाचित् बहून् वर्षपूगान् अतिवाहयति। निमित्तान्यपि च स्वप्ने न बुद्धये कर्मणे वा उचितानि विद्यन्ते। करणोपसंहाराद्धि नास्य रथादिग्रहणाय चक्षुरादीनि सन्ति। रथादिनिर्वर्तनेऽपि कुतोऽस्य निमेषमात्रेण सामर्थ्यं दारूणि वा ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
कालम् ऒत्तुक्कॊळ्ळाददुम् स्वप्ऩत्तिल् एऱ्पडुगिऱदु। पारदवर्षत्तिल् इरविल् तूङ्गुगिऱवऩ् पगल् ऎऩ्ऱु निऩैक्किऱाऩ्। अप्पडि ऒरु मुगूर्त्तमात्तिरम् इरुक्कुम् स्वप्ऩत्तिल् सिल समयम् अनेग वरुषक्कूट्टङ्गळै कऴित्तुविडुगिऱाऩ्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
निमित्तङ्गळुम्गूड स्वप्ऩत्तिल् अऱिविऱ्को कर्माविऱ्को तगुन्ददाग इरुप्पदिल्लै। इन्दिरियङ्गळ् अडङ्गियिरुप्पदाल् इवऩुक्कु रदम् मुदलियवैगळै अऱिवदऱ्कु कण् मुदलियवै इल्लै। रदम् मुदलियदै सॆय्वदऱ्कुम् इवऩुक्कु ऒरु निमिष मात्तिरत्तिल् सामर्त्तियम् एदु? मरम्दाऩ् एदु?
बाध्यन्ते चैते रथादयः स्वप्नदृष्टाः प्रबोधे। स्वप्न एव च एते सुलभबाधा भवन्ति, आद्यन्तयोर्व्यभिचारदर्शनात् — रथोऽयमिति हि कदाचित्स्वप्ने निर्धारितः क्षणेन मनुष्यः सम्पद्यते, मनुष्योऽयमिति निर्धारितः क्षणेन वृक्षः। स्पष्टं चाभावं रथादीनां स्वप्ने श्रावयति शास्त्रम् — ‘न तत्र रथा न रथयोगा न पन्थानो भवन्ति’ (बृ. उ. ४। ३। १०) इत्यादि। तस्मान्मायामात्रं स्वप्नदर्शनम् ॥ ३ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
मेलुम्, स्वप्ऩत्तिल् काणप्पट्ट इन्द रदम् मुदलियवै विऴित्तुक्कॊण्डवुडऩ् पादिक्कप्पट्टु विडुगिऩ्ऱऩ। स्वप्ऩत्तिलेये इवै सुलबमाग पादिक्कक्कूडियवैगळाय् इरुक्किऩ्ऱऩ। मुदलिलुम्, कडैसियिलुम् " इल्लैयॆऩ्ऱु तॆरिवदिऩाल्। ऒरु समयम् “इदु रदम्” ऎऩ्ऱु स्वप्ऩत्तिल् तीर्माऩिक्कप् पट्टदु। मऱु क्षणत्तिल् मऩुष्यऩाग आगिविडुगिऱदु; इवऩ् मऩुष्यऩ् ऎऩ्ऱु तीर्माऩिक्कप्पट्टदु मऱु क्षणत्तिल् मरमाग आगिविडुगिऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
स्वप्ऩत्तिल् रदम् मुदलियवैगळिऩ् इल्ला मैयै तॆळिवाग सास्तिरमुम् सॊल्गिऱदु। “अङ्गु रदङ्गळ् किडैयादु, रदत्तिल् पूट्टियिरुप्पवैगळ् किडैयादु, मार्क्कङ्गळ् किडैयादु” (पिरुहत्।IV;३-१०) ऎऩ्बदु मुदलाऩदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगैयाल् स्वप्ऩदर्सऩम् मायामात्तिरम्।
