०९

अथ संयमिक्षितिपतेर्वचनैर्निगमार्थनिर्णयकरैः सनयैः ।
शमिताग्रहोऽपि पुनरप्यवदत् कृतसंशयः सपदि कर्मजडः ॥१॥

अथ संयमिक्षितिपतेर्वचनैर्निगमार्थनिर्णयकरैः सनयैः ।
शमिताग्रहोऽपि पुनरप्यवदत् कृतसंशयः सपदि कर्मजडः ॥१॥

यतिराज सम्प्रति ममाभिभवान्
न विषादितोऽस्म्य्, अप्रजयाद् अपि तु ।
अपि जैमिनीय-वचनान्य् अहहोन्-
मथितानि हीति भृशम् अस्मि कृशः ॥२॥

यतिराज सम्प्रति ममाभिनवान्न विषादितोऽस्म्यप्रजयादपि तु ।
अपि जैमिनीयवचनान्यहहोन्मथितानि हीति भृशमस्मि कृशः ॥२॥

स हि वेत्त्यनागतमतीतमपि प्रियकृत्समस्तजगतोऽधिकृतः ।
निगमप्रवर्तनविधौ स कथं तपसां निधिर्वितथसूत्नपदः ॥३॥

स हि वेत्त्यनागतमतीतमपि प्रियकृत्समस्तजगतोऽधिकृतः ।
निगमप्रवर्तनविधौ स कथं तपसां निधिर्वितथसूत्नपदः ॥३॥

इति सन्दिहानमवदत्तमसौ न हि जैमिनावपनयोऽस्ति मनाक् ।
प्रमिमीमहे न वयमेव मुनेर्हॄदयं यथावदनभिज्ञतया ॥४॥

इति सन्दिहानमवदत्तमसौ न हि जैमिनावपनयोऽस्ति मनाक् ।
प्रमिमीमहे न वयमेव मुनेर्हॄदयं यथावदनभिज्ञतया ॥४॥

यदि विद्यते कविजनाविदितं हृदयं मुनेस्तदिह वर्णय भोः ।
यदि युक्तमत्न भवता कथितं हृदि कुर्महे दलदहङ्कृतयः ॥५॥

यदि विद्यते कविजनाविदितं हृदयं मुनेस्तदिह वर्णय भोः ।
यदि युक्तमत्न भवता कथितं हृदि कुर्महे दलदहङ्कृतयः ॥५॥

अभिसन्धिमानपि परे विषयप्रसरन्मतीननुजिघृक्षुरसौ ।
तदवाप्तिसाधनतया सकलं सुकृतं न्यरुपयदिति स्म परम् ॥६॥

अभिसन्धिमानपि परे विषयप्रसरन्मतीननुजिघृक्षुरसौ ।
तदवाप्तिसाधनतया सकलं सुकृतं न्यरुपयदिति स्म परम् ॥६॥

वचनं तमेतमिति धर्मचयं विदधाति बोधजनिहेतुतया ।
तदपेक्षयैव स च मोक्षपरे निरधारयन्न परथेति वयम् ॥७॥

वचनं तमेतमिति धर्मचयं विदधाति बोधजनिहेतुतया ।
तदपेक्षयैव स च मोक्षपरे निरधारयन्न परथेति वयम् ॥७॥

श्रुतयः क्रियार्थकतया सफला अतदर्थकानि तु वचांसि वृथा ।
इति सूत्रयन्ननु कथं मुनिराडपि सिद्धवस्तुपरतां मनुते ॥८॥

श्रुतयः क्रियार्थकतया सफला अतदर्थकानि तु वचांसि वृथा ।
इति सूत्रयन्ननु कथं मुनिराडपि सिद्धवस्तुपरतां मनुते ॥८॥

श्रुतिराशिरद्वयपरोऽपि परम्परयाऽऽत्मबोधफलकर्मणि च ।
प्रसरत्कटाक्ष इति कार्यपरत्वमसूचि तत्प्रकरणस्थगिराम् ॥९॥

श्रुतिराशिरद्वयपरोऽपि परम्परयाऽऽत्मबोधफलकर्मणि च ।
प्रसरत्कटाक्ष इति कार्यपरत्वमसूचि तत्प्रकरणस्थगिराम् ॥९॥

ननु सच्चिदात्मपरताऽभिमता यदि कृत्स्रवेदनिचयस्य मुनेः ।
फलदातृतामपुरुषस्य वदन् स कथं निराह परमेशमपि ॥१०॥

ननु सच्चिदात्मपरताऽभिमता यदि कृत्स्रवेदनिचयस्य मुनेः ।
फलदातृतामपुरुषस्य वदन् स कथं निराह परमेशमपि ॥१०॥

ननु कर्तृपूर्वकमिदं जगदित्यनुमानमागमवचांसि विना ।
परमेश्वरं प्रथयति श्रुतस्त्वनुवादमात्रमिति काणभुजाः ॥११॥

ननु कर्तृपूर्वकमिदं जगदित्यनुमानमागमवचांसि विना ।
परमेश्वरं प्रथयति श्रुतस्त्वनुवादमात्रमिति काणभुजाः ॥११॥

न कथञ्चिदौपनिषदं पुरुषं मनुते बृहन्तमिति वेदवचः ।
कथयत्यवेदविदगोचरतां गमयेत् कथं तमनुमानमिदम् ॥१२॥

न कथञ्चिदौपनिषदं पुरुषं मनुते बृहन्तमिति वेदवचः ।
कथयत्यवेदविदगोचरतां गमयेत् कथं तमनुमानमिदम् ॥१२॥

इति भावमात्मनि निधाय मुनिः स निराकरोन्निशितयुक्तिशतैः ।
अनुमानमीश्वरपरं जगतः प्रभवं लयं फलमपीश्वरतः ॥१३॥

इति भावमात्मनि निधाय मुनिः स निराकरोन्निशितयुक्तिशतैः ।
अनुमानमीश्वरपरं जगतः प्रभवं लयं फलमपीश्वरतः ॥१३॥

तदिहास्मदुक्तविधया निषदा न विरुद्धमण्वपि मुनेर्वचसि ।
इति गूढ्भावमनवेक्ष्य बुधास्तमनीशवाद्ययमिति ब्रुवते ॥१४॥

तदिहास्मदुक्तविधया निषदा न विरुद्धमण्वपि मुनेर्वचसि ।
इति गूढ्भावमनवेक्ष्य बुधास्तमनीशवाद्ययमिति ब्रुवते ॥१४॥

किमु तावतैव स निरीश्वरवाद्यभवत् परात्मविदुषां प्रवरः ।
न निशाटनाहिततमः कचिप्यदहनि प्रभां मलिनयेत्तरणेः ॥१५॥

किमु तावतैव स निरीश्वरवाद्यभवत् परात्मविदुषां प्रवरः ।
न निशाटनाहिततमः कचिप्यदहनि प्रभां मलिनयेत्तरणेः ॥१५॥

इति जैमिनीयवचसां हृदयं कथितं निशम्य यतिकेसरिणा ।
मनसा ननन्द कविराण्णितरां सह शारदाश्च सदसस्पतयः ॥१६॥

