परात्तु तच्छ्रुतेः ॥ ४१ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
परात्तु तच्च्रुदे: ॥ ४१ ॥
प्रवर्तकोऽस्य रागादिरीशो वा, रागतः कृषौ ॥
दृष्टा प्रवृत्तिर्वैषम्यमीशस्य प्रेरणे भवेत् ॥ ३१ ॥
सस्येषु वृष्टिवज्जीवेष्वीशस्याविषमत्वतः ॥
रागोऽन्तर्याम्यधीनोऽत ईश्वरोऽस्य प्रवर्तकः ॥ ३२ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
–वैयासिक-न्यायमाला
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इवऩुक्कु (जीवऩुक्कु) पिरवर्त्तगऩ् (पिरविरुत्ति सॆय्यच्चॆय्बवऩ्) रागम् मुदलियदा? अल्लदु ईसुवररा? किरुषियिल् पिरविरुत्ति रागत्तिऩाल् काणप्पडुगिऱदु। (अप्पडि ये इङ्गेयुम् इरुक्कुम्) ईसुवरर् पिरेरणै सॆय्गिऱारॆऩ्ऱाल् अवरुक्कु वैषम्यम् (सममायिल्लात्तऩ्मै) एऱ्पडुम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पयिर्गळ् विषयत्तिल् मऴैयैप् पोल, जीवर्गळ् विषयत्तिल् ईसुवररुक्कु विषममायिरुक्कुम् तऩ्मै इल्ला तदिऩाल्, रागमुम् अन्दर्यामिक्कु (उळ्ळिरुन्दु) नियमऩम् सॆय्युम् ईसुवररुक्कु अडङ्गियुळ्ळदु, अदऩाल् इवऩुक्कु पिरवर्त्तगऩ् ईसुवरर्दाऩ्।
यदिदमविद्यावस्थायामुपाधिनिबन्धनं कर्तृत्वं जीवस्याभिहितम् , तत्किमनपेक्ष्येश्वरं भवति, आहोस्विदीश्वरापेक्षमिति भवति विचारणा। तत्र प्राप्तं तावत् — नेश्वरमपेक्षते जीवः कर्तृत्व इति। कस्मात् ? अपेक्षाप्रयोजनाभावात्। अयं हि जीवः स्वयमेव रागद्वेषादिदोषप्रयुक्तः कारकान्तरसामग्रीसम्पन्नः कर्तृत्वमनुभवितुं शक्नोति। तस्य किमीश्वरः करिष्यति। न च लोके प्रसिद्धिरस्ति — कृष्यादिकासु क्रियास्वनडुदादिवत् ईश्वरोऽपेक्षितव्य इति। क्लेशात्मकेन च कर्तृत्वेन जन्तून्संसृजत ईश्वरस्य नैर्घृण्यं प्रसज्येत। विषमफलं च एषां कर्तृत्वं विदधतो वैषम्यम् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
(जीवऩुक्कु उबादि सम्बन्दत्ताल् एऱ्पडुगिऱ सॆय्गिऱ तऩ्मै ईसुवरऩै यबेक्षित्तु एऱ्पडुगिऱदा अल्लदु ईसुवरऩै यबेक्षिक्कामला? अदावदु जीवऩै सॆय्युम्बडि तूण्डुवदु अवऩिडमुळ्ळ आसै मुदलाऩ तोषङ्गळा? अल्लदु ईसुवरऩा ऎऩ्ऱु सन्देहम्। लौगिगमाऩ पयिर्त्तॊऴिल् मुदलियवैगळिल् राग त्वेषङ्गळाल्दाऩ् मुऩैगिऱाऩ् ऎऩ्बदु यावरुम् अऱिन्ददे। अङ्गु