अन्तरा विज्ञानमनसी क्रमेण तल्लिङ्गादिति चेन्नाविशेषात् ॥ १५ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अन्दरा विज्ञानमऩसी क्रमेण तल्लिङ्गादिदि सेन्नाविसे षात् ॥ १५ ॥
किमुक्तक्रमभङ्गोऽस्ति प्राणाद्यैर्नास्ति वाऽस्ति हि ॥
प्राणाक्षमनसां ब्रह्मवियतोर्मध्य ईरणात् ॥ १७ ॥
प्राणाद्या भौतिका भूतेष्वन्तर्भूताः पृथक्क्रमम् ॥
नेच्छन्त्यतो न भङ्गोऽस्ति प्राणादौ न क्रमः श्रुतः ॥ १८ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
–वैयासिक-न्यायमाला
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पिराणऩ् मुदलियवैगळाल् मुऩ् सॊऩ्ऩ वरिसैक्कु पङ्गम् उण्डा, अल्लदु इल्लैया? पिरह्मत् तिऱ्कुम् आगासत्तिऱ्कुम् मत्तियिल् पिराणऩ्, इन्दिरियङ्गळ्, मऩस् इवै सॊल्लप्पट्टिरुप्पदाल् पङ्गम् उण्डुदाऩ्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पिराणऩ् मुदलियवै पूदङ्गळाल् एऱ्पडुगिऱवै कळ्, अवैगळिलेये उळ्ळडङ्गिऩवैगळ्, तङ्गळुक् कॆऩ्ऱु तऩियाग वरिसैयै अबेक्षिक्किऱदिल्लै। आगै याल् क्रमबङ्गम् इल्लै। मेलुम्, पिराणऩ् मुदलियदिऩ् विषयत्तिल् वरिसै सॊल्लप्पडविल्लै।
भूतानामुत्पत्तिप्रलयावनुलोमप्रतिलोमक्रमाभ्यां भवत इत्युक्तम्; आत्मादिरुत्पत्तिः प्रलयश्चात्मान्तः — इत्यप्युक्तम्। सेन्द्रियस्य तु मनसो बुद्धेश्च सद्भावः प्रसिद्धः श्रुतिस्मृत्योः — ‘बुद्धिं तु सारथिं विद्धि मनः प्रग्रहमेव च ।’ (क. उ. १। ३। ३) ‘इन्द्रियाणि हयानाहुः’ (क. उ. १। ३। ४) इत्यादिलिङ्गेभ्यः। तयोरपि कस्मिंश्चिदन्तराले क्रमेणोत्पत्तिप्रलयावुपसङ्ग्राह्यौ, सर्वस्य वस्तुजातस्य ब्रह्मजत्वाभ्युपगमात्। अपि च आथर्वणे उत्पत्तिप्रकरणे भूतानामात्मनश्चान्तराले करणान्यनुक्रम्यन्ते — ‘एतस्माज्जायते प्राणो मनः सर्वेन्द्रियाणि च। खं वायुर्ज्योतिरापः पृथिवी विश्वस्य धारिणी’ (मु. उ. २। १। ३) इति। तस्मात्पूर्वोक्तोत्पत्तिप्रलयक्रमभङ्गप्रसङ्गो भूतानामिति चेत् ,
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
(आत्माविलिरुन्दु आगासम् मुदलाऩ पूदङ्गळ् वरिसैयाग उण्डावदुम्, नेर्माऱाऩ वरिसैयिल् लयमडैन्दु आत्माविल् मुडिवदुम् सॊल्लप्पट्टदु। वेऱु सुरुदियिल् आत्मावुक्कुम्, पूदङ्गळुक्कुम् नडुविल् मऩस्, पुत्ति, इन्दिरियङ्गळ् इवैगळैच् चॊल्लियिरुप् पदालुम् अवैगळुम् पिरह्म कार्यङ्गळाऩदालुम् मुऩ् सॊऩ्ऩ सिरुष्टि लयक्रमङ्गळुक्कु विरोदम् ऎऩ्ऱु पूर्वबक्षम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