इति जैमिनीयवचसां हृदयं कथितं निशम्य यतिकेसरिणा ।
मनसा ननन्द कविराण्णितरां सह शारदाश्च सदसस्पतयः ॥१६॥

विदिताशयोऽपि परिवर्तिमनाग्विशयः स जैमिनिमवाप हृदा ।
अवगन्तुमस्य वचसाऽपि पुनः स च संस्मृतः सविधमाप कवेः ॥१७॥

विदिताशयोऽपि परिवर्तिमनाग्विशयः स जैमिनिमवाप हृदा ।
अवगन्तुमस्य वचसाऽपि पुनः स च संस्मृतः सविधमाप कवेः ॥१७॥

अवदच्च श्रुण्विति स भाष्यकृति प्रजहाहि संशयमिमं सुमते ।
यदवोचदेष मम सूत्रततेर्हृदयं तदेव मम नापरथा ॥१८॥

अवदच्च श्रुण्विति स भाष्यकृति प्रजहाहि संशयमिमं सुमते ।
यदवोचदेष मम सूत्रततेर्हृदयं तदेव मम नापरथा ॥१८॥

न ममैव वेद हृदयं यमिराडपि तु श्रुतेः सकलशास्त्रततेः ।
यदभूद्भविष्यति भवत्तदपि ह्ययमेव वेद न तथा त्वितरः ॥१९॥

न ममैव वेद हृदयं यमिराडपि तु श्रुतेः सकलशास्त्रततेः ।
यदभूद्भविष्यति भवत्तदपि ह्ययमेव वेद न तथा त्वितरः ॥१९॥

गुरुणा चिदेकरसतत्परता निरणायि हि श्रुतिशिरोवचसाम् ।
कथमेकसूत्रमपि तद्विमतं कथयाम्यहं तदुपसादितधीः ॥२०॥

गुरुणा चिदेकरसतत्परता निरणायि हि श्रुतिशिरोवचसाम् ।
कथमेकसूत्रमपि तद्विमतं कथयाम्यहं तदुपसादितधीः ॥२०॥

अलमाकलय्य विशयं सुयशः श्रृणु मे रहस्यमिममेव परम् ।
त्वमवेहि संसृतिनिमग्रजनोत्तरणे गृहीतवपुषं पुरुषम् ॥२१॥

अलमाकलय्य विशयं सुयशः श्रृणु मे रहस्यमिममेव परम् ।
त्वमवेहि संसृतिनिमग्रजनोत्तरणे गृहीतवपुषं पुरुषम् ॥२१॥

आद्ये सत्वमुनिः सतां वितरति ज्ञानं द्वितीये युगे
दत्तो द्वापरनामके तु स्कुमतिर्व्यासः कलौ शकरः ।
इत्येवं स्फुटमीरतोऽस्य महिमा शैवे पुराणे यत
स्तस्य त्वं सुमते मते त्ववतरेः संसारवार्धि तरेः ॥२२॥

आद्ये सत्वमुनिः सतां वितरति ज्ञानं द्वितीये युगे
दत्तो द्वापरनामके तु स्कुमतिर्व्यासः कलौ शकरः ।
इत्येवं स्फुटमीरतोऽस्य महिमा शैवे पुराणे यत
स्तस्य त्वं सुमते मते त्ववतरेः संसारवार्धि तरेः ॥२२॥

इति बोधितद्विजवरोऽन्तरधान्मनसोपगुह्य यमिनामृषभम् ।
स च यायजूकपरिषत्प्रमुखः प्रणिपत्य शकरमवोचदिदम् ॥२३॥

इति बोधितद्विजवरोऽन्तरधान्मनसोपगुह्य यमिनामृषभम् ।
स च यायजूकपरिषत्प्रमुखः प्रणिपत्य शकरमवोचदिदम् ॥२३॥

विदितोऽस्ति सम्प्रति भवाज्जगतः प्रकृतिर्निरस्तसमतातिशयः ।
अवबोधमात्रवपुरप्यबुधोद्धरणाय केवलमुपात्ततनुः ॥२४॥

विदितोऽस्ति सम्प्रति भवाज्जगतः प्रकृतिर्निरस्तसमतातिशयः ।
अवबोधमात्रवपुरप्यबुधोद्धरणाय केवलमुपात्ततनुः ॥२४॥

यदेकमुदितं पदं यतिवर त्नयीमस्तकै
स्तदस्य परिपालकस्त्वमसि तत्त्व्मस्यायुधः ।
परं गलितसौगतप्रलपितान्धकूपान्तरे
पतत्कथमिवान्यथा प्रलयमद्य नापत्स्यते ॥२५॥

यदेकमुदितं पदं यतिवर त्नयीमस्तकै
स्तदस्य परिपालकस्त्वमसि तत्त्व्मस्यायुधः ।
परं गलितसौगतप्रलपितान्धकूपान्तरे
पतत्कथमिवान्यथा प्रलयमद्य नापत्स्यते ॥२५॥

प्रबुद्धोऽहं स्वप्रादिति कृतमतिः स्वप्रमपरं
यथा मूढः स्वप्रे कलयति तथा मोहवशगाः ।
विमुक्तिं मन्यन्ते कतिचिदिह लोकान्तरगतिं
हसन्त्येतान् दासास्तव गलितमायाः परगुरोः ॥२६॥

प्रबुद्धोऽहं स्वप्रादिति कृतमतिः स्वप्रमपरं
यथा मूढः स्वप्रे कलयति तथा मोहवशगाः ।
विमुक्तिं मन्यन्ते कतिचिदिह लोकान्तरगतिं
हसन्त्येतान् दासास्तव गलितमायाः परगुरोः ॥२६॥

मुहुर्धिग्विग्भेदिप्रलपितविमुक्तिं यदुदयेऽप्य
सारः संसारो विरमति न कर्तृत्वमुखरः ।
भृशं विद्वन्मोदे स्थिरतमविमुक्तिं त्वदुदितां
भवातीता येयं निरवधिचिदानन्दलहरी ॥२७॥

मुहुर्धिग्विग्भेदिप्रलपितविमुक्तिं यदुदयेऽप्य
सारः संसारो विरमति न कर्तृत्वमुखरः ।
भृशं विद्वन्मोदे स्थिरतमविमुक्तिं त्वदुदितां
भवातीता येयं निरवधिचिदानन्दलहरी ॥२७॥

अविद्याराक्षस्या गिलितमखिलेशं परगुरो
पिचण्डं भित्त्वास्याः सरभसममुष्मादुदहरः।
वृतां पश्यन् रक्षोयुवतिभिरमुष्य प्रियतमां
हनूमांल्लोकेडयस्तव तु कियती स्यान्महितता ॥२८॥

अविद्याराक्षस्या गिलितमखिलेशं परगुरो
पिचण्डं भित्त्वास्याः सरभसममुष्मादुदहरः।
वृतां पश्यन् रक्षोयुवतिभिरमुष्य प्रियतमां
हनूमांल्लोकेडयस्तव तु कियती स्यान्महितता ॥२८॥

