दहर उत्तरेभ्यः ॥ १४ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
तहर उत्तरेप्य: ॥ १४ ॥
दहरः को वियज्जीवो ब्रह्म वाऽऽकाशशब्दतः ॥
वियत्स्यादथवाऽल्पत्वश्रुतेर्जीवो भविष्यति ॥ ९ ॥
बाह्याकाशोपमानेन द्युभूम्यादिसमाहितेः ॥
आत्माऽपहतपाप्मत्वात्सेतुत्वाच्च परेश्वरः ॥ १० ॥
–वैयासिकन्यायमाला
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
तहरगासमाऩदु, ऎदु? पूद आगासमा? जीवऩा? पिरह्ममा? आगासम् ऎऩ्ऱ सप्तमिरुप्पदाल् पूद आगासमाग इरुक्कलाम्। अल्लदु सिऱियदायिरुक्कुन्दऩ्मै (सूक्ष्ममाय् इरुक्कुम् तऩ्मै) सॊल्लप्पट्टिरुप्पदाल् जीवऩाग इरुक्कलाम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
वॆळियिलुळ्ळ आगासत्तै उबमाऩमागच् चॊल्लियिरुप्पदिऩालुम्, त्यु लोगम्, पूलोगम् मुदलियदु इदिल् वैक्कप्पट्टिरुप्पदिऩालुम्, आत्मावॆऩ्ऱुम् पाबमऱ्ऱवॆऩॆऩ्ऱुम् सॊल्लियिरुप्पदालुम्, सेदु ऎऩ्बदिऩालुम् तहरर् परमेसुवरर् ताऩ्।
यः प्रजापतिविद्यायां स किं जीवोऽथवेश्वरः ॥
जाग्रत्स्वप्नसुषुप्तोक्तेस्तद्वाञ्जीव इहोचितः ॥ ११ ॥
आत्माऽपहतपाप्मेति प्रकम्यान्ते स उत्तमः ॥
पुमानित्युक्त ईशोऽत्र जाग्रदाद्यवबुद्धये ॥ १२ ॥
–वैयासिकन्यायमाला
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पिरजाबदि वित्यैयिल् ऎवर् सॊल्लप्पडुगिऱारो अवर् जीवऩा? अल्लदु ईसुवररा? विऴिप्पु। कऩवु, तूक्कम्, इवै सॊल्लप्पट्टिरुप्पदाल्, अवैगळैयुडैय जीवऩ् ताऩ् इङ्गे सॊल्लप्पडुगिऱाऩ् ऎऩ्बदु पॊरुत्तमा युळ्ळदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आत्मा, पाबमऱ्ऱवर् ऎऩ्ऱु आरम्बित्तु कडैसियिल् अवर् उत्तममाऩ पुरुषर् ऎऩ्ऱु सॊल्लियिरुप्पदाल् इङ्गु ईसुवरर्दाऩ्। विऴिप्पु मुदलियदु सॊऩ्ऩदु अवरै अऱिन्दु कॊळ्ळ वेण्डियदऱ्काग।
‘अथ यदिदमस्मिन्ब्रह्मपुरे दहरं पुण्डरीकं वेश्म दहरोऽस्मिन्नन्तराकाशस्तस्मिन्यदन्तस्तदन्वेष्टव्यं तद्वाव विजिज्ञासितव्यम्’ (छा. उ. ८। १। १) इत्यादि वाक्यं समाम्नायते। तत्र योऽयं दहरे हृदयपुण्डरीके दहर आकाशः श्रुतः, स किं भूताकाशः, अथवा विज्ञानात्मा, अथवा परमात्मेति संशय्यते। कुतः संशयः ? आकाशब्रह्मपुरशब्दाभ्याम्। आकाशशब्दो ह्ययं भूताकाशे परस्मिंश्च प्रयुज्यमानो दृश्यते। तत्र किं भूताकाश एव दहरः स्यात् , किं वा पर इति संशयः। तथा ब्रह्मपुरमिति — किं जीवोऽत्र ब्रह्मनामा, तस्येदं पुरं शरीरं ब्रह्मपुरम् , अथवा परस्यैव ब्रह्मणः पुरं ब्रह्मपुरमिति। तत्र जीवस्य परस्य वान्यतरस्य पुरस्वामिनो दहराकाशत्वे संशयः ।
[“अथ यदिदमस्मिन् बह्यपुरे दहरं पुण्डरीकं वेश्म दहरोऽस्मिन्नन्तराकाशस्तस्मिन्यदन्तस्तदन्वेष्टव्य तद्वाव विजिज्ञासितव्यम्]
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सान्दोक्यम् ८वदु अत्यायत्तिल् प्रह्म पुरमाऩ इन्द सरीरत्तिल् सिऱिय तामरै पोऩ्ऱ हिरुदयम् इदिल् उळ्ळ आगासम् अदिल् उळ्ळे इरुप्पदु तेडत्तक्कदु। अदु अऱियत्तक्कदु ऎऩ्ऱु कूऱप्पट्टुळ्ळ तहरागासम् पूदागासमा, जीवऩा, पिरह्ममा ऎऩ्ऱु सन्देहम्। आगास पदम् पूदागासत्तिल् पिरसित्तमायिरुप्पदाल् पूदागासम् अल्लदु तहरम् - सूक्ष्मम् ऎऩ्ऱु सॊल्लियिरुप् पदाल् तहरागासम् जीवऩायिरुक्कलाम् ऎऩ्ऱु पूर्वबक्षम्। वॆळि आगासत्तै उवमैयागक् कूऱि त्युलोगम् पूलोगम् ऎल्लाम् इदिल् इरुप्पदागक् कूऱियिरुप्पदालुम् पाबङ्गळऱ्ऱदु सेदुबोल् ऎल्लावऱ्ऱिऱ्कुम् आदारम् ऎऩ्ऱु कूऱियिरुप्पदालुम् तहरागासम् परमात्मादाऩ् ऎऩ्ऱु सित्तान्दम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
‘इऩि, ऎन्द इदु इन्द पिरह्म पुरत्तिल् तहरमाय् तामरैबोल् स्ताऩम् इरुक्किऱदो, अदिल् उळ्ळे तहरमाऩ आगासम्, अदऱ्कुळ्ळे ऎदु इरुक्किऱदो अदु तेडप्पडवेण्डुम्। अदु अल्लवा नऩ्गु अऱियप् पडवेण्डियदु’ ऎऩ्बदु मुदलाऩ वाक्कियङ्गळ् सॊल्लप्पडुगिऩ्ऱऩ (सान्। ८-१-१)
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अङ्गे तहरमाऩ (सिऱिय - सूक्ष्ममाऩ ह्रुदयगमलत्तिल् ऎन्द इन्द तहरमाऩ आगासम् सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱदो, अदु पूदागासमा, अल्लदु विज्ञानात्मावा, अल्लदु परमात्मावा ऎऩ्ऱु संसयिक् कप्पडुगिऱदु। ‘ऎदऩाल् संसयम्? आगासम्, पिरह्मबुरम्, इरण्डु सप्तङ्गळिऩाल् इन्द आगासम् ऎऩ्ऱ सप्तमो, पूदागासत्तिलुम्, परमात्माविऩिडत्तिलुम् पिरयोगिक्कप् पडुवदागक् काणप्पडुगिऱदु। अदऩाल् तहरम् ऎऩ्बदु पूदागासमागवेयिरुक्कुमा, अल्लदु परमात्मावा ऎऩ्ऱु सन्देहम्। अप्पडि पिरह्मबुरम् ऎऩ्बदिल्, अङ्गु पिरह्ममॆऩ्ऱु पॆयरुडैयदु। जीवऩ्, अवऩुडैय पुरमागिय इन्द सरीरम् पिरह्मबुरमा अल्लदु परबिरह् मत्तिऩ् पुरमे पिरह्मबुरमा? ऎऩ्ऱु अङ्गु जीवऩो, पिरह्ममो इरुवरिल् एदावदु ऒरु पुरस्वामिक्कु तहरमाऩ आगासमायिरुक्कुम् तऩ्मैयिल् सन्देहम्।
तथा बह्यपुरमिति - किं जीवोऽत्र ब्रह्मनामा, तस्येदं पुरं शरीरं। बरह्मपुरम्, अथवा परस्यैव ब्रह्मणः पुरं ब्रह्मपुरमिति। तत्र जीवस्य। परस्य वान्यतरस्य पुरस्वामिनो दहराकारात्वे संडायः।, तत्राकाशशब्दस्य भूताकाशे रूढत्वाद्भूताकाश एव दहरशब्द इति प्राप्तम्। तस्य च दहरायतनापेक्षया दहरत्वम्। ‘यावान्वा अयमाकाशस्तावानेषोऽन्तर्हृदय आकाशः’ इति च बाह्याभ्यन्तरभावकृतभेदस्योपमानोपमेयभावः। द्यावापृथिव्यादि च तस्मिन्नन्तःसमाहितम् , अवकाशात्मनाकाशस्यैकत्वात् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पूर्वबक्षम्: अङ्गु, आगासम् ऎऩ्ऱ सप्तम् पूदागासत्तिल् रूडमायिरुप्पदाल्, पूदागासम्दाऩ् तहरसप्तत्तिऩाल् सॊल्लप्पडुवदु ऎऩ्ऱु एऱ्पडुगिऱदु। अदऱ्कु तहरमाऩ (सिऱियदाऩ) इरुप्पिडत्तै अबेक्षित्तु तहरत्तऩ्मै, ‘(वॆळियिल्) ऎव्वळवु इन्द आगासमो अव्वळवु ह्रुदयत्तिल् उळ्ळेयुळ्ळ इन्द आगासम्’ ऎऩ्ऱु वॆळियिलिरुप्पदु उळ्ळेयिरुप्पदु ऎऩ्बदऩाल् वेऱ्ऱुमैयडैन्दिरुप्पदैक् कॊण्डु उबमाऩमागवुम्, उबमेयमागवुम् इरुप्पदु, अदऱ्कुळ् ळेये त्युलोगम् पिरुदिवी मुदलियदु इरुप्पदु ऎऩ्बदु, इडैवॆळियॆऩ्ऱ स्वबावत्तिऩाल् आगासम् ऒऩ्ऱाग वेयिरुप्पदाल्।
अथवा जीवो दहर इति प्राप्तम् , ब्रह्मपुरशब्दात्। जीवस्य हीदं पुरं सत् शरीरं ब्रह्मपुरमित्युच्यते, तस्य स्वकर्मणोपार्जितत्वात्। भक्त्या च तस्य ब्रह्मशब्दवाच्यत्वम्। न हि परस्य ब्रह्मणः शरीरेण स्वस्वामिभावः सम्बन्धोऽस्ति। तत्र पुरस्वामिनः पुरैकदेशेऽवस्थानं दृष्टम् , यथा राज्ञः। मनउपाधिकश्च जीवः। मनश्च प्रायेण हृदये प्रतिष्ठितम् — इत्यतो जीवस्यैवेदं हृदयेऽन्तरवस्थानं स्यात्। दहरत्वमपि तस्यैव आराग्रोपमितत्वात् अवकल्पते। आकाशोपमितत्वादि च ब्रह्माभेदविवक्षया भविष्यति। न चात्र दहरस्याकाशस्यान्वेष्टव्यत्वं विजिज्ञासितव्यत्वं च श्रूयते; ‘तस्मिन्यदन्तः’ इति परविशेषणत्वेनोपादानादिति ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अल्लदु जीवऩ् तहरम् ऎऩ्ऱु एऱ्पडुम्। पिरह्मबुरम् ऎऩ्ऱ सप्तमिरुप्पदिऩाल्, जीवऩुडैय परमा यिरुक्कुम् इन्द सरीरम् ताऩे पिरह्मबुरम् ऎऩ्ऱु सॊल्लप् पडुगिऱदु, अदु (सरीरम्) तऩ्ऩुडैय (जीवऩुडैय) कर्माविऩाल् सम्बादिक्कप्पट्टिरुप्पदिऩाल् अदऱ्कु (जीवऩुक्कु) पिरह्मम् ऎऩ्ऱसप्तत्तिऩाल् सॊल्लप्पडुम् तऩ्मै कौणमाग (सैदऩ्यगुण सम्बन्दत्ताल् पिरह्मत्तिलुळ्ळ सैदऩ्यम् जीवऩिलुम् इरुप्पदाल्) एऱ्पडुगिऱदु। परबिरुह्मत्तिऱ्को सरीरत्तुडऩ् तऩ्ऩुडैयदु, यजमाऩऩ् ऎऩ्ऱ सम्बन्दम् किडैयादु। अङ्गु पुरत्तिऩ् यजमाऩऩुक्कु पुरत्तिऩ् ऒरु इडत्तिल् इरुप्पु पार्क्कप्पट्टिरुक्किऱदु, अरसऩुक्कु ऎप्पडियो अप्पडि मऩसै उबासियाग उडैयवऩ् जीवऩ्। मऩसो अनेगमाय् ह्रुदयत्तिलेये इरुक्किऱदु; ऎऩ्बदिऩाल् जीवऩुक्के इन्द ह्रुदयत्तिऱ्कुळ् इरुप्पु एऱ्पडुम्। अदऱ्के ऊसि मुऩैयै उबमाऩमागच् चॊल्लुवदाल् तहरत्तऩ्मै (सिऱियदायिरुप्पदु) कूडप्पॊरुन्दुम्। आगासत्तै उबमाऩमाच् चॊल्वदु मुदलियदुम्, पिरुह्मत्तुडऩ् वेऱुबडामलिरुप्पदै सॊल्ल विरुम्बुम्बोदु, एऱ्पडुम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
मेलुम्, इङ्गे तहरमाऩ आगासत्तिऱ्कुत् तेडप् पडवेण्डिय तऩ्मैयुम् नऩ्गु अऱियप्पड वेण्डिय तऩ्मैयुम् सॊल्लप्पडविल्लै, ‘अदिल् उळ्ळे ऎदुवो’ ऎऩ्ऱु वेऱॊऩ्ऱुक्कु विसे षणमाग (आदारमागच्) चॊल्लियिरुप्पदाल्, ऎऩ्ऱु।