यारैयुम् ईसुवरऩ् तूण्डुवदागत् तॆरियविल्लै। अदेबोल् तर्मादर्म कारियङ्गळिलुम्। जीवऩैत् तूण्डुवदु राग त्वेषङ्गळे तविर ईसऩल्ल। ईसऩैत् तूण्डुबवराग ऒप्पुक्कॊण्डाल् सिलरै तर्मत्तिलुम्, सिलरै अदर्मत्तिलुम् पिरवर्त्तिक्कच् चॆय्वदाल् पारबक्षम् तयैयिल्लामै मुदलाऩ तोषङ्गळ् एऱ्पडुम् ऎऩ्ऱु पूर्वबक्षम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
जीवऩ् कर्माक्कळैच् चॆय्वदऱ्कु ईसऩ् कारणम्। अन्दन्द विदैगळाल् अन्दन्द पयिर्गळ् उण्डाऩ पोदिलुम् ऎल्लावऱ्ऱिऱ्कुम् मऴै पॊदुक्कारणमाग इरुप्पदुबोल ईसुवरऩ् पॊदुक्कारणमागिऱाऩ्। अदऩाल् वैषम्यम् मुदलाऩ तोषङ्गळ् इल्लै। जीवऩ्गळ् वॆव्वेऱाऩ कर्माक्कळैच् चॆय्वदऱ्कुम् वॆव्वेऱाऩ पलऩै अडैवदऱ्कुम् अवरवर्गळिऩ् पूर्वगर्मावुम् वासऩैयुम् कारणम्। जीवऩ् सॆय्युम् ऎल्लाक् कारियङ्गळुक्कुम् अन्दर्यामियाऩ ईसुवरऩ् पॊदुवाऩ कारणम् ऎऩ्ऱु सित्तान्दम्)।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अवित्या तसैयिल् उबादिगारणमाग जीवऩुक्कु सॆय्युम् तऩ्मै ऎऩ्ऱु ऎदु सॊल्लप्पट्टदो, अदु ईसुवरऩै अबेक्षित्तु एऱ्पडुगिऱदा अल्लदु ईसुवरऩै अबेक्षिक्कगामलेया? ऎऩ्ऱु विसारणै एऱ्पडुगिऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पूर्वबक्षम्: जीवऩ् सॆय्युम् तऩ्मै विषयत्तिल् ईसुवरऩै अबेक्षिक्किऱदिल्लै ऎऩ्ऱु किडैक्किऱदु। ऎदिऩाल्? अबेक्षैक्कु पिरयोजऩमिल्लाददिऩाल्। इन्द जीवऩोदाऩागवे रागम्, तुवेषम् मुदलिय तोषङ्गळाल् एवप्पट्टु वेऱु - कारगङ्गळागिऱ सामक्किरिगळुडऩ् कूडियवऩाग इरुन्दु सॆय्युम् तऩ्मैयै अऩुबविक्क मुडियुम्। अवऩुक्कु ईसुवरऩ् ऎऩ्ऩ सॆय्वाऩ्? उलगत्तिल् पयिऱ्सॆय्वदु मुदलाऩ कार्यङ्गळिल्, काळैमाडु मुदलियवैबोल्, वेऱाग ईसुवरऩ् ऎऩ्ऱॊरुवर् अबेक्षिक्क वेण्डियवराग पिरसित्तियुम् इल्लै। किलेसरूबमायुळ्ळ सॆय्युम् तऩ्मैयुडऩ् जन्दुक्कळै सेर्न्दुविडुम् ईसुवरऩुक्कु तयवु इल्लैयॆऩ्ऱु एऱ्पडुम्। इवर्गळुक्कु विषममाऩ (वित्तियासमुळ्ळ) पलऩैयुडैय सॆय्युम् तऩ्मैयै एऱ्पडुत्तुगिऱवरुक्कु वैषम्यम् (पक्षबादम्) ऎऩ्बदुगूड एऱ्पडुम्।