मऩम् इन्दिरियङ्गळ् मुदलाऩवै पौदिगङ्गळ्। पूदङ्गळिलिरुन्दु उण्डाऩवै। आगैयाल् पूदङ्गळिऩ् किरमम्दाऩ् इवैगळुक्कुम्। तऩियाग इवैगळुक्कु किरमम् सॊल्लवेण्डियदिल्लै। मऩम् अऩ्ऩमयम्। पिराणऩ् जलमयम्, वाक् तेजोमयम् ऎऩ्ऱु सुरुदि सॊल्लुगिऱदु। ‘इदिलिरुन्दु पिराणऩ्, मऩस्, इन्दिरियङ्गळ् उण्डाऩदु’ ऎऩ्ऱ सुरुदि उत्पत्ति किरमत्तैच् चॊल्लविल्लै। उण्डागुम् वस्तुक्कळै पडित्तिरुक्किऱदु। अदिल् पौदिगमाऩ करणङ्गळैयुम् पूदङ्गळैयुम् तऩियागच् चॊल्लियिरुप्पदु सामाऩ्यम् विसेषम् ऎऩ्ऱ मुऱैयिल् आदलाल् विरोदमिल्लै यॆऩ्ऱु सित्तान्दम्)।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पूदङ्गळुक्कु उत्पत्तियुम् लयमुम् अऩुलोमम् (मेलिरुन्दु कीऴे) पिरदिलोमम् (कीऴिरुन्दु मेले) ऎऩ्ऱ किरमप्पडि एऱ्पडुगिऩ्ऱऩ ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पट्टदु। आत्मावै मुदलाग वैत्तु उत्पत्ति, आत्माैै वै कडैसियिल् वैत्तु लयम् ऎऩ्ऱुम् सॊल्लप्पट्टदु। आऩाल् इन्दिरियङ्गळुडऩ् कूडिऩ मऩस्, पुत्ति इवैगळुक्कु इरुप्पु सुरुदि स्मिरुदिगळिल् पिरसित्त मायिरुक्किऱदु। “पुत्तियैयो सारदि ऎऩ्ऱुम् मऩसै कडिवाळम् ऎऩ्ऱुम् अऱि; इन्दिरियङ्गळैक् कुदिरैगळागच् चॊल्लुगिऱार्गळ्” (काडग। III।३) ऎऩ्बदु मुदलाऩ लिङ्गङ्गळिलिरुन्दु। अवैगळुक्कुम्गूड ऎङ्गेयो मत्तियिल् वरिसैयाग उत्पत्ति, लयम् सॊल्ल वेण्डुम्। ऎल्ला वस्तु समूहत्तिऱ्कुमे पिरह्मत्तिलिरुन्दु उण्डागुम् तऩ्मैयै ऒप्पुक्कॊळ्वदाल्। मेलुम्, अदर्वण वेदत्तिल् उत्पत्ति पिरगरणत्तिल् पूदङ्ग ळुक्कुम् आत्मावुक्कुमिडैयिल् करणङ्गळ् सॊल्लप्पडु किऩ्ऱऩ। “इदिलिरुन्दु पिराणऩ् उण्डागिऱदु। मऩस्, ऎल्ला इन्दिरियङ्गळुम् आगासम्, वायु, ज्योदिस्, जलम् उलगत्तै तरिक्कुम् पिरुदिवी” (मुण्डग। III।३) ऎऩ्ऱु। आगैयाल् पूदङ्गळुक्कु मुऩ्सॊऩ्ऩ उत्पत्ति, पिरळयगिरमत्तिऱ्कु पङ्गम् एऱ्पडुगिऱदु ऎऩ्ऱाल्।
