तथा प्राणाः ॥ १ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
तदा, प्राणा: ॥ १ ॥
किमिन्द्रयाण्यनादीनि सृज्यन्ते वा परात्मना ॥
सृष्टेः प्रागृषिनाम्नैषां सद्भावोक्तेरनादिता ॥ १ ॥
एकबुद्ध्या सर्वबुद्धेर्भौतिकत्वाज्जनिश्रुतेः ॥
उत्पद्यन्तेऽथ सद्भावः प्रागवान्तरसृष्टितः ॥ २ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
–वैयासिक-न्यायमाला
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इन्दिरियङ्गळ् आदियऱ्ऱवैगळा? अल्लदु परमात्मा विऩाल् स्रुष्टिक्कप्पडुगिऩ्ऱऩवा? स्रुष्टिक्कु मुऩ्ऩालेये रिषिगळ् ऎऩ्ऱ पॆयराल् इवैगळिऩ् इरुप्पु सॊल्लप् पट्टिरुप्पदाल् इवैगळुक्कु आदियऱ्ऱ तऩ्मै ताऩ्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
ऒऩ्ऱै अऱिवदाल् ऎल्लाम् अऱियप्पडुवदागच् चॊल्वदालुम्, पूदङ्गळिऩ् कार्यङ्गळायिरुप्पदिऩालुम्, उण्डाऩदाग सुरुदि इरुप्पदिऩालुम् (अवै) उण्डागिऩ्ऱऩ। (अवैगळुक्कुच् चॊल्लप्पडुम्) इरुप्पो मत्तियिल् एऱ्पडुम् स्रुष्टिक्कु मुऩ्ऩाल् (ऎऩ्ऱु तात्पर्यम्)।
वियदादिविषयः श्रुतिविप्रतिषेधस्तृतीयेन पादेन परिहृतः। चतुर्थेन इदानीं प्राणविषयः परिह्रियते। तत्र तावत् — ‘तत्तेजोऽसृजत’ (छा. उ. ६। २। ३) इति, ‘तस्माद्वा एतस्मादात्मन आकाशः सम्भूतः’ (तै. उ. २। १। १) इति च एवमादिषु उत्पत्तिप्रकरणेषु प्राणानामुत्पत्तिर्न आम्नायते। क्वचिच्चानुत्पत्तिरेव एषामाम्नायते, ‘असद्वा इदमग्र आसीत्’ (तै. उ. २। ७। १)। तदाहुः किं तदसदासीदित्यृषयो वाव तेऽग्रेऽसदासीत्। तदाहुः के ते ऋषय इति। प्राणा वाव ऋषयः’ — इत्यत्र प्रागुत्पत्तेः प्राणानां सद्भावश्रवणात् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
(इरण्डावदाऩ अविरोदात्यायत्तिल् मूऩ्ऱावदु पादत्तिल् आगासम् मुदलाऩ पूदङ्गळैप् पऱ्ऱियुम् पोक्तावाऩ जीवऩैप्पऱ्ऱियुम् सुरुदिगळिल् काणप् पडुम् विरोदत्तिऱ्कुप् परिहारम् सॊऩ्ऩार्। इन्द नाऩ्गावदु पादत्तिल् लिङ्ग सरीरत्तिलुळ्ळ करणङ्गळाऩ इन्दिरियङ्गळ् पिराणऩ् मुदलाऩवैगळैप् पऱ्ऱि सुरुदिगळिल् काणप्पडुम् विरोदत्तिऱ्कु परिहारम् सॊल्गिऱार्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इन्दिरियङ्गळ् अनादिया अल्लदु परमात्मावाल् सिरुष्टिक्कप्पडुगिऩ्ऱऩवा ऎऩ्ऱु सन्देहम्। रिषिगळ् ऎऩ्ऱ पॆयर् कॊण्ड पिराणऩ्गळ् सिरुष्टिक्कु मुऩ्ऩालेये इरुन्ददाग सुरुदि कूऱुवदाल् इन्दिरियङ्गळ् अनादि। इवैगळुक्कु उत्पत्ति किडैयादु ऎऩ्ऱु पूर्वबक्षम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पिरह्मत्तै अऱिन्ददाल् ऎल्लावऱ्ऱैयुम् अऱिन्ददाग आगुम् ऎऩ्ऱ सुरुदियिलुळ्ळ पिरदिक्ञै पिरह्मत्तै कारणमागवुम् मऱ्ऱ ऎल्लावऱ्ऱैयुम् अदऩ् कार्यमागवुम् ऒप्पुक्कॊण्डाल्दाऩ् पॊरुन्दुम्। इन्दिरियङ्गळै अनादियागच् चॊऩ्ऩाल् अवै