०४ अन्तराधिकरणम्

अन्दर उबबत्ते: ॥ १३ ॥

कण्णिल् ऎदु तॆरियप्पडुगिऱदागच् चॊल्लप्पडु किऱदो, अदु (कण्णिल् तोऩ्ऱुम्) पिरदिबिम्बमा? जीवऩा? तेवदैया? ईसुवररा? आदारमुडैयदायिरुत्तल्, पार्क्कप् पडुन्दऩ्मै, इरण्डुम् सॊल्लियिरुप्पदाल् ईसुवररैत् तविर्त्तु मऱ्ऱुळ्ळ मूऩ्ऱिल् एदेऩुम् ऒऩ्ऱु।

मुऩ्ऩाल् ऎन्द पिरह्मम् सुगम्, आगासम् ऎऩ्ऱु सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱदो अदुवेदाऩ् कण्णिल् उबासिक्कप्पडुगिऱदु। वामऩी ऎऩ्बदु मुदलाऩ तऩ्मैयुम् (पिरह्मत्तैत् तविर) मऱ्ऱवैगळिल् मरणमऱ्ऱ तऩ्मैयुम् सम्बविक्कादु।

[उबगोसलऩ् सत्यगाम जाबालरिडम् कल्वि कऱ्क कुरुगुलवासम् सॆय्दाऩ्। १२ वरुषम् आगियुम् इवऩुक्कु कुरु वित्याप्यासत्तै पूर्त्तिसॆय्य विल्लै। इवऩुक्कुप्पिऩ् वन्दवर्गळ् पूर्त्तियागि वीट्टुक्कुच् चॆऩ्ऱार्गळ्। ‘अक्ऩिक्कु नऩ्ऱाग सुच्रूषै सॆय्युम् उबगोसलऩुक्कुत् ताङ्गळ् वित्यै उबदेसम् सॆय्दु पूर्त्ति सॆय्य वेण्डुम् इल्लाविट्टाल् अक्ऩि तङ्गळै वॆऱुक्कुम्’ ऎऩ्ऱु कुरुबत्ऩि तऩ् पर्त्ताविडम् पिरार्त्तित्ताळ्। इदैक् कादिल् पोट्टुक्कॊळ्ळामल् अवर् वेऱु ऊरुक्कुच् चॆऩ्ऱुविट्टार्। उबगोसलऩ् तऩ् निलैमैयै ऎण्णि मऩोवियादियाल् साप्पिडामल् पट्टिऩियाग अक्ऩिहोत्रसालैयिल् इरुन्दाऩ्। कुरुबत्ऩि वऱ्पुऱुत्तियुम् इवऩ् साप्पिडविल्लै। इदै कण्डु अक्ऩिदेवदैगळ् उबगोसलऩुक्कु अक्ऩि वित्यैयैयुम् आत्मवित्यैयैयुम् उबदेसित्तु ‘इऩि वित्या पलऩैयडैवदऱ्कु वेण्डिय वऴियै उऩक्कु उऩ् कुरु उबदेसित्तु पूर्त्ति सॆय्वार्’ ऎऩ्ऱु सॊऩ्ऩार्गळ्। अयलूरिलिरुन्दु वन्द कुरु शिष्यऩैप् पार्त्तु ‘उऩ् मुगम् प्रह्मवित्तिऩ् मुगम्बोल काण्गिऱदे! उऩक्कु यार् उबदेसित्तार्’ ऎऩ्ऱु केट्टार्। उबगोसलऩ् कुऱिप्पाल् अक्ऩियैगाट्टि अवर्गळ् सॆय्द उबदेसत्तैयुम् कूऱिऩाऩ्। उडऩे कुरु प्रह्मवित्यैयै उऩक्कु पूर्णमाग उबदेसिक्किऱेऩ्। ‘प्रम्होबासगऩिडम् ऎन्दप्पाबमुम् ऒट्टादु’ ऎऩ्ऱु कूऱि उबदेसिक्किऱार्।

इङ्गु कण्णिल् काणप्पडुवदागक् कूऱप्पडुम् पुरुषऩ् पिरदिबिम्बमा? जीवऩा? आदित्य तेवदैया? परमात्मावा? ऎऩ्ऱु संसयम् इङ्गु पुरुषऩुक्कु कण् ऎऩ्ऩुम् इरुप्पिडत्तैक् कूऱि काणप्पडुवदाग कूऱियिरुप्पदाल् परमात्मा अल्ल। अवरुक्कु आदारम् किडैयादु। अवरैक् काणमुडियादु। पिरदिबिम्बम् जीवऩ्, तेवदै इवैगळिल् एदावदु ऒऩ्ऱु ऎऩ्ऱु पूर्वबक्षम्।

मुऩ्ऩाल् ‘कं ब्रहा खं ब्रहा’ ऎऩ्ऱु कूऱप्पट्ट प्रह्म मेदाऩ् इङ्गु कण्णिल् उबासिक्कत्तक्कदाग उबदेसिक् कप्पडुगिऱदु। कर्मबलऩैत् तरुदल् अमिरुदम् अबयम् इवैयॆल्लाम् प्रह्मत्तैत् तविर वेऱु यारिडमुम् पॊरुन्दादु। आगैयाल् कण्णिल् उबासिक्कप्पडुम् पुरुषऩ् प्रह्मम्दाऩ् ऎऩ्ऱु सित्तान्दम्]।

