नातिचिरेण विशेषात् ॥ २३ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
नादिसिरेण विसे षात् ॥ २३ ॥
व्रीह्यादेः प्राग्विलम्बेन त्वरया वाऽवरोहति ॥
तत्रानियम एव स्यान्नियामकविवर्जनात् ॥ ९ ॥
दुःखं व्रीह्यादिनिर्याणमिति तत्र विशेषितः ॥
विलम्बस्तेन पूर्वत्र त्वराऽर्थादवसीयते ॥ १० ॥
–वैयासिकन्यायमाला
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
नॆल् मुदलियदिऱ्कु मुऩ्ऩाल् तामदित्तु इऱङ्गु किऱाऩा? अल्लदु वेगमाय् इऱङ्गुगिऱाऩा? (इप्पडित्ताऩ् ऎऩ्ऱु) नियमऩम् सॆय्यक्कूडियदु इल्लाददिऩाल्, अव्विष यत्तिल् नियमम् किडैयादु ऎऩ्ऱे एऱ्पडुगिऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
नॆल् मुदलियदिलिरुन्दु वॆळिक् किळम्बुदल् सिरमम् ऎऩ्ऱु अङ्गे कुऱिप्पिडप् पट्टिरुक्किऱदु, अदिऩाल् अङ्गे तामदित्तु। अदिऩाल् (अव्विदम् सॊल्लि इरुप्पदाल्) मुऩ्ऩाल् वेगमायिरुत्तल् ताऩागवे अर्त्तत्तिल् इरुन्दु तीर्माऩिक्कप्पडुगिऱदु।
तत्र आकाशादिप्रतिपत्तौ प्राग्व्रीह्यादिप्रतिपत्तेः भवति विशयः — किं दीर्घं दीर्घं कालं पूर्वपूर्वसादृश्येनावस्थायोत्तरोत्तरसादृश्यं गच्छन्ति, उताल्पमल्पमिति। तत्रानियमः, नियमकारिणः शास्त्रस्याभावादित्येवं प्राप्ते, इदमाह — नातिचिरेणेति। अल्पमल्पं कालमाकाशादिभावेनावस्थाय वर्षधाराभिः सह इमां भुवमापतन्ति। कुत एतत् ? विशेषदर्शनात्; तथा हि व्रीह्यादिभावापत्तेरनन्तरं विशिनष्टि — ‘अतो वै खलु दुर्निष्प्रपतरम्’ (छा. उ. ५। १०। ६) इति। तकार एकश्छान्दस्यां प्रक्रियायां लुप्तो मन्तव्यः। दुर्निष्प्रपततरं दुर्निष्क्रमतरम् — दुःखतरमस्माद्व्रीह्यादिभावान्निःसरणं भवतीत्यर्थः ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
(स्वर्क्कत्तिलिरुन्दु इऱङ्गिक् कीऴे वरुबवर्गळ् आगासम् मुदलियवैगळिऩ् वऴियाग मऴैयुडऩ् सेर्न्दु ताऩ्यमाग आगिऱार्गळ् ऎऩ्ऱु सुरुदि कूऱुगिऱदु। ताऩ्यमाग आवदऱ्कुमुऩ् आगासम् मुदलाऩ निलैयैयडैवदु तामदमाग एऱ्पडुगिऱदा अल्लदु सीक्रमाग एऱ्पडुगिऱदा ऎऩ्ऱु सन्देहम्। इदुबऱ्ऱिक् कुऱिप्पिट्टुच् चॊल्लादबडियाल् इरण्डु विदमागवुम् इरुक्कलाम् ऎऩ्ऱु पूर्वबक्षम्। ताऩ्य निलैयैयडैन्द पिऩ् अदिलिरुन्दु वॆळिक्किळम्बुवदु मिगवुम् सिरमम् ऎऩ्ऱु सुरुदि कूऱुगिऱदु। इन्द निलैगळिल् सरीरमिल्लाददाल् तुक्कम् एऱ्पड इडम् इल्लाददाल् सिरमम् ऎऩ्बदऱ्कु कालदामदम् ऎऩ्ऱु ताऩ् पॊरुळ् कूऱवेण्डुम्। इन्द निलैयिल् काल तामदत्तैक् कूऱुवदाल् इदऱ्कु मुन्दिय निलैगळ् सीक्किरमाग एऱ्पडुम् ऎऩ्ऱु तॆरिगिऱदु ऎऩ्ऱु सित्तान्दम्)।