पिरह्म कार्यमल्लवादलाल् पिरह्मत्तै अऱिन्दाल् इन्दिरियङ् गळैयऱिय मुडियादु। आगवे इन्द पिरदिक्ञै पॊरुन्दामल् पोय्विडुम्। मेलुम् इन्दिरियङ्गळ् पौदिगङ्गळ् अदावदु पूदङ्गळिलिरुन्दु उण्डाऩवै ऎऩ्ऱु सुरुदि कूऱुगिऱदु। पिरह्मत्तिलिरुन्दु इन्दिरियङ्गळ् उण्डागिऩ्ऱऩ ऎऩ्ऱुम् स्पष्टमागवे सुरुदि कूऱुगिऱदु। आगैयाल् इन्दिरियङ्गळ् अनादियल्ल। सिरुष्टिक्कु मुऩ्ऩाल् इन्दिरियङ्गळ् इरुप्पदागच् चॊल्लियिरुप्पदु अवान्दर सिरुष्टिबऱ्ऱियदे तविर आदि सिरुष्टिबऱ्ऱियदल्ल। आगवे आदि सिरुष्टियिल् इन्दिरियङ्गळुक्कुम् उत्पत्ति उण्डु। मुन्दिय मूऩ्ऱावदु पादत्तिऩ् आरम्बत्तिल् तक्क युक्तियैक् कॊण्डु आगासत्तिऱ्कु उत्पत्ति उण्डु ऎऩ्ऱु तीर्माऩिक्कप्पट्टदु। सिरुष्टिक्कु मुऩ्ऩाल् इन्दिरियङ् गळिरुन्दऩ ऎऩ्ऱु सुरुदि कूऱुवदाल् इव्विषयत्तिल् सन्देहम् वर अदऱ्काग इन्दिरियङ्गळिऩ् उत्पत्ति पऱ्ऱि इङ्गु तऩियाग आरायप्पडुगिऱदु)।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगासम् मुदलिय विषयमायुळ्ळ सुरुदिगळिऩ् वित्तियासम् मूऩ्ऱावदु पादत्तिऩाल् परिहरिक्कप् पट्टदु। इप्पॊऴुदु नाऩ्गावदिऩाल् पिराणऩ् विषयमायुळ्ळदु परिहरिक्कप्पडुगिऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अङ्गु “अदु तेजसै स्रुष्टित्तदु” (सान्। VI।२-३) ऎऩ्ऱुम्, “अन्द इन्द आत्माविलिरुन्दु आगासम् उण्डायिऱ्ऱु” (तैत्तिरीय। II।१-१) ऎऩ्ऱुम्, इदु मुदलाऩ उत्पत्तियैच् चॊल्लुम् पिरगरणङ्गळिल् पिराणऩ् कळुक्कु उत्पत्ति सॊल्लप्पडविल्लै। सिलविडङ्गळिल् इवैगळुक्कु उत्पत्तियिल्लै ऎऩ्ऱे सॊल्लप् पट्टिरुक्किऱदु। “इदु मुऩ्ऩाल् असत्तागवे इरुन्ददु” (तैत्तिरीय। II।७),“अप्पॊऴुदु सॊऩ्ऩार्गळ्- असत्ताग इरुन्ददु ऎऩ्ऱ अदु ऎदु ऎऩ्ऱु। अन्द रिषिगळ् ताऩ् मुऩ्ऩाल् असत्तागवे इरुन्ददु। अप्पॊऴुदु सॊऩ्ऩार्गळ्-अन्द रिषिगळ् यार् ऎऩ्ऱु। पिराणऩ्गळ् ताऩ् रिषिगळ्” ऎऩ्ऱविडत्तिल् उत्पत्तिक्कु मुऩ्ऩाल् पिराणऩ्गळुक्कु इरुप्पु सॊल्लियिरुप्पदाल्।
अन्यत्र तु प्राणानामप्युत्पत्तिः पठ्यते — ‘यथाग्नेः क्षुद्रा विस्फुलिङ्गा व्युच्चरन्त्येवमेवास्मादात्मनः सर्वे प्राणाः’ इति, ‘एतस्माज्जायते प्राणो मनः सर्वेन्द्रियाणि च’ (मु. उ. २। १। ३) इति, ‘सप्त प्राणाः प्रभवन्ति तस्मात्’ (मु. उ. २। १। ८) इति, ‘स प्राणमसृजत प्राणाच्छ्रद्धां खं वायुर्ज्योतिरापः पृथिवीन्द्रियं मनोऽन्नम्’ (प्र. उ. ६। ४) इति च एवमादिप्रदेशेषु। तत्र श्रुतिविप्रतिषेधादन्यतरनिर्धारणकारणानिरूपणाच्च अप्रतिपत्तिः प्राप्नोति। अथवा प्रागुत्पत्तेः सद्भावश्रवणाद्गौणी प्राणानामुत्पत्तिश्रुतिरिति प्राप्नोति ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