“ऎन्द इन्द पुरुषऩ्, कण्णिल् काणप् पडुगिऱारो इवर् आत्मा ऎऩ्ऱु सॊऩ्ऩार् इदु अमिरुदम् (मरणमऱ्ऱदु), पयमऱ्ऱदु, इदु पिरह्मम् ऎऩ्ऱु। आगैयाल् अदिल् नॆय्यैयो, जलत्तैयो तॆळित्तालुम् इमैगळैये अडैगिऱदु" ऎऩ्बदु मुदलियदु सॊल्लप्पडुगिऱदु (सान्। ४-१५-१), अङ्गे, इदु कण्णिल् इरुप्पदाऩ पिरदिबिम्ब स्वरूबम् सॊल्लप्पडुगिऱदा, अल्लदु जीवात्मावा, अल्लदु इन्दिरियत्तिऩ् अदिष्टाऩ तेवदैया, अल्लदु ईसुवरऩा ऎऩ्ऱु सन्देहम्।

पूर्वबक्षम्: ऎदु न्यायम्? पुरुषऩ् मादिरि रूबमुळ्ळ निऴल् (पिरदिबिम्बम्) ऎऩ्ऱु। ऎदऩाल्? अदऱ्कु पार्क्कप्पडुम् तऩ्मै पिरसित्तमायिरुप्पदाल् ‘ऎन्द इन्द पुरुषऩ् कण्णिल् काणप्पडुगिऱारो’ ऎऩ्ऱु पिरसित्तम् पोलवे सॊल्लियिरुप्पदाल्।

अल्लदु इदु जीवात्मावैक् कुऱिक्किऱदु ऎऩ्बदु पॊरुन्दुम्। अदु अल्लवा कण्णिऩाल् रूबत्तैब पार्त्तुक्कॊण्डु कण्णिल् इरुक्किऱाऩ्, ‘आत्मा’ ऎऩ्ऱ सप्तमुम् इन्द पक्षत्तिल् अऩुगूलमाग इरुक्किऱदु।

अल्लदु कण्णुक्कु अऩुक्रहम् सॆय्युम् आदित्य पुरुषऩाग अऱियलाम्। ‘इवर् इदिल् किरणङ्गळाल् निलैत्तिरुक्किऱार्’ (पिरुहत् ५-५-२) ऎऩ्ऱ सुरुदियिऩाल्; मरणमऱ्ऱ तऩ्मै मुदलिय वैगळुम् ऎप्पडियावदु तेवदात्माविलुम् सम्बविक् कक्कूडियदाल्।

कुऱिप्पिट्ट इडम् सॊल्लियिरुप्पदाल्, ईसुवरऩ् इल्लै।

सित्तान्दम्: ऎऩ्ऱु एऱ्पडुम्बोदु सॊल्गिऱोम् परमेसुवरर् ताऩ् कण्णिल् उळ्ळेयिरुक्कुम् पुरुषऩाग इङ्गे उबदेसिक्कप्पट्टिरुक्किऱार्, ऎऩ्ऱु। ऎदिऩाल्? “पॊरुन्दुवदाल्" इङ्गे उबदेसिक् कप्पडुगिऱ कुण समूहम् परमेसुवररिडम् पॊरुन्दुगिऩ्ऱदु अल्लवा? आत्मावायिरुक्कुम् तऩ्मै मुक्कियमाऩ विरुत्तियाल् (नेरे) परमेसुवररिडत्तिल् पॊरुन्दुगिऱदु। “अवर् आत्मा, अदु नी” ऎऩ्ऱ सुरुदियिऩाल्। मरणमऱ्ऱ तऩ्मैयुम् पयमऱ्ऱ तऩ्मैयुम् अवर् विषयत्तिल् अडिक्कडि वेदत्तिल् केट्कप्पडुगिऩ्ऱऩ। अप्पडिये इन्दक् कण्णुम् परमेसुवरऩुक्कुत् तगुन्द इडम्। पाबमऱ्ऱवर् ऎऩ्बदु मुदलियदु काणुवदाल् परमेसुवरर् ऎव्विदम् ऎव्विद तोषङ्गळालुम् ऒट्टप्पडुव तिल्लैयो, अप्पडिये ऎव्विद ऒट्टुदलुमऱ्ऱ कण्णागिऱ स्ताऩम् उबदेसिक्कप्पट्टिरुक्किऱदु, ‘आगैयाल् इदिल् नॆय्यो, जलमो तॆळिक्कप्पट्टाल् इमैगळैये अडैगिऱदु’ ऎऩ्ऱ सुरुदियिलिरुन्दु ‘सम्यत्वाम’त् तऩ्मै मुदलिय कुणङ्गळिऩ् उबदेसमुम् अवरिडत्तिल् पॊरुन्दुगिऱदु, ‘इवरै सम्यत्वामर् ऎऩ्ऱु सॊल्गिऱार्गळ्। इवरै ऎदिर्बार्त् तल्लवा ऎल्ला वामङ्गळुम् (कर्म पलऩ्गळुम्) एऱ्पडुगिऩ्ऱऩ। इवरे ताऩ् वामऩी; ऎल्ला वामङ्गळैयुम् इवरल्लवा कॊण्डुसेर्क्किऱार्”, ‘इवरे पामऩी; ऎल्ला उलगङ्गळिलुम् इवरल्लवा पिरगासिक्किऱार्” ऎऩ्ऱुम्।

