वैश्वानरः साधारणशब्दविशेषात् ॥ २४ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
वैच्वानर सादारणसप्तविसे षात् ॥ २४ ॥
वैश्वानरः कौक्षभूतदेवजीवेश्वरेषु कः ॥
वैश्वानरात्मशब्दाभ्यामीश्वरान्येषु कश्चन ॥ १३ ॥
द्युमूर्धत्वादितो ब्रह्मशब्दाच्चेश्वर इष्यते ॥
वैश्वानरात्मशब्दौ तावीश्वरस्यापि वाचकौ ॥ १४ ॥
–वैयासिकन्यायमाला
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
वैसुवानरर् ऎऩ्बदु जाडराक्ऩि, (पञ्ज पूदङ्गळिल् ऒऩ्ऱागिय) पूद अक्ऩि, अक्ऩि तेवदै, जीवऩ्, ईसुवरर् इवैगळिल् यार्? वैसुवानरर् ऎऩ्ऱुम् “आत्मा” ऎऩ्ऱु मुळ्ळ इरण्डु सप्तङ्गळाल् ईसुवररैत् तविर्त्तु मऱ्ऱ वैगळिल् एदेऩुम् ऒऩ्ऱु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
त्युलोगत्तै सिरसागवुडैयदु ऎऩ्बदिरुप्पदि ऩालुम् पिरह्मम् ऎऩ्ऱ सप्तम् इरुप्पदिऩालुम् ईसुवरर्दाऩ् ऎऩ्ऱु करुदप्पडुगिऱदु। अन्द “वैसुवानरर्”, “आत्मा” ऎऩ्ऱ इरण्डु सप्तङ्गळुम् पिरह्मत्तैयुम् सॊल्लुम् वार्त्तैगळे।
‘को न आत्मा किं ब्रह्म’ (छा. उ. ५। ११। १) इति ‘आत्मानमेवेमं वैश्वानरं सम्प्रत्यध्येषि तमेव नो ब्रूहि’ (छा. उ. ५। ११। ६) इति चोपक्रम्य द्युसूर्यवाय्वाकाशवारिपृथिवीनां सुतेजस्त्वादिगुणयोगमेकैकोपासननिन्दया च वैश्वानरं प्रत्येषां मूर्धादिभावमुपदिश्याम्नायते — ‘यस्त्वेतमेवं प्रादेशमात्रमभिविमानमात्मानं वैश्वानरमुपास्ते, स सर्वेषु लोकेषु सर्वेषु भूतेषु सर्वेष्वात्मस्वन्नमत्ति;’ (छा. उ. ५। १८। १) , ‘तस्य ह वा एतस्यात्मनो वैश्वानरस्य मूर्धैव सुतेजाश्चक्षुर्विश्वरूपः प्राणः पृथग्वर्त्मात्मा सन्देहो बहुलो वस्तिरेव रयिः पृथिव्येव पादावुर एव वेदिर्लोमानि बर्हिर्हृदयं गार्हपत्यो मनोऽन्वाहार्यपचन आस्यमाहवनीयः’ (छा. उ. ५। १८। २) इत्यादि ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
प्रासीऩसालर्, सत्ययज्ञर्, इन्द्रत्युम्ऩर्, जऩर्, पुडिलर् इन्द ऐवरुम् महासुरोत्रियर्गळ्। इवर्गळ् ऒऩ्ऱु सेर्न्दु नम् आत्मा ऎदु? पिरह्मम् ऎदु? ऎऩ्ऱु विसारम् सॆय्दार्गळ्। तीर्माऩम् तॆरियाददाल् उत्तालगरिडम् पोय् वैसुवानर आत्मावैप्पऱ्ऱिक् केट्टार्गळ्। अवरुक्कुम् मुऴुवदुम् तॆरियाददाल् ऎल्लारुम् केगय नाट्टरसऩाऩ, अच्वबदियिडम् सॆऩ्ऱार्गळ्। अरसऩ् इवर्गळै वरवेऱ्ऱु तऩित्तऩियाग सत्कारम् सॆय्दु तऩत्तैक्कॊडुत्ताऩ्। अवर्गळ् अदै एऱ्ऱुक्कॊळ्ळ विल्लै। ‘नाऩ् ऒरु पाबमुम् सॆय्यविल्लैये एऩ् एऱ्ऱुक्कॊळ्ळविल्लै’ ऎऩ्ऱु केट्टु ‘नाऩ् समीबत्तिल् नडत्तप्पोगुम् यागत्तिल् उङ्गळुक्कु एराळमागप् पॊरुळ् तरुगिऱेऩ्’ ऎऩ्ऱु सॊऩ्ऩाऩ्। अवर्गळ् इप्पॊऴुदु ऎङ्गळुक्कुप् पणम् तेवैयिल्लै। वैसुवाऩर आत्मावैप्पऱ्ऱि उऩक्कुत् तॆरियुम्, अदै ऎङ्गळुक्कुच् चॊल्लवेणुम्’ ऎऩ्ऱु केट्टार्गळ्। अरसऩ् प्रासीऩसालरिडम् नीर्, ऎन्द आत्मावै वैच्वानरराग उबासिक्किऱीर्? ऎऩ्ऱु केट्टार्। ‘त्युलोगत्तै’ ऎऩ्ऱु अवर् पदिल् सॊऩ्ऩार्। इव्विदमे मऱ्ऱवर्गळुम् मुऱैये सूर्यऩ्, वायु, आगासम्, जलम्, पिरुदिवि इवैगळै उबासिप्पदागच् चॊऩ्ऩार्गळ्। अरसऩ् ऒव्वॊऩ्ऱुक्कुम् ऒव्वॊरु कुणत्तैक् कूऱिविट्टु इवैगळ् ऒव्वॊऩ्ऱुम् वैच्वानरऩिऩ् सिरस् मुदलिय अवयवङ्गळे तविर इदुवे वैच्वानरात्मा इल्लै। इप्पडि उबासिप्पवऩ् क्षेषममडैयमाट्टाऩ् ऎऩ्ऱु तऩित्तऩियाऩ उबास ऩैयै निन्दित्तुविट्टु ऎल्ला अवयवङ्गळुडऩ् सेर्त्तु वैच्वानरात्मावै उबासिक्किऱवऩुक्कु ऎल्ला पोगङ्गळुम् एऱ्पडुवदागक् कूऱिऩार्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इङ्गु कूऱप्पट्टुळ्ळ वैच्वानरऩ् वयिऱ्ऱि लुळ्ळ जाडराक्ऩिया, अल्लदु ऐन्दु पूदङ्गळिल् ऒऩ्ऱाऩ अक्ऩिया, अक्ऩिदेवदैया, जीवऩा, ईसुवरऩा ऎऩ्ऱु सन्देहम्। वैच्वानरबदम् इरुप्पदाल् जाडराक्ऩि, पूदाक्ऩि, अक्ऩिदेवदै इम्मूऩ्ऱिल् ऒऩ्ऱाग इरुक्कलाम्। वैच्वानरऩ् ईसुवरऩ् इल्लै ऎऩ्ऱु पूर्वबक्षम्, त्युलोगम् मुदलियवैगळै अवयवमागच् चॊल्लि इरुप्पदालुम्, पिरह्म सप्तम् इरुप्पदालुम् वैच्वानरऩ् सर्वगारणमाऩ ईसुवरऩ् ताऩ् वैसुवानर आत्म सप्तङ्गळुक्कु ईसुवरऩैयुम् पॊरुळागक् कूऱलाम् ऎऩ्ऱु सित्तान्दम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
‘नम्मुडैय आत्मा यार्, पिरह्मम् ऎदु?’ ‘(ऎन्द) आत्मावै वैसुवानरराग नीर् इप्पॊऴुदु अऱिन्दिरुक्किऱीरो अदैये ऎङ्गळुक्कु सॊल्लुम्’ (सान्। ५-११-१, ६) ऎऩ्ऱु आरम्बित्तु, ‘त्युलोगम्, सूर्यऩ् वायु, आगासम्, जलम्, पूमि इवैगळुक्कु नऩ्गु पिरगासिक्कुम् तऩ्मै मुदलिय कुणङ्गळिरुप् पदैयुम् ऒव्वॊऩ्ऱैयुम् तऩित्तऩियाग उबासिप्पदै निन्दिप्पदु मूलमाय् इवैगळुक्कु वैसुवानररै उत्तेसित्तु सिरस् मुदलियदाग इरुक्कुम् तऩ्मैयैयुम् उबदेसित्तुविट्टु सॊल्लप्पडुगिऱदु’ ‘इन्द ओट्टैच्चाण् अळवुळ्ळ नेरिल् नऩ्गु ऎल्लावऱ्ऱैयुम् अऱियुम् आत्मावाऩ वैसुवानररै ऎवऩ् इव्विदम् उबासिक्किऱाऩो, अवऩ् ऎल्ला उलगङ्गळिलुम् ऎल्ला सरीरङ्गळिलुम्, ऎल्ला जीवर्गळिलुम् इरुन्दु कॊण्डु अऩ्ऩम् साप्पिडुगिऱाऩ्। (पोगङ्गळै अऩुबविक् किऱाऩ्)।’ अन्द इन्द वैसुवानर आत्माविऱ्कु नऩ्गु पिरगासिप्पदु (त्युलोगम्) ताऩ् सिरस्; ऎल्ला रूबमुडैयवर् (सूर्यऩ्) कण्; नाला पक्कङ्गळिलुम् पोगक्कूडिय स्वबावमुडैयवर् (वायु) पिराणऩ्; ऎङ्गुम् वियाबिप्पदु (आगासम्) उडलिऩ् मत्यबागम्; सॆल्वमुळ्ळदु (जलम्) ताऩ् मूत्तिरप्पै पूमिये पादङ्गळ्; वेदिये मार्बु; पर्हिस् (तर्प्पै) रोमङ्गळ् कार्हबत्यम् ह्रुदयम्; अऩ्वा हार्यबसऩम् (तक्षिणाक्ऩि) मऩस्; आहवनीयम् मुगम् (सान् ५-१८-२) ऎऩ्बदु मुदलियदु।