वेऱु इडङ्गळिलो पिराणऩ्गळुक्कुम् उत्पत्ति सॊल्लप्पडुगिऱदु। “ज्वलिक्किऱ अक्ऩियिलिरुन्दु सिऱिय तीप्पॊऱिगळ् ऎप्पडि वॆळिक्किळम्बुगिऩ्ऱऩवो इव् विदमे इन्द आत्माविलिरुन्दु ऎल्ला पिराणऩ्गळुम्” ऎऩ्ऱुम्, “इदिलिरुन्दु पिराणऩ् उण्डागिऱदु। मऩस् ऎल्ला इन्दिरियङ्गळुम् (उण्डागिऩ्ऱऩ)”। (मुण्डग। II।१-३) ऎऩ्ऱुम्, “अदिलिरुन्दु एऴु पिराणऩ्गळ् उण्डागिऩ्ऱऩ।” (मुण्डग।II।१-८) ऎऩ्ऱुम्, “अवर् पिराणऩै स्रुष्टित्तार्, पिराणऩिलिरुन्दु सिरत्तै, आगासम्, वायु, तेजस्, जलम्, पिरुदिवी इन्दिरियम्, मऩस्, अऩ्ऩम्” (पिरच्ऩ।VI।४) ऎऩ्ऱुम्, इदुबोलुळ्ळ विडङ्गळिलुम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अङ्गङ्गु सुरुदिगळिल् वित्तियासमिरुप्पदालुम्, एदेऩुम् ऒऩ्ऱै तीर्माऩम् सॆय्वदऱ्कुक् कारणम् काट्टाददिऩालुम् अऱियामै एऱ्पडुगिऱदु। अल्लदु, उत्पत्तिक्कु मुऩ्ऩाल् इरुप्पदागच् चॊल्वदाल् पिराणऩ्गळुडैय उत्पत्तियैच् चॊल्लुम् सुरुदि कौणम् ऎऩ्ऱु एऱ्पडुगिऱदु।
अत उत्तरमिदम् पठति — तथा प्राणा इति। कथं पुनरत्र तथा इत्यक्षरानुलोम्यम् , प्रकृतोपमानाभावात् — सर्वगतात्मबहुत्ववादिदूषणम् अतीतानन्तरपादान्ते प्रकृतम्। तत्तावन्नोपमानं सम्भवति, सादृश्याभावात्। सादृश्ये हि सति उपमानं स्यात् — यथा सिंहस्तथा बलवर्मेति। अदृष्टसाम्यप्रतिपादनार्थमिति यद्युच्येत — यथा अदृष्टस्य सर्वात्मसन्निधावुत्पद्यमानस्यानियतत्वम् , एवं प्राणानामपि सर्वात्मनः प्रत्यनियतत्वमिति — तदपि देहानियमेनैवोक्तत्वात्पुनरुक्तं भवेत् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अदऱ्काग “अप्पडिये पिराणऩ्गळ्” ऎऩ्ऱ इन्द पदिलै सॊल्गिऱार् पिरगिरुदमाग उबमाऩम् इल्लाद तिऩाल् इङ्गु “अप्पडिये" ऎऩ्ऱ अक्षरक् कोर्वै ऎप्पडि वन्ददु? अडुत्तुच्चॆऩ्ऱ पादत्तिऩ् कडैसियिल् पिरगिरुदमायुळ्ळदु ऎङ्गुमुळ्ळ आत्मावुक्कु पऩ्मै सॊल्लुबवऩै तूषित्तल्; अदु उबमाऩमाग सम्बविक्कादु। सादिरुच्यम् इल्लाददिऩाल्; सादिरुच्यम् इरुन्दाल् अल्लवा उबमाऩमाग आगुम्। ऎप्पडि सिम्हमो अप्पडि पलवर्मा ऎऩ्ऱु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अदिरुष्टत्तुडऩ् समाऩत्तऩ्मैयै पिरदिबा तिप्पदऱ्काग ऎऩ्ऱाल्, ऎप्पडि ऎल्ला आत्माक्कळुडैय सऩ्ऩिदियिल् उत्पत्तियागिऱ अदिरुष्टत्तिऱ्कु नियदमायिरुक्कुम् तऩ्मै इल्लैयो, अप्पडिये पिराणऩ्गळुक्कुम् ऎल्ला आत्माक्कळैयुम् उत्तेसित्तु नियदमिल्लामलिरुक्कुम् तऩ्मै ऎऩ्ऱु सॊल्लप् पडुमेयाऩाल् अदुवुम् तेहत्तिल् नियमम् इल्लाद तिऩालेये सॊल्लप्पट्टुविट्टबडियाल् मऱुबडियुम् सॊऩ्ऩदाग आगुम्।
