विश्वास-प्रस्तुतिः
संस्कारस्त्रिविधः वेगो भावना स्थितिस्थापकश्चेति ।
Eng A
The quality self-reproductive is of 3 kinds - momentum, imagination and elasticity
मूलम्
संस्कारस्त्रिविधः वेगो भावना स्थितिस्थापकश्चेति ।
दीपिका
संस्कारं विभजते संस्कार इति।
संस्कारत्व-जातिमान् संस्कारः।
विश्वास-प्रस्तुतिः
वेगः पृथिव्यादिचतुष्टयमनोवृत्तिः ।
Eng A
Momentum resides in the four beginning with Earth and in Mind.
मूलम्
वेगः पृथिव्यादिचतुष्टयमनोवृत्तिः ।
दीपिका
वेगस्याश्रयमाह वेग इति। वेगत्वजातिमान्वेगः।
विश्वास-प्रस्तुतिः
अनुभवजन्या स्मृतिहेतुर् भावना ।
Eng A
Imagination, resulting from notion and the cause of memory,
मूलम्
अनुभवजन्या स्मृतिहेतुर्भावना ।
दीपिका
भावनां लक्षयति अनुभवेति। अनुभवध्वंसेऽतिव्याप्तिवारणाय स्मृतिरिति। आत्मादावतिव्याप्तिवारणाय अनुभवेति। स्मृतेरपि संस्कारजनकत्वं नवीनैरुक्तम्।
विश्वास-प्रस्तुतिः
आत्ममात्रवृत्तिः ।
Eng A
Imagination resides only in the Soul.
मूलम्
आत्ममात्रवृत्तिः ।
विश्वास-प्रस्तुतिः
अन्यथाकृतस्य पुनस्तदवस्थापकः स्थितिस्थापकः।
Eng A
Elasticity is that which restores to its former position what had been altered.
मूलम्
अन्यथाकृतस्य पुनस्तदवस्थापकः स्थितिस्थापकः।
दीपिका
स्थितिस्थापकं लक्षयति अन्यथेति। सङ्ख्यादयोष्टौ नैमित्तिकद्रवत्ववेगस्थितिस्थापकाः सामान्यगुणाः। अन्ये रूपादयो विशेषगुणाः। द्रव्यविभाजकोपाधिद्वयसमानाधिकरणावृत्तिजातिमद्गुणत्वं विशेषगुणत्वम्।
विश्वास-प्रस्तुतिः
कटादिपृथिवीवृत्तिः ॥ ६४॥
Eng A
It resides in [cane-woven] mats and the like which are formed of the earth element.
मूलम्
कटादिपृथिवीवृत्तिः ॥ ६४॥