आगैयाल् पॊरुन्दुवदाल् उळ्ळेयिरुप्पवर् परमेसुवरर्।

स्तानादिव्यबदेसाच्च ॥ १४ ॥

आगासम् पोल ऎङ्गुमिरुक्कुम् पिरह्मत्तिऱ्कु सिऱिय इडमाऩ कण् ऎप्पडिप् पॊरुन्दुम्? ऎऩ्ऱाल् इङ्गे सॊल्गिऱोम्। इवरुक्कु इन्द इडम् ऒऩ्ऱु ताऩ् इङ्गे कुऱिप्पिडप्पट्टिरुक्किऱदायिरुन्दाल्, इन्द पुदिय कल्बऩै एऱ्पडलाम्। पिरुदीवि मुदलाऩ वेऱु इडङ्गळ् कूड इवरुक्कुक् कुऱिप्पिडप्पट्टिरुक्किऩ्ऱऩवे, ‘ऎवर् पिरुदिवियिल् इरुन्दु कॊण्डु’ (पिरुहत् ३-७-३) ऎऩ्बदु मुदलियदाल्। अवैगळुक्कुळ् कण्णुम् सॊल्लप्पट्टिरुक्किऱदु ‘ऎवर् कण्णिल् इरुन्दु कॊण्डु’ ऎऩ्ऱु।

‘स्ताऩम् मुदलियदै कुऱिप्पिट्टिरुप्पदाल्’ ऎऩ्बदिल् ‘मुदलियदु’ ऎऩ्ऱु सॊल्लियिरुप्पदिऩाल्, पिरह्मत्तिऱ्कु उसिदमिल्लाददाग स्ताऩम् ऒऩ्ऱु मात्तिरम्दाऩ् कुऱिप्पिट्टदागक् काणप्पडुगिऱदु ऎऩ्बदिल्लै ऎऩ्ऱ इदैयुम् काट्टुगिऱार्। अप्पडि यॆऩ्ऱाल् ऎऩ्ऩ? नामरूबमऱ्ऱ पिरह्मत्तिऱ्कु उसिदमिल्लाद नामरूबम् ऎऩ्बदु पोलुळ्ळदुम्गूड कुऱिप्पिडप्पडुवदागक् काणप्पडुगिऱदु, ‘अदऱ्कु उत् ऎऩ्ऱु पॆयर्’, ‘स्वर्णमयमाऩ मीसैयुळ्ळवर्’ ऎऩ्बदु मुदलियदु। कुणमऱ्ऱदाय् इरुक्कुम् पिरह्ममुम्गूड नामरूबङ्गळिलुळ्ळ कुणङ्गळोडु स्कुणमाग उबासऩैक्काग आङ्गाङ्गु उबदेसिक्कप्पट्टिरुक्किऱदु ऎऩ्ऱ इदुवुम् सॊल्लप्पट्टदे। ऎङ्गुमुळ्ळ पिरह्मत्तिऱ्कुम् अऱिय वेण्डियदऱ्काग कुऱिप्पिट्ट स्ताऩम् विरोदमिल्लै, विष्णुविऱ्कु सालक्किरामम् पोल, ऎऩ्ऱ इदुवुम् सॊल्लप्पट्टदे।

सुगविसिष्टाबिदानादेव स ॥ १५ ॥

मेलुम् इन्द वाक्कियत्तिल् पिरह्मम् सॊल्लप्पडुगिऱदा इल्लैया ऎऩ्ऱु विवादिक्क टमेयिल्लै; सुगत्तुडऩ् कूडियवर् ऎऩ्ऱु सॊल्लियिरुप्पदिऩालेये पिरह्ममायिरुप्पदु सित्तम्। वाक्कियत्तिऩ् आरम्बत्तिल् ‘पिराणऩ् पिरह्मम् कम् (सुगम्) पिरह्मम्, कम् (आगासम्) पिरह्मम्’ ऎऩ्ऱु सुगत्तुडऩ् कूडिऩदाग ऎन्द पिरह्मम् तुवक्कप् पट्टदो अदेयल्लवा इङ्गे सॊल्लप् पट्टिरुक्किऱदु? पिरगिरुदत्तै ऎडुत्तुक्कॊळ्वदे न्यायमागुमादलाल्। ‘आसार्यर् उऩक्कु कदियै सॊल्लुवार्’ (सान्।४-१४-२) ऎऩ्ऱु कदिमात्तिरम् सॊल्वदु ऎऩ्बदिल् पिरदिक्ञैयिरुप्पदालुम्।

वाक्कियत्तिऩ् आरम्बत्तिल् सुगत्तुडऩ् कूडिऩ पिरह्मम् ऎऩ्ऱु ऎप्पडि अऱियप्पडुगिऱदु? ऎऩ्ऱाल् सॊल्गिऱोम्। ‘पिराणऩ् पिरह्मम्, सुगम् पिरह्मम्, आगासम् पिरह्मम्’ ऎऩ्ऱ इन्द अक्ऩिगळुडैय वार्त्तैयैक् केट्टु, उबगोसलर् ‘पिराणऩ् ऎप्पडि पिरह्मम् ऎऩ्बदै अऱिगिऱेऩ्। आऩाल् सुगमुम् आगासमुम् ऎऩ्बदै अऱियविल्लै’ ऎऩ्ऱु केट्किऱार्। अदऱ्कु ‘ऎदु सुगमो अदुवे आगासम्, ऎदु आगासमो अदुवे सुगम्’ ऎऩ्ऱ इदु पदिल् वसऩम्। अङ्गे कम् ऎऩ्ऱ सप्तम् उलगत्तिल् पूदागासत्तिल् रूडियायिरुक्किऱदु।

