१५ भोजनम्

" भोजनकाले विश्वेदेवाः प्राङ्मुखाः पितुः पितृ पितामह प्रपितामहा उढङ्मुखाः पिताप्रेतः प्रत्यङ्मुख विष्णुस्सर्वमुखः । यन्मुखत्वे सर्वेषामपि सौकर्यं भवेत् तन्मुखो भवतु ।।

उपवीती, ऋतु दक्षसंज्ञकानां विश्वेषां देवानां भोजनस्थाने इदमासनं । इदं पात्रासनं। प्राचीनावीती, वसुरुद्रादित्य स्वरूपाणां, अस्मत्पितुः पितृपितामह प्रपितामहानां भोजनस्थाने इदमासनं । इदं पात्रासनं । पितुः प्रेतस्य भोजनस्थाने इदमासनं । इदं पात्रासनं । उपवीती श्राद्ध संरक्षक श्रीविष्णोः भोजन स्थाने इदमासनं । इदं पात्रासनं ॥ भोजन पात्रेषु, अन्नादिके परिविष्टे, अन्न संरक्षणार्थं रक्षोघ्नमन्त्रजपं करिष्ये। सह॒वै, दे॒वाना॑ च, असुँराणाञ्च, यज्ञौ, प्रतती, आस्तां, वयं, स्वर्गं, लोकमे॑ष्यामः, व॒यमे॑ष्यामः, इतँ, तेऽसुँरा:, सन्नहाॅ, सहँसैव, आचॅरन्, ब्रह्मचर्येण, तपॅसैव, दे॒वाः, तेऽसुँराः, अमुह्यन्, ते न प्राजॉनन्, ते परॉ भवन्, तेन स्व॒र्गं, लोकमॉयन्, प्रसृतेन॒वै, य॒ज्ञेनँदे॒वाः, स्वर्गं, लोक मॉयन्, न प्रसृतेन, असुँरान्, परॉभावयन्, प्रसृतोहवै, य॒ज्ञोपवीतिनँः, य॒ज्ञोऽप्रॆसृतः, अनुपवीतिनॅः, यत्किञ्चॅ, ब्राह्मणः, यज्ञोपवीती, अर्धीते, यजॅत एव,

(ப்ரேத ஹோமம்)தர்வ்யா முபஸ்தீர்ய ப்ரேத சருவிலிருந்து மேக்ஷணத்தைக் கொண்டு ஒரு தடவை ஹவிஸ்ஸை எடுத்து, மேலேயும் ஒரு தடவை அபிகாரணம் செய்து மேக்ஷணத்தை தர்வியின் அடியில் கொண்டு, “கோத்ரஸ்ய + ச்ராத்தே கோத்ராய சர்மணே பித்ரே, ப்ரேதாய யமாய ச ஸ்வாஹா” என்று அக்நியின் தென் பகுதியில் ஹோமம் செய்ய வேண்டும். இதுவே உத்தேச்ய த்யாகமும் மறுபடி தர்வியில் நெய்யை எடுத்து, “கோத்ராய சர்மணே, பித்ரே ப்ரேதாய யமாய ச ஸ்வாஹா, கோத்ராய சர்மணே பித்ரே ப்ரேதாய யமாய ச இதம் நமம”. உபவீதம். தர்வ்யா முபஸ்தீர்ய பித்ருக்களின் ஹவிஸ்களின் வடக்குப் பாகத்திலிருந்து ஒரே தடவை ஹவிஸ்ஸை எடுத்து (வத்ஸர்கள் ஆகில் இரு தடவை) மேலும் இரண்டு தடவை அபிகாரணம் செய்து அக்நியின் ஈசான்ய மூலையில், “அக்னயே ஸ்விஷ்டகிருதே ஸ்வாஹா!

132

द्वादशाह कृत्यं

तत्तस्मा॑त्, य॒ज्ञोपवी॒त्ये॑व, अर्धीयीत, याजयेत, यर्जेत वा, यज्ञस्य, प्रसृत्यै, अर्जिनं, वासोवा, दक्षिणतः, उपवीय, दक्षिणं, बाहुं, उद्धरते, अवैधत्ते, सव्यमिति, यज्ञोपवीतं, एतदेव, विपॅरीतं, प्राचीनावीतं, संवीतं, मानुषम् ।

" रक्षॉसि, हवाँपुरोऽनुवाके, तपोग्रं, अ॒तिष्ठन्त॒ तान्प्र॒जापॅति:, वरेणं, उपामॅन्त्रचत तानिँ, वरॅमवृणीत, आदित्योनॅः, योद्धा इति, तान्, प्रजापॅतिः, अब्रवीत्, योधय॒ध्वमिर्त तस्मा॑त् उत्तिष्ठन्तं, ह्वातानिँ, रक्षॉसि, आ॒दि॒त्यं, योर्धयन्ति, यावॅदस्तं, अन्वॅगात्, तानिँहवे, एतानिँ, रक्षॉसि, गायत्रया, अभिमन्त्रितेन, अम्भंसा, शाम्यन्ति, तदुहवा ए॒ते, ब्रह्मवादिनः, पूर्वाभिमुखाः, सन्ध्यायां, गायत्रया, अभिमन्त्रिताः, आपॅः, ऊर्ध्वं, विक्षिपन्ति, ता ए॒ताः, आपॅ:, वज्रीभूत्वा, तानि॒रक्षसि म॒न्देहारु॑णे, द्वीपे, प्रक्षिपन्ति, यत्प्रॅदक्षिणं, प्रक्रॅमन्ति, ते पाप्मानं॑, अवॅधून्वन्ति, उ॒द्यन्तं॑, अ॒स्तं॒ यन्तं॑, आ॒दि॒त्यं, अभध्यायन, कुर्वन, ब्राह्मणः, वि॒द्वान्, स॒कलं, भ॒द्रमॅश्नुते, अ॒सावदि॒त्यः ब्रह्मेति ब्रह्मैव सन्, ब्रह्माप्येतं, य एवं वेद । " "

अत्र निमन्त्रिताः ब्रह्मोझं कि स्विदनुवाकं वदेयुः अथवाऽत्रैव आब्रह्मन् किस्विदासीत् नमस्सहस्रानाय नमो दुन्दुभ्यायचेति चतुरः 1

अनुवाकान् वदेयुः ।। उदक पात्र मादाय, विश्वेदेव भोजन पात्रस्य दक्षिणत:, அக்நயே ஸ்விஷ்டகிருதே இதம் 50”, ப்ராசீநாவீதம். தர்வ்யாமுபஸ்தீர்ய. அஹவிஷ்யமாதாய அபிகார்ய (உத்தரபஸ்மநி) அஹவிஷ்யம் ஸ்வாஹா. ஹுத தேவதாப்ய: இதம் நமம மேக்ஷணத்தை அக்நியில் சேர்த்து விட வேண்டும். பரித்யஞ்ஜனம். லேபகார்யம் ஆஜ்ய ஸ்தாலீ முத்தரத: + நாத்யக்ரம் ப்ரஹரேத் - உபவீதி அப உபஸ்ப்ருச்ய ப்ராசீநாவீதி த்ருணப்ரஹர: நிர்தேசனஞ்ச + ஸம்ஸ்ராவஹோம: உபவீதி அப உபஸ்ப்ருச்ய. ப்ராணாயாமம், பிராயச்சித்த ஹோமம். ப்ராணாயாமம், ப்ராசீநாவீதம், அப்ரதக்ஷிண பரிஷேசனம், ப்ரணிதா மோக்ஷணம்

உபவீதம் பிராம்மண உத்வாஸநம், அக்நி உபஸ்தானம்.