सूचकश्च हि श्रुतेराचक्षते च तद्विदः ॥ ४ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सूसगच्च हि च्रुदे: आसक्षदे स तत्विद; ॥ ४ ॥
मायामात्रत्वात्तर्हि न कश्चित्स्वप्ने परमार्थगन्धोऽस्तीति — नेत्युच्यते — सूचकश्च हि स्वप्नो भवति भविष्यतोः साध्वसाधुनोः। तथा हि श्रूयते — ‘यदा कर्मसु काम्येषु स्त्रियँ स्वप्नेषु पश्यति। समृद्धिं तत्र जानीयात्तस्मिन्स्वप्ननिदर्शने’ (छा. उ. ५। २। ८) इति। तथा ‘पुरुषं कृष्णं कृष्णदन्तं पश्यति स एनं हन्ति’ इत्येवमादिभिः स्वप्नैरचिरजीवित्वमावेद्यत इति श्रावयति। आचक्षते च स्वप्नाध्यायविदः — कुञ्जरारोहणादीनि स्वप्ने धन्यानि, खरयानादीन्यधन्यानि’ इति ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
मायामात्तिरमायिरुप्पदिऩाल् अप्पडियाऩाल् स्वप्ऩत्तिल् वास्तवत्तिऩ् कन्दम् कॊञ्जमेऩुम् किडैयादा? ऎऩ्ऱाल् इल्लैयॆऩ्ऱु सॊल्लप् पडुगि ऱदु। पिऩ्ऩाल् एऱ्पडप्पोगुम् नल्लदु कॆट्टदु इवैग ळुक्कु सूसगमाग स्वप्ऩम् इरुक्कुम्। अप्पडिये सॊल्लप्पडुगिऱदु। “काम्यगर्माक्कळिल् ऎप्पॊऴुदु स्वप्ऩत्तिल् स्तिरीयै पार्क्किऱाऩो, अन्द स्वप्ऩम् पार्त्तदऩ्मूलम् अन्द कर्मा विषयत्तिल् समिरुत्तियै (कै कूडुमॆऩ्बदै अऱिन्दु कॊळ्ळवुम्” (सान्।V;२-४) ऎऩ्ऱु। अप्पडिये “करुप्पाऩ पल्लै उडैय करुप्पाऩ पुरुषऩै पार्क्किऱाऩ्। अवऩ् इवऩै कॊल्लुवाऩ्” ऎऩ्बदु मुदलाऩ स्वप्ऩङ्गळाल् वॆगुनाळ् जीवित्तिरुक्कमाट्टाऩ् ऎऩ्बदु तॆरिविक्कप्पडुगिऱदु ऎऩ्ऱु सॊल्गिऱदु। स्वप्ऩत्तिल् याऩैयिल् एऱुवदु मुदलियवै पाक्यत्तैत् तरुम्। कऴुदैयिल् एऱुवदु मुदलियवै तुऩ्बत्तैत् तरुमॆऩ्ऱु स्वप्ऩात्या यमऱिन्दवर्गळ् कूऱुगिऱार्गळ्।
मन्त्रदेवताद्रव्यविशेषनिमित्ताश्च केचित्स्वप्नाः सत्यार्थगन्धिनो भवन्तीति मन्यन्ते। तत्रापि भवतु नाम सूच्यमानस्य वस्तुनः सत्यत्वम्। सूचकस्य तु स्त्रीदर्शनादेर्भवत्येव वैतथ्यम् , बाध्यमानत्वादित्यभिप्रायः। तस्मादुपपन्नं स्वप्नस्य मायामात्रत्वम् ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
मन्दिरम्, तेवदै, तिरवियम् इवैगळुडैय विसेषत्तै निमित्तमायुळ्ळ सिल स्वप्ऩङ्गळ् सत्य वस्तुविऩ् कन्दमुळ्ळदाग इरुक्किऩ्ऱऩवॆऩ्ऱु निऩैक् किऱार्गळ्। अङ्गेयुम्गूड सूसिक्कप्पट्ट वस्तुविऱ्कु सत्यत्तऩ्मै इरुक्कट्टुम्; आऩाल् सूसगामयुळ्ळ स्तिरीदर्सऩम् मुदलियदिऱ्कु असत्यत्तऩ्मैदाऩ् उण्डु, पादिक्कप्पडुगिऱबडियाल्, ऎऩ्ऱु अबिप्पिरायम्। आगैयाल् स्वप्ऩत्तिऩ् माया मात्तिरत्तऩ्मै न्यायमाऩदे।