अत उत्तरं ब्रूमः — परमेश्वर एवात्र दहराकाशो भवितुमर्हति, न भूताकाशो जीवो वा। कस्मात् ? उत्तरेभ्यः वाक्यशेषगतेभ्यो हेतुभ्यः। तथाहि — अन्वेष्टव्यतयाभिहितस्य दहरस्याकाशस्य ‘तं चेद्ब्रूयुः’ इत्युपक्रम्य ‘किं तदत्र विद्यते यदन्वेष्टव्यं यद्वाव विजिज्ञासितव्यम्’ इत्येवमाक्षेपपूर्वकं प्रतिसमाधानवचनं भवति — ‘स ब्रूयाद्यावान्वा’ (छा. उ. ८। १। २) ‘अयमाकाशस्तावानेषोऽन्तर्हृदय आकाश उभे अस्मिन्द्यावापृथिवी अन्तरेव समाहिते’ (छा. उ. ८। १। ३) इत्यादि। तत्र पुण्डरीकदहरत्वेन प्राप्तदहरत्वस्याकाशस्य प्रसिद्धाकाशौपम्येन दहरत्वं निवर्तयन् भूताकाशत्वं दहरस्याकाशस्य निवर्तयतीति गम्यते ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सित्तान्दम्: इदऩाल् पदिल् सॊल्लुगिऱोम्; परमेसुवरऩ् ताऩ् तहरागासमाग इरुप्पदु न्यायम्, पूदागासमो जीवऩो इल्लै एऩ्? ‘मेलुळ्ळ वैगळाल्’, पिऩ्ऩुळ्ळ वाक्कियङ्गळिल् कण्ड कारणङ्गळिऩाल्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अप्पडिये, तेडवेण्डियदाय् सॊल्लप्पट्ट तहरमाऩ आगासविषयमाग, ‘अदैप्पऱ्ऱि सॊल्वार् कळेयाऩाल्’ ऎऩ्ऱु आरम्बित्तु ‘ऎदु (सिरवणमऩ ऩङ्गळाल्) तेड वेण्डियदो, ऎदु (त्याऩत्ताल्) ‘नऩ्गु अऱियवेण्डियदो, अदु ऎऩ्ऩ अङ्गे इरुक् किऱदु’ ऎऩ्ऱिव्विदम् आक्षेबणैयै मुऩ्ऩिट्टुक् कॊण्डु, ‘अवऩ् सॊल्ल वेण्डुम् - इन्द (वॆळि) आगासम् ऎव्वळवो, अव्वळवु ह्रुदयत्तिल् उळ्ळेयुळ्ळ आगासमुम् इदिल् त्युलोगम् पिरुदिवी इरण्डुम् उळ्ळेये अडङ्गियिरुक्किऩ्ऱऩ’ ऎऩ्बदु मुदलाऩ समादाऩम् सॊल्वदु इरुक्किऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अङ्गे (ह्रुदयमागिऱ) तामरै सिऱिदायिरुप् पदाल् सिऱियदॆऩ्ऱ तऩ्मै एऱ्पडक्कूडिय आगासत्तिऱ्कु, पिरसित्तमाऩ आगासत्तै उबमाऩमागच् चॊल्वदाल्, सिऱियदु ऎऩ्ऱ तऩ्मैयै विलक्कि, तहरागासत्तिऱ्कु पूदागासत्तऩ्मैयै निविरुत्ति सॆय्गिऱदॆऩ्ऱु तॆरिगिऱदु।
यद्यप्याकाशशब्दो भूताकाशे रूढः, तथापि तेनैव तस्योपमा नोपपद्यत इति भूताकाशशङ्का निवर्तिता भवति। नन्वेकस्याप्याकाशस्य बाह्याभ्यन्तरत्वकल्पितेन भेदेनोपमानोपमेयभावः सम्भवतीत्युक्तम्। नैवं सम्भवति। अगतिका हीयं गतिः, यत्काल्पनिकभेदाश्रयणम्। अपि च कल्पयित्वापि भेदमुपमानोपमेयभावं वर्णयतः परिच्छिन्नत्वादभ्यन्तराकाशस्य न बाह्याकाशपरिमाणत्वमुपपद्येत ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगासम् ऎऩ्ऱ सप्तम् पूदागासत्तिल् रूडमायिरुन्द पोदिलुम्, अप्पडियुम् तऩ्ऩुडऩेये तऩक्कु उबमाऩम् ऎऩ्बदु पॊरुन्दादु ऎऩ्बदिऩाल् पूदागासमॆऩ्ऱ सङ्गै निविरुत्ति सॆय्यप्पट्टदाग आगिऱदु। ऒरे आगासमा यिरुप्पदऱ्कुम् कूड वॆळि, उळ् ऎऩ्बदाल् कल्बिक्कप् पट्ट पेदत्तिऩाल् उबमाऩ उबमेयमायिरुप्पदु सम्बविक्कुमॆऩ्ऱु सॊल्लप्पट्टदेयॆऩ्ऱाल्, अव्विदम् सम्बविक्कादु। कल्बिदमाऩ पेदत्तै आसिरयिप्पदु ऎदुवो अदु पोक्कऱ्ऱ पोक्कु (वेऱु वऴियिल्लैयाऩाल् कूऱलाम्)। मेलुम्, पेदत्तै कल्बित्तुक् कॊण्डावदु उबमाऩ उबमेयत्तऩ्मैयै वर्णिप्पवऩुक्कु उळ्ळेयुळ्ळ आगासम् वरैयऱुक् कप्पट्टिरुप्पदाल् वॆळियिलुळ्ळ आगासत्तिऩ् अळवुळ्ळ तऩ्मै पॊरुन्दादु। (आगवे सात्रुच्यमिल्लाददाल् उबमान उबमेय पावम् सम्बविक्कादु)।
ननु परमेश्वरस्यापि ‘ज्यायानाकाशात्’ (श. ब्रा. १०। ६। ३। २) इति श्रुत्यन्तरात् नैवाकाशपरिमाणत्वमुपपद्यते। नैष दोषः; पुण्डरीकवेष्टनप्राप्तदहरत्वनिवृत्तिपरत्वाद्वाक्यस्य न तावत्त्वप्रतिपादनपरत्वम्। उभयप्रतिपादने हि वाक्यं भिद्येत। न च कल्पितभेदे पुण्डरीकवेष्टित आकाशैकदेशे द्यावापृथिव्यादीनामन्तः समाधानमुपपद्यते। ‘एष आत्मापहतपाप्मा विजरो विमृत्युर्विशोको विजिघत्सोऽपिपासः सत्यकामः सत्यसङ्कल्पः’ इति चात्मत्वापहतपाप्मत्वादयश्च गुणा न भूताकाशे सम्भवन्ति ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
‘आगासत्तैविडप् पॆरिदु’ (सत्पदबिराह्मणम् १०-६-३-२) ऎऩ्ऱु वेऱु सुरुदियिऩाल्, परमेसुवरऩुक्कुम् ताऩ् आगासत्तिऩ् अळवायिरुक्कुम् तऩ्मै पॊरुन् दादे? ऎऩ्ऱाल् इदु तोषमिल्लै। (तहरागासत्तै वॆळि आगासबरिमाणमुळ्ळदाग सॊऩ्ऩ) वाक्कियत् तिऱ्कु, हिरुदयत् तामरै सूऴ्वदिऩाल् एऱ्पडक्कूडिय सिऱियदॆऩ्ऱ तऩ्मैयै निविरुत्ति सॆय्वदिल् तात्पर्यमुळ्ळदाल्; अव्वळवु परिमाणम्दाऩ् ऎऩ्बदै ऎडुत्तुच् चॊल्वदिल् तात्पर्यमिल्लै। इरण्डैयुम् सॊल्वदाऩाल् वाक्किय पेदम् एऱ्पडुम्। (ऒरे वाक्कियत्तिऱ्कु इरण्डु तात्पर्यङ्गळ् ऎऩ्ऱ तोषम् एऱ्पडुम्)।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
मेलुम्, कल्बिदमाऩ पेदत्तैयुडैय तामरै सूऴ्न्द आगासत्तिऩ् ऒरु इडत्तिल् त्युलोगम् पिरुदिवी मुदलियवैगळ् उळ्ळे अडङ्गियिरुप्पदु पॊरुन्दादु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
‘इन्द आत्मा पाबमऱ्ऱवर्, जरैयऱ्ऱवर्, मरणमऱ्ऱवर्, सोगमऱ्ऱवर्, पसियऱ्ऱवर्, ताहमऱ्ऱवर्, सत्यगामर्, सत्य सङ्गल्बर्’ ऎऩ्ऱु आत्मत्तऩ्मै पाबमऱ्ऱदऩ्मै मुदलाऩ कुणङ्गळ् पूदागासत्तिल् सम्बविक्कादु।
यद्यप्यात्मशब्दो जीवे सम्भवति, तथापीतरेभ्यः कारणेभ्यो जीवाशङ्कापि निवर्तिता भवति। न ह्युपाधिपरिच्छिन्नस्याराग्रोपमितस्य जीवस्य पुण्डरीकवेष्टनकृतं दहरत्वं शक्यं निवर्तयितुम्। ब्रह्माभेदविवक्षया जीवस्य सर्वगतत्वादि विवक्ष्येतेति चेत्; यदात्मतया जीवस्य सर्वगतत्वादि विवक्ष्येत, तस्यैव ब्रह्मणः साक्षात्सर्वगतत्वादि विवक्ष्यतामिति युक्तम् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आत्मा ऎऩ्ऱ सप्तम् जीवऩिडत्तिल् सम्बविक् कुमाऩालुम् अप्पडियुम् मऱ्ऱ कारणङ्गळिऩाल् जीव ऩॆऩ्गिऱ सङ्गैयुम् निविरुत्तियागिविडुगिऱदु। उबादि यिऩाल् वरम्बिडप्पट्टदाय्, ऊसिमुऩैयुडऩ् ऒप्पिडप् पट्टदाऩ जीवऩुक्कु हिरुदय तामरै सूऴ्वदिऩाल् एऱ्पडुम् सिऱियदॆऩ्ऱ तऩ्मैयै विलक्क मुडियादु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पिरह्मत्तुडऩ् अबेदत्तै सॊल्ल विरुम्बु वदिऩाल् जीवऩुक्कु ऎङ्गुमिरुक्कुम् तऩ्मै मुदलियदु सॊल्ल विरुप्पप्पडलामे ऎऩ्ऱाल्, ऎदऩ् स्वबाव मुळ्ळदायिरुप्पदाल् जीवऩुक्कु ऎङ्गुमुळ्ळ तऩ्मै मुदलियदु सॊल्ल विरुप्पप्पडुगिऱदो, अन्द पिरह्मत्तिऱ्के नेरे ऎङ्गुमुळ्ळ तऩ्मै मुदलियदु सॊल्ल विरुम्बप्पडलामॆऩ्बदु ताऩ् युक्तमागुम्।
यदप्युक्तम् — ‘ब्रह्मपुरम्’ इति जीवेन पुरस्योपलक्षितत्वाद्राज्ञ इव जीवस्यैवेदं पुरस्वामिनः पुरैकदेशवर्तित्वमस्त्विति। अत्र ब्रूमः — परस्यैवेदं ब्रह्मणः पुरं सत् शरीरं ब्रह्मपुरमित्युच्यते, ब्रह्मशब्दस्य तस्मिन्मुख्यत्वात्। तस्याप्यस्ति पुरेणानेन सम्बन्धः, उपलब्ध्यधिष्ठानत्वात् — ‘स एतस्माज्जीवघनात्परात्परं पुरिशयं पुरुषमीक्षते’ (प्र. उ. ५। ५) ‘स वा अयं पुरुषः सर्वासु पूर्षु पुरिशयः’ (बृ. उ. २। ५। १८) इत्यादिश्रुतिभ्यः। अथवा जीवपुर एवास्मिन् ब्रह्म सन्निहितमुपलक्ष्यते, यथा सालग्रामे विष्णुः सन्निहित इति, तद्वत् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
जीवऩुडऩ् सम्बन्दप्पट्टिरुप्पदाल् अवऩु टैयदाऩ् इन्द सरीरम् पिरह्मबुरम् ऎऩ्ऱु सॊल्लप् पडुगिऱदु। अरसऩुक्कुप् पोल पुरस्वामियाऩ जीवऩुक्के ताऩ्, पुरत्तिऩ् ऒरु इडत्तिल् इरुप्पु इरुक्कलामॆऩ्ऱु ऎदु सॊल्लप्पट्टदो, अन्द विषयत्तिल् सॊल्गिऱोम्; परबिरह्मत्तिऩ् पुरमागवेयिरुन्दु वरुगिऱ इन्द सरीरम् पिरह्मबुरम् ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पडुगिऱदु। पिरह्म सप्तत्तिऱ्कु अदिलेये मुक्कियत्तऩ्मैयिरुप्पदाल्, अदऱ्कुम् (पिरह्मत्तिऱ्कुम्), अऱिवदऱ्कु इडमायिरुप् पदाल्, इन्द सरीरत्तुडऩ् सम्बन्दमुण्डु, ‘इन्द मेलाऩ जीवगऩऩुक्कुम् मेलाऩ, पुरत्तिलिरुक्कुम् पुरुषऩै अवऩ् पार्क्किऱाऩ्’ (पिरच्ऩ ५-५), ‘अन्द इवर् ऎल्ला पुरङ्गळिलुम्, हिरुदयत्तिलिरुप्पवर् (अदऩाल्) पुरुषर्’ (पिरुहत् २-५-१८) ऎऩ्बदु मुदलाऩ सुरुदिगळाल्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अल्लदु जीवऩुडैय पुरमायिरुक्किऱ इदिलेये पिरह्मम् (सान्नित्यम् कॊण्डु) नऩ्गु इरुप्पदाग अऱियप्पडुगिऱदु, सालगगिरामत्तिल् विष्णु (सान्नित्य मुळ्ळवराग) इरुक्किऱार् ऎऩ्बदु ऎप्पडियो अदैप् पोल।