जगदार्तिहन्ननवगम्य पुरा महिमानमीदृशमचिन्त्यमहम् ।
तव यत्पुरोऽव्रवमसाम्प्रतमप्यखिलं क्षमस्व करुणाजलधे ॥२९॥

जगदार्तिहन्ननवगम्य पुरा महिमानमीदृशमचिन्त्यमहम् ।
तव यत्पुरोऽव्रवमसाम्प्रतमप्यखिलं क्षमस्व करुणाजलधे ॥२९॥

कपिलाक्षपदाकणभुक्प्रमुखा अपि मोहमीयुरमितप्रतिभाः ।
श्रुतिभावनिर्णयाविधावितरः प्रभवेत्कथं परशिवांशमृते ॥३०॥

कपिलाक्षपदाकणभुक्प्रमुखा अपि मोहमीयुरमितप्रतिभाः ।
श्रुतिभावनिर्णयाविधावितरः प्रभवेत्कथं परशिवांशमृते ॥३०॥

समेतैरेतैः किं कपिलकणभुग्गौतमवच -
स्तमस्तोमैंश्चेतोमलिनिसममरम्भणचणैः ।
सुधाधारोद्रारप्रचुरभगवत्पादवदन
प्ररोहद्वयाहारमृतकिरणपुज्जे विजयिनि ॥३१॥

समेतैरेतैः किं कपिलकणभुग्गौतमवच -
स्तमस्तोमैंश्चेतोमलिनिसममरम्भणचणैः ।
सुधाधारोद्रारप्रचुरभगवत्पादवदन
प्ररोहद्वयाहारमृतकिरणपुज्जे विजयिनि ॥३१॥

भिन्दानैर्देवमेतैरभिनवयवनैः सद्रवीभज्जनोत्कै-
र्व्याप्ता सर्वेयमुर्वी क जगति भजतां कैव मुक्तिप्रसक्तिः ।
यद्वा सद्वादिराजा विजितकलिमला विष्णुतत्त्वानुरक्ता
उज्जृम्भन्ते समन्ताद्दिशि दिशि कृतिनः किं तया चिन्तया मे ॥३२॥

भिन्दानैर्देवमेतैरभिनवयवनैः सद्रवीभज्जनोत्कै-
र्व्याप्ता सर्वेयमुर्वी क जगति भजतां कैव मुक्तिप्रसक्तिः ।
यद्वा सद्वादिराजा विजितकलिमला विष्णुतत्त्वानुरक्ता
उज्जृम्भन्ते समन्ताद्दिशि दिशि कृतिनः किं तया चिन्तया मे ॥३२॥

कथमल्पबुद्धिविवृतिप्रचयप्रबलोरगक्षतिहताः श्रुतयः ।
न यदि त्वदुक्त्यमृतसेकधृता विहरेयुरात्मविधृतानुशयाः ॥३३॥

कथमल्पबुद्धिविवृतिप्रचयप्रबलोरगक्षतिहताः श्रुतयः ।
न यदि त्वदुक्त्यमृतसेकधृता विहरेयुरात्मविधृतानुशयाः ॥३३॥

भवदुक्तसूक्त्यमृतभानुकरा न चरेयुरार्य यदि क ः शमयेत् ।
अतितीव्रदुः सहभवोष्णकरप्रचुरातपप्रभवतापमिमम् ॥३४॥

भवदुक्तसूक्त्यमृतभानुकरा न चरेयुरार्य यदि क ः शमयेत् ।
अतितीव्रदुः सहभवोष्णकरप्रचुरातपप्रभवतापमिमम् ॥३४॥

बत कर्मयन्त्रमधिरुह्य तपः श्रुतगेहदारसुतभृत्यधनैः ।
अतिरुढमानभरितः पतितो भवतोद्धृतोऽस्मि भवकूपबिलात् ॥३५॥

बत कर्मयन्त्रमधिरुह्य तपः श्रुतगेहदारसुतभृत्यधनैः ।
अतिरुढमानभरितः पतितो भवतोद्धृतोऽस्मि भवकूपबिलात् ॥३५॥

अहमचरं बहुतपोऽसुकरं ननु पूर्वजन्मसु न चेदधुना ।
जगदीश्वरेण करुणानिधिना भवता कथा मम कथं घटते ॥३६॥

अहमचरं बहुतपोऽसुकरं ननु पूर्वजन्मसु न चेदधुना ।
जगदीश्वरेण करुणानिधिना भवता कथा मम कथं घटते ॥३६॥

शान्तिपाक्सुकृताकुरं दमसमुल्लासोल्लसत्पल्लवं
वैराग्यद्रुमकोरकं सहनतावल्लीप्रसूनोत्करम् ।
ऐकाग्रीसुमनो म्रन्दविसृतिं श्रद्धासमुद्यत्फलं
विन्देयं सुगुरोर्गिरां परिचयं पुण्यैरगण्यैरहम् ॥३७॥

शान्तिपाक्सुकृताकुरं दमसमुल्लासोल्लसत्पल्लवं
वैराग्यद्रुमकोरकं सहनतावल्लीप्रसूनोत्करम् ।
ऐकाग्रीसुमनो म्रन्दविसृतिं श्रद्धासमुद्यत्फलं
विन्देयं सुगुरोर्गिरां परिचयं पुण्यैरगण्यैरहम् ॥३७॥

त्रिदिवौकसामपि पुमर्थकरीमिह संसरज्जनविमुक्तिकरीम् ।
करुणोर्मिलां तव कटाक्षझरीमवगाहतेऽत्र खलु धन्यतमः ॥३८॥

त्रिदिवौकसामपि पुमर्थकरीमिह संसरज्जनविमुक्तिकरीम् ।
करुणोर्मिलां तव कटाक्षझरीमवगाहतेऽत्र खलु धन्यतमः ॥३८॥

केचिचश्चललोचनाकुचतटीचेलाश्चलोचालन
स्पर्शद्राक्परिरम्भसम्भ्रमकलालीलासु लोलाशयाः ।
सन्त्वेते कृतिनस्तु निस्तुलयशः कोंशादयः श्रीगुरु -
व्याहारक्षरितामृताब्धिलहरीदोलासु खेलन्त्यमी ॥३९॥

केचिचश्चललोचनाकुचतटीचेलाश्चलोचालन
स्पर्शद्राक्परिरम्भसम्भ्रमकलालीलासु लोलाशयाः ।
सन्त्वेते कृतिनस्तु निस्तुलयशः कोंशादयः श्रीगुरु -
व्याहारक्षरितामृताब्धिलहरीदोलासु खेलन्त्यमी ॥३९॥

चिन्तासन्तानतन्तुग्रथितनवभवत्सुक्तिमुक्ताफलौघै
रुद्यद्वैशद्यसद्यःपरिहृततिमिरैर्हारिणो हारिणोऽमी ।
सन्तः सन्तोषवन्तो यतिवर किमतो मण्डनं पण्डितानां
विद्या हृद्या स्वयं तान् शतमखमुखरान् वारयन्ती वृणीते ॥४०॥