133

उदङ्मुखत्वेनोपविश्य दक्षिणं जान्वाच्य ओं भूर्भुवस्सुवः इतिव्याहतीभिः अन्नादिकं प्रोक्ष्य तत्सवितुर्वरेण्यं भर्गोदेवस्य धीमहि धियोयोन प्रचोदयात् । इति गायत्र्याऽभिमन्त्रच, देव सवितः प्रसुव इति अन्नं प्रदक्षिणेन परिषिच्य ब्राह्मणस्य हस्ते, शुद्धोदकं प्रदाय, उभय पाणिभ्यामपि मुख्यं भोजनपात्रं अधस्तात्सव्य हस्तः उपरिष्टाद्दक्षिणहस्तः यथा भवति तथा संस्पृश्य (सू उत्तरेण यजुषा उपस्पर्शयित्वा) पृथि॒वीते॑, पात्रं, द्यौः, अ॒पि॒धान॑, ब्रह्म॑ण॒स्त्वा, मुखॆ जुहोमि, ब्राह्म॒णाना॑ त्वा, प्रा॒णापा॒नयो॑ः, जुहोमि॒, अक्षि॑तमसि, मैषां , क्षेष्ठाः, अ॒मुत्रॆ, अ॒मुष्मन् लोके। इति परिविष्टमन्नादिकमुपस्पर्शयित्वा, इदं विष्णुः, विचॅक्रमेत्रेधा, निर्दॆधे प॒दं। समॊढं, अ॒स्य॒, पासुरे इति ब्राह्मणस्य दक्षिणाङ्गुष्ठं, अन्ने निवेश्य स्वाहा विष्णो हव्यं रक्ष। गोत्रस्य + श्राद्धे, ऋतु दक्ष संज्ञक विश्वे देवा देवता:, एतद्वः, हव्यं, सव्यञ्जनं, सपरिकरञ्च, ब्राह्मणस्तु, आहवनीयार्थे, तथ्सर्वं, गयेयं भूः गदाधरो भोक्ता, अन्नं ब्रह्म, अहं च ब्रह्म, भोक्ताच ब्रह्म, स्वर्णमयं पात्रं, अक्षय्य वट छायेयं, ऋतुदक्षसंज्ञकेभ्यः विश्वेभ्यः देवेभ्यः इदं मिदं हव्यं, अमृत स्वरूपं, आतृप्तेः, दत्तं दास्यमानञ्च स्वाहा इति प्रधान भोजन पात्रस्य मूल भागे तुलसी मिश्रित यवोदकं निनयेत्। हव्यं नमः नमम गयायां, अक्षय्य वट छायायां क्षेत्रे स्वामि सन्निधौ ப்ராசீநாவீதி. “பிது: பிதா பிதாமஹச்சைவ + மூர்த்தய: …

அத்யாநுஷ்டிதே மம பிது: ப்ரேதஸ்ய பார்வண ஏகோத்திஷ்ட ஸமுச்சய விதாநரூப ஸபிண்டீகரண ச்ராத்த ஹோமாக்யே கர்மணி மந்த்ரலோப க்ரியா லோப த்ரவ்ய லோபேஷு ஸத்ஸ்வபி ஸர்வம் யதாசாஸ்திரம் அநுஷ்டிதம் பூயாதிதி பவந்த: அநுகிருஹ்ணந்து. (ததாஸ்து) (யதாசாஸ்த்ராநுஷ்டிதமஸ்து”) என்று ஒவ்வொருவரும் ப்ரதிவசனம் சொல்லவேண்டும். உபவீதம்.

15

விச்வேதேவர், கிழக்கு முகம் பித்ரு வர்ணம் வடக்கு முகம், நிமித்த வரணம், மேற்கு முகம், விஷ்ணுவிற்கு இடத்தை அனுஸரித்து

134

द्वादशाह कृत्यं

विष्णुपादे दत्तं । गयायां दत्तमस्तु । विश्वेदेवाः प्रीयन्तां। विश्वेभ्यः देवेभ्य इदं न मम। प्राचीनावीती पितृभोजन पात्रस्य पुरतः दक्षिणाभिमुखत्वेन उपविश्य सव्यञ्जन्वाच्य पितृ भोजन पात्रे हुतशिष्टादन्नात्किञ्चित्परिवेष्य।

(सू: सर्वमुत्तरै रभिमृशेत् क्लृप्तान्चाप्रतिपूरुषम् ) एषते॑ पितुस्तत मधुँमान्, ऊर्मिः, सरॅस्वान्, यावा॑न् अ॒ग्निॲ, पृथि॒वीचॅ, तावती, अ॒स्य॒ मात्रा, तावॅतीन्ते, ए॒तां, मात्रा॑, द॒द॒ामि॒ यथा॑, अ॒ग्निः अक्षितः, अनुप॑दस्तः, ए॒वं, मह्यं, पि॒तुः पि॒त्रे, अक्षितः, अनुपदस्तः, स्व॒धावतां, त्वऽस्वधां, तैस्स॒होपॅजीव, ऋचस्तॅमहिमा, एषर्तेपितुः पितामह, मधुँमान्, ऊर्मिः, सरॅस्वान्, यावा॑न्, वा॒युश्च, अन्तरिक्षंच, तावॅती, अ॒स्य॒ मात्रा, तावॅतीन्ते, एतां, मात्रां, ददामि, यथा वायुः, अक्षितः, अनुपदस्तः, एवं मह्यं, पि॒तुः पि॒ताम॒हायॅ, अतिः, अनुपदस्त, स्व॒धाभे॑व॒तां, त्वस्व॒धां, तैः, सहोपॅजीव, सामॉनिते महिमा, एष पितुः प्रपितामह, मधुँमान्, ऊर्मिः, सरॅस्वान्, यावॉनादित्यचॅ, द्यौच, तावॅती, अस्य मात्रा, तावॅतीन्ते, एतां, मात्रा॑न्ददामि, यथॉऽऽदि॒त्यः, अतिः, अनुपदस्तः, ए॒वं, मह्यं, पि॒तुः प्रपितामहायॅ, अक्षितः, अनुपदस्त: स्वधा भँवतां, त्वऽस्वधां, तैः, सहोपॅजीव, यजूँुषिते, महिमा । सर्वमन्नमभिमृदयतिलान्प्रकीर्य

विश्वेदेववदन्नस्य प्रोक्षणं, गायत्र्याऽभिमन्त्रणं, देवॅसवित: प्रसुँव - इत्यप्रदक्षिणं சௌகர்யமான இடத்தில் ஸ்தானத்தை ஒதுக்க வேண்டும். கோமயத்தினால் ஸ்தல சுத்தி செய்து “போஜந ஸ்தாநே இதமாஸநம் இதம் பாத்ராஸநம்” என்று உபவீத ப்ராசீநாவீதத்துடன் உட்காருகிற இடத்திலும் முன் இலையின் அடியிலும் தர்ப்பம், புக்நம் இவைகளைச் சேர்க்க வேண்டும். விச்வேதேவ பூர்வம், பரிவேஷணம். பொதுவாக எல்லாக் கார்யங்களுமே தேவ பூர்வகமாகத் தான் செய்ய வேண்டும். போஜனம் ஆனதும் ஹஸ்த ப்ரக்ஷாளநத்திற்கு எழுந்திருப்பதும், கடைசியாகப் பிராம்மணர்களை உத்வாஸநம் செய்யும் பொழுதும் பித்ரு பூர்வகமாக இருக்க வேண்டும்.