तत्र संशयः — किं वैश्वानरशब्देन जाठरोऽग्निरुपदिश्यते, उत भूताग्निः, अथ तदभिमानिनी देवता, अथवा शारीरः, आहोस्वित्परमेश्वरः इति। किं पुनरत्र संशयकारणम् ? वैश्वानर इति जाठरभूताग्निदेवतानां साधारणशब्दप्रयोगात् , आत्मेति च शारीरपरमेश्वरयोः। तत्र कस्योपादानं न्याय्यं कस्य वा हानमिति भवति संशयः। किं तावत्प्राप्तम् ? जाठरोऽग्निरिति। कुतः ? तत्र हि विशेषेण क्वचित्प्रयोगो दृश्यते — ‘अयमग्निर्वैश्वानरो योऽयमन्तः पुरुषे येनेदमन्नं पच्यते यदिदमद्यते’ (बृ. उ. ५। ९। १) इत्यादौ ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अङ्गे ‘वैसुवानरऩ्’ ऎऩ्ऱ सप्तत्तिऩाल् वयिऱ्ऱिलुळ्ळ अक्ऩि, (जाडराक्ऩि) उबदेसिक् कप्पडुगिऱदा, अल्लदु (ऐन्दु पूदङ्गळिल् सेर्न्द) पूदाक्ऩिया अल्लदु अदै अबिमाऩिक्कुम् (अक्ऩि) तेवदैया, अल्लदु सारीरऩा (जीवऩा), अल्लदु परमेसुवररा ऎऩ्ऱु सन्देहम्। इङ्गु सन्दे हत्तिऱ्कु ऎऩ्ऩ कारणम्? वयिऱ्ऱिलिरुप्पदु, पूदाक्ऩि तेवदै इम्मूवर्गळुक्कुम् ‘वैसुवानरऩ्’ ऎऩ्ऱु पॊदुवाग सप्तत्तिऩ् पिरयोगमिरुप्पदिऩालुम्, सारीरऩुक्कुम्, परमेसुवररुक्कुम् ‘आत्मा’ ऎऩ्ऱु (पॊदुवायुळ्ळ सप्तत्तिल् पिरयोगम् इरुप्पदिऩालुम्, अवैगळुळ् ऎदै ऎडुत्तुक्कॊळ्वदु न्यायम् ऎदै विडुवदु न्यायम् ऎऩ्ऱु सन्देहम् एऱ्पडुगिऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पूर्वबक्षम्: ऎदु न्यायम्? वयिऱ्ऱिलुळ्ळ अक्ऩि ऎऩ्ऱु, एऩ्? अन्द अर्दत्तिल् अल्लवा विसेषमाग ‘ऎन्द इदु सरीरत्तिऱ्कु उळ्ळे, ऎदु साप्पिडप्पडुगिऱदो इन्द अऩ्ऩम् ऎदऩाल् पागम् सॆय्यप्पडुगिऱदो (जरिप्पिक् किऱदो इन्द अक्ऩि वैसुवानरऩ्’ (पिरुहत् ५-९) ऎऩ्बदु मुदलाऩ सिल इडङ्गळिल् काण्गिऱदु।
अग्निमात्रं वा स्यात् , सामान्येनापि प्रयोगदर्शनात् — ‘विश्वस्मा अग्निं भुवनाय देवा वैश्वानरं केतुमह्नामकृण्वन्’ (ऋ. सं. १०। ८८। १२) इत्यादौ। अग्निशरीरा वा देवता स्यात् , तस्यामपि प्रयोगदर्शनात् — ‘वैश्वानरस्य सुमतौ स्याम राजा हि कं भुवनानामभिश्रीः’ (ऋ. सं. १। ९८। १) इत्येवमाद्यायाः श्रुतेर्देवतायामैश्वर्याद्युपेतायां सम्भवात्। अथात्मशब्दसामानाधिकरण्यादुपक्रमे च ‘को न आत्मा किं ब्रह्म’ इति केवलात्मशब्दप्रयोगादात्मशब्दवशेन वैश्वानरशब्दः परिणेय इत्युच्यते, तथापि शारीर आत्मा स्यात्। तस्य भोक्तृत्वेन वैश्वानरसन्निकर्षात् , प्रादेशमात्रमिति च विशेषणस्य तस्मिन्नुपाधिपरिच्छिन्ने सम्भवात्। तस्मान्नेश्वरो वैश्वानर इत्येवं प्राप्ते ततः
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अल्लदु, वॆऱुम् अक्ऩियाग इरुक्कलाम्। ‘ऎल्ला उलगत्तिऩ् पॊरुट्टु तेवर्गळ् वैसुवानरऩै (अक्ऩियै) पगल्गळुक्कुक् कॊडियाग (सूर्यऩाग) सॆय्दार्गळ् (रिक्सम्हिदै १०-८८-१२) ऎऩ्बदु मुदलियदिल् सामाऩ्यमागवुम् पिरयोगम् काणुवदाल्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अल्लदु, अक्ऩियै सरीरमायुडैय तेवदैयाग इरुक्कलाम्, अदिलुम् पिरयोगम् ‘वैसुवानररुडैय नल्ल ऎण्णत्तिल् नाम् इरुप्पोमाग, अवर् उलगङ् गळुक्कॆल्लाम् अरसऩ्, सुगत्तैक्कॊडुप्पवर्, ऐसुवरियमुळ्ळवर् अल्लवा’ (रिक्सम्हिदै १ ९८-१) ऎऩ्बदु मुदलाऩ सुरुदियिऩाल् ऐसुवरियम् मुदलियदुडऩ् कूडिय तेवदै विषयत्तिल् पॊरुन्दुमाऩदिऩाल्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अल्लदु, आत्मा ऎऩ्ऱ सप्तत्तिऱ्कु सामाऩादि करण्यमिरुप्पदालुम् (वैसुवानर आत्मा ऎऩ्ऱु), आरम्बत्तिलुम् ‘नमक्कु आत्मा यार्, पिरह्मम् ऎदु’ ऎऩ्ऱु वॆऱुम् (वैच्वानरबदमिल्लामल्) आत्मा ऎऩ्ऱ सप्तत्तिऩ् पिरयोगम् इरुप्पदिऩालुम् आत्मा ऎऩ्ऱ सप्तत्तिऩ् पलत्तिऩाल् वैसुवानरऩ् ऎऩ्ऱ सप्तम् माऱ्ऱिप्पॊरुळ् कॊळ्ळवेण्डुम् ऎऩ्ऱु सॊल्लप् पडुमेयाऩाल् अप्पडियाऩालुम् सरीरत्तिलुळ्ळ आत्मागवा इरुक्कलाम्। अदऱ्कु पोक्ता ऎऩ्ऱ तऩ्मैयिऩाल् वैसुवानररुक्कु समीबत्तिलिरुप्पदाल् ओट्टैच्चाण् अळवुळ्ळदु ऎऩ्ऱ विसेषणमुम् उबादियिऩाल् अळवुक्कुळ् पट्टिरुक्कुम् अदिल् पॊरुन्दुमादलाल्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगैयाल् वैसुवानरऩ् ईसुवरऩ् इल्लै, ऎऩ्ऱु