न च जीवेन प्राणा उपमीयेरन् , सिद्धान्तविरोधात् — जीवस्य हि अनुत्पत्तिराख्याता, प्राणानां तु उत्पत्तिराचिख्यासिता। तस्मात्तथा इत्यसम्बद्धमिव प्रतिभाति — न। उदाहरणोपात्तेनाप्युपमानेन सम्बन्धोपपत्तेः। अत्र प्राणोत्पत्तिवादिवाक्यजातमुदाहरणम् — ‘अस्मादात्मनः सर्वे प्राणाः सर्वे लोकाः सर्वे देवाः सर्वाणि भूतानि व्युच्चरन्ति’ (बृ. उ. २। १। २०) इत्येवंजातीयकम्। तत्र यथा लोकादयः परस्माद्ब्रह्मण उत्पद्यन्ते, तथा प्राणा अपीत्यर्थः। तथा — ‘एतस्माज्जायते प्राणो मनः सर्वेन्द्रियाणि च। खं वायुर्ज्योतिरापः पृथिवी विश्वस्य धारिणी’ (मु. उ. २। १। ३) इत्येवमादिष्वपि खादिवत्प्राणानामुत्पत्तिरिति द्रष्टव्यम् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
जीवऩुडऩ् पिराणऩ्गळै उबमाऩिक्कक्कूडादु, सित्तान्दत्तिऱ्कु विरोदमावदाल्, जीवऩुक्कु उत्पत्ति यिल्लै ऎऩ्ऱल्लवा सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱदु; पिराणऩ् कळुक्को उत्पत्तियै सॊल्ल उत्तेसम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगैयाल् ‘अप्पडिये’ ऎऩ्बदु सम्बन्दमऱ्ऱदु पोल तोऩ्ऱुगिऱदु। अप्पडियल्ल, उदाहरण वाक्यत्तिल् सॊल्लप्पट्ट उबमाऩत्तिऩालुम् सम्बन्दम् पॊरुन्दुमाऩदिऩाल्। इङ्गे पिराणऩ् कळुडैय उत्पत्तियैच् चॊल्लुम् वाक्किय समूहम् “इन्द आत्माविलिरुन्दु ऎल्ला पिराणऩ्गळुम्, ऎल्ला लोगङ्गळुम्, ऎल्ला तेवर्गळुम्, ऎल्ला पिराणिगळुम्, वॆळिक्किळम्बुगिऱार्गळ्" (पिरुहत्। II।१-२०) ऎऩ्बदु पोलुळ्ळदु उदाहरणम् अङ्गे ऎप्पडि लोगम् मुदला ऩवैगळ् परबिरह्मत्तिलिरुन्दु उण्डागिऩ्ऱऩवो, अप्पडिये पिराणऩ्गळुम् ऎऩ्ऱु अर्त्तम्। अव्विदमे “इदिलिरुन्दु पिराणऩ् उण्डागिऱदु, मऩसुम् ऎल्ला इन्दिरियङ्गळुम्, आगासम्, वायु, तेजस्, जलम् ऎल्ला वऱ्ऱैयुम् ताङ्गुगिऱ पिरुदिवि” (मुण्डग। II।१-३) ऎऩ्बदु मुदलाऩविडङ्गळिलुम् आगासम् मुदलियदैप्पोलबिराणऩ्गळुक्कुम् उत्पत्ति ऎऩ्ऱु अऱिय वेण्डुम्।
अथवा ‘पानव्यापच्च तद्वत्’ (जै. सू. ३। ४। १५) इत्येवमादिषु व्यवहितोपमानसम्बन्धस्याप्याश्रितत्वात् — यथा अतीतानन्तरपादादावुक्ता वियदादयः परस्य ब्रह्मणो विकाराः समधिगताः, तथा प्राणा अपि परस्य ब्रह्मणो विकारा इति योजयितव्यम्। कः पुनः प्राणानां विकारत्वे हेतुः ? श्रुतत्वमेव। ननु केषुचित्प्रदेशेषु न प्राणानामुत्पत्तिः श्रूयत इत्युक्तम् — तदयुक्तम् , प्रदेशान्तरेषु श्रवणात्। न हि क्वचिदश्रवणमन्यत्र श्रुतं निवारयितुमुत्सहते। तस्माच्छ्रुतत्वाविशेषादाकाशादिवत्प्राणा अप्युत्पद्यन्त इति सूक्तम् ॥ १ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अल्लदु “(सोम पाऩम् सॆय्युम्बॊऴुदु वान्दि ऎडुत्तालुम् अदैप्पोल”, (जैमिऩि। III।