०४ खल-वंदन

बहुरि बंदि खल गन सतिभाएँ।
जे बिनु काज दाहिनेहु बाएँ॥
पर हित हानि लाभ जिन्ह केरें।
उजरें हरष बिषाद बसेरें॥

आता मी चांगल्या भावनेने दुष्टांना वंदन करतो. जे विनाकारण आपले हित करणाऱ्यांशीसुद्धा प्रतिकूल वर्तन करतात. त्यांच्या दृष्टीने दुसऱ्यांच्या हिताची हानी हाच लाभ असतो. दुसऱ्यांचा सर्वनाश झाल्याने त्यांना आनंद होतो आणि दुसऱ्यांचा उत्कर्ष झाल्याने विषाद वाटतो.॥ १॥

हरि हर जस राकेस राहु से।
पर अकाज भट सहसबाहु से॥
जे पर दोष लखहिं सहसाखी।
पर हित घृत जिन्ह के मन माखी॥

जे (दुष्ट) हरी आणि हर यांच्या कीर्तिरूपी पौर्णिमेच्या चंद्रासाठी राहूसारखे आहेत, (अर्थात जेथे कुठे भगवान विष्णू किंवा शिव यांच्या कीर्तीचे वर्णन चालते, तेथे ते विघ्न आणतात.) आणि दुसऱ्यांचीनिंदा करण्यामध्ये सहस्रबाहूसारखे शूर असतात, ते दुसऱ्यांचे दोष हजार डोळ्यांनी पाहतात आणि दुसऱ्यांच्या हितरूपी तुपामधील माशीसारखे असतात. (अर्थात माशी तुपात पडून ते खराब करून टाकते व स्वतःही मरून जाते. त्याप्रमाणे दुष्ट लोक स्वतःचे नुकसान झाले तरी दुसऱ्याने केलेले काम बिघडवून टाकतात.)॥ २॥

तेज कृसानु रोष महिषेसा।
अघ अवगुन धन धनी धनेसा॥
उदय केत सम हित सब ही के।
कुंभकरन सम सोवत नीके॥

जे तेजामध्ये अग्निप्रमाणे (प्रखर) वा क्रोधामध्ये यमाप्रमाणे असतात. जे पापरूपी आणि अवगुणरूपी धनामध्ये कुबेराप्रमाणे संपन्न असतात,ज्यांचा उत्कर्ष हा सर्वांच्या हिताचा नाश करण्यासाठी धूमकेतू-सारखा असतो, ते दुष्ट लोक कुंभकर्णाप्रमाणे झोपी जाण्यामध्येच जगाचे कल्याण आहे.॥ ३॥

पर अकाजु लगि तनु परिहरहीं।
जिमि हिम उपल कृषी दलि गरहीं॥
बंदउँ खल जस सेष सरोषा।
सहस बदन बरनइ पर दोषा॥

ज्याप्रमाणे गारा ह्या पिकाची नासाडी करून मग स्वतःही (विरघळून) नाश पावतात, त्याप्रमाणे दुष्ट लोक दुसऱ्याच्या कामात विघ्न आणण्यासाठी आपल्या देहाचाही त्याग करतात. त्या दुष्टांना मी (हजार मुखे असणाऱ्या) शेषाप्रमाणे मानून वंदन करतो. कारण ते दुसऱ्यांची निंदा मोठॺा क्रोधाने हजारो मुखांनी करीत असतात.॥ ४॥

पुनि प्रनवउँ पृथुराज समाना।
पर अघ सुनइ सहस दस काना॥
बहुरि सक्र सम बिनवउँ तेही।
संतत सुरानीक हित जेही॥

यानंतर मी त्यांना राजा पृथूसारखे (ज्याने भगवंतांची कीर्ती ऐकण्यासाठी दहा हजार कान मागितले होते) मानून मी प्रणाम करतो. ज्यांना मद्य हे चांगले व हितकारक वाटते, अशा त्यांना मी इंद्राप्रमाणे मानून वंदनकरतो. कारण इंद्राला सुरानीक म्हणजे देवांची सेना हितकारक वाटते.॥ ५॥

बचन बज्र जेहि सदा पिआरा।
सहस नयन पर दोष निहारा॥

त्यांना कठोर वचनरूपी वज्र नेहमी आवडते आणि ते हजारो डोळ्यांनी दुसऱ्यांचे दोष पहात असतात. (इंद्राच्या हातात वज्र असते व त्याला हजार डोळे आहेत.)॥ ६॥

उदासीन अरि मीत हित सुनत जरहिं खल रीति।
जानि पानि जुग जोरि जन बिनती करइ सप्रीति॥ ४॥

दुष्टांची ही रीतच असते की, ते तटस्थ, शत्रू किंवा मित्र या कोणाचेही भले झालेले ऐकून चरफडत असतात. हे जाणून मी त्यांना हात जोडून प्रेमाने विनंती करतो.॥ ४॥

मैं अपनी दिसि कीन्ह निहोरा।
तिन्ह निज ओर न लाउब भोरा॥
बायस पलिअहिं अति अनुरागा।
होहिं निरामिष कबहुँ कि कागा॥

मी विनंती केली तरी ते आपल्याकडून वाईट करण्यात कधीही चुकणार नाहीत. कावळॺांना कितीही प्रेमाने पाळले, तरी ते मांस खाणे सोडतील काय?॥ १॥