तत्रेदमुच्यते — वैश्वानरः परमात्मा भवितुमर्हति। कुतः ? साधारणशब्दविशेषात्। साधारणशब्दयोर्विशेषः साधारणशब्दविशेषः। यद्यप्येतावुभावप्यात्मवैश्वानरशब्दौ साधारणशब्दौ — वैश्वानरशब्दस्तु त्रयस्य साधारणः, आत्मशब्दश्च द्वयस्य, तथापि विशेषो दृश्यते, येन परमेश्वरपरत्वं तयोरभ्युपगम्यते — ‘तस्य ह वा एतस्यात्मनो वैश्वानरस्य मूर्धैव सुतेजाः’ इत्यादिः ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सित्तान्दम्: इव्विदम् एऱ्पडुम् पोदु अदऱ्काग इदु सॊल्लप्पडुगिऱदु। वैसुवानरऩ् परमात्मावाग इरुप्पदुदाऩ् न्यायम्। एऩ्? ‘सादारण सप्तत्तिल् विसेषमिरुप्पदाल्’ सादारण सप्तङ्गळुक्कुळ् विसेषम् सादारण सप्त विसेषम्। आत्मा वैसुवानरऩ् ऎऩ्ऱ इन्द इरण्डु सप्तङ्गळुम् सादारण सप्तङ्गळाग इरुन्दबोदिलुम्, वैसुवानर सप्तमो मूऩ्ऱुक्कु (जाडराक्ऩि, पूदाक्ऩि, अक्ऩि तेवदै) सादारणम्। आत्म सप्तम् इरण्डिऱ्कु (जीवऩ्, परमात्मा) ऎऩ्ऱु अप्पडियुम् विसेषम् काणप्पडुगिऱदु। ‘अन्द इन्द वैसुवानर आत्माविऩुडैय सिरस्ताऩ् त्युलोगम्’ ऎऩ्बदु मुदलियदु;
अत्र हि परमेश्वर एव द्युमूर्धत्वादिविशिष्टोऽवस्थान्तरगतः प्रत्यगात्मत्वेनोपन्यस्त आध्यानायेति गम्यते, कारणत्वात्। कारणस्य हि सर्वाभिः कार्यगताभिरवस्थाभिरवस्थावत्त्वात् द्युलोकाद्यवयवत्वमुपपद्यते। ‘स सर्वेषु लोकेषु सर्वेषु भूतेषु सर्वेष्वात्मस्वन्नमत्ति’ इति च सर्वलोकाद्याश्रयं फलं श्रूयमाणं परमकारणपरिग्रहे सम्भवति, ‘एवं हास्य सर्वे पाप्मानः प्रदूयन्ते’ (छा. उ. ५। २४। ३) इति च तद्विदः सर्वपाप्मप्रदाहश्रवणम् , ‘को न आत्मा किं ब्रह्म’ इति चात्मब्रह्मशब्दाभ्यामुपक्रमः; — इत्येवमेतानि लिङ्गानि परमेश्वरमेव गमयन्ति। तस्मात्परमेश्वर एव वैश्वानरः ॥ २४ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अदऩाल् इरण्डिऱ्कुम् परमेसुवरऩिल् तात्पर्यम् अऱियप्पडुगिऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इङ्गे त्युलोगत्तै सिरसागवुडैयदऩ्मै मुदलियदुडऩ् सेर्न्दु वेऱु निलैयै अडैन्द परमेसुवररे ताऩ् तियाऩत्तिऱ्काग उळ् इरुक्कुम् आत्मावाग सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱार् ऎऩ्बदु तॆरिगिऱदु। कारणमायिरुप्पदाल्, कारणबदार्त्तत्तिऱ्कल्लवा कार्यत्तिलुळ्ळ ऎल्ला निलैगळिऩालुम् अन्निलै युळ्ळ तऩ्मै एऱ्पडुवदाल् त्युलोगम् मुदलियदै अवयवमागवुडैय तऩ्मै पॊरुन्दुम्। मेलुम्, ‘अवऩ् ऎल्ला उलगङ्गळिलुम् ऎल्ला सरीरङ्गळिलुम् ऎल्ला आत्माक्कळिलुम् इरुन्दुगॊण्डु पोगत्तै अऩुबविक्किऱाऩ्’ ऎऩ्ऱु ऎल्ला उलगम् मुदलियदै ऒट्टिय पलऩ् सॊल्लप्पडुवदु परम् कारणत्तै ऎडुत्तुक्कॊण्डाल्दाऩ् सम्बविक्कुम्। ‘इव्विदम् इवऩुडैय ऎल्ला पाबङ्गळुम् पोय्विडुगिऩ्ऱऩ’ (सान्। ५ २४-३) ऎऩ्ऱु अदैयऱिन्दवऩुक्कु ऎल्ला पाबङ्गळुम् ऎरिन्दु विडुवदागच् चॊल्वदु ‘नमक्कु आत्मा यार्, पिरह्मम् ऎदु’ ऎऩ्ऱु आत्मा पिरह्मम् ऎऩ्ऱ इरण्डु सप्तङ्गळैक् कॊण्डु आरम्बम् ऎऩ्ऱ इव्विदमाऩ इन्द लिङ्गङ्गळुम् परमेसुवररैये अऱिविक्किऩ्ऱऩ। आगैयाल् परमेसुवरर् ताऩ् वैसुवानरर्।
स्मर्यमाणमनुमानं स्यादिति ॥ २५ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
स्मर्यमाणमनुमानम् स्यादिदि ॥ २५ ॥
इतश्च परमेश्वर एव वैश्वानरः; यस्मात्परमेश्वरस्यैव ‘अग्निरास्यं द्यौर्मूर्धा’ इतीदृशं त्रैलोक्यात्मकं रूपं स्मर्यते — ‘यस्याग्निरास्यं द्यौर्मूर्धा खं नाभिश्चरणौ क्षितिः। सूर्यश्चक्षुर्दिशः श्रोत्रं तस्मै लोकात्मने नमः’ इति। एतत्स्मर्यमाणं रूपं मूलभूतां श्रुतिमनुमापयदस्य वैश्वानरशब्दस्य परमेश्वरपरत्वे अनुमानं लिङ्गं गमकं स्यादित्यर्थः। इतिशब्दो हेत्वर्थे — यस्मादिदं गमकम् , तस्मादपि वैश्वानरः परमात्मैवेत्यर्थः ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इदऩालेयुम् परमेसुवरर्दाऩ् वैसुवानरर् ऎदऩाल्? परमेसुवररुक्कुत्ताऩ् अक्ऩि वाय्। त्युलोगम् सिरस्, ऎऩ्ऱिव्विदम् मूवुलगत्तैयुम् सरीरमायुळ्ळ रूबम् स्मरिक्कप्पडुगिऱदु। ‘ऎवरुक्कु अक्ऩिवायो, त्युलोगम् तलैयो, आगासम् तॊप्पुळो, पूमि काल्गळो, सूर्यऩ् कण्णो तिक्कुक्कळ्गादो, अन्द लोग स्वरूमायुळ्ळवरुक्कु नमस्कारम्’ ऎऩ्ऱु,
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
स्मरिक्कप्पडुगिऱ इन्द रूबम् मूलमायुळ्ळ सुरुदियै अऩुमाऩत्तिऩाल् तॆरियप्पडुत्ति, इन्द वैसुवानर सप्तत्तिऱ्कु परमेसुवररिल् तात्पर्यमॆऩ्ऱ विषयत्तिल् अऩुमाऩम्, काट्टुम् लिङ्गमाग आगलाम् ऎऩ्ऱु अर्त्तम् ‘इदि’ ऎऩ्ऱ सप्तम् हेदुवॆऩ्ऱु अर्त्तमुडैयदु; ऎदऩाल् इदु काट्टुगिऱदो अदऩालुम् वैसुवानरर् परमात्मादाऩ् ऎऩ्ऱु अर्त्तम्।
यद्यपि स्तुतिरियम् — ‘तस्मै लोकात्मने नमः’ इति, तथापि स्तुतित्वमपि नासति मूलभूते वेदवाक्ये सम्यक् ईदृशेन रूपेण सम्भवति। ‘द्यां मूर्धानं यस्य विप्रा वदन्ति खं वै नाभिं चन्द्रसूर्यौ च नेत्रे। दिशः श्रोत्रे विद्धि पादौ क्षितिं च सोऽचिन्त्यात्मा सर्वभूतप्रणेता’ इत्येवंजातीयका च स्मृतिरिहोदाहर्तव्या ॥ २५ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
‘अन्द लोगस्वरूबमायुळ्ळवरुक्कु नमस्कारम्’ ऎऩ्ऱ इदु स्तोत्तिरमायिरुन्दबोदिलुम्, मूलमायुळ्ळ वेद वाक्कियमिल्लैयाऩाल् इव्विद रूबत्तुडऩ् स्तोत्तिरमाय् इरुक्कुम् तऩ्मैयुम् नऩ्गु एऱ्पडादु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