ननु ‘वैषम्यनैर्घृण्ये न सापेक्षत्वात्’ (ब्र. सू. २। १। ३४) इत्युक्तम् — सत्यमुक्तम् , सति तु ईश्वरस्य सापेक्षत्वसम्भवे; सापेक्षत्वं च ईश्वरस्य सम्भवति सतोर्जन्तूनां धर्माधर्मयोः। तयोश्च सद्भावः सति जीवस्य कर्तृत्वे। तदेव चेत्कर्तृत्वमीश्वरापेक्षं स्यात् , किंविषयमीश्वरस्य सापेक्षत्वमुच्यते। अकृताभ्यागमश्चैवं जीवस्य प्रसज्येत। तस्मात्स्वत एवास्य कर्तृत्वमि
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
“वैषम्यमुम्, तयैयिल्लामैयुम् किडैयादु, साबेक्षमायिरुप्पदाल्” (सूत्रम्।I।४-१७) ऎऩ्ऱु सॊल्लप् पट्टु विट्टदे? ऎऩ्ऱाल्, वास्तवम् सॊल्लप्पट्टदु, आऩाल् ईसुवरऩुक्कु साबेक्षमायिरुक्कुम् तऩ्मै सम्बवित्ताल्दाऩे? पिराणिगळुक्कु तर्मादर्मङ्गळि लिरुन्ददेयाऩाल्, ईसुवरऩुक्कु साबेक्षमायिरुक्कुम् तऩ्मै सम्बविक्कुम्; अवैगळुडैय इरुप्पो, जीवऩुक्कु कर्त्ता ऎऩ्ऱ तऩ्मैयिरुन्दाल्; अन्द कर्त्ता ऎऩ्ऱ तऩ्मैये ईसुवरऩै अबेक्षित्तदायिरुन्दाल्, ईसुवरऩुडैय साबेक्षत्तऩ्मै ऎदै विषयमायुळ्ळ तॆऩ्ऱु सॊल्ल मुडियुम्? इव्विदमाऩाल् जीवऩुक्कु सॆय्याददु वन्ददु ऎऩ्ऱ तोषमुम् एऱ्पडुम्। आगैयाल् ताऩागवे ताऩ् इवऩुडैय कर्त्ता ऎऩ्ऱ तऩ्मै, ऎऩ्ऱु।
— एतां प्राप्तिं तुशब्देन व्यावर्त्य प्रतिजानीते — परादिति। अविद्यावस्थायां कार्यकरणसङ्घाताविवेकदर्शिनो जीवस्याविद्यातिमिरान्धस्य सतः परस्मादात्मनः कर्माध्यक्षात्सर्वभूताधिवासात्साक्षिणश्चेतयितुरीश्वरात्तदनुज्ञया कर्तृत्वभोक्तृत्वलक्षणस्य संसारस्य सिद्धिः। तदनुग्रहहेतुकेनैव च विज्ञानेन मोक्षसिद्धिर्भवितुमर्हति। कुतः ? तच्छ्रुतेः ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सित्तान्दम्: इव्विदम् वरुवदै “आऩाल्” ऎऩ्ऱ सप्तत्तिऩाल् विलक्किविट्टु “परऩिडमिरुन्दु” ऎऩ्ऱु पिरदिक्ञै सॆय्गिऱार्। अवित्या तसैयिल् तेहम् इन्दिरियङ्गळ् सेर्न्द कूट्टत्तिलिरुन्दु पिरित्तुप्पार्क् कादवऩाय्, अवित्यैयागिऱ तिमिररोगत्तिऩाल् कुरुडऩायिरुन्दु कॊण्डिरुक्किऱ जीवऩुक्कु, कर्माक् कळुक्कु अत्यक्षराय् ऎल्ला पिराणिगळिलुमिरुप्पवराय् साक्षियाय् अऱिबवराय् इरुक्कुम् ईसुवरऩिडमिरुन्दु अवरुडैय अऩुमदियिऩ् पेरिल् कर्त्ता ऎऩ्ऱ तऩ्मै पोक्ता ऎऩ्ऱ तऩ्मै इवैगळै लक्षणमायुळ्ळ संसारम् एऱ्पडुवदुम्, अवरुडैय अऩुक्रहत्तैये कारणमायुळ्ळ ञाऩत्तिऩाल् मोक्षम् एऱ्पडुवदुम्, उसिदम्, एऩ्? “अव्विदम् सॊल्वदाल्”।
