०२ गुरु-वंदन

बंदउँ गुरु पद कंज कृपा सिंधु नररूप हरि।
महामोह तम पुंज जासु बचन रबि कर निकर॥ ५॥

जे कृपा-सागर असून नर-रूपामध्ये प्रत्यक्ष श्रीहरीच आहेत व ज्यांचे वचन हे महामोहरूपी घनदाट अंधाराचा नाश करणारासूर्यकिरणांचा झोत आहे, त्या सद्गुरूंच्या चरणांना मी वंदन करतो.॥ ५॥

बंदउँ गुरु पद पदुम परागा।
सुरुचि सुबास सरस अनुरागा॥
अमिअ मूरिमय चूरन चारू।
समन सकल भव रुज परिवारू॥

जे सुंदर स्वाद, सुगंध आणि प्रेमरसाने परिपूर्ण आहे, जेसंजीवनी-मुळाचे सुंदर चूर्ण आहे, जे भवरोगाच्या संपूर्ण परिवाराचा नाशकरणारे आहे, त्या श्रीगुरुमहाराजांच्या चरण-कमल-परागाला मी वंदन करतो.॥ १॥

सुकृति संभु तन बिमल बिभूती।
मंजुल मंगल मोद प्रसूती॥
जन मन मंजु मुकुर मल हरनी।
किएँ तिलक गुन गन बस करनी॥

जे परागकण शंकरांच्या शरीराला सुशोभित करणाऱ्या निर्मळ विभूतीप्रमाणे पुण्यवानाला सुशोभित करतात, जे सुंदर कल्याण व आनंद यांची जननी आहेत, भक्तांच्या मनरूपी सुंदर आरशावरील मळ नाहीसा करणारे आहेत, तसेच जे कपाळावर धारण केल्यास गुणांचा समूह प्राप्त करून देणारे आहेत.॥ २॥

श्रीगुर पद नख मनि गन जोती।
सुमिरत दिब्य दृष्टि हियँ होती॥
दलन मोह तम सो सप्रकासू।
बड़े भाग उर आवइ जासू॥

श्रीगुरूंच्या नखांची ज्योती रत्नांच्या तेजासारखी आहे, तिचे स्मरण करताच हृदयामध्ये दिव्य दृष्टी उत्पन्न होते. तो प्रकाश अज्ञानरूपी अंधाराचा नाश करणारा आहे. ज्याच्या हृदयात तो प्रकट होतो, तो मोठा भाग्यवान होय.॥ ३॥

उघरहिं बिमल बिलोचन ही के।
मिटहिं दोष दुख भव रजनी के॥
सूझहिं राम चरित मनि मानिक।
गुपुत प्रगट जहँ जो जेहि खानिक॥

तो प्रकाश हृदयात प्रकट होताच निर्मळ दृष्टी प्राप्त होते आणि संसाररूपी रात्रीमधील दोष व दुःख नाहीसे होते. तसेच श्रीरामचरित्ररूपी रत्ने, माणिके, गुप्त किंवा प्रकट जिथे कुठे खाणीत असतात, ती सर्व दिसू लागतात.॥ ४॥

जथा सुअंजन अंजि दृग साधक सिद्ध सुजान।
कौतुक देखत सैल बन भूतल भूरि निधान॥ १॥

ज्याप्रमाणे साधक, सिद्ध व सुजाण लोक डोळॺांमध्ये सिद्धांजन घालून पर्वत, वने व पृथ्वी यांमधील पुष्कळशा खाणी सहजपणे पहात असतात.॥ १॥

गुरु पद रज मृदु मंजुल अंजन।
नयन अमिअ दृग दोष बिभंजन॥
तेहिं करि बिमल बिबेक बिलोचन।
बरनउँ राम चरित भव मोचन॥

श्रीगुरूंच्या चरणांची धूळ हि फार कोमल आणि सुंदर डोळ्ॺां अमृताप्रमाणे असणारे अंजन होय. ती नेत्रांतील दोषांचा नाश करणारी आहे. त्या अंजनाने विवेकरूपी नेत्रांना निर्मळ करून संसाररूपी बंधनांतून मुक्त करणाऱ्या श्रीरामचरित्राचे मी वर्णन करतो.॥ २॥