अदऱ्कु विसेषणमाग सुगत्तैच् चॊल्गिऱ कम् ऎऩ्ऱ सप्तम् सॊल्लप्पडामलिरुन्दाल् नामम् मुदलियदु कळिल् पोल, वॆऱुम् पूदागासत्तिल् पिरदीगम् ऎऩ्ऱ अबिप्पिरायत्तुडऩ् पिरह्मम् ऎऩ्ऱ सप्तम् पिरयोगम् सॆय्यप्पट्टिरुक्किऱदु ऎऩ्ऱ ऎण्णम् एऱ्पडलाम्। अप्पडिये कम् ऎऩ्ऱ सप्तम् विषयङ्गळुक्कुम् इन्दिरियङ्गळुक्कुम् उळ्ळ सेर्क्कैयिऩाल् एऱ्पडुवदाय् तोषमुळ्ळदायुळ्ळ सुगत्तिल् पिरसित्तमायिरुप्पदाल् अदऱ्कु कम् ऎऩ्ऱ सप्तम् विसे षणमाग ऎडुत्तुक् कॊळ्ळविल्लैयाऩाल् उलगत्तिलुळ्ळ सुगमे पिरह्मम् ऎऩ्ऱ ऎण्णम् एऱ्पडलाम्। ऒऩ्ऱुक्कॊऩ्ऱु विसेषणमायुडैय कम् कम् ऎऩ्ऱ सप्तङ्गळो सुगस्वरूबमायुळ्ळ पिरह्मत्तै अऱिविक्किऩ्ऱऩ।

अङ्गे इरण्डावदु पिरह्मम् ऎऩ्ऱ सप्तम् इल्लैयाऩाल् ‘कम् कम् पिरह्म’ ऎऩ्ऱु मात्तिरम् सॊल्लप्पडुमेयाऩाल्, कम् ऎऩ्ऱ सप्तम् विसे षण मागवे उबयोगिक्कप्पट्टदाय् आगिविडुगिऱबडियाल्, सुगत्तिऱ्कु त्याऩिक्कप्पडुम् तऩ्मैयिल्लादु पोय्विडुम्; अदु एऱ्पडक्कूडादॆऩ्ऱु, कम् कम् इरण्डु सप्तङ्गळुक्कुमे ‘कम् पिरह्म, कम् पिरह्म’ ऎऩ्ऱु पिरह्म सप्तत्तै मेलालुळ्ळ तऩ्मै (कॊडुक्कप् पट्टिरुक्किऱदु)। कुणमायुळ्ळ सुगत्तिऱ्कुम् कूड, कुणियैप्पोल, तियाऩम् सॆय्यवेण्डिय तऩ्मै विरुम्बप्पडुगिऱदल्लवा? आगैयाल् इव्विदम् वाक्कियत्तिऩ् आरम्बत्तिल् सुगत्तुडऩ् कूडिऩ पिरह्मम् उबदेसिक्कप्पट्टिरुक्किऱदु।

कार्हबत्यम् मुदलाऩ अक्ऩिगळ् तऩित्तऩिये तङ्गळ् तङ्गळ् महिमैयै उबदेसित्तुविट्टु, ‘हे सोम्य, उऩक्कु (सॊऩ्ऩ) इदु ऎङ्गळ् वित्यै, आत्म वित्यैयुम् कूड’ ऎऩ्ऱु मुडिक्किऱवर्गळ् मुऩ्ऩाल् पिरह्मम् काट्टप्पट्टदॆऩ्बदै ञाबगप्पडुत्तुगिऩ् ऱऩर्। ‘आसार्यरो उऩक्कुक् कदियैच्चॊल्वार्’ ऎऩ्ऱु कदिमात्तिरत्तै सॊल्वदै पिरदिक्ञै सॆय्वदु वेऱु विषयत्तैच् चॊल्ल विरुप्पमॆऩ्बदै मऱुक्किऱदु।

“ऎप्पडि तामरै इलैयिल् जलम् ऒट्टुगिऱ तिल्लैयो, अप्पडिये इव्विदम् अऱिबवऩिडत्तिल् पाबच्चॆयल् ऒट्टुवदिल्लै” ऎऩ्ऱु कण्णै स्ताऩ मागवुडैय पुरुषऩै अऱिबवऩुक्कु पाबत्तिऩाल् कॆडुदलिल्लै ऎऩ्ऱु सॊल्लिक्कॊण्डु कण्णै स्ताऩमागवुडैय पुरुषऩुक्कु पिरह्मत्तऩ्मैयैक् काट्टुगिऱदु।