‘त्युलोगत्तै ऎवरुडैय तलैयागवुम्, आगासत्तै नाबियागवुम्, सन्दिरऩैयुम् सूर्यऩैयुम् इरण्डु कण्गळागवुम्, तिक्कुगळै इरण्डु कादुगळागवुम्, पूमियै इरण्डु काल्गळागवुम् पिराह् मणर्गळ् सॊल्गिऱार्गळो, अन्द निऩैक्कमुडियाद आत्मा ऎल्ला पिराणिगळैयुम् नडत्तुगिऱवर् ऎऩ्ऱु अऱिन्दुगॊळ्’ ऎऩ्बदु पोलुळ्ळ स्मिरुदियुम् इङ्गु ऎडुत्तुक्कॊळ्ळ वेण्डियदु।
शब्दादिभ्योऽन्तःप्रतिष्ठानाच्च नेति चेन्न तथादृष्ट्युपदेशादसम्भवात्पुरुषमपि चैनमधीयते ॥ २६॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सप्तादिप्योअन्द: प्रदुष्टानाच्च नेदि सेन्नददात्रुष्ट्युबदेसाद सम्बवात्पुरुषमबि सैनमदीयदे ॥ २६ ॥
अत्राह — न परमेश्वरो वैश्वानरो भवितुमर्हति। कुतः ? शब्दादिभ्योऽन्तःप्रतिष्ठानाच्च। शब्दस्तावत् — वैश्वानरशब्दो न परमेश्वरे सम्भवति, अर्थान्तरे रूढत्वात्। तथाग्निशब्दः ‘स एषोऽग्निर्वैश्वानरः’ इति। आदिशब्दात् ‘हृदयं गार्हपत्यः’ (छा. उ. ५। १८। २) इत्याद्यग्नित्रेताप्रकल्पनम्; ‘तद्यद्भक्तं प्रथममागच्छेत्तद्धोमीयम्’ (छा. उ. ५। १९। १) इत्यादिना च प्राणाहुत्यधिकरणतासङ्कीर्तनम्। एतेभ्यो हेतुभ्यो जाठरो वैश्वानरः प्रत्येतव्यः। तथान्तःप्रतिष्ठानमपि श्रूयते — ‘पुरुषेऽन्तः प्रतिष्ठितं वेद’ इति। तच्च जाठरे सम्भवति ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पूर्वबक्षम्: इङ्गे सॊल्लुगिऱाऩ्; वैसुवानरऩ् परमेसुवरराग इरुक्क न्यायमिल्लै। एऩ्? ‘सप्तम् मुदलाऩवैगळालुम्, उळ्ळे इरुप्पदिऩालुमे, ‘सप्तम्’ ऎऩ्बदु ‘वैसुवानरऩ्’ ऎऩ्ऱ सप्तम् परमेसुवररिडत्तिल् पॊरुन्दादु। वेऱु अर्त्तत्तिल् स्तिरप्पट्टिरुप्पदाल्। ‘अन्द इन्द अक्ऩि वैसुवानरर्’ ऎऩ्ऱु अक्ऩि सप्तमुम् (पॊरुन्दादु)। ‘मुदलाऩ’ ऎऩ्ऱ सप्तत्तिऩाल् ‘ह्रुदयम् कार्हबत्यम्’ (सा। ५-१८-२) ऎऩ्बदु मुदलियदाल् मूऩ्ऱु अक्ऩिगळैक् कल्बिप्पदुम्, ‘अङ्गे ऎन्द अऩ्ऩम् मुदलिल् वरुगिऱदो अदु होमत्तिऱ्कु उरियदु’ (सान्। ५-१९-१) ऎऩ्बदु मुदलियदाल् पिराणाहुदिक्कु आदारमागच् चॊल्लिइरुप्पदुम् इन्दक् कारणङ्गळाल् वयिऱ्ऱिलुळ्ळ अक्ऩिदाऩ् वैसुवानरऩ् ऎऩ्ऱु अऱियवेण्डुम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अप्पडिये उळ्ळेयिरुप्पदुम् सॊल्लप्पडुगिऱदु। ‘पुरुषऩिल् (सरीरत्तिल्) उळ्ळेयिरुप्पदै अऱिगिऱाऩ्’ ऎऩ्ऱु अदुवुम् वयिऱ्ऱिलुळ्ळ अक्ऩिक्कुत्ताऩ् पॊरुन्दुम्।
यदप्युक्तम् ‘मूर्धैव सुतेजाः’ इत्यादेर्विशेषात्कारणात्परमात्मा वैश्वानर इति, अत्र ब्रूमः — कुतो ह्येष निर्णयः, यदुभयथापि विशेषप्रतिभाने सति परमेश्वरविषय एव विशेष आश्रयणीयो न जाठरविषय इति। अथवा भूताग्नेरन्तर्बहिश्चावतिष्ठमानस्यैष निर्देशो भविष्यति। तस्यापि हि द्युलोकादिसम्बन्धो मन्त्रवर्णादवगम्यते — ‘यो भानुना पृथिवीं द्यामुतेमामाततान रोदसी अन्तरिक्षम्’ (ऋ. सं. १०। ८८। ४) इत्यादौ। अथवा तच्छरीराया देवताया ऐश्वर्ययोगात् द्युलोकाद्यवयवत्वं भविष्यति। तस्मान्न परमेश्वरो वैश्वानर इति ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
नऩ्गु पिरगासिक्किऱ त्युलोगमे सिरस् ऎऩ्बदु मुदलिय विसेष कारणत्तिऩाल् परमात्मा वैसुवानरऩ् ऎऩ्ऱु ऎदु सॊल्लप्पट्टदो, अव्विषयत्तिल् सॊल्गि ऱोम्; इरण्डु विदमागवुम् विसेषम् तोऩ्ऱिक्कॊण् डिरुक्कैयिल्, परमेसुवर विषयमागत्ताऩ् विसेषम् ऎडुत्तुक्कॊळ्ळत्तक्कदु। वयिऱ्ऱिलुळ्ळ अक्ऩि विषय मायिल्लै ऎऩ्ऱ इन्द निर्णयम् ऎङ्गिरुन्दु वन्ददु?
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अल्लदु, उळ्ळेयुम्, वॆळियिलुम् इरुन्दु वरुगिऱ पूदाक्ऩिक्के इन्द निर्देसम् (कुऱिप्पिडल्) इरुक्कलाम्। अदऱ्कुम्गूड त्युलोगम् मुदलियदुडऩ् सम्बन्दम् ‘ऎदु सूर्य रूबत्तिऩाल् इन्द पूमियैयुम्, त्युलोगत्तैयुम् अन्दरिक्षत्तैयुम् वियाबिक्किऱदो’ (रिक् सम्हिदै १०-८८-३) ऎऩ्बदादि मन्दिर वर्णत् तिऩाल् अऱियप्पडुगिऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अल्लदु, अदै सरीरमायुडैय तेवदैक्कु ऐसुवर्यमिरुप्पदाल् त्युलोगम् मुदलियदै अवयव मायुडैय तऩ्मै इरुक्कलाम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगैयाल् वैसुवानरऩ् परमेसुवरर् इल्लै, ऎऩ्ऱु।
अत्रोच्यते — न तथादृष्ट्युपदेशादिति। न शब्दादिभ्यः कारणेभ्यः परमेश्वरस्य प्रत्याख्यानं युक्तम्। कुतः ? तथा जाठरापरित्यागेन, दृष्ट्युपदेशात्। परमेश्वरदृष्टिर्हि जाठरे वैश्वानरे इहोपदिश्यते — ‘मनो ब्रह्मेत्युपासीत’ (छा. उ. ३। १८। १) इत्यादिवत्। अथवा जाठरवैश्वानरोपाधिः परमेश्वर इह द्रष्टव्यत्वेनोपदिश्यते — ‘मनोमयः प्राणशरीरो भारूपः’ (छा. उ. ३। १४। २) इत्यादिवत्। यदि चेह परमेश्वरो न विवक्ष्येत, केवल एव जाठरोऽग्निर्विवक्ष्येत, ततः ‘मूर्धैव सुतेजाः’ इत्यादेर्विशेषस्यासम्भव एव स्यात्। यथा तु देवताभूताग्निव्यपाश्रयेणाप्ययं विशेष उपपादयितुं न शक्यते, तथोत्तरसूत्रे वक्ष्यामः ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सित्तान्दम्: इङ्गु सॊल्लप्पडुगिऱदु। इल्लै, अव्विदम् तिरुष्टियिऩ् उबदेसम् इरुप्पदाल्’ ऎऩ्ऱु सप्तम् मुदलाऩ कारणङ्गळाल् परमेसुवररै मऱुप्पदु युक्तमिल्लै। एऩ्? ‘अव्विदम्’, वयिऱ्ऱिलुळ्ळ अक्ऩियै विडामले, तिरुष्टियिऩ् उबदेसम् इरुप्पदाल्: वयिऱ्ऱि लुळ्ळ वैसुवानरऩिल् ताऩे परमेसुवरर् ऎऩ्ऱ तिरुष्टि इङ्गे उबदेसिक्कप् पडुगिऱदु। ‘मऩसै पिरह्मम् ऎऩ्ऱु उबासिक्कवुम्’ (सान्। ३-१८, १) ऎऩ्बदु मुदलाऩदु पोल,