यदुक्तम् — ‘आह हि’ इति तदेवं सति भाक्तं व्याख्यातव्यम् — यथा ‘लाङ्गलं गवादीनुद्वहति’ इति निमित्तमात्रत्वादेवमुच्यते, न तु प्रत्यक्षमेव लाङ्गलं गवादीनुद्वहति। एवं निमित्तमात्रत्वात् — सुप्तो रथादीन्सृजते, ‘स हि कर्ता’ — इति च उच्यते। न तु प्रत्यक्षमेव सुप्तो रथादीन्सृजति। निमित्तत्वं तु अस्य रथादिप्रतिभाननिमित्तमोदत्रासादिदर्शनात्तन्निमित्तभूतयोः सुकृतदुष्कृतयोः कर्तृत्वेनेति वक्तव्यम् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इव्विदमिरुप्पदाल्, “सॊल्लियिरुक्किऱदे” ऎऩ्ऱु ऎदु सॊल्लप्पट्टदो अदु कौणमॆऩ्ऱु वियाक्य ाऩम् सॆय्य वेण्डुम्। “कलप्पै माडु मुदलियदै ताङ्गुगिऱदु” ऎऩ्बदिल् ऎप्पडि निमित्तमायिरुक्कुम् तऩ्मैयिऩाल् इव्विदम् सॊल्लप्पडुगिऱदो, पिरत्य क्षमागवे कलप्पै माडु मुदलियदै ताङ्गुवदिल् लैयो, अव्विदम् निमित्तमाय् इरुक्कुम् तऩ्मै युळ्ळदाल्दाऩ् तूङ्गुगिऱवऩ् रदम् मुदलियवैगळै स्रुष्टिक्किऱाऩ्। अवऩ् कर्त्ता ऎऩ्ऱु सॊल्लप् पडुगिऱदु। तूङ्गुगिऱवऩो पिरत्यक्षमागवे रदम् मुदलियवैगळै स्रुष्टिक्किऱदिल्लै। इवऩुक्कु निमित्तमायिरुक्कुम् तऩ्मैयुम्, रदम् मुदलियदिऩ् तोऱ्ऱत्तै निमित्तमायुळ्ळ सन्देहम्, पयम् मुदलियदु इवऩुक्कुक् काण्बदिऩाल्, अदऱ्कु निमित्तमायुळ्ळ पुण्णिय पाबत्तिऱ्कु कर्त्तवायिरुक्कुम् तऩ्मैयिऩाल्, ऎऩ्ऱु सॊल्ल वेण्डुम्।
अपि च जागरिते विषयेन्द्रियसंयोगात् आदित्यादिज्योतिर्व्यतिकराच्च आत्मनः स्वयंज्योतिष्ट्वं दुर्विवेचनमिति तद्विवेचनाय स्वप्न उपन्यस्तः। तत्र यदि रथादिसृष्टिवचनं श्रुत्या नीयेत, ततः स्वयंज्योतिष्ट्वं न निर्णीतं स्यात्। तस्माद्रथाद्यभाववचनं श्रुत्या, रथादिसृष्टिवचनं तु भक्त्येति व्याख्येयम्। एतेन निर्माणश्रवणं व्याख्यातम् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
मेलुम्, जागिरक्कालत्तिल् विषयत्तिऱ्कुम् इन्दिरियत्तिऱ्कुम् सम्बन्दमिरुप्पदिऩालुम्, आदित्यऩ् मुदलाऩ वॆळिच्चत्तुडऩ् तॊडर्बु इरुप्पदिऩालुम्, आत्माविऩुडैय स्वयम्बिरगासमायिरुक्कुम् तऩ्मैयै पिरित्तुक्काट्टुवदु सिरममॆऩ्ऱु अदै पिरित्तुक्काट्टु वदऱ्काग स्वप्ऩम् वर्णिक्कप्पट्टिरुक्किऱदु। अङ्गे रदम् मुदलियदिऩ् स्रुष्टियै सॊल्लुम् वसऩम् केट्किऱबडिये अर्त्तम् सॆय्यप्पडुमेयाऩाल्, अप्पॊऴुदु स्वयम् पिरगासत्तऩ्मै निर्णयम् सॆय्यप् पट्टदाग आगादु। आगैयाल् रदम् मुदलियदिऩ् इल्ला मैयै सॊल्लुम् वसऩम् मुक्यमागवुम् रदम् मुदलिय तिऩ् स्रुष्टियै सॊल्लुम् वसऩम् लक्षणैयागवुम् वियाक्याऩम् सॆय्य वेण्डुम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इदिऩाल् “उण्डुबण्णुगिऱदु” ऎऩ्ऱु सॊऩ्ऩ तुम् वियाक्याऩम् सॆय्दागिविट्टदु।