४-१५) ऎऩ्बदु मुदलियविडङ्गळिल् तळ्ळियिरुक्कुम् उबमाऩ सम्बन्दम्गूड आसिरयिक्कप्पट्टिरुप्पदाल् मुऩ् अडुत्त पादत्तिऩ् आरम्बत्तिल् सॊल्लप्पट्ट आगासम् मुदलाऩवै ऎप्पडि परबिरह्मत्तिऩ् विगारङ्गळ् (कार्यङ्गळ्) ऎऩ्ऱु अऱियप्पट्टऩवो, अप्पडिये पिराणऩ्गळुम् परबिरह्मत्तिऩ् विगारङ्गळ् ऎऩ्ऱु सेर्त्तुक् कॊळ्ळ वेण्डुम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पिराणऩ्गळुक्कु विगारत्तऩ्मै उण्डॆऩ्बदिल् कारणम् ऎऩ्ऩ? सुरुदियिल् सॊल्लप्पट्टिरुप्पदे ताऩ्। सिलविडङ्गळिल् पिराणऩ्गळुक्कु उत्पत्ति सॊल्लप् पडविल्लै ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पट्टदे ऎऩ्ऱाल्, अदु सरि यल्ल, वेऱु इडङ्गळिल् सॊल्लप्पट्टिरुप्पदाल्। ऒरु इडत्तिल् सॊल्लप्पडामलिरुप्पदु वेऱु इडत्तिल् सॊल्लप्पट्टिरुप्पदैत् तडुक्क वल्लमैयऱ्ऱदु। आगै याल् सॊल्लप्पट्टिरुक्कुम् तऩ्मैयिल् वित्तियासम् इल्लाददिऩाल् आगासम् मुदलियदैप्पोल पिराणऩ्गळुम् उण्डागिऩ्ऱऩ ऎऩ्ऱु सरियाग सॊल्लप्पट्टदु।
गौण्यसम्भवात् ॥ २ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
कौण्यसम्बवात् ॥ २ ॥
यत्पुनरुक्तं प्रागुत्पत्तेः सद्भावश्रवणाद्गौणी प्राणानामुत्पत्तिश्रुतिरिति, तत्प्रत्याह — गौण्यसम्भवादिति। गौण्या असम्भवो गौण्यसम्भवः — न हि प्राणानामुत्पत्तिश्रुतिर्गौणी सम्भवति, प्रतिज्ञाहानिप्रसङ्गात् — ‘कस्मिन्नु भगवो विज्ञाते सर्वमिदं विज्ञातं भवति’ (मु. उ. १। १। ३) इति हि एकविज्ञानेन सर्वविज्ञानं प्रतिज्ञाय तत्साधनायेदमाम्नायते ‘एतस्माज्जायते प्राणः’ (मु. उ. २। १। ३) इत्यादि। सा च प्रतिज्ञा प्राणादेः समस्तस्य जगतो ब्रह्मविकारत्वे सति प्रकृतिव्यतिरेकेण विकाराभावात्सिध्यति। गौण्यां तु प्राणानामुत्पत्तिश्रुतौ प्रतिज्ञा इयं हीयेत ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
उत्पत्तिक्कु मुऩ्ऩाल् इरुप्पु सॊल्लियिरुप् पदाल्, पिराणऩ्गळुडैय उत्पत्तियैच् चॊल्लुम् सुरुदि कौणम् ऎऩ्ऱु ऎदु सॊल्लप्पट्टदो अदऱ्कु पदिल् सॊल्गिऱार्। “कौणम् ऎऩ्बदु सम्बविक् काददिऩाल्” ऎऩ्ऱु कौणियिऩ् असम्बवम् कौण्य सम्बवम्। पिराणऩ्गळुडैय उत्पत्तियैच् चॊल्लुम् सुरुदि कौणियाग इरुक्क मुडियादु। पिरदिक्ञैक्कु हाऩि एऱ्पडुमाऩदिऩाल्, “हे पगवऩ् ऎदै अऱिन्दाल् इदु ऎल्लाम् अऱियप्पट्टदाग आगुम्” (मुण्डगम् १-१-३) ऎऩ्ऱु ऒऩ्ऱिऩ् अऱिविऩाल् ऎल्ला वऱ्ऱिऩ् अऱिवै पिरदिक्ञै सॆय्दु, अदै सादिप्प तऱ्काग “इदिलिरुन्दु पिराणऩ् उण्डागिऱदु” (मुण्डग। II।१-३) ऎऩ्बदु मुदलियदु सॊल्लप्पडुगिऱदु। पिराणऩ् मुदलाऩ जगत् मुऴुवदऱ्कुम् पिरह्मत्तिऩ् विगारत् तऩ्मै इरुक्कुमेयाऩाल्, पिरगिरुदिक्कु (कारणत्तिऱ्कु) वेऱाग विगारम् (कारियम्) इल्लैयॆऩ्बदिऩाल्, अन्द पिरदिक्ञै सित्तिक्कुम्। पिराणऩ्गळुडैय उत्पत्ति सुरुदि कौणमायिरुन्दालो इन्द पिरदिक्ञै कॆट्टुविडुम्।