‘तद्यथेह कर्मचितो लोकः क्षीयत एवमेवामुत्र पुण्यचितो लोकः क्षीयते’ (छा. उ. ८। १। ६) इति च कर्मणामन्तवत्फलत्वमुक्त्वा, ‘अथ य इहात्मानमनुविद्य व्रजन्त्येतांश्च सत्यान्कामांस्तेषां सर्वेषु लोकेषु कामचारो भवति’ इति प्रकृतदहराकाशविज्ञानस्यानन्तफलत्वं वदन् , परमात्मत्वमस्य सूचयति। यदप्येतदुक्तम् — न दहरस्याकाशस्यान्वेष्टव्यत्वं विजिज्ञासितव्यत्वं च श्रुतं परविशेषणत्वेनोपादानादिति; अत्र ब्रूमः — यद्याकाशो नान्वेष्टव्यत्वेनोक्तः स्यात् ‘यावान्वा अयमाकाशस्तावानेषोऽन्तर्हृदय आकाशः’ इत्याद्याकाशस्वरूपप्रदर्शनं नोपपद्येत ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इव्वुलगिल् कर्माविऩाल् सेगरिक्कप्पट्ट पॊरुळ् ऎप्पडि क्षयिक्किऱदो, अप्पडिये ताऩ् अङ्गे पुण्णियत्तिऩाल् सेगरिक्कप्पडुम् लोगमुम् क्षयिक् किऱदु’ (सान्। ८-१-६) ऎऩ्ऱु कर्माक्कळुक्कु अऴिवुळ्ळ पलऩिरुप्पदै सॊल्लिविट्टु कर्मबलऩिल् वैराक्य मडैन्द पिऩ्ऩर् जीवदसैयिल् आत्मावैयुम् (तहरागासत्तैयुम्) अदै आसिरयित्तुळ्ळ सत्यगा मत्वम् मुदलाऩ कुणङ्गळैयुम् आसार्यो पदेसत्ताल् अऱिन्दु त्याऩत्ताल् अऩुबवित्तु ऎवर्गळ् परलोगम् सॆल्गिऱार्गळो अवर्गळुक्कु ऎल्ला लोगङ्गळिलुम् इष्टप्पडि सञ्जारम् एऱ्पडुगिऱदु’ ऎऩ्ऱु पिरुगिरुदमाऩ तहरागासत्तिऩ् ञाऩत्तिऱ्कु अऴिवऱ्ऱ पलऩैयुडैय तऩ्मैयैच् चॊल्वदु इदऩ् परमात्मात् तऩ्मैयै सूसिप्पिक्किऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
तहरमाऩ आगासत्तिऱ्कु तेडवेण्डिय तऩ्मैयुम् अऱिय वेण्डिय तऩ्मैयुम् सॊल्ल विल्लै, वेऱॊऩ्ऱुक्कु विसेषणमाय् (आदारमाग) सॊल्लप्पट्टिरुप्पदाल्, ऎऩ्ऱऎन्द इदुवुम् सॊल्लप् पट्टदो अदिल् सॊल्गिऱोम्; तेडवेण्डियदाग आगासम् सॊल्लप्पडविल्लैयाऩाल्, ‘इन्द आगासम् ऎव्वळवो, अव्वळवु ह्रुदयत्तिल उळ्ळेयिरुक्कुम् इन्द आगासम्’ ऎऩ्बदु मुदलाऩ आगास स्वरूबत्तै ऎडुत्तुक्काट्टुवदु उबयोगमिल्लामल् पोय्विडुम्।
नन्वेतदप्यन्तर्वर्तिवस्तुसद्भावप्रदर्शनायैव प्रदर्श्यते, ‘तं चेद्ब्रूयुर्यदिदमस्मिन्ब्रह्मपुरे दहरं पुण्डरीकं वेश्म दहरोऽस्मिन्नन्तराकाशः किं तदत्र विद्यते यदन्वेष्टव्यं यद्वाव विजिज्ञासितव्यम्’ इत्याक्षिप्य परिहारावसरे आकाशौपम्योपक्रमेण द्यावापृथिव्यादीनामन्तःसमाहितत्वदर्शनात्। नैतदेवम्; एवं हि सति यदन्तःसमाहितं द्यावापृथिव्यादि, तदन्वेष्टव्यं विजिज्ञासितव्यं चोक्तं स्यात्। तत्र वाक्यशेषो नोपपद्येत। ‘अस्मिन्कामाः समाहिताः’ ‘एष आत्मापहतपाप्मा’ इति हि प्रकृतं द्यावापृथिव्यादिसमाधानाधारमाकाशमाकृष्य ‘अथ य इहात्मानमनुविद्य व्रजन्त्येतांश्च सत्यान्कामान्’ इति समुच्चयार्थेन चशब्देनात्मानं कामाधारम् आश्रितांश्च कामान् विज्ञेयान् वाक्यशेषो दर्शयति ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इदुवुम्गूड उळ्ळेयिरुक्कुम् वस्तुविऩ् इरुप्पैक्काट्टुवदऱ्कागवे सॊल्लियिरुक्कलामे? इन्द पिरह्मबुरत्तिल् तहरमाय् तामरै पोल् इडम् अदिऩ् उळ्ळे तहरमाऩ आगासम्। अङ्गु तेड वेण्डियदु ऎदुवो नऩ्गु अऱिय वेण्डियदु ऎदुवो अदु ऎऩ्ऩ इरुक्किऱदु? ऎऩ्ऱु अवऩैप् पार्त्तु सॊल्वार्गळेयाऩाल्’ ऎऩ्ऱु आक्षेबित्तु परिहारम् सॊल्लुम् समयत्तिल् आगासत्तै उबमाऩमाग आरम्बित्तु त्युलोगम् पिरुदिवी मुदलियवै उळ्ळे अडङ्गियिरुप्पदागक् कण्डिरुप्पदिऩाल्, - इदु अप्पडि यल्ल। अप्पडियिरुन्द तेयाऩाल् ऎन्द त्यावा पिरुदिवी उळ्ळे इरुक्किऱदो, अदु तेड वेण्डियदागवुम् अऱिय वेण्डियदागवुम् सॊऩ्ऩदाग एऱ्पडुम्। अप्पॊऴुदु पिऩ्ऩुळ्ळ वाक्कियङ्गळ् पॊरुन्दादु। ‘इदिल् कामङ्गळ् वैक्कप्पट्टिरुक्किऩ्ऱऩ’, ‘इन्द आत्मा पाबमऱ्ऱवर्’ ऎऩ्ऱल्लवा पिरगिरुदमायुळ्ळ, त्यावा पिरुदिवी मुदलियदै वैप्पदऱ्कु आदारमा युळ्ळ, आगासत्तै इऴुत्तुक् कॊण्डु, ‘ऎवऩ् इङ्गे आत्मावैयुम् अदिलुळ्ळ सत्यगामादिगळैयुम् अऱिन्दु पोगिऱाऩो’ ऎऩ्ऱु समुच्चयत्तै (सेर्प्पदु) तात्पर् यमायुळ्ळ ‘उम्’ ऎऩ्ऱ सप्तत्तिऩाल् कामङ्गळुक्कु आदारमाऩ आत्मावैयुम् आत्मावै आसिरयित्तिरुक्कुम् इन्द कामङ्गळैयुम् अऱिय वेण्डियवैगळाग पिऩ्वाक्कियम् काट्टुगिऱदु।
तस्माद्वाक्योपक्रमेऽपि दहर एवाकाशो हृदयपुण्डरीकाधिष्ठानः सहान्तःस्थैः समाहितैः पृथिव्यादिभिः सत्यैश्च कामैर्विज्ञेय उक्त इति गम्यते। स चोक्तेभ्यो हेतुभ्यः परमेश्वर इति ॥ १४ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगैयाल्, वाक्कियत्तिऩ् आरम्बत्तिलुम् कूड, हिरुदय पुण्डरीगत्तिलिरुक्कुम् आगासम्दाऩ्, उळ्ळे वैक्कप्पट्टिरुक्कुम् पिरुदिवी मुदलियवैगळुडऩुम्, सत्य कामङ्गळुडऩुम्, अऱिय वेण्डियदाग सॊल्लप् पट्टिरुक्किऱदॆऩ्ऱु तॆरिगिऱदु। अन्द तहरागासम् मुऩ् सॊऩ्ऩ कारणङ्गळाल् परमेसुवरऩ्दाऩ् ऎऩ्ऱु।
गतिशब्दाभ्यां तथा हि दृष्टं लिङ्गं च ॥ १५ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
कदिसप्ताप्याम् तदा हि त्रुष्टम् लिङ्गम् स ॥ १५ ॥
दहरः परमेश्वर उत्तरेभ्यो हेतुभ्य इत्युक्तम्। त एवोत्तरे हेतव इदानीं प्रपञ्च्यन्ते। इतश्च परमेश्वर एव दहरः; यस्माद्दहरवाक्यशेषे परमेश्वरस्यैव प्रतिपादकौ गतिशब्दौ भवतः — ‘इमाः सर्वाः प्रजा अहरहर्गच्छन्त्य एतं ब्रह्मलोकं न विन्दन्ति’ (छा. उ. ८। ३। २) इति। तत्र प्रकृतं दहरं ब्रह्मलोकशब्देनाभिधाय तद्विषया गतिः प्रजाशब्दवाच्यानां जीवानामभिधीयमाना दहरस्य ब्रह्मतां गमयति। तथा ह्यहरहर्जीवानां सुषुप्तावस्थायां ब्रह्मविषयं गमनं दृष्टं श्रुत्यन्तरे — ‘सता सोम्य तदा सम्पन्नो भवति’ (छा. उ. ६। ८। १) इत्येवमादौ। लोकेऽपि किल गाढं सुषुप्तमाचक्षते ‘ब्रह्मीभूतो ब्रह्मतां गतः’ इति ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
तहरम् ऎऩ्बदु परमेसुवरऩ्, मेलुळ्ळ कारणङ्गळाल् ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पट्टदु। अन्द मेलुळ्ळ कारणङ्गळे इप्पॊऴुदु विस्तरिक्कप्पडुगिऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इदऩालेयुम् परमेसुवरऩ् ताऩ् तहरम्, ऎदऩाल् ‘इन्द ऎल्ला पिरजैगळुम् पिरदि तिऩम् पिरह्मलोगत्तै अडैगिऱवर्गळायिऩुम् अदै अऱिगिऱार्गळिल्लै’ (सान्। ८-३-२) ऎऩ्ऱु तहर सम्बन्दमाऩ पिऩ्ऩुळ्ळ वाक्कियत्तिल् परमेसुवर ऩैये ऎडुत्तुच् चॊल्गिऱ कदियुम् सप्तमुम् इरुक्किऩ्ऱऩवो अङ्गे पिरगिरुदमाऩ तहरत्तै ‘पिरह्मलोगम्’ ऎऩ्ऱ सप्तत्तिऩाल् सॊल्लि, पिरजै ऎऩ्ऱ सप्तत्तिऩाल् सॊल्लप्पडुम् जीवर्गळुक्कु सॊल्लप्पडुगिऱ अन्द तहर विषयमाऩ कदि तहरत्तिऱ्कु पिरह्मत् तऩ्मैयै अऱिविक्किऱदु अप्पडिये ऒव्वॊरुनाळुम् नल्ल तूक्कनिलैयिल् जीवर्गळुक्कु पिरह्म विषयमाग उळ्ळ पोगुदल् ‘हे सोम्य, अप्पॊऴुदु सत्वस्तुवुडऩ् सेर्न्दवऩाग आगिऱाऩ्’ (सान् ६-८-१) ऎऩ्बदु मुदलाऩ वेऱु सुरुदियिल् काणप्पडुगिऱदु। उलगत्तिलुम् कूड, आऴ्न्दु नऩ्ऱाग तूङ्गुगिऱवऩै पिरह्ममाग आगियिरुक्किऱाऩ्। पिरह्मत् तऩ्मैयै अडैगिऱाऩ् ऎऩ्ऱु सॊल्व तिल्लैया?
तथा ब्रह्मलोकशब्दोऽपि प्रकृते दहरे प्रयुज्यमानो जीवभूताकाशशङ्कां निवर्तयन्ब्रह्मतामस्य गमयति। ननु कमलासनलोकमपि ब्रह्मलोकशब्दो गमयेत्। गमयेद्यदि ब्रह्मणो लोक इति षष्ठीसमासवृत्त्या व्युत्पाद्येत। सामानाधिकरण्यवृत्त्या तु व्युत्पाद्यमानो ब्रह्मैव लोको ब्रह्मलोक इति परमेव ब्रह्म गमयिष्यति। एतदेव चाहरहर्ब्रह्मलोकगमनं दृष्टं ब्रह्मलोकशब्दस्य सामानाधिकरण्यवृत्तिपरिग्रहे लिङ्गम्। न ह्यहरहरिमाः प्रजाः कार्यब्रह्मलोकं सत्यलोकाख्यं गच्छन्तीति शक्यं कल्पयितुम् ॥ १५ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अप्पडिये पिरह्मलोगम् ऎऩ्ऱ सप्तमुम्, पिरगिरुदमाऩ तहर विषयमाग पिरयोगम् सॆय्यप् पडुवदु, जीवऩॆऩ्ऱुम् पूदागासमॆऩ्ऱुमुळ्ळ सन्देहत्तै निविरुत्ति सॆय्दु इदऱ्कु (तहरत्तिऱ्कु) पिरह्मत् तऩ्मैयै अऱिविक्किऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पिरह्मलोगम् ऎऩ्ऱ सप्तम् कमलासऩऩुडैय (नाऩ्मुगऩाऩ पिरह्माविऩुडैय) लोगत्तैयुम् अऱिविक्कुम् अल्लवा? पिरह्माविऩुडैय लोगम् ऎऩ्ऱु आऱाम् वेऱ्ऱुमैयुळ्ळ समासमाग वैत्तु व्युत्पत्ति सॆय्वादऩाल् अऱिविक्कुम्। आऩाल् सामऩादिगरण्य रीदियाय् व्युत्पत्ति सॆय्दाल् पिरह्ममे लोगम् पिरह्मलोगम् ऎऩ्ऱु परबिह् मत्तैये अऱिविक्कुम्। ऒव्वॊरु नाळुम् काणप्पडुम् पिरह्मलोगम् पोगुदल् ऎऩ्ऱ इदुदाऩ् ‘पिरह्म लोगम्’ ऎऩ्ऱ सप्तत्तिऱ्कु सामाऩादिगरण्य रीदियै ऎडुत्तुक् कॊळ्वदऱ्कु लिङ्गम् ऒव्वॊरुनाळुम् इन्द पिरजैगळ् सत्यलोगम् ऎऩ्ऱ पॆयर् उळ्ळ कार्य पिरह् मत्तिऩुडैय (नाऩ्मुग पिरह्माविऩुडैय) लोगत् तिऱ्कु पोगिऱार्गळ् ऎऩ्ऱु कल्बिक्क मुडियादल्लवा?