"

135

परिषेचनं। हस्तेशुद्धोदकं प्रदाय पृथिवीते पात्रमिति उपस्पर्शयित्वा विष्णुरिति दक्षिणाङ्गुष्ठमन्ने निवेश्य स्वधा विष्णो कव्यं वसुरुद्रादित्यस्वरूपाः पितुः पितृ पितामह प्रपितामहाः देवता: एत कव्यं, सव्यञ्जनं, सपरिकरञ्च ब्राह्मणस्तु आहवनीयार्थे, तत्सर्वं, गये भूः, गदाधरो भोक्ता, अन्नं, ब्रह्म, अहं च ब्रह्म, भोक्ता च ब्रह्म, रजतमयं पात्रं, अक्षय्य वट छायेयं वसुरुद्रादित्य स्वरूपेभ्यः, पितुः पितृ पितामह प्रपिता महेभ्य: इदमिदं कव्यं । अमृत स्वरूपं, आतृप्तेः, दत्तं दास्यमानंच स्वधा इति तुलसी मिश्रित तिलोदकं भोजन पात्रस्य अग्रभागेनिनीय, कव्यं नमः नमम । गयायां, अक्षय्य वट छायायां क्षेत्रे, स्वामिसन्निधौ विष्णु पादे दत्तं । गयायां दत्तमस्तु । पितुः पितृपितामह प्रपितामहाः प्रीयन्तां । पितुः पितृ पितामह प्रपिता महेभ्य: इदन्नमम ।। … …

उत्थाय निमित्त वरण ब्राह्मणस्य पुरतः उपविश्य, सव्यञ्जन्वाच्य, प्रेतहोमशिष्टात् किञ्चिदन्नं निमित्तवरण ब्राह्मण भोजन पात्रे परिवेष्य, पूर्ववत् व्याहृतिभिः प्रोक्ष्य गायत्र्याऽभि मन्त्रय, देव सवितः प्रसुव इत्यप्रदक्षिणं परिषिच्य हस्ते शुद्धोदकं प्रदाय पृथिवीते पात्रमिति उपस्पर्शयित्वा इदं

विष्णुरिति दक्षिणाङ्गुष्ठमन्ने निवेश्य इदमन्नं रक्ष । गोत्रस्य + श्राद्धे गोत्राय பரிவேஷண சமயத்தில் பித்ரு ஹோமசேஷமான அந்நத்திலிருந்து பித்ரு ப்ராம்மண போஜன பாத்ரத்தில் கொஞ்சம் சேர்க்க வேண்டும். அவ்விதமே ப்ரேத ஹோம சேஷ அந்நத்திலிருந்து கொஞ்சம் அந்நத்தை நிமித்த வரண ப்ராம்மணனின் போஜன பாத்திரத்தில் சேர்க்க வேண்டும். அவ்விதம் பித்ருஹோம சேஷத்தை ஷட்பிண்டங்களுக்கும், உதிரி ப்ரஸாதத்திற்கும் தேவையான அந்நத்தோடும் சேர்க்க வேண்டும். அவ்விதம் ப்ரேத ஹோம சேஷத்தின் அந்நத்தை ப்ரேத பிண்டத்தில் (வாழைக்காய் பிண்டத்தில்) கலந்து விட வேண்டும்.

“அந்ந ஸம்ரக்ஷணார்த்தம் ரக்ஷோக்ந மந்த்ரபடனம் கரிஷ்யே ஸஹவை + ய ஏவம் வேத நிமந்த்ரிதர்கள் கிஸ்விதாஸீத்”

136

द्वादशाह कृत्यं

शर्मणे पित्रे प्रेताय, परिविष्टं आतृप्ते: परिवेष्य माणंच नमः नमम इति भोजनपात्रस्याग्रेतुलसी मिश्रित तिलोदकं निनयेत् । उपवीती विष्णुभोजनपात्र समीपे पुरतः उपविश्य दक्षिणं जान्वाच्य, पूर्ववद्वचाहतीभिः प्रोक्ष्य, गायत्र्याऽभिमत्रय, देवॅसवितः प्रसुव इति प्रदक्षिणं परिषिच्य, हस्ते शुद्धोदकं प्रदाय पृथिवीते पात्रमिति, उपस्पर्शयित्वा, इदं विष्णुरिति दक्षिणाङ्गुष्ठमन्ने निवेदय, स्वाहा विष्णो हव्यं रक्ष श्राद्ध संरक्षक श्री विष्णोदेवते एवत्ते हव्यं । सव्यञ्जनं, सपरिकरं च, ब्राह्मणस्तु आहवनीयार्थे तत्सर्वं गयेयं भूः गदाधरोभोक्ता, अन्नं ब्रह्म, अहं च, भोक्ता च ब्रह्म स्वर्णमयं पात्रं, अक्षय्य वट छायेयं विष्णवे शङ्खचक्रगदाधराय इदमिदं हव्यं । अमृत स्वरूपं, आतृप्तेर्दत्तं, दास्यमानं च स्वाहा इति तुलसीमिश्रितं साक्षतं जलं भोजन पात्रस्य मूलभागे निनयेत् । हव्यं नमः नमम गयायां अक्षय्य वट छायायां क्षेत्रे स्वामि सन्निधौ विष्णुपादे दत्तं । गयायां दत्तमस्तु । विष्णुः प्रीयतां । विष्णवे इदन्नमम | देवपितृमध्ये दक्षिणाग्रंभुग्नं निधाय ।

यज्ञेश्वरो हव्य समस्त कव्य भोक्ता ।

अव्ययात्मा हरिरीश्वरोऽत्र ॥

என்கிற அனுவாகத்தைச் சொல்ல வேண்டும். அல்லது ‘ஆப்ரம்ஹந் கிஸ்விதாஸீத், நமஸ் ஸஹமாநாய், நமோதுந்துப்யாய” இவைகள் எல்லாவற்றையும் இப்பொழுது சொல்கிறார்கள். பூரணமாக பரிவேஷணமானதும் விச்வேதேவ போஜன பாத்ரத்தின் பக்கத்தில் வடக்கு முகமாக வலது முழங்காலை தரையில் இட்டுக் கொண்டு ப்ரணவ வ்யாஹ்ருதிகளால் அந்நத்தை ப்ரோக்ஷித்து காயத்ரியினால் அபிமந்த்ரணம் செய்து “தேவஸவித: ப்ரஸுவ” என்று ப்ரதக்ஷிண பரிஷேசனம் செய்து ஸ்வாமி கையில் சுத்தோதகம் ஸமர்ப்பித்து “ப்ருதீவீதே + லோகே” என்பதனால் பரிவேஷணம் செய்யப்பட்டுள்ள அந்நம் முதலான எல்லாப் பதார்த்தங்களையும் தொட்டுக் காண்பித்து, “இதம் விஷ்ணு: + பாம்ஸுரே என்பதால் பிராம்மணனின் வலது கைக் கட்டை விரலை அந்நத்தில் அமுக்கி, “ஸ்வாஹா விஷ்ணோ ஹவ்யம் ரக்ஷ

137

138

तत्सन्निधाना दपयान्तु सद्यः । रक्षांस्यशेषाण्यसुराश्चसर्वे ।। एको विष्णुर्महद्भूतं पृथग्भूतान्यनेकशः । त्रींल्लोकान्व्याप्य भूतात्मा भुङ्क्ते विश्व भुगव्ययः ।।