तथा च प्रतिज्ञातार्थमुपसंहरति — ‘पुरुष एवेदं विश्वं कर्म तपो ब्रह्म परामृतम्’ (मु. उ. २। १। १०) इति, ‘ब्रह्मैवेदं विश्वमिदं वरिष्ठम्’ (मु. उ. २। २। १२) इति च। तथा ‘आत्मनो वा अरे दर्शनेन श्रवणेन मत्या विज्ञानेनेदँ सर्वं विदितम्’ इत्येवंजातीयकासु श्रुतिषु एषैव प्रतिज्ञा योजयितव्या। कथं पुनः प्रागुत्पत्तेः प्राणानां सद्भावश्रवणम् ? नैतन्मूलप्रकृतिविषयम् , ‘अप्राणो ह्यमनाः शुभ्रो ह्यक्षरात्परतः परः’ (मु. उ. २। १। २) इति मूलप्रकृतेः प्राणादिसमस्तविशेषरहितत्वावधारणात्। अवान्तरप्रकृतिविषयं त्वेतत् स्वविकारापेक्षं प्रागुत्पत्तेः प्राणानां सद्भावावधारणमिति द्रष्टव्यम् , व्याकृतविषयाणामपि भूयसीनामवस्थानां श्रुतिस्मृत्योः प्रकृतिविकारभावप्रसिद्धेः ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अप्पडिये पिरदिक्ञै सॆय्यप्पट्ट विषयत्तै “पुरुषऩे इदु ऎल्लाम्, कर्मा, तबस्, ऎल्लाम् मेलाऩ अमिरुदमाऩ” प्रह्मम् (मुण्डग। I।१-१०) ऎऩ्ऱुम् “पिरह्मम् ताऩ् इदु ऎल्लाम् इदु उत्तममाऩदु” (मुण्डग। II।२-११) ऎऩ्ऱुम् मुडिक्किऱदु। अप्पडिये “अये, आत्मावै काण्बदिऩाल्, केट्पदिऩाल्, निऩैप्पदिऩाल्, अऱिवदिऩाल् इदु ऎल्लाम् अऱियप् पट्टु विट्टदु” ऎऩ्बदु पोलुळ्ळ सुरुदिगळिलुम् इदे पिरदिक्ञैदाऩ् सेर्क्कप्पडवेण्डुम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अप्पडियाऩाल् उत्पत्तिक्कु मुऩ्ऩाल् पिराणऩ् कळिऩ् इरुप्पु सॊल्लप्पट्टिरुप्पदु ऎप्पडि? इदु मूल पिरगिरुदि विषयमिल्लै। “पिरणऩऱ्ऱदु, मऩस् अऱ्ऱदु, सुत्तमायुळ्ळदु, परमाऩ अक्षरत्तिऱ्कुम् मेलाऩदु” (मुण्डग। II।१-२) ऎऩ्ऱु मूल पिरगिरुदिक्कु पिराणऩ् मुदलाऩ ऎल्लाविद विसेषमुमऱ्ऱदऩ्मै उऱुदियाय् सॊल्लप्पट्टिरुप्पदाल्। उत्पत्तिक्कु मुऩ्ऩाल् पिराणऩ् कळुडैय इरुप्पै उऱुदियाय् सॊऩ्ऩदु मत्तियिलुळ्ळ पिरगिरुदि विषयमे, तऩ्ऩुडैय विगारङ्गळै अबेक्षित्तु सॊल्लप्पट्टदु ऎऩ्ऱु अऱिन्दु कॊळ्ळ वेण्डुम्। उण्डायिरुक्कुम् विषयङ्गळुक्कु इरुक्कुम् पल निलैगळुक्कुळ्ळेयुम्, सुरुदि स्मिरुदिगळिल् पिरगिरुदि विगारत्तऩ्मैक्कु पिरसित्ति यिरुप्पदाल्।
वियदधिकरणे हि ‘गौण्यसम्भवात्’ इति पूर्वपक्षसूत्रत्वात् — गौणी जन्मश्रुतिः, असम्भवात् — इति व्याख्यातम्। प्रतिज्ञाहान्या च तत्र सिद्धान्तोऽभिहितः। इह तु सिद्धान्तसूत्रत्वात् — गौण्या जन्मश्रुतेरसम्भवात् — इति व्याख्यातम्। तदनुरोधेन तु इहापि — गौणी जन्मश्रुतिः, असम्भवात् — इति व्याचक्षाणैः प्रतिज्ञाहानिरुपेक्षिता स्यात् ॥ २ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
वियत्-अदिगरणत्तिल् (II। ३-१) “कौण्यसम् पवात्” ऎऩ्बदु पूर्वबक्ष सूत्तिरमायिरुन्ददाल् जऩ्म सुरुदि कौणम् सम्बविक्काददिऩाल् ऎऩ्ऱु वियाक्या ऩम् सॆय्यप्पट्टदु; पिरदिक्ञैक्कु हाऩि वरुमॆऩ्ऱु अङ्गे सित्तान्दम् सॊल्लप्पट्टदु। इङ्गेयो सित्तान्द सूत्तिरमायिरुप्पदाल् जऩ्म सुरुदिक्कु कौणी सम्बविक्काददिऩाल् ऎऩ्ऱु वियाक्याऩम् सॆय्यप्पट्टदु। अदै यऩुसरित्तु इङ्गेयुम्गूड जऩ्म सुरुदि कौणम् सम्बविक्काददिऩाल् ऎऩ्ऱु वियाक् याऩम् सॆय्गिऱवर्गळाल् पिरदिक्ञैक्कु हाऩियेऱ् पडुम् ऎऩ्बदु उबेक्षिक्कप्पट्टदाग आगुम्।