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अङ्गु आगासम् मुदलियदै अडैवदिल् ताऩ्यम् मुदलियदै अडैवदऱ्कुमुऩ्, मुऩ् मुऩ् उळ्ळदिऩ् समाऩमाग नीण्ड कालम् इरुन्दुविट्टु पिऩ् पिऩ् उळ्ळदिऩ् समाऩमायिरुक्कुम् तऩ्मैयै अडैगि ऱार्गळा? अल्लदु अल्ब अल्ब कालम्दाऩा? ऎऩ्ऱु संसयम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अङ्गु नियमऩम् सॆय्युम् सास्तिरमिल्लाददिऩाल्, नियमम् किडैयादु ऎऩ्ऱु इव्विदम् एऱ्पडुम्बोदु इदै सॊल्गिऱार्। “अदिग तामदमऩ्ऩियिल्” ऎऩ्ऱु। कॊञ्जम् कॊञ्जम् कालम् आगासम् मुदलियवैगळुक्कु सममाग इरुन्दुविट्टु मऴैयिऩ् तारैगळुडऩ् सेर्न्दु इन्द पूमिक्कु वन्दु विडुगिऱार्गळ्। इदु । एऩ्? “विसेषम् सॊल्लियिरुप्पदाल्” अप्पडिये ताऩ्यम् मुदलियदाग आऩबिऱ्पाडु “इदिलिरुन्दु वॆळियिल् वरुवदु मिगवुम् सिरमम्” (सान्।V;१०-६) ऎऩ्ऱु (“तुर्निष्प्रबदरम्” ऎऩ्ऱ टत्तिल्) वेदत्तिल् सॊल्लुम् पोदु ऒरु “त” ऎऩ्ऱ अक्षरम् मऱैन्दुविट्टदॆऩ्ऱु अऱियवुम् तुर्निष्प्रबददरम्। वॆळिक्किळम्बुवदु मिगवुम् सिरमम्। इन्द ताऩ्यम् मुदलाऩ तऩ्मैयिलिरुन्दु वॆळिवरुवदु मिगवुम् तुक्कम् (सिरमम्) ऎऩ्ऱु अर्त्तम्।
तत् अत्र दुःखं निष्प्रपतनं प्रदर्शयन् पूर्वेषु सुखं निष्प्रपतनं दर्शयति। सुखदुःखताविशेषश्चायं निष्प्रपतनस्य कालाल्पत्वदीर्घत्वनिमित्तः, तस्मिन्नवधौ शरीरानिष्पत्तेरुपभोगासम्भवात्। तस्माद्व्रीह्यादिभावापत्तेः प्राक् अल्पेनैव कालेनावरोहः स्यादिति ॥ २३ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगैयाल् इङ्गु वॆळिवरुवदु सिरमम् ऎऩ्ऱु काट्टुवदु मुन्दिऩदुगळिल् वॆळिक्किळम्बुवदु सिरम मऱ्ऱदॆऩ्बदै काट्टुगिऱदु। सुगम्, तुक्कम् (सिरममिल् लामै, सिरमम्) ऎऩ्ऱु वॆळिक्किळम्बुदलुक्कुच् चॊल्लुम् इन्द विसेषम् कालत्तिऩ् कॊञ्जमायिरुक्कुम् तऩ्मै, नीण्डदायिरुक्कुम् तऩ्मैयै निमित्तमागवुडैयदु, अन्द निलैयिल् सरीरमे एऱ्पडाददिऩाल् सुग, तुक्क, पोगम् सम्बविक्काददिऩाल्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगैयाल् ताऩ्यम् मुदलिय तऩ्मैयै अडैवदऱ्कु मुऩ्ऩाल् अल्बमाऩ कालत्तिलेये इऱङ्गुदल् एऱ्पडुम् ऎऩ्ऱु।