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अल्लदु वयिऱ्ऱिलुळ्ळ वैसुवानररै उबादिया युडैय परमेसुवरर् इङ्गे अऱियप्पड वेण्डियवराग उबदेसिक्कप्पडुगिऱार्। ‘मऩोमयर्, पिराणऩै सरीरमायुडैयवर्, पिरगास स्वरूबर्’ (सान्।३-१४-२) ऎऩ्बदु मुदलाऩदु पोल।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इङ्गे परमेसुवरर् सॊल्ल विरुप्पप्पड विल्लै, वॆऱुम् वयिऱ्ऱिलुळ्ळ अक्ऩिदाऩ् सॊल्ल विरुम्बप्पडुगिऱदु ऎऩ्ऱिरुत्तालुम् अप्पॊऴुदु ‘सिरस्से सुदेजस्’ ऎऩ्बदु मुदलाऩ विसेषत्तिऱ्कु सम्बवमे इरादु। तेवदैयै ऎडुत्तुक्कॊण्डालुम् पूदाक्ऩियै ऎडुत्तुक् कॊण्डालुम्गूड इन्द विसे षम् ऎप्पडि निरूबिक्कमुडियादु ऎऩ्बदै अडुत्त सूत्तिरत्तिल् सॊल्गिऱोम्।
यदि च केवल एव जाठरो विवक्ष्येत, पुरुषेऽन्तःप्रतिष्ठितत्वं केवलं तस्य स्यात्। न तु पुरुषत्वम्। पुरुषमपि चैनमधीयते वाजसनेयिनः — ‘स एषोऽग्निर्वैश्वानरो यत्पुरुषः स यो हैतमेवमग्निं वैश्वानरं पुरुषं पुरुषेऽन्तः प्रतिष्ठितं वेद’ (श. ब्रा. १०। ६। १। ११) इति। परमेश्वरस्य तु सर्वात्मत्वात्पुरुषत्वं पुरुषेऽन्तःप्रतिष्ठितत्वं चोभयमुपपद्यते। ये तु ‘पुरुषविधमपि चैनमधीयते’ इति सूत्रावयवं पठन्ति, तेषामेषोऽर्थः — केवलजाठरपरिग्रहे पुरुषेऽन्तःप्रतिष्ठितत्वं केवलं स्यात्। न तु पुरुषविधत्वम्। पुरुषविधमपि चैनमधीयते वाजसनेयिनः — ‘पुरुषविधं पुरुषेऽन्तः प्रतिष्ठितं वेद’ इति। पुरुषविधत्वं च प्रकरणात् यदधिदैवतं द्युमूर्धत्वादि पृथिवीप्रतिष्ठितत्वान्तम् , यच्चाध्यात्मं प्रसिद्धं मूर्धत्वादि चुबुकप्रतिष्ठितत्वान्तम् , तत्परिगृह्यते ॥ २६ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
मेलुम्, वॆऱुम् वयिऱ्ऱिलुळ्ळ अक्ऩि ताऩ् सॊल्ल विरुम्बप्पडुगिऱदु ऎऩ्ऱिरुन्दाल्, पुरुषऩिल् (सरीरत्तिल्) उळ्ळे इरुक्कुम् तऩ्मै मात्तिरम् इरुक्कलामे तविर पुरुषत्तऩ्मै इरुक्कादु। इवऩै पुरुषऩ् ऎऩ्ऱु कूड वाजसनेयिगळ् सॊल्लुगिऱार्गळ्। ‘ऎवर् पुरुषरो अवर् इन्द वैसुवानर अक्ऩि। ऎवऩ् इन्द वैसुवानर अक्ऩियै पुरुषऩिल् उळ्ळे यिरुक्कुम् पुरुषऩ्बोल इव्विदम् अऱिगिऱऩो अवऩ्’ (सदबद पिराह्मणम् १०-६-१, ११) ऎऩ्ऱु, परमेसुवररुक्को ऎल्ला स्वरूबमायिरुप्पदाल् पुरुषत्तऩ्मैयुम्, पुरुषऩिल् उळ्ळेयिरुक्कुम् तऩ्मैयुम् इरण्डुमे पॊरुन्दम्। ऎवर्गळ् ‘इवऩै पुरुषविदऩागवुम् सॊल्गिऱार्गळ्’ ऎऩ्ऱु सूत्तिर अंसत्तै सॊल्गिऱार्गळो, अवर्गळुक्कु अर्त्तम् इदु; वॆऱुम् वयिऱ्ऱिलुळ्ळ अक्ऩियै ऎडुत्तुक्कॊण्डाल् पुरुषऩिल् उळ्ळेयिरुक्कुम् तऩ्मै मात्तिरम् ताऩ् इरुक्कुम् पुरुषविदत्तऩ्मैयिरादु। वाजसऩेयिगळ् इवऩै पुरुषविदऩागवुम् सॊल्गिऱार्गळ्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
‘पुरुषविदऩाय् पुरुषऩिल् उळ्ळयिरुप्पवरै अऱिगिऱाऩ्’ ऎऩ्ऱु पुरुषत्तऩ्मै (पुरुषऩ पोलिरुक्कुम् तऩ्मै) पिरगरणत्तिलिरुन्दु अदिदै वदमाग त्युलोगम् सिरस् ऎऩ्बदु मुदल् पूमियिल् निलैत्तिरुप्पदु वरैयुम्, अत्यादममाग पिरसित्त मायुळ्ळ तलैयायिरुप्पदु मुदल् सुबुगत्तिल् (मोवाय्क् कट्टैयिल्) निलैत्तिरुप्पदु वरैयुम् ऎदुवो अदु ऎडुत्तुक्कॊळ्ळप्पडुगिऱदु।
अत एव न देवता भूतं च ॥ २७ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अद एव तेवदा पूदम् स ॥ २७ ॥
यत्पुनरुक्तम् — भूताग्नेरपि मन्त्रवर्णे द्युलोकादिसम्बन्धदर्शनात् ‘मूर्धैव सुतेजाः’ इत्याद्यवयवकल्पनं तस्यैव भविष्यतीति, तच्छरीराया देवताया वा ऐश्वर्ययोगादिति; तत्परिहर्तव्यम्। अत्रोच्यते — अत एवोक्तेभ्यो हेतुभ्यो न देवता वैश्वानरः। तथा भूताग्निरपि न वैश्वानरः। न हि भूताग्नेरौष्ण्यप्रकाशमात्रात्मकस्य द्युमूर्धत्वादिकल्पनोपपद्यते, विकारस्य विकारान्तरात्मत्वासम्भवात्। तथा देवतायाः सत्यप्यैश्वर्ययोगे न द्युमूर्धत्वादिकल्पना सम्भवति, अकारणत्वात् परमेश्वराधीनैश्वर्यत्वाच्च। आत्मशब्दासम्भवश्च सर्वेष्वेषु पक्षेषु स्थित एव ॥ २७ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
पूदाक्ऩिक्कुगूड मन्दिरवर्णत्तिल् त्युलोगम् मुदलाऩदुडऩ् सम्बन्दम् काणुवदाल् सिरस्से सुदेजस् ऎऩ्बदु मुदलिय अवयवङ्गळिऩ् कल्बऩै अदऱ्के इरुक्कलामॆऩ्ऱु ऎदु सॊल्लप्पट्टदो, अल्लदु अदै सरीरमायुडैय तेवदैक्कु ऐसुवर्य मिरुप्पदाल् इरुक्कलाम् ऎऩ्ऱु ऎदु सॊल्लप्पट्टदो, अवै परिहरिक्कप्पडवेण्डुम्। इङ्गु सॊल्लप् पडुगिऱदु। ‘अदऩालेये’ सॊल्लप्पट्टिरुक्कुम् कारणङ्गळिऩालेये वैसुवानरऩ् तेवदैयल्ल; अप्पडिये पूदाक्ऩियुम् वैसुवानरर् इल्लै। उष्णम्, पिरगासम् इवैगळै मात्तिरम् स्वबावमायुडैय पूदाक्ऩिक्कु त्युलोगम् सिरस् ऎऩ्बदु मुदलाऩ कल्बऩै पॊरुन्दादल्लवा? ऒरु विगारत्तिऱ्कु मऱ्ऱॊरु विगाररूबमाग इरुक्कुम् तऩ्मै सम्बविक् काददिऩाल्। अप्पडिये ऐसुवर्यमिरुन्दबोदिलुम् तेवदैक्कु त्युलोगम् सिरस् ऎऩ्बदु मुदलाऩ कल्बऩै पॊरुन्दादु, कारणत्तऩ्मैयिल्लाददि ऩालुम् ईसुवरऩुक्कुक् कट्टुप्पट्ट ऐसुवर्यत्तैयुडै तऩ्मैयिऩालुम्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