यदप्युक्तम् — ‘प्राज्ञमेनं निर्मातारमामनन्ति’ इति, तदप्यसत् , श्रुत्यन्तरे ‘स्वयं विहत्य स्वयं निर्माय स्वेन भासा स्वेन ज्योतिषा प्रस्वपिति’ (बृ. उ. ४। ३। ९) इति जीवव्यापारश्रवणात्। इहापि ‘य एष सुप्तेषु जागर्ति’ (क. उ. २। २। ८) इति प्रसिद्धानुवादाज्जीव एवायं कामानां निर्माता सङ्कीर्त्यते। तस्य तु वाक्यशेषेण ‘तदेव शुक्रं तद्ब्रह्म’ इति जीवभावं व्यावर्त्य ब्रह्मभाव उपदिश्यते — ‘तत्त्वमसि’ (छा. उ. ६। ९। ४) इत्यादिवत् — इति न ब्रह्मप्रकरणं विरुध्यते ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
“इन्द उण्डुबण्णुबवरै पिराक्ञऩ् ऎऩ्ऱु निऩैक्किऱार्गळ्” ऎऩ्ऱुम् ऎदु सॊल्लप्पट्टदो, अदुवुम् सरियल्ल। वेऱु सुरुदियिल् “ताऩे (जाक्रत्तेहत्तै) सेष्टैयऱ्ऱदाग सॆय्दुविट्टु, ताऩे उण्डुबण्णि विट्टु, तऩ्ऩुडैय पुत्तिविरुत्तियाल्, तऩ् स्वरूबसैदऩ्यत्ताल् स्वप्ऩत्तै यऩुबविक्किऱाऩ्” (पिरुहत्।IV;३-९) ऎऩ्ऱु जीवऩुडैय वियाबारमाग सॊल्लप्पट्टिरुप्पदाल्। इङ्गेयुम् “ऎन्द इवऩ् ऎल्लाम् तूङ्गुम् पोदु विऴित्तुक् कॊण्डिरुक्किऱाऩो” (कडV;८) ऎऩ्ऱु पिरसित्तमायुळ्ळदै अऩुवादम् सॆय्दिरुप्पदिऩाल्, जीवऩ् ताऩ् इन्द कामङ्गळै उण्डुबण्णुगिऱवऩ् ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱदु। अवऩुक्कुत्ताऩ् पिऩ् वाक्कियत्ताल् “अदुवे सुत्तम् अदु पिरह्मम्” ऎऩ्ऱु जीवत्तऩ्मैयै विलक्कि पिरह्मत्तऩ्मै उबदेसिक्कप्पडुगिऱदु। “तत् त्वम् असि (अदु नी)” ऎऩ्बदु मुदलियदैप् पोल, ऎऩ्बदिऩाल् पिरह्म पिरगरणम् ऎऩ्बदु विरोदप्पडविल्लै।
न चास्माभिः स्वप्नेऽपि प्राज्ञव्यापारः प्रतिषिध्यते, तस्य सर्वेश्वरत्वात् सर्वास्वप्यवस्थास्वधिष्ठातृत्वोपपत्तेः। पारमार्थिकस्तु नायं सन्ध्याश्रयः सर्गः वियदादिसर्गवत् — इत्येतावत्प्रतिपाद्यते। न च वियदादिसर्गस्याप्यात्यन्तिकं सत्यत्वमस्ति। प्रतिपादितं हि ‘तदनन्यत्वमारम्भणशब्दादिभ्यः’ (ब्र. सू. २। १। १४) इत्यत्र समस्तस्य प्रपञ्चस्य मायामात्रत्वम्। प्राक् तु ब्रह्मात्मत्वदर्शनात् वियदादिप्रपञ्चो व्यवस्थितरूपो भवति। सन्ध्याश्रयस्तु प्रपञ्चः प्रतिदिनं बाध्यते — इत्यतो वैशेषिकमिदं सन्ध्यस्य मायामात्रत्वमुदितम् ॥ ४ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