अनेन मम पितुः प्रेतस्य पार्वणैकोद्दिष्ट समुच्चय विधानरूप सपिण्डीकरण श्राद्ध भगवदाराधनेन भगवान्सर्वात्मकः उपवीती, विश्वेदेवस्वरूपी, प्राचीनावीती, पितुः पितृ पितामह प्रपिता मह स्वरूपी, पितृ प्रेत स्वरूपी, उपवीती, श्राद्ध संरक्षक श्री विष्णु स्वरूपी इति तंतं ब्राह्मणं दृष्ट्वा, सर्वान्तर्यामी भगवान्सदेवः श्री जनार्दनः प्रीयताम् श्री विष्णु पादे दत्तम् इति तुलसीमिश्रितं साक्षततिलजलं धर्मपत्न्या स्वहस्ते समुर्पितं दक्षिणाग्रेभुग्ने निनयेत् ॥ उपवीती उत्तराभि मुख: गय - गय

गय - गया श्राद्धं, गया श्राद्धं, गया श्राद्धं । प्राचीनावीती, दक्षिणाभिमुख: अक्षय्यवटः, अक्षय्य वटः, अक्षय्य वटः ॥ प्रत्येकं निमन्त्रितानां परिषेचनं मन्त्रोच्चारण पूर्वं कारयितव्यं । अथवास्वामिनः यथा सौकर्यं परिषेचनं इति प्रार्ध्य स्वैरेव कर्तुं यतेत ।। ओं भूर्भुव॒स्सुः । स॒त्यन्त्व॒र्तेन॒ परि॑षिञ्चामि। पुनश्शुद्धोदकं । भगवत्पानीयोदकं, अभिषेकोदकं वा प्रसादयेत् । तन्मन्त्राः । उपवीती। क्रतु दक्ष संज्ञका विश्वे देवा अमृतं भवतु, अमृतोप॒स्तरॅणमसि ।

கோத்ரஸ்ய + ச்ராத்தே க்ரது தக்ஷ ஸம்ஞக விச்வே தேவா தேவதா: ஏதத்வோஹவ்யம் ஸவ்யஞ்ஜநம் ஸபரிகரஞ்ச, ப்ராம்மணஸ் த்வாஹவநீயார்த்தே தத்ஸர்வம், கயேயம்பூ:, கதாதரோ போக்தா, அந்நம் ப்ரஹ்ம, அஹம்ச ப்ரஹ்ம, போக்தாச ப்ரஹ்ம, ஸ்வர்ணமயம் பாத்ரம் அக்ஷய்ய வடச் சாயேயம், விச்வேப்யோ தேவேப்ய: இதமிதம் ஹவ்யம் +ஸ்வாஹா” என்று இலையின் அடி பாகத்தில் யவம், துளசி கலந்த ஜலத்தைத் தேவ தீர்த்தத்தினால் விட வேண்டும். “ஹவ்யம் நம: நமம, கயாயாம், அக்ஷய்யவட, ச்சாயாஸாம் … க்ஷேத்ரே ஸ்வாமி ஸந்நிதௌ விஷ்ணுபாதே தத்தம் கயாயாம் தத்தமஸ்து விச்வேதேவா: ப்ரீயந்தாம் விச்வேப்ய: தேவேப்ய இதம் நமம. …

द्वादशाह कृत्यं

प्राचीनावीती, पितुः पितृ पितामह प्रपितामहाः अमृतं भवतु, अमृतोपस्तरॅणमसि । पितः प्रेत अमृतं भवतु, अमृतोप॒स्तरॅणमसि । उपवीती, श्राद्धसंरक्षक श्री विष्णो अमृतं भवतु अमृतोपस्तरॅणमसि । प्राचीनावीती सर्वत्र, अमृतं भवतु - अमृतोप॒स्तरॅणमसि। (स्वाहा) (अत्र स्वाहाशब्दोच्चारणं संज्ञार्थमेव । नतुमन्त्रपाठ:) प्राणेनिर्विष्टः, अमृतं, जुहोमि॒ । शि॒वोमॊविश, अनँदाहाय । प्रा॒णाय॒ स्वाहा॑ - प्राणायेदन्न मम।

अ॒पाने निवँष्टः अ॒मृतँ जुहोमि । शिवोमॉविश, अप्रॅदाहाय । अपा॑नाय॒ स्वाहा॑ । अपानाय इदन्नमम, व्याने निविँष्टः, अमृतँ जुहोमि । शिवोमॉविश, अप्रॅदाहाय । व्या॒नाय॒ स्वाहा॑ व्यानाय इदन्नमम । उदाने निविँष्ट; अमृतँ जुहोमि। शि॒वोमविश, अनँदाहाय। उदा॒नाय॒ स्वाहा॑ । उदानाय इदन्नमम। समाने निविँष्टः, अमृतँ जुहोमि। शि॒वोमविश, अनँदाहाय। समानाय॒ स्वाहा॑ । समानाय इदन्नमम। ब्रह्मणिमे, आत्मा, अ॒मृत॒त्वायँ। (ब्राह्मणानां हस्तोदकं दद्यात् ) उपवीती गायत्रीं त्रिरभिव्याहरेत्। प्राचीनावीती मधुत्रयं जपित्वा, ओं मधु मधु मधु ॥ स्वामिनः यथा सुखं जुषध्वम् । यथा शक्ति पुरुष सूक्तं भवतो भुञ्जानान् श्रावयिष्ये। स्वामिनः वसिष्ठ वामदेवादिवत् पराङ्कुश परकाल यतिवरादिवत्, यूयमागताः युष्म दनुगुणं पदार्थजातं सम्पादितुमशक्तोऽस्मि, सम्पादितेषु

ப்ராசீநாவீதம்” பிராம்மணனின் இலையில் உள்ள அந்நத்தை இடது முழங்காலை கீழே இட்டுக் கொண்டு அபிமர்சனம் செய்ய வேண்டும். “ஏஷதே பிதுஸ்ததமதுமாந் + யஜூஷிதே மஹிமா’ (சிலர் இதே அபிமர்சனத்தை அக்நி உபஸ்தானம் முடிந்ததுமே ஹோமசிஷ்ட அந்நத்தை அபிமர்சனம் செய்து விட்டு பரிவேஷண காலத்தில் ஒரு பகுதியை பித்ரு வரண பிராம்மணனின் இலையில் சேர்த்து விடுகின்றனர்). அபிமர்சனம் ஆனதும் எள்ளை அப்ரதக்ஷிணமாக இறைத்து விட வேண்டும்.

விச்வே தேவருக்குச் செய்ததைப் போல் அந்நத்தை ப்ரோக்ஷித்தல், காயத்ரியினால் அபிமந்த்ரணம் செய்தல், ஜலத்தினால் அப்ரதக்ஷிண பரிஷேசனம் செய்தல், பிராம்மணனின்

139

भगवन्निवेदितेषु पदार्थेषु यद्यदपेक्षितं तत्तदानाय्य यथा रात्रौ क्षु भवेत्तथामौनेन भोक्तव्यम् । स्वामिनः यथा सुखं जुषध्वम् । उपवीती ब्राह्मणैः सह पुरुषसूक्तं श्रावयेत् ।।