इन्द ऎल्ला पक्षङ्गळिलुमे आत्मा ऎऩ्ऱ सप्तम् पॊरुन्दादु ऎऩ्बदु इरुक्कवेयिरुक्किऱदु।
साक्षादप्यविरोधं जैमिनिः ॥ २८ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
साक्षादप्यविरोदम् जैमिनि: ॥ २८ ॥
पूर्वं जाठराग्निप्रतीको जाठराग्न्युपाधिको वा परमेश्वर उपास्य इत्युक्तम् अन्तःप्रतिष्ठितत्वाद्यनुरोधेन। इदानीं तु विनैव प्रतीकोपाधिकल्पनाभ्यां साक्षादपि परमेश्वरोपासनपरिग्रहे न कश्चिद्विरोध इति जैमिनिराचार्यो मन्यते। ननु जाठराग्न्यपरिग्रहेऽन्तःप्रतिष्ठितत्ववचनं शब्दादीनि च कारणानि विरुध्येरन्निति। अत्रोच्यते — अन्तःप्रतिष्ठितत्ववचनं तावन्न विरुध्यते। न हीह ‘पुरुषविधं पुरुषेऽन्तः प्रतिष्ठितं वेद’ इति जाठराग्न्यभिप्रायेणेदमुच्यते, तस्याप्रकृतत्वादसंशब्दितत्वाच्च। कथं तर्हि ? यत्प्रकृतं मूर्धादिचुबुकान्तेषु पुरुषावयवेषु पुरुषविधत्वं कल्पितम् , तदभिप्रायेणेदमुच्यते — ‘पुरुषविधं पुरुषेऽन्तः प्रतिष्ठितं वेद’ इति। यथा वृक्षे शाखां प्रतिष्ठितां पश्यतीति, तद्वत् ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
उळ्ळेयिरुक्कुम् तऩ्मै मुदलियदै अऩुसरित्तु, जाडराक्ऩियै पिरदीगमायुडैय, अल्लदु जाडराक्ऩियै उबादियायुडैय, परमेसुवरर् उबासिक् कप्पडुबवर् ऎऩ्ऱु मुऩ्ऩाल् सॊल्लप्पट्टदु। इप्पॊऴुदो पिरदीगम्, उबादि ऎऩ्ऱ इरण्डु विद कल्बऩैयुमिल्लामले साक्षात्तागवे परमेसुवर रुडैय उबासऩैयॆऩ्ऱु ऎडुत्तुक्कॊण्डालुम् कूड विरोदम् ऎदुवुमिल्लैयॆऩ्ऱु जैमिऩि आसारियर् ऎण्णुगिऱार्।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
जाडराक्ऩियै ऎडुत्तुक्कॊळ्ळविल्लैयाऩाल् उळ्ळेयिरुक्कुम् तऩ्मैयैच् चॊल्वदु, सप्तम् मुदलाऩ कारणङ्गळ् इवै विरोदप्पडुमे ऎऩ्ऱाल्, अङ्गु सॊल्लप्पडुगिऱदु। उळ्ळेयिरुक्कुम् तऩ्मैयैच् चॊल्वदु विरोदप्पडादु। इङ्गे ‘पुरुषविदऩाय् पुरुषऩिल् उळ्ळेयिरुप्पवरै अऱिगिऱाऩ्’ ऎऩ्ऱु जाडराक्ऩियै अबिप्पिरायप्पट्टु इदु सॊल्लविल्लै, अदु पिरगिरुदमिल्लाददिऩालुम् सप्तत्तिऩाल् सॊल्लप् पडादत्तिऩालुम् अप्पडियाऩाल् ऎप्पडि? तलै मुदल् सुबुगम् मुडियवुळ्ळ पुरुषऩु टैय अवयवङ्गळिल् ऎन्द पुरुषविदत् तऩ्मै पिरगिरुदमाय् कल्बिक्कप्पट्टदो, अन्द अबिप्पिरायत् तिऩाल् ‘पुरुषविदऩाय् पुरुषऩिल् उळ्ळेयिरुप्पवरै अऱिगिऱाऩ्’ ऎऩ्ऱ इदु सॊल्लप् पडुगिऱदु। मरत्तिल् निलैत्तिरुक्कुम् किळैयैप् पार्क्किऱाऩ् ऎऩ्बदु ऎप्पडियो अदुबोल।
अथवा यः प्रकृतः च पुरुषविधत्वोपाधिः, तस्य यत्केवलं साक्षिरूपम् , तदभिप्रायेणेदमुच्यते — ‘पुरुषविधं पुरुषेऽन्तः प्रतिष्ठितं वेद’ इति। निश्चिते च पूर्वापरालोचनवशेन परमात्मपरिग्रहे, तद्विषय एव वैश्वानरशब्दः केनचिद्योगेन वर्तिष्यते — विश्वश्चायं नरश्चेति, विश्वेषां वायं नरः, विश्वे वा नरा अस्येति विश्वानरः परमात्मा, सर्वात्मत्वात् , विश्वानर एव वैश्वानरः। तद्धितोऽनन्यार्थः, राक्षसवायसादिवत्। अग्निशब्दोऽप्यग्रणीत्वादियोगाश्रयणेन परमात्मविषय एव भविष्यति। गार्हपत्यादिकल्पनं प्राणाहुत्यधिकरणत्वं च परमात्मनोऽपि सर्वात्मत्वादुपपद्यते ॥ २८ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अल्लदु, अत्यात्मम् अदिदैवदम् ऎऩ्ऱु पुरुषविदत्तऩ्मैयागिऱ उबादियुडैय ऎन्द परमात्मा पिरगिरुदमाय् इरुक्किऱारो, अवरुक्कु ऎदु वॆऱुम् साक्षियायिरुक्कुम् स्वरूबमो अदै अबिप्पिरायप् पट्टु ‘पुरुषऩिल् उळ्ळे इरुप्पवरै अऱिगिऱाऩ्’ ऎऩ्ऱ इदु सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱदु।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
मुऩ्बिऩ् आलोसऩै सॆय्वदिऩाल् परमात्मावै ऎडुत्तुक्कॊळ्ळ वेण्डुम्। ऎऩ्ऱु तीर्माऩम् एऱ्पट्टु विट्टाल्; वैसुवानरऩ् ऎऩ्ऱ सप्तम् एदेऩुम् उबायत्तिऩाल् अवर् विषयमागवे एऱ्पट्टुविडुम्। इवर् विसुवमागवुम् (जगत्तागवुम्) नरऩागवुम् (जीवऩागवुम्) इरुप्पवर्। अल्लदु इवर् विसुवङ्गळुडैय (ऎल्लावऱ्ऱिऩुडैय) नरर् (उण्डु पण्णुबवर्), अल्लदु विसुवमाऩ (ऎल्ला) नरर्गळुम् (जीवर्गळुम्) इवरैच् चेर्न्दवर्गळ् (इवरदु स्वरूबमाग अल्लदु इवराल् नियमिक्कत्तक्कदाग उळ्ळवर्गळ्) ऎऩ्ऱु ‘विसुवानरर्’ परमात्मा, ऎल्ला वऱ्ऱिऱ्कुम्, आत्मावायिरुप्पदाल्, ‘विसुवानरर्’ ताऩ् ‘वैसुवानरर्’ ‘तत्तिद’ पिरत्ययत्तिऱ्कु वेऱिल्लै। अदुवे ऎऩ्ऱ अर्त्तम्, (रक्षस् ऎऩ्बदु) राक्षस, (वयस् ऎऩ्बदु) वायस ऎऩ्बदु मुदलियदैप् पोल’ ‘अक्ऩि’ ऎऩ्ऱ सप्तमुम् मुऩ्ऩाल् कॊण्डु पोगिऱार् (अक्रणी) ऎऩ्ऱ तऩ्मै मुदलिय उबायत्तै ऎडुत्तुक्कॊण्डाल् परमात्म विषयमागवे आगिविडुम्। कार्हबत्यम् मुदलिय कल्बऩै, पिराणाहुदिक्कु अदिगरणमा यिरुप्पदु, इवैयुम् ऎल्लामाग इरुक्कुम् तऩ्मैयिऩाल् परमात्माविऱ्कुम् पॊरुन्दुम्।
कथं पुनः परमेश्वरपरिग्रहे प्रादेशमात्रश्रुतिरुपपद्यत इति, तां व्याख्यातु मारभते —
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