तत्प्राक्श्रुतेश्च ॥ ३ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
तत्प्राक्च्रुदेच्च ॥ ३ ॥
इतश्च आकाशादीनामिव प्राणानामपि मुख्यैव जन्मश्रुतिः — यत् ‘जायते’ इत्येकं जन्मवाचिपदं प्राणेषु प्राक्श्रुतं सत् उत्तरेष्वप्याकाशादिष्वनुवर्तते ‘एतस्माज्जायते प्राणः’ (मु. उ. २। १। ३) इत्यत्र आकाशादिषु मुख्यं जन्मेति प्रतिष्ठापितम्। तत्सामान्यात्प्राणेष्वपि मुख्यमेव जन्म भवितुमर्हति। न हि एकस्मिन्प्रकरणे एकस्मिंश्च वाक्ये एकः शब्दः सकृदुच्चरितो बहुभिः सम्बध्यमानः क्वचिन्मुख्यः क्वचिद्गौण इत्यध्यवसातुं शक्यम् , वैरूप्यप्रसङ्गात् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इदिऩालुम् आगासम् मुदलियवैगळैप्पोल पिराणऩ्गळुक्कुम् उळ्ळ जऩ्म सुरुदि मुक्कियमा युळ्ळदे ऎदिऩालॆऩ्ऱाल् पिऱप्पैच् चॊल्लुम् वार्त्तैयागिऱ उण्डागिऱदु ऎऩ्ऱ ऒरे पदम् पिराणऩ्गळ् विषयमाग मुदलिल् सॊल्लप्पट्टदा यिरुन्दु कॊण्डु पिऩ्ऩाल् उळ्ळ आगासम् मुदलाऩवैगळिलुम् तॊडर्न्दु वरुगिऱदु। “इदिलिरुन्दु पिराणऩ् उण्डागिऱदु” (मुण्डग।II।१-३) ऎऩ्ऱ विडत्तिल् आगासम् मुदलाऩवै विषयत्तिल् उण्डावदु मुक्यमायुळ्ळदु ऎऩ्ऱु उऱुदिप्पडुत्तप् पट्टिरुक्किऱदु; अदऱ्कु समाऩमायिरुप्पदाल् पिराणऩ् कळिलुम् उण्डावदु मुक्यमागवे इरुप्पदुदाऩ् न्यायम्। ऒरे पिरगरणत्तिल् ऒरे वाक्कियत्तिल् ऒरे सप्तम् ऒरु तडवै सॊल्लप्पट्टिरुप्पदु पलवऱ्ऱुडऩ् सम्बन्दिक्कुम्बोदु सिलविडङ्गळिल् मुक्कियम् सिल विडङ्गळिल् कौणम् ऎऩ्ऱु तीर्माऩिक्कमुडियादल्लवा, वित्तियासम् एऱ्पडुमाऩदाल्?
तथा ‘स प्राणमसृजत प्राणाच्छ्रद्धाम्’ (प्र. उ. ६। ४) इत्यत्रापि प्राणेषु श्रुतः सृजतिः परेष्वप्युत्पत्तिमत्सु श्रद्धादिष्वनुषज्यते। यत्रापि पश्चाच्छ्रुत उत्पत्तिवचनः शब्दः पूर्वैः सम्बध्यते, तत्राप्येष एव न्यायः — यथा ‘सर्वाणि भूतानि व्युच्चरन्ति’ इत्ययमन्ते पठितो व्युच्चरन्तिशब्दः पूर्वैरपि प्राणादिभिः सम्बध्यते ॥ ३ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अप्पडिये “अवर् पिराणऩै स्रुष्टित्तार्, पिराणऩिलिरुन्दु सिरत्तैयै” (पिरच्ऩ। VI।४) ऎऩ्ऱ विडत्तिलुम् पिराणऩ् विषयमाय् सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱ स्रुष्टि उत्पत्तियोडु कूडिऩ मेलुळ्ळ। सिरत्तै मुदलियवैगळिलुम् सेरुगिऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
ऎङ्गे पिऩ्ऩाल् सॊल्लप्पट्ट उत्पत्तियैच् चॊल्लुम् सप्तम् मुऩ्ऩुळ्ळवैगळुडऩ् सम्बन्दप् पडुगिऱदो, अङ्गेयुम्गूड इदे न्यायम्दाऩ्। “ऎल्ला पिराणिगळुम् वॆळिवरुगिऩ्ऱऩ” ऎऩ्ऱु कडैसियिल् सॊल्लप्पट्टिरुक्कुम् इन्द वॆळिवरुगिऩ्ऱऩ ऎऩ्ऱ सप्तम् मुऩ्बुळ्ळ पिराणऩ् मुदलाऩवैगळुडऩ् सम्बन्दिक्किऱदु।
