लोकावेक्षणम्

वैदिकोच्चारणम्

In nearly all contemporary vedic recitation systems, the aShTAdhyAyI system is contradicted except for the following:

  • Frits Staal made a claim that certain nambUtiri-s recite udAtta in high-pitch pada&“ratha-pATha”. He claimed this was retention of ancestral style of veda recitation or even accented Skt speech as recorded by pANini’s statement of “ucchair udAttaH |”. [TW17]
  • प्रकृतिऋचः साम्नाम् उदात्तं स्वरिताद् *ऊर्ध्वं* दर्शयन्तीति भाति। यथा ऽष्टाध्याय्याम्, आचार्यसम्मतप्रातिशाख्यविकल्पेषु च।
  • यथा – तद्विष्णोः॑ पर॒मम्प॒दं सदा॑ पश्यन्ति सू॒रयः॑ । in sAmaveda becomes :
    tad-viShNoH-saama-Rk
    tad-viShNoH-saama-Rk
    • The order of increasing pitch in this notation: ४ > ३ > २ > १

भाषान्तरेषु

  • अपि स्पानिकादिभाषास्व् अवलोकनेन उदात्तस्य तारतमस्वरत्वंज्ञायते। तदपि बहुशः पाणिन्युक्तस्थानेष्वेव – amo (आद्युदात्तम्) amAmos। प्रत्ययस्य आद्युदात्तत्वेन पदमध्यो “A” उदात्तः। पाणिनीये शास्त्रेऽपि अपित् प्रत्यय आद्युदात्त एव, इति स्मरणीयम् ।
  • [अस्मात् संवादात् – ] मम दक्षिणात्यस्याभिप्राय आर्यावर्त्तवास्तव्येषु सस्वरभाषणं श्रूयतेतराम् स्वाभाविकतया, यद्यपि तत्राऽप्य् अपूर्णता ऽनुभूयते।
    • मत्परिचितेन कदाचिद् दर्शितमिदं गृह्यताम् ( https://archive.org/download/sasvara-bhAShaNe-prayogAH इत्यत्र) –RShi-dilli-jana-bhAShaNam। तेनैव गुर्जरजनेनाजानता ऽपि स्वप्रादेशिकसंस्कारबलाद् दाक्षिणात्यभाषणदर्शनेऽपि स्वराः स्थापिताः :-) – RShi-mumbai-gurjara-vs-daxiNa.opus
    • तत्रैव गुर्जरभाषणविविध्यम् अपि स्याद् रुचये।