मेलुम्, स्वप्ऩत्तिलुम्गूड पिराक्ञऩुडैय व्यवहारम् नम्माल् मऱुक्कप्पडविल्लै, अवर् ऎल्लावऱ्ऱिऱ्कुम् ईसुवरऩायिरुप्पदाल् ऎल्ला अवस्तै कळिलुम् अदिष्टादावायिरुक्कुम् तऩ्मै पॊरुन्दक् कूडियदाल्। सन्द्यत्तै आसिरयित्तिरुक्कुम् इन्द स्रुष्टि, आगासम् मुदलियदिऩ् स्रुष्टियैप् पोल, वास्तवमाऩदिल्लै ऎऩ्ऱु इव्वळवु मात्तिरम् सॊल्लप्पडुगिऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
तविरवुम्, आगासम् मुदलियदिऩ् स्रुष्टिक्कुक्कूड पूरासत्यत्तऩ्मै किडैयादु। ऎल्ला पिरबञ्जत्तिऱ्कुम् उळ्ळ माया मात्तिरत्तऩ्मै “अदऱ्कु वेऱायिरुक्कुम् तऩ्मै अऱ्ऱदु। आरम्बण सप्तम् मुदलियदाल्” (सुत्रम्।II;१-१४), ऎऩ्ऱ इडत्तिल्, पिरदिबादऩम् सॆय्यप्पट्टु इरुक्किऱदल्लवा?
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पिरह्मत्तिऩ् आत्मत् तऩ्मैयै साक्षात्कारम् सॆय्वदऱ्कु मुऩ्बो आगासम् मुदलाऩ पिरबञ्जम् वियवस्तैक्कुक् कट्टुप्पट्ट उरुवत्तुडऩ् इरुक्किऱदु। सन्द्यत्तै आसिरयित्त पिरबञ्जमो पिरदिदिऩम् पादिक्कप्पडुगिऱदु ऎऩ्ऱु। अदिऩाल् (पिरादिबासिगम् ऎऩ्ऱ) विसेषत्तैयॊट्टि इन्द सन्द्यत्तिऩ् माया मात्तिरत्तऩ्मै सॊल्लप्पट्टदु।
पराभिध्यानात्तु तिरोहितं ततो ह्यस्य बन्धविपर्ययौ ॥ ५ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पराबित्यानात्तु तिरोहिदम् तदो ह्यस्य पन्दविबर्ययॆळ ॥ ५ ॥
अथापि स्यात् — परस्यैव तावदात्मनोंऽशः जीवः — अग्नेरिव विस्फुलिङ्गः। तत्रैवं सति यथा अग्निविस्फुलिङ्गयोः समाने दहनप्रकाशनशक्ती भवतः, एवं जीवेश्वरयोरपि ज्ञानैश्वर्यशक्ती। ततश्च जीवस्य ज्ञानैश्वर्यवशात् साङ्कल्पिकी स्वप्ने रथादिसृष्टिर्भविष्यतीति। अत्रोच्यते — सत्यपि जीवेश्वरयोरंशांशिभावे प्रत्यक्षमेव जीवस्येश्वरविपरीतधर्मत्वम्। किं पुनर्जीवस्य ईश्वरसमानधर्मत्वं नास्त्येव ? न नास्त्येव। विद्यमानमपि तत् तिरोहितम् अविद्यादिव्यवधानात्। तत्पुनस्तिरोहितं सत् परमेश्वरमभिध्यायतो यतमानस्य जन्तोर्विधूतध्वान्तस्य — तिमिरतिरस्कृतेव दृक्शक्तिः औषधवीर्यात् — ईश्वरप्रसादात् संसिद्धस्य कस्यचिदेवाविर्भवति, न स्वभावत एव, सर्वेषां जन्तूनाम् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पिऩ् इप्पडियुमिरुक्कलाम् ; परमात्माविऩुडैय