तत्पूर्वकत्वाद्वाचः ॥ ४ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
तत्पूर्वगत्वात्वास: ॥ ४ ॥
यद्यपि ‘तत्तेजोऽसृजत’ (छा. उ. ६। २। ३) इत्येतस्मिन्प्रकरणे प्राणानामुत्पत्तिर्न पठ्यते, तेजोबन्नानामेव त्रयाणां भूतानामुत्पत्तिश्रवणात्। तथापि ब्रह्मप्रकृतिकतेजोबन्नपूर्वकत्वाभिधानाद्वाक्प्राणमनसाम् , तत्सामान्याच्च सर्वेषामेव प्राणानां ब्रह्मप्रभवत्वं सिद्धं भवति। तथा हि — अस्मिन्नेव प्रकरणे तेजोबन्नपूर्वकत्वं वाक्प्राणमनसामाम्नायते — ‘अन्नमयँ हि सोम्य मन आपोमयः प्राणस्तेजोमयी वाक्’ (छा. उ. ६। ५। ४) इति। तत्र यदि तावन्मुख्यमेवैषामन्नादिमयत्वम् , ततो वर्तत एव ब्रह्मप्रभवत्वम् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
“अदु तेजसै स्रुष्टित्तदु” (सान्। VI।२-३) ऎऩ्ऱ इन्द पिरगरणत्तिल् पिराणऩ्गळुक्कु उत्पत्ति सॊल्लप्पडविल्लैयाऩालुम्, तेजस्, अप्पु, अऩ्ऩम् इन्द मूऩ्ऱु पूदङ्गळुक्के उत्पत्ति सॊल्लि यिरुप्पदाल् अप्पडियिरुन्दुम् वाक्कु पिराणऩ् मऩस् इवैगळुक्कु पिरह्मत्तैक् कारणमायुळ्ळ तेजस् अप्पु अऩ्ऩम् इवैगळैक् कारणमाग सॊल्वदाल्, अवैगळुक्कु समाऩमायिरुप्पदाल् ऎल्ला पिराणऩ् कळुक्कुमे पिरह्मत्तिलिरुन्दु उण्डायिरुक्कुम् तऩ्मै सित्तमागिऱदु। अप्पडिये इन्दप् पिरगरणत्तिलेये “हे सोम्य, मऩस् अऩ्ऩमयम्, पिराणऩ् आबोमयऩ्, वाक्कु तेजोमयम्” (सान्। VI।५-४) ऎऩ्ऱु वाक्कु पिराणऩ् मऩस् इवैगळुक्कु तेजस्, अप्पु, अऩ्ऩम् इवैगळ् कारणमायिरुप्पदु सॊल्लप् पडुगिऱदु। अङ्गे इवैगळुक्कु अऩ्ऩमयत्तऩ्मै मुदलियदु मुक्यमागवे इरुन्ददेयाऩाल् पिरह्मत् तिलिरुन्दु उण्डागुम् तऩ्मै इरुक्कवे यिरुक्किऱदु।
अथ भाक्तम् , तथापि ब्रह्मकर्तृकायां नामरूपव्याक्रियायां श्रवणात् , ‘येनाश्रुतँ श्रुतं भवति’ (छा. उ. ६। १। ३) इति चोपक्रमात् ‘ऐतदात्म्यमिदँ सर्वम्’ (छा. उ. ६। ८। ७) इति चोपसंहारात् , श्रुत्यन्तरप्रसिद्धेश्च ब्रह्मकार्यत्वप्रपञ्चनार्थमेव मनआदीनामन्नादिमयत्ववचनमिति गम्यते। तस्मादपि प्राणानां ब्रह्मविकारत्वसिद्धिः ॥ ४ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अल्लदु कौणमायिरुन्दाल् अप्पडियुम् पिरह्मत्तै कर्त्तावागवुडैय नामरूब वियागर णत्तिल् सॊल्लियिरुप्पदालुम् “ऎदिऩाल् केट्कप् पडाददु केट्कप्पट्टदाग आगिऱदो”(सान्।VI।१-३) ऎऩ्ऱु आरम्बित्तिरुप्पदिऩालुम्, “इदु ऎल्लाम् इदैये आत्मावागवुडैयदु” (सान्। VI-८-७) ऎऩ्ऱु मुडित्तिरुप् पदिऩालुम् वेऱु सुरुदिगळिल् पिरसित्ति इरुप्पदालुम्, मऩस् मुदलाऩवैगळुक्कु अऩ्ऩमयत् तऩ्मै मुदलियदैच् चॊऩ्ऩदु पिरह्मत्तिऩ् कार्यमॆऩ्बदै विळक्कुवदऱ्कागवे ऎऩ्ऱु तॆरिगिऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगैयिऩालुम् पिराणऩ्गळुक्कु पिरह्मत्तिऩ् विगारमायिरुक्कुम् तऩ्मै सित्तिक्किऱदु।