यद्यपि दोषप्रयुक्तः सामग्रीसम्पन्नश्च जीवः, यद्यपि च लोके कृष्यादिषु कर्मसु नेश्वरकारणत्वं प्रसिद्धम् , तथापि सर्वास्वेव प्रवृत्तिष्वीश्वरो हेतुकर्तेति श्रुतेरवसीयते। तथा हि श्रुतिर्भवति — ‘एष ह्येव साधु कर्म कारयति तं यमेभ्यो लोकेभ्य उन्निनीषते। एष ह्येवासाधु कर्म कारयति तं यमधो निनीषते’ (कौ. उ. ३। ७) इति, ‘य आत्मनि तिष्ठन्नात्मानमन्तरो यमयति’ इति च एवंजातीयका ॥ ४१ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
तोषत्तिऩाल् एवप्पट्टवऩाय् सामक्रियुळ्ळ वऩाय् जीवऩ् इरुन्दबोदिलुम्, उलगत्तिल् पयिर् सॆय्वदु मुदलिय कर्माक्कळिल् ईसुवरऩुक्कु कारणमा यिरुक्कुम् तऩ्मै पिरसित्तमिल्लैयाऩालुम्, अप्पडियुम् कूड ऎल्ला पिरविरुत्तिगळिलुमे ईसुवरऩ् हेदु कर्त्ता (सॆय्विप्पवर्) ऎऩ्ऱु सुरुदियिलिरुन्दु तीर्माऩिक्कप्पडु किऱदु। अप्पडिये"ऎवऩै इन्द लोगत्तिलिरुन्दु मेले अऴैत्तुच्चॆल्ल विरुम्बुगिऱारो अवऩै इवरे नल्ल कर्मावैच् चॆय्युम्बडिच् चॆय्गिऱार्; ऎवऩै कीऴे अऴैत्तुच् चॆल्ल विरुम्बुगिऱारो अवऩै इवरे कॆट्ट कर्मावैच् चॆय्युम्बडिच् चॆय्गिऱार्" (कौषीदगी। III-८) ऎऩ्ऱु सुरुदि इरुक्किऱदु; “ऎवर् आत्माविल् इरुन्दु कॊण्डु उळ्ळेयिरुन्दु कॊण्डु आत्मावै नियमऩम् सॆय्गिऱारो” ऎऩ्बदु पोलुळ्ळदुम्।
ननु एवमीश्वरस्य कारयितृत्वे सति वैषम्यनैर्घृण्ये स्याताम् , अकृताभ्यागमश्च जीवस्येति। नेत्युच्यते —
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इव्विदम् ईसुवरऩुक्कु सॆय्विक्कुम् तऩ्मै इरुन्ददेयाऩाल् वैषम्यमुम् तयैयिल्लामैयुम् एऱ्पडुम्, जीवऩुक्कुम् सॆय्याददु वरुवदु एऱ्पडुम् अल्लवा? एऱ्पडादु ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पडुगिऱदु।
कृतप्रयत्नापेक्षस्तु विहितप्रतिषिद्धावैयर्थ्यादिभ्यः ॥ ४२ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
क्रुदप्रयत्नाबेक्षस्तु विहिदप्रदिषित्तावैयर्त्यादिप्य: ॥ ४२ ॥