चिन्तासन्तानतन्तुग्रथितनवभवत्सुक्तिमुक्ताफलौघै
रुद्यद्वैशद्यसद्यःपरिहृततिमिरैर्हारिणो हारिणोऽमी ।
सन्तः सन्तोषवन्तो यतिवर किमतो मण्डनं पण्डितानां
विद्या हृद्या स्वयं तान् शतमखमुखरान् वारयन्ती वृणीते ॥४०॥

सन्तः सन्तोषपोषं दधतु तव कृताम्रायशोभैर्यशोभिः
सौरालोकैरुलूका इव निखिलखला मोहमाहो वहन्तु ।
धीरश्रीशङ्करार्यप्रणतिपरिणतिभ्रश्यदन्तर्दुरन्त -
ध्वान्ताः सन्तो वयं तु प्रचुरतर निजानन्दसिन्धौ निमग्राः ॥४१॥

सन्तः सन्तोषपोषं दधतु तव कृताम्रायशोभैर्यशोभिः
सौरालोकैरुलूका इव निखिलखला मोहमाहो वहन्तु ।
धीरश्रीशङ्करार्यप्रणतिपरिणतिभ्रश्यदन्तर्दुरन्त -
ध्वान्ताः सन्तो वयं तु प्रचुरतर निजानन्दसिन्धौ निमग्राः ॥४१॥

चिन्तासन्तानशाखी पदसरसिजयोर्वन्दनं नन्दनं ते
सकल्पः कल्पवल्ली मनसि गुणनुतेर्वर्णना स्वर्णदीयम् ।
स्वर्गो दृग्गोचरस्त्वत्पदभजनमतः संविचार्येदमार्या
मन्यन्ते स्वर्गमन्यं तृणवदतिलघुं शकरार्य त्वदीयाः ॥४२॥

चिन्तासन्तानशाखी पदसरसिजयोर्वन्दनं नन्दनं ते
सकल्पः कल्पवल्ली मनसि गुणनुतेर्वर्णना स्वर्णदीयम् ।
स्वर्गो दृग्गोचरस्त्वत्पदभजनमतः संविचार्येदमार्या
मन्यन्ते स्वर्गमन्यं तृणवदतिलघुं शकरार्य त्वदीयाः ॥४२॥

तद् अहं विसृज्य सुत-दार-गृहं
द्रविणानि कर्म च गृहे विहितम् ।
शरणं वृणोमि भगवच्चरणाव्
अनुशाधि किङ्करम् अमुं कृपया ॥४३॥

तदहं विसृज्य सुतदारगृहं द्रविणानि कर्म च गृहे विहितम् ।
शरणं वृणोमि भगवच्चरणावनुशाधि किङ्करममुं कृपया ॥४३॥

इति सूनृतोक्तिभिरुदीर्णगुणः सुधियाऽऽत्मवाननुजिघुक्षुरसौ ।
समुदैक्षतास्य सहधर्मचरीं विदिताशया मुनिमवोचत सा ॥४४॥

इति सूनृतोक्तिभिरुदीर्णगुणः सुधियाऽऽत्मवाननुजिघुक्षुरसौ ।
समुदैक्षतास्य सहधर्मचरीं विदिताशया मुनिमवोचत सा ॥४४॥

यतिपुण्डरीक तव वेद्मि मनो ननु पूर्वमेव विदितं च मया ।
इह भावि तापसमुखादखिलं तदुदीर्यते श्रृणु ससभ्यजनः ॥४५॥

यतिपुण्डरीक तव वेद्मि मनो ननु पूर्वमेव विदितं च मया ।
इह भावि तापसमुखादखिलं तदुदीर्यते श्रृणु ससभ्यजनः ॥४५॥

मयि जातु मातुरुपकण्ठजुषि प्रभया तडित्प्रतिभटोचजटः ।
सितभूतिरुषितसमस्ततनुः श्रमणॊऽभ्ययादपरसूर्य इव ॥४६॥

मयि जातु मातुरुपकण्ठजुषि प्रभया तडित्प्रतिभटोचजटः ।
सितभूतिरुषितसमस्ततनुः श्रमणॊऽभ्ययादपरसूर्य इव ॥४६॥

परिगृह्य पाद्यमुखयाऽर्हणया रचिताज्जलिर्नमितपूर्वतनुः ।
जननी तदाऽऽत्तवरिवस्यममुं मुनिमन्वयुक्त मम भाव्यखिलम् ॥४७॥

परिगृह्य पाद्यमुखयाऽर्हणया रचिताज्जलिर्नमितपूर्वतनुः ।
जननी तदाऽऽत्तवरिवस्यममुं मुनिमन्वयुक्त मम भाव्यखिलम् ॥४७॥

भगवन्न वेद्मि दुहिर्तुमम भाव्यखिलं च वेत्ति तपसा हि भवान् ।
प्रणते जने हि सुधियः कथयन्त्यपि गोप्यमार्यसदृशाः कृपया ॥४८॥

भगवन्न वेद्मि दुहिर्तुमम भाव्यखिलं च वेत्ति तपसा हि भवान् ।
प्रणते जने हि सुधियः कथयन्त्यपि गोप्यमार्यसदृशाः कृपया ॥४८॥

कियदायुरवाप्स्यति सुतान् कति वा दयितं कथविधमुपैष्यति च ।
अथ च क्रतूनपि करिष्यति मे दुहिता प्रभूतधनधान्यवती ॥४९॥

कियदायुरवाप्स्यति सुतान् कति वा दयितं कथविधमुपैष्यति च ।
अथ च क्रतूनपि करिष्यति मे दुहिता प्रभूतधनधान्यवती ॥४९॥

इति पृष्टभाविचरितः प्रसुवा क्षणमात्रमीलितविलोचनकः ।
सकलं क्रमेण कथयन्निदमप्यपरं जगाद सुरहस्यमपि ॥५०॥

इति पृष्टभाविचरितः प्रसुवा क्षणमात्रमीलितविलोचनकः ।
सकलं क्रमेण कथयन्निदमप्यपरं जगाद सुरहस्यमपि ॥५०॥

निगमाध्वनि प्रबलबाह्यमतैरमितैरधिक्षिति खिले द्रुहिणः ।
पुनरुद्दिधीर्षुरवतीर्य खलु प्रतिभाति मण्डनकवीन्द्रमिषात् ॥५१॥

निगमाध्वनि प्रबलबाह्यमतैरमितैरधिक्षिति खिले द्रुहिणः ।
पुनरुद्दिधीर्षुरवतीर्य खलु प्रतिभाति मण्डनकवीन्द्रमिषात् ॥५१॥

तमवाप्य रुद्रमिव साऽद्रिसुता दुहिता तवाच्युतमिवाब्धिसुता ।
अनुरुपमाहृतसमस्तमखा ससुता भविष्यति चिरं मुदिता ॥५२॥

तमवाप्य रुद्रमिव साऽद्रिसुता दुहिता तवाच्युतमिवाब्धिसुता ।
अनुरुपमाहृतसमस्तमखा ससुता भविष्यति चिरं मुदिता ॥५२॥