ऽ परमेसुवररै ऎडुत्तुक्कॊळ्ळुम् पक्षत्तिल् ‘प्रादेस मात्रर्’ ऎऩ्ऱु सुरुदि ऎप्पडि पॊरुन्दुम् ऎऩ्ऱु अदै विळक्किच् चॊल्ल आरम्बिक्किऱार्।
अभिव्यक्तेरित्याश्मरथ्यः ॥ २९ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अबिव्यक्तेरित्याच्मरत्य: ॥ २९ ॥
अतिमात्रस्यापि परमेश्वरस्य प्रादेशमात्रत्वमभिव्यक्तिनिमित्तं स्यात्। अभिव्यज्यते किल प्रादेशमात्रपरिमाणः परमेश्वर उपासकानां कृते। प्रदेशविशेषेषु वा हृदयादिषूपलब्धिस्थानेषु विशेषेणाभिव्यज्यते। अतः परमेश्वरेऽपि प्रादेशमात्रश्रुतिरभिव्यक्तेरुपपद्यत इत्याश्मरथ्य आचार्यो मन्यते ॥ २९ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अळवैमीऱियुळ्ळ परमेसुवररुक्कुम् अबिव्यक्ति (वॆळियिल् तॆरिवदु) कारणमाग ऒट्टैच्चाण् अळवुळ्ळ तऩ्मैयिरुक्कलाम्। उबासगर्गळुक्काग परमेसुवरर् ऒट्टैसाण् अळवु उळ्ळवराग अबिव्यक्तिडैगिऱार् अल्लवा? अल्लदु पिरदेसङ् गळिल् अदावदु ह्रुदयम् मुदलाऩ अऱियप्पडुव तऱ्कुळ्ळ इडङ्गळिल् विसेषमाग अबिव्यक्ति यडैगिऱार्। आगैयाल् परमेसुवररिडत्तिलुम् पिरादेस मात्रर् ऎऩ्ऱ सुरुदि अबिव्यक्तियिऩाल् पॊरुन्दुगिऱदु ऎऩ्ऱु आच्मरत्यरॆऩ्ऱ आसार्यार् अबिप्पिरयाप् पडुगिऱार्।
अनुस्मृतेर्बादरिः ॥ ३० ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अऩुस्म्रुदेर्बादरि: ॥ ३० ॥
प्रादेशमात्रहृदयप्रतिष्ठेन वायं मनसानुस्मर्यते। तेन ‘प्रादेशमात्रः’ इत्युच्यते। यथा प्रस्थमिता यवाः प्रस्था इत्युच्यन्ते, तद्वत्। यद्यपि च यवेषु स्वगतमेव परिमाणं प्रस्थसम्बन्धाद्व्यज्यते, न चेह परमेश्वरगतं किञ्चित्परिमाणमस्ति, यद्धृदयसम्बन्धाद्व्यज्येत; तथापि प्रयुक्तायाः प्रादेशमात्रश्रुतेः सम्भवति यथाकथञ्चिदनुस्मरणमालम्बनमित्युच्यते। प्रादेशमात्रत्वेन वायमप्रादेशमात्रोऽप्यनुस्मरणीयः प्रादेशमात्रश्रुत्यर्थवत्तायै। एवमनुस्मृतिनिमित्ता परमेश्वरे प्रादेशमात्रश्रुतिरिति बादरिराचार्यो मन्यते ॥ ३० ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अल्लदु ऒट्टैच्चाण् अळवुळ्ळ ह्रुदयत् तिलिरुक्कुम् मऩसिऩाल् इवर् अदै अऩुसरित्तु स्मरिक्कप् (तियाऩिक्क) पडुगिऱार्, अदऩाल् ओट्टैच् चाण् अळवुळ्ळवराग सॊल्लप्पडुगिऱार्; मरक्कालाल् अळक्कप्पट्ट यवङ्गळ् मरक्काल् ऎऩ्ऱु ऎप्पडि सॊल्लप्पडुगिऩ्ऱऩवो, अदैप्पोल् यवङ्गळिल् अदऱ्कुळ्ळ अळवुदाऩ् मरक्कालुडैय सम्बन्दत्तिऩाल् वॆळियिल् तॆरिगिऱदु; अव्विदम् परमेसुवररुक्कु उळ्ळ अळवु ऎदुवुम् ह्रुदय सम्बन्दत्तिऩाल् वॆळियिल् तॆरियुम्बडि किडैयादु; ऎऩ्ऱिरुन्द पोदिलुम् अप्पडियुम् सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱ ऒट्टैच्चाण् अळवु ऎऩ्ऱ सुरुदिक्कु ऎप्पडियावदु अऩुस्मरणम् (त्याऩम्) पिडिप्पाग सम्बविक्कुम् ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पडुगिऱदु। अल्लदु ऒट्टैच्चाण् अळवु इल्लादवरुम्गूड, ऒट्टैच्चाण् ऎऩ्ऱु सॊऩ्ऩ सुरुदिक्कु पिरयोजऩ मिरुक्कवेण्डियदऱ्काग ऒट्टैच्चाण् अळवुळ्ळव रॆऩ्ऱु स्मरिक्कप्पड वेण्डियवर्। इव्विदमाग परमेसुवररिडत्तिल् सॊल्लप्पडुम् ऒट्टैच्चाण् अळवु ऎऩ्ऱ सुरुदि अऩुस्मिरुदियै निमित्तमायुळ्ळदु ऎऩ्ऱु पादरि आसार्यार् ऎण्णुगिऱार्।
सम्पत्तेरिति जैमिनिस्तथा हि दर्शयति ॥ ३१ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
सम्बत्तेरिदि जैमिनिस्तदाहि तर्सयदि ॥ ३१ ॥
सम्पत्तिनिमित्ता वा स्यात्प्रादेशमात्रश्रुतिः। कुतः ? तथाहि समानप्रकरणं वाजसनेयिब्राह्मणं द्युप्रभृतीन्पृथिवीपर्यन्तांस्त्रैलोक्यात्मनो वैश्वानरस्यावयवानध्यात्ममूर्धप्रभृतिषु चुबुकपर्यन्तेषु देहावयवेषु सम्पादयत्प्रादेशमात्रसम्पत्तिं परमेश्वरस्य दर्शयति — ‘प्रादेशमात्रमिव ह वै देवाः सुविदिता अभिसम्पन्नास्तथा नु व एतान्वक्ष्यामि यथा प्रादेशमात्रमेवाभिसम्पादयिष्यामीति। स होवाच मूर्धानमुपदिशन्नुवाचैष वा अतिष्ठा वैश्वानर इति। चक्षुषी उपदिशन्नुवाचैष वै सुतेजा वैश्वानर इति। नासिके उपदिशन्नुवाचैष वै पृथग्वर्त्मात्मा वैश्वानर इति। मुख्यमाकाशमुपदिशन्नुवाचैष वै बहुलो वैश्वानर इति। मुख्या अप उपदिशन्नुवाचैष वै रयिर्वैश्वानर इति। चुबुकमुपदिशन्नुवाचैष वै प्रतिष्ठा वैश्वानरः’ इति। चुबुकमित्यधरं मुखफलकमुच्यते ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
अल्लदु ऒट्टैच्चाण् अळवु ऎऩ्ऱ सुरुदि सम्बत्तियै निमित्तमायुडैयदाय् इरुक्कलाम्। अप्पडिये समाऩ पिरगरणमायिरुक्किऱ वाजसऩेयि पिराह्मणम् मूवुलगत्तैयुम् सरीरमायुडैय वैसुवा नररुडैय अवयवङ्गळागिऱ त्युलोगम् मुदल् पूमि मुडिय उळ्ळवैगळै अत्यात्ममाऩ तलै मुदल् सुबुगम् वरैयिलुळ्ळ तेह अवयवङ्गळिल् एऱ्ऱिच् चॊल्लि, परमेसुवररुक्कु ऒट्टैच्चाण् ऎऩ्ऱ सम्बत्तियै काट्टुगिऱदु; ‘तेवर्गळ् (अळवुक्कुट् पडाद ईसुवरऩै) पिरादेसमात्तिरम् (ऒट्टैच्चाण् अळवुळ्ळवर्) पोलवे (सम्बत्तियाल् कल्बित्तु) नऩ्गु तियाऩित्तवर्गळाग (ईसुवरऩै पिरत्यक्काग) अडैन् दार्गळ्। आगैयाल् ऎप्पडि पिरादेस मात्तिरमागवे वैच्वाऩरऩै सम्बादिप्पेऩो (पाविप्पेऩो) अप्पडिये उङ्गळुक्कु इवैगळै सॊल्गिऱेऩ्’ ऎऩ्ऱु अवर् सॊऩ्ऩार्। मेलेयिरुक्किऱ वैसुवानरर् इदु ऎऩ्ऱु तलैयै कैयाल् काट्टिक्कॊण्डु सॊऩ्ऩार्। (वैच्वानरऩुक्कु त्युलोगम् तलै) सुदेजस् वैसुवानरर् इदु ऎऩ्ऱु कण्गळै काट्टिक्कॊण्डु सॊऩ्ऩार्। ऎङ्गेयुम् पोगक्कूडिय स्वबावमुळ्ळ वैसुवानरर् इदु ऎऩ्ऱु मूक्कुगळै काट्टिक्कॊण्डु सॊऩ्ऩार्। वियाबगमाऩ वैसुवानरर् इदु ऎऩ्ऱु वायिलुळ्ळ आगासत्तै काट्टिक्कॊण्डु सॊऩ्ऩार्। सम्बत्तु रूबमायिरुक्कुम् वैसुवानरर् इदु ऎऩ्ऱु वायिलुळ्ळ जलत्तै काट्टिक्कॊण्डु सॊऩ्ऩार्। निलैयाऩ वैसुवानरर् इदु ऎऩ्ऱु सुबुगत्तै काट्टिक् कॊण्डु सॊऩ्ऩार्’ ऎऩ्ऱु। सुबुगम् ऎऩ्ऱु कीऴेयुळ्ळ वाय्प्पलगै (मुगवाय्क्कट्टै) सॊल्लप्पडुगिऱदु।