तुशब्दश्चोदितदोषव्यावर्तनार्थः। कृतो यः प्रयत्नो जीवस्य धर्माधर्मलक्षणः, तदपेक्ष एवैनमीश्वरः कारयति। ततश्चैते चोदिता दोषा न प्रसज्यन्ते — जीवकृतधर्माधर्मवैषम्यापेक्ष एव तत्तत्फलानि विषमं विभजते पर्जन्यवत् ईश्वरो निमित्तत्वमात्रेण — यथा लोके नानाविधानां गुच्छगुल्मादीनां व्रीहियवादीनां च असाधारणेभ्यः स्वस्वबीजेभ्यो जायमानानां साधारणं निमित्तं भवति पर्जन्यः — न हि असति पर्जन्ये रसपुष्पफलपलाशादिवैषम्यं तेषां जायते, नाप्यसत्सु स्वस्वबीजेषु — एवं जीवकृतप्रयत्नापेक्ष ईश्वरः तेषां शुभाशुभं विदध्यादिति श्लिष्यते ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
“आऩाल्” ऎऩ्ऱ सप्तम् सॊऩ्ऩ तोषत्तै विलक्कुवदै पिरयोजऩमायुळ्ळदु। (तर्मादर्म) रूबमाऩ ऎन्द पिरयत्तिऩम् जीवऩाल् सॆय्यप्पट्टदो, अदै अबेक्षिक्किऱवरागत्ताऩ् ईसुवरऩ् इवऩै सॆय्युम्बडिच् चॆय्गिऱार्। आगैयाल् सॊल्लप्पट्ट इन्द तोषङ्गळ् एऱ्पडादु। जीवऩाल् सॆय्यप्पट्ट तर्मा तर्मङ्गळिलुळ्ळ वित्तियासत्तै अबेक्षिक्किऱवरागवे इरुन्दु कॊण्डु ईसुवरऩ् अदऩदऩ् पलऩ्गळै वित्तियासत्तुडऩ् पिरित्तुक् कॊडुप्पार्, मऴैबोल निमित्तमाग मात्तिरम् इरुन्दु कॊण्डु। ऎप्पडि उलगत्तिल् पॊदुवायिल्लाद (तऩित्तऩियाऩ) अन्दन्द विदैगळिलिरुन्दु उण्डागिऱ पलविदमाऩ सॆडि, कॊडि, पुदर् मुदलियवैगळुक्कुम् नॆल् यवम् मुदलियवैग ळुक्कुम् मऴै पॊदुवायुळ्ळ निमित्तमाग इरुक्किऱदो अप्पडि, अवैगळिलुळ्ळ रसम्, पुष्पम्, पऴम्, इलै मुदलियदु सम्बन्दमाऩ वेऱ्ऱुमै मऴैयिल्लै याऩाल् एऱ्पडुगिऱदिल्लै; अन्दन्द विदैगळ् इल्लै याऩालुम् एऱ्पडुगिऱदिल्लै अल्लवा? इव्विदमे जीवऩ् सॆय्युम् पिरयत्तिऩत्तै अबेक्षिक्किऱ वरायिरुन्दुगॊण्डु अवर्गळुक्कु नल्लदु, कॆट्टदै एऱ्पडुत्तलाम् ऎऩ्बदु पॊरुत्तमागिऱदु।
ननु कृतप्रयत्नापेक्षत्वमेव जीवस्य परायत्ते कर्तृत्वे नोपपद्यते — नैष दोषः; परायत्तेऽपि हि कर्तृत्वे, करोत्येव जीवः, कुर्वन्तं हि तमीश्वरः कारयति। अपि च पूर्वप्रयत्नमपेक्ष्य इदानीं कारयति, पूर्वतरं च प्रयत्नमपेक्ष्य पूर्वमकारयदिति — अनादित्वात्संसारस्येति — अनवद्यम् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
जीवऩुडैय सॆय्युम् तऩ्मै मऱ्ऱॊरुवरुक्कु उळ्बट्टिरुक्कुम्बोदु, सॆय्द पिरयत्तिऩत्तै अबेक्षिक्कुम् तऩ्मैये पॊरुन्दादे ऎऩ्ऱाल्, इदु तोषमिल्लै। सॆय्युम् तऩ्मै मऱ्ऱॊरुवरुक्कु उळ्बट्टिरुन्दालुम् कूड जीवऩ् ताऩे सॆय्गिऱाऩ्? सॆय्गिऱ अवऩैयल्लवा ईसुवरऩ् सॆय्युम्बडिच् चॆय्गिऱार्?