अथ नष्टमौपनिषदं प्रबलैः कुमतैः कृतान्तमिह साधयितुम् ।
ननु मानुषं वपुरुपेत्य शिवः समलङ्करिष्यति धरां स्वपदैः ॥५३॥

अथ नष्टमौपनिषदं प्रबलैः कुमतैः कृतान्तमिह साधयितुम् ।
ननु मानुषं वपुरुपेत्य शिवः समलङ्करिष्यति धरां स्वपदैः ॥५३॥

सह तेन वादमुपगम्य चिरं दुहितुः पतिस्तु यतिवेषजुषा ।
विजितस्तमेव शरणं जगतां शरणं गमिष्यति विसृष्टगृहः ॥५४॥

सह तेन वादमुपगम्य चिरं दुहितुः पतिस्तु यतिवेषजुषा ।
विजितस्तमेव शरणं जगतां शरणं गमिष्यति विसृष्टगृहः ॥५४॥

इति गामुदीर्य स मुनिः प्रययौ सकलं यथातथामभूच्च मम ।
भवदीयशिष्यपदमस्य कथं वितथं भविष्यति मुनेर्वचसि ॥५५॥

इति गामुदीर्य स मुनिः प्रययौ सकलं यथातथामभूच्च मम ।
भवदीयशिष्यपदमस्य कथं वितथं भविष्यति मुनेर्वचसि ॥५५॥

अपि तु त्वयाऽद्य न समग्र-जितः
प्रथिताग्र-णीर् मम पतिर्, यद् अहम् ।
वपुर् अर्धम् अस्य न जिता मतिमन्न्
अपि मां विजित्य कुरु शिष्यम् इमम् ॥५६॥

अपि तु त्वयाऽद्य न समग्रजितः प्रथिताग्रणीर्मम पतिर्यदहम् ।
वपुरर्धमस्य न जिता मतिमन्नपि मां विजित्य कुरु शिष्यमिमम् ॥५६॥

यदपि त्वमस्य जगतः प्रभवो ननु सर्वविच परमः पुरुषः ।
तदपि त्वयैव सह वाद्कृते हृदयं बिभर्ति मम तूत्कलिकाम् ॥५७॥

यदपि त्वमस्य जगतः प्रभवो ननु सर्वविच परमः पुरुषः ।
तदपि त्वयैव सह वाद्कृते हृदयं बिभर्ति मम तूत्कलिकाम् ॥५७॥

इति यायजऊकसहधर्मचरीकथितं वचोऽर्थद्वगर्ह्यपदम् ।
मधुरं निशम्य मुदितः सुतरां प्रतिवक्तुमैहत यतिप्रवरः ॥५८॥

इति यायजऊकसहधर्मचरीकथितं वचोऽर्थद्वगर्ह्यपदम् ।
मधुरं निशम्य मुदितः सुतरां प्रतिवक्तुमैहत यतिप्रवरः ॥५८॥

यदवादि कलहोत्सुकतां प्रतिपद्यते हृदयमित्यबले ।
तदसाम्प्रतं न हि महायशसो महिलाजनेन कथयन्ति कथाम् ॥५९॥

यदवादि कलहोत्सुकतां प्रतिपद्यते हृदयमित्यबले ।
तदसाम्प्रतं न हि महायशसो महिलाजनेन कथयन्ति कथाम् ॥५९॥

स्व-मतं प्रभेत्तुम् इह यो यतते
स वधू-जनो ऽस्तु यदि वाऽस्त्व् इतरः ।
यतितव्यम् एव खलु तस्य जये
निज-पक्ष-रक्षण-परैर् भगवन् ॥६०॥

स्वमतं प्रभेत्तुमिह यो यतते स वधूजनोऽस्तु यदि वाऽस्त्वितरः ।
यतितव्यमेव खलु तस्य जये निजपक्षरक्षणपरैर्भगवन् ॥६०॥

अत एव गार्ग्यभिधया कलहं सह याज्ञवल्क्यमुनिराडकरोत् ।
जनकस्तथा सुलभयाऽबलया किममी भवन्ति न यशोनिधयः ॥६१॥

अत एव गार्ग्यभिधया कलहं सह याज्ञवल्क्यमुनिराडकरोत् ।
जनकस्तथा सुलभयाऽबलया किममी भवन्ति न यशोनिधयः ॥६१॥

इति युक्तिमद्रदितमाकलयन्मुदितान्तरः श्रुतिसरिज्जलघिः ।
स तया विवादमधिदेवतया वचसामियेष विदुषां सदसि ॥६२॥

इति युक्तिमद्रदितमाकलयन्मुदितान्तरः श्रुतिसरिज्जलघिः ।
स तया विवादमधिदेवतया वचसामियेष विदुषां सदसि ॥६२॥

अथ सा कथा प्रववृत्ते स्म तयोरुभयोः परस्प्रजयोत्सुकयोः ।
मतिचातुरीरचितशब्दझरी श्रुतिविस्मयीकृतविचक्षणयोः ॥६३॥

अथ सा कथा प्रववृत्ते स्म तयोरुभयोः परस्प्रजयोत्सुकयोः ।
मतिचातुरीरचितशब्दझरी श्रुतिविस्मयीकृतविचक्षणयोः ॥६३॥

अनयोर्विचित्रपदयुक्तिभरैर्निशमय्य सङ्कथनमाकलितम् ।
न फणीशमयतुलयन्न पपीं न गुरुं कविं किमपरं जगति ॥६४॥

अनयोर्विचित्रपदयुक्तिभरैर्निशमय्य सङ्कथनमाकलितम् ।
न फणीशमयतुलयन्न पपीं न गुरुं कविं किमपरं जगति ॥६४॥

न दिवा न निश्यपि च वादकथा विरराम नैयमिककालमृते ।
इति जल्पतोः सममनल्पधियोर्दिवसाश्च सप्त दश चात्यगमन् ॥६५॥

न दिवा न निश्यपि च वादकथा विरराम नैयमिककालमृते ।
इति जल्पतोः सममनल्पधियोर्दिवसाश्च सप्त दश चात्यगमन् ॥६५॥

अथ शारदाऽकृतसन्न्यसनो नियमैः परैरविधुरश्च सदा ।
तमजय्यमात्मनि विचिन्त्य मुनिं पुनरप्यचिन्तयदिदं तरसा ॥६६॥

अथ शारदाऽकृतसन्न्यसनो नियमैः परैरविधुरश्च सदा ।
तमजय्यमात्मनि विचिन्त्य मुनिं पुनरप्यचिन्तयदिदं तरसा ॥६६॥

अतिबाल्य एव कृतसन्न्यसनो नियमैः परैरविधुरश्च सदा ।
मदनागमेष्वकृतबुद्धिरसौ तदनेन सम्प्रति जयेयमहम् ॥६७॥

अतिबाल्य एव कृतसन्न्यसनो नियमैः परैरविधुरश्च सदा ।
मदनागमेष्वकृतबुद्धिरसौ तदनेन सम्प्रति जयेयमहम् ॥६७॥