आब्दिक पर्यन्तं अभिश्रवणे पुरुष सूक्तमात्रं श्रावयितव्यम्। ब्राह्मणानां भोजनावसाने अन्न सूक्तं कर्ताजपेत् ॥ अ॒हमॅस्मि, प्रथम जाः, ऋ॒तस्यँ। पूर्वंन्देवेभ्यॅः, अमृतस्य नाभि: । योमाददाँति, सइदेव मावा॑ः । अ॒हमन्न॒मन्नँ, अ॒दन्तँमद्मि। पूर्व॑म॒ग्ने, अपि॑दहति, अन्न॑म्। य॒त्तौ हाँसाते, अहमुत्तरेषँ। व्यात्सॅमस्य, प॒शवः॑ सु॒जम्भ॑म् । पश्यॅन्ति, धीरो:, प्रचॅरन्ति, पाः । जहा॑म्य॒न्यम्, नजॅहाम्य॒न्यम् । अ॒हमन्नँ, वशमिच्चॅरामि। समानमर्थं, पर्यैमि भुञ्जत् ।, कोमामन्नं, मनुष्योंदयेत । परॉके, अन्नं, निहिँतं, लोके, ए॒तत् । विश्वे॑ दे॒वैः पि॒तृभः, गुप्तमन्न॑म् । यद॒द्यते॑, लुप्यते॑, यत्पॅरो॒प्यते॑। शततमीसा, त॒नूझैँ बभूव। म॒हान्त, च॒रू, सकृद्दुग्धेनँ, पनौ । दिवॅञ्च, पृश्चिँ, पृथि॒वीञ्चँ, साकम् । तथ्स॒म्पिबॅन्तः, नमिनन्ति, वेधसँः । नैतत्, भूयॅः, भवॅति, नोकनींयः। अन्नं, प्रा॒ाणं, अन्नं, अ॒पान महुः। अन्नं, मृत्युं, तमुँ, जी॒बातुं, आ॒हुः । अन्नं, ब्र॒ह्माणः, ज॒रसः॑ व॒द॒न्ति॒ । अन्नमाहुः, प्र॒जनॅनं, प्र॒जाना॑म्। मोघ॒मन्नो॑ वि॒न्दते, अप्रॅचेताः । स॒त्यं, ब्रुवीमि॒, व॒धइत्, " " கையில் சுத்தோதகம் விடுதல், அந்நம் முதலியவைகளை தொட்டு வைத்தல், கட்டை விரலை அந்நத்தில் சொருகுதல் இவைகளைச் செய்து, “ஸ்வதா விஷ்ணோ கவ்யம் ரக்ஷ, கோத்ரஸ்ய + ச்ராத்தே பிது: பித்ரு பிதாமஹ ப்ரபிதாமஹாதேவதா: ஏதத்வ: கவ்யம் +ரஜதமயம் பாத்ரம் … இதமிதம் கவ்யம் + தாஸ்ய மாநஞ்ச ஸ்வதா” என்று துளசி, எள் கலந்த ஜலத்தை நுனியிலை ஸமீபம் பூமியில் விட வேண்டும். “கவ்யம் நம: நமம கயாயாம் அக்ஷய்ய வடச் சாயாயாம்… விஷ்ணுபாதே தத்தம் பிது: பித்ரு பிதாமஹ ப்ரபிதாமஹா: ப்ரீயந்தாம் பிது: பித்ரு பிதாமஹ ப்ரபிதாமஹேப்ய: இதம் நமம” ப்ரேத ப்ராம்மணனின் இலையின் அடி பாகத்தில் தெற்கு

முகமாக இடது முழங்காலிட்டு உட்கார்ந்து, ப்ரணவ வ்யாஹ்ருதிகளால் ப்ரோக்ஷித்து, காயத்ரியினால் அபிமந்த்ரணம்

140

द्वादशाह कृत्यं

141

केवॅलाघः, भवत, सतस्य । नार्यमणं, पुष्यति, नोसखॉयम् । । केवलादी । अहं मेघ:, स्त॒नयॅन्, वर्षंन्नस्मि । मामॅदन्ति, अ॒हमॅद्मि, अ॒न्यान्। अ॒हुसत्, अ॒मृतो॑भवामि। मदा॑दि॒त्याः, अधि॒सर्व॑तपन्ति । ओम् ।

प्राचीनावीती सव्य हस्तेऽनं, दक्षिणहस्ते पानीयञ्चादाय निमन्त्रितान्दृष्ट्वा स्वामिनः भगवन्निवेदितेषु पदार्थेषु किमपेक्षितं? (सकलं सम्पूर्ण 1) मधुत्रय मुक्त्वा ओं मधु मधु मधु उपवीती ऋतु दक्ष संज्ञका: विश्वेदेवाः मंधु मधु सम्पन्नं सुसम्पन्नं । विश्वेदेवाः तृप्ता: स्थ | तृप्ता: स्मः। प्राचीनावीती, अशॅन्, अमी॑मदन्त, ह्यवॅपि्रयाः अ॒धूषत । अस्षत, स्वभा॒नवः विप्रा॑ः, नवि॑िष्ठया म॒ती। योजानु, इन्द्र॒ते॒, हरी॑। वसु॒रुद्रादित्य स्वरूपाः पितुः पितृपितामह प्रपितामहाः मधु मधु सम्पन्नं? (सुसम्पन्नं ।) पितुः पितृपितामह प्रपितामहाः तृप्ता: स्थ (तृप्ताः स्मः II) गोत्र शर्मन्, पितः प्रेत सम्पन्नं? (सुसम्पन्नं 1 ) पितः प्रेत, ( तृप्तोऽसि ।) तृप्तोऽस्मि || उपवीती श्राद्ध संरक्षक श्रीविष्णो मधु मधु सम्पन्नं । (सुसम्पन्नं ।) श्राद्ध संरक्षक श्री विष्णो तृप्तोऽसि । (तृप्तोऽस्मि ।।) इतः परमत्र पक्षद्वयं वर्तते प्रकिर पक्ष: विकिर पक्ष इति । प्रकिर विकिर शब्दयोरर्थस्तावत् समान एव । प्रकर्षेण किरति इति प्रकिरः । विशेषेण किरति इति विकिरः इति । लोकानुष्ठानेतावत् विकिर पक्षमाश्रिता जना भोजन पात्राणां पुरतः

செய்து அப்ரதக்ஷிண பரிஷேசனம். கையில் சுத்தோதகத்தைச் சேர்த்தல், அந்நம் முதலானவைகளைத் தொடச் செய்தல், பிராம்மணனின் கட்டை விரலை அந்நத்தில் நுழைத்தல் (சொருகுதல்) இவைகளைச் செய்தல், “இதம் அந்நம் ரக்ஷ கோத்ரஸ்ய + ச்ராத்தே, கோத்ராய சர்மணே பித்ரே ப்ரேதாய பரிவிஷ்டம், ஆத்ருப்தே: பரிவேஷ்யமாணஞ்ச நம: நமம” என்று துளசி, எள் கலந்த ஜலத்தை இலையின் நுனி பாகத்தில் பூமியில் விட வேண்டும். உபவீதம். விஷ்ணு இலையின் எதிராக உட்கார்ந்து ப்ரணவ வ்யாஹ்ருதிகளால் ப்ரோக்ஷித்து பரிஷேசனம் செய்து கையில் சுத்தோதகம் சேர்த்து, அன்னாதிகளைத் தொடச் செய்து அந்நத்தின் நடுவில் பிராம்மணனின் கட்டை விரலைச் சொருகி, “ஸ்வாஹா விஷ்ணோ ஹவ்யம் ரக்ஷ கோத்ரஸ்ய + ச்ராத்தே ச்ராத்த

किञ्चित्किञ्चिदन्नं विकीर्यावसाने देवपितृमध्ये पिण्डदानं कृत्वाऽनन्तरं काकेभ्यः प्रयच्छन्ति। प्रकिरपक्ष माश्रिता जनाः भोजन पात्रेभ्यः पुरतः अन्नं न विकीर्य, देवपितृ मध्ये व्यञ्जन मिश्रितमन्नं भुग्ने विकिरन्ति । विकीर्णतदन्नं काकेभ्यो न प्रयच्छन्ति । श्राद्धावसाने सावकाशेन गोभ्यः प्रयच्छन्ति ।