यद्यपि वाजसनेयके द्यौरतिष्ठात्वगुणा समाम्नायते, आदित्यश्च सुतेजस्त्वगुणः, छान्दोग्ये पुनः द्यौः सुतेजस्त्वगुणा समाम्नायते, आदित्यश्च विश्वरूपत्वगुणः; तथापि नैतावता विशेषेण किञ्चिद्धीयते, प्रादेशमात्रश्रुतेरविशेषात् , सर्वशाखाप्रत्ययत्वाच्च। सम्पत्तिनिमित्तां प्रादेशमात्रश्रुतिं युक्ततरां जैमिनिराचार्यो मन्यते ॥ ३१ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
वाजसनेयत्तिल् त्युलोगम् मेलेयिरुप्पदाऩ कुणमुळ्ळदायुम्, आदित्यऩ् सुदेजस् तऩ्मैयै मणमागवुडैयदागवुम् सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱदु। सान्दोक्कियत्तिलो त्युलोगम् सुदेजस् तऩ्मैयै कुणमागवुडैयदागवुम्, आदित्यऩ् विसुवरूब (ऎल्ला रूबमायिरुक्कुम्) तऩ्मैयै कुणमायुडैयदागवुम् सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱदु। ऎऩ्ऱिरुन्द पोदिलुम्, अप्पडि युम् इव्वळवु वित्यासत्तिऩाल् ऎव्विद कुऱैवु मिल्लै, पिरादेस मात्तिरम् ऎऩ्ऱ सुरुदियिल् वित्तियास मिल्लाददिऩाल्, ऎल्ला सागैगळिलुम् (ऒरे विदमाय्) ञाऩ मेऱ्पडुवदिऩालुम्, पिरादेसमात्तिरम् ऎऩ्ऱ सुरुदि सम्बत्तियै निमित्तमायुडैयदु ऎऩ्बदु मिग उसिदमा यिरुप्पदाग जैमिऩि आसार्यार् ऎण्णुगिऱार्।
आमनन्ति चैनमस्मिन् ॥ ३२ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आमनन्दि सैनमस्मिन् ॥ ३२ ॥
आमनन्ति चैनं परमेश्वरमस्मिन्मूर्धचुबुकान्तराले जाबालाः — ‘य एषोऽनन्तोऽव्यक्त आत्मा सोऽविमुक्ते प्रतिष्ठित इति। सोऽविमुक्तः कस्मिन्प्रतिष्ठित इति। वरणायां नास्यां च मध्ये प्रतिष्ठित इति। का वै वरणा का च नासीति’। तत्र चेमामेव नासिकाम् ‘सर्वाणीन्द्रियकृतानि पापानि वारयतीति सा वरणा, सर्वाणीन्द्रियकृतानि पापानि नाशयतीति सा नासी’ इति वरणानासीति निरुच्य, पुनरप्यामनन्ति — ‘कतमच्चास्य स्थानं भवतीति। भ्रुवोर्घ्राणस्य च यः सन्धिः स एष द्युलोकस्य परस्य च सन्धिर्भवति’ (जा. उ. २) इति। तस्मादुपपन्ना परमेश्वरे प्रादेशमात्रश्रुतिः ।
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
मेलुम्, ‘इवरै’, परमेसुवररै, ‘इदिल्’। तलैक्कुम् सुबुगत्तिऱ्कुम् मत्तियिल्, जाबालर्गळ् सॊल्लुगिऱार्गळ्; ‘इन्द ऎल्लैयऱ्ऱ वियक्तमिल्लाद आत्मा ऎवरो, अवर् अविमुक्तत्तिल् निलैत्तिरुक्किऱार् ऎऩ्ऱु अन्द अविमुक्तम् ऎदिल् निलैत्तिरुक्किऱदु ऎऩ्ऱु। वरणैक्कुम् नासिक्कुम् मत्तियिल् निलैत्तिरुक्किऱदु ऎऩ्ऱु। वरणा, ऎदु, नासि ऎदु ऎऩ्ऱु’ अङ्गे इन्द नासिगैयैये (मूक्कैये) वरणा नासि ऎऩ्ऱु, इन्दिरियङ्गळाल् सॆय्यप्पडुम् ऎल्ला पाबङ्गळैयुम् वारणम् सॆय्गिऱदु (विलक्कुगिऱदु) ऎऩ्बदिऩाल् अदु वरणा, इन्दिरियङ्गळाल् सॆय्यप्पडुम् ऎल्ला पाबङ्गळैयुम् नासम् सॆय्गिऱदु ऎऩ्बदिऩाल् नासी ऎऩ्ऱु निर्वसऩम् सॆय्दुविट्टु, मऱुबडियुम् सॊल्गि ऱार्गळ् ‘इदऱ्कु इरुप्पिडमाग ऎदु इरुक्किऱदु ऎऩ्ऱु पुरुवङ्गळुक्कुम् मूक्कुक्कुम् ऎदु सन्दियो (सेरुम् इडमो) अदु। इदु त्युलोगत्तिऱ्कुम् (स्वर्क्क लोगत्तिऱ्कुम्) मेलुळ्ळदऱ्कुम् (पिरह्मलोगत् तिऱ्कुम्) सन्दियाग इरुक्किऱदु ऎऩ्ऱु’ (जाबाल १)। आगैयाल् पिरादेसमात्तिरम् ऎऩ्ऱ सुरुदि परमेसुवर रिडत्तिल् पॊरुत्तमाऩदु।
अभिविमानश्रुतिः प्रत्यगात्मत्वाभिप्राया। प्रत्यगात्मतया सर्वैः प्राणिभिरभिविमीयत इत्यभिविमानः। अभिगतो वायं प्रत्यगात्मत्वात् , विमानश्च मानवियोगात् इत्यभिविमानः। अभिविमिमीते वा सर्वं जगत् , कारणत्वादित्यभिविमानः। तस्मात्परमेश्वरो वैश्वानर इति सिद्धम् ॥ ३२ ॥
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
“अबिविमाऩ” ऎऩ्ऱ सुरुदि उळ्ळेयुळ्ळ आत्मा वायिरुप्पदै अबिप्पिरायमायुळ्ळदु। ऎल्ला पिराणि कळालुम् उळ्ळेयुळ्ळ आत्मावाग अऱियप्पडुगिऱदु ऎऩ्बदिऩाल् ‘अबिविमाऩर्’ अल्लदु इवर् उळ्ळेयुळ्ळ आत्मावाग इरुप्पदाल् “अबिगदर्” (ऎङ्गुमुळ्ळवर्) अळवु इल्लाददिऩाल् “विमाऩर्” ऎऩ्ऱु “अबिविमाऩर्” अल्लदु, जगत् कारणमायिरुप्पदाल् ऎल्लावऱ्ऱैयुम् निर्माणम् सॆय्गिऱार् ऎऩ्बदिऩाल् “अबिविमाऩर्”
ज्ञानानन्द-भारती - द्राविडी
आगैयाल् परमेसुवरर्दाऩ् वैसुवानरर् ऎऩ्ऱु सित्तम्।
इति श्रीमत्परमहंसपरिव्राजकाचार्यस्य श्रीगोविन्दभगवत्पूज्यपादशिष्यस्य श्रीमच्छङ्करभगवतः कृतौ शारीरकमीमांसासूत्रभाष्ये प्रथमाध्यायस्य द्वितीयः पादः ॥
இவ்விதம் முதலாவது அத்யாயத்தில் இரண்டாவது பாதம்.