इति सम्प्रधार्य पुनरप्यमुना कथने प्रसङ्गमथ सङ्गतितः ।
यमिनं सदस्यमुमपृच्छदसौ कुसुमास्त्रशास्त्रहृदयं विदुषी ॥६८॥

इति सम्प्रधार्य पुनरप्यमुना कथने प्रसङ्गमथ सङ्गतितः ।
यमिनं सदस्यमुमपृच्छदसौ कुसुमास्त्रशास्त्रहृदयं विदुषी ॥६८॥

कलाः कियन्त्यो वद पुष्प-धन्वनः
किम्-आत्मिकाः, किञ् च पदं समाश्रिताः ।
पूर्वे च पक्षे कथम् अन्यथा स्थितिः,
कथं युवत्यां, कथम् एव पूरुषे ॥

कलाः कियन्त्यो वद पुष्पधन्वनः किमात्मिकाः किञ्च पदं समाश्रिताः ।
पूर्वे च पक्षे कथमन्यथा स्थितिः कथं युवत्यां कथमेव पूरुषे ॥

नेतीरितः किञ्चिदुवाच शकरो विचिन्तयन्नत्र चिरं विचक्षणः ।
तासामनुक्तौ भविताऽल्पवेदिता भवेत्तदुक्तौ मम धर्मसङ्क्षयः ॥७०॥

नेतीरितः किञ्चिदुवाच शकरो विचिन्तयन्नत्र चिरं विचक्षणः ।
तासामनुक्तौ भविताऽल्पवेदिता भवेत्तदुक्तौ मम धर्मसङ्क्षयः ॥७०॥

इति संविचिन्त्य स हृदाऽऽशु तदाऽनवबुद्धपुष्पशरशास्त्र इव ।
विदितागमोऽपि सुरिरक्षयिषुर्नियमं जगाद व्रतिनाम् ॥७१॥

इति संविचिन्त्य स हृदाऽऽशु तदाऽनवबुद्धपुष्पशरशास्त्र इव ।
विदितागमोऽपि सुरिरक्षयिषुर्नियमं जगाद व्रतिनाम् ॥७१॥

इह मासमात्रवधिः क्रियतामनुमन्यते हि दिवसस्य गणः ।
तदनन्तरं सुदति हास्यासि भोः कुसुमास्त्रनिपुणत्वमपि ॥७२॥

इह मासमात्रवधिः क्रियतामनुमन्यते हि दिवसस्य गणः ।
तदनन्तरं सुदति हास्यासि भोः कुसुमास्त्रनिपुणत्वमपि ॥७२॥

उररीकृते सति तथेति तयाऽऽक्रमते स्म योगिमृगराड् गगनम् ।
श्रुतविग्रहः श्रुतविनेययुतो दधदभ्रचारमथ योगदृशा ॥७३॥

उररीकृते सति तथेति तयाऽऽक्रमते स्म योगिमृगराड् गगनम् ।
श्रुतविग्रहः श्रुतविनेययुतो दधदभ्रचारमथ योगदृशा ॥७३॥

स ददर्श कुत्रचिदमर्त्यमिव त्रिदिवच्युतं विगतसत्त्वमपि ।
मनुजेश्वरं परिवृत्तं प्रलपत्प्रमदाभिरार्तिमदमात्यजनम् ॥७४॥

स ददर्श कुत्रचिदमर्त्यमिव त्रिदिवच्युतं विगतसत्त्वमपि ।
मनुजेश्वरं परिवृत्तं प्रलपत्प्रमदाभिरार्तिमदमात्यजनम् ॥७४॥

अथो निशाखेटवशादटव्यां मूले तरोर्मोहवशात्परासुम् ।
तं वीक्ष्य मार्गेऽमरुकं नृपालं सनन्दनं प्राह स संयमीन्द्रः ॥७५॥

अथो निशाखेटवशादटव्यां मूले तरोर्मोहवशात्परासुम् ।
तं वीक्ष्य मार्गेऽमरुकं नृपालं सनन्दनं प्राह स संयमीन्द्रः ॥७५॥

सौन्दर्यसौभाग्यनिकेतसीमाः परः शता यस्य पयोरुहाक्ष्यः ।
स एव रजाऽमरुकाभिधानः शेते गतासुः श्रमतो धरण्याम् ॥७६॥

सौन्दर्यसौभाग्यनिकेतसीमाः परः शता यस्य पयोरुहाक्ष्यः ।
स एव रजाऽमरुकाभिधानः शेते गतासुः श्रमतो धरण्याम् ॥७६॥

प्रविश्य कायं तमिमं परासोनृपस्य राज्येऽस्य सुतं निवेश्य ।
योगानुभावात्पुनरप्युपैतुमुत्कण्ठते मानसमस्मदीयम् ॥७७॥

प्रविश्य कायं तमिमं परासोनृपस्य राज्येऽस्य सुतं निवेश्य ।
योगानुभावात्पुनरप्युपैतुमुत्कण्ठते मानसमस्मदीयम् ॥७७॥

अन्यादृशानामदसीयनानाकुशेशयाक्षीकिलकिश्चितानाम् ।
सर्वज्ञतानिर्वहणाय सोऽहं साक्षित्वमप्याश्रयितुं समीहे ॥७८॥

अन्यादृशानामदसीयनानाकुशेशयाक्षीकिलकिश्चितानाम् ।
सर्वज्ञतानिर्वहणाय सोऽहं साक्षित्वमप्याश्रयितुं समीहे ॥७८॥

इत्यूचिवांसं यतितल्लजं तं सनन्दनः प्राह ससान्त्वमेनम् ।
सर्वज्ञ नैवाविदितं तवास्ति तथाऽपि भक्तिर्मुखरं तनोति ॥७९॥

इत्यूचिवांसं यतितल्लजं तं सनन्दनः प्राह ससान्त्वमेनम् ।
सर्वज्ञ नैवाविदितं तवास्ति तथाऽपि भक्तिर्मुखरं तनोति ॥७९॥

मत्स्येन्द्रनामा हि पुरा महात्मा गोरक्षमादिश्य निजाडगुप्त्यै ।
नृपस्य कस्यापि तनुं परासोः प्रविश्य तत्पत्तनमाससाद ॥८०॥

मत्स्येन्द्रनामा हि पुरा महात्मा गोरक्षमादिश्य निजाडगुप्त्यै ।
नृपस्य कस्यापि तनुं परासोः प्रविश्य तत्पत्तनमाससाद ॥८०॥

भद्रासनाध्यासिनि योगिवर्ये भद्राण्यनिद्राण्यभवन्प्रजानाम् ।
ववर्ष कालेषु वलाहकोऽपि सस्यानि चाशास्यफलान्यभूवन् ॥८१॥

भद्रासनाध्यासिनि योगिवर्ये भद्राण्यनिद्राण्यभवन्प्रजानाम् ।
ववर्ष कालेषु वलाहकोऽपि सस्यानि चाशास्यफलान्यभूवन् ॥८१॥