न; अविशेषात् — यदि तावद्भौतिकानि करणानि, ततो भूतोत्पत्तिप्रलयाभ्यामेवैषामुत्पत्तिप्रलयौ भवत इति नैतयोः क्रमान्तरं मृग्यम्। भवति च भौतिकत्वे लिङ्गं करणानाम् — ‘अन्नमयं हि सोम्य मन आपोमयः प्राणस्तेजोमयी वाक्’ (छा. उ. ६। ५। ४) इत्येवंजातीयकम्। व्यपदेशोऽपि क्वचिद्भूतानां करणानां च ब्राह्मणपरिव्राजकन्यायेन नेतव्यः ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इल्लै, “वित्तियासमिल्लाददिऩाल्” करणङ्गळ् पूदङ्गळिलिरुन्दु उण्डाऩवैगळाग इरुन्दाल् अप्पॊऴुदु पूदङ्गळिऩ् उत्पत्ति पिरळयत्तिऩालेये इवैगळुक्कुम् उत्पत्ति पिरळयम् एऱ्पडुगिऱदु ऎऩ्बदिऩाल् इवैगळुक्कु वेऱु किरमम् तेड वेण्डियदिल्लै। करणङ्गळ् पूदङ्गळिलिरुन्दु एऱ्पट्ट वैयॆऩ्बदऱ्कु लिङ्गमुम् इरुक्किऱदु, “हे सोम्य, मऩस् अऩ्ऩमयमे, पिराणऩ् जलमयम्, वाक्कु तेजोमयम्” (सान्। VI। ५-४) ऎऩ्बदु पोलुळ्ळदु। सिलविडङ्गळिल् पूदङ्गळैयुम् करणङ्गळैयुम् (तऩित्तऩियाग) कुऱिप्पिडुवदुम् पिराह्मणर् सऩ्यासि ऎऩ्ऱ नियायप्पडि (सामाऩ्यम् विसेषम् ऎऩ्ऱ मुऱैयिल्) अऱिन्दु कॊळ्ळ वेण्डियदु।
अथ त्वभौतिकानि करणानि, तथापि भूतोत्पत्तिक्रमो न करणैर्विशेष्यते — प्रथमं करणान्युत्पद्यन्ते चरमं भूतानि, प्रथमं वा भूतान्युत्पद्यन्ते चरमं करणानीति। आथर्वणे तु समाम्नायक्रममात्रं करणानां भूतानां च, न तत्रोत्पत्तिक्रम उच्यते। तथा अन्यत्रापि पृथगेव भूतक्रमात्करणक्रम आम्नायते — ‘प्रजापतिर्वा इदमग्र आसीत्स आत्मानमैक्षत स मनोऽसृजत तन्मन एवासीत्तदात्मानमैक्षत तद्वाचमसृजत’ इत्यादिना। तस्मान्नास्ति भूतोत्पत्तिक्रमस्य भङ्गः ॥ १५ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इऩि करणङ्गळ् पूदङ्गळिलिरुन्दु उण्डाऩ वैगळल्ल ऎऩ्ऱाल्, अप्पॊऴुदुम्, पूदङ्गळुडैय उत्पत्तिक् किरमम् करणङ्गळाल् वित्तियासप्पडविल्लै। मुदलिल् करणङ्गळ् उत्पत्तियागिऩ्ऱऩ। पिऩ्ऩाल् पूदङ्गळ् ऎऩ्ऱो, मुदलिल् पूदङ्गळ् उत्पत्तियागिऩ्ऱऩ। पिऩ्ऩाल् करणङ्गळ् ऎऩ्ऱो, आदर्वणत्तिल् करणङ्गळुक्कुम् पूदङ्गळुक्कुम् पाड किरमम् मात्तिरम् इरुक्किऱदे तविर, अङ्गे उत्पत्तियिऩ् किरमम् सॊल्लप् पडविल्लै।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अप्पडिये वेऱिडत्तिलुम् पूदङ्गळिऩ् किरमत् तिऱ्कु वेऱागवे करणङ्गळुक्कु किरमम् सॊल्लप्पट्टि रुक्किऱदु। “इदु मुदलिल् पिरजाबदियागवेयिरुन्ददु। अवर् तऩ्ऩैप् पार्त्तुक्कॊण्डार्; अवर् मऩसै स्रुष्टित्तार् अन्द मऩस्ताऩ् इरुन्ददु; अदु तऩ्ऩैप् पार्त्तुक्कॊण्डदु; अदु वाक्कै स्रुष्टित्तदु” ऎऩ्बदु मुदलियदाल्; आगैयाल् पूदङ्गळुडैय उत्पत्तिक् किरमत्तिऱ्कु पङ्गम् इल्लै।