२ वृषभोत्सर्जनं

  • प्रणम्य प्राचीनावीती
अशेषे हे परिषत् ...{Loading}...

स्वामिनः!
अशेषे हे परिषत्
भवत्-पादमूले मया समर्पिताम् इमां सौवर्णीं यत्-किञ्चिद्-दक्षिणां
यथोक्तदक्षिणामिव स्वीकृत्य

गोत्रस्य अद्यएकादशेऽहनि मम पितुः प्रेतस्य पैशाचाबाधा निवृत्यर्थं वृषभोत्सर्जनं कर्तुं योग्यता सिद्धिमनुगृहाण । उपवीती - उपविश्य प्राणानायम्य प्राचीनाबीती पूर्वबदुक्त्वा पैशाचा बाधानिवृत्यर्थं वृषभोत्सर्जनं करिष्ये। उपवीती सात्विकत्यागः। प्राचीनावीती वृषभं स्नापयित्वा आच्छाद्य, अलङ्कृत्य, तस्यदक्षिणे कर्णे चक्रं सव्ये शङ्खञ्चविलिखेत् ।। -

" वृषभस्य दक्षिणे कर्णे, पि॒शरूप: सुभरॅ: वयोधाः, श्रुष्टी, वीरः, जायते, देवकॉमः। प्र॒ज, त्वष्ठ, विष्यँतु, नाभि॑म॒स्मे, अथो॑ दे॒वाना॑, अप्यॆतु, पाथॅः ॥ सव्ये कर्णेच, तन्नँः, तुरीपं, अर्धे, पोषयि॒त्नु, देवें, त्वष्टः, विरॅराणः, स्य॒स्व॒ यतो वीरः कर्मण्यः सुदः, युक्तग्रॉवा, । जायँते, देवकॉमः।। इति जपेत् । वृषंषोडशोपचारैस्सम्पूज्य यथा स्थान

82

एकादशाहे कर्तव्यं

मुपविश्य पत्र पुटेतिलोदकमानीय ब्राह्मणैः सहऋचां प्राची मिति जपेत् || ऋचां प्राची महती दिगुच्यते । दक्षिणामाहुर्यजुषामपाराम् । अथर्वणा॒ामङ्गि॑रसां प्र॒तीची॑। साम्प्र॒ामुदी॑ची मह॒ती दिगुच्यते । ऋग्भिः पु॑र्वाह्ने दि॒वि दे॒व ई॑यते। य॒जुर्वेदे ति॑ष्ठति॒ मध्ये॒ अहॊः । स॒म॒वे॒दे ना॑स्तम॒ये मर्हीयते । वेदे॒रदा॑न्यत्रि॒भरे॑ति॒ सूर्य॑ः। ऋ॒ग्भ्यो जा॒ता सर्व॒शो मूर्तिमाहुः । सर्वागतिर्याजुषी है॒व शर्श्वेत्। सर्वं तेजॅः सामरूप्य शश्वत् । सर्वं हेदं ब्रह्म॑णा हैव सृष्टम्। ऋग्भ्यो जा॒ातं वैश्यं॒ वर्णंमाहुः । य॒जुर्वेदं क्षेत्रि॒यस्यॉऽऽहुर्योनि॑म्। स॒म॒वेदो ब्रा॑ह्म॒णानां॒ प्रसू॑तिः। पूर्वे पूर्वे॑भ्यो॒ो वचॅ ए॒तदूँचुः । आ॒द॒र्शम॒ग्निं चि॑िन्वानाः। पूर्वं विश्व॒सृज॒जो॒ऽमृता॑ः । श॒तं वॅर्षसहस्राणि । दीक्षिताः सत्रमॉसत । तपॅ आसीगृहपॅतिः । ब्रह्म ब्रह्माऽभ॑वत्स्व॒यम् । स॒त्यह॒ होते॑ष॒मासी॑त् । यद्वि॑श्व॒सृज आसँत । अ॒मृतॅमेभ्य॒ उगायत् । स॒हस्रं परिवत्स॒रान्। भूत प्रस्तो॒तैषा॒मासी॑त् । वि॒ष्यत्प्रतिँचाहरत्। प्राणो अॅध्व॒र्युरॅभवत् । इद ँ सर्व सिषसताम्। अपानो वि॒द्वाना॒ावृतः । प्रति॒िप्राति॑िष्ठदध्वरे । आर्तवा उपगातारॅ: । सदस्य ऋ॒तवॊऽभवन्। अ॒र्धमासाश्च॒ मासा॑श्च । च॒म॒साध्व॒र्य॑वोऽभॅवन्। अशॅर् सद्ब्रह्मणस्तेजॅः । अ॒च्छावाकोऽभॅव॒द्यशॅः। ऋ॒तमै॑षां प्रशा॒स्ताऽऽसी॑त् । यद्वि॑श्व॒सृज॒ आसॆत। ऊर्ग्राजॉन॒मुदॆवहत्। ध्रुवगोपः ओजो॒ऽभ्यॅष्टौद्गाशॅः। यद्वश्व सृज आसँत । अपॅचितिः प॒ोत्रीयॉमयजत्। सहॊभवत्।