अंसम् ताऩ् जीवऩ्, अक्ऩियिऩुडैय पॊऱिबोल। अव्विदम् इरुप्पदाल्, ऎव्वाऱु अक्ऩिक्कुम् पॊऱिक्कुम् समाऩमाग ऎरिक्कुम् सक्तियुम् पिरगासिक्कुम् सक्तियुम् इरुक्किऱदो इदु पोल जीवऩुक्कुम् ईसुवरऩुक्कुम्गूड ञाऩसक्तियुम् ऐसुवर्य सक्तियुम् (समाऩमाग ) इरुक्कलाम्; अदिऩाल् जीवऩुक्कुळ्ळ ञाऩ ऐच्वर्यत्ति ऩाल् सङ्गल्बत्तिऩालेये स्वप्ऩत्तिल् (सत्यमाऩ) रदम् मुदलियदिऩ् स्रुष्टि एऱ्पडलाम्, ऎऩ्ऱु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इङ्गु सॊल्लप्पडुगिऱदु: जीवऩुक्कुम्, ईसुवर ऩुक्कुम् अंसम्, अंसि ऎऩ्ऱ तऩ्मैयिरुन्दबोदिलुम्, जीवऩिडम् ईसुवरऩुक्कु विबरीदमाऩ तर्ममिरुप्पदु पिरत्यक्षमे। अप्पडियाऩाल् जीवऩुक्कु ईसुवरऩुडऩ् समाऩमाऩ तर्ममुळ्ळ तऩ्मै किडैयवे किडैयादा? इल्लवेयिल्लै ऎऩ्बदिल्लै। अदु इरुन्दुम्गूड अवित्यै मुदलाऩदु कुऱुक्किडुवदिऩाल् मऱैबट्टि रुक्किऱदु। अव्विदम् मऱैबट्टिरुप्पदुम्, परमेसुवरऩै अऩुसन्दाऩम् सॆय्दु, पिरयत्तिऩम् सॆय्दु अक्ञाऩ इरुळ् नीङ्गि ईसुवरऩुडैय पिरसादत्तिऩाल् सित्ति पॆऱ्ऱ यारो ऒरु पिराणिक्कुत् ताऩ् तिमिररोगत्तिऩाल् मऱैवुबट्टिरुन्दवऩुक्कु पार्वै सक्ति मरुन्दुगळिऩ् वीर्यत्तिऩाल्बोल्, आविर्बावमडैयुम्। ऎल्ला जन्दुक्कळुक्कुम् स्वबावमागवे आविर्बावमडैयादु।
कुतः ? ततो हि ईश्वराद्धेतोः, अस्य जीवस्य, बन्धमोक्षौ भवतः — ईश्वरस्वरूपापरिज्ञानात् बन्धः, तत्स्वरूपपरिज्ञानात्तु मोक्षः। तथा च श्रुतिः — ‘ज्ञात्वा देवं सर्वपाशापहानिः क्षीणैः क्लेशैर्जन्ममृत्युप्रहाणिः। तस्याभिध्यानात्तृतीयं देहभेदे विश्वैश्वर्यं केवल आप्तकामः’ (श्वे. उ. १। ११) इत्येवमाद्या ॥ ५ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
एऩ्? “अवऩिडमिरुन्दु अल्लवा”, ईसुवरऩागिऱ कारणत्तिऩालल्लवा, इन्द जीवऩुक्कु पन्दमुम्, मोक्षमुम् एऱ्पडुगिऩ्ऱऩ। ईसुवरऩुडैय स्वरूबत्तै अऱियाददिऩाल् पन्दम्, अवरुडैय स्वरूबत्तै अऱिन्दुविट्टालो,मोक्षम्। अप्पडिये ईसुवरऩै अऱिन्दाल् ऎल्लाविद कट्टुगळुम् विलगिविडुम्। किलेसङ् गळ् नसित्तुविट्टाल् पिऱप्पु, इऱप्पु विलगिविडुम्। अवरै तियाऩम् सॆय्वदाल् मूऩ्ऱावदाऩ अणिमात्यैच् वर्यम् किडैक्कुम्। तेहम् विऴुन्दवुडऩ् तऩित्तवऩाय् ऎल्ला कामङ्गळैयुम् अडैन्दवऩाय् मुक्तऩागिऱाऩ्” (सुवेदा।I;११) ऎऩ्बदु मुदलिय सुरुदि।
देहयोगाद्वा सोऽपि ॥ ६ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