धृतेश्च महिम्नोऽस्यास्मिन्नुपलब्धेः ॥ १६ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
त्रुदेच्च महिम्नोअस्यास्मिन्नुबलप्ते: ॥ १६ ॥
धृतेश्च हेतोः परमेश्वर एवायं दहरः। कथम् ? ‘दहरोऽस्मिन्नन्तराकाशः’ इति हि प्रकृत्य आकाशौपम्यपूर्वकं तस्मिन्सर्वसमाधानमुक्त्वा तस्मिन्नेव चात्मशब्दं प्रयुज्यापहतपाप्मत्वादिगुणयोगं चोपदिश्य तमेवानतिवृत्तप्रकरणं निर्दिशति — ‘अथ य आत्मा स सेतुर्विधृतिरेषां लोकानामसम्भेदाय’ (छा. उ. ८। ४। १) इति। तत्र विधृतिरित्यात्मशब्दसामानाधिकरण्याद्विधारयितोच्यते; क्तिचः कर्तरि स्मरणात् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
तरिप्पदु ऎऩ्ऱ कारणत्तिऩालुम् परमेसुवरऩ् ताऩ् इन्द तहरम्। ऎप्पडि? “इदऱ्कुळ् तहरमाऩ आगासम्” ऎऩ्ऱु आरम्बित्तु, आगासत्तै उबमाऩमाग सॊल्वदै मुऩ्ऩिट्टु अदिल् ऎल्लाम् वैक्कप्पट्टि रुप्पदैच् चॊल्लि, अदिलेये आत्मा ऎऩ्ऱ सप्तत्तै उबयोगित्तु, पाबमऱ्ऱ तऩ्मै मुदलिय कुणङ्गळिऩ् सेर्क्कैयै उबदेसित्तुविट्टु, पिरगरणत्तै मीऱामल् अदैये “ऎवर् आत्मावो, अवर् सेदु, इन्द लोगङ्गळ् मोदिक्कॊळ्ळामलिरुप्पदऱ्काग विदिरुदि (तारणम् सॆय्गिऱवर्)” ऎऩ्ऱु कुऱिप्पिडुगिऱदल्लवा?
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अङ्गे ‘विदिरुदि’ ऎऩ्बदु, आत्मा ऎऩ्ऱ सप्तत्तुडऩ् सामाऩादिगरण्यमिरुप्पदिऩाल्, नऩ्गु ताङ्गुगिऱवर् ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पडुगिगऱदु। कर्त्ता (सॆय्गिऱवऩ्) ऎऩ्ऱ अर्त्तत्तिलुम् ‘क्तिच्’ ऎऩ्ऱ पिरत्ययम् विदिक्कप्पट्टिरुप्पदाल्।
यथोदकसन्तानस्य विधारयिता लोके सेतुः क्षेत्रसम्पदामसम्भेदाय, एवमयमात्मा एषामध्यात्मादिभेदभिन्नानां लोकानां वर्णाश्रमादीनां च विधारयिता सेतुः, असम्भेदाय असङ्करायेति। एवमिह प्रकृते दहरे विधारणलक्षणं महिमानं दर्शयति। अयं च महिमा परमेश्वर एव श्रुत्यन्तरादुपलभ्यते — ‘एतस्य वा अक्षरस्य प्रशासने गार्गि सूर्याचन्द्रमसौ विधृतौ तिष्ठतः’ इत्यादेः। तथान्यत्रापि निश्चिते परमेश्वरवाक्ये श्रूयते — ‘एष सर्वेश्वर एष भूताधिपतिरेष भूतपाल एष सेतुर्विधरण एषां लोकानामसम्भेदाय’ इति। एवं धृतेश्च हेतोः परमेश्वर एवायं दहरः ॥ १६ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
उलगत्तिल् जलप्रवाहत्तैत् ताङ्गिक्कॊण्डि रुक्किऱ सेदु (अणै) वयल्गळागिऱ सॊत्तुक्कळ् ऒऩ्ऱागि (अऴिन्दु) विडामलिरुप्पदऱ्काग इरुक्किऱदो, अप्पडिये इन्द आत्मा अत्यात्मम् मुदलिय पेदङ्गळिऩाल् वेऱुबट्टिरुक्कुम् इन्द लोगङ्ग ळुक्कुम् वर्णम्, आसिरमम् मुदलियवैगळुक्कुम्, ऒऩ्ऱागिविडामल् इरुप्पदऱ्काग, कलन्दुविडामलिरुप्प तऱ्काग, ताङ्गिक् कॊण्डिरुक्कुम् सेदु। इव्विदम् इङ्गे पिरगिरुदमायुळ्ळ तहरत्तिल् ताङ्गुवदु रूबमाऩ महिमैयैक् काट्टुगिऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इन्द महिमैयुम्, “हे कार्क्कि, इन्द अक्षरत्तिऩ् आळुगैयिल् ताऩ् सूर्यऩुम्, सन्दिरऩुम् नऩ्गु ताङ्गप्पट्टु इरुक्किऱार्गळ्” ऎऩ्बदु मुदलाऩ वेऱु सुरुदियिऩाल् परमेसुवरऩिडत्तिल् ताऩ् काणप्पडुगिऱदु। अप्पडिये परमेसुवरऩैप्पऱ्ऱिय वाक्कियमॆऩ्ऱु निच्चयमायुळ्ळ वेऱु इडत्तिलुम्, “अवर् ऎल्लावऱ्ऱिऱ्कुम् ईसुवरऩ्! इवर् पूदङ्गळुक्कु अदिबदि; इवर् पूदङ्गळैप् परिबालिक्किऱवर्; इन्द लोगङ्गळ् ऒऩ्ऱुसेरामलिरुप्पदऱ्काग ताङ्गिक्कॊण्डिरुक्कुम् सेदु इवर्” ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पडुगिऱदु। इव्विदम् ताङ्गुवदु ऎऩ्ऱ कारणत्तिऩालुम् परमेसुवरऩ् ताऩ् इन्द तहरम् ऎऩ्बदु।
प्रसिद्धेश्च ॥ १७ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
प्रसित्तेच्च १७।
इतश्च परमेश्वर एव ‘दहरोऽस्मिन्नन्तराकाशः’ इत्युच्यते; यत्कारणमाकाशशब्दः परमेश्वरे प्रसिद्धः — ‘आकाशो वै नाम नामरूपयोर्निर्वहिता’ (छा. उ. ८। १४। १) ‘सर्वाणि ह वा इमानि भूतान्याकाशादेव समुत्पद्यन्ते’ (छा. उ. १। ९। १) इत्यादिप्रयोगदर्शनात्। जीवे तु न क्वचिदाकाशशब्दः प्रयुज्यमानो दृश्यते। भूताकाशस्तु सत्यामप्याकाशशब्दप्रसिद्धौ उपमानोपमेयभावाद्यसम्भवान्न ग्रहीतव्य इत्युक्तम् ॥ १७ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इदऩालुम्, ‘इदिल् उळ्ळे तहरमाऩ आगासम्’ ऎऩ्ऱु परमेसुवरऩ्दाऩ् सॊल्लप्पडुगिऱार्। ऎदऩाल् आगासम् ऎऩ्ऱ सप्तम् परमेसुवरऩिडत्तिल् पिरसित्तमाय् इरुक्किऱदो ‘आगासम्दाऩे नामत्तैयुम्, रूबत्तैयुम् निर्वहिप्पवर् (एऱ्पडुत्तुबवर्)’ (सान्।८-१-४)। ‘इन्द ऎल्ला पूदङ्गळुमे आगासत्तिलिरुन्दु ताऩ् उण्डागिऩ्ऱऩ’ (सान्। १-९-१) ऎऩ्बदु मुदलिय पिरयोगम् काणुवदाल् जीवऩिडत्तिलो आगासम् ऎऩ्ऱ सप्तम् ऒरु इडत्तिलुम् पिरयोगप्पडुवदाग काण विल्लै। पूदागासमो, आगास ऎऩ्ऱ सप्तत्तिऱ्कु पिरसित्तियिरुन्द पोदिलुम्, उबमाऩमायुम्, उबमेयमा युमिरुक्कुम् तऩ्मै मुदलियदु सम्बविक् काददिऩाल् ऎडुत्तुक्कॊळ्ळक् कूडियदिल्लैयॆऩ्ऱु सॊल्लप्पट्टु विट्टदु।
इतरपरामर्शात्स इति चेन्नासम्भवात् ॥ १८ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इदरबरामर्सात्स इदि सेन्नासम्बवात् ॥ १८ ॥
यदि वाक्यशेषबलेन दहर इति परमेश्वरः परिगृह्येत, अस्ति इतरस्यापि जीवस्य वाक्यशेषे परामर्शः — ‘अथ य एष सम्प्रसादोऽस्माच्छरीरात्समुत्थाय परं ज्योतिरुपसम्पद्य स्वेन रूपेणाभिनिष्पद्यत एष आत्मेति होवाच’ (छा. उ. ८। ३। ४) इति। अत्र हि सम्प्रसादशब्दः श्रुत्यन्तरे सुषुप्तावस्थायां दृष्टत्वात्तदवस्थावन्तं जीवं शक्नोत्युपस्थापयितुम् , नार्थान्तरम्। तथा शरीरव्यपाश्रयस्यैव जीवस्य शरीरात्समुत्थानं सम्भवति, यथाकाशव्यपाश्रयाणां वाय्वादीनामाकाशात्समुत्थानम् , तद्वत् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पिऩ्ऩुळ्ळ वाक्कियत्तिऩ् पलत्तैक् कॊण्डु तहरम् ऎऩ्बदाल् परमेसुवरऩ् ऎडुत्तुक्कॊळ्ळप् पडुगिऱार् ऎऩ्ऱाल्, मऱ्ऱवऩाऩ जीवऩुक्कुम् पिऩ्ऩुळ्ळ वाक्कियत्तिल् परामर्सम् (सॊल्लप्पडुदल्) इरुक्किऱदु। ।“इन्द सम्बिरसादऩ् ऎवऩो अवऩ् इन्द सरीरत्तिलिरुन्दु किळम्बि, मेलाऩ ज्योदिसै अडैन्दु, तऩ्रूबमाग एऱ्पडुगिऱाऩ्। इवऩ् आत्मा ऎऩ्ऱु सॊऩ्ऩार्” (सान् ८-३-२१) ऎऩ्ऱु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इङ्गेयो, ‘सम्बिरसाद’ ऎऩ्ऱ सप्तमाऩदु वेऱु सुरुदियिल् नल्ल तूक्कनिलै ऎऩ्ऱ अर्त्तत्तिल् काणप्पट्टिरुप्पदाल्, अन्निलैयैयुडैय जीवऩै ऎडुत्तुक्काट्ट मुडियुम्; वेऱु अर्त्तत्तैक् काट्टादु। अप्पडिये सरीरत्तै आसिरयित्तिरुक्कुम् जीवऩुक्कुत्ताऩ् सरीरत्तिलिरुन्दु किळम्बुदल् सम्बविक्कुम्। आगासत्तै आसिरयित्तुळ्ळ वायु मुदलियवैगळुक्कु ऎप्पडि आगासत्तिलिरुन्दु किळम्बुदलो, अप्पडिये।
यथा चादृष्टोऽपि लोके परमेश्वरविषय आकाशशब्दः परमेश्वरधर्मसमभिव्याहारात् ‘आकाशो वै नाम नामरूपयोर्निर्वहिता’ (छा. उ. ८। १४। १) इत्येवमादौ परमेश्वरविषयोऽभ्युपगतः, एवं जीवविषयोऽपि भविष्यति। तस्मादितरपरामर्शात् ‘दहरोऽस्मिन्नन्तराकाशः’ इत्यत्र स एव जीव उच्यत इति चेत् —
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
ऎप्पडि परमेसुवर विषयमाग उलगत्तिल् आगासम् ऎऩ्ऱ सप्तम् काणप्पडविल्लैयाऩालुम्, “आगासम्दाऩ् नामत्तैयुम्, रूबत्तैयुम् निर्वहिप्पवर्” ऎऩ्बदु पोलुळ्ळविडत्तिल् परमेसुवरऩुडैय तर्मङ्गळुडऩ् सेर्त्तु सॊल्लियिरुप्पदाल्, परमेसुवर विषयमॆऩ्ऱु ऒप्पुक्कॊळ्ळप्पडुगिऱदो, इव्विदम् जीवविषयमागवुम् इरुक्कलाम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगैयाल् मऱ्ऱवऩुक्कु (जीवऩुक्कु) परामर्सम् इरुप्पदाल् “इदिल् उळ्ळे तहरमाऩ आगासम्” ऎऩ्ऱविडत्तिल् अन्द जीवऩ्दाऩ् सॊल्लप्पडुगिऱाऩ् ऎऩ्ऱाल्।