पितृमेधसारे, तथास्मृति मुक्ताफलेच एतत्पक्षद्वयमपि अभ्युपगम्यत एव। तथापि एतत्पक्षद्वयमपि प्रथमं प्रकिर पक्षमुपन्यस्यानन्तरं आश्वलायनेनादृतः अयं विकिरपक्षः इति इमं पक्षमप्युपदिशन्ति । तदनुसृत्य अस्माभिरपि प्रथमं प्रकिर पक्षः निरूप्यते । अनन्तरं विकिर पक्षः ।

( “मार्जयन्तां” इति देव पितृ मध्ये दक्षिणाग्रं भुग्नं निधाय । तस्मिन्तिलोदकं निनीय, व्यञ्जन मिश्रितमन्नमादाय येऽग्निदग्धा येऽनग्निदग्धाः येवाजाताः कुले मम । भूमौ दत्तेन तृप्यन्तु तृप्तायान्तु परां गतिम् ॥ इति भुग्ने व्यञ्जनमिश्रितमन्नं विकीर्य, अग्निदग्धेभ्यः, अनग्निदग्धेभ्यः, अस्मत्कुल प्रसूतमृतेभ्य; अयं प्रकिरः स्वधानमः । इति तिलैरभ्यर्च्य, “अग्निदग्धाश्च, “अग्निदग्धाश्च अनग्निदग्धाश्च मार्जयन्तां” इति अन्नपात्रस्थित तिलोदकेनत्रिः प्रसव्यं परिषिच्य दक्षिणत: न्युजय, उपवीती

ஸம்ரக்ஷக ஸ்ரீ விஷ்ணோ தேவதே ஏதத்தே ஹவ்யம் ஸவ்யஞ்ஜநம் + ஸ்வர்ண மயம் பாத்ரம் அக்ஷய்ய வடச்சாயேயம் விஷ்ணவே சங்க சக்ர கதாதராய இதமிதம் ஹவ்யம், அம்ருத ஸ்வரூபம் ஆத்ருப்தேர் தத்தம் தாஸ்ய மாநம் ச ஸ்வாஹா” என்று துளசி, யவம் கலந்த ஜலத்தை இலையின் அடி பாகத்தில் பூமியில் விட வேண்டும். “ஹவ்யம் நம: நமம கயாயாம் + ஸ்வாமி ஸந்நிதௌ விஷ்ணு பாதே தத்தம் விஷ்ணு: ப்ரீயதாம் விஷ்ணவே, இதம் நமம”. ப்ராசீநாவீதம். விச்வே தேவ பித்ரு பிராம்மண போஜன ஸ்தலத்தின் நடுவில் தெற்கு நுனியாக ஒரு புக்நத்தைப் போட வேண்டும் (கிருஹத்தில் விஷ்ணுபாதம் இருக்குமாகில் இந்தப் புக்நத்தின் மேல் கிழக்கு பாதம் கொண்டதாகச் சேர்க்க வேண்டும்). கையில் துளசி, யவம், திலம் இவைகளை எடுத்துக் கொண்டு, “யஜ்ஞேச் வரோஹவ்ய ஸர்வே -

142

द्वादशाह कृत्यं

पात्रमुत्तानंकृत्वा प्रोक्ष्यान्यत्र निदध्यात् सकृदाचमनञ्चकुर्यात् ।। अयं प्रकिर; पक्षः । इदानीं विकिर पक्षः निरूप्यते । विश्वेदेव पितृ विष्णूनां भोजन पात्राणां पुरतः अरत्निमात्रं विहाय जलेन मार्जयेत् ॥ दक्षिण हस्ते किञ्चिदन्नमादाय विश्वेदेव भोजन पात्रस्य पुरतः असोमपाश्च ये देवाः, यज्ञ भाग विवर्जिताः । तेषा मन्नं प्रदास्यामि विकिरं वैश्वदैविकम् इति दक्षिणत आरभ्य विकिरेत् । विकीर्णस्यान्नस्योपरिष्ठात्मार्जनं कुर्यात् । प्राचीनावीति, पितुः पित्रादिपात्रात्पुरत: असंस्कृतप्रमीतायेत्यागिन्यो याः कुलखियः। दास्यामि तेभ्यो विकिरमन्नं ताभ्यश्चपितुः पैतृकम् ॥ प्रागारभ्य पश्चिमान्तं विकिरेत् । पुनर्मार्जनं कुर्यात् । उपवीती विष्णुपात्रस्य पुरत: असंशयो भवेद्विष्णुः मोक्षसाधन मव्ययम् । पितृणाञ्चवरं श्रेष्ठं विकिरान्नञ्च वैष्णवम् । इति विकिरेत् । पुनर्मार्जनं कुर्यात् । सकृदाचमनं कुर्यात् ॥ प्राचीनावीती देव पितृ मध्ये दक्षिणाग्रे भुग्ने “मार्जयन्तां” इति तिलोदकं निनीय पिण्डमादाय, ये अग्नि दग्धा येऽनग्निदग्धा; येबा जाताः कुलेमम! भूमौ दत्तेनपिण्डेन तृप्तायान्तु परां गतिम् । इति भुग्ने पिण्डं निदध्यात्। अग्निदग्धेभ्यः, अनग्निदग्धेभ्यः, अस्मत्कुलप्रसूत मृतेभ्यः अयं पिण्डः स्वधानमः इति तिलैरभ्यर्च्य अग्निदग्धाश्च अनग्निदग्धाश्चमार्जयन्तां इति तिलोदकेन त्रिः प्रसव्यं परिषिञ्चति । अयं विकिरः पक्षः । इतः परं ஏகோவிஷ்ணு: + அவ்யய: அநேந மம பிது: ப்ரேதஸ்ய பார்வண ஏகோத்திஷ்ட ஸமுச்சய விதாநரூப ஸபிண்டீகரண ச்ராத்த

பகவதாராதநேந பகவாந் ஸர்வாத்மக:, உபவீதம் விச்வே தேவ ஸ்வரூபீ, ப்ராசீநாவீதம், பிது: பித்ரு பிதாமஹ ப்ரபிதாமஹ ஸ்வரூபீ, பித்ரு ப்ரேத ஸ்வரூபீ, உபவீதம்,விஷ்ணு ஸ்வரூபீ” என்பதாக அவரவர்களைப் பார்த்து, ப்ராசீநாவீதமாக, “ஸர்வாந்தர்யாமீ பகவாந் ஸதேவ: ச்ரீஜநார்த்தந: ப்ரீயதாம் ஸ்ரீ விஷ்ணுபாதே தத்தம்" என்பதாக தர்ம பத்னியினால் கையில் சேர்க்கப்பட்ட ஜலத்தையோ (ஸ்வயமாகவே எடுத்துக் கொண்ட ஜலத்தையோ) இடது முழங்காலிட்டுக் கொண்டு விஷ்ணு பாதத்தில் விட வேண்டும் (புக்நத்தில் விட வேண்டும்). உபவீதம். வடக்காகத் திரும்பி, “கய - கய - கய - கயாச்ராத்தம்-கயாச்ராத்தம் -