तेहयोगात्वा सोअबि ॥ ६ ॥
कस्मात्पुनर्जीवः परमात्मांश एव सन् तिरस्कृतज्ञानैश्वर्यो भवति ? युक्तं तु ज्ञानैश्वर्ययोरतिरस्कृतत्वम् , विस्फुलिङ्गस्येव दहनप्रकाशनयोः — इति। उच्यते — सत्यमेवैतत्। सोऽपि तु जीवस्य ज्ञानैश्वर्यतिरोभावः, देहयोगात् देहेन्द्रियमनोबुद्धिविषयवेदनादियोगात् भवति। अस्ति च अत्रोपमा — यथा अग्नेर्दहनप्रकाशनसम्पन्नस्याप्यरणिगतस्य दहनप्रकाशने तिरोहिते भवतः, यथा वा भस्मच्छन्नस्य — एवमविद्याप्रत्युपस्थापितनामरूपकृतदेहाद्युपाधियोगात् तदविवेकभ्रमकृतो जीवस्य ज्ञानैश्वर्यतिरोभावः ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
जीवऩ् परमात्माविऩ् अंसमागवेयिरुन्दु कॊण्डु ऎऩ्ऩ कारणत्तिऩाल् ञाऩमुम्, ऐच्वर्यमुम् मऱैबट्टवऩाग इरुक्किऱाऩ्; पॊऱिक्कु ऎरित्तल् पिरगासित्तल्बोल, ञाऩमुम्, ऐसुवर्यमुम् मऱैबडाम लिरुप्पदे न्यायमल्लवा? ऎऩ्ऱाल्। सॊल्गिऱोम्। इदु वास्तवम्दाऩ्। “अदुवुम्” जीवऩुक्कुळ्ळ ञाऩ ऐसुवर्य मऱैवुम्, “तेहत्तिऩ् सेर्क्कैयाल्”, तेहम् इन्दिरियम् मऩस्, पुत्ति विषयम् अऩुबवम् मुदलियदिऩ् सेर्क्कैयाल् एऱ्पडुगिऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इव्विषयत्तिल् उबमाऩमुम् इरुक्किऱदु; ऎरित्तल्, पिरगासित्तल् इवैयुडऩ् कूडिऩ अक्ऩिक्कुम् कूड अरणियिल् इरुक्कुम्बोदु, अल्लदु साम्बल् मूडियिरुक्कुम्बोदु ऎरित्तलुम्, पिरगासित्तलुम्, मऱैन्दु ताऩ् इरुक्किऩ्ऱऩ; इव्विदमे, अवित्यैयिऩाल् एऱ्पडुत्तप्पट्टिरुक्किऱ नाम रूबत्तिऩाल् सॆय्यप्पट्टि रुक्कुम् तेहम् मुदलिय उबादिगळिऩ् सेर्क्कैयाल्, अवऱ्ऱै पिरित्तऱियाद पिरमत्तिऩाल् जीवऩुक्कु ञाऩ ऐसुवर्यङ्गळिऩ् मऱैवु एऱ्पट्टदु।
वाशब्दो जीवस्य ईश्वरात् अन्यत्वशङ्काव्यावृत्त्यर्थः। नन्वन्य एव जीवः ईश्वरादस्तु, तिरस्कृतज्ञानैश्वर्यत्वात्। किं देहयोगकल्पनया ? नेत्युच्यते — न हि अन्यत्वं जीवस्य ईश्वरादुपपद्यते — ‘सेयं देवतैक्षत’ (छा. उ. ६। ३। २) इत्युपक्रम्य ‘अनेन जीवेनात्मनानुप्रविश्य’ (छा. उ. ६। ३। २) इत्यात्मशब्देन जीवस्य परामर्शात्; ‘तत्सत्यँ स आत्मा तत्त्वमसि श्वेतकेतो’ (छा. उ. ६। ८। ७) इति च जीवाय उपदिशति ईश्वरात्मत्वम्। अतः अनन्य एव ईश्वराज्जीवः सन् देहयोगात्तिरोहितज्ञानैश्वर्यो भवति ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