आगैयाल् पिरगिरुदमायुळ्ळ पिरह्मत्तिऱ्के ताऩ् कण्णै स्ताऩमागवुडैय तऩ्मैयैयुम्, सम्यत् वामत्तऩ्मै मुदलाऩ कुणङ्गळोडु कूडि इरुक्कुम् तऩ्मैयैयुम् सॊल्लिविट्टु, अदै अऱिन्दवऩुक्कु अर्च्चिसै मुदलिलुडैय कदियै सॊल्लुगिऱेऩ् ऎऩ्ऱु ऎन्द इन्द पुरुषऩ् कण्णिल् पार्क्कप्पडुगिऱारो इवर् आत्मा ऎऩ्ऱु सॊऩ्ऩार् (सा। ४-१५-१) ऎऩ्ऱु आरम्बिक्किऱदु।

च्रुदोबनिषत्कगत्याबिदानाच्च ॥ १६ ॥

इदिऩालुम् कण्णै स्ताऩमायुडैय पुरुषर् परमेसुवरर् ऎदऩाल्, ऎऩ्ऱाल्, उबनिषत्तै केट्टऱिन्दवऩुक्कु (रहस्यमाऩ उबासऩत्तैक् केट्टु अऱिन्दु अऩुष्टित्त प्रह्मवित्तुक्कु प्रह्मोबासगऩुक्कु) तेवयाऩम् ऎऩ्ऱ पॆयरुडैय ऎन्द कदियाऩदु ‘पिऱगु तबसिऩाल् पिरह्मसर्यत्तिऩाल् सिरत्तैयिऩाल् उबासऩैयिऩाल् आत्मावैत् तेडियडैन्दु वडक्कुवऴियाग आदित्यऩै जयिक्किऱार्गळ्। (आदित्यऩ् वायिलाग सगुण प्रह्म स्ताऩत्तै अडैगिऩ्ऱऩर्) इदुदाऩ् पिराणऩ् कळुक्कु इरुप्पिडम्, इदु मरणमऱ्ऱदु, पयमऱ्ऱदु, इदु मेलाऩ अडैयवेण्डिय स्ताऩम्। इदिलिरुन्दु मऱुबडियुम् तिरुम्बुवदिल्लै" (पिरसऩ् १-१०) ऎऩ्ऱु सुरुदियिलुम्, स्मिरुदियिलुम्, “ज्योदिरबिमाऩि तेवदैयाऩ अक्ऩि, पगल्, सुगलबक्षम्, आऱु मासङ्गळागिऱ उत्तरायणम् अदिल् पोगिऱ पिरह्मत्तैयऱिन्द जऩङ्गळ् पिरह्मत्तै अडैगि ऱार्गळ्” (कीदै ८-२४) ऎऩ्ऱुम्, पिरसित्तमायुळ्ळदो, अदुवेदाऩ् इङ्गु कण्णिलुळ्ळ पुरुषऩै अऱिबवऩुक्कु सॊल्लप्पडुवदागक् काणप्पडुगिऱदु।

“इवर्गळ् विषयत्तिल् पिरेद कर्मावै सॆय्दालुम् सरि सॆय्यामलिरुन्दालुम् सरि, अर्च्चिस् सैये अडैगिऱार्गळ्” ऎऩ्ऱु आरम्बित्तु “आदित्य ऩिलिरुन्दु सन्दिरऩै, सन्दिरऩिलिरुन्दु मिऩ्ऩलै, अङ्गु मऩु सिरुष्टियिल् उट्पडाद पुरुषऩ्, अवऩ् इवर्गळै पिरह्मम् कॊण्डुबोय् सेर्क्किऱाऩ्। इदु तेवयाऩम्, पिरह्मत्तैयडैय वऴि। इदु वऴियागप् पोगिऱवर्गळ् मऩु सम्बन्दमाऩ सुऴलुक्कुत् तिरुम्बुव तिल्लै” (सान्। ४-१५-६) ऎऩ्ऱु।

आगैयाल् इङ्गे पिरह्मोबासगऩ् विषयमाय् पिरसित्तमायुळ्ळ कदि सॊल्लियिरुप्पदाल्, कण्णै स्ताऩमायुडैयवरुक्कु पिरह्मत्तऩ्मै निच्चयिक्कप् पडुगिऱदु।

अनवस्थितेर् असम्भवाच् च नेतरः ॥ १७ ॥

17. (The person within the eye is the highest), not any other Self; on account of the non-permanency (of the other Selfs) and on account of the impossibility (of the qualities of the person in the eye being ascribed to the other Selfs).

अनवस्थितेरसम्भवाच्च नेतरः ॥ १७ ॥

अनवस्थितेरसम्भवाच्च नेतरः ॥ १७ ॥

यत् पुनर् उक्तं

छायात्मा, विज्ञानात्मा, देवतात्मा वा स्याद्
अक्षि-स्थान

इति, अत्रोच्यते —

To the assertion made in the pūrvapaksha that

the person in the eye is either the reflected Self
or the cognitional Self (the individual soul)
or the Self of some deity

the following answer is given.

यत्पुनरुक्तं छायात्मा, विज्ञानात्मा, देवतात्मा वा स्यादक्षिस्थान इति, अत्रोच्यते —

न च्छायात्मादिरितर इह ग्रहणमर्हति।

No other Self such as, for instance, the reflected Self can be assumed here,

न च्छायात्मादिरितर इह ग्रहणमर्हति।

कस्मात् ? अनवस्थितेः।

on account of non-permanency.