2 விருஷ போத்ஸர்ஜனம்

ஒரு பில் தர்ப்ப பவித்ரம், அனுஜ்ஞை, ஸங்கல்ப்பம். காளைக் கன்றைக் குளிப்பாட்டி, அலங்கரித்து வலது காதின் உட் புறத்தில் சக்கரத்தையும் இடது காதின் உட் புறத்தில் சங்கையும் மஞ்சள் பொடியினாலோ, சந்தனத்தினாலோ எழுத வேண்டும். “பிசங்கரூப:” என்கிற மந்திரத்தை வலது காதிலும், “தந்நஸ் துரீபம்” என்கிற மந்திரத்தை இடது காதிலும் சொல்ல வேண்டும்.

81 விருஷப ராஜம் த்யாயாமி என்பதாக ஆரம்பித்து ஷோடசோபசாரங்களைச் செய்ய வேண்டும். யதா ஸ்தானத்தில் உட்கார்ந்து ஒரு தொன்னையில் ஜலம் எடுத்து, அதில் எள், ஹிரண்யம் இவைகளைச் சேர்த்து பிராம்மணர்களைக் கொண்டு ‘“ரிசாம்ப்ராசீ” என்கிற அனுவாகத்தை ஜபிக்க வேண்டும். ஜபித்த ஜலத்தை எடுத்துக் கொண்டு காளை இருக்குமிடம் சென்று, “ஹே விருஷபராஜ ஸஹிரண்ய திலோதகம் பிப” என்பதாகக் கொஞ்சம் ஜலத்தை பருகச் செய்ய வேண்டும். “ஏதம் யுவாநம்” என்கிற அனுவாகத்தினால் அந்தக் காளையை அனுமந்த்ரணம் செய்து, ஹே விருஷப ராஜ, ப்ராச்யாம் திசி, தக்ஷிணஸ்யாம் திசி, ப்ரதீச்யாம் திசி, உதீச்யாம் திசி, ஸர்வஸ்யாம் திசி, தேவ ப்ராம்மண பூமிம் விஹாய, த்ருணம் காத்வா, ஜலம்பீத்வா யதேச்சம் விஹர என்பதாக அவிழ்த்து விட்டு விட வேண்டும். விருஷபோத்ஸர்ஜன கர்மாங்கமாக ஏகாதச ப்ராம்மண போஜன ப்ரத்யாம்னாயமாக அரிசி, ஹிரண்யம் இவைகளைத் தத்தம் செய்து பிராம்மணர்களுக்கு

ஸமர்ப்பிக்க வேண்டும். ஆசமனம்.