143

उभय पक्षस्यापि समानमेव । उपवीती विश्वेदेवा अ॒मृतापि॒धानमॅसि । पितु पितृपितामह प्रपितामहा अ॒मृतापि॒धानमॅसि । fg: अ॒मृतापि॒धानमॅसि। उपवीती श्राद्ध संरक्षक श्री विष्णो अ॒मृतो॑पि॒धानमॅसि। प्राचीनाबीती सर्वत्र अमृता पिधानमॅसि । निमन्त्रिता: समकाले, उत्तरापोशनंपीत्वा पितृपूर्वमुत्थाय स्वस्वहस्तादीन्प्रक्षाल्य द्विराचम्य, स्वस्व स्थाने उपविशेयुः ।

१६ पुनरर्घ्यम्

उपवीती, विश्वेदेव हस्तेऽप: प्रदाय अर्घ्य पवित्रमादाय, हस्ते निधाय यादिव्या आपः + स्योनाभवन्तु । ऋतु दक्ष संज्ञकाः विश्वेदेवाः इयं எ ரிரிA: (TA:) fA ர पुनश्शुद्धोदकं दत्वा पवित्रं पात्रे निदध्यात् । प्राचीनावीती, पितृहस्तेऽप: प्रदाय, अर्घ्यपवित्र मादाय हस्ते निधाय, या दिव्या आपः + स्योना 44 / 9: 9 f9:| (H) पुनश्शुद्धोदकं । पवित्रं पात्रे निदध्यात् ।।

पितृप्रेत यादिव्या आपः + स्योना भवन्तु । गोत्र शर्मन् पितः प्रेत, इयं ते வைக்கலாம். கயாச்ராத்தம்”. தெற்காகத் திரும்பி, “அக்ஷய்ய வட: அக்ஷய்ய வட: அக்ஷய்ய வட8 பரிஷேசனம்". ஸ்வாமிந: யதாஸௌகர்யம் கர்த்தாவே அவர்களுக்கு ஜலம் சேர்த்து செய்து அல்லது அவர்களையே செய்து கொள்ளும் பிரார்த்திக்கலாம். பரிஷேசன மந்திரங்களை மட்டும் சொன்னாலும் போதும். “விச்வேதேவா: படிக்கும் பவது அம்ருதோப அம்ருதம் நால்வருக்கும் ஸ்தரணமஸி” இவ்விதமாக ஆபோசனம் ஸமர்ப்பித்து ஸர்வத்ர அம்ருதம் பவது அம்ருதோப ஸ்தரணமஸி (ஸ்வாஹா இது ஸம்ஜ்ஞைக்காக மட்டுமே அன்றி மந்திரம் அல்ல) ப்ராணேநிவிஷ்ட: என்பதாக பஞ்ச ப்ராணாஹுதிகளை அந்தந்த உத்தேச்ய த்யாகத்துடன் செய்து வைக்க வேண்டும். ‘ப்ரஹ்மணிமே ஆத்மா ம்ருதத்வாய" காயத்ரியை மூன்று தடவை சொல்ல வேண்டும். மதுத்ரயத்தையும் சொல்லி “ஸ்வாமிந:

हस्तेऽपः प्रदाय - अर्ध्य पवित्रमादाय हस्ते निधाय,

144

द्वादशाह कृत्यं

145

भुक्तितृप्ति: । (सुतृप्तिः) पुनश्शुद्धोदकं पवित्रं पात्रे निदध्यात्॥ उपवीती विष्णु हस्तेऽपः प्रदाय अर्घ्य पवित्र मादाय, हस्ते निधाय, यादिव्याः + Åசா புஈனு | அக விரிவுனர் ள் பூரA: (ர:) पुनः शुद्धोदकं । पवित्रं पात्रे निदध्यात् ।। दक्षिणा दानं

१७ ताम्बूलदक्षिणादानम्

क्रतु दक्ष संज्ञकाः विश्वे देवा: रोचयत - (सुरोचयत) प्राचीनावीती पितुः पितृ पितामह प्रपितामहाः स्वदितं (अस्तु स्वदितं ) उपवीती, क्रतुदक्ष संज्ञका: विश्वेदेवाः भोजनान्ते यत्किञ्चित् सदक्षिणाकं, इदं वस्ताम्बूलं । (அரரிகன், அ) -, அருகி) वसुरुद्रादित्यस्वरूपाः पितृ पितामह यत्किञ्चित्सदक्षिणाकमिदं वस्ताम्बूलं । f9g: प्रपितामहाः

(अस्तुताम्बूलं । अस्तुदक्षिणा ॥) गोत्र शर्मन् पितः प्रेत यत्किञ्चित्सदक्षिणाकं इदन्ते ताम्बूलं । (अस्तु ताम्बूलं । अस्तु दक्षिणा ।।) उपवीती श्राद्ध संरक्षक श्री विष्णो यत्किञ्चित्सदक्षिणाकं इदन्ते, ताम्बूलं । (अस्तु ताम्बूलं । अस्तु दक्षिणा ।।) प्राचीनावीती आर्द्राक्षतान्दत्वा, निमन्त्रितान्

புருஷ யதாஸுகம் ஜுஷுத்வம், யதாசக்தி புருஷஸூக்தம் பவத: புஞ்ஜாநாந் ச்ராவயிஷ்யே + வயம் ஸம்ரக்ஷணீயா, யதாஸுகம் ஜுஷீத்வம்” என்பதாகச் சொல்லி, உபவீதத்துடன் இருக்க வேண்டும். புருஷ ஸூக்தம் மட்டில் அபிச்ரவணமாகச் சொல்லச் சொல்லி தக்ஷிணை ஸமர்ப்பிக்க வேண்டும். ஆப்திக பர்யந்தம், ஸூக்தம் மட்டும்தான் அபிச்ரவணத்தில். ப்ரத்யாப்திகத்திலிருந்துதான் புருஷ ஸூக்தம், ஸ்ரீ ஸூக்தம், விஷ்ணு ஸுக்தம், ராக்ஷோக்னம், பைத்ருக மந்திரம், த்ரிஸுபர்ணம், த்ரிநாசிகேதம் ரிசாம் ப்ராசீ இவைகள்). பிராம்மணர்களின் போஜனத்தின் முடிவில் அந்ந ஸூக்தத்தை (“அஹமஸ்மி + ஸர்வே தபந்தி” என்பதை) கர்த்தா உபவீதத்துடனேயே சொல்ல வேண்டும். பூர்ணமாக போஜனம் ஆனவுடன் ப்ராசீநாவீதமாக வலது கையில் உதக பாத்ரத்தையும்