कस्मात् ? अनवस्थितेः।

न तावच् छायात्मनश् चक्षुषि
नित्यम् अवस्थानं सम्भवति।

The reflected Self, in the first place, does not permanently abide in the eye.

न तावच्छायात्मनश्चक्षुषि नित्यमवस्थानं सम्भवति।

यदैव हि कश्चित् पुरुषश् चक्षुर् आसीदति,
तदा चक्षुषि पुरुषच्छाया दृश्यते।

For when some person approaches the eye the reflection of that person is seen in the eye,

यदैव हि कश्चित्पुरुषश्चक्षुरासीदति, तदा चक्षुषि पुरुषच्छाया दृश्यते।

अपगते तस्मिन्न दृश्यते।

but when the person moves away the reflection is seen no longer.

अपगते तस्मिन्न दृश्यते।

‘य एषोऽक्षिणि पुरुषः’ इति च श्रुतिः
सन्निधानात् स्व-चक्षुषि दृश्यमानं पुरुषम् उपास्यत्वेनोपदिशति।

The passage

‘That person within the eye’

must, moreover, be held, on the ground of proximity, to intimate that
the person seen in a man’s own eye is the object of (that man’s) devout meditation
(and not the reflected image of his own person which he may see in the eye of another man).

‘य एषोऽक्षिणि पुरुषः’ इति च श्रुतिः सन्निधानात्स्वचक्षुषि दृश्यमानं पुरुषमुपास्यत्वेनोपदिशति।

न च

उपासनाकाले
च्छाया-करं कञ्चित् पुरुषं
चक्षुः-समीपे सन्निधाप्योपास्त

इति युक्तं कल्पयितुम् ।

[Let, then, another man approach the devout man,
and let the latter meditate on the image reflected in his own eye,
but seen by the other man only.
No, we reply, for]

we have no right to make the (complicated) assumption that the devout man is, at the time of devotion, to bring close to his eye another man in order to produce a reflected image in his own eye.

न चोपासनाकाले च्छायाकरं कञ्चित्पुरुषं चक्षुःसमीपे सन्निधाप्योपास्त इति युक्तं कल्पयितुम् ।

‘अस्यैव शरीरस्य नाशम् अन्व्
एष नश्यति’ (छा. उ. ८। ९। १)

इति श्रुतिश् छायात्मनो ऽप्य् अनवस्थितत्वं दर्शयति।

Scripture, moreover, (viz. Cḥ. Up. VIII, 9, 1, ‘It (the reflected Self) perishes as soon as the body perishes,’) declares the non-permanency of the reflected Self.

‘अस्यैव शरीरस्य नाशमन्वेष नश्यति’ (छा. उ. ८। ९। १) इति श्रुतिश्छायात्मनोऽप्यनवस्थितत्वं दर्शयति।

असम्भवाच् च -
तस्मिन्न् अमृतत्वादीनां गुणानां न च्छायात्मनि प्रतीतिः ।

And, further, ‘on account of impossibility’ (the person in the eye cannot be the reflected Self). For immortality and the other qualities ascribed to the person in the eye are not to be perceived in the reflected Self.

असम्भवाच्च तस्मिन्नमृतत्वादीनां गुणानां न च्छायात्मनि प्रतीतिः ।

कण्णै स्ताऩमागवुडैयदु पिरदिबिम्ब आत्मावागवो, विज्ञानात्मावागवो, तेवदात् मावागवो, इरुक्कलाम् ऎऩ्ऱु ऎदु सॊल्लप्पट्टदो, अव्विषयत्तिल् सॊल्गिऱोम्; पिरदिबिम्ब आत्मा मुदलियमऱ्ऱदु इङ्गे ऎडुत्तुक्कॊळ्ळत्तक्कदिल्लै। एऩ्? ‘निलैयाऩ इरुप्पु इल्लाददिऩाल्’। पिरदिबिम्ब आत्माविऱ्कु ऎप्पॊऴुदुम् कण्णिल् इरुप्पदु सम्बविक्कादु। ऎप्पॊऴुदु ऒरु पुरुषऩ् कण्णिऩ् अरुगिल् वरुगिऱाऩो, अप्पॊऴुदुदाऩ् (अवऩ्) कण्णिल् (इन्द) पुरुषऩुडैय पिरदिबिम्बम् काणप्पडुम्; अवऩ् विलगिविट्टाल् काणप्पडादु। मेलुम् “ऎन्द इन्द पुरुषऩ् कण्णिल्” ऎऩ्ऱ सुरुदि समीबमाऩदिऩाल् तऩ् कण्णिल् काणप्पडुम् पुरुषऩै उबासिक्कत् तगुन्दवराग उबदेसिक्किऱदु। (तऩ् कण्णिल् तॆरियुम् पुरुषऩैत् ताऩ् पार्क्कमुडियादु।) तविरवुम्, उबासऩै सॆय्युम् कालत्तिल् पिरदिबिम्बत्तै एऱ्पडुत्तक्कूडिय ऒरु पुरुषऩै कण्णुक्कु समीबत्तिल् इरुक्कुम्बडिच् चॆय्दुगॊण्डु उबासिक्किऱाऩ् ऎऩ्ऱु कल्बिप्पदु युक्तमिल्लै। (पिरदिबिम्बत्तैक् कॊडुक्कुम् पिम्बमाऩ) ‘इन्द सरीरत्तिऩ् मऱैवैयऩुसरित्ते इदु (पिरदिबिम्बम्) मऱैन्दुविडुगिऱदु’ (सान्। ८-९-१) ऎऩ्ऱु सुरुदि, पिरदिबिम्ब आत्माविऩ् निलै इल्लामैयैयुम् काट्टुगिऱदु। अन्द पिरदिबिम्ब आत्माविल् मरणमऱ्ऱ तऩ्मै मुदलाऩ कुणङ्गळुक्कु सम्बवमिल्लाददालुम्, पिरदिबिम्बात् मावुक्कु किरहणमिल्लै।