विज्ञाय विज्ञा; सचिवा नृपस्य काये प्रविष्टं कमपीह दिव्यम् ।
समादिशन्नाजसरोरुहाक्षीः सर्वात्मना तस्य वशीक्रियायै ॥८२॥

विज्ञाय विज्ञा; सचिवा नृपस्य काये प्रविष्टं कमपीह दिव्यम् ।
समादिशन्नाजसरोरुहाक्षीः सर्वात्मना तस्य वशीक्रियायै ॥८२॥

सङ्गीतलास्याभिनयादिकेषु संसक्तचेता ललितेषु तासाम् ।
स एष विस्मृत्य पुनः समाधिं सर्वात्मना प्राकृतवद्वभूव ॥८३॥

सङ्गीतलास्याभिनयादिकेषु संसक्तचेता ललितेषु तासाम् ।
स एष विस्मृत्य पुनः समाधिं सर्वात्मना प्राकृतवद्वभूव ॥८३॥

गोरक्ष एषोऽथ गुरोः प्रवृत्तिं विज्ञाय रक्षन् बहुधाऽस्य देहम् ।
निशान्तकान्तानटनोपदेष्टा नितान्तमस्याभवदन्तरडः ॥८४॥

गोरक्ष एषोऽथ गुरोः प्रवृत्तिं विज्ञाय रक्षन् बहुधाऽस्य देहम् ।
निशान्तकान्तानटनोपदेष्टा नितान्तमस्याभवदन्तरडः ॥८४॥

तत्रैकदा तत्त्वनिबोधनेन निवृत्तरागं निजदेशिकं सः ।
योगानुपूर्वीमुपदिश्य निन्ये यथापुरं प्राक्तनमेव देहम् ॥८५॥

तत्रैकदा तत्त्वनिबोधनेन निवृत्तरागं निजदेशिकं सः ।
योगानुपूर्वीमुपदिश्य निन्ये यथापुरं प्राक्तनमेव देहम् ॥८५॥

हन्तेदृशोऽयं विषयानुरागः किञ्चोर्ध्वरेतोव्रतखण्डनेन ।
किं नोदयेत्किल्बिषमुल्बणं ते कृत्यं भवानेव कृतीं विवेक्तुम् ॥८६॥

हन्तेदृशोऽयं विषयानुरागः किञ्चोर्ध्वरेतोव्रतखण्डनेन ।
किं नोदयेत्किल्बिषमुल्बणं ते कृत्यं भवानेव कृतीं विवेक्तुम् ॥८६॥

व्रतमस्मदीयमतुलं क महत क च कामशास्त्रमतिगर्ह्यमिदम् ।
तदपीष्यते भगवतैव यदि ह्यनवस्थितं जगदिहैव भवेत् ॥८७॥

व्रतमस्मदीयमतुलं क महत क च कामशास्त्रमतिगर्ह्यमिदम् ।
तदपीष्यते भगवतैव यदि ह्यनवस्थितं जगदिहैव भवेत् ॥८७॥

अधिमेदिनि प्रथयितुं शिथिलं धृतककणस्य यतिधर्ममिमम् ।
भवतः किमस्त्यविदितं तदपि प्रणयान्मयोदितमिदं भगवन् ॥८८॥

अधिमेदिनि प्रथयितुं शिथिलं धृतककणस्य यतिधर्ममिमम् ।
भवतः किमस्त्यविदितं तदपि प्रणयान्मयोदितमिदं भगवन् ॥८८॥

स निशम्य पद्मचरणस्य गिरं गिरति स्म गीष्पतिसमप्रतिभः ।
अविगीतमेव भवता फणितं श्रृणु सौम्य वच्मि परमार्थमिदम् ॥८९॥

स निशम्य पद्मचरणस्य गिरं गिरति स्म गीष्पतिसमप्रतिभः ।
अविगीतमेव भवता फणितं श्रृणु सौम्य वच्मि परमार्थमिदम् ॥८९॥

असडिनो न प्रभवन्ति कामा हरेरिवाभीरवधूसखस्य ।
वज्रोलियोगप्रतिभूः स एष वत्सावकीर्णित्वविपर्ययो न ः ॥९०॥

असडिनो न प्रभवन्ति कामा हरेरिवाभीरवधूसखस्य ।
वज्रोलियोगप्रतिभूः स एष वत्सावकीर्णित्वविपर्ययो न ः ॥९०॥

सकल्प एवाखिलकाममूलं स एव मे नास्ति समस्य विष्णोः ।
तन्मूलहानौ भवपाशनाशः कर्तुः सदा स्याद्भवदोषदृष्टेः ॥९१॥

सकल्प एवाखिलकाममूलं स एव मे नास्ति समस्य विष्णोः ।
तन्मूलहानौ भवपाशनाशः कर्तुः सदा स्याद्भवदोषदृष्टेः ॥९१॥

अविचार्य यस्तु वपुराद्यहमित्यभिमन्यते जडमितः सुदृढम् ।
तमबुद्धतत्त्वमधिकृत्य विधिप्रतिषेधशास्त्रमखिलं सफलम् ॥९२॥

अविचार्य यस्तु वपुराद्यहमित्यभिमन्यते जडमितः सुदृढम् ।
तमबुद्धतत्त्वमधिकृत्य विधिप्रतिषेधशास्त्रमखिलं सफलम् ॥९२॥

कृतधीस्त्वनाश्रममवर्णमजात्यवबोधमात्रमजमेकरसम् ।
स्वतयाऽवगत्य न भजेन्निवसन्निगमस्य मूर्घ्रि विधिकिकरताम् ॥९३॥

कृतधीस्त्वनाश्रममवर्णमजात्यवबोधमात्रमजमेकरसम् ।
स्वतयाऽवगत्य न भजेन्निवसन्निगमस्य मूर्घ्रि विधिकिकरताम् ॥९३॥

कलशादि मृत्प्रभवमस्ति यथा मृदमन्तरा न जगदेवमिदम् ।
परमात्मजन्यमपि तेन विना समयत्रयेऽपि न समस्तिं खलु ॥९४॥

कलशादि मृत्प्रभवमस्ति यथा मृदमन्तरा न जगदेवमिदम् ।
परमात्मजन्यमपि तेन विना समयत्रयेऽपि न समस्तिं खलु ॥९४॥

कथमज्यते जगदशेषमिदं कलयन्मृषेति हृदि कर्मफलैः ।
न फलाय हि स्वपनकालकृतं सुकृतादि जात्वनृतबुद्धिहतम् ॥९५॥

कथमज्यते जगदशेषमिदं कलयन्मृषेति हृदि कर्मफलैः ।
न फलाय हि स्वपनकालकृतं सुकृतादि जात्वनृतबुद्धिहतम् ॥९५॥

तदयं करोतु हयमेधशतान्यमितानि विप्रहननान्यथवा ।
परमार्थविन्न सुकृतैर्दुरितैरपि लिप्यतेऽस्तमितकर्तृतया ॥९६॥

तदयं करोतु हयमेधशतान्यमितानि विप्रहननान्यथवा ।
परमार्थविन्न सुकृतैर्दुरितैरपि लिप्यतेऽस्तमितकर्तृतया ॥९६॥

