१३ प्रतिकृति-संस्कारः

अस्थ्यभावे विधिवद्दहेत् । यथाः पलाश वृन्तैः कुशैर्वा प्रतिकृतिं कृत्वा विहिताग्निना अपिवा अशीत्यधिक त्रिशत पलाश वृन्तैः पुरुषाकृतिं कुर्वन्ति । “चत्वारिंशता शिरः प्रकल्पयते, दशभिग्रवां, विंशत्योरः, त्रिंशतोदरं, पञ्चाशता पञ्चाशता, एकैकं बाहुं, ताभ्यामेव पञ्चभिः पञ्चभिरङ्गुलीरुपकल्पयेत्, सप्तत्या सप्तत्या एकैकं पादं, ताभ्यामेव पञ्चभिः पञ्चभिरङ्गुलीः अष्टाभिरिशनं द्वादशभिर्वृषणं। पलादावलकैः कुशैर्वा, सन्धिषु संवेष्टच" इत्युक्तरीत्या प्रतिकृतिं कृत्वा स्नापयित्वाऽलङ्कृत्य दक्षिणाग्रान्दर्भान्संस्तीर्य, तेष्वेनं दक्षिणा शिरस मुत्तानं निपात्य पत्तो दशेनाहतेन वाससा प्रच्छाद्य बान्धवाः पर्युप विशन्ति । कर्ता, नमस्कृत्य ‘‘प्रति कृति संस्कारं करिष्ये’ इति सङक्ल्प्य’’ आयाहि (पित:) प्रेत" इत्यारभ्य सर्वस्य प्रतिशीवरीत्यादिकं परेयुवा समिति प्रधान होमं हुत्वा (चरु प्रदक्षिणसिग्वातपादबन्धनानि न भवन्ति।) अपेत वीतेति प्रतिपद्य, सर्वं कुर्यात् । सद्यस्सञ्चयनं । अस्थ्नामभावे सञ्चयन मन्त्र जप एव ।। "

அனுஸரித்து இதர அஸ்திகளாலும் புருஷாக்ருதியைச் செய்து விஹிதமான அக்நியைக் கொண்டு தஹநம் செய்ய வேண்டும். “ஆயாஹி பித: ப்ரேத” என்று ப்ரதிக்ருதியில் ஆவாஹநம் செய்து பித்ருமேத ஸம்ஸ்காரத்தை முறைப்படி செய்ய வேண்டும். சரு - ப்ரதக்ஷிணா ப்ரதக்ஷிண ஸிக்வாதம், பாதபந்தநம் இவைகள் கிடையாது. அபிப்பிராயம் மைநமக்நே மந்திரத்தினாலேயே தஹநம் என்று. சிலர் அஸ்மாத்த்வமஸி என்கிற புநர் தஹந மந்திரத்தினால்தான் தஹநம் செய்ய வேண்டும் என்று அபிப்பிராயப்படுகிறார்கள். ஸத்ய: ஸஞ்சயநம். சிலரின்

13 பிரதிகிருதி ஸம்ஸ்காரம்

அஸ்தி கிடைக்கப் பெறாத விஷயத்தில் பலாச விருந்தங்களாலோ தர்ப்பங்களாலோ பிரதிகிருதியைச் செய்து விஹிதமானஅக்நியைக் கொண்டு சாஸ்திரப்படி தஹநம் செய்ய

193

अपरप्रयोगः