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
मेलुम्, मुऩ् पिरयत्तिऩत्तै अबेक्षित्तु इप्पॊऴुदु सॆय्विक्किऱार्, अदऱ्कु मुऩ्ऩुळ्ळ पिरयत्तिऩत्तै अबेक्षित्तु मुऩ्बु सॆय्वित्तार् ऎऩ्ऱु संसारम् आदियऱ्ऱदायिरुप्पदाल् ऎव्विद तोषमुमिल्लै।
कथं पुनरवगम्यते — कृतप्रयत्नापेक्ष ईश्वर इति ? विहितप्रतिषिद्धावैयर्थ्यादिभ्यः इत्याह। एवं हि ‘स्वर्गकामो यजेत’ ‘ब्राह्मणो न हन्तव्यः’ इत्येवंजातीयकस्य विहितस्य प्रतिषिद्धस्य च अवैयर्थ्यं भवति। अन्यथा तदनर्थकं स्यात्। ईश्वर एव विधिप्रतिषेधयोर्नियुज्येत, अत्यन्तपरतन्त्रत्वाज्जीवस्य। तथा विहितकारिणमप्यनर्थेन संसृजेत् , प्रतिषिद्धकारिणमप्यर्थेन। ततश्च प्रामाण्यं वेदस्यास्तमियात्। ईश्वरस्य च अत्यन्तानपेक्षत्वे लौकिकस्यापि पुरुषकारस्य वैयर्थ्यम् , तथा देशकालनिमित्तानाम्। पूर्वोक्तदोषप्रसङ्गश्च — इत्येवंजातीयकं दोषजातमादिग्रहणेन दर्शयति ॥ ४२ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सॆय्द पिरयत्तिऩत्तै अबेक्षिक्किऱवराग ईसुवरऩ् इरुक्किऱार् ऎऩ्ऱु ऎप्पडि अऱियप्पडुगिऱदु ऎऩ्ऱु “विदिक्कप्पट्टदु, तडुक्कप्पट्टदु इवैगळुडैय वीणागप्पोगादिरुत्तल् मुदलियवैगळिलिरुन्दु” ऎऩ्ऱु सॊल्गिऱार्। इव्विदम् इरुन्दाल्दाऩे “स्वर्क्कत्तै विरुम्बुगिऱवऩ् यागम् सॆय्य वेण्डुम्”, “पिराह्म णऩ् कॊल्लक्कूडादवऩ्” ऎऩ्बदु पोलुळ्ळ विदिक्कप् पट्टदिऱ्कुम्, तडुक्कप्पट्टदिऱ्कुम् वीण् पोगाद तऩ्मै एऱ्पडुम्? वेऱु विदमायिरुन्दाल् अदु वीणागप् पोय्विडुम्। विदि निषेदङ्गळिल् ईसुवरऩे कट्टळै यिडप्पडवेण्डिवरुम्। जीवऩ् पूरावुम् परदन्दिरऩायि रुप्पदाल् अप्पडिये विदित्तिरुप्पदै सॆय्गिऱवऩैक् कूड कॆडुदलोडु (अवर्) सेर्क्कलाम्, तडुत्तिरुप्पदै सॆय्गिऱवऩैयुम् नल्लदुडऩ् सेर्क्कलाम् ऎऩ्ऱु एऱ्पडुम्। अदिऩाल् वेदत्तिऱ्कु पिरामाण्यमे पोय्विडुम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
ईसुवरऩ् मुऴुवदुम् अबेक्षैयऱ्ऱिरुन्दाल् लौगिगमाऩ पुरुषप् पिरयत्तिऩत्तिऱ्कुक्कूड वीणागुम् तऩ्मै, तेसम्, कालम्, निमित्तम् इवैगळुक्कु मुऩ् सॊऩ्ऩ (सॊय्याददु वरुवदु) तोषमेऱ्पडल्, इदु पोलुळ्ळ तोषक्कूट्टम्, इवैगळै “मुदलिय” ऎऩ्ऱ सॊल्लाल् काट्टुगिऱार्।