अपरप्रयोगे " ‘‘स्वस्तिवाचयिष्ये’’ इति प्रार्ध्य तेषु “ओं वाच्यतां" इति प्रत्य वार्जेवाजे, अवत, वाजिनः, नोधने॑षु, विप्राः, अमृताः, ऋतज्ञाः । अस्ट मध्वः, पिबत, मादयध्वं, तृप्ताः, यात, पथिभिः देवयानैः ॥ उपवीत क्रतुदक्षसंज्ञकेभ्यः विश्वेभ्यो देवेभ्यः नमः । प्राचीनावीती, वसुरुद्रादित स्वरूपेभ्यः पितुः पितृ पितामह प्रपिता महेभ्यो नमः । पित्रे प्रेताय नमः उपवीती श्राद्ध संरक्षक श्री विष्णवे नमः । प्राचीनावीती। देवताभ्य पितुः पितृभ्यश्च महायोगिभ्यः एवच । नमः स्वधायै स्वाहायै नित्यमेव नमो नमः ॥ स्वामिनः अस्मिन्दिवसे गोत्रं शर्माणं मम 146 " पितरं प्रेतमुद्दिश्य पार्वणैकोद्दिष्ट समुच्चयविधान रूप सपिण्डीकरण श्राद्धं मयाकृतमिदं यथोक्तं यथाशास्त्रानुष्ठितं, गयाश्राद्धफलदं, अक्षय्य तृप्तिकरं भगवत्प्रीणनञ्च भूयात्, इति भवन्तः अनुगृह्णन्तु । (तथाऽस्तु । यथोक्तमस्तु । यथा शास्त्रानुष्ठितमस्तु । गयाश्राद्ध फलदमस्तु । अक्षय्य तृप्तिकरमस्तु । भगवत्प्रीणनमस्तु ।) ब्राह्मणानां हस्तेषु समर्पितान् अक्षतान् स्वस्व सव्यपाणिषु विपर्यावृत्य दक्षिण हस्तेषु तुलसीदलं शुद्ध जलञ्च समर्प्य, अञ्जलिमुद्रया ‘‘अक्षय्यं’’ इति प्रार्थयेत् ॥ तेषु “अस्त्वक्षय्यं" इति प्रत्युक्तेषु पितुः पितृ पितामह प्रपितामहाः “स्वधां वाचयिष्ये" इति प्रार्थयेत् “ओं वाच्यतां" इति पितृवरण ब्राह्मणे प्रत्युक्ते तिलोदकपात्रं “ओं स्वधा’ இடது கையில் பாத்ரத்தில் அந்நத்தையும் வைத்துக் கொண்டு, ஸ்வாமிகளைப் பார்த்து “ஸ்வாமிந: பகவந்நிவேதிதேஷு பதார்த்தேஷு கிமபேக்ஷிதம்” (ஸ்வாமிந: தீர்த்தம் ப்ரஸாதம்) என்று கேட்க, அவர்களும் “ஸர்வம் ஸம்பூர்ணம்” என்று சொன்னவாறே மதுத்ரயத்தைச் சொல்லி, “ஓம் மது மது மது’

என்பதாகவும் சொல்லி உபவீதத்துடன் விச்வே தேவா: மது மது ஸம்பந்நம் (அவர்களும் ஸுஸம்பந்தம்) விச்வே தேவா: த்ருப்தாஸ்ஸ்த (த்ருப்தாஸ்ஸ்ம: என்றும் ப்ரதிவசனம் கூற வேண்டும்).

ப்ராசீநாவீதமாக “அக்ஷந்நமீமதந்த + ஹரீ, பிது: பித்ரு பிதாமஹ ப்ரபிதாமஹா: மது மது ஸம்பந்நம் (ஸுஸம்பந்நம்) பிது: பித்ரு பிதாமஹ ப்ரபிதாமஹா: த்ருப்தாஸ்ஸ்த

द्वादशाह कृत्यं

इति दक्षिणतः न्युजेत् । “अस्तुस्वधा’ इति तस्मिन्प्रत्युक्ते उपवीती भूत्वा ऋतु दक्ष संज्ञका विश्वेदेवाः प्रीयन्तां । (प्रीयन्तां विश्वेदेवाः ।) इति विश्वेदेवा प्रतिब्रूयुः । प्राचीनावीती - पितुः पितृपितामह प्रपितामहाः प्रीयन्तां । (प्रीयन्तांपितुः पितृपितामह प्रपितामहाः) । इति पितृ वर्ण ब्राह्मणः प्रतिवदेत् ॥ निमित्तव्यतिरिक्त ब्राह्मणान् दृष्ट्वा - अन्नदोषः किंक्रियतां इति पृच्छेत् । (इष्टैस्सहभुज्यतां ) इति प्रतिब्रूयुः । निमित्तं प्रति, अन्न शेषः किंक्रियतां इति पृच्छेत् (अफ्सु प्रक्षिप्यतां ।।) इति प्रतिवदेत् ।। दातारो नोऽभिवर्धन्तां वेदास्सन्ततिरेवनः । श्रद्धाचनो माव्यपगात्, बहुदेयं च नोऽस्तु । अन्नं च नो बहुभवेत् अतिथींश्च लभेमहि। याचितारश्च नस्सन्तु माचयाचिष्मकञ्चन ॥ ( दातारोवोऽभि वर्धन्तां वेदास्सन्ततिरेव वः । श्रद्धा च वो माव्यपगाद्बहुदेयं च वोऽस्तु ॥ अन्नं च वो बहु भवे दतिथींश्च लभध्वम्। याचितारश्च वस्सन्तु माच याचिदं कञ्चन ।।) स्वादुषसः, पि॒तरॅः, वयोधाः, कृच्छ्रे श्रितः, शक्तीवन्तः, गभीराः। चि॒त्रसे॑नाः, इघुँबलाः, अमृध्राः, स॒तोवराः, उरवः, व्रात साहा: । ब्राह्मणासः पितॅरः, सोम्यॉसः शि॒वेनँः, द्यावापृथि॒वी, अने॒हसः॑ पू॒षाः पातु, दुरितात्, ऋ॒तावृधः, रक्षॆ, माकिँर्न:, अ॒घशॅप्सः, ईशत । सुपर्णं वॅस्ते, मृगो ॲस्या:, दन्तँ:, गोभॊिः, सन्नँद्धा, पतति, प्रसूता । यत्रानरॅः, सञ्चविचॅ, द्रवॅन्ति, (த்ருப்தாஸ்ஸ்ம: என்றும் பிரதிவசனம்), பித: ப்ரேத ஸம்பந்நம் "

(ஸுஸும்பந்நம்) பித: ப்ரேத, த்ருப்தோஸி (த்ருப்தோஸ்மி என்றும் பிரதிவசனம்) உபவீதம் விஷ்ணோ மது மது ஸம்பந்நம் ஸுஸும்பந்தம் விஷ்ணோ த்ருப்தோஸி (த்ருப்தோஸ்மி என்றும் பிரதிவசனம்)’. இதற்குப் பிறகு ப்ரகிரபக்ஷம் என்றும் விகிரபக்ஷம் என்றும் இரு வகைகள் உள்ளன. ப்ரகிர பக்ஷத்தில் பிராம்மணர்களின் இலைக்கு முன்னால் பிரஸாதத்தை இறைக்காமல் வ்யஞ்ஜனம் கலந்த அந்நத்தை ஏக தத்தம் பண்ணிய இடத்திற்குப் பக்கத்தில் தெற்கு நுனியாக ஒரு புக்நத்தில் சேர்க்க வேண்டும். உடன் ஆசமனம்.

விகிர பக்ஷமாகில் நிமித்த வரணம் தவிர, இதர ப்ராம்மணர்களின் இலைக்கு முன்னால் அந்நத்தை

147

तत्रास्मभ्यं, इषँवः, शर्मंय सन् ॥ अघोबिलं पात्रमुत्तानं कृत्वा उपवीती प्रोक्ष्यान्यत्रनिदध्यात्। प्राचीनावीती, अष्टावॅष्टौ अन्येषु, धिष्णियेषु, उपॅदधाति, अष्टाशॅफा: पशबॅः पशूनेव, अबॅरुन्धे, षण्मा॑र्जालीयै, " 2 " " षड्वाऋ॒तवॅः ऋ॒तवॅः खलु वै, दे॒वाः पि॒तरॅ:, ऋतूने॒व, दे॒वान्, पितॄन्त्रीं णाति ॥ उपबीती बन्धु वर्गैस्सह प्रणमेत् || >

निमन्त्रिता: अग्निरायुष्मानिति षद्भिः सर्वस्याप्त्यै ऋध्यास्म, नवो नवो भवति इत्यादिभिः आशीर्वादं कुर्युः । "