नैतदेवं स्यात्। कस्मात् ? असम्भवात्। न हि जीवो बुद्ध्याद्युपाधिपरिच्छेदाभिमानी सन् आकाशेनोपमीयेत। न चोपाधिधर्मानभिमन्यमानस्यापहतपाप्मत्वादयो धर्माः सम्भवन्ति। प्रपञ्चितं चैतत्प्रथमसूत्रे। अतिरेकाशङ्कापरिहाराय अत्र तु पुनरुपन्यस्तम्। पठिष्यति चोपरिष्टात् — ‘अन्यार्थश्च परामर्शः’ (ब्र. सू. १। ३। २०) इति ॥ १८ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सित्तान्दम्: इदु इप्पडि इरुक्कमुडियादु। एऩ्? “सम्बविक्काददिऩाल्” पुत्ति मुदलाऩ उबादिगळाल् वरैयिडप्पट्टदिल् अबिमाऩियायिरुक्कुम् जीवऩ् आगासत्तुडऩ् उबमाऩिक्कक् कूडियदिल्लैये। मेलुम्, उबादिगळिऩ् तर्मङ्गळै अबिमाऩिक्किऱवऩुक्कु पाबमऱ्ऱ तऩ्मै मुदलाऩ धर्मङ्गळ् सम्बविक्कादु। इदु मुदल् सूत्तिरत्तिलेये विस्तरिक्कप्पट्टिरुक्किऱदु। अदिगमाग एऱ्पडुम् सन्देहत्तै परिहरिप्पदऱ्कागत् ताऩ् इङ्गे मऱुबडियुम् सॊल्लप्पट्टदु। मेलेयुम् “पारमर्सम् वेऱु अर्त्तमुळ्ळदु” (सूत्रम् १-३-२०) ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पोगिऱार्।
उत्तराच्चेदाविर्भूतस्वरूपस्तु ॥ १९ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
उत्तराच्चेदाविर्बूदस्वरूबस्तु ॥ १९ ॥
इतरपरामर्शाद्या जीवाशङ्का जाता, सा असम्भवान्निराकृता। अथेदानीं मृतस्येवामृतसेकात् पुनः समुत्थानं जीवाशङ्कायाः क्रियते — उत्तरस्मात्प्राजापत्याद्वाक्यात्। तत्र हि ‘य आत्मापहतपाप्मा’ इत्यपहतपाप्मत्वादिगुणकमात्मानमन्वेष्टव्यं विजिज्ञासितव्यं च प्रतिज्ञाय, ‘य एषोऽक्षिणि पुरुषो दृश्यत एष आत्मा’ (छा. उ. ८। ७। ४) इति ब्रुवन् अक्षिस्थं द्रष्टारं जीवमात्मानं निर्दिशति । ‘एतं त्वेव ते भूयोऽनुव्याख्यास्यामि’ (छा. उ. ८। ९। ३) इति च तमेव पुनः पुनः परामृश्य, ‘य एष स्वप्ने महीयमानश्चरत्येष आत्मा’ (छा. उ. ८। १०। १) इति ‘तद्यत्रैतत्सुप्तः समस्तः सम्प्रसन्नः स्वप्नं न विजानात्येष आत्मा’ (छा. उ. ८। ११। १) इति च जीवमेवावस्थान्तरगतं व्याचष्टे। तस्यैव चापहतपाप्मत्वादि दर्शयति — ‘एतदमृतमभयमेतद्ब्रह्म’ इति ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
[सान्दोक्य उबनिषत्तिल् ८-वदु अत्यायत्तिल् तहरवित्यैक्कुप्पिऩ् पिरजाबदि वित्यै निरूबणम् सॆय्यप्पट्टिरुक्किऱदु। तहरवित्यैयिल् कूऱप्पट्ट पाबमऱ्ऱ तऩ्मै मुदलाऩ कुणङ्गळुडऩ् कूडिय आत्मावै अऱिन्दु कॊळ्वदऱ्काग इन्दिरऩुम्, विरोसऩऩुम् पिरह्माविडम् सॆऩ्ऱार्गळ्। ३२ वरुषङ्गळ् पिरह्मसर्य नियमत्तुडऩ् इरुन्द पिऱगु ‘कण्णिल् तोऩ्ऱुम् पुरुषऩ् आत्मा, इवऩ् अम्रुदम् अबयम् प्रह्मम्’ ऎऩ्ऱु उबदेसित्तार्। पिरदि पिम्बत्तै आत्मावॆऩ्ऱु अऱिन्दु कॊण्डार्गळ्। तण्णीर् निऱैन्द सरुवत्तिल् मुगत्तैप् पार्क्कुम्बडियुम् पिऱगु क्षवरम् पण्णिक्कॊण्डु मऱुबडियुम् अदिल् पार्क्कुम्बडियुम् सॊऩ्ऩार्। अप्पडियुम् पिरदिबिम्बत्तिऱ्कु कारणमाऩ तेहत्तै आत्मा ऎऩ्ऱु ऎण्णिक्कॊण्डु विरोसऩऩ् पोय्विट्टाऩ्। इन्दिरऩ् नडुवऴियिलेये सिन्दित्तु सरीरत्तैयॊट्टि पिरदिबिम्बम् माऱुवदै ऎण्णि तिरुम्बिवन्दु मऱुबडियुम् ३२ वरुषम् नियमत्तुडऩ् वसित्ताऩ्। स्वप्ऩङ्गाणुम् पुरुषऩै आत्मावॆऩ्ऱु सॊऩ्ऩार्। स्वप्ऩत्तिल् सोग पयङ्गळै कण्डु तिरुम्बिवन्दु ३२ वरुषम् वसित्तबिऩ् पिरह्मा सु षुप्त पुरुषऩै आत्मा ऎऩ्ऱु उबदेसित्तार्। सु षुप्तियिल् तऩ्ऩैप् पऱ्ऱिय अऱिवु कूड इल्लैये ऎऩ्ऱु तिरुम्बिवन्दु ५ वरुषम् इरुन्द पिऩ् तुरीयमाऩ आत्मस्वरूबत्तै उबदेसिक्किऱार्। इङ्गु जाक्रम् मुदलाऩ अवस्तैगळुडऩ् कूडिय जीवऩैये पाबमऱ्ऱदु मुदलाऩ कुणङ्गळुडऩ् कूडिऩवऩाग उबदेसिक्किऱार्। आगवे मेऱ्कण्ड कुणङ्गळ् इल्लाददाल् जीवऩ् तहरागासमिल्लै ऎऩ्ऱु तीर्माऩिप्पदु ऎप्पडि पॊरुन्दुम् ऎऩ्ऱ केळ्विक्कु पदिल् कूऱुगिऱार्। सरीरादिगळिलिरुन्दु विडुबट्ट सुत्तमाऩ आत्म स्वरूबत्त्ैदाऩ् पिरह्मा उबदेसिक्किऱार्। नाऩ्गु पर्यायङ्गळिलुम् ऒरुवऩैये उबदेसिप्पदागक् कूऱि अमिरुदम् अबयम् ऎऩ्ऱुम् पाबमऱ्ऱदु मुदलाऩ कुणङ्गळुळ्ळवऩागवुम् कूऱुगिऱार्। सोदिदमाऩ उबादिगळऱ्ऱ सुत्त आत्मा ऎऩ्बदु पिरह्मम् ताऩ् अदऱ्कु पाबमऱ्ऱदु मुदलाऩ कुणङ्गळ् सम्बविक्कुम्। अवित्योबादिगऩाऩ जीवऩुक्कु इन्द कुणङ्गळ् सम्बविक्काददाल् अदु तहरागासमल्ल ऎऩ्ऱु मुऩ् कूऱियदु युक्तम्दाऩ्)।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
मऱ्ऱवऩै सॊल्वदाल् जीवविषयमाग ऎन्द सन्देहम् एऱ्पट्टदो, अदु सम्बविक्कादु ऎऩ्ऱ कारणत्तिऩाल् निरागरिक्कप्पट्टदु। इऩि इप्पॊऴुदु, इऱन्दवऩ् अमिरुदम् तॆळिप्पदिऩाल् मऱुबडियुम् ऎऴुन्दि रुप्पदुबोल, मेलुळ्ळ पिरजाबदियिऩ् वाक्कियत्तिऩाल् मऱुबडियुम् जीवऩ् विषयमाऩ सन्देहम् किळप्पप् पडुगिऱदु। अङ्गे “ऎन्द आत्मा पाबम् अऱ्ऱवरो” ऎऩ्ऱु पाबमऱ्ऱ तऩ्मै मुदलाऩ कुणङ्गळै उडैय आत्मावै तेड वेण्डियवरागवुम्, नऩ्गु अऱिय वेण्डियवरागवुम् पिरदिक्ञै सॆय्दुविट्टु, “यादॊरु इन्द पुरुषऩ् कण्णिल् तॆरिगिऱारो, अवर् आत्मा” (सान्।८-७-४) ऎऩ्ऱु सॊल्लि कण्णिलिरुप्पवऩायुम्, पार्क्किऱ वऩायुम् उळ्ळ जीवऩै आत्मा ऎऩ्ऱु कुऱिप्पिडुगिऱार्। “इवरैये उऩक्कु मऱुबडियुम् तॆळिवाय् सॊल्लुगिऱेऩ्” (सान्। ८-९-३) ऎऩ्ऱु अवरैये तिरुम्बत्तिरुम्बच् चॊल्लि, ‘ऎन्द इवर् स्वप्ऩत्तिल् कौरविक्कप्पट्टवराग सञ्जरिक्किऱारो अवर् आत्मा’ (सान् ८-१०-१) ऎऩ्ऱुम्, ‘ऎङ्गे इव्विदम् तूङ्गुगिऱवर् ऒडुङ्गिऩवऩाग, तॆळिवडैन्दवऩाग स्वप्ऩत्तै अऱिवदिल्लैयो अवर् आत्मा’ ऎऩ्ऱुम् वेऱु निलैयिलुळ्ळ जीवऩैये सॊल्गिऱार्। अवऩुक्केदाऩ् ‘इदु अमिरुदम् पयमऱ्ऱदु, इदु पिरह्मम्’ ऎऩ्ऱु पाबमऱ्ऱ तऩ्मै मुदलियदैयुम् काट्टुगिऱार्।
‘नाह खल्वयमेवं सम्प्रत्यात्मानं जानात्ययमहमस्मीति नो एवेमानि भूतानि’ (छा. उ. ८। ११। २) इति च सुषुप्तावस्थायां दोषमुपलभ्य, ‘एतं त्वेव ते भूयोऽनुव्याख्यास्यामि नो एवान्यत्रैतस्मात्’ इति चोपक्रम्य, शरीरसम्बन्धनिन्दापूर्वकम् ‘एष सम्प्रसादोऽस्माच्छरीरात्समुत्थाय परं ज्योतिरुपसम्पद्य स्वेन रूपेणाभिनिष्पद्यते स उत्तमः पुरुषः’ इति जीवमेव शरीरात्समुत्थितमुत्तमं पुरुषं दर्शयति। तस्मादस्ति सम्भवो जीवे पारमेश्वराणां धर्माणाम्। अतः ‘दहरोऽस्मिन्नन्तराकाशः’ इति जीव एवोक्त इति चेत्कश्चिद्ब्रूयात्;
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
‘इवऩ् इप्पॊऴुदु नाऩ् इवऩाग इरुक्किऱेऩ् ऎऩ्ऱु तऩ्ऩै अऱिवदिल्लै, इन्द पूदङ्गळैयुम् अऱिवदिल्लैयल्लवा’ (सान् ८-११-१, २) ऎऩ्ऱु नल्ल तूक्क निलैयिलुम् तोषत्तैक्कण्डु ‘इवरैये उऩक्कु मऱुबडियुम् विळक्किच् चॊल्गिऱेऩ्। इवरैविड वेऱायुळ्ळदैयिल्लै’ ऎऩ्ऱु आरम्बित्तु, सरीर सम्बन्दत्तै निन्दिप्पदै मुऩ्ऩिट्टु इन्द सम्बिरसादर् इन्द सरीरत्तिलिरुन्दु किळम्बि तऩ् स्वरूबमाग अऱिन्दु मेलाऩ ज्योदिसैयडैगिऱाऩ्। अवऩ् उत्तममाऩ पुरुषऩ्’ ऎऩ्ऱु जीवऩैये ताऩ् सरीरत्तिलिरुन्दु किळम्बिऩ उत्तमबुरुषऩाग काट्टुगिऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगैयाल् परमेसुवरऩुडैय तर्मङ्गळुक्कु जीवऩ् विषयत्तिलुम् सम्बवम् इरुक्किऱदु। इदऩाल् ‘इदिल् उळ्ळे तहरमाऩ आगासम्’ ऎऩ्ऱु जीवऩ् ताऩ् सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱाऩ्।
तं प्रति ब्रूयात् — ‘आविर्भूतस्वरूपस्तु’ इति। तुशब्दः पूर्वपक्षव्यावृत्त्यर्थः। नोत्तरस्मादपि वाक्यादिह जीवस्याशङ्का सम्भवतीत्यर्थः। कस्मात् ? यतस्तत्राप्याविर्भूतस्वरूपो जीवो विवक्ष्यते। आविर्भूतं स्वरूपमस्येत्याविर्भूतस्वरूपः; भूतपूर्वगत्या जीववचनम् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सित्तान्दम्: ऎऩ्ऱु यारेऩुम् सॊऩ्ऩाल्, अवऩुक्कु ‘वॆळिप्पट्ट स्वरूबऩ्दाऩ्’ ऎऩ्ऱु पदिल् सॊल्ल वेण्डुम्। ‘तु’ ऎऩ्ऱ सप्तम् पूर्वबक्षत्तै विलक्कुवदिल् तात्पर्यमुळ्ळदु। मेल् वाक्कियत् तिलिरुन्दु कूड इङ्गे जीवऩ् ऎऩ्ऱ सङ्गै एऱ्पडादु ऎऩ्ऱु अर्त्तम्। एऩ्? ऎदऩाल् अङ्गेयुम् वॆळिप्पट्ट स्वरूबऩाऩ जीवऩ् सॊल्ल विरुम्बप्पडुगिऱाऩो इवऩुडैय स्वरूबम् वॆळिप्पट्टिरुक्किऱदु ऎऩ्बदिऩाल्। वॆळिप्पट्ट स्वरूबऩ् मुऩ् इरुन्ददैक् कॊण्डु जीवऩ् ऎऩ्ऱु सॊल्लुदल्।