तथा विज्ञानात्मनोऽपि
साधारणे कृत्स्न-शरीरेन्द्रिय-सम्बन्धे सति
न चक्षुष्य् एवावस्थितत्वं शक्यं वक्तुम्।

Of the cognitional Self, in the second place, which is in general connexion with the whole body and all the senses, it can likewise not be said that it has its permanent station in the eye only.

तथा विज्ञानात्मनोऽपि साधारणे कृत्स्नशरीरेन्द्रियसम्बन्धे सति न चक्षुष्येवावस्थितत्वं शक्यं वक्तुम्।

ब्रह्मणस् तु सर्व-व्यापिनोऽपि
दृष्ट उपलब्ध्य्-अर्थो
हृदयादि-देश-विशेष-सम्बन्धः।

That, on the other hand, Brahman although all-pervading may, for the purpose of contemplation, be spoken of as connected with particular places such as the heart and the like, we have seen already.

ब्रह्मणस्तु सर्वव्यापिनोऽपि दृष्ट उपलब्ध्यर्थो हृदयादिदेशविशेषसम्बन्धः।

समानश् च विज्ञानात्मन्य् अप्य् अमृतत्वादीनां गुणानाम् असम्भवः।

The cognitional Self shares (with the reflected Self) the impossibility of having the qualities of immortality and so on attributed to it.

समानश्च विज्ञानात्मन्यप्यमृतत्वादीनां गुणानामसम्भवः।

यद्य् अपि विज्ञानात्मा परमात्मनोऽनन्य एव,
तथाप्य् अ-विद्या–काम-कर्म-कृतं तस्मिन् मर्त्यत्वम् अध्यारोपितं भयं चेत्य्
अमृतत्वाभयत्वे नोपपद्येते।

Although the cognitional Self is in reality not different from the highest Self, still there are fictitiously ascribed to it (adhyāropita) the effects of nescience, desire and works, viz. mortality and fear; so that neither immortality nor fearlessness belongs to it.

यद्यपि विज्ञानात्मा परमात्मनोऽनन्य एव, तथाप्यविद्याकामकर्मकृतं तस्मिन्मर्त्यत्वमध्यारोपितं भयं चेत्यमृतत्वाभयत्वे नोपपद्येते।

संयद्वामत्वादयश् चैतस्मिन्न् अनैश्वर्याद् अनुपपन्ना एव ।

The qualities of being the saṁyadvāma, &c. also cannot properly be ascribed to the cognitional Self, which is not distinguished by lordly power (aiśvarya).

संयद्वामत्वादयश्चैतस्मिन्ननैश्वर्यादनुपपन्ना एव ।

अप्पडिये विज्ञानात्माविऱ्कुम् पॊदुवाग पूरा सरीरम् इन्दिरियङ्गळ् इवैगळुडऩ् सम्बन्दमिरुक्कुम् पोदु कण्णिल् मात्तिरम् इरुप्पदाग सॊल्ल मुडियादु। पिरह्मत्तिऱ्को, वियाबियायिरुन्दबोदिलुम्, अऱिय वेण्डियदऱ्काग ह्रुदयम् मुदलाऩ कुऱिप्पिट्ट इडङ्गळिऩ् सम्बन्दम् काणप्पडुगिऱदु। विज्ञानात् माविलुम् मरणमऱ्ऱ तऩ्मै मुदलाऩ कुणङ्गळुक्कु सम्बवम् इल्लै ऎऩ्बदु समम्।

विज्ञानात्मा परमात्माविडमिरुन्दु वेऱुबडा मले इरुन्दबोदिलुम्, अप्पडियुम् अदऩिडत्तिल् अवित्यै कामम् कर्मा इवैगळाल् उण्डागुम् मरणमुळ्ळ तऩ्मैयुम्, पयमुम् आरोबिक्कप् पट्टिरुक्कुम् कारणत्तिऩाल् मरणमऱ्ऱ तऩ्मैयुम्, पयमऱ्ऱ तऩ्मैयुम् पॊरुन्दादु। सम्यत्वामत्तऩ्मै मुदलाऩवैगळुम् इवऩिडत्तिल् ईसुवरत्तऩ्मै यिल्लाददिऩाल्, पॊरुन्दादवैगळे।

देवतात्मनस् तु
‘रश्मिभिर् एषो ऽस्मिन् प्रतिष्ठितः’ इति श्रुतेः
यद्य् अपि चक्षुष्य् अवस्थानं स्यात् ,
तथाप्य् आत्मत्वं तावन् न सम्भवति,
पराग्-रूपत्वात्।

In the third place, although the Self of a deity (viz. the sun) has its station in the eye–
according to the scriptural passage,
‘He rests with his rays in him’–
still Selfhood cannot be ascribed to the sun, on account of his externality (parāgrūpatva).