3 ஆத்யமாஸிகம்

ஆசமனம், ப்ராசீநாவீதம், அனுஜ்ஞை. அசேஷே ஸ்வீகிருத்ய கோத்ரஸ்ய + அத்ய ஏகாதசேஹநி ஆத்ய மாஸிக மஹைகோத்திஷ்ட ச்ராத்தம் அக்நௌ கர்த்தும் … உபவீதம் +

83

ने॒ष्ट्रीयॉमयज॒त्विषि॑। आग्नी॑ीघ्राद्विदूष स॒त्यम् । श्रद्धा हैवायॅजत्स्व॒यम् । इरा पत्नी॑ वि॒श्व॒सृजा॑म्। आतिरपिनडुविः । इ॒ध्म ह॒क्षुच्चैम्य उ॒ग्रे। तृ॒ष्णा चाऽऽवॅहतामुभे। बार्गेषा सुब्रह्मण्याऽऽसीत् । छन्दोयोगान्वॅिजानती। कल्पतन्त्राणिँ तन्वानाहॅः । सस्था सर्वशः । अहोरात्रे पॅशुपाल्यौ । मुहूर्ताः प्रेष्य अभवन् । मृत्युस्तदभवद्धाता। शमितोग्रो विशां पतिः। विश्वसृजॅः प्रथ॒माः स॒त्रमॉसत। सहस्रंसमं प्रसुतेन यन्तः । तत ह जज्ञे भुवनस्य गोपाः। हिरण्मयॅः शकुनिर्ब्रह्मना । येन सूर्यस्तपॅति॒ि तेजॅसेद्धः। पि॒ता पुत्रेणॆं पितृमान् योनिँयोनौ। ‘नार्वेदविन्मनु॒ते॒तं ब्र॒हन्त॑म् । स॒र्वानु॒भुमात्मानँ संपरा॒ये। ए॒ष नि॒त्यो मॅहि॒मा ब्रा॑ह्म॒णस्ये॑ । न कर्म॑णा वर्ध॑ते॒ नो कर्नीयान् । तस्यैवाऽऽत्मापॅदवित्तं विदित्वा । कर्म॑णालिप्यते पापॅकेन । न पञ्चँपञ्चा॒ाशलॅस्त्रिवृतँ स्ससंवत्स॒राः । पञ्चॅपञ्चाशः पञ्चद॒शाः। पञ्चँपञ्चाशः सप्तद॒शा:। पञ्चँपञ्चाशतँ एकविशाः । वि॒िश्व॒सृजॉ स॒हस्र॑संवत्सरम्। ए॒तेन॒वै वि॑श्व॒सृजॅ इ॒दं विश्वॅमसृजन्त। यद्विश्व॒मसृजन्त । तस्मा॑द्विव॒सृजॅः । विश्वे॑मेना॒ाननु॒ प्रजॉयते। ब्रह्म॑ण॒ः सायुज्य सलो॒क यन्ति । ए॒तासो॑मे॒व दे॒वता॑ना॒ाँ सायुज्यम्। स॒ार्ष्टिॉु समानलो॒कता॑ यन्ति । य ए॒तदु॒प॒यन्तँ। ये चैन॒त्प्राहुँः। येभ्यॅश्चैन॒त्प्राहुँः। ओम्।। ।

ப்ரணாயாமம். ப்ராசீநாவீதம் ப்ரீத்யர்த்தம். கோத்ரஸ்ய + ஏகாதசேஹநி ஆத்ய மாஸிக மஹைகோத்திஷ்ட ச்ராத்தம் அக்நௌ கரிஷ்யே. உபவீதம். ஸாத்விகத்யாகம். இந்த ச்ராத்தத்தில் அக்நிதான் பிராம்மண ஸ்தானம். அதாவது அக்நியில் சேர்க்கக் கூடியவைகளை ஆஸனார்த்த தர்ப்பம் முதலியவைகளை அக்நியில் சேர்த்து விடலாம். ஜலம் முதலானவைகளை ஸமர்ப்பிக்கும் போது அக்நியில் சேர்க்காமல் பக்கத்தில் ஒரு தொன்னையை வைத்து அதில் சேர்க்க வேண்டும். எள்ளை எடுத்துக் கொண்டு கோத்ராய சர்மணே, பித்ரே, ப்ரேதாய நம: என்பதாக வரணம்.