एतदुक्तं भवति — ‘य एषोऽक्षिणि’ इत्यक्षिलक्षितं द्रष्टारं निर्दिश्य, उदशरावब्राह्मणेन एनं शरीरात्मताया व्युत्थाप्य, ‘एतं त्वेव ते’ इति पुनः पुनस्तमेव व्याख्येयत्वेनाकृष्य, स्वप्नसुषुप्तोपन्यासक्रमेण ‘परं ज्योतिरुपसम्पद्य स्वेन रूपेणाभिनिष्पद्यते’ इति यदस्य पारमार्थिकं स्वरूपं परं ब्रह्म, तद्रूपतयैनं जीवं व्याचष्टे; न जैवेन रूपेण। यत् परं ज्योतिरुपसम्पत्तव्यं श्रुतम् , तत्परं ब्रह्म। तच्चापहतपाप्मत्वादिधर्मकम्। तदेव च जीवस्य पारमार्थिकं स्वरूपम् — ‘तत्त्वमसि’ इत्यादिशास्त्रेभ्यः, नेतरदुपाधिकल्पितम् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इदु सॊऩ्ऩदाग आगिऱदु: ‘ऎन्द इवर् कण्णिल्’ ऎऩ्ऱु कण्णिल् कुऱिप्पिडप्पट्ट पार्क्किऱवऩै काट्टिविट्टु जलमुळ्ळ सरुवत्तैच् चॊल्लुम् पिराह्मणत्तिऩाल् ‘सरीरम् आत्मा’ ऎऩ्बदिलिरुन्दु इवऩै वॆळिक्किळप्पि, ‘इवरैये उऩक्कु’ ऎऩ्ऱु मऱुबडियुम् मऱुबडियुम् अवरैये वियाक्याऩम् सॆय्यप्पड वेण्डियवराग इऴुत्तुक् कॊण्डु, स्वप्ऩ सुषुप्तिगळै वर्णिक्किऱ मुऱैयाग ‘मेलाऩ ज्योदिसै अडैन्दु तऩ् रूबत्तुडऩ् आगिऱाऩ्’ ऎऩ्ऱु इवऩुडैय वास्त वस्वरूबमाऩ परबिरह्मम् ऎदुवो अन्द रूबमागवे इन्द जीवऩै सॊल्गिऱदु, जीवऩदु रूबमाग सॊल्ल विल्लै। अडैयप्पडुम् मेलाऩ ज्योदिस् ऎदु सॊल्लप् पट्टिरुक्किऱदो अदु परबिरह्मम् अदु ताऩ् पाबमऱ्ऱ तऩ्मै मुदलाऩ तर्मङ्गळैयुडैयदु। अदुवे ताऩ् जीवऩुडैय वास्तवमाऩ स्वरूबम् ‘तत्त्वम् असि’ ऎऩ्बदु मुदलाऩ मुदलाऩ सास्तिरङ्गळाल्; उबादियिऩाल् कल्बिक्कप्पट्टिरुक्कुम् वेऱु ऎदुवुम् (वास्तव स्वरूबम्) इल्लै।
यावदेव हि स्थाणाविव पुरुषबुद्धिं द्वैतलक्षणामविद्यां निवर्तयन्कूटस्थनित्यदृक्स्वरूपमात्मानम् ‘अहं ब्रह्मास्मि’ इति न प्रतिपद्यते, तावज्जीवस्य जीवत्वम्। यदा तु देहेन्द्रियमनोबुद्धिसङ्घाताद्व्युत्थाप्य श्रुत्या प्रतिबोध्यते नासि त्वं देहेन्द्रियमनोबुद्धिसङ्घातः, नासि संसारी; किं तर्हि ? — तद्यत्सत्यं स आत्मा चैतन्यमात्रस्वरूपस्तत्त्वमसीति। तदा कूटस्थनित्यदृक्स्वरूपमात्मानं प्रतिबुध्य अस्माच्छरीराद्यभिमानात्समुत्तिष्ठन् स एव कूटस्थनित्यदृक्स्वरूप आत्मा भवति — ‘स यो ह वै तत्परमं ब्रह्म वेद ब्रह्मैव भवति’ (मु. उ. ३। २। ९) इत्यादिश्रुतिभ्यः। तदेव चास्य पारमार्थिकं स्वरूपम् , येन शरीरात्समुत्थाय स्वेन रूपेणाभिनिष्पद्यते ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
कट्टैयिल् मऩुष्यऩ् ऎऩ्ऱ ऎण्णत्तैप् पोल, इरण्डागविरुक्कुम् तऩ्मै रूबमाऩ अवित् यैयै निविरुत्ति सॆय्दु, कूडस्तऩाय् नित्यमाय्, त्रुक् (पार्क्किऱ) स्वरूबमायुळ्ळ आत्मावै ‘नाऩ् प्रह्म माग इरुक्किऱेऩ्’ ऎऩ्ऱु ऎदुवरैयिल् अऱियविल्लै यो, अदुवरैयिल्दाऩ् जीवऩुक्कु जीवत्तऩ्मै उण्डु। ऎप्पॊऴुदु तेहम्, इन्दिरियम्, मऩस्, पुत्ति इन्दक् कूट्टत्तिलिरुन्दु विलक्कि सुरुदियिऩाल् “नी तेहम्, इन्दिरियम्, मऩस्, पुत्ति इन्दक् कूट्टमल्ल। नी संसारियल्ल; अप्पडियाऩाल्, ऎदु सत्यमो अदु। अदुवे आत्मा सैदऩ्य स्वरूबमा युळ्ळवऩ्। नी अदुवाय् इरुक्किऱाय्” ऎऩ्ऱु अऱिविक्कप्पडुगिऱाऩो अप्पॊऴुदु कूडस्तऩाय्, नित्यमाय्, त्रुक्स्व रूबमा युळ्ळ आत्मावै अऱिन्दु कॊण्डु, इन्द सरीरम् मुदलि यदिल् उळ्ळ अबिमाऩत्तिलिरुन्दु नऩ्गु ऎऴुन्दिरुन्दु अवऩे कूडस्तऩाय्, नित्यमाय् त्रुक्स्वरूबमायुळ्ळ आत्मावाग इरुन्दु विडुगिऱाऩ्। “ऎवऩ् अन्द मेलाऩ प्रह्मत्तै अऱिगिऱाऩो, अवऩ् प्रह्ममागवे आगिऱाऩ्” (मुण्डग ३-२-९) ऎऩ्बदु मुदलाऩ सुरुदिगळाल्। अदुवेदाऩ् इवऩुडैय वास्तवमाऩ स्वरूबम्। सरीरत्तिलिरुन्दु नऩ्गु ऎऴुन्दु ऎन्द तऩ् रूबमाग आगिऱाऩो अदु।
कथं पुनः स्वं च रूपं स्वेनैव च निष्पद्यत इति सम्भवति कूटस्थनित्यस्य ? सुवर्णादीनां तु द्रव्यान्तरसम्पर्कादभिभूतस्वरूपाणामनभिव्यक्तासाधारणविशेषाणां क्षारप्रक्षेपादिभिः शोध्यमानानां स्वरूपेणाभिनिष्पत्तिः स्यात्। तथा नक्षत्रादीनामहन्यभिभूतप्रकाशानामभिभावकवियोगे रात्रौ स्वरूपेणाभिनिष्पत्तिः स्यात्। न तु तथात्मचैतन्यज्योतिषो नित्यस्य केनचिदभिभवः सम्भवति असंसर्गित्वात् व्योम्न इव। दृष्टविरोधाच्च। दृष्टिश्रुतिमतिविज्ञातयो हि जीवस्य स्वरूपम्। तच्च शरीरादसमुत्थितस्यापि जीवस्य सदा निष्पन्नमेव दृश्यते। सर्वो हि जीवः पश्यन् शृण्वन् मन्वानो विजानन्व्यवहरति, अन्यथा व्यवहारानुपपत्तेः। तच्चेत् शरीरात्समुत्थितस्य निष्पद्येत, प्राक्समुत्थानाद्दृष्टो व्यवहारो विरुध्येत। अतः किमात्मकमिदं शरीरात्समुत्थानम् , किमात्मिका वा स्वरूपेणाभिनिष्पत्तिरिति ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
कूडस्त नित्यऩायिरुप्पवऩुक्कु तऩ्ऩुडैय रूबम् तऩ्ऩालेये अडैयप्पडुगिऱदॆऩ्बदु ऎप्पडि? तङ्गम् मुदलियवैगळुक्को वेऱु तिरवियङ्गळिऩ् सेर्क्कैयाल्, मऱैक्कप्पट्ट स्वरूबमुळ्ळवैगळाय् अदावदु तऩिप्पट्ट विसे षम् तॆरियामलिरुप् पवैगळुक्कु, उप्पैप्पोडुवदु मुदलियवैगळाल् सुत्तम् सॆय्यप्पडुबवैगळुक्कु, तऩ् रूबत्तुडऩ् वॆळिप्पडुवदु इरुक्कलाम्। अप्पडिये पगलिल् पिरगासम् मऱैक्कप्पट्टुळ्ळ नक्षत्तिरम् मुदलियवै कळुक्कु मऱैप्पदु विलगि इरविल् तऩ् रूबत्तुडऩ् वॆळिप्पडल् इरुक्कलाम्। नित्तियमायिरुक्कुम् आत्मसैदऩ्यमागिऱ ज्योदिक्को ऎदिऩालुम् मऱैवु ऎऩ्बदु एऱ्पडादु। आगासत्तैप्पोल ऒट्टामलिरुक्कुम् तऩ्मैयिरुप्प ताल्। अऩुबवत्तिऱ्कुम्, विरोदमायिरुप्पदाल्; पार्क्किऱदु, केट्किऱदु, निऩैक्किऱदु, अऱिगिऱदु ऎऩ्बवै जीवऩुडैय स्वरूबमल्लवा? अदुवो, सरीरत्तिलिरुन्दु वॆळिप्पडाद जीवऩुक्कुक्कूड ऎप्पॊऴुदुम् इरुन्दु कॊण्डे इरुप्पदागक् काणप्पडुगिऱदु। ऎल्ला जीवऩुम् पार्त्तुक्कॊण्डु, केट्टुक्कॊण्डु, निऩैत्तुक्कॊण्डु, अऱिन्दुगॊण्डु व्यवहारम् सॆय्गिऱाऩ्; इल्लैयाऩाल् व्यवहारम् ऎऩ्बदे पॊरुन्दादु। सरीरत्तिलिरुन्दु वॆळिप्पट्टवऩुक्कुत् ताऩ् अदु एऱ्पडुमॆऩ्ऱाल्, वॆळिप्पडुवदऱ्कु मुऩ्ऩालेये काणप्पडुम् व्यवहारम् विरुत्तप्पडुम्। आगैयाल् सरीरत्तिलिरुन्दु वॆळिप्पडुदल् ऎऩ्ऱ इदु ऎत्तऩ्मै युळ्ळदु? तऩ् रूबमाग आगिऱदु ऎऩ्बदुम् ऎत्तऩ्मै युळ्ळदु? ऎऩ्ऱु।
अत्रोच्यते — प्राग्विवेकविज्ञानोत्पत्तेः शरीरेन्द्रियमनोबुद्धिविषयवेदनोपाधिभिरविविक्तमिव जीवस्य दृष्ट्यादिज्योतिःस्वरूपं भवति। यथा शुद्धस्य स्फटिकस्य स्वाच्छ्यं शौक्ल्यं च स्वरूपं प्राग्विवेकग्रहणाद्रक्तनीलाद्युपाधिभिरविविक्तमिव भवति; प्रमाणजनितविवेकग्रहणात्तु पराचीनः स्फटिकः स्वाच्छ्येन शौक्ल्येन च स्वेन रूपेणाभिनिष्पद्यत इत्युच्यते प्रागपि तथैव सन्; तथा देहाद्युपाध्यविविक्तस्यैव सतो जीवस्य श्रुतिकृतं विवेकविज्ञानं शरीरात्समुत्थानम् , विवेकविज्ञानफलं स्वरूपेणाभिनिष्पत्तिः केवलात्मस्वरूपावगतिः ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अव्विषयत्तिल् सॊल्लप्पडुगिऱदु: पिरित्तऱिगिऱ अऱिवु एऱ्पडुवदऱ्कु मुऩ्ऩाल् सरीरम्, इन्दिरियम्, मऩस्, पुत्ति विषयङ्गळ् हर्षसोगादिगळ् ऎऩ्ऱ उबादिग ळुडऩ् वेऱुबडाददु पोलवे, जीवऩुक्कु पार्वै मुदलिय ज्योदिस् स्वरूबम् इरुक्किऱदु; ऎव्विदम् सुत्तमाऩ स्पडिगत्तिऩ् तॆळिवायिरुप्पदु वॆळुप्पा यिरुप्पदु ऎऩ्ऱु स्वरूबम् पिरित्तु अऱिवदऱ्कु मुऩ्ऩाल् सिगप्पु, नीलम् मुदलिय उबादिगळुडऩ् वेऱुबडाददु पोलवे इरुक्किऱदो, पिरमाणत्तिऩाल् एऱ्पट्ट पिरित्तऱिदऱ्कुप् पिऩ्ऩालो स्पडिगम् तॆळिवाय् इरुप्पदु, वॆळुप्पायिरुप्पदु ऎऩ्ऱ तऩ् स्वरूबमाग आगिऱदु ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पडुगिऱदो मुऩ्ऩालुम् अप्पडियेयिरुन्दु वन्दुम् अप्पडिये तेहम् मुदलिय उबादिगळिडमिरुन्दु पिरिक्कप्पडामलिरुक्कुम् जीवऩुक्के सुरुदियिऩाल् एऱ्पडुगिऱ पिरित्तु अऱिदल् सरीरत्तिलिरुन्दु किळम्बुदल्, पिरित्तु अऱिदलिऩुडैय पलऩागिय स्वस्वरूबमाग आवदु ऎऩ्बदु तऩित्त आत्मस्वरूब साक्षात्कारम्।