अवधीत्तिशीर्षमददाच यतीन् वृकमण्डलाय कुपितः शतशः ।
बत लोमहानिरपि तेन कृता न शतक्रतोरिति हि बह् वृचगीः ॥९७॥

अवधीत्तिशीर्षमददाच यतीन् वृकमण्डलाय कुपितः शतशः ।
बत लोमहानिरपि तेन कृता न शतक्रतोरिति हि बह् वृचगीः ॥९७॥

बहुदक्षिणैरयजत क्रतुभिर्विबुधानतर्पयदसङ्ख्यधनैः ।
जनकस्तथाऽप्यभयमाप परं न तु देहयोगमिति काण्ववचः ॥९८॥

बहुदक्षिणैरयजत क्रतुभिर्विबुधानतर्पयदसङ्ख्यधनैः ।
जनकस्तथाऽप्यभयमाप परं न तु देहयोगमिति काण्ववचः ॥९८॥

न विहीयतेऽहिरिपुवद्दुरितैर्न च वर्धते जनकवत्सुकृतैः ।
न स तापमेत्यकरवं दुरितं किमहं न साध्वकरवं त्विति च ॥९९॥

न विहीयतेऽहिरिपुवद्दुरितैर्न च वर्धते जनकवत्सुकृतैः ।
न स तापमेत्यकरवं दुरितं किमहं न साध्वकरवं त्विति च ॥९९॥

तदनडशास्त्रपरिशीलनमप्यमुनैव सौम्य करणेन कृतम् ।
न हि दोषकृत्तदपि शिष्टसरण्यवनार्थमन्यवपुरेत्य यते ॥१००॥

तदनडशास्त्रपरिशीलनमप्यमुनैव सौम्य करणेन कृतम् ।
न हि दोषकृत्तदपि शिष्टसरण्यवनार्थमन्यवपुरेत्य यते ॥१००॥

इति सत्कथाः स कथनीययशा भवभीतिभज्जनकरीः कययन ।
सुदुरासदं चरणचारिजनैर्गिरिश्रृडमेत्य पुनरेव जगौ ॥१०१॥

इति सत्कथाः स कथनीययशा भवभीतिभज्जनकरीः कययन ।
सुदुरासदं चरणचारिजनैर्गिरिश्रृडमेत्य पुनरेव जगौ ॥१०१॥

अधिसानु पश्यत विभाति गुहा पुरतः शिला समतला विपुला ।
सरसी च तत्परिसरेऽच्छजला फलभारनम्रतरुरम्यतटा ॥१०२॥

अधिसानु पश्यत विभाति गुहा पुरतः शिला समतला विपुला ।
सरसी च तत्परिसरेऽच्छजला फलभारनम्रतरुरम्यतटा ॥१०२॥

परिपाल्यतामिह वसद्भिरिदं वपुरप्रमादमनवद्यगुणाः ।
अहमास्थितस्तदुचितं करणं कलयामि यावदसमेषुकलाम् ॥१०३॥

परिपाल्यतामिह वसद्भिरिदं वपुरप्रमादमनवद्यगुणाः ।
अहमास्थितस्तदुचितं करणं कलयामि यावदसमेषुकलाम् ॥१०३॥

इति शिष्यवर्गमनुशास्य यतिप्रवरो विसृष्टकरणोऽधिगुहम् ।
महिपस्य वर्ष्म गुरुयोगबलोऽविशदातिवाहिकशरीरयुतः ॥१०४॥

इति शिष्यवर्गमनुशास्य यतिप्रवरो विसृष्टकरणोऽधिगुहम् ।
महिपस्य वर्ष्म गुरुयोगबलोऽविशदातिवाहिकशरीरयुतः ॥१०४॥

अडुष्ठमारभ्य समीरणं नयन् करन्ध्रमार्गाद्वहिरेत्य योगवित् ।
करन्ध्रमार्गेण शनैः प्रविष्टवान् मृतस्य यावचरणाग्रमेकधीः ॥१०५॥

अडुष्ठमारभ्य समीरणं नयन् करन्ध्रमार्गाद्वहिरेत्य योगवित् ।
करन्ध्रमार्गेण शनैः प्रविष्टवान् मृतस्य यावचरणाग्रमेकधीः ॥१०५॥

गात्रं गतासोर्वसुधाधिपस्य शनैः समास्पन्दत हृत्प्रदेशे ।
तथोदमीलन्नयनं क्रमेण तथोदतिष्ठत्स यथापुरैव ॥१०६॥

गात्रं गतासोर्वसुधाधिपस्य शनैः समास्पन्दत हृत्प्रदेशे ।
तथोदमीलन्नयनं क्रमेण तथोदतिष्ठत्स यथापुरैव ॥१०६॥

आदौ तदडमुदयन्मुखकान्ति पश्चान्नासान्तनिर्यदनिलं शनकैः परस्तात् ।
उन्मीलदङ्घ्रिचलनं तदनुद्यदक्षिव्याकोचमुत्थितमुपात्तबलं क्रमेण ॥१०७॥

आदौ तदडमुदयन्मुखकान्ति पश्चान्नासान्तनिर्यदनिलं शनकैः परस्तात् ।
उन्मीलदङ्घ्रिचलनं तदनुद्यदक्षिव्याकोचमुत्थितमुपात्तबलं क्रमेण ॥१०७॥

तं प्राप्तजीवमुपलभ्य पतिं प्रभूतहर्षस्वनाः प्रमुदिताननपकजास्ता ः ।
नार्यो विरेजुररुणोदयसम्प्रफुल्लपद्माः ससारसरवा इव वारिजिन्यः ॥१०८॥

तं प्राप्तजीवमुपलभ्य पतिं प्रभूतहर्षस्वनाः प्रमुदिताननपकजास्ता ः ।
नार्यो विरेजुररुणोदयसम्प्रफुल्लपद्माः ससारसरवा इव वारिजिन्यः ॥१०८॥

हर्ष तासामुदितमतुलं वीक्ष्य वामेक्षणाना -
मात्तप्राणं नृपमपि महामात्यमुख्याः प्रहृष्टाः ।
दध्मुः शखान् पणवपटहान् दुन्दुभीश्चाभिजघ्नु -
स्तेषां घोषाः सपदि बधिरिचक्रिरे द्यां भुवं च ॥१०९॥

हर्ष तासामुदितमतुलं वीक्ष्य वामेक्षणाना -
मात्तप्राणं नृपमपि महामात्यमुख्याः प्रहृष्टाः ।
दध्मुः शखान् पणवपटहान् दुन्दुभीश्चाभिजघ्नु -
स्तेषां घोषाः सपदि बधिरिचक्रिरे द्यां भुवं च ॥१०९॥

इति श्रीमाधवीये तत्सार्वज्ञ्योपायगोचरः ।
सङ्क्षेपशकरजये सर्गोऽयं नवमोऽभवत् ॥९॥

इति श्रीमाधवीये तत्सार्वज्ञ्योपायगोचरः ।
सङ्क्षेपशकरजये सर्गोऽयं नवमोऽभवत् ॥९॥