“वा” ऎऩ्ऱ सप्तम् जीवऩुम्, ईसुवरऩुम् वेऱु ऎऩ्ऱ आसङ्गैयै निविरुत्ति सॆय्वदिल् तात्पर्यम् उळ्ळदु। जीवऩ् ईसुवरऩैविड वेऱागवेयिरुक्कट्टुमे, मऱैक्कप्पट्ट ञाऩ ऐसुवर्यमुडैयदाल्? सरीरत्तिऩ् सेर्क्कैयिऩाल् ऎऩ्ऱ कल्बऩैयाल् ऎऩ्ऩ पिरयो जऩम्? अप्पडियल्लवॆऩ्ऱु सॊल्गिऱोम्। जीवऩुक्कु ईसुवरऩैविट्टु वेऱायिरुक्कुम् तऩ्मै पॊरुन्दादु। “अन्द इन्द तेवदै आलोसित्तदु” (सान्।VI;३-२) ऎऩ्ऱु आरम्बित्तु “इन्द जीवऩागिय आत्मावाग नुऴैन्दु” ऎऩ्ऱु “आत्मा” ऎऩ्ऱसप्तत्तिऩाल् जीवऩै सॊल्लियि रुप्पदाल् “अदु सत्यम्, अदु आत्मा, अदु नी, हे सुवेदगेदो” (सान्।VI;९-४) ऎऩ्ऱु जीवऩुक्कु, ईसुवरऩा यिरुक्कुम् तऩ्मैयै उबदेसिक्किऱदु। आगैयाल् ईसुवरऩिडमिरुन्दु वेऱायिल्लामलेयुळ्ळ जीवऩ् तेहत्तिऩ् सेर्क्कैयिऩाल् ञाऩम् ऐसुवर्यम् मऱैबट्टवऩाग इरुक्किऱाऩ्।
अतश्च न साङ्कल्पिकी जीवस्य स्वप्ने रथादिसृष्टिर्घटते। यदि च साङ्कल्पिकी स्वप्ने रथादिसृष्टिः स्यात् , नैवानिष्टं कश्चित्स्वप्नं पश्येत् , न हि कश्चिदनिष्टं सङ्कल्पयते। यत्पुनरुक्तम् — जागरितदेशश्रुतिः स्वप्नस्य सत्यत्वं ख्यापयतीति, न तत्साम्यवचनं सत्यत्वाभिप्रायम् , स्वयंज्योतिष्ट्वविरोधात् , श्रुत्यैव च स्वप्ने रथाद्यभावस्य दर्शितत्वात्। जागरितप्रभववासनानिर्मितत्वात्तु स्वप्नस्य तत्तुल्यनिर्भासत्वाभिप्रायं तत्। तस्मादुपपन्नं स्वप्नस्य मायामात्रत्वम् ॥ ६ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इदिऩाल् स्वप्ऩत्तिल् रदम् मुदलियदिऩ् सिरुष्टि जीवऩुडैय सङ्गल्बत्तिऩालेऱ्पट्टदॆऩ्बदु पॊरुन् दादु। स्वप्ऩत्तिल् रदम् मुदलियदिऩ् स्रुष्टि सङ्गल् पत्तिऩालेये एऱ्पडुमाऩाल्, यारुम् अऩिष्टमाऩ (तुक्कमुळ्ळ) स्वप्ऩत्तैप् पार्क्कमाट्टाऩ् ; ऒरुवरुम् अऩिष्टत्तै सङ्गल्बिप्पदु किडैयादु अल्लवा?
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
जागिरत् तेसत्तै सॊल्लुम् सुरुदि स्वप्ऩत्तिऩ् वास्तवत् तऩ्मैयै स्ताबिक्किऱदु ऎऩ्ऱु ऎदु सॊल्लप्पट्टदो, अन्द अदैप्पोलवॆऩ्ऱु सॊऩ् ऩदु वास्तवत्तऩ्मैयॆऩ्ऱ अबिप्पिरायत्तिल् इल्लै, स्वयम् पिरगासत्तऩ्मैक्कु विरोदप्पडुवदाल्; सुरुदियि ऩालेये स्वप्ऩत्तिल् रदम् मुदलियदिऩ् इल्लामै काट्टप्पट्टिरुप्पदालुम्, “जागिरत्तिल् एऱ्पडुम् वास ऩैयाल् स्वप्ऩम् एऱ्पडुवदिऩाल् अदऱ्कु समाऩमाऩ तोऱ्ऱमॆऩ्ऱ अबिप्पिरायमुळ्ळदुदाऩ् अदु”।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगैयाल् स्वप्ऩत्तिऱ्कु माया मात्तिरत्तऩ्मै उसिदमे।