तथा विवेकाविवेकमात्रेणैवात्मनोऽशरीरत्वं सशरीरत्वं च मन्त्रवर्णात् ‘अशरीरं शरीरेषु’ (क. उ. १। २। २२) इति, ‘शरीरस्थोऽपि कौन्तेय न करोति न लिप्यते’ (भ. गी. १३। ३१) इति च सशरीरत्वाशरीरत्वविशेषाभावस्मरणात्। तस्माद्विवेकविज्ञानाभावादनाविर्भूतस्वरूपः सन् विवेकविज्ञानादाविर्भूतस्वरूप इत्युच्यते। न त्वन्यादृशौ आविर्भावानाविर्भावौ स्वरूपस्य सम्भवतः, स्वरूपत्वादेव। एवं मिथ्याज्ञानकृत एव जीवपरमेश्वरयोर्भेदः, न वस्तुकृतः; व्योमवदसङ्गत्वाविशेषात् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अव्विदमाग आत्माविऱ्कु सरीरमऱ्ऱ तऩ्मै, सरीरमुळ्ळ तऩ्मै ऎऩ्बवै पिरित्तु अऱिदल्, पिरित्तु अऱियादिरुत्तल् ऎऩ्बदिऩालेये एऱ्पडुगिऩ्ऱऩ; ‘सरीरङ्गळिल् सरीरमऱ्ऱवर्’ (काडग। १-२-२२) ऎऩ्ऱ सुरुदि याल् ‘हे ‘हे अर्जुऩा, सरीरत्तिलिरुप्पवऩायिरुन्दुम् सॆय्गिऱाऩिल्लै, तीण्डप्पडुवदु इल्लै’ (कीदै १३-३१) ऎऩ्ऱुम्, सरीरमुळ्ळ तऩ्मैक्कुम् सरीरमऱ्ऱ तऩ्मैक्कुम् वित्यासमिल्लैयॆऩ्ऱु सॊल्लियिरुप्प ताल्। आगैयाल्, पिरित्तु अऱिदल् इल्लाददिऩाल् वॆळिप्पडाद स्वरूबमायिरुप्पवऩ् पिरित्तु अऱिवदि ऩाल् वॆळिप्पट्ट स्वरूबऩ् ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पडु किऱाऩ्। स्वरूबम् ऎऩ्ऱ तऩ्मैयिऩालेये, वेऱु विदमाग वॆळिप्पडल्, वॆळिप्पडादिरुत्तल् ऎऩ्बदु स्वरूबत्तिऱ्कु सम्बविक्कादु। इव्विदमाग जीवऩुक्कुम्, परमेसुवरऩुक्कुमुळ्ळ पेदम् वास्तवमिल्लाद अक्ञाऩत्तिऩाल् एऱ्पट्टदुदाऩ्, वास्तवमाऩ तिल्लै। आगासम्बोल पऱ्ऱऱ्ऱदॆऩ्बदिल् वित्यास मिल्लाददिऩाल्।
कुतश्चैतदेवं प्रतिपत्तव्यम् ? यतः ‘य एषोऽक्षिणि पुरुषो दृश्यते’ इत्युपदिश्य ‘एतदमृतमभयमेतद्ब्रह्म’ इत्युपदिशति। योऽक्षिणि प्रसिद्धो द्रष्टा द्रष्टृत्वेन विभाव्यते, सोऽमृताभयलक्षणाद्ब्रह्मणोऽन्यश्चेत्स्यात् , ततोऽमृताभयब्रह्मसामानाधिकरण्यं न स्यात्। नापि प्रतिच्छायात्मायमक्षिलक्षितो निर्दिश्यते, प्रजापतेर्मृषावादित्वप्रसङ्गात्। तथा द्वितीयेऽपि पर्याये ‘य एष स्वप्ने महीयमानश्चरति’ इति न प्रथमपर्यायनिर्दिष्टादक्षिपुरुषाद्द्रष्टुरन्यो निर्दिष्टः, ‘एतं त्वेव ते भूयोऽनुव्याख्यास्यामि’ इत्युपक्रमात्। किञ्च ‘अहमद्य स्वप्ने हस्तिनमद्राक्षम् , नेदानीं तं पश्यामि’ इति दृष्टमेव प्रतिबुद्धः प्रत्याचष्टे। द्रष्टारं तु तमेव प्रत्यभिजानाति — ‘य एवाहं स्वप्नमद्राक्षम् , स एवाहं जागरितं पश्यामि’ इति ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
ऎदऩाल् इदु इव्विदम् अऱियप्पड वेण्डुम्? ‘ऎन्द इन्द पुरुषऩ् कण्णिल् काणप्पडुगिऱाऩो’ ऎऩ्ऱु उबदेसित्तु विट्टु, ‘इदु अमिरुदम् पयमऱ्ऱदु, पिरह्मम् ऎऩ्ऱु उबदेसिक्किऱदिऩाल्। कण्णिल् पार्क्किऱवऩाग पिरसित्तमाऩ ऎवऩ् पार्क्कुम् तऩ्मै युळ्ळवऩाग अऱियप्पडुगिऱाऩो, अवऩ् अमिरुदम् पयमऱ्ऱदु ऎऩ्बदै लक्षणमागवुडैय पिरह्मत्ति लिरुन्दु वेऱाग इरुप्पाऩेयागिल् अमिरुदमायुम् पयमऱ्ऱदायुमुळ्ळ पिरह्मत्तुडऩ् सामाऩादिगरण्यम् (ऒऩ्ऱायिरुक्कुम् तऩ्मै) सम्बविक्कादु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
कण्णिल् काणप्पडुम् इन्द पिरदिबिम्ब आत्मावुम् काट्टप्पडविल्लै, पिरह्माविऱ्कु पॊय् सॊल्लुम् तऩ्मै एऱ्पडुमाऩदिऩाल्, अप्पडिये इरण्डावदु पर्यायत्तिलुम् “ऎन्द इवर् स्वप्ऩत्तिल् कौरविक्कप्पट्टु सञ्जरिक्किऱारो” ऎऩ्ऱु मुदल् पर्यायत्तिल् कुऱिप्पिट्ट अक्षिबुरुषऩागिय पार्क्किऱ वऩुक्कु वेऱाग यारुम् सॊल्लप्पडविल्लै, “इवरैये उऩक्कु मऱुबडियुम् ऎडुत्तुच् चॊल्गिऱेऩ्” ऎऩ्ऱु आरम्बित्तिरुप्पदाल्। मेलुम्, “नाऩ् इऩ्ऱु स्वप्ऩत्तिल् याऩैयैप् पार्त्तेऩ्; इप्पॊऴुदु अदैप् पार्क्कविल्लै” ऎऩ्ऱु विऴित्तुक्कॊण्डवऩ् पार्क्कप्पट्टदैये मऱुक्किऱाऩ्। आऩाल् “ऎन्द नाऩे स्वप्ऩत्तैप्पार्त्तेऩो, अदे नाऩ्दाऩ् विऴिप्पैप् पार्क्किऱेऩ्” ऎऩ्ऱु पार्क्किऱवऩ्, अवऩेयॆऩ्ऱु निऩैवुबडुत्तिक् कॊळ्गिऱाऩ्।
तथा तृतीयेऽपि पर्याये — ‘नाह खल्वयमेवं सम्प्रत्यात्मानं जानात्ययमहमस्मीति नो एवेमानि भूतानि’ इति सुषुप्तावस्थायां विशेषविज्ञानाभावमेव दर्शयति, न विज्ञातारं प्रतिषेधति। यत्तु तत्र ‘विनाशमेवापीतो भवति’ इति, तदपि विशेषविज्ञानविनाशाभिप्रायमेव, न विज्ञातृविनाशाभिप्रायम्; ‘न हि विज्ञातुर्विज्ञातेर्विपरिलोपो विद्यतेऽविनाशित्वात्’ (बृ. उ. ४। ३। ३०) इति श्रुत्यन्तरात्। तथा चतुर्थेऽपि पर्याये ‘एतं त्वेव ते भूयोऽनुव्याख्यास्यामि नो एवान्यत्रैतस्मात्’ इत्युपक्रम्य ‘मघवन् मर्त्यं वा इदं शरीरम्’ इत्यादिना प्रपञ्चेन शरीराद्युपाधिसम्बन्धप्रत्याख्यानेन सम्प्रसादशब्दोदितं जीवम् ‘स्वेन रूपेणाभिनिष्पद्यते’ इति ब्रह्मस्वरूपापन्नं दर्शयन् , न परस्माद्ब्रह्मणोऽमृताभयस्वरूपादन्यं जीवं दर्शयति ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अप्पडिये मूऩ्ऱावदु पर्यायत्तिलुम् “इवऩ् (सुषुप्तऩ्) इप्पॊऴुदु (सुषुप्तियिल्) इन्द नाऩ् इरुक्किऱेऩ् ऎऩ्ऱु तऩ्ऩै इव्वाऱु अऱिवदिल्लै। इन्दप् पूदङ्गळैयुम् अऱिवदिल्लै” ऎऩ्ऱु सुषुप्तियिल् विसेषमाऩ अऱिविऩ् इल्लामैयैये काट्टुगिऱार् अऱिगिऱवऩै मऱुक्कविल्लै। अङ्गे “नासत्तै अडैन्दवऩाग इरुक्किऱाऩ्” ऎऩ्ऱ ऎदुवो, अदुवुम् विसेष विषयमाऩ अऱिविऩ् नासमॆऩ्ऱ अबिप्रायत्तिल् सॊल्लप्पट्टिरुप्पदे तविर, अऱिगिऱवऩुडैय नासमॆऩ्ऱ अबिप्पिरायत्तिलिल्लै। “अऱिगिऱवऩुडैय अऱिविऱ्कु नासम् किडैयादु। नासमऱ्ऱ तऩ्मैयिऩाल्” (पिरुहत् ४-३-३०) ऎऩ्ऱ वेऱु सुरुदियिऩाल्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अप्पडिये नाऩ्गावदु पर्यायत्तिलुम् “इवरैये उऩक्कु मऱुबडियुम् ऎडुत्तुच्चॊल्गिऱेऩ्। इवरैत् तविर, वेऱु ऒऩ्ऱैयुम् सॊल्लप् पोवदिल्लै” ऎऩ्ऱु आरम्बित्तु “इन्दिरा, इन्द सरीरम् सागुम् तऩ्मैयुळ्ळदे” ऎऩ्बऩवऱ्ऱाल् विरिवाग सरीरम् मुदलिय उबादिगळिऩ् सम्बन्दत्तै विलक्कुवदाल् सम्बिरसादम् ऎऩ्ऱ सप्तत्ताल् सॊल्लप्पडुम् जीवऩै “तऩ् स्वरूबमाग आगिऱाऩ्” ऎऩ्ऱु प्रह्म स्वरूबत्तै अडैन्दवऩागक् काट्टि, अमिरुदमाय् अबयमायुळ्ळ परप्रह्मत्तिऱ्कु वेऱाग जीवऩैक् काट्टविल्लै।
केचित्तु परमात्मविवक्षायाम् ‘एतं त्वेव ते’ इति जीवाकर्षणमन्याय्यं मन्यमाना एतमेव वाक्योपक्रमसूचितमपहतपाप्मत्वादिगुणकमात्मानं ते भूयोऽनुव्याख्यास्यामीति कल्पयन्ति। तेषाम् ‘एतम्’ इति सन्निहितावलम्बिनी सर्वनामश्रुतिर्विप्रकृष्येत। भूयःश्रुतिश्चोपरुध्येत। पर्यायान्तराभिहितस्य पर्यायान्तरेऽनभिधीयमानत्वात्। ‘एतं त्वेव ते’ इति च प्रतिज्ञाय प्राक्चतुर्थात्पर्यायादन्यमन्यं व्याचक्षाणस्य प्रजापतेः प्रतारकत्वं प्रसज्येत। तस्मात् यदविद्याप्रत्युपस्थापितमपारमार्थिकं जैवं रूपं कर्तृत्वभोक्तृत्वरागद्वेषादिदोषकलुषितमनेकानर्थयोगि, तद्विलयनेन तद्विपरीतमपहतपाप्मत्वादिगुणकं पारमेश्वरं स्वरूपं विद्यया प्रतिपद्यते, सर्पादिविलयनेनेव रज्ज्वादीन् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सिलरो, परमात्मावै सॊल्ल विरुप्पमाऩाल् “इवऩैये उऩक्कु” ऎऩ्ऱु जीवऩै इऴुप्पदु न्यायम् इल्लैयॆऩ्ऱु निऩैप्पवर्गळाग, ‘इवऩैये’ वाक्यत्तिऩ् आरम्बत्तिल् सूसिप्पिक्कप्पट्ट पाबमऱ्ऱ तऩ्मै मुदलाऩ कुणङ्गळोडु कूडिय आत्मावै उऩक्कु मऱुबडियुम् ऎडुत्तुच्चॊल्गिऱेऩ् ऎऩ्ऱु कल्बिक्किऱार्गळ्। अवर्गळुक्कु पक्कत्तिलिरुप्पदैत् तऴुवुगिऱ ‘इदै’ ऎऩ्ऱ सर्वनामावै सॊल्लियिरुप्पदु वॆगुदूरमाग आगिविडुम्। ‘मऱुबडियुम्’ ऎऩ्ऱ सॊल्लुम् विरुत्तप्पडुम्। ऒरु पर्यायत्तिल् सॊऩ्ऩदु वेऱु पर्यायत्तिल् सॊल्लप्पडाददिऩाल्। “इदैये उऩक्कु” ऎऩ्ऱु पिरदिक्ञै सॆय्दुविट्टु नाऩ्गावदु पर्यायत्तिऱ्कु मुऩ्वरै वॆव्वेऱाऩ वस्तुवैच् चॊल्लि वरुम् प्रह्माविऱ्कु एमाऱ्ऱुगिऱारॆऩ्ऱ तऩ्मैयुम् एऱ्पडुम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगैयाल्, अवित्यैयिऩाल् एऱ्पडुत्तप्पट्टु कर्त्ता, पोक्ता, रागम्, त्वेषम् मुदलाऩ तोषङ्गळिऩाल् असुत्तमाक्कप्पट्टु पलविद अऩर्त्तङ्गळुडऩ् कूडिऩदाय् ऎन्द वास्तवमिल्लाद जीवऩॆऩ्ऱ रूबमो, अदै सोदित्तल् मूलम् अदऱ्कु नेर्माऱायुळ्ळ पाबमऱ्ऱ तऩ्मै मुदलिय कुणङ् गळुडऩ् कूडिय परमेसुवरऩुक्कुरिय स्वरूबमाऩदु वित्यैयिऩाल् विळक्कप्पडुगिऱदु। सर्प्पम् मुदलियवैगळै सोदित्तु कयिऱु मुदलियवैगळैक् काट्टुवदु पोल।