அப: ப்ரதாய - பிது: ப்ரேதஸ்ய இத மாஸநம். புநரப: ப்ரதாய பித்ரு ப்ரேதார்த்தே பவதா க்ஷண: கர்த்தவ்ய: ப்ராப்நோது பவாந். பிது: ப்ரேதஸ்ய பாத்யஸ்தாநே இதமாஸநம் என்று ஒரு தர்ப்பத்தை அக்நியிலேயே சேர்த்து, இதமர்ச்சனம் இமே

84

हे वृषभ राज सहिरण्य तिलोदकं पिब, इति किञ्चित्पाययेत् ॥ एतं, சி சச், சினிே: ா " " in, புரி: ஞர்,:, | சா: சி, 4:சரின், उत புார், fu:, ரி அஞ்ஏp, Ran-, sa,,, அர், ; அர்ப்ழு, க: சின, , ஜூர், 34, 34-16:, அாஜிர, , , 267, ✓ af, annad, ac, ரி; அரி4-ர், அ, fௗ, புகார், ச| :, எஞ், சரிழுக, அள்:, அாரிகர், , , , j: ர், ஈ:, , கவுனன:, எர்வு:, ஏே:, 4க:, 9:14 | " " , , , , , - , " "

हेवृषभ राज प्राच्यां दिशि दक्षिणस्यां दिशि प्रतीच्यां दिशि, उदीच्यां दिशि, सर्वस्यां दिशि देव ब्राह्मण भूमिं विहाय तृणं खात्वा जलं पीत्वा यथेच्छं विहर इति विसृजेत् ॥ यथास्थानमुपविश्य गोत्रस्य + अद्य एकादशेऽहनि वृषभोत्सर्जन कर्मांगं, एकादश ब्राह्मण भोजन திலா:, ஸகலாராதநை: ஸ்வர்ச்சிதம், பித: ப்ரேத ஸ்வாகதம், இதந்தே பாத்யம் என்பதாக ஒரு உத்தரணி ஜலத்தை ஸமர்ப்பிக்க வேண்டும். ஆசமனம் ஸமர்ப்பித்து பித: ப்ரேத அந்த: சுத்யர்த்தம் அயம் தே க்ருஸர: என்பதாக எள் கலந்த வெல்லத்தை ஸமர்ப்பித்து, “ஆஸ்ய சுத்யர்த்தம் இதம் தே தாம்பூலம்” என்பதாகத் தாம்பூலத்தையும் சரீர சுத்யர்த்தம் “இதம் தே அப்யஞ்ஜனம்’ என்பதாக அக்நியை ஜ்வலிப்பித்து அதில் எண்ணையை சேர்க்க வேண்டும். அக்நி ப்ரதிஷ்டாதி தெற்குப் பக்கத்தில் பாத்திர ஸாதனம். ஒரு தர்ப்பத்தில் ஆயாமத பவித்ரம். தர்வீ ஸம்ஸ்காராந்தம் செய்ய வேண்டும். பாத்ர தர்ப்பத்திற்குக் கீழண்டையில் ஆவாஹனத்திற்கான தர்ப்ப ஸாதன ஸ்தானம். அதற்குக் கீழண்டையில் அர்க்ய ஸ்தானம்.

85

प्रत्याम्नायं यत्किञ्चिद्धिरण्यसहित तण्डुलदानं करिष्ये। तण्डुलाः + प्रयच्छमे। हिरण्यगर्भ + प्रयच्छमे गोत्रस्य + एकादशेहनि वृषभोत्सर्जन कर्मागं एकादश ब्राह्मण भोजन प्रत्याम्नायं यत्किञ्चिद्धिरण्यसहितं तण्डुलं नाना गोत्रेभ्यः श्रीवैष्णवेभ्यस्तेभ्यस्तेभ्यः सम्प्रददे ॥ नमः, नमम, अच्युतः प्रीयताम् । प्रत्येकं समर्पयेत् ॥ उपवीती, आचमनं सात्विकत्यागः ।।