देवतात्मनस्तु ‘रश्मिभिरेषोऽस्मिन्प्रतिष्ठितः’ इति श्रुतेः यद्यपि चक्षुष्यवस्थानं स्यात् , तथाप्यात्मत्वं तावन्न सम्भवति, पराग्रूपत्वात्।

अमृतत्वादयोऽपि न सम्भवन्ति, उत्पत्तिप्रलयश्रवणात्।

Immortality, &c. also cannot be predicated of him, as Scripture speaks of his origin and his dissolution.

अमृतत्वादयोऽपि न सम्भवन्ति, उत्पत्तिप्रलयश्रवणात्।

अमरत्वमपि देवानां चिरकालावस्थानापेक्षम्। +++(5)+++

For the (so-called) deathlessness of the gods only means their (comparatively) long existence.

अमरत्वमपि देवानां चिरकालावस्थानापेक्षम्।

ऐश्वर्यमपि परमेश्वरायत्तम् , न स्वाभाविकम्;

And their lordly power also is based on the highest Lord and does not naturally belong to them;

ऐश्वर्यमपि परमेश्वरायत्तम् , न स्वाभाविकम्;

‘भीषास्माद्वातः पवते।
भीषोदेति सूर्यः।
भीषास्माद् अग्निश् चेन्द्रश्च।
मृत्युर्धावति पञ्चमः’
(तै. उ. २। ८। १)

इति मन्त्रवर्णात्।

as the mantra declares, ‘From terror of it (Brahman) the wind blows, from terror the sun rises; from terror of it Agni and Indra, yea, Death runs as the fifth.’

‘भीषास्माद्वातः पवते।
भीषोदेति सूर्यः।
भीषास्माद् अग्निश् चेन्द्रश्च।
मृत्युर्धावति पञ्चमः’
(तै. उ. २। ८। १)

इति मन्त्रवर्णात्।

तस्मात्परमेश्वर एवायमक्षिस्थानः प्रत्येतव्यः।

Hence the person in the eye must be viewed as the highest Lord only.

तस्मात्परमेश्वर एवायमक्षिस्थानः प्रत्येतव्यः।

अस्मिंश् च पक्षे

‘दृश्यते’ इति प्रसिद्धवद् उपादानं
शास्त्राद्य्-अपेक्षं विद्वद्-विषयं प्ररोचनार्थम्

इति व्याख्येयम् ॥ १७ ॥

In the case of this explanation being adopted the mention (of the person in the eye) as something well known and established,
which is contained in the words ‘is seen’ (in the phrase ’the person that is seen in the eye’),
has to be taken as referring to (the mental perception founded on) the śāstra
which belongs to those who know;
and the glorification (of devout meditation) has to be understood as its purpose.

अस्मिंश्च पक्षे ‘दृश्यते’ इति प्रसिद्धवदुपादानं शास्त्राद्यपेक्षं विद्वद्विषयं प्ररोचनार्थमिति व्याख्येयम् ॥ १७ ॥

तेवदात्माविऱ्को ‘इवर् इदिल् किरणङ्गळाल् निलैत्तिरुक्किऱार्’ ऎऩ्ऱ सुरुदियिऩाल् कण्णिल् इरुप्पु इरुन्द पोदिलुम्, अप्पडियुम् आत्मावायिरुक्कुम् तऩ्मै सम्बविक्कादु, वॆळियिलुळ्ळ स्वरूबमुळ्ळदाल्, मरणमऱ्ऱ तऩ्मै मुदलियवैगळुम् सम्बविक्कादु। उत्पत्ति पिरळयंसॊल्लप्पट्टिरुप्पदाल्। तेवर्गळुक्कु मरणमऱ्ऱ तऩ्मैयॆऩ्बदुम् वॆगुगालम् इरुप्पदै अबेक्षित्तुत्ताऩ्। ऐसुवर्यमुम्, परमेसुवररुक्कुक् कट्टुप्पट्टदु, स्वबावमाग उळ्ळ तिल्लै। ‘इवरिडमिरुन्दु पयत्तिऩाल् वायु वीसुगिऱार्, पयत्तिऩाल् सूर्यऩ् उदिक्किऱार्, इवरिडमिरुन्दु पयत्तिऩाल् अक्ऩियुम् इन्दिरऩुम् तम् तम् कारियङ्गळैच् चॆय्गिऱार्गळ्। ऐन्दावदाऩ मिरुत्यु ओडुगिऱाऩ्। (तैत्तिरीय। २८) ऎऩ्ऱ मन्दिर वर्णत्तिऩाल्’ आगैयाल् कण्णै स्ताऩमायुडैय इवर् परमेसुवरर्दाऩ् ऎऩ्ऱु अऱिन्दुगॊळ्ळवेण्डियदु। इन्द पक्षत्तिलो ‘पार्क्कप् पडुगिऱदु’ ऎऩ्ऱु पिरसित्तम्बोल सॊल्लप् पट्टिरुप्पदु सास्तिरम् मुदलियदै अबेक्षित्त वित्वाऩ्गळिऩ् अऩुबवत्तैयॊट्टियदु इदु उबासऩत्तिल् रुसि उण्डु पण्णुवदऱ्काग ऎऩ्ऱु वियाक्याऩम् सॆय्यवेण्डुम्।