अपरे तु वादिनः पारमार्थिकमेव जैवं रूपमिति मन्यन्तेऽस्मदीयाश्च केचित्। तेषां सर्वेषामात्मैकत्वसम्यग्दर्शनप्रतिपक्षभूतानां प्रतिषेधायेदं शारीरकमारब्धम् — एक एव परमेश्वरः कूटस्थनित्यो विज्ञानधातुरविद्यया, मायया मायाविवत् , अनेकधा विभाव्यते, नान्यो विज्ञानधातुरस्तीति। यत्त्विदं परमेश्वरवाक्ये जीवमाशङ्क्य प्रतिषेधति सूत्रकारः — ‘नासम्भवात्’ (ब्र. सू. १। ३। १८) इत्यादिना, तत्रायमभिप्रायः — नित्यशुद्धबुद्धमुक्तस्वभावे कूटस्थनित्ये एकस्मिन्नसङ्गे परमात्मनि तद्विपरीतं जैवं रूपं व्योम्नीव तलमलादि परिकल्पितम्;
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
नम्मैच्चेर्न्द सिल वादिगळ् जीवऩुडैय रूबंवास्तवमे ताऩ् ऎऩ्ऱु ऎण्णुगिऱार्गळ्। आत्मा ऒऩ्ऱुदाऩ् ऎऩ्ऱु नऩ्गु अऱिवदऱ्कु ऎदिर् पक्कत्तिलिरुक् कुम् अवर्गळॆल्लारुक्कुम् उणर्त्त वेण्डियदऱ्काग इन्द सारीरगम् (सारीरगमीमांसा सास्तिरम्) आरम्बिक्कप् पट्टिरुक्किऱदु। कूडस्तनित्यऩाय्, अऱिवु स्वरूबऩा यिरुक्कुम् ऒरे परमेसुवरऩ्दाऩ् ‘अवित्यारूबमाऩ मायैयिऩाल् मायाविबोल्, अनेग रूबमाय् तोऩ्ऱु किऱार्; वेऱु सैदऩ्यवस्तु किडैयादु ऎऩ्ऱु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सूत्रक्कारर् “इल्लै, सम्बविक्काददिऩाल्” (सूत्रम् १-३-१८) ऎऩ्बदु मुदलियदाल् परमेसुवरऩै सॊल्लुम् वाक्कियत्तिल् जीवऩो ऎऩ्ऱु आसङ्गै सॆय्दु कॊण्डु मऱुक्किऱार् ऎऩ्ऱ इदु ऎदुवो, अव्विषयत्तिल् अबिप्पिरायम् इदु :- नित्यम् सुत्तम् अऱिन्ददु विडुबट्टदु ऎऩ्ऱ स्वबावमुळ्ळदाय् कूडस्त नित्यमाय् ऒऩ्ऱाय् सङ्गमऱ्ऱदाय् इरुक्कुम् परमात् माविऩिडत्तिल् अदऱ्कु विबरीदमाऩ जीवऩ् ऎऩ्ऱ रूबम्, आगासत्तिल् तळम् अऴुक्कु मुदलियदैप्पोल्, कल्बिक्कप्पट्टिरुक्किऱदु।
तत् आत्मैकत्वप्रतिपादनपरैर्वाक्यैर्न्यायोपेतैर्द्वैतवादप्रतिषेधैश्चापनेष्यामीति — परमात्मनो जीवादन्यत्वं द्रढयति। जीवस्य तु न परस्मादन्यत्वं प्रतिपिपादयिषति। किं त्वनुवदत्येवाविद्याकल्पितं लोकप्रसिद्धं जीवभेदम्। एवं हि स्वाभाविककर्तृत्वभोक्तृत्वानुवादेन प्रवृत्ताः कर्मविधयो न विरुध्यन्त इति मन्यते। प्रतिपाद्यं तु शास्त्रार्थमात्मैकत्वमेव दर्शयति — ‘शास्त्रदृष्ट्या तूपदेशो वामदेववत्’ (ब्र. सू. १। १। ३०) इत्यादिना। वर्णितश्चास्माभिः विद्वदविद्वद्भेदेन कर्मविधिविरोधपरिहारः ॥ १९ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अदै, आत्मा ऒऩ्ऱुदाऩॆऩ्ऱु काट्टुवदिल् तात्पर्यमुळ्ळदायुम् नियायत्तुडऩ् कूडिऩदायुम् इरण्डॆऩ्ऱ वादत्तै मऱुप्पदुमाऩ वाक्कियङ् गळाल्, पोक्कडित्तुविडुगिऱेऩ् ऎऩ्ऱु परमात्माविऱ्कु जीवऩैविड वेऱायिरुक्कुम् तऩ्मैयै उऱुदिप् पडुत्तुगिऱार्; आऩाल् जीवऩुक्कु परमात्मावैविड वेऱायिरुक्कुम् तऩ्मैयै ऎडुत्तुच्चॊल्ल उत्तेसिक्कविल्लै; आऩाल्, अवित्यैयिऩाल् कल्बिक्कप्पट्टु उलगत्तिल् पिरसित्तमायिरुक्कुम् जीव वेऱ्ऱुमैयै अऩुवदिक्किऱार् (इरुप्पदै अऩुसरित्तु सॊल्गिऱार्) ऎऩ्बदु मात्तिरम्दाऩ्। इव्विदम् स्वबावत्तिऩाल् एऱ्पट्टिरुक्कुम् कर्त्ता ऎऩ्ऱ तऩ्मै पोक्ता ऎऩ्ऱ तऩ्मै इवैगळै अऩुवदित्तु पिरविरुत्तित्तिरुक्कुम् कर्माक्कळ् विषयमाऩ विदिगळ् विरोदप्पडादु ऎऩ्ऱु ऎण्णुगिऱार्। ऎडुत्तुक्काट्ट वेण्डिय सास्तिरत्तिऩ् तात्पर्यमो आत्माविऩ् ऒऩ्ऱायिरुक्कुम् तऩ्मैये ऎऩ्बदै “सास्तिर तिरुष्टियिऩाल् उबदेसम् वामदेवर्बोल” (सूत्रम् १-१-३०) ऎऩ्बदु मुदलाऩदिऩाल् काट्टुगिऱार्। वित्वाऩ् वित्वाऩल् लादवऩ् ऎऩ्ऱ पेदत्तैक् कॊण्डु कर्म विदिगळिऩ् विरोदत्तिऱ्कु परिहारम् ऎऩ्ऱु नम्मालुम् वर्णिक्कप्पट्टिरुक्किऱदु।
अन्यार्थश्च परामर्शः ॥ २० ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अन्यार्दच्च परामर्स: ॥ २० ॥
अथ यो दहरवाक्यशेषे जीवपरामर्शो दर्शितः — ‘अथ य एष सम्प्रसादः’ (छा. उ. ८। ३। ४) इत्यादिः, स दहरे परमेश्वरे व्याख्यायमाने, न जीवोपासनोपदेशः, नापि प्रकृतविशेषोपदेशः,इत्यनर्थकत्वं प्राप्नोतीत्यत आह — अन्यार्थोऽयं जीवपरामर्शो न जीवस्वरूपपर्यवसायी, किं तर्हि ? — परमेश्वरस्वरूपपर्यवसायी ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
तहर विषयमाऩ पिऩ्ऩुळ्ळ वाक्कियत्तिल् “ऎन्द इन्द सम्बिरसादऩो” (सान्। ८-३-४) इदु मुदलाऩ जीवऩै परामर्सिप्पदु काट्टप्पट्टदो। अदु, तहरम् ऎऩ्बदु परमेसुवरऩ् ऎऩ्ऱु वियाक्याऩम् सॆय्युम् पॊऴुदु, जीवऩै उबासिक्कुम्बडियाऩ उबदेसमागादु, पिरगिरुदमायुळ्ळ तहरत्तिऱ्कु विसेष कुणत्तै उबदेसित्तदागवुमागादु, ऎऩ्ऱु पिरयोजऩ मऱ्ऱदागि विडुमॆऩ्बदु ऎदुवो, अदऱ्कु सॊल्गिऱार् इन्द जीव विषयमाऩ परामर्सम् वेऱु पिरयोजऩत्तैयुडैयदु, जीवऩुडैय स्वरूबत्तिल् मुडिवडैवदायिल्लै, परमेसुवरऩुडैय स्वरूबत्तिल् मुडिवडैवदुदाऩ्।
कथम् ? सम्प्रसादशब्दोदितो जीवो जागरितव्यवहारे देहेन्द्रियपञ्जराध्यक्षो भूत्वा, तद्वासनानिर्मितांश्च स्वप्नान्नाडीचरोऽनुभूय, श्रान्तः शरणं प्रेप्सुरुभयरूपादपि शरीराभिमानात्समुत्थाय, सुषुप्तावस्थायां परं ज्योतिराकाशशब्दितं परं ब्रह्मोपसम्पद्य, विशेषविज्ञानवत्त्वं च परित्यज्य, स्वेन रूपेणाभिनिष्पद्यते। यदस्योपसम्पत्तव्यं परं ज्योतिः, येन स्वेन रूपेणायमभिनिष्पद्यते, स एष आत्मापहतपाप्मत्वादिगुण उपास्यः — इत्येवमर्थोऽयं जीवपरामर्शः परमेश्वरवादिनोऽप्युपपद्यते ॥ २० ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
ऎप्पडि? सम्बिरसाद सप्तत्तिऩाल् सॊल्लप् पडुगिऱ जीवऩ् विऴिप्पु व्यवहार समयत्तिल् तेहम् इन्दिरियमागिय कूट्टिऱ्कु यजमाऩऩाग इरुन्दु विट्टु अदऩ् वासऩैगळाल् एऱ्पडुम् स्वप्ऩङ्गळैयुम् नाडिगळिल् सञ्जरित्तुक्कॊण्डु अऩुबवित्तुविट्टु, सिरममडैन्दवऩाग पुगलिडमडैयक् करुदि इरण्डु विदमाऩ सरीर अबिमाऩत्तिलिरुन्दुम् विलगि सुषुप्ति तसैयिल् आगासम् ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पडुम् मेलाऩ ज्योदिसाऩ परबिरह्मत्तैयडैन्दु, कुऱिप्पिट्ट अऱिवुळ्ळवऩायिरुक्कुम् तऩ्मैयैविट्टुविट्टु, तऩ्ऩुडैय स्वरूबमाग आगिऱाऩ्। इवऩुक्कु अडैयवेण्डियदायुळ्ळ मेलाऩ ज्योदिस् ऎदुवो, ऎन्द तऩ् स्वरूबमाग आगिऱाऩो, अन्द इन्द आत्मा पाबमऱ्ऱदु मुदलाऩ कुणङ्गळोडु कूडियवराग उबासिक्कत्तक्कवर् ऎऩ्ऱ इव्विद पिरयोजऩ मुळ्ळदाग इन्द जीव विषयमाऩ परामर्सम् परमेसुव रऩॆऩ्ऱु सॊल्बवरुक्कुम् पॊरुन्दुम्।
अल्पश्रुतेरिति चेत्तदुक्तम् ॥ २१ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अल्बच्रुदेरिदि सेत्तदुक्तम् ॥ २१ ॥
यदप्युक्तम् — ‘दहरोऽस्मिन्नन्तराकाशः’ इत्याकाशस्याल्पत्वं श्रूयमाणं परमेश्वरे नोपपद्यते, जीवस्य तु आराग्रोपमितस्याल्पत्वमवकल्पत इति; तस्य परिहारो वक्तव्यः। उक्तो ह्यस्य परिहारः — परमेश्वरस्याप्यापेक्षिकमल्पत्वमवकल्पत इति, ‘अर्भकौकस्त्वात्तद्व्यपदेशाच्च नेति चेन्न निचाय्यत्वादेवं व्योमवच्च’ (ब्र. सू. १। २। ७) इत्यत्र; स एवेह परिहारोऽनुसन्धातव्य इति सूचयति। श्रुत्यैव च इदमल्पत्वं प्रत्युक्तं प्रसिद्धेनाकाशेनोपमिमानया ‘यावान्वा अयमाकाशस्तावानेषोऽन्तर्हृदय आकाशः’ इति ॥ २१ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
‘इदिल् उळ्ळे तहरमाऩ (सिऱियदाऩ) आगासम्’ ऎऩ्ऱु आगासत्तिऱ्कु सॊल्लप्पडुम् सिऱियदॆऩ्ऱ तऩ्मै परमेसुवरऩिडत्तिल् पॊरुन्दादु। ऊसि नुऩिबोलुळ्ळ जीवऩुक्को सिऱिय तऩ्मै पॊरुन्दुम्, ऎऩ्ऱु ऎदु सॊल्लप्पट्टदो, अदऱ्कु परिहारम् सॊल्ल वेण्डुम्। इदऱ्कु परिहारम् “सिऱिय इडमायिरुप्पदा लुम् अदैक् कुऱिप्पिट्टिरुप्पदालुम् इल्लैयॆऩ्ऱाल्, अप्पडियल्ल, तियाऩिक्क वेण्डिय तायिरुप्पदाल्। इव्विदम्, आगासम्बोलुम्” (सूत्रम् १-२-७) ऎऩ्ऱ विडत्तिल् परमेसुवरऩुक्कु अबेक्षैक्कुत्तक्कबडि सिऱिय तायिरुक्कुम् तऩ्मै पॊरुन्दुमॆऩ्ऱु सॊल्लप्पट्टु विट्टदे। अन्दप् परिहारमे इङ्गेयुम् ञाबगप्पडुत् तिक्कॊळ्ळ वेण्डियदु ऎऩ्ऱु सूसिप्पिक्किऱार्। ‘इन्द आगासम् ऎव्वळवो अव्वळवु ह्रुदयत्तिल् उळ्ळे इरुक्कुम् इन्द आगासम्’ ऎऩ्ऱु, पिरसित्तमाऩ आगासत् तुडऩ् उबमाऩम् सॊल्गिऱ सुरुदियिऩालेये इन्द सिऱिय तऩ्मैयॆऩ्बदु मऱुक्कप